Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 16

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

Search:
in the keywords:  paganism
help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
1

Myth and Narrative Fiction in the Works of the Roman Emperor Julian

100%
Hilton J.
Listy filologické (Folia philologica)
|
2017
|
vol. 140
|
issue 1-2
39-70
EN
The writings of the emperor Julian (331–363) reveal an author who was familiar with Greek literature in all its forms, including fictional narratives. He defended Greek myths, such as the story of Attis and Cybele, from the attacks of Christian authors in his Hymn to the Mother of the Gods. He also composed a fictional narrative featuring his imperial predecessors in the satirical spirit of Lucian (Caesars), an allegorical autobiography (Against the Cynic Heraclius), and a sanitised version of the love of Antiochus for his mother-in-law Stratonice (Misopogon, 347A to 348A). This article discusses these short fictional narratives in the context of the polemical use of fiction in the ideological struggle between Julian and Christian writers in the fourth to sixth centuries of our era.
2
Publication available in full text mode
Content available

From Paganism to Christianity. General Remarks on the Religious Changes in Petra (1st–6th Cent. AD)

100%
Al-Nasarat M.
Studia Ceranea
|
2018
|
vol. 8
209-236
EN
The aim of this paper is to shed some light on the period of Petra’s passage from paganism to Christianity, which saw the deterioration of pagan beliefs and the struggle for survival between paganism and Christianity. The recognition of Christianity as the official religion of the Byzantine Empire in 313 AD did not mean that paganism had disappeared from Petra. In fact, most of the Nabataean temples in the city remained open until the second half of the 4th century AD, when the city was hit by the earthquake of 363. It was this event that had the greatest impact on the abandoning of the city’s temples, such as the Temple of the Winged Lions, the Temple of Qasr el-Bent and the Great Temple. The historical and archaeological evidence confirms the construction of a numer of churches in Petra, which received considerable attention from the Christian clergy and the administration of the city during the 5th and 6th centuries AD.
3
Publication available in full text mode
Content available

Illvirkjar ok óskírðir. Eiríksdrápa by Markús Skeggjason as an example of using the motif of the Slav-pagan in the Scandinavian medieval literature

100%
Morawiec J.
Studia Maritima
|
2018
|
vol. 31
23-43
EN
The article presents Eiríksdrápa, a poem dedicated to Erik the Good, king of Denmark (1095–1103), written by Markús Skeggjason, an Icelandic poet. The poem graced the visit of Jón Ǫgmundarson in Lund w 1105, where the local archbishop Gizurr ordained him Bishop of Hólar. The poem glorifies King Erik’s achievements that indicate the Christian character of his rule, which was additionally confirmed by obtaining consent to create a new Archdiocese in Lund and by the king’s pilgrimages to Rome and the Holy Land. The Christian dimension of Erik’s rule is also reflected in the motif of his military actions against the pagan Slavs; it occupies a prominent place in Markús’s poem and is analysed in the present article. The motif depicts the Slavs as traitors (svikmenn) and pagans (heiðnar), who were a threat to the peace in the kingdom. Erik’s lack of mercy to them proved his just and pious rule in Denmark. The motif in question turned out to be very useful in the process of building up an image of a Christian ruler; on the other hand, it shows the artistic skills of Markús, based on the oeuvre of other poets who also described the pagan Slavs.
PL
Tematem artykułu jest Eiríksdrápa islandzkiego poety Markúsa Skeggjasona, wiersz poświęcony pamięci króla Danii Eryka Zawsze Dobrego (1095–1103). Poemat uświetnił wizytę Jóna Ǫgmundarsona w Lund w 1105 roku, gdzie miejscowy arcybiskup Gizurr wyświęcił go na biskupa Hólar. Wiersz sławi przede wszystkim te dokonania króla Eryka, które wskazywały na chrześcijański wymiar jego rządów. Świadczyć o tym miały zarówno uzyskanie zgody papieża na erygowanie archidiecezji w Lund, jak i pielgrzymi króla do Rzymu i Ziemi Świętej. Wpisuje się w to również motyw wrogich działań Eryka wobec pogańskich Słowian, co zajmuje w wierszu Markúsa poczesne miejsce i jest głównym przedmiotem analizy w artykule. Motyw ten ukazuje Słowian jako zdrajców (svikmenn) i pogan (heiðnar) zagrażająych pokojowi w królestwie. Brak litości dla nich ze strony Eryka dowodził jego sprawiedliwych i bogobojnych rządów w Danii. Analizowany motyw dowodzi jego przydatności w procesie kształtowania wizerunku chrześcijańskiego władcy, wskazuje także na warsztat artystyczny Markúsa, oparty w głównej mierze na dorobku innych poetów, także opisujących pogańskich Słowian.
4
Publication available in full text mode
Content available

Burials with Buckets in Early Medieval Poland: A Pagan or Christian Custom?

100%
Kurasiński T.
Analecta Archaeologica Ressoviensia
|
2015
|
vol. 10
137–198
EN
This paper examines the custom of burying the dead with buckets in the context of ideological and religious changes in early medieval Poland. The corpus of sources for this study includes around 350 vessels discovered at over 100 cemeteries. Because Christianization of funerary practices was a multifaceted and long-term process, in which the gradual introduction of Christian motifs led to elimination or adaptation of pagan rites, it is difficult to determine whether a particular object deposited in the grave was regarded as purely “Christian” or “pagan”. This problem also relates to buckets. It seems that buckets were placed in graves as part of the so-called cult of the dead, a practice which was expressed through feasts that involved both the living and the dead. Buckets were filled with liquids and food with the intention to facilitate the journey to the Otherworld and to protect the living against the undesired return of the deceased. Burials with buckets, therefore, may have aroused concerns among the clergy and could have been regarded as practices associated with pagan traditions that deviated considerably from Christian norms and newly introduced funerary customs.
5
Publication available in full text mode
Content available

The Relationship Between Pagan Fate and Christian Grace in the Thought of Józef Tischner

100%
Wołowski L.
The Person and the Challenges. The Journal of Theology, Education, Canon Law and Social Studies Inspired by Pope John Paul II
|
2023
|
vol. 13
|
issue 1
225-241
EN
This article examines one of the greatest contributions of Józef Tischner to the area of anthropology and charitology by analyzing, in a systematical way, his original thought regarding the relationship between the pagan concept of fate (fatum) and the Christian concept of grace (charis). The originality of this contribution concerns three main areas. The first one concerns the historical-charitological aspect in which Tischner proposes a new approach which helps him to emphasize the personalistic aspect of grace. Instead of considering the problem form a typical intra-Christian perspective, he approaches the concept of grace by confronting it with the historical, pagan concept of impersonal fate. Secondly, he brings to the light an ancient Greek idea of the aesthetic overcoming of the tragic defeat caused by fate, and by showing its insufficiency, he discovers and demonstrates the depth, beauty and hidden ultimate power of the aesthetic dimension of Christian grace. Finally, he argues that the problem of the relationship between fate and grace is not an issue of the ancient past, but constitutes the core of one of the greatest contemporary challenges faced by modern Christian society: the ever growing wave of neopaganism.
6
Publication available in full text mode
Content available

Świat pełen bogów: pogaństwo czy politeizm?

84%
Musiał D.
Studia Antiquitatis et Medii Aevi Incohantis
|
2022
|
vol. 7
52-63
EN
Terminology is one of the more difficult issues facing academics investigating ancient religious imaginations. The history of the terms "paganism" and "polytheism," as well as the primary caveats associated with their use, are outlined in this article. Although both names are artificial inventions with added meaning, "polytheism" is thought to be less reliant on Christian beliefs.
7

Między dawnymi i młodszymi laty – neo(animistyczne) i neo(pogańskie) tropy w kinie polskim

84%
Podsiadło-Kwiecień M.
Kwartalnik Filmowy
|
2021
|
issue 114 Zanieczyszczenie, brud, skaza
65-86
PL
W obrębie nowego animizmu proponuje się podejście do podmiotowości odmienne od ufundowanego na tradycji judeochrześcijańskiej, inną relację między naturą a kulturą, światem ludzkim i nie-ludzkim oraz ożywionym i nieożywionym. Elementy tego nurtu, peryferyjnego w kulturze polskiej, można odnaleźć w filmowych obrazach pogańszczyzny nadających mu status zjawiska wypartego bądź oswojonego przez chrześcijański kontekst. Twórcy współczesnych filmów polskich odwołujących się do tej tradycji szukają w niej spojrzenia na świat alternatywnego względem ujęcia hierarchicznego, dualistycznego, opartego na modelu antropocentrycznym. Dzieła te łączy z ową tradycją egalitarny stosunek do świata zwierzęcego (Pokot Agnieszki Holland), szacunek do sprawstwa roślin (Szarlatan Agnieszki Holland), wiara w obecność duchów wykraczająca poza kontekst chrześcijański (Śniegu już nigdy nie będzie oraz Body/Ciało Małgorzaty Szumowskiej), wrażliwość na środowisko (Wyspa Katarzyny Klimkiewicz i Domingi Sotomayor Castillo) czy odniesienie do kultur pierwotnych (Walser Zbigniewa Libery). Jednocześnie autorzy tych dzieł dokonują jej rewaloryzacji, traktując ją jak „perspektywę ratunkową” w obliczu współczesnego kryzysu cywilizacyjnego.
EN
The perspective of new animism offers an approach to the subjectivity and the relation between nature and culture, the human and non-human, as well as the animate and the inanimate, that differs from the one founded on the Judeo-Christian tradition. Marginal in Polish culture, this current can be found in film representations of paganism that nevertheless lend it the status of a repressed phenomenon or one tamed by the context of Christianity. The authors of contemporary Polish films that refer to this tradition look for an alternative to a world that is hierarchical, dualistic and based on an anthropocentric model. They connect with paganism though their egalitarian attitude towards animals (Agnieszka Holland’s Spoor), respect for the agency of plants (Agnieszka Holland’s Charlatan), belief in spirits beyond the Christian context (Małgorzata Szumowska’s Never Gonna Snow Again and Body), awareness of the natural environment (Katarzyna Klimkiewicz and Dominga Sotomayor Castillos’s La Isla) or reference to tribal cultures (Zbigniew Libera’s Walser). At the same time, these works re-evaluate said tradition, treating it as a “rescue perspective” in the face of the current civilizational crisis.
8
Publication available in full text mode
Content available

Chrystianizacja Słowian połabskich

83%
Sprutta J.
Annales Missiologici Posnanienses
|
2020
|
vol. 1
|
issue 25
23-34
EN
The Polabian Slavs were the last refuge of paganism in the Slavic region. They survived until 1168, because then Rugen, the last pagan bastion of the Slavs after the destruction of Radgosc, was conquered by Waldemar I, king of Denmark. The Polabian Slavs put up the longest resistance to Christianization, seeing it as a threat to their identity, nationality and tradition, of which the pagan cult was an important part. Even in 1147 a crusade was organized against the pagan Polabians, for which St. Bernard of Clairvaux called. The world of pagan Slavs ended with the moment of fall of Rügen and its Arkona, which became the centre of Slavic pagan cult after Radogosc. Two or three centuries later, Polabian Slavs were germanized, losing their nationality and thus becoming the part of Germany.
9
Publication available in full text mode
Content available

Deux visions du bonheur selon la nature chez Camille Lemonnier et Georges Eekhoud

67%
Chavasse P.
Quêtes littéraires
|
2021
|
issue 11
99-122
EN
In the last years of the 19th century, the Belgian writer Camille Lemonnier published three novels, L'ÎleVierge, Adam et Ève, and Au cœur frais de la forêt, which conveyed the dream of seeing humanity freed from the shackles imposed by society that enslaves men and women and distorts their instincts. The Belgian Georges Eekhoud published in 1912 Les Libertins d'Anvers, which traces the history of Christian heresies in Antwerp from the 12th century until their repression by the Protestant reform and the Catholic counter-reform. Inspired by the same identity concerns, Lemonnier and Eekhoud offer models of utopian communities that draw inspiration from both paganism and Christian evangelism. The two writers praise charity, and respect for others and for nature. However, they differ in the interest they place in the couple and the family as a social foundation, Lemonnier applying the lessons of naturism, while Eekhoud is more in line with anarchist thinkers such as Charles Fourier, Raoul Vaneigem and Michel Onfray.
FR
Dans les dernières années du XIXe siècle, l’écrivain belge Camille Lemonnier publie trois romans, L’Île vierge, Adam et Ève, et Au cœur frais de la forêt, qui véhiculent le rêve de voir l’humanité libérée du carcan imposé par une société qui asservit l’homme et la femme et dénature leur instinct. Le Belge Georges Eekhoud publie en 1912 Les Libertins d’Anvers, qui retrace l’histoire des hérésies chrétiennes à Anvers du XIIe siècle jusqu’à leur répression par la Réforme protestante et la Contre-réforme. Nourris par les mêmes préoccupations identitaires, Lemonnier et Eekhoud proposent des modèles de communautés utopiques qui s’inspirent à la fois du paganisme et de l’évangélisme chrétien. Les deux écrivains font l’apologie de la charité et du respect du prochain et de la nature. Toutefois, ils diffèrent dans l’intérêt qu’ils accordent au couple et à la famille comme fondement social, Lemonnier appliquant les leçons du naturisme, tandis qu’Eekhoud se situe davantage dans un courant de la pensée anarchiste représenté notamment par Charles Fourier, Raoul Vaneigem et Michel Onfray.
10
Publication available in full text mode
Content available

