Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 10

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

Search:
in the keywords:  podmiotowość prawna
help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
1
Publication available in full text mode
Content available

Podmiotowość prawna dziecka nienarodzonego

100%
Korziński I.
Rocznik Teologii Katolickiej
|
2016
|
vol. 15
|
issue 1
EN
Contemporary medicine, ethics and law have been trying to pinpoint the exact moment when a being starts to be a human being and as such acquires his specific rights and duties. It is a moot point and there are numerous controversies concerning this issue, because according to some thinkers a human being possesses the status of being a person from the moment of fertilization, according to others this status is acquired only when the embryo is implanted inside the woman’s womb. The law, both civil and canon, plays an important role in this debate. It can be said that it is the positive law that bestows on an embryo a legal status by determining the attribute which is indispensable for being a human (conditio sine qua non). Meeting this condition is required for a human being to possess legal rights and duties, e.g. the right to be protected by the law from the very moment of conception. Unfortunately, the Polish civil law (and in that it differs from the canon law), although it deals wit h the protection of a new life in the mother’s womb and forbids abortion, does not ascribe a legal status to the embryo in an explicit way and thus permits many malpractices concerning an unborn child (for example abortion in specific circumstances and in vitro fertilization).
2
Publication available in full text mode
Content available

Walka o podmiotowość prawną kobiet w epoce Oświecenia

84%
Ślęzak J.
Cywilizacja i Polityka
|
2015
|
vol. 13
152-163
EN
Legal subjectivity is the basic law concept. Legal capacity and capacity to act are connected with legal subjectivity. Through ages legal subjectivity evolve. The women fight an try to gain the legal subjectivity to become more independent.
3
Content available remote

Korporacje międzynarodowe jako podmiot (?) międzynarodowego prawa praw człowieka

84%
Kilarski W.
Przegląd Prawa i Administracji
|
2020
|
vol. 120
|
issue Tom 1
257 - 275
PL
Korporacja międzynarodowa jest uczestnikiem obrotu międzynarodowego, którego początków można szukać już w XVII wieku. Obecnie następstwa ich aktywności możemy zauważyć w różnych dziedzinach objętych prawem międzynarodowym, między innymi w międzynarodowym prawie praw człowieka. Z jednej strony liczne są, dość dobrze udokumentowane, przykłady naruszeń praw człowieka, z drugiej — coraz częściej wyrażany jest pogląd o konieczności rozciągnięcia ochrony, dotychczas przysługującej człowiekowi, także na korporacje międzynarodowe. Dlatego istotne wydaje się określenie ich pozycji w międzynarodowym prawie praw człowieka. Doktryna prawa międzynarodowego dysponuje licznymi próbami definicyjnymi, jednak żadna z nich nie ma charakteru prawnie wiążącego. Z tego względu raczej intuicyjnie wskazuje się jedynie podstawowe różnice między korporacją międzynarodową a innymi formami aktywności gospodarczej. Także przypisanie podmiotowości napotyka na trudności — brakuje prawnego jednoznacznego pojęcia i zakresu podmiotowości prawnomiędzynarodowej, co prowadzi do zróżnicowania poglądów doktrynalnych. Nie da się natomiast zaprzeczyć, że korporacji międzynarodowej przyznaje się pewien poziom ochrony w zakresie międzynarodowego prawa praw człowieka — orzecznictwo Europejskiego Trybunału Praw Człowieka jest tego wystarczającym przykładem. Równie silnie w doktrynie brzmi teza o konieczności przestrzegania praw człowieka przez korporacje międzynarodowe, a w wypadku ich naruszania — odpowiedzialności wobec ofiar tych naruszeń. Brak prawnie wiążących rozwiązań w tym zakresie powoduje, że praktycznych rozwiązań w tej kwestii jest wiele, żadne z nich nie jest jednak wystarczająco efektywne. Prowadzone aktualnie w ramach Organizacji Narodów Zjednoczonych prace nad przyjęciem projektu wiążącego aktu prawa międzynarodowego daje pewną nadzieję na przyszłość. Trudno jednak z całą pewnością stwierdzić, czy i w jakiej ostatecznej formie wejdzie on kiedykolwiek w życie.
EN
Multinational corporations participate in international relations, whose origins can be traced back to as early as the 17th century. Currently, the consequences of their activity can be seen in various areas covered by international law, including in international human rights law. On the one hand, there are numerous, fairly well-documented examples of human rights violations. On the other, the view is being expressed increasingly more often regarding the need to extend protection previously available to human beings also to multinational corporations. Therefore, it seems important to determine their position in international human rights law. The doctrine of international law has a number of definitional attempts, but none of them is legally binding. Therefore, only basic differences between a multinational corporation and other forms of economic activity are indicated rather intuitively. Attribution of subjectivity also faces difficulties — the lack of a legal unambiguous concept and scope of legal-international subjectivity leads to a diversity of doctrinal views. But it cannot be denied that a multinational corporation is granted a certain level of protection in the field of international human rights law — the case law of the European Court of Human Rights is a sufficient example. Equally strong in the doctrine is the thesis that multinational corporations must respect human rights, and in the event of their violation — responsibility towards the victims of these violations. The lack of legally binding solutions in this area means that there are many practical solutions in this area, but none of them are effective enough. The ongoing work under the United Nations to adopt a draft binding act of international law gives some hope for the future. However, it is difficult to say with certainty whether and in what final form it will ever enter into force.
4
Publication available in full text mode
Content available

Podmiotowość prawna gminy – analiza wybranych zagadnień

84%
Mulawa M.
Studenckie Zeszyty Naukowe
|
2016
|
vol. 19
|
issue 28
EN
Legal subjectivity of communities is an important matter, since the time of the Second Republic of Poland. In the current legal system legal subjectivity of communities is still the subject of discussion. Although the Constitution does not indicate the formulation of legal subjectivity of communities, however it is clear from the analysis of constitutional rules defining the scope and method of operation. Legal subjectivity of communities is rooted in the Constitution. This act defines communities  as a public entity, showing the rules which guarantee its subjectivity.
PL
Podmiotowość publicznoprawna gminy stanowi istotne zagadnienie już od czasów II Rzeczypospolitej. W obecnie obowiązującym porządku prawnym podmiotowość prawna gminy dalej jest przedmiotem dyskusji. Mimo że Konstytucja RP nie wskazuje expressis verbis sformułowania podmiotowości publicznoprawnej gminy, wynika ona z analizy norm konstytucyjnych określających jej zakres i sposób działania. Podmiotowość publicznoprawna gminy jest zakorzeniona w Konstytucji RP. Akt ten określa gminę jako podmiot publiczny, ukazując także zasady będące gwarantem jej podmiotowości.
5
Publication available in full text mode
Content available

Zagadnienie podmiotowości prawnej prebendy w świetle uregulowań kościelnych i państwowych

84%
Skoczykłoda P.
Czasopismo Prawno-Historyczne
|
2023
|
vol. 75
|
issue 1
43-85
EN
The article portrays the issue of the legal subjectivity of prebends, also called benefices, which were an important part of the church organization for centuries. In order to freely carry out their tasks, the Catholic Church conferred upon them legal personality, which was recognized in full by the contemporary state systems. However, together with the increasing secularization of Europe, the recognition of prebends as legal persons ceased to be automatic, and over time states completely stopped recognizing benefices as a subject of secular law. Nevertheless, they were still treated by the church as organizational units entitled to owning property. Although prebends are unheard of in contemporary times, many practical doubts still arise. The present study attempts to search for a solution to the problem of the right of ownership of benefices and delineates the complex evolution of the approach to this matter in Poland. This allows one to establish that real estate, the ownership of which was vested in prebends years ago, should be assigned to those legal subjects of the church with which the activities of a benefice were associated or those that actually used a prebend’s real estate after the cessation of a benefice’s activity.
PL
Artykuł przedstawia zagadnienie podmiotowości prawnej prebend, zwanych też beneficjami, które od wieków stanowiły istotną część organizacji kościelnej. Aby mogły swobodnie realizować swoje zadania, Kościół katolicki przyznawał im osobowość prawną, co w średniowieczu było w pełni uznawane przez ówczesne systemy państwowe. Jednak wraz z  laicyzacją Europy uznawanie prebend za osoby prawne przestało być automatyczne, a z czasem państwa zupełnie przestały uznawać beneficja za podmiot prawa świeckiego. Mimo to dalej były one traktowane przez Kościół jako jego jednostki organizacyjne, uprawnione do posiadania własnego majątku. Choć dziś prebendy nie są już spotykane, dalej wynikają z nich liczne wątpliwości praktyczne. Autor poszukuje rozwiązania problemu przysługiwania własności beneficjom i przedstawia złożoną ewolucję podejścia do owej materii w Polsce. Pozwala to ustalić, iż nieruchomości, których własność przysługiwała przed laty prebendom, powinny zostać przypisane tym podmiotom prawnym Kościoła, z którymi działalność beneficjum była związana, lub tym, które realnie korzystały z nieruchomości prebend po zaprzestaniu przez nie działalności.
6
Publication available in full text mode
Content available

The Concept of Legal Capacity in Private Law and Constitutional Law

84%
Tőkey B., Somody B.
Studia Iuridica Lublinensia
|
2024
|
vol. 33
|
issue 1
263-278
PL
Podmiotowość prawna, tzn. bycie podmiotem prawa, jest zasadniczym terminem prawnym, ale nie zawsze oznacza to samo we wszystkich dziedzinach prawa. W artykule skoncentrowano się na pojęciu i regulacji podmiotowości prawnej w prawie prywatnym i dziedzinie praw podstawowych. Oba obszary zasługują na uwagę, ponieważ używane w nich pojęcia podmiotowości prawnej wydają się być ściśle połączone, nawet jeśli mają inne przeznaczenie w ramach systemu prawnego. Autorzy omawiają te związki i kontrowersje w dwóch uzupełniających się aspektach. Opisują w sposób historyczno-porównawczy, jak pojęcie podmiotowości prawnej powstało i wyewoluowało w prawie prywatnym oraz jak do tego odnoszą się inne dziedziny prawa. Następnie z perspektywy doktrynalnej wskazują, że obszar praw podstawowych często opiera się na doktrynach prywatnoprawnych, ale wymaga własnego pojęcia podmiotowości prawnej. Artykuł kończy się podaniem modelu interpretacji i oceny wielowymiarowej zależności pomiędzy normami dotyczącymi podmiotowości prawnej wskazanych dwóch dziedzin prawa.
EN
Legal capacity, i.e. being the holder of rights, is an essential legal term, but it does not necessarily mean the same in all areas of law. The article focuses on the concept and regulation of legal capacity in private law and the area of fundamental rights. These two areas deserve attention because their concepts of legal capacity seem to be closely connected even though they have different purposes in the legal system. The article discusses these connections and controversies from two complementary aspects. On a historