Search results

1

Martin Heidegger – Filozof Bytu w Podróży po Sztukę

100%

Jasiński B.

Sztuka i Dokumentacja

|

2021

|

issue 24

33-43

EN

The aim of the dissertation is the theoretical analysis of Martin Heidegger`s philosophical work after the famous turn to radically-perceived philosophy of being (the so called "Kehre"). The author presents a completely new paradigm of doing philosophy, which Heidegger himself began with his publication. It is a paradigm outside the traditional Cartesian subject-object divisions. However, it was not continued in the tradition of modern philosophy, as it went beyond commonly understood rationalism. Another current of philosophical tradition to which my ethosophy relates is the development of modern transcendentalism, marked by such names as Descartes, Kant, Hegel, and Husserl. Descartes, as we know, posed the overriding question of modern philosophy: the relation between thought and being. By this he set the modern version of the traditional subject-object dualism and substantiated it in his system. Contemporary transcendentalism best accommodated this dichotomy, breaking it down by building up the subject sphere. This is the way Kant followed and Husserl took to its end-so it would appear-in his transcendental idealism. The essence of this philosophical program was such a buildup of the subject sphere so as to see through-as though from outside-this entire subject-object dualism. Yet this point of view of transcendental idealism by no means fully eliminates this dualism but, on the contrary, in a way cements it further. Its negation is purely declarative. Within the limits of this theoretical perspective, such an observational position is constructed which as its counter-element encompasses both the subject and the object, and more specifically the relation which links them. By the same token, this original dualism reemerges, only on a different qualitative plane, which on the one hand includes this transcendental point, and on the other has this relation linking the studied and the studying spheres. Obviously, it is possible to eliminate this level again by constructing a new, much more general, point of observation, transcendental to the earlier. This procedure may proceed ad infinitum, wit¬hout really eliminating this original dualism. In reality, such was the course of this current in modern transcendental philosophy-from Descartes, through Hegel all the way to Husserl. There is yet another answer to the central problem that Descartes posed. This is an attempt to break up this subject-object dualism from within by expanding the object sphere. The best known theoretical solutions within this current of modern philosophy are the proposals that Marx and Heidegger advanced. While the transcendental idealism of the type Husserl proposed built up the external point of view of the traditional subject-object division of philosophy, an internal point of view of this division marks the current of transcenden¬talism in which the high-watermarks were the names of Marx and Heidegger and which, in contrast to the former, could qualify as realistic. This comes about by up-valuing the object sphere. The solution Husserl proposed was, as indicated earlier, illusory. The solution Marx and Heidegger reached is real, as it reveals the rules behind the constitution of such a dual manner of thinking about the world. Both of these philosophers show this dualism as illusory. Ethosophy expands on this point of view.

2

Podmiotowość w neokantyzmie

100%

Czarnocka M.

Filozofia i Nauka

|

2015

|

vol. 3

119-139

EN

The paper analyses Neo-Kantianism views on cognitive subjectivity: constructions by Heinrich Rickert (valuing subject and epistemological subject), by Bruno Bauch (proper subject – principium), by Hermann Cohen (a logical substitution linking rules of thinking, methods and cognitive procedures) and Paul Natorp’s exclusion of subjectivity. The Neo-Kantianism conceptions of subjectivity are determined by the Neo-Kantianism metatheses: anti-psychologism, objectivism, and epistemological fundamentalism. It is demonstrated that Neo-Kantianism elaborated a foundation to philosophize without the category of subject, and initiated the metaphilosophical transformation to the linguistic paradigm. The basis of this change holds that only the objective subject is able to acquire objective knowledge.

PL

W tekście analizuję neokantowskie poglądy w kwestii podmiotowości poznawczej, skupiając uwagę na relewantnych konstrukcjach Heinricha Rickerta (podmiot wartościujący oraz podmiot epistemologiczny), Bruno Baucha (podmiot właściwy – principium), Hermanna Cohena (logiczny zastępnik wiążący zasady myślenia, metody i procedury poznawcze) oraz Paula Natorpa wykluczenie podmiotowości. Stosunek neokantystów do podmiotowości jest określany przez trzy ich główne metatezy: antypsychologizm, obiektywizm oraz fundamentalizm epistemologiczny. Pokazuję, że neokantyzm dokonał destrukcji kategorii podmiotowości, wypracował podstawy do filozofowania bez pojęcia podmiotu, zainicjował metafilozoficzną zmianę do paradygmatu lingwistycznego. Aktualizując koncepcję Kanta neokantyści doprowadzili do porzucenia jej podstaw – poprzez przyjęcie aksjomatu głoszącego, iż wiedzę obiektywną jest w stanie uzyskać tylko niesubiektywny podmiot.