Mit Gai: diachronia aspektu kulturowego

67%
Abramowycz S.
Zeszyty Wiejskie
|
2022
|
vol. 28
|
issue 2
7-34
EN
The author of the article argues that archaic myths about Mother Earth do not die in our subconscious, especially the Greek myth of Gaia, who gave birth to everything up to heaven, the ocean and gods; it is later transformed into a materialist view of being. These myths are full of both admiration for the life-giving power of the Earth and fear of its mysterious depths, which were identified with the realm of the dead. The earth gave birth to and devoured its children, which was embodied in the images of the gods who died and rose again; it symbolized eternal natural cycles, and the figures of dii minoris were the embodiment of the mysterious generosity and hostility of the Earth. With the change from paganism to Christianity, all matter began to be understood as a temporary Creation of the transcendent God, capable of rebelling against the Creator under the influence of the devil. This desecrated nature and stimulated the desire to conquer it and develop positive knowledge. The secularized culture of the New Age has created the myth of a titan man designed to make the world a better place. The myth of Gaia is syncretized with the Promethean myth, transforming into utopian concepts and postulates of secular religions; all this is imbued with the idea of “renewing the world”. Accordingly, in the literature and art of Modernity grows the heroization of “Prometheanism” and the functional role of the image of the earth and nature in general, which is beginning to be seen as a kind of relative criterion of truth and as a human environment that it improves. With the strengthening of the positions of utilitarian scientific and engineering thought and the parallel depletion of natural resources, as well as with the global humanitarian catastrophes of the twentieth century, the myth of Man as the Ruler of the Earth degrades. The dream of renewing the world turned into a pathological fear of the rebellious reality and the struggle against it by all means, mainly deception and violence. Instead of the expected Titan Man, Messianic missions are increasingly being pursued by lowly and immoral mentally ill people, in whom the “insurgent masses” demoralized by propaganda naively see the embodiment of their own notion of world domination, greatness and vocation. The situation is represented by the figure of Putin, an ordinary, uneducated and complex man who is obsessed with territories that he turns into lifeless deserts. Fragments of this mythology are used in geopolitical information wars: mythologems such as the “unclean West” are galvanized; “Big” and “small” lies, fakes are already perceived as the norm, and all this indicates a global systemic crisis of culture as a whole.
PL
Autor artykułu przekonuje, że archaiczne mity o Matce Ziemi nie umierają w naszej podświadomości, zwłaszcza grecki mit Gai, ktora zrodziła wszystko – aż po Niebo, Ocean i bogow, ulegając przekształceniu w materialistyczny pogląd na świat. Mity te pełne są zarowno podziwu dla życiodajnej mocy Ziemi, jak i lęku przed jej tajemniczymi głębinami, ktore utożsamiano z krolestwem zmarłych. Ziemia zrodziła i pochłonęła swoje dzieci, co zostało ucieleśnione w obrazach bogow, ktorzy umarli i zmartwychwstali; symbolizują wieczne naturalne cykle, a postacie dii minoris były ucieleśnieniem tajemniczej hojności i wrogości Ziemi. Wraz z przejściem od pogaństwa do chrześcijaństwa wszelka materia zaczęła być rozumiana jako tymczasowe stworzenie transcendentnego Boga, zdolne do buntu przeciwko Stworcy pod wpływem diabła. To zdesakralizowało naturę i pobudziło chęć jej podboju i rozwijania pozytywnej wiedzy. Zsekularyzowana kultura Nowego Czasu stworzyła mit o Człowieku – Tytanie, ktory musi uczynić świat lepszym. Mit Gai został zmodyfikowany według mitu prometejskiego, nabywając charakteru idei „przemiany świata” i przekształcając się w utopijne koncepcje i postulaty religii świeckich. W związku z tym w literaturze i sztuce nowoczesności narasta heroizacja „prometeizmu” i funkcjonalna rola obrazu ziemi i przyrody w ogole, ktory zaczyna być postrzegany jako rodzaj względnego kryterium prawdy i jako środowiska człowieka, ktory ją poprawia. Wraz z umacnianiem pozycji utylitarnej myśli naukowej i inżynierskiej oraz rownoległym wyczerpywaniem się zasobow naturalnych, a także globalnymi katastrofami humanitarnymi XX w. mit Człowieka jako Władcy Ziemi się degraduje. Marzenie o odnowieniu świata przerodziło się w patologiczny lęk przed zbuntowaną rzeczywistością i walką z nią wszelkimi sposobami, głownie oszustwem i przemocą. Zamiast oczekiwanego Tytana misje mesjanistyczne coraz częściej realizują ludzie bezwartościowi i niemoralni, czasami nawet chorzy psychicznie, w ktorych zdemoralizowane propagandą „masy zbuntowane” naiwnie widzą ucieleśnienie własnego wyobrażenia o dominacji nad światem, wielkości i powołaniu. Sytuację reprezentuje postać Władimira Putina, zwykłego, niewykształconego i złożonego człowieka, ktory ma obsesję na punkcie terytoriow, ktore zamienia w martwe pustynie. Fragmenty tej mitologii są wykorzystywane w geopolitycznych wojnach informacyjnych: mitologemy takie jak „nieczysty Zachod” są galwanizowane w propagandzie; „duże” i „małe” kłamstwa, falsyfikaty i fake newsy są już postrzegane jako norma, i wszystko to wskazuje na globalny systemowy kryzys kultury.
11
Publication available in full text mode
Content available

Relacja o słowiańskich Rugianach w średniowiecznych kronikach Helmolda i Saxo Gramatyka

67%
Galas I.
Przegląd Nauk Historycznych
|
2020
|
vol. 19
|
issue 1
203-214
EN
The Rani, a west Slavic tribe based on the island of Rugen, built an empire existing until 12th century. In 1168 Rani were defeated by Danish king Valdemar I, resulting in the conversion of the tribe to Christianity. The Chronica Slavorum by Helmoldus and Gesta Danorum by Saxo Grammaticus are quite commonly quoted sources in the debate concerning Slavic paganism and the attempts of its Christianization. What constitutes high-value Helmoldus’ and Saxo’s works is the fact that the chronicles are an essential and primary sources when it comes to the history of the Polabian tribes – their territories and their neighboring peoples. It is also a vital link in the account of the course of Christianization on the Polabian territory. After the invasion of The Danish king Valdemar I the pagan temple, situated on the island, was destroyed and both the territorial and religious autonomy of the Rani ended. At the tip of Arkona in recent centuries, the cliffs have collapsed into the sea and the chronicles still remain as witnesses of the Slavic history of Rugen.
PL
Rugianie, zachodniosłowiańskie plemię zamieszkujące wyspę Rugię, utrzymali znaczącą, niezależną od ekspansywnych Niemiec i Danii pozycję aż do XII w. Wówczas Rugia została podbita przez duńskiego króla Waldemara, co nieodłącznie wiązało się z przyjęciem przez pogańskich Rugian chrześcijaństwa. Kroniki Helmolda i Saxo Gramatyka są powszechnie cytowanymi źródłami w rozważaniach dotyczących słowiańskiego pogaństwa i procesu chrystianizacji plemion słowiańskich. To, co stanowi o dużej wartości obu kronik, mimo subiektywnych ocen dokonywanych przez samych autorów, to zakres ich wiedzy na temat połabskich plemion, w tym Rugian – ich znaczenia wśród innych Słowian, roli kapłanów, wyglądu czczonego wśród nich bóstwa. Przede wszystkim jednak kronikarze szczegółowo opisali podbój Rugii przez Duńczyków, co skutkowało przeorganizowaniem władzy na wyspie i umożliwiło rozwój chrześcijaństwa. Jak dotąd tytułowe kroniki pozostają głównymi świadectwami tych wydarzeń.
12
Content available remote

Opis śmierci Juliana Apostaty w wybranych źródłach chrześcijańskich i pogańskich (IV-V w.)

59%
Piechocka-Kłos M.
Studia Warmińskie
|
2014
|
issue 51
341-352
PL
W niniejszym artykule przedstawiono opis śmierci Flawiusza Klaudiusza Juliana (Flavius Claudius Iulianus, 361-363), przez późniejszych pisarzy chrześcijańskich ogłoszonego Apostatą, zamieszczony w wybranych źródłach chrześcijańskich i pogańskich, pochodzących głównie z IV i V w. Wiodącymi wątkami badawczymi były okoliczności śmierci cesarza oraz próba ustalenia jego zabójcy. Najważniejszymi źródłami z tego okresu, wybranymi przez autorkę, do poznania tego zagadnienia, były: Mowa na cześć Juliana i Mowa w obronie świątyń autorstwa Libaniosa z Antiochii (314-395), Historia Kościoła Sokratesa Scholastyka (ok. 380-ok. 450), Historia Kościoła Sozomena (ok. 400-ok. 450) oraz Historia Armenii Faustusa z Bizancjum (IV/V w.). W tych właśnie pismach na temat śmierci Juliana prawdziwe informacje przeplatają się z legendami. Działo się tak dlatego, że nagła śmierć cesarza podczas jego kampanii perskiej, która dosięgła go z rąk nieznanych sprawców, z pewnością sprzyjała spekulacjom oraz tworzeniu się na ten temat opowieści.
EN
This paper presents the description of death of Flavius Claudius Julian (Flavius Claudius Julianus, 361-363), named by later Christian writers “the Apostate”. The description was taken from selected Christian and non-Christian literary sources originating mainly from IV and V century. Leitmotiv for the research were the circumstances of the Emperor’s death and the attempt to identify the killer. The most important sources for this period chosen by the author to familiarize herself with the subject, were: Speech for the Julian glory (Mowa na cześć Juliana) and Speech in the defence of temples (Mowa w obronie świątyń) by Libanus of Antioch (314-395), History of Church by Socrates of Constantinople (ca. 380-450), History of Church by Sozomen (ca. 400-450) and History of Armenia by Faustus of Byzantium (IV/V century). In these writings concerning the death of Julian the Apostate, facts are mixed with legends – the sudden death of the Emperor at the hands of an unknown perpetrator during his Persian campaign, was more than enough to provoke speculation and legends.
DE
Der vorliegende Artikel gibt eine Darstellung des Todes von Flavius Claudius Julianus (Flavius Claudius Iulianus, 361 - 363), bei späteren christlichen Schriftstellern mit dem Beinamen „Apostat“ versehen, auf Grund von sowohl ausgewählten christlichen als auch heidnischen Quellen. Das Quellenmaterial stammt überwiegend aus dem 4. und 5. Jahrhundert, wobei das Hauptaugenmerk der wissenschaftlichen Untersuchungen auf die Todesumstände des Kaisers und die Feststellungen darüber gelegt wurde, welche Personen ihn getötet haben könnten. Für ihre Erörterungen wählte die Autorin die folgenden wichtigsten Quellen aus dieser Zeit aus: Rede zur Ehre Julians und Rede zur Verteidigung der Gotteshäuser von Libanios von Antiochia (314 - 395), Kirchengeschichte von Sokrates Scholastikos (etwa 380 - etwa 450), Kirchengeschichte von Sozomenos (etwa 400 - etwa 450) sowie Die Geschichte Armeniens von Faustus von Byzanz (4./5. Jhdt.). Die Schriften über den Tod von Julian lassen sich einteilen in wahrheitsgemäße Angaben und aufgefangene Legenden. Daher erscheint es einleuchtend, dass der plötzliche Tod des Kaisers von unbekannter Täterhand während seines Feldzugs in Persien Spekulationen begünstigte und zum Thema in Literatur und Kunst wurde.
13
Publication available in full text mode
Content available

„Reakcja pogańska” jako forma realizacji polityki zewnętrznej połabskich organizmów politycznych

51%
Pychowski M. W.
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Historica
|
2020
|
issue 106
9-28
EN
There are evidences, that West Slavic pagan political centers used so-called pagan reaction in theirs foreign policy. Best exeples for that are 3rd insurection of Wends, overthrow of Obodrites dukes (Mstislav in 1018 AD, and Gotszalk in 1066 AD), Rugian intervention in Szczecin while Otton of Bamberg second missionary trip, 11th century revolution in Poland, and related with it separation of Pomerania from Piast monarchy. Stroimir insurection was inspired from abroad too, however it ware Bavarian political influences behind it. Special feature of this type of events (excluding Rugian expedition on Szczecin) was useing of propaganda in order to revolt local citizents against authority and christianity. As a main inspirators we found two north-wendish political centres: Lutician Federation and Rugian tribe. Ideological and propaganda basis of such events was based on established vision of relationship between comunity that intervented and the greatest divinity in wide accepted pantheon. Sources shows, that was happening by character “Svarog’s son”, namely famous Svarozic from Rethra. It was manifested in overtribal magnitude of sanctuaries related with mentioned political centres (Rethra, Arkona). Contents of narration could be placed in well known in region ethnogenetic myth, which emphasizes community uniqueness, her ancient traditions and special place in region history. Wendish federations and tribal states in this way become a kind of “Chosen people”. Successes of political center were factors that strengthened credibility of propaganda. Without them devine hierarchy might change. Mentioned propaganda contents reach recipients by oracle activity, or council summoned ad hoc. Under the pretext of counteract sacrilege and with use of internal opposition, members of a neighboring tribes were incited against the authority. Factor that facilitate this way of intervention was ruler cultural alienation towards his subjects.
PL
Istnieją dowody, że pogańskie ośrodki polityczne na zachodniej Słowiańszczyźnie wykorzystywały tzw. reakcje pogańskie w swojej polityce zewnętrznej. Najlepszymi przykładami tego typu zajść jest trzecie powstanie Słowian połabskich, obalenie książąt Obodrytów (Mścisława w 1018 i Gotszalka w 1066 r.), interwencja Ranów w Szczecinie w trakcie drugiej wyprawy biskupa Ottona z Bambergu, jedenastowieczne powstanie ludowe w Polsce oraz związane z nim odpadnięcie Pomorza od monarchii Piastów. Także tzw. powstanie Strojmira inspirowane było najprawdopodobniej z zewnątrz, choć stały za tym bawarskie czynniki polityczne. Cechą szczególną tego typu wystąpień (prócz wyprawy Ranów na Szczecin) było wykorzystanie propagandy w celu podburzenia miejscowej ludności przeciw władzy i wierze chrześcijańskiej. Jako inspiratorzy wystąpień przeciwko nowej wierze wymieniane są dwa ośrodki polityczne północnego Połabia: Związek Lutycki i plemię Ranów. Podstawa ideologiczno-propagandowa tego typu zajść bazowała na utrwalonym powszechnie w społeczności interwentów i ich sąsiadów poczuciu związku wspólnoty interweniującej z istotą najwyższą w ogólnie obowiązującym panteonie. Źródła wskazują, że działo się to za pośrednictwem „syna Swaroga”, czyli sławnego radogoskiego Swarożyca. Objawiało się to w ponadplemiennym znaczeniu świątyń wspomnianych ośrodków politycznych (Radogoszcz/Retra, Arkona). Treścią narracji był zapewne ogólnie znany w regionie mit etnogenetyczny, podkreślający wyjątkowość wspólnoty, dawność jej tradycji i szczególne miejsce w historii całego regionu. Połabskie federacje i państewka plemienne stawały się w ten sposób rodzajem „narodu wybranego”. Czynnikiem wzmacniającym wiarygodność narracji propagandowej były sukcesy danego ośrodka politycznego. W przypadku ich braku obowiązująca hierarchia bóstw mogła się zmienić. Opisywane treści propagandowe docierały do odbiorców za pośrednictwem działalności wyroczni bądź zwoływanych doraźnie wieców. Pod pretekstem przeciwdziałania świętokradztwu i przy wykorzystaniu wewnętrznej opozycji podburzano członków sąsiadujących plemion przeciw władzy zwierzchniej. Czynnikiem to ułatwiającym była alienacja kulturowa władcy względem poddanych.
14
Publication available in full text mode
Content available

Попытка интерпретации понятия «мистерия» в отнесении к Божественной Литургии и к храму

51%
Aleksiejuk A.
ELPIS
|
2016
|
vol. 18
93-99
RU
Cтатия является попыткой взглянуть на фундаментальные события истории Спасения. Отправная точка в дискуссии это этимологическое и богословское толкование терминов «воспоминание» (греч. ανάμνησις) и «мистерия» (греч. μυστήρὶα), которые имеют громадное значение в литургической практике православной Церкви. Размышления автора являются также возможностью, чтобы подчеркнуть необходимость постоянно искать ответ на вопрос, который всегда отражается в жизни и опыте Церкви как Богочеловеческой общины верующих: чем является для нас литургическое воспоминание жизни и смерти Спасителя от Воплощения до Восшествия на Небо и Седения одесную Бога Отца. Хотя дар литургического воспоминания это непостижимая тайна, однако она совершается в храме, во времени и пространстве. Из-за этого она и есть видимый знак невидимой и спасительной благодати Триединого Бога, который любит созданного Им человека и мир и хочет быть «всем во всем».
EN
This article is an attempt to look at the most important events in the history of salvation from a liturgical perspective. This reflection begins with an etymological and theological interpretation of the concept of «anamnesis» (ανάμνησις) and «mystery» (μυστήρὶα), which have fundamental significance in the liturgical practice of the Orthodox Church. This reflection also serves as an occasion to emphasise the necessity of a continual search for answers to questions which have always had crucial importance for the life and experience of the Church as a human-divine community of the faithful: for Christians, what is the liturgical commemoration of the life and death of the Saviour Jesus Christ, from His Incarnation to Ascension into Heaven to be seated at the Right Hand of the Father? Although the liturgical gift of commemoration is a mystery, it takes place in the Temple Church. This is therefore a visible sign of the invisible, deifying and saving grace of the Triune God, which loves mankind and the world which He created and longs to be “all in all”.
PL
Artykuł jest próbą spojrzenia na fundamentalne wydarzenia historii zbawienia. Punktem wyjścia rozważań jest etymologiczna i teologiczna interpretacja pojęć «anamneza» (gr. ανάμνησις) i «misterium» (gr. μυστήρὶα), które mają zasadnicze znaczenie w praktyce liturgicznej Kościoła prawosławnego. Rozważania są okazją, aby podkreślić konieczność ciągłego poszukiwania odpowiedzi na pytanie, które zawsze miało istotne znaczenie dla życia i doświadczenia Kościoła jako Bogoludzkiej wspólnoty wiernych: czym dla nas jest liturgiczne wspomnienie życia i śmierci Zbawiciela Jezusa Chrystusa, od Jego Wcielenia do Wstąpienia na Niebiosa po to, aby zasiąść po prawicy Boga Ojca. Chociaż dar liturgicznego wspomnienia jest niepoznawalną tajemnicą to jednak dokonywany jest w świątyni, w czasie i przestrzeni. Stanowi zatem widzialny znak niewidzialnej i zbawczej łaski Trójjedynego Boga, który miłując człowieka i świat, który stworzył, pragnie być „wszystkim we wszystkim”.
15

Theological Analysis of Syncretic and Paganistic Beliefs and Practices in Catholic Funerals in Igboland Nigeria

51%
Chukwudi Ezeokeke E.
|
2017
|
vol. 64
|
issue 9: Teologia fundamentalna i religiologia
111-122
EN
“Death is generally seen as the cessation of the connection between our mind and our body”. Most people believe that death takes place when the heart stops beating. Death occurs when the subtle consciousness finally leaves the body to go to the next life. “In order word death is the termination of all biological functions that sustain the living organism.” According to Catechism of the Catholic Church, “death is the separation of the soul from the body.” At the moment of death, the soul separates from the body. One particular belief that cuts across all cultures and religions is that all human beings must die and ought to be buried as a sign of respect and farewell. The question is what is the nature or rather what should be the nature of the burial and funeral rite of a deceased person? Do all human beings have the same or common burial and funeral rites or do our burial and funeral rites vary according to our religion, faith, beliefs, culture, age and understanding? Catholic Church teaches that death is a transformation and not the end of life. It is the teaching and belief of the Catholic Church that there is a resurrection and life of glory in heaven where those who have done well while on earth see God face to face. Catholic Church also teaches and believes that on the last day, both the body and the soul will rise to see the glory of God. For this reason, the body of a dead Catholic deserves some respect and dignity. This corpse should be given the respect and dignity it deserves during burial. However, this is not always the case especially in Igboland, Nigeria. There are some syncretistic and fetish beliefs and practices associated with some Catholic burials and funerals in Igboland. This paper therefore sets out to bring to light these syncretic, paganistic and fetish practices and beliefs associated with Catholic burials and funerals in Igboland. It will also offer some theological implications of these practices as well as the possible ways through which they can be curtailed and stopped.
PL
Artykuł podejmuje problem obecności synkretystycznych i pogańskich wierzeń oraz praktyk religijnych związanych ze śmiercią i pogrzebem katolickim wśród ludności Igboland w Nigerii, który to teren znany jest jako zdecydowanie katolicki. Autor charakteryzuje konkretne przykłady synkretystycznych i pogańskich wierzeń oraz praktyk religijnych związanych z pochówkiem, jak wiara w złe duchy, zemsta i odwet na zmarłym, konieczność oczyszczenia i okupu złożonego za zmarłego „złą śmiercią”, rytuał wypicia wody, którą umyto ciało zmarłego przez podejrzanego o zadanie mu śmierci. W kolejnej części artykułu zostały przedstawione teologiczne i moralne konsekwencje wcześniej opisanych wierzeń i praktyk. Artykuł wieńczy ogólny wniosek, że według autora błędem jest traktowanie tychże praktyk i wierzeń jako części inkulturacji. Uważa on, że inkulturacja, jako właściwy sposób ewangelizacji, polega na uznaniu oraz włączaniu przez Kościół danej kultury w tych jej przejawach, które są zgodne z wiarą chrześcijańską. Te niezgodne z nią powinny być oczyszczone i nie mogą być inkulturowane, gdyż wówczas rodziłby się synkretyzm, który zagrażałby tożsamości chrześcijaństwa i Kościoła.
16
Publication available in full text mode
Content available

Zwischen Lausitzer Bergland und dem Spreewald. Das kleinste slawische Volk der Sorben/Wenden

30%
Trepte H.-C.
Orbis Linguarum
|
2018
|
issue 52
177-201
EN
Spreewald Forest. (On) The Smallest Slavonic People – The Sorbs and Wends Upper and Lower Lusatia with mountains in the Southern border region with the Czech Republic (Bohemia) and the natural and cultural water landscapes of the Spreewald Forest are the native lands of the Slavonic Sorbs and Wends with a unique history, language, and culture. The ancestor of the Sorbs and Wends came here in the 6th century, and both peoples are closely related to their Western Slavonic brethren, the Czechs and Poles. In their complicated history they had to experience persecution, assimilation, and displacement, language prohibition, deportation, and even extermination included. In their home regions the Sorbs have the right to speak Sorabian/Wendish today, in public, at school, and at court as well. The increasing industrialization provokes more and more calls and activities for the preservation of the unique scenery, and language and culture of the Sorbian minority. The maintenance of the rich culture, customs and traditions of the Sorbs and Wends was and is still an important aspect for their future existence, and self-preservation. They are kept alive in many regions, across language and cultural barriers. General knowledge on this ethnic and cultural minority is in Germany often reduced to customs and mere folklore. Although many Sorbs and Wends are Christians today, most of their cultural heritage, customs and legends are of pagan-originated, a challenging, and interesting offer. The rich culture, lively customs and traditions make the bilingual region a unique, interesting, and attractive place for many visitors that can experience a lot in the triangle border region of Saxony, Bohemia, and Silesia. They may follow the ancient trade route Via Regia as well as the holy route Via Sacra connecting the Lusatia region with important historic and cultural destinations in Poland and the Czech Republic. Interested guest may experience traditions alive, for instance they might follow the traces of Krabat, also called the “Wendish Faust” and main character of the most popular Sorabian/Wendish legend coming from this area. Traditions are part of a well-preserved history and cultural heritage, and they are an integrating practice in modern life of this region, and in policy, too.
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.