Search results

1

Funkcjonowanie zwrotów leżeć bykiem i leżeć martwym bykiem w polszczyźnie

100%

Ignatowicz-Skowrońska J.

Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza

|

2021

|

vol. 28

|

issue 2

213-227

EN

The article discusses the motivation and the functioning of two phraseological units in the Polish language, namely leżeć bykiem (to idle lazily) and leżeć martwym bykiem (to be resting idly). Resulting from independent derivations, they appeared in the Polish language in the second half of the twentieth century. Due to formal similarity, though, they quickly developed relations which led to the transformations of their meaning and form.

2

Анималистическая номинация как средство обозначения человека (на материале зоонима медведь в русской и болгарской лингвокультурах)

100%

Стоянова Е., Шуменский университет им. Епископа Константина Преславского (Болгария)

Acta Universitatis Lodziensis. Folia Linguistica Rossica

|

2014

|

vol. 10

EN

The paper focuses on the opportunities of animalistic nominations as means of human identification and qualification. We use as an example such animalistic nomination as bear in Russian and Bulgarian language and culture, and also bear as a component of Russian and Bulgarian phraseological units. In the category of human language, built on the association with the animal world, find the mapping features of the national spirit and culture. The study aims to examine linguistics and culture specificity in human characterization Russian and Bulgarian language.

3

Belief in the causative power of words as a manifestation of magical thinking in late childhood

100%

Bieńkowska A.

Polish Psychological Bulletin

|

2011

|

vol. 42

|

issue 4

226-234

EN

The purpose of the research was to present one of the manifestations of magical thinking in late childhood, i.e. belief in the causative power of words, and relations between this phenomenon and language. One hundred and three primary school students (43 girls and 60 boys), grades 4 to 6, aged 10 to 13 were studied. A significant relation was found between belief in the direct effect of words on reality, and correct comprehension and number of phraseological units concerning the causative power of words.

4

REPRÄSENTATIVE MERKMALE DER ROUTINEFORMELN IN DER INTERPERSONELLEN INTERAKTION

100%

Laskowski M.

Germanica Wratislaviensia

|

2011

|

vol. 133

109-120

EN

This paper presents the representative features of routine formulaes in German. Phraseological units can be defined as word groups that cannot be made in the process of speech, they exist in the language as ready-made and ready for use lexical forms. In my research I aimed at finding more about the relationships between the theoretical aspects and practical use of the routine expressions. This specific type of phraseological units is reflected in the language-system and practical communication itself. Moreover, the dependencies between the speaker and the in the interpersonal interaction listener can be easily detected.

5

Analiza kognitywno-semantyczna polskich oraz serbskich związków frazeologicznych z komponentem somatycznym określających stany emocjonalno-uczuciowe

100%

Jovanović-Mihaylov V.

Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej

|

2020

|

vol. 55

EN

A Comparative Cognitive-Semantic Analysis of Polish and Serbian Phraseological Units Which Are Related to Emotional-Affective States and Contain Components Referring to Parts of Human Body This article offers an analysis of Polish and Serbian phraseological units which are related to emotional-affective states and contain components referring to parts of human body. The cognitive-semantic analysis presented in the study considers 145 such units. The corpus is divided into three thematic groups, taking into account all three types of emotions: positive, neutral and negative. The article presents the meaning of phraseological units in focus and considers the impact of symbolism of given parts of the body on shaping it. The conclusion highlights the key similarities and differences between the Polish and Serbian phraseological units under discussion. Analiza kognitywno-semantyczna polskich oraz serbskich związków frazeologicznych z komponentem somatycznym określających stany emocjonalno-uczucioweCelem artykułu jest prezentacja analizy związków frazeologicznych odnoszących się do stanów emocjonalno-uczuciowych z komponentem somatycznym w języku polskim oraz serbskim. Na podstawie korpusu, zawierającego 145 frazeologizmów, jednostki frazeologiczne zostały poddane semantyczno-kognitywnej analizie. Korpus został podzielony na trzy grupy tematyczne. Zaproponowana klasyfikacja uwzględniła wszystkie trzy typy emocji: pozytywne, negatywne oraz neutralne. Przedstawiono znaczenie badanych frazeologizmów oraz ukazano, w jakim stopniu symbolika danych części ciała wpłynęła na ukształtowanie znaczenia frazeologicznego. W końcowej części artykułu omówiono podobieństwa i różnice w zakresie polskich i serbskich związków frazeologicznych.

6

Związki frazeologiczne z komponentem przestrzennym "su" w ujęciu kognitywnym. Próba analizy na materiale języka włoskiego

88%

Bocian E.

Acta Neophilologica

|

2022

|

vol. 2

|

issue XXIV

25-40

PL

This article aims to demonstrate the basic relationships at the level of spatial relations, in which the primary prepositional meanings translate into figurative language within the phraseological units containing the component su. The author attempts to answer the question as to whether the image schema, indicated as semantically crucial in the interpretation of the polysemy of this preposition, can affect the semantic motivation of the indicated units. The analysis leads to the conclusion that the impact is uneven, and does not apply to all patterns and relationships discussed.

7

Variance in Phraseology

88%

Krzyżanowska A.

Lublin Studies in Modern Languages and Literature

|

2017

|

vol. 41

|

issue 2

DE

Der Band enthält die Abstracts ausschließlich in englischer Sprache.

EN

The article presents various approaches to the problem of variance in the context of Polish and French phraseology. As it follows from previously conducted research, the phenomenon of phraseological variance may encompass a wide or narrow spectrum of morphosyntactic and/or semantic changeability of fixed combinations of words. Formal differences between variants or changes in the components should not, however, interfere with the identification of a set phrase in its various forms. Therefore, the extent of possible modifications in the signifier and their impact on the semantic identity of a unit becomes a vital issue. Thorough analyses conducted by Polish and French linguists are an attempt to address the problems and difficulties connected with the description of phraseological variants which have not been completely solved. The author of the present article discusses the types of phraseological variance on the basis of examples excerpted from contemporary general and specialized dictionaries; these types include morphosyntactic and lexical variances as well as the variance in length. There are synonymic, metonymic and hypernymic-hyponymic relations between the components of phraseological variants. In the study of the polymorphism of fixed units, the concept of invariant is also of importance.

FR

Le numéro contient uniquement les résumés en anglais.

RU

Том не содержит аннотаций на английском языке.

8

Dubichynskyi, Volodymir/ Jaskólski, Adam/ Muszyńska-Wolny, Dorota (2021), Leksykograficzna interpretacja rosyjsko-polskich paraleli frazeologicznych. Warszawa: Wydawnictwo Uniwerystetu Warszawskiego, ss. 237, ISBN 978-83-235-4933-8

88%

Dźwierzyńska E.

Acta Neophilologica

|

2023

|

vol. XXV/1

223-230

9

Equivalent Culture-Anchored Units Translation? The Phraseological Units Issue

88%

Jaskot M. P.

Cognitive Studies

|

2016

|

issue 16

EN

Equivalent Culture-Anchored Units Translation? The Phraseological Units IssueThis article examines a question that has been of long-standing interest to linguists working in the fields of cross-linguistic phraseology and the translation of idiosyncratic language units, such as phraseological units (PUs). The challenge of translating PUs, which are understood as "patterns sanctioned by a given culture", involves the translation of culturemes. Therefore, a good translator must be able to assess the importance of the elements containing cultural references in the source language while "moving" them to the target language. When translating PUs, it is desirable that interlingual (cross-linguistic) equivalence be achieved. The fact that translations of a PU can be very different (the translator can paraphrase the text, creatively change it, or simply eliminate the PU) implies that the translational equivalence of PUs must be functional. While a cross-linguistic comparison (and the achievement of translational equivalence) of PUs can be made by omitting the form parameter, it is desirable to preserve the extension and semantic structure, the connotative-pragmatic component, and the phrase combinatorics. Ekwiwalencja jedostek "kulturowo zakotwiczonych"? Kwestia jednostek frazeologicznychArtykuł porusza zagadnienie, które od kilkudziesięciu lat cieszy się zainteresowaniem językoznawców zajmujących się konfrontacją językową frazeologii oraz tłumaczeniem idiosynkratycznych jednostek językowych, takich jak jednostki frazeologiczne (JF). Wyzwaniem podczas tłumaczenia JF, rozumianych jako "wzorce sankcjonowane przez daną kulturę", jawi się konieczność tłumaczenia kulturemów. Tłumacz zatem stoi w obliczu konieczności prawidłowej oceny danego elementu pod względem jego odniesień kulturowych w języku źródłowym podczas przekładania JF na język docelowy. Podczas tłumaczenia JF pożądane jest osiągnięcie międzyjęzykowej (cross-linguistic) ekwiwalencji. Fakt, że tłumaczenie JF może być wielorakie (tłumacz może parafrazować tekst, twórczo go zmienić lub po prostu wyeliminować JF), oznacza, że ekwiwalencja przekładu JF musi być funkcjonalna. Chociaż podczas międzyjęzykowego porównania (mającego na celu osiągnięcie translacyjnej równoważności) JF ich forma jest rzeczą drugorzędną, to wskazane jest, aby zachować ich rozszerzenie znaczeniowe i strukturę semantyczną, aspekt konotacyjno-pragmatyczny oraz łączliwość.

10

The verbalization of the concept of “fear” in English and Ukrainian phraseological units

88%

Mykhalchuk N., Bihunova S.

Cognitive Studies

|

2019

|

issue 19

EN

The verbalization of the concept of “fear” in English and Ukrainian phraseological unitsThis article is devoted to the study of English and Ukrainian phraseological units related to the emotional concept of “fear”. The article presents a sample of these phraseological units, compares them, and analyses the inner form of the concept of “fear” in the selected phraseological units. Werbalizacja pojęcia „strachu” w angielskich i ukraińskich jednostkach frazeologicznychArtykuł poświęcony jest badaniu angielskich i ukraińskich jednostek frazeologicznych związanych z emocjonalną koncepcją „strachu”. Artykuł przedstawia próbkę tych jednostek frazeologicznych, porównuje je i analizuje wewnętrzną formę pojęcia „strachu” w wybranych jednostkach frazeologicznych.

11

Potencjał frazeologiczny sloganów reklamowych

75%

Яковлева О.

Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, sectio FF – Philologia

|

2018

|

vol. 36

|

issue 2

EN

The article is dedicated to advertising slogans as one of the sources of new phraseological units. The aim of the study is to review the determinants of the transfer of slogans to the group of advertising phraseologies and the analysis of the specificity of advertising slogans in the contemporary Russian press. As the source of the material, an original list of phraseologisms collected by the method of random selection from the contemporary Russian press publications (including electronic versions of periodicals) for the years 2000–2010, was used. The following methods were applied: a descriptive method, a method of dictionary definition analysis, a method of contextual analysis. Phraseologized advertising slogans are a source of new phraseologisms of the contemporary Russian language. Advertising slogans, similarly to paroemia, aphorisms, or winged words, begin to be actively used by the language users in various communication situations.

PL

Artykuł poświęcono sloganom reklamowym jako jednemu ze źródeł nowych jednostek frazeologicznych. Celami badania są przegląd uwarunkowań przejścia sloganów do grupy frazeologizmów reklamowych i analiza specyfiki funkcjonowania sloganów reklamowych we współczesnej prasie rosyjskiej. Materiał źródłowy stanowi autorska kartoteka frazeologizmów zebrana metodą przypadkowego wyboru z publikacji współczesnej rosyjskiej prasy (w tym również elektronicznych wersji periodyków) z lat 2000–2010. Wykorzystano następujące metody: opisową, analizy definicji słownikowych i analizy kontekstualnej. Sfrazeologizowane slogany reklamowe są produktywnym źródłem nowych frazeologizmów współczesnego języka rosyjskiego. Wchodzą do potocznego obiegu użytkowników języka i zaczynają być aktywnie wykorzystywane w różnych sytuacjach komunikacyjnych, podobnie jak inne stałe połączenia wyrazowe (paremie, aforyzmy, skrzydlate słowa).

RU

Статья посвящена рекламным слоганам как одному из источников новых фразеологических единиц. Целью исследования является рассмотрение условий перехода слогана в разряд рекламных фразеологизмов, анализ особенностей функционирования рекламных слоганов в современной российской прессе. В качестве иллюстративного материала была использована авторская картотека фразеологизмов, составленная методом сплошной выборки из публикаций современной российской прессы (включая Интернет-издания) за период с 2000 по 2010 гг. Использованные методы: описательный метод, метод анализа словарных дефиниций, метод контекстуального анализа. Фразеологизированные рекламные слоганы являются продуктивным источником новых фразеологизмов современного русского языка. Рекламные слоганы, войдя в речевой обиход носителей языка, начинают активно использоваться ими в различных коммуникативных ситуациях, как и другие устойчивые выражения (паремии, афоризмы, крылатые фразы).

12

Phraseological and Paremiological Borrowings During the Era of Peter the Great: A Dialogue of Cultures

75%

Мокиенко В.

Slavia Orientalis

|

2021

|

vol. LXX

|

issue 4

13

Miejsce jako kategoria językowo-kulturowe we frazemach z pola leksykalno-semantycznego DIABEŁ

75%

Dźwigoł R.

Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury

|

2020

|

vol. 32

191-211

PL

Autorka poddała analizie frazemy z komponentem o znaczeniu ‘diabeł’ i ‘diabelski’, wyekscerpowane ze słowników dokumentujących polszczyznę dialektalną oraz ogólną odmianę polszczyzny (polszczyznę literacką). Założyła, iż opis miejsca jako kategorii językowo-kulturowej, uwidaczniającej się w tej grupie frazemów, będzie miał charakter niedyferencjalny oraz panchroniczny, starała się jednak uwzględnić zjawiska charakterystyczne dla każdego z dwóch obszarów językowo-kulturowych: tradycyjna kultura ludowa i kultura współczesna. W prezentowanych w artykule jednostkach kategoria miejsce występuje albo w planie wyrażania (nazwa miejsca jest komponentem frazemu), albo w planie treści (miejsce jest znaczeniem frazemu), jej wykładnikiem jest appellativum lub nomen proprium. Przeprowadzona analiza pozwoliła ukazać kilka aspektów funkcjonowania tej kategorii we frazemach z pola leksykalno-semantycznego diabeł: (1) dokumentacja kultury ludowej (kultury duchowej, wierzeń ludowych z zakresu demonologii), (2) miejsce jako kategoria wartościowana oraz wartościująca, z uwzględnieniem opozycji swoi – obcy, (3) ilustracja przeobrażeń cywilizacyjnych i zmian kulturowych (wieś i miasto).

EN

The article deals with praseological units that contain the lexemes diabeł ‘devil’ and diabelski ‘devilish’, excerpted from dictionaries of standard and dialectal Polish. The study is based on the assumption that a description of location as a languacultural category, manifest in these units, will be non-differential and panchronic; however, characteristic features of two languacultural areas (i.e., traditional folk culture and contemporary culture) are taken into account. In the phraseological units being investigated, the category of location appears either on the expression plane (it functions as a component of a given unit) or on the content plane (the place is the meaning of the unit), and its exponent is either a common noun or a proper name. Several aspects of the category of location, as it functions in the lexico-semantic field of "devil”, have been revealed: (i) the folk culture (spiritual culture, folk beliefs in demonology); (ii) location as a category that is evaluated and that is used in evaluation, in the context of the US–THEM opposition; (iii) cultural changes (in the city and in the country).

14

О некоторых аспектах передачи фразеологизмов в русско-польском переводе

51%

Jóźwiak J.

Acta Universitatis Lodziensis. Folia Linguistica Rossica

|

2016

|

issue 13

19-27

EN

The aim of the paper is to present problems which may occur in translation of phraseological units. On discussed examples the author analyses how the attempt to preserve by the translator an internal figurativeness of idioms influences to the choice of equivalent. To explain decisions and consequences were used cognitive approach.

RU

В статье рассматриваются проблемы, с которыми сталкивается переводчик в процессе перевода фразеологических единиц. Анализируя примеры переводческих соответствий, автор пытается показать, каким образом стремление сохранить внутреннюю форму фразеологизма влияет на выбор соответствия. Для оценки и объяснения переводческих решений используются элементы когнитивного метода.

15

La valeur sémantique ajoutée et perdue dans la traduction en italien du drame polonais Przed sklepem jubilera de Karol Wojtyła

51%

Jezierska B.

Roczniki Humanistyczne

|

2020

|

vol. 68

|

issue 8

59-74

FR

L’objectif de l’article consiste à décrire un phénomène de valeur ajoutée et perdue au niveau lexical et sémantique dans la traduction littéraire. L’étude est basée sur l’analyse du texte parallèle polonais-italien du drame Przed sklepem jubilera de Karol Wojtyła. La comparaison du texte original polonais avec sa traduction italienne a permis de distinguer des nuances sémantiques perdues au niveau lexical de la traduction. En revanche, le résultat de l’opération inverse (comparaison du texte d’arrivée en italien avec le texte de départ en polonais) prouve la présence de nombreux éléments lexicaux « ajoutés » dans le texte cible. Ce sont surtout des combinaisons d’un certain degré du figement, autrement dit, des unités phraséologiques. Des traces de pertes sémantiques aussi bien que des éléments ajoutés indiquent clairement un rôle créatif du traducteur littéraire qui devient ainsi le « deuxième auteur » d’un texte.

EN

The aim of the article is to describe a phenomenon of value added and lost at the lexical and semantic level in the literary translation. The study is based on the analysis of the parallel Polish-Italian text of the drama Przed sklepem jubilera [The jeweller’s shop] by Karol Wojtyła. The comparison of the original Polish text with its Italian translation made it possible to distinguish semantic nuances lost at the lexical level of the translation, while the results of the reverse operation (comparison of the target text in Italian with the source text in Polish) prove the presence of many “added” lexical elements in the final text. They are mostly multi-word combinations with varying degrees of idiomaticity, i.e. phraseological units. Traces of semantic losses as well as added elements clearly indicate a creative role of the literary translator who becomes in this way the “second author” of a text.

PL

Wartość semantyczna dodana i utracona we włoskim tłumaczeniu polskiego dramatu Przed sklepem jubilera Karola Wojtyły Celem artykułu jest opisanie zjawiska wartości dodanej i utraconej na poziomie leksykalnym i semantycznym w tłumaczeniu literackim. Podstawę badania stanowi analiza tekstu równoległego polsko-włoskiego obejmującego dramat Przed sklepem jubilera Karola Wojtyły. Porównanie tekstu polskiego oryginału z jego włoskim tłumaczeniem pozwoliło na wyróżnienie pewnych utraconych na poziomie leksykalnym odcieni semantycznych, natomiast działanie odwrotne (porównanie tekstu docelowego po włosku z tekstem wyjściowym po polsku) wykazało obecność wielu elementów leksykalnych „dodanych” w tekście finalnym – mowa szczególnie o kombinacjach wielowyrazowych o różnym stopniu idiomatyczności, to znaczy o związkach frazeologicznych. Zarówno ślady strat semantycznych, jak i wszelkie elementy dodane wskazują jasno na kreatywną rolę tłumacza literackiego, który w ten sposób staje się „drugim autorem” tekstu. La valeur sémantique ajoutée et perdue dans la traduction en italien du drame polonais Przed sklepem jubilera de Karol Wojtyła L’objectif de l’article consiste à décrire un phénomène de valeur ajoutée et perdue au niveau lexical et sémantique dans la traduction littéraire. L’étude est basée sur l’analyse du texte parallèle polonais-italien du drame Przed sklepem jubilera de Karol Wojtyła. La comparaison du texte original polonais avec sa traduction italienne a permis de distinguer des nuances sémantiques perdues au niveau lexical de la traduction. En revanche, le résultat de l’opération inverse (comparaison du texte d’arrivée en italien avec le texte de départ en polonais) prouve la présence de nombreux éléments lexicaux « ajoutés » dans le texte cible. Ce sont surtout des combinaisons d’un certain degré du figement, autrement dit, des unités phraséologiques. Des traces de pertes sémantiques aussi bien que des éléments ajoutés indiquent clairement un rôle créatif du traducteur littéraire qui devient ainsi le « deuxième auteur » d’un texte.

16

Theoretical Background and Methodology of Senior Preschoolers’ Enlargement of the Vocabulary by Means of Phraseological Units

51%

Mysan I.

Signum Temporis

|

2015

|

vol. 7

|

issue 1

30-36

EN

The article deals with the problem of preschoolers’ development of speech by means of phraseological units. It reveals their importance for children’s mental development, in particular emphasises that the most striking verges of the child’s language are reflected in its means of expression, that is, in phraseology. They make the language varied, expressive, emotional, vivid, figurative, deepen its ethno-cultural identity; offered are the results of the analysis of children’s speech on listening and use of phraseological units in oral speech. By taking into account the data on specific features of perception, understanding and use of phraseological units in the statements of children are represented the methods of work on phraseology in kindergarten based on the following assumptions: on timely and methodically correct implementation of work on phraseological units will depend speech and mental development of the preschool children because at this age, they begin to comprehend figurative meanings of words and master the process of meanings changing. In addition, at this age period, the child’s vocabulary is sufficiently formed to acquire the wealth and national characteristics of the native language, as well as expressive and aesthetic functions that perform phraseological units. Methodic contains and reveals its components such as: principles, goals, objectives, contents, methods, organisational forms and means of enlarging the vocabulary (impressive and expressive) with phraseological expressions.

17

Structural and semantic approach to the study of political debate

51%

Losyeva I.

Language. Culture. Politics. International Journal

|

2020

|

vol. 1

71-83

EN

The article breaks new ground in the integrated study of structural and semantic manifestations of political debate in online discourse during the period of election campaign. The study of political debate in the presidential election campaign is considered to be of vital importance as it makes possible to analyze the evolution of political thinking as well as to find the ways of civilized political dialogue, which is extremely important for the world community. In modern international arena, political debate is viewed as a contention or dispute over political issues and controversial topics. In the article, given political debate (polemics) is regarded as a contentious argument that is intended to support a specific position through attacks on a contrary position. The paper studies the political debate as a genre of literature through the description and analysis of its semantic content in which journalistic genre, political narrative and political discourse are reflected; it also defines the role and place of political debate in architectonics and compositional organization of English political discourse. According to the objectives, integrated linguo-stylistic analysis of the structure of modern political debate in the online discourse has been conducted as well as lexical and semantic ranging of lingual units in the space of political debate has been highlighted. The study has clarified new ways of arranging semantic space and explored stylistic resources of language in the political debate.

PL

rtykuł przełamuje standardy przyjęte w zintegrowanych badaniach nad strukturalnymi i semantycznymi formami wyrazu obecnymi w debacie politycznej prowadzonej online jako dyskurs w okresie kampanii wyborczej. Badanie debaty politycznej odbywającej się w prezydenckiej kampanii wyborczej uznaje się za niezwykle ważne, gdyż umożliwia ono analizę ewolucji politycznego myślenia jak również ukazuje przebieg cywilizowanego dialogu politycznego, co jest niezmiernie ważne dla światowego odbiorcy. Na współczesnej arenie międzynarodowej dialog polityczny postrzegany jest jako pojedynek na argumenty czy dysputa w kwestiach politycznych i kontrowersyjnych. W niniejszym artykule, debata polityczna (polemika) postrzegana jest jako argument zaczepny użyty w celu wzmocnienia obranego punktu widzenia w ataku na odmienny punkt widzenia. Niniejszy artykuł analizuje debatę polityczną jako gatunek literacki poprzez analizę jej treści semantycznych, które odzwierciedlają stronę dziennikarską, narrację polityczną i dyskurs polityczny; ponadto, artykuł określa rolę i miejsce debaty politycznej z punktu widzenia budowy i kompozycji angielskiego dyskursu politycznego. Stosownie do zamierzeń, przeprowadzona została zintegrowana analiza lingwistyczno-stylistyczna struktury współczesnej debaty politycznej prowadzonej w formie dyskursu online a także ukazana została częstotliwość występowania leksykalnych i semantycznych jednostek językowych w przestrzeni debaty politycznej. Badania sprecyzowały nowe podejście do tworzenia przestrzeni semantycznej i penetrowały materiały dotyczące stylistyki języka debaty politycznej.

18

Swoi i obcy przy wspólnym stole

38%

Masłowska E.

Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury

|

2007

|

vol. 19

109-131

PL

Próba rekonstrukcji relacji swój / obcy z perspektywy stołu jako centralnego miejsca przestrzeni oswojonej, domu. Dla użytkownika języka polskiego i nosiciela kultury tradycyjnej, spotkania przy stole rodzinnym stanowią prototypową sytuację wyznaczającą biegun „swojskości”, pozwalającą na zasadzie koncentrycznych kręgów wyznaczać granice w kierunku przeciwległego bieguna obcości. Prezentowane są kolejno językowe utrwalone we frazeologii i przysłowiach obrazy domu i stołu (jako centralnego miejsca w domu) ze szczególnym uwzględnieniem reguł rytualnych zachowań; kolejne partie rozprawy autorka poświęca językowym i kulturowym obrazom stołu ofiarnego (w jego wersji przedchrześcijańskiej, biblijnej i chrześcijańskiej), stołu rodzinnego, który w polskiej kulturze ma wymiar podstawowy), stołu okolicznościowego (rytualne zachowania obowiązują zwłaszcza przy stole weselnym i świątecznym), stołu biesiadnego. Uwzględnia też specjalne i peryferyjne odmianki, jak stół konferencyjny, stolik karciany i stolik spirytystyczny. Przeprowadzona analiza wykazuje, że warunki zbudowania długotrwałego poczucia wspólnoty są związane zarówno z miejscem, jak celem spotkań i rodzajem towarzyszących spotkaniu przeżyć. Ważnym czynnikiem jest też otwartość na świat zewnętrzny realny i nadprzyrodzony. Z punktu widzenia trwałości więzów łączących wspólnotę zebraną przy stole na plan pierwszy wysuwa się stół rodzinny, gdzie więzy między „swoimi” są stale odnawiane. Spotkania przy rodzinnym stole stwarzają sytuację modelową dla wykreowania kulturowych wzorców zachowań budujących wspólnoty o szerszym zasięgu.

EN

The article is an attempt to reconstruct the US THEM relationship, with the (dinner) table as the central place in a familiar setting, the home. For a speaker of Polish and a representative of a traditional culture, meetings at a family table are prototypical situations of the pole of “familiarity” (US) and allow one to establish, in the form of concentric circles, its relationship and distance to the opposite pole of “foreignness” (THEM). The author presents images of the home and the table (the central place in the home), established in phraseology and proverbs, with special importance of the rules of ritualistic behaviour. Then she discusses the linguistic and cultural pictures of the sacrificial table (pre-Christian, biblical and Christian), the family table (a major element of Polish culture), the table laid for special occasions (ritualized behaviour is especially important at the wedding or Christmas/Easter table), the table laid for a feast. The author also takes note of special and peripheral varieties, such as a conference table, a table for playing cards or for a seance. The analysis reveals that the conditions of building a long-lasting feeling of community are connected both with the place and the purpose or kind of feelings accompanying a given encounter. An important factor is the openness to the outside world: real and supernatural. With a view to the stability of the bonds linking the community at the table, the most important role is played by the family table, where the bonds between US are constantly being revived. Meetings at the family table model the creation of cultural patterns of behaviour, which enable people to establish broader communities.

Refine search results

Funkcjonowanie zwrotów leżeć bykiem i leżeć martwym bykiem w polszczyźnie

Анималистическая номинация как средство обозначения человека (на материале зоонима медведь в русской и болгарской лингвокультурах)

Belief in the causative power of words as a manifestation of magical thinking in late childhood

REPRÄSENTATIVE MERKMALE DER ROUTINEFORMELN IN DER INTERPERSONELLEN INTERAKTION

Analiza kognitywno-semantyczna polskich oraz serbskich związków frazeologicznych z komponentem somatycznym określających stany emocjonalno-uczuciowe

Związki frazeologiczne z komponentem przestrzennym "su" w ujęciu kognitywnym. Próba analizy na materiale języka włoskiego

Variance in Phraseology

Dubichynskyi, Volodymir/ Jaskólski, Adam/ Muszyńska-Wolny, Dorota (2021), Leksykograficzna interpretacja rosyjsko-polskich paraleli frazeologicznych. Warszawa: Wydawnictwo Uniwerystetu Warszawskiego, ss. 237, ISBN 978-83-235-4933-8

Equivalent Culture-Anchored Units Translation? The Phraseological Units Issue

The verbalization of the concept of “fear” in English and Ukrainian phraseological units

Potencjał frazeologiczny sloganów reklamowych

Phraseological and Paremiological Borrowings During the Era of Peter the Great: A Dialogue of Cultures

Miejsce jako kategoria językowo-kulturowe we frazemach z pola leksykalno-semantycznego DIABEŁ

О некоторых аспектах передачи фразеологизмов в русско-польском переводе

La valeur sémantique ajoutée et perdue dans la traduction en italien du drame polonais Przed sklepem jubilera de Karol Wojtyła

Theoretical Background and Methodology of Senior Preschoolers’ Enlargement of the Vocabulary by Means of Phraseological Units

Structural and semantic approach to the study of political debate

Swoi i obcy przy wspólnym stole