Search results

1

Inkluzywna edukacja religijna na przykładzie systemu szkolnictwa w Niemczech

100%

Zduniak A.

Forum Pedagogiczne

|

2019

|

vol. 9

|

issue 2/1

133-142

PL

W artykule zostają przedstawione główne założenia inkluzywnej edukacji religijnej w niemieckim systemie szkolnictwa. Heterogeniczność kulturowa i etniczna współczesnych społeczeństw europejskich stanowi ważne wyzwanie dla systemu edukacji. Dotyczy to również nauczania religii w warunkach pluralizmu religijno-światopoglądowego. W Niemczech nauczanie tego przedmiotu cechuje duża różnorodność podejść i koncepcji, uzasadniona sytuacją religijnego i kulturowego pluralizmu. Rezultatem tego jest dynamiczny rozwój pedagogiki religii jako dziedziny wiedzy odrębnej od katechetyki. Autorka przedstawia najnowsze koncepcje szkolnego nauczania religii w Niemczech. Stanowią one próbę zdefiniowania na nowo celów i metod nauczania religii w taki sposób, aby w większym niż dotychczas stopniu odpowiadało ono wymogom współczesności.

2

Chrystus i Kościół a Inne religie

63%

Maciak M.

Nurt SVD

|

2016

|

issue 2

PL

Artykuł podejmuje problematykę dialogu międzyreligijnego, zainicjowanego przez Sobór Watykański II. Omawiane dokumenty Kościoła wskazują na „zarodki Słowa” oraz elementy prawdy i świętości obecne w innych religiach. Jednakowoż działanie Ducha Świętego wśród wyznawców innych religii (teksty święte, doktryna, obrzędy) zakłada powszechną wolę zbawczą Boga oraz uniwersalizm jedynego Pośrednika pomiędzy Bogiem i ludźmi – Jezusa Chrystusa. Dlatego też otwarcie się na religie, zwłaszcza judaizm i islam, nie zwalnia chrześcijan od obowiązku dawania świadectwa wiary, prowadzenia misji ad gentes oraz systematycznej ewangelizacji świata. Wychodząc od analizy najważniejszych dokumentów Kościoła traktujących o innych religiach autor próbuje określić: (1) relację pomiędzy teologią religii a misjologią, (2) związek pomiędzy wartościami duchowymi innych religiach a dziełem zbawczym Jezusa Chrystusa, głoszonym przez Kościół.

EN

Many documents of the Church, especially issued by and since the Second Vatican Council, recognise ”the seeds of the Word” and elements of truth and holiness present in various religions. Workings of the Holy Spirit in their scriptures, doctrines and rituals presuppose the universal nature of Christ’s mediation between God and human race. While being open to various religious traditions, especially Judaism and Islam, Christians may not relax on giving witness to their faith, mission ad gentes and systematic evangelisation of the world. Based on his reading of the Church’s most important documents on other religions, the author of the essay undertakes to establish (1) relationship between theology of religion and missiology, and (2) connection between spiritual values of other religions and the salvific work of Jesus Christ as proclaimed by the Catholic Church.

3

Demoniczność Boga jako założenie ekskluzywistycznego i inkluzywistycznego teizmu

63%

Kaźmierczak Z.

IDEA. Studia nad strukturą i rozwojem pojęć filozoficznych

|

2016

|

vol. 28/2

20-38

EN

In this article I claim that there is a hidden assumption of the demonic character of God in the exclusivist and inclusivist theism. Exclusivism and inclusivism assume that God is partial and in fact does not care about most people in the world, choosing to reveal himself fully only in one part of the world. This kind of neglect for other people reflects the standard ethnocentrism and seems to be an expression of it. The only way to avoid the view that God is demonic is to accept the religious pluralism. The idea of religion would need to be changed: from the idea of religion as a place of revelation of God to the idea of religion as a place for searching for God. Accepting religious pluralism would lead, however, to the destruction of religions as we know them, since the core of their doctrines is based on the assumption of their superiority.

4

Pluralism and Religion Again: Reply to Henry Hardy

63%

Polanowska-Sygulska B.

Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej

|

2020

|

vol. 3(24)

127-129

PL

Artykuł jest kontynuacją dyskusji, jaka rozwinęła się w 2019 roku na łamach AFPiFS między Henrym Hardym i mną po opublikowaniu przygotowanej przeze mnie recenzji książki Hardy’ego In Search of Isaiah Berlin: A Literary Adventure (2018). W komentarzu do odpowiedzi Hardy’ego ustosunkowuję się do kluczowego przedmiotu naszego sporu, to jest do relacji między pluralizmem wartości i uniwersalistycznymi religiami. Hardy utrzymuje, że pluralizm z zasady podważa tego rodzaju religie, ja zaś nie podzielam tego stanowiska i argumentuję za możliwością zharmonizowania optyki pluralistycznej z perspektywą religijną. Podejmuję ponadto wątek konfliktów, do których niekiedy dochodzi w obrębie poszczególnych wartości. Tym samym powracam do wysuniętego w mojej niegdysiejszej recenzji zarzutu dotyczącego niedostatecznej wagi, jaką Hardy przypisał w swej książce tego typu konfliktom. Podtrzymuję swoją obiekcję, eksponując doniosłe konsekwencje kolizji wewnątrz wartości.

