Search results

1

Style radzenia sobie z bodźcami zagrażającymi a częstość użycia partykuł w wypowiedziach jako wskaźnik lęku w sytuacji społecznej ekspozycji

100%

Obrębska M., Zinczuk-Zielazna J.

Socjolingwistyka

|

2016

|

issue 30

261-275

PL

Weinberger i współpracownicy wyróżnili trzy podstawowe grupy osób różniących się pod względem stylu radzenia sobie z bodźcami zagrażającymi: niskolękowe, wysokolękowe i stosujące wyparcie. W badaniu własnym postanowiłyśmy przyjrzeć się wypowiedziom osób badanych, wyłonionych zgodnie z kryteriami Weinbergera, pod kątem częstości użycia partykuł, które uznawane są w literaturze za jeden z bardziej wiarygodnych leksykalnych wskaźników lęku. W badaniu przesiewowym wzięło udział 570 studentów, z których wyłoniono 90 osób zakwalifikowanych do jednej z trzech grup: osób wysokolękowych (N = 30), niskolękowych (N = 30) i wypierających (N = 30). Zadanie badawcze, którego celem było wzbudzenie lęku, polegało na wygłoszeniu kilkuminutowego przemówienia przed audytorium ekspertów i kamerą. Teksty zarejestrowanych wypowiedzi zostały przepisane i zanalizowane pod kątem częstości użycia partykuł, oznaczanych zgodnie ze Słownikiem gniazdowym partykuł polskich. Uzyskane wyniki generalnie potwierdziły zakładaną zależność: partykuły okazały się dobrym wskaźnikiem lękowego pobudzenia, różnicując istotnie osoby wysokolękowe, niskolękowe i stosujące wyparcie.

EN

Weinberger and his collaborators distinguished three basic groups of individuals different in their styles of coping with threatening stimuli: low-anxious and high-anxious individuals, and repressors. In their own study, the authors aimed to look into speeches of the examined individuals, selected according to Weinberger’s criteria, taking into account the frequency of the use of particles, which are regarded in the literaturę as one of the most reliable lexical indicators of anxiety. The screening tests included 570 students, 90 of whom were selected and classified into three groups: high-anxious (N = 30), low-anxious (N = 30) and repressor individuals (N = 30). The research task, which goal was to arouse anxiety, consisted in giving a speech of several minutes in front of a video camera and an audience composed of experts. The texts of the recorded speeches have been transcribed and analysed in terms of the frequency of the use of particles marked in accordance with Słownik gniazdowy partykuł polskich. The obtained results generally confirmed the assumed dependence: the particles proved to be a good predictor of anxiety, significantly differentiating between repressors, high-anxious and low-anxious individuals.

2

Parataktemy vs asyntagmatyki, czyli różne oblicza kookurencji tekstowej

100%

Dobaczewski A.

Język Polski

|

2020

|

vol. 100

|

issue 3

20-28

PL

Przedmiotem opisu w artykule jest status tzw. parataktemów (por. J. Wajszczuk O metatekście 2005) ze względu na różny stopień ich samodzielności prozodycznej. Zasadnicza teza dotyczy konieczności odróżnienia wśród parataktemów takich jednostek, które swobodnie współwystępują wraz z innymi wyrażeniami w jednej jednostce prozodycznej, od leksemów obligatoryjnie wyodrębnianych prozodycznie (tzw. leksemów samodzielnych, które odpowiadałyby asyntagmatykom w rozumieniu R. Laskowskiego). Do tej pory zarówno J. Wajszczuk, jak i kontynuatorzy jej koncepcji zauważali jedynie możliwość usamodzielniania prozodycznego jako cechę charakterystyczną partykuł, kontestując przy tym zasadność wyróżniania klasy asyntagmatyków, w szczególności tzw. dopowiedzeń. Moim celem natomiast jest zwrócenie uwagi na istotną niejednorodność tak wyodrębnionych „partykuł”, a zwłaszcza na tę własność części z nich, która nie pozwala na swobodne dodanie ich do członów relacji składniowych bez naruszania struktury intonacyjnej frazy fonologicznej. W efekcie wstępnego uporządkowania własności prozodycznych układów kookurencyjnych partykuł z wyrażeniem stanowiącym jej przedmiot odniesienia zaproponowany został zestaw uwzględniający następujące możliwości: współwystępowanie w ramach jednej frazy fonologicznej (KWF), w ramach dwóch fraz w jednym wypowiedzeniu (KMF) oraz w ramach różnych wypowiedzeń (KMW).

EN

The paper concentrates on the status of the so-called paratactemes (see J. Wajszczuk O metatekście 2005), considering their different levels of prosodic independence. Our main claim concerns the need to distinguish paratactemic units being able to freely co-occur with other expressions within one prosodic unit from lexemes which need to be prosodically independent (i.e., from independent lexemes, which correspond to asyntagmatic units as understood by R. Laskowski). Until now, J. Wajszczuk and her followers have only seen the possibility of functioning as independent prosodic units to be the characteristic feature of particles, questioning the need to distinguish a separate class of asyntagmatic units (or, especially, a class of contextual asyntagmatic lexemes). The article points out to the problem of significant heterogeneity of such set of “particles”. Certain units classified as particles may not be freely added to other elements of syntactic links without disturbing the intonation structure of the phonological phrase. Our efforts, aiming at describing the prosodic features of different co-occurrence units which include a particle and the expression serving as its denotation, have led to a classification proposal including the following options: 1) co-occurring within one phonological phrase (intraphrase co-occurrence, KWF), 2) co-occurring as part of two phrases within one utterance (interphrase co-occurrence, KMF), and 3) occurring in different utterances (inter-utterance co-occurrence, KMW).

3

Eksplicytność a implicytność w świetle analizy korpusowej (meta)tekstu

80%

Heliasz-Nowosielska C., Ogrodniczuk M.

Linguistica Copernicana

|

2019

|

vol. 16

EN

The article analyzes differences in the description of discourse relations in corpus research, in particular with the reference to the use of discourse markers – expressions that tie together subsequent fragments of the text and provide information about the nature of these relations. The text presents three concepts of the description of explicitness and implicitness of the content: Rhetorical Structure Theory, Penn Discourse Treebank and the author’s original proposal and indicates the consequences of each solution. The analysis of relations with particles as metatexual expressions defined in accordance with The Nest Dictionary of Polish reveals the possibility of expressing explicitness as a representation of elements of informational structure shaped by the use of a given particle, and implicitness as a lack of representation of certain elements of this type.

PL

W niniejszym artykule zostały poddane analizie różnice w opisie powiązań tekstowych (relacji dyskursywnych) w badaniach korpusowych, w szczególności w odniesieniu do kwestii użycia ustanawiających je markerów dyskursywnych – wyrażeń wiążących ze sobą kolejne fragmenty tekstu i niosących informacje o charakterze tych powiązań. Tekst przedstawia trzy koncepcje opisu eksplicytności i implicytności przekazu treści: Rhetorical Structure Theory, Penn Discourse Treebank i propozycję autorską oraz wskazuje konsekwencje poszczególnych rozwiązań. Analiza relacji z partykułami jako wyrażeniami metatekstowymi zdefiniowanymi zgodnie ze „Słownikiem gniazdowym partykuł polskich”, przeprowadzona na potrzeby korpusu polskiego ujawnia możliwość ujęcia eksplicytności jako obecności w tekście reprezentacji elementów struktury informacyjnej ukształtowanej przez użycie danej partykuły, a implicytności jako braku reprezentacji pewnych elementów tego typu.

Refine search results

1 Język Polski

1 Linguistica Copernicana

1 Socjolingwistyka

1 Dobaczewski A.

1 Heliasz-Nowosielska C.

1 Obrębska M.

1 Ogrodniczuk M.

1 Zinczuk-Zielazna J.

1 2020

1 2019

1 2016

Style radzenia sobie z bodźcami zagrażającymi a częstość użycia partykuł w wypowiedziach jako wskaźnik lęku w sytuacji społecznej ekspozycji

Parataktemy vs asyntagmatyki, czyli różne oblicza kookurencji tekstowej

Eksplicytność a implicytność w świetle analizy korpusowej (meta)tekstu