3

AKMEOLOGIA – NAUKA O SYNERGII PODMIOTOWEJ W BADANIACH PROFESJOLOGICZNYCH

80%

Ronginska T.

Problemy Profesjologii

|

2015

|

issue 2

21-28

PL

W artykule przedstawiono źródła wiedzy o rozwoju profesjonalnym człowieka zgromadzonej w akmeologii – nauce o rozwoju człowieka dorosłego na przestrzeni całego życia. Zaprezentowano ideę synergii podmiotowej trzech podstawowych sfer aktywności człowieka: poznania, działania i komunikacji interpersonalnej. Na przykładzie holistycznego podejścia do rozwoju człowieka przeanalizowano treść stanu akme i możliwości jego osiągnięcia w rozwoju profesjonalnym. Przedstawiono możliwości zastosowania zasad i technik akmeologii dla badań profesjologicznych w aspekcie stawania się profesjonalistą i dążenia do kulminacji rozwojowej.

EN

The paper presents the sources of knowledge about professional development of man acquired by acmeology – the science dealing with the development of man considered as a subject of activity over his lifetime. The idea of subject synergy is shown for three main spheres of man activity: cognition, communication and professional activity. The analysis of the man development is carried out in terms of holistic approach.

4

Fenomenologia a kognitywistyka – dwie metody analizy podmiotu poznania. Perspektywa współpracy i problemy

80%

Trybulec B.

Filozofia i Nauka

|

2015

|

vol. 3

281-299

EN

The paper presents benefits and difficulties carried by the project of incorporating the method of phenomenology into cognitive science. I explain the consequences of naturalizing phenomenology and analyse relations between the two lines of reflection on cognition – phenomenology and cognitive science. I also present some difficulties associated with neurophenomenology introduced by Francisco Varela. Neurophenomenology grows out from four philosophical traditions founded on different or even incompatible assumptions on the cognitive subject. The main task for this discipline is to determine a consistent set of assumptions and methods which could constitute a theoretical ground composed of ontological, epistemological and methodological assumptions. In the paper I argue that naturalizing phenomenology is an illusion. The only hope for a joined reflection on cognition lies in researches which combine the method of phenomenological reduction with the neuroscientific method of picturing the activity of the brain. Revealing neural correlates of the firstperson experiences awakens hope for development of science about first-person perspective which is based neither on introspection nor on folk psychology, but on phenomenological reduction, and which together with cognitive science constitute the new value in the reflection on cognition.

PL

Przedmiotem analizy w artykule są korzyści i trudności, które niesie ze sobą wykorzystywanie niektórych rozwiązań wypracowanych w ramach stanowiska fenomenologicznego w badaniach kognitywistycznych nad podmiotem poznania. Wskażę, jakie znaczenie można nadać pojęciu naturalizowania fenomenologii, oraz jakie związki zachodzą pomiędzy obiema dziedzinami badań nad poznaniem – fenomenologią i kognitywistyką. W artykule przywołam próbę uzasadnienia owocności nowej dziedziny badań nad podmiotem poznania – neurofenomenologii wyrosłej ze splotu różnych tradycji filozoficznych. Jej zwolennicy borykają się zwłaszcza z problemem uzgodnienia metodologii, która łączy w sobie pierwszoosobową metodę fenomenologii oraz trzecioosobową metodę nauk szczegółowych. W artykule pokażę, że naturalizowanie fenomenologii rozumianej jako stanowisko filozoficzne wobec podmiotu poznającego jest przedsięwzięciem niemożliwym do zrealizowania. Większa nadzieja leży w próbach wykorzystania pewnych elementów metody fenomenologicznej w badaniach kognitywistycznych. Celem sięgania po owe elementy jest uzyskanie opisu świadomego doświadczenia dużo bardziej bezpośredniego i przez to dokładniejszego od opisu introspekcyjnego. Zwolennicy takiego podejścia mają nadzieję na rozwój nauki o perspektywie pierwszoosobowej dalekiej od introspekcjonizmu i psychologii zdroworozsądkowej.

Refine search results

2 Filozofia i Nauka

1 Problemy Profesjologii

1 Sztuka i Dokumentacja

1 Czarnocka M.

1 Jasiński B.

1 Ronginska T.

1 Trybulec B.

1 2021

3 2015

Martin Heidegger – Filozof Bytu w Podróży po Sztukę

Podmiotowość w neokantyzmie

AKMEOLOGIA – NAUKA O SYNERGII PODMIOTOWEJ W BADANIACH PROFESJOLOGICZNYCH

Fenomenologia a kognitywistyka – dwie metody analizy podmiotu poznania. Perspektywa współpracy i problemy