EN

The article constitutes a continuation of the discussion between Henry Hardy and myself, which was initiated in AFPiFS in 2019 as a result of my publishing a review of Hardy’s book: In Search of Isaiah Berlin: A Literary Adventure (2018). In the present commentary I address again the nub of our disagreement, that is the relationship between Berlin’s pluralism and universalist religions, like Christianity and Islam. According to Hardy pluralism undermines universalist religions. I distance myself from his standpoint and argue that it is possible to reconcile adherence to pluralist perspective in ethics with religious belief. Besides, I return to the objection raised in my review of Hardy’s book and take up the thread of conflicts within values. I sustain my charge that Hardy does not take seriously enough the implications of conflicts within single values.

5

Krytyka koncepcji racjonalności bezdowodowego przeświadczenia teistycznego Johna Hicka.

63%

Strzyżyński P.

Filozofia Chrześcijańska

|

2009

|

vol. 6

85-96

EN

The main point of this article is John Hick’s conception of rational theistic belief without proof and its critics. By the analogy between sense experience and religious experience Hick build the inference leading to conclusion that the religious experience is like sense experience reliable foundation for rationally of beliefs. So although religious beliefs have non proofs, for instance for existence of God, they are rational. Critics, like C. R. Brakenhielm, T. R. Mathis, R. W. Perrett review this inference and conclusion. Especially are attacking analogy between sense experience and religious experience, by negation of possibility of the private language and possibility of solipsistic alternative for sense experience.

PL

The main point of this article is John Hick’s conception of rational theistic belief without proof and its critics. By the analogy between sense experience and religious experience Hick build the inference leading to conclusion that the religious experience is like sense experience reliable foundation for rationally of beliefs. So although religious beliefs have non proofs, for instance for existence of God, they are rational. Critics, like C. R. Brakenhielm, T. R. Mathis, R. W. Perrett review this inference and conclusion. Especially are attacking analogy between sense experience and religious experience, by negation of possibility of the private language and possibility of solipsistic alternative for sense experience.

6

Nowe ruchy religijne i misje ewangelizacyjne. Odwieczne tęsknoty w nowych narracjach

63%

Libiszowska-Żółtkowska M.

Roczniki Nauk Społecznych

|

2019

|

vol. 11(47)

|

issue 4

111-127

PL

Każda religia ma własną wizję Boga/bogów i oryginalną wykładnię prawd wiary, która odróżnia ją od innych systemów religijnych czy konkretnych wyznań. Religijna panorama to kalejdoskop zmieniających się form, które dzielą się, łączą, przekształcają i pojawiają ponownie, nieustannie ze sobą konkurując. W XXI wieku wbrew dziewiętnastowiecznemu przeświadczeniu, że wraz z postępem nauki i rozwojem świeckich ideologii religia zaniknie, ona nadal trwa i przeżywa swoisty renesans. W różnych częściach świata powstają nowe ruchy religijnych innowacji. W Polsce wymiernym świadectwem sukcesywnie powiększającej się sceny religijnej jest wydłużający się z roku na rok rejestr Kościołów i innych związków wyznaniowych. Stare i nowe odsłony religii i duchowości, trudne do zliczenia i imiennego nazwania, dowodzą niezmienności natury ludzkiej w dążeniu do rozpoznania i zaspokojenia duchowej wrażliwości.

EN

Each religion has its own vision of God/gods and an original interpretation of the truths of faith, which distinguishes it from other religious systems or specific religions. A religious panorama is a kaleidoscope of changing forms that share, connect, transform and reappear, constantly competing with each other. In the twenty-first century, contrary to the nineteenth-century conviction that religion will disappear with the progress of science and the development of secular ideologies, it is still going on and is experiencing a specific renaissance. In different parts of the world new movements of religious innovations are emerging. In Poland, a measurable testimony to the gradually growing religious scene is the register of churches and other religious associations, which is being extended from year to year. Old and new versions of religion and spirituality, difficult to count and name by name, prove the unchangeability of human nature in the pursuit of recognition and satisfaction of spiritual sensitivity.

7

(A)religijność po czesku – ateizm, analfabetyzm religijny czy coś więcej?

63%

Różańska A.

Edukacja Międzykulturowa

|

2019

|

vol. 10

|

issue 1

38-54

EN

The article is an attempt to verify the thesis that contemporary Czech society is not an atheistic one, but can be a model example of multi-directional fierce secularization. The changes which occur in the Czech society are turning towards the shape of a multi-directional change of religiosity (transformation) with strong tendencies to secularization. They provide proofs of a soft, nevertheless, continuing secularization expressed in the pluralism of forms of religion which created a specific and complicated attitude of contemporary Czech society toward religion.

PL

Artykuł podejmuje próbę weryfikacji tezy: Współczesne społeczeństwo czeskie nie jest ateistyczne, nie jest też modelowym przykładem gwałtownej sekularyzacji. Przemiany zachodzące w społeczeństwie czeskim mają postać wielokierunkowych przemian religijności (transformacji), choć z silnymi tendencjami sekularyzacyjnymi. Świadczą o miękkiej, ale długotrwałej sekularyzacji, wyrażającej się w pluralizacji form religijnych, która utworzyła specyficzną i złożoną postawę współczesnego społeczeństwa czeskiego wobec religii.

8

Co mówi „duch czasu” – sekularyzacja religii i społeczeństwo postsekularne

63%

Mariański J.

Roczniki Nauk Społecznych

|

2004

|

vol. 32

|

issue 1

49-83

EN

The paper analyses two complex cultural processes that are present in the sphere of religious life: process of secularisation, and process of religious pluralism, both of which are shown from the sociological point of view on the basis of rich specialist literature. The author argues with the thesis of global secularisation. He refers it, above all, to the societies of Western Europe, and analyses some aspects internal and external crisis of religiosity. Both main processes presented in the paper may become a broad research inspiration for sociologists of religion. Owing to an objective diagnosis of the situation of the Church, they may be the field of changes with regard to the organisation of religious life.

9

Pluralism is not Enough for Tolerance. Philosophical and Psychological Reflections on Pluralism and Tolerance

63%

Gasser G.

Roczniki Filozoficzne

|

2022

|

vol. 70

|

issue 4

395-414

PL

Kwestia tolerancji religijnej nabiera coraz większego znaczenia w zglobalizowanym świecie, w którym społeczeństwa stają się coraz bardziej zróżnicowane i niejednorodne. Tolerancję religijną można zdefiniować jako praktykę akceptowania innych jako postępujących zgodnie z ich religijnym systemem przekonań. Filozofowie przystąpili ostatnio do dokładniejszych badań nad relacją między pluralizmem religijnym a religijną (nie)tolerancją, koncentrując się na pytaniu epistemicznym, czy uznanie pluralizmu religijnego i namysł nad nim może prowadzić do większej tolerancji religijnej. Główna idea, która im przyświeca, jest taka, że przeprowadzony przez osobę namysł nad tym, że osoby, które są z nią równorzędne pod względem epistemicznym, osłabi jej epistemiczne uzasadnienie dla jej przekonania, iż jej własne przekonania religijne są lepiej uzasadnione niż przekonania religijne osób, które są z nią epistemicznie równorzędne. Racjonalną konsekwencją uznania tego faktu dotyczącego uzasadnienia powinna być tolerancja religijna i mniej lekceważące podejście do zwolenników innych religii. Głównym celem tego tekstu jest zbadanie wiarygodności tej koncepcji na tle istniejącej literatury empirycznej, a zwłaszcza psychologicznej. Czy większy kontakt ze zwolennikami innych tradycji religijnych rzeczywiście prowadzi do większej tolerancji? W jaki sposób jesteśmy w stanie lepiej zrozumieć ludzi o innych przekonaniach religijnych i – przynajmniej częściowo – przyjąć ich punkt widzenia? Jakie możliwe przeszkody psychologiczne stoją temu na przeszkodzie? Aby odpowiedzieć na te pytania, Autor odwołuje się do wyników badań na temat tolerancji międzygrupowej, psychologii rozwojowej i cech osobowości. Celem jest poszerzenie jak dotychczas dość wąskiej epistemicznej perspektywy filozoficznej na pluralizm religijny i (nie)tolerancję przez wpisanie jej w szerszy kontekst konstytutywnych cech ludzkiej psyche.

EN

The issue of religious tolerance is increasingly raised in a globalized world with societies becoming more and more religiously diverse and inhomogeneous. Religious tolerance can be defined as the practice of accepting others as acting in accordance with their religious belief system. Philosophers have recently begun to study more thoroughly the relationship between religious pluralism and religious (in)tolerance with a main focus on the epistemic question of whether the recognition of and reflection on religious pluralism might lead to greater religious tolerance. The major thrust of this idea is that any genuine reflection of a person about her epistemic peers adhering to other religions will weaken the person’s epistemic justificatory basis for believing that her own religious beliefs are better warranted than the religious beliefs of her peers. The rational consequence of the recognition of this justificatory fact, in turn, should lead to more religious tolerance and to a weakened dismissive attitude towards adherents of other religions. The main aim of this paper is to investigate the plausibility of this account against the background of existing empirical, in particular psychological literature: Does increased contact with adherents of other religious traditions indeed lead to more tolerance? How are we able to show a deeper understanding for people with different religious beliefs and to take on-at least partially-their perspective? What are potential psychological obstacles to these achievements? Resources from research on intergroup toleration, social identity-theories, developmental psychology and personality traits will be used for tackling these questions. This shall help to broaden the so far rather narrow epistemic philosophical perspective on religious pluralism and (in)tolerance by embedding it into the larger context of constitutive traits of the human psyche.

10

Wychowanie religijne wśród Polonii francuskiej w świetle badań wstępnych

63%

Klimski W.

Studia Polonijne

|

2022

|

vol. 43

63-88

EN

The subject of this article are ways of deepening faith by the Polish community in France, which is associated with Polish parishes. In the study, the indicators of the development of faith were private prayer, prayer with family, conversations on religious topics, participation in catechesis, listening to sermons, reading the Holy Bible, participation in religious pilgrimages, reading religious websites, reading religious books, watching religious programs on TV, listening to religious radio broadcasts, reading religious press, conversations with priests on religious topics. This issue is located in the sociology of education. The source of information are pilot studies that were carried out in 2019 in three Polish parishes in France. They were to verify the survey, which is a necessary procedure in the preparation of basic research. These are not representative studies, but in this article they show the condition of religious education in the studied population. According to them, more than half of the respondents are interested in deepening their faith and take various actions to develop it. They represent orthodox religiosity. An argument for undertaking the subject of religious education among French Polonia is the religious pluralism of French society and the idea of a Catholic Pole. These are the main contexts of religious education for this group of emigrants.

PL

Tematem artykułu są sposoby pogłębiania wiary religijnej przez Polonię związaną z polskimi parafiami i ośrodkami duszpasterskimi we Francji. Źródłem informacji są badania empiryczne zrealizowane w 2019 r. Wykorzystanymi wskaźnikami pogłębiania wiary była praktyka modlitwy prywatnej, modlitwy wspólnej z rodziną, rozmowy na tematy religijne z bliskimi i nieznajomymi oraz udział w parafialnej katechezie dorosłych. Pytano również o takie metody rozwijania wiary jak: słuchanie kazań, czytanie Pisma Świętego, udział w pielgrzymkach, udział w spotkaniach grup modlitewnych, korzystanie z religijnych stron internetowych, czytanie książek religijnych, oglądanie programów religijnych w telewizji, słuchanie religijnych audycji radiowych, czytanie prasy religijnej, rozmowy z księżmi na tematy religijne. Podjętą problematyka sytuuje się w ramach socjologii wychowania. Źródłem informacji są natomiast badania wstępne zrealizowane w trzech polskich parafiach we Francji. Miały one na celu weryfikację narzędzia badawczego, co jest konieczną procedurą w przygotowaniu badań podstawowych. Nie są to badania reprezentatywne, natomiast pokazują kondycję wychowania religijnego w badanej populacji. Według nich ponad połowa respondentów interesuje się pogłębianiem swojej wiary i podejmuje różne działania, aby ją rozwijać. Reprezentują oni religijność kościelną. Argumentem dla podjęcia tematyki wychowania religijnego wśród Polonii francuskiej jest pluralizm religijny francuskiego społeczeństwa oraz idea Polaka-katolika. Są to zasadnicze konteksty edukacji religijnej tej grupy emigrantów, które zostały rozwinięte w niniejszym artykule.

11

Integracja w kontekście różnorodności kulturowej i religijnej

51%

Sakowicz E.

Teologia i Moralność

|

2017

|

vol. 12

|

issue 1(21)

29-46

EN

Cultural and religious pluralism has become a fact in the West. Actually, old European states have hosted not only “native people” but also the “others.” With time those “other” people – representatives of different cultures and religions – were becoming “natives” in a sense. The experience of pluralism in public life involves getting to know one another, which leads to the elimination of prejudices. Christians and those who used to be Christians live side by side with various non-Christian cultures and traditions. Over the ages, non-Christian cultures and religions occupied specific geographic territories with strictly defined boundaries. At present, they are distributed across all continents. Religions are an integral part of non-Christian cultures. Each of them is characterised by an original doctrine, unique cult, morality and organisation with a particular authority at the helm. Followers of various religions and specific ideologies live in the same environments, i.e. multicultural milieux. The phenomenon of “otherness” is part and parcel of human history, civilisation and culture. Descriptions of anthropogenesis, offered by various religious traditions, already identify what is “other” and what forms a more or less coherent whole. Human beings would not be their real selves if no “others” were around them. We are who we are thanks to “others.” The 20th century was a time of a raging hatred of the “other”, generated by utopian systems glorifying some people while annihilating others. Utopias, philosophical fictions and mythologies of the 20th century were the quintessence of the aberrations of human thought. The second half of that century saw the gradual recovery from the effects of wars that are always a culmination of violence, cruelty and ruthlessness. The path of integration can be found by discovering forgotten brotherhood, reinterpreting the past and overcoming the prejudices and grudges resulting from the bad past, affirming the identity of one’s own and others, and tolerance. Dialogue, in its various forms and manifestations, is a means to overcome strangeness and establish community ties. Since ancient times, the Bible has been the book of dialogue and “integration” between ancient cultures, and between human beings and God. Jesus Christ is a model for dialogue and integration as vividly illustrated by the Gospel. Jesus never rejected anyone and He was never indifferent to “other” people. He was always open to dialogue even if it was very difficult. Jesus Christ appears very clearly as the one who integrates human beings with themselves, with other human beings as well as small communities such as the family and large communities such as nations and the Church. He is a model of community integration in its various references and manifestations.

PL

Pluralizm kulturowy i religijny na Zachodzie stał się faktem. Zresztą stare europejskie państwa od samego początku istnienia skupiały na swoich terytoriach nie tylko „swoich”, ale również „obcych”. Z biegiem czasu „obcy” – przedstawiciele odmiennych kultur, wyznawcy innych religii – stawali się w pewnym sensie „swoimi”. Doświadczenie pluralizmu w życiu publicznym wiąże się ze wzajemnym poznawaniem się, co prowadzi do wyzwolenia się z wszelkich uprzedzeń. Chrześcijanie oraz ci, którzy nimi kiedyś byli, żyją w otoczeniu kultur oraz niechrześcijańskich tradycji religijnych. Przez wieki kultury i religie niechrześcijańskie zajmowały określone terytoria geograficzne o ściśle wyznaczonych granicach. Współcześnie obecne są one „w rozproszeniu” na wszystkich kontynentach świata. Integralną częścią kultur niechrześcijańskich są religie. Każda z nich wyróżnia się oryginalną doktryną, specyficznym kultem i moralnością, nadto specyficzną organizacją z określoną władzą na czele. Wyznawcy różnych religii oraz zwolennicy określonych ideologii żyją w tych samych środowiskach – multikulturowych kręgach. Fenomen „inności” wpisany jest w dzieje ludzkości oraz cywilizacji i kultury. Już opisy antropogenezy, podawane przez różne tradycje religijne ludzkości, wypowiadają się o tym, co „inne”, a co tworzy jakąś bardziej lub mniej zwartą całość. Człowiek nigdy nie byłby sobą, gdyby wokół niego zabrakło „innych”. Dzięki nim jesteśmy sobą. Wiek XX był czasem eskalacji nienawiści do „innego”. Wygenerowana została ona przez utopijne systemy gloryfikujące jednych ludzi, a unicestwiające drugich. Utopie, fikcje filozoficzne, mitologie XX stulecia były wykwitem wcześniejszych aberracji myśli ludzkiej. Druga połowa tego stulecia była czasem otrząsania się ze skutków wojen zawsze będących apoteozą przemocy, okrucieństwa, bezwzględności. Droga integracji wyznaczona może być wśród „innych” przez: odkrywanie zapoznanego braterstwa, „oczyszczanie pamięci”, afirmację tożsamości własnej i cudzej, tolerancję. Sposobem pokonywania obcości i metodą integracji jest dialog, w jego różnych wyrazach i formach. Księgą dialogu oraz „integracji” starożytnych kultur oraz człowieka z Bogiem była Biblia. Dzieło to ogniskowało przez wieki wiele różnych kultur. Pismo Święte stanowi księgę dialogu człowieka z Bogiem oraz dzieło „integracji” kultur. Wzorem dialogu oraz integracji jest Jezus Chrystus. Ewangelie doskonale ilustrują sposób dialogu Jezusa. Jego spotkania z „innymi” ludźmi nie były nigdy obojętne. Jezus nigdy nikogo nie odrzucał. Zawsze otwarty był na dialog, również najtrudniejszy. Jezus Chrystus objawia się tu bardzo wyraźnie jako Ten, który „integruje” człowieka z samym sobą, z drugim człowiekiem, z mniejszą czy większą społecznością ludzką – od rodziny poczynając, na narodzie i Kościele kończąc. Jest wzorem integracji w jej różnych wzorcach, odniesieniach czy ucieleśnieniach.

12

Floating territories of Religion(s): shifting paradigms, erratic theories, and volatile realities?

51%

Obadia L.

Studia z Prawa Wyznaniowego

|

2015

|

vol. 18

43-64

EN

This paper attempts to outline the issue of “territory”, and other related conceptual categories such as “space”, in religious studies. Based on recent as well as older publications, it critically addresses current debates on the ambiguous status of “territory”. In such discussions, the world is generally described in terms of cultural and religious flows, subjected to deterritorialization processes. However, relocating “space” and “territory” to the forefront of Social Sciences and Religious Studies is urgent, as evidenced empirically and theoretically: it appears that opposing the shifting paradigms of “deterritorialization” on the one hand, and “spatial turn” on the other, stems from epistemological inaccuracies, rather than from a solid ground of empirically-observed religious realities. Hence, this paper offers a series of critical rejoinders to the opposed paradigms of “deterritorialization” and “spatial turn” in religious studies.

PL

Autor artykułu podejmuje próbę zarysu problemu „terytorium” i innych powiązanych kategorii pojęciowych, takich jak „przestrzeń”, w religioznawstwie. Na podstawie ostatnio wydanych jak i starszych publikacji, krytycznie odnosi się do bieżących debat na temat dwuznacznego statusu „terytorium”. W takich dyskusjach świat jest ogólnie opisany jako kulturowe i religijne przepływy poddane procesom deterytorializacji. Wymogiem współczesności jest jednak uczynienie z „przestrzeni” i „terytorium” pierwszoplanowych przedmiotów zainteresowania nauk społecznych i religioznawstwa, co znajduje uzasadnienie w racjach o charakterze empirycznym i teoretycznym. Wydaje się, że zmieniające się paradygmaty „deterytorializacji” z jednej strony i swego rodzaju „zwrot przestrzenny” z drugiej, wynikają z epistemologicznych nieścisłości, a nie z solidnej, empirycznie potwierdzonej obserwacji rzeczywistości religijnych. Stąd też Autor formułuje szereg krytycznych ocen dotyczących przeciwnych paradygmatów „deterytorializacji” i „zwrotu przestrzennego”.

13

Metamorfoza czy transformacja doktryny Kościoła w nauczaniu Franciszka?

51%

Krzesik T.

Polonia Sacra

|

2022

|

vol. 26

|

issue 2

159-179

EN

From the first days of Pope Francis’ pontificate, Catholics around the world have been trying to understand the intentions of the Successor of Peter when he speaks on issues important to the teaching of the Church. For many Catholics, some elements of Francis’ teaching are disturbing, others are surprised, and still others enthusiastically endorse them. This text is an attempt to analyze some elements of Francis’ teaching and the genetic origin of the proclaimed content, which imply an infidelity to the accepted teaching of the Magisterium. The topics analyzed include the following issues raised by the Pope: understanding of the Church and the primacy of Peter, Catholic marriage, interreligious dialogue, and ecology. The author is looking for an answer to the question of whether the Pope reads the signs of the times and adjusts the teaching of the Church to the mentality and realities of modern life, or whether he is staging a coup that may bring consequences that are difficult to predict.

PL

Od pierwszych dni pontyfikatu papieża Franciszka katolicy na całym świecie usiłują zrozumieć intencje, które przyświecają następcy Piotra, kiedy zabiera głos w istotnych dla nauczania Kościoła kwestiach. U wielu katolików niektóre elementy nauczania Franciszka rodzą niepokój, u innych zdziwienie, a jeszcze inni entuzjastycznie je aprobują. Tekst jest próbą analizy niektórych elementów nauczania Franciszka i genetycznego pochodzenia głoszonych treści, które implikują niewierność przyjętemu nauczaniu Magisterium. Wśród analizowanych tematów są podejmowane przez papieża zagadnienia: rozumienie Kościoła, prymat Piotra, małżeństwo katolickie, dialog międzyreligijny, ekologia. Autor poszukuje odpowiedzi na pytanie, czy papież odczytuje znaki czasu i dostosowuje nauczanie Kościoła do mentalności i realiów życia współczesnego człowieka, czy też dokonuje przewrotu, który może przynieść trudne do przewidzenia konsekwencje.

14

Problem pluralizmu religijnego i wzajemnych oddziaływań międzyreligijnych wperspektywie filozofii tradycjonalizmu integralnego

51%

Chmiel B.

|

2015

|

vol. 62

|

issue 9: Teologia fundamentalna i religiologia

17-39

EN

The purpose of this paper is an issue of religious pluralism and inter-religious impacts typocal for the integral tradictionalism represented by R. Guenon, F. Schuon and A.K.Coomaraswamy. The aim of this study is to expose differences between the points of view of traditionalism and syncretism as well as the Catholic Church. The first part concerns essential tradistionalistic concepts which can be regarded as a foundation of its religious theory (the notion of God, cognition, the truth). The second part involves an idea of transcendent unity of religion and a role of inter-religious influences. Finally, there is a short analysis of the presented theses.

PL

Przedmiotem artykułu jest podejście do kwestii pluralizmu religijnego oraz międzyreligijnych oddziaływań właściwe dla tradycjonalizmu integralnego reprezentowanego przez R. Guenona, F. Schuona, A.K. Coomaraswamy. Celem rozważań jest wyeksponowanie różnic pomiędzy punktem widzenia tradycjonalizmu a synkretyzmem i stanowiskiem Kościoła katolickiego. Pierwsza część artykułu dotyczy zasadniczych idei tradycjonalizmu, które mogą być pojmowane jako fundament dla jego teorii religii (pojęcie Boga, poznania, prawdy). W drugiej części rozważona jest koncepcja transcendentalnej jedności religii oraz roli oddziaływań międzyreligijnych. Całą pracę podsumowuje krótka analiza zaprezentowanych tez.

15

Sessa czyli przestrzeń dla mniejszości religijnych

45%

Wieshaider W.

Studia z Prawa Wyznaniowego

|

2015

|

vol. 18

113-121

PL

Celem artykułu jest krytyczne omówienie wyroku Europejskiego Trybunału Praw Człowieka w sprawie Sessa przeciwko Włochom. Odnosząc się do innych orzeczeń organów strasburskich, a także do wyroku Trybunału Sprawiedliwości Wspólnot Europejskich w sprawie Prais przeciwko Radzie, Autor dochodzi do wniosku, że w omawianym przypadku sędziom Europejskiego Trybunału Praw Człowieka nie udało się właściwie wyważyć wchodzących w grę racji.

EN

This article analyses to discuss the judgement of the European Court of Human Rights in Francesco Sessa v. Italy. Referring to other decisions of the Strasbourg authorities, and also to the judgement of the European Court of Justice in Vivien Prais v Council of the European Communities, the author concludes that in this case the judges of the European Court of Human Rights human failed to properly balance the interests of the parties involved.

16

A Historical Perspective on Inclusivism as the Prevailing Paradigm in the Christian Theology of Religions

45%

Grzelak K.

Sympozjum

|

2018

|

issue 1(34)

161-192

PL

Artykuł wyjaśnia różne spojrzenia na religie świata. Jego głównym celem jest analiza inkluzywizmu religijnego jako najbardziej powszechnego podejścia do innych religii we współczesnej debacie teologicznej nad religiami. Artykuł zwraca szczególną uwagę na rozwój modelu chrystocentrycznego w Kościele katolickim, odnosząc się najpierw do wczesnych ojców Kościoła, a następnie do teologii Logosu. Analiza pokazuje, że teologia Logosu w historii była zawsze obecna w katolickim podejściu do wierzących inaczej obok ekskluzywistycznego aksjomatu extra ecclesiam nulla salus (poza Kościołem nie ma zbawienia). Później ta inkluzywistyczna teologia znalazła swoje zastosowanie w „teorii wypełnienia” Jeana Danielou, w idei „anonimowego chrześcijaństwa” Karla Rahnera, w stanowisku II Soboru Watykańskiego w sprawie innych tradycji religijnych oraz w posoborowym oficjalnym nauczaniu Kościoła. Artykuł kończy się oceną złożoności, wyzwań i nieuniknionych słabych punktów chrystocentrycznego podejścia do innych religii.

EN

The article first explains various perspectives on the world religions. Its main focus is on the inclusivist perspective as the most common approach in the debate on religions. Here special attention is given to the development of the Christocentric model in the Catholic Church referring first to the early Church Fathers and afterwards to Logos theology. The analysis shows that the theology of the Logos was always present in Catholic attitudes towards other believers throughout history alongside the exclusivist axiom extra ecclesiam nulla salus (outside the Church no salvation). Later, this inclusivist theology was echoed in the „fulfilment theory” of Jean Danielou, „anonymous Christianity” of Karl Rahner, the Second Vatican Council’s stand on other faiths, and in the post-conciliar official Church teaching. The article ends with evaluation of the complexity, challenges and unavoidable shortcomings of the Christocentric approach to other religions.

17

Les religions dans l'espace public en France, entre hier et aujourd’hui?

45%

Mengès-Le Pape C.

Studia z Prawa Wyznaniowego

|

2015

|

vol. 18

5-21

FR

Il s’agit d’une interrogation qui inquiète beaucoup, car - et le constat est déjà ancien - la sécularisation de la société française a livré une conception de la laïcité soumise à la fois aux politiques d’intégration et bousculée par les diversités religieuses.

PL

Pytania dotyczące obecności religii w przestrzeni publicznej Francji należą dziś do szczególnie aktualnych. Wobec europejskiego kryzysu imigracyjnego nie można rezygnować z prób udzielenia odpowiedzi o adekwatność stosowanych dziś rozwiązań. Współcześnie realizowana we Francji koncepcja laickości wyjaśniana jest bowiem często z odwołaniem się do wymogów polityki integracji oraz potrzeb i nacisków różnych grup religijnych. Wobec dokonujących się zmian, postrzeganych często i nie bez podstaw jako zagrożenie dla porządku publicznego, należałoby rozpocząć od zrewidowania pojęć, często mylnie rozumianych, które od wejścia w życie ustawy z 9 grudnia 1905 roku określają obszary wytyczone dla religii. Dotycząca tych kwestii praca badawcza wymaga konfrontacji sytuacji historycznej ze współczesnością. Takie porównanie pozwala na uwypuklenie elementów stanowiących nowość, związanych ze zjawiskiem, które można określić jako wypaczanie świadomości społeczeństw świata zachodniego. W celu naświetlenia tej sytuacji należy wziąć również pod uwagę najistotniejsze różnice istniejące pomiędzy religiami, na których koncentrowali się twórcy unormowań z 1905 roku oraz tymi, które w Europie Zachodniej odgrywają dziś coraz większą rolę w konsekwencji ruchów migracyjnych. Należy przede wszystkim podkreślić małą adekwatność stosowania do nich tych samych reguł, które odnosi się do chrześcijaństwa. Przyjmują one bowiem często koncepcje teokratyczne i nie akceptują rozróżnienia sfery sacrum i profanum.

EN

Questions concerning the presence of religion in the public space of France are today particularly valid. The attempts to answer questions about the appropriateness of the current solutions cannot be given up in the face of European crisis concerning the issue of immigration. The concept of secularism currently implemented in France is in fact often explained with reference to the requirements of integration policy and the needs and pressure from various religious groups. Regarding the current changes, seen often, and not without a reason, as a threat to public order, the discussion should start with the revision of concepts, often mistakenly understood, that have defined the areas of religion since the entry into force of the Act of 9 December 1905. The research of these issue requires a juxtaposition of the present and a historical situation. Such a comparison highlights any new elements that are associated with the phenomenon, which can be described as an act of distorting the consciousness of societies of the Western world. In the light of this situation the essential differences between religions should be also taken into account; those on which the creators of regulations from 1905 focused and those which in Western Europe today play an increasingly important role in the consequences of migration. The same rules that apply to Christianity cannot be applied to them because often they take on the theocratic concepts and do not accept the distinction between the sacred and the profane.

18

Cities of Refuge: Harassing Nation-States’ Legal Systems for a More Inclusive Religious Stance

45%

du Toit C. C.

Studia z Prawa Wyznaniowego

|

2015

|

vol. 18

85-97

EN

On 2 September 2004, at the start of the new school year in France, a law was enacted banning all religious symbols and garb in public schools. The media interpreted this law as focused on the khimar (headscarves) that Muslim girls wear as part of hijab (modesty). On 14 September 2010, a ban on covering one's face in public followed. Such legal action, limiting religious freedom, is gaining traction among European nation-states partly due to their inability to deal with religious diversity in a constructive way, partly fuelled by a fear of religious extremism. According to the developing study of complexity theory in philosophy, however, dealing with religious diversity in such a way will only lead to a larger rift between nation-states and religious extremists; decreasing the meaningfulness and limiting the resilience of societies. This paper, attempts to track ways around such limiting legal moves by revisiting Derrida’s 1996 speech at the International Parliament of Writers published as On Cosmopolitanism. Employing an idea from Derrida’s address and supplementing it with one from Žižek, I will show how cities might become spaces that challenge austere and protective legal measures, enacted against religions, by European nation-states.

PL

W dniu 2 września 2004 roku, na początku nowego roku szkolnego, została we Francji uchwalona ustawa zakazująca noszenia ostentacyjnych symboli i strojów religijnych w szkołach publicznych. Media przyjęły, że zakaz ten koncentruje się na chustach (khimar), które muzułmańskie dziewczynki noszą jako część hidżabu. W dniu 14 września 2010 roku, wszedł w życie kolejny zakaz obejmujący zakrywanie twarzy w miejscach publicznych. Tego rodzaju działania, ograniczające wolność religijną, zyskują zwolenników w państwach europejskich. Dzieje się tak częściowo ze względu na trudności w radzeniu sobie z różnorodnością religijną w sposób konstruktywny, a częściowo napędzane jest przez strach wobec religijnego ekstremizmu. Jednakże według rozwijających się badań teorii złożoności w filozofii, radzenie sobie z różnorodnością religijną w taki sposób, doprowadzi jedynie do radykalizacji podziałów społecznych.

19

Is the Swedish state secular when religious service functions are integrated in state institutions?

45%

Pettersson P.

Studia z Prawa Wyznaniowego

|

2015

|

vol. 18

23-42

EN

This chapter analyses the ambiguous presence of religious agents as service providers in Swedish state institutions, which are supposed to be secular; hospitals, prisons, the military and public schools.

PL

Artykuł stanowi analizę rozwiązań dotyczących obecności posług religijnych w szwedzkich instytucjach państwowych, takich jak szpitale, więzienia, wojsko i szkoły publiczne. Stawia przy tym pytania o zgodność tego rodzaju praktyk z zasadą świeckości państwa.

20

Rabindranath Tagore on a comparative study of religions

38%

Mukherjee A.

ARGUMENT: Biannual Philosophical Journal

|

2014

|

vol. 4

|

issue 1

69-80

EN

Study of religion describes, analyzes and compares how certain human beings do in fact express their faith in terms of particular scriptures, religious figures, sacred rituals, community solidarity, etc. — and how all these explicitly religious phenomena may relate to other aspects of people’s lives. It also aspires and addresses the questions to be even-handed, objective, based on evidence that may be checked by any competent inquirer, and non-committal on claims to divine revelation and authority. It is in principle comparative, not in a judgmental evaluative sense, but in terms of describing and analysing comparable elements or phenomena from various religious traditions, using the same criteria in each case. The paper begins with a brief report on the study of religion in the context of India and presents in detail Rabindranath Tagore’s (1861–1941) views on the need, an objective and philosophy behind the comparative study of religion. As Tagore observes, when studying religion one usually chooses among two alternative approaches: to do research on the secret text or to study the rituals. Tagore accepts fully none of them and instead suggests to rediscover how human aspiration for transcendence works in practice, how it sustains the individual — often marginalized by the power of institutionalised religion — and society, and how it generates new cultural forms. For Tagore, the essence of religion lies is the will to transcend the limit of the self-cantered being towards an ideal of perfection — which he calls divinity of Man. His understanding of the “religion of Man”, as he puts it, is discussed in the major part of the paper.

Refine search results

Inkluzywna edukacja religijna na przykładzie systemu szkolnictwa w Niemczech

Chrystus i Kościół a Inne religie

Demoniczność Boga jako założenie ekskluzywistycznego i inkluzywistycznego teizmu

Pluralism and Religion Again: Reply to Henry Hardy

Krytyka koncepcji racjonalności bezdowodowego przeświadczenia teistycznego Johna Hicka.

Nowe ruchy religijne i misje ewangelizacyjne. Odwieczne tęsknoty w nowych narracjach

(A)religijność po czesku – ateizm, analfabetyzm religijny czy coś więcej?

Co mówi „duch czasu” – sekularyzacja religii i społeczeństwo postsekularne

Pluralism is not Enough for Tolerance. Philosophical and Psychological Reflections on Pluralism and Tolerance

Wychowanie religijne wśród Polonii francuskiej w świetle badań wstępnych

Integracja w kontekście różnorodności kulturowej i religijnej

Floating territories of Religion(s): shifting paradigms, erratic theories, and volatile realities?

Metamorfoza czy transformacja doktryny Kościoła w nauczaniu Franciszka?

Problem pluralizmu religijnego i wzajemnych oddziaływań międzyreligijnych wperspektywie filozofii tradycjonalizmu integralnego

Sessa czyli przestrzeń dla mniejszości religijnych

A Historical Perspective on Inclusivism as the Prevailing Paradigm in the Christian Theology of Religions

Les religions dans l'espace public en France, entre hier et aujourd’hui?

Cities of Refuge: Harassing Nation-States’ Legal Systems for a More Inclusive Religious Stance

Is the Swedish state secular when religious service functions are integrated in state institutions?

Rabindranath Tagore on a comparative study of religions