Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 7

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

Search:
in the keywords:  pedagogika katolicka
help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
PL
CEL NAUKOWY: Celem artykułu jest usystematyzowanie istniejącej wiedzy o pedagogice katolickiej oraz wskazanie jej specyfiki i miejsca w kontekście stosowanego terminu pedagogika transcendentna. PROBLEM I METODY BADAWCZE: Artykuł ma udzielić odpowiedzi na pytanie, czym jest pedagogika katolicka i jakie są jej związki z pedagogiką transcendentną oraz na jakich założeniach mają się opierać badania naukowe prowadzone przez przedstawicieli pedagogiki katolickiej. W tym celu zastosowano metody, które służą krytycznej analizie literatury przedmiotu oraz porównaniu zebranych wyników. PROCES WYWODU: Wyjaśnienia dotyczące istoty pedagogiki transcendentnej umożliwiły wskazanie zależności zachodzących między pedagogiką religii i pedagogiką katolicką. Ukazane różnice zostały doprecyzowane i wyjaśnione przy omawianiu podstaw pedagogiki katolickiej opartej na założeniach personalizmu chrześcijańskiego. Ponieważ pedagogika katolicka może przyjmować różne postaci, jako jej przykład została przywołana zakorzeniona w Ćwiczeniach duchownych św. Ignacego Loyoli pedagogika towarzyszenia. Przedłożenie to pozwoliło zająć się kwestiami metodologicznymi w badaniach naukowych, które inspiruje pedagogika katolicka. WYNIKI ANALIZY NAUKOWEJ: Pedagogika katolicka odsłania przed wychowankiem szersze spojrzenie na sens ludzkiego życia dzięki ukazywaniu go przez religię katolicką. Personalizm chrześcijański, do którego się odwołuje, a także specyficzny sposób towarzyszenia wychowawczego, jaki promuje pedagogika towarzyszenia, wyjaśnia istotę podmiotowego traktowania wychowanka w toku procesów wychowania. Tym samym dowartościowuje ona metody jakościowe, w których korzysta się z hermeneutycznej możliwości opisu rzeczywistości wychowawczej w kontekście religijnego postrzegania człowieka. Jest to możliwe dzięki respektowaniu form poznania zarówno naturalnego, jak i religijnego. WNIOSKI, INNOWACJE, REKOMENDACJE: Pedagogika katolicka, na której założeniach oparta jest pedagogika towarzyszenia, dzięki promowaniu zarówno poznania naturalnego, jak i religijnego umożliwia interpretowanie ludzkiej egzystencji w kontekście rzeczywistości ponadnaturalnej, objaśnianej w świetle treści prawd wyznawanej wiary.
PL
Punktem wyjścia podjętych rozważań jest pedagogika katolicka jako jeden z nurtów pedagogiki chrześcijańskiej, na której opierają się w swojej działalności dydaktyczno-wychowawczej niektóre placówki edukacyjne – głównie katolickie. Ma ona zatem konkretne implikacje praktyczne, warunkuje w rzeczywistości edukacyjnej wychowanie dzieci i młodzieży w całej złożoności tego wychowania. Jednym z jego ważnych płaszczyzn jest przygotowanie młodego pokolenia do życia obywatelskiego – podjęcia odpowiedzialności nie tylko za swoje losy, ale losy grup społecznych, w których postawiona jest dana jednostka – społeczności rodzinnej, środowiska lokalnego, narodowej, państwowej, europejskiej, światowej. W zakresie przywołanych kontekstów w niniejszym artykule została podjęta próba znalezienia odpowiedzi na pytanie: w jaki sposób podstawowe cechy determinujące tożsamość pedagogiki katolickiej – takie jak: chrystocentryzm, pedagogia autorytetu i miłości, personalizm, nadprzyrodzoność, uniwersalizm oraz pozytywny charakter – mogą wpływać na kształtowanie w dzieciach i młodzieży świadomości i potrzeby podjęcia odpowiedzialności społecznej.
EN
The aim of the reflections is catholic pedagogy as one of the trends of Christian pedagogy which is the basis of some educational institutions, mainly catholic ones. It has, therefore, some practical implications. Moreover, it has the influence on the education of children and young people. Its role is to prepare the young generation for civic life, for being responsible for themselves and the social groups where the they live such as a family, local community, country and the world. In this article an attempt was made to answer the question: In what way can basic elements which determine identity of catholic pedagogy such as: Christocentrism, pedagogy of authority and love, personalism, supernatural, universalism and positive character influence the necessity and need of young people to take social responsibility.
PL
Ks. Wincenty Granat (1900-1979) jako kapłan, profesor, nauczyciel akademicki, pisarz oraz rektor Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego (1965-1970) głosił „słowem, piórem i życiem Prawdę w miłości”. Z racji wybitnych osiągnięć naukowych w zakresie teologii, idących w parze ze skromnością i pokorą, obdarzony został tytułem Doctor humanus. Cechą charakterystyczną teologii ks. W. Granata był personalistyczny humanizm oraz wymiar antropologiczno-chrystologiczny, nadto pragmatyzm duszpasterski. Imperatywem pedagogii życia ks. W. Granata było: „prawdę czynić w miłości” (por. Ef 4,15). Przekonywał, iż ludzie wierzący nie tyle idą z Jezusem Chrystusem, ile „w Nim chodzą”. Pan Jezus nie jest zatem wobec człowieka Pedagogiem „zewnętrznym”, lecz „wewnętrznym” Nauczycielem – Mistrzem duchowym. Pedagogię tę cechuje otwartość. Człowiek wychowywany przez innych, ale również i przez siebie, powinien podejmować nieustanny trud otwierania się na Boga, a także coraz większego uwrażliwiania się na to, co ludzkie. Pedagogika katolicka powinna być w służbie człowieka. Ks. W. Granat podkreślał rolę pedagogiki religijnej w procesie odbudowy polskości. Celem edukacji i wychowania młodego pokolenia jest przeciwstawienie się pedagogicznym nurtom laickim negującym duchowy wymiar człowieka. O wewnętrznym dynamizmie wychowania stanowi cel ostateczny życia człowieka (tj. eschatologia), który nadaje sens każdej chwili życia ludzkiego. Wychowanie katolickie formuje osobę odpowiedzialną za siebie, za drugiego człowieka, za naród, za Kościół. „Ku człowiekowi i Bogu w Chrystusie” to nie tylko podana przez ks. W. Granata definicja teologii, ale też i pedagogii Bożej oraz pedagogiki.
EN
As a priest, professor, academic teacher, writer and Rector of John Paul II Catholic University of Lublin (1965–1970), the Reverend Wincenty Granat (1900–1979) preached “Truth in love with the spoken and written word and with his life.” In recognition of his outstanding scholarly achievements in theology, coupled with his modesty and humility, he was awarded the title Doctor Humanus. Granat’s theology is characterised by personalist humanism, the anthropological and Christological dimension as well as pastoral pragmatism. “To do truth in love” was the imperative of the pedagogy of life according to the Rev. Wincenty Granat (cf. Ephesians: 4:15). He argued that believers do not merely walk with Jesus Christ but they walk in Him. Thus, Jesus is man’s “internal” rather than “external” Pedagogue; a Teacher and spiritual Master. This pedagogy is characterised by openness. Brought up by others as well as oneself, an individual should make a constant effort to be open to God and be more sensitive to what is human. Catholic Pedagogy should serve the people. Rev. Granat emphasised the role of religious pedagogy in the process of rebuilding Polishness after the time of the Partitions and war. In his opinion, the goal of education and upbringing of the young generation was to counter lay pedagogical ideas that negated the spiritual dimension of man. The inner dynamics of upbringing is determined by the ultimate goal of human life (i.e. eschatology) that gives meaning to every moment of our life. Catholic upbringing forms individuals who take responsibility for themselves, other people, the nation, the Church. “Towards man and God in Christ” is Rev. Granat’s definition of not only theology but also Divine upbringing and pedagogy.
Forum Pedagogiczne
|
2021
|
vol. 11
|
issue 2
37-48
EN
From the perspective of contemporary pedagogy, Cardinal Stefan Wyszyński’s life, thought and teaching incorporate the tradition of development of the Church's social teaching and the field of Catholic pedagogy. He considered Catholic social teaching as an integral part of the Church's teaching about a man existing and working under a specific socio-economic and political reality. He put a particular man in the first place. Does Catholic upbringing matter today? - asked the Primate of the Millennium and pointed out the ideals of Catholic (integral) upbringing, covering: internal unity of upbringing; love of the truth and living in the truth and the need to unifying in love everything and everyone. He insisted that  life is the highest goodness of every human being. Just in the course of one's life a man shapes the full expression of personality. Nobody has been born a genius, a great scientist, a saint, but becomes one thanks to life. As a rational and autonomous being everyone develops in action and effort the everlasting, timeless virtues of goodness, truth and beauty.
PL
Dla współczesnej pedagogiki życie, myśl i nauczanie kardynała Stefana Wyszyńskiego wpisują się w tradycję rozwoju nauki społecznej Kościoła oraz obejmują obszar pedagogiki katolickiej. Katolicką naukę społeczną traktował kardynał jako integralną część nauczania Kościoła o człowieku, egzystującym i pracującym w konkretnej rzeczywistości społeczno-gospodarczej i politycznej. Na pierwszym miejscu stawiał konkretnego człowieka. Czy wychowanie katolickie ma dziś swoje znaczenie? – pytał Prymas Tysiąclecia i wskazywał na ideały katolickiego (integralnego) wychowania obejmującego: wewnętrzną jedność wychowania; miłość prawdy i życie w prawdzie oraz potrzebę jednoczenia wszystkiego i wszystkich w miłości. Podkreślał, że życie jest największym dobrem każdego człowieka. Każdy człowiek tylko w biegu życia nabiera pełnego wyrazu swej osobowości. Nikt się nie rodzi geniuszem, wielkim uczonym, świętym, ale dzięki życiu się nim staje. Jako istota rozumna i wolna rozwija się w działaniu i wysiłku na rzecz nieprzemijających, ponadczasowych wartości dobra, prawdy i piękna.
EN
The paper compares the interpretation of the concept of ideology within educational research undertaken by certain Catholic scholars, with the secular problematization of this concept on the grounds of both Polish and foreign educational studies. By using  the example of selected theorists representing Catholic pedagogy, the author aims to demonstrate the shortcomings of the dogmatically Catholic rendering of the notion of ideology in education; this very rendering is  said to have infested education and therefore it is valued strictly negatively and remains in opposition to philosophically grounded scholarship, including the more progressive Catholic interpretations of this concept. It is argued that in order to think of ideology in a modern and critical way, one cannot cling only to the dogmatic teachings of the Catholic Church and has to take into consideration not only the negative meaning of the term, but also its descriptive and pedagogically positive significance, much in the way it is done in the discourse of critical pedagogy.
PL
W artykule dokonuje się porównania interpretacji pojęcia ideologii w badaniach edukacyjnych uprawianych przez niektórych uczonych katolickich z jego problematyzacją na gruncie świeckich, niekościelnych - zarówno krajowych, jak i zagranicznych - studiów edukacyjnych. Pojęciem centralnym jest tu ideologia, która według wybranych do polemiki badaczy katolickich w różnych postaciach infekuje nauki o wychowaniu; standardowo kojarzona jest przy tym z zafałszowaniem rzeczywistości, myśleniem utopijnym oraz indoktrynacją edukacyjną. Artykuł demonstruje niedostatki dogmatyczno-katolickiego ujęcia ideologii i pokazuje jego niezgodność z filozoficznie ugruntowanymi ujęciami zarówno ze strony pedagogów świeckich, jak i ze strony bardziej progresywnych badaczy katolickich. Autor argumentuje, że aby myśleć o ideologii edukacyjnej w prawdziwie nowoczesny i krytyczny sposób, nie można trzymać się dogmatycznych nauk Kościoła, lecz należy wziąć pod uwagę także opisowe oraz pozytywne - istotne dla pedagogiki - znaczenie tej kategorii, tak jak ma to miejsce w dyskursie pedagogiki krytycznej.
Roczniki Pedagogiczne
|
2021
|
vol. 13(49)
|
issue 1
95-117
EN
Fr. Jacek Woroniecki contributed to building not only Christian and Catholic pedagogy, but also pedagogical theory in general in Poland, having achieving unquestioned primacy in this regard. He appeared on the grounds of Catholic and Christian pedagogy as master and teacher, contributing to the development of their disciplinary status throughout his entire life, which we read as an illustration of shaping his mature faith and his scientific reflection arising from it. In warning against the hasty classification of educators as Catholic educators, he embraced the pedagogical issues from a position which could be described as a position of Christian wisdom, and in this wisdom, particularly in the Catholic Church, he discovered what he understood as paedagogia perennis, including in his thematic blocks such fundamental groups of issues as 1) the subject of education as the reflection over the person to be educated, 2) the object of education, i.e. what we want to produce in education by means of educational activity, and 3) the tutor, i.e. the one who individually or socially is to direct the process of education in the pupil. Noting the domination of individualistic attitudes in teaching and education, Fr. Jacek Woroniecki exhibits “the social side of the educational action itself,” while not depreciating “the tutor’s individual values” at all. Speaking on the matter of the specificity of pedagogy, Fr. Woroniecki contributed to the consolidation of this specificity, and simultaneously introduced pedagogical reflection, in the contexts of universality, and developed its status as a discipline with its own identity, but simultaneously open to reality, to other disciplines, and the manifold aspects and dimensions of human existence. In making a practical contribution to the development of pedagogy, he indicated the methods for the formation of the character and personality of a pupil, postulating a return to the pedagogical principles of Christianity called the pedagogical universalism, in which attention was paid to the formal object of the education – the person – e.g. how the person should be when reaching the fullness of personal existence as a result of the proper, i.e. harmonious, development of all the natural and supernatural virtues.
PL
Ojciec Jacek Woroniecki (1878-1949) – mistrz i mentor katolickiej i chrześcijańskiej myśli pedagogicznej Ojciec Jacek Woroniecki przyczynił się do budowania nie tylko pedagogiki chrześcijańskiej i katolickiej, ale także pedagogiki w ogóle w Polsce, osiągając niekwestionowane mistrzostwo w tym zakresie. Jako mistrz i nauczyciel zaistniał na gruncie pedagogiki katolickiej i chrześcijańskiej, wnosząc swój wkład w wypracowywanie ich statusu dyscyplinarnego w ciągu całego swojego życia, które odczytujemy jako ilustrację kształtowania się jego dojrzałej wiary i z niej wynikającej jego naukowej refleksji. Przestrzegając przed zbyt pochopnym zaliczaniem pedagogów do pedagogów katolickich, podejmuje problematykę pedagogiczną z pozycji, którą możemy określić jako pozycję mądrości chrześcijańskiej i w niej, zwłaszcza w Kościele katolickim, odkrywa to, co rozumiał on jako paedagogia perennis, zawierająca w swoich blokach tematycznych takie podstawowe grupy problemów, jak: 1) podmiot wychowania jako refleksję nad człowiekiem mającym być wychowanym; 2) przedmiot wychowania, czyli co w wychowaniu chcemy wytworzyć przez działalność wychowawczą oraz 3) wychowawcę, czyli tego, który pojedynczo czy społecznie ma pokierować procesem wychowania w wychowanku. Zauważając dominację postaw indywidualistycznych w nauczaniu i wychowaniu, Jacek Woroniecki eksponuje „społeczną stronę samej czynności wychowawczej”, nie deprecjonując w niczym „wartości indywidualnych wychowawcy”. Zabierając głos w sprawie specyfiki pedagogiki, Woroniecki przyczynił się do umocnienia tej specyfiki, a jednocześnie wprowadził refleksję pedagogiczną w konteksty uniwersalności i wypracował jej status jako dyscypliny z własną tożsamością jak również otwartej na rzeczywistość, na inne dyscypliny oraz na wielorakie aspekty i wymiary ludzkiej egzystencji. Praktycznie przyczyniając się do rozwoju pedagogiki, wskazuje na sposoby kształtowania charakteru i osobowości wychowanka, postulując powrót do pedagogicznych zasad chrześcijaństwa zwanych uniwersalizmem pedagogicznym, w którym zwraca się uwagę na przedmiot formalny wychowania – człowieka – takiego, jakim on winien być wtedy, gdy osiągnie pełnię swojego osobowego bytu w wyniku właściwego, tj. harmonijnego rozwoju w nim wszystkich cnót przyrodzonych i nadprzyrodzonych.
PL
Przedmiotem analizy jest miejsce pedagogii św. Jana Bosko we współczesnej systematyce myśli pedagogicznej oraz w leksykografii nauk o wychowaniu. Nie zajmuję się recepcją i aktualizacją systemu wychowawczego św. Jana Bosko w obrębie pedagogiki katolickiej, gdyż jest to zadanie dla księży, sióstr i świeckich naukowców bezpośrednio z nią związanych. Zwolennicy tej pedagogiki powinni mieć świadomość tego, w jakim zakresie jest obecna, reinterpretowana, marginalizowana lub wypaczana koncepcja przedstawiciela jednego z wciąż – moim zdaniem – niedocenianych podejść do systemu wychowania, który nie tylko nie stracił na aktualności, ale znacznie wyprzedził swoją epokę. Pedagodzy myśli chrześcijańskiej, a pedagogiki katolickiej w szczególności, są zobowiązani z jednej strony do pielęgnowania jej we własnym środowisku, ale z drugiej strony także do włączania jej do obecnych klasyfikacji, typologii, leksykonów i rozwiązań praktycznych. Mimo że pedagogia uprzedzająca św. Jana Bosko liczy sobie już prawie dwa wieki, to jednak dopiero teraz, w kapitalizmie ponowoczesnym, może stać się jednym z najbardziej efektywnych podejść do pracy z osobami wykluczanymi, już wykluczonymi czy zagrożonymi wykluczeniem społecznym.
EN
The subject of my analysis is the role of John Bosco’s educational system in the modern taxonomy of educational thought and in the lexicography of educational science. I do not deal with the reception and updating of Bosco’s educational system in the framework of Catholic education since that is a task for priests, sisters, and directly associated lay academics. Those affirming this educational system should be aware of the extent to which this – in my opinion – still undervalued approach to education, which has not only not lost its relevance but which far surpassed its epoch and is present, reinterpreted, marginalized, or distorted. Particularly educators of Christian thought, and of Catholic education especially, are obligated, on the one hand, to cultivate it in their own environments and as well as, on the other hand, to enter it into current classifications, typologies, lexicons, and practical solutions. Although John Bosco preventive system dates back nearly two centuries, it is only now, in post-modern capitalism, that it can become one of the most effective approaches to working with persons being excluded, already excluded, or threatened with social exclusion.
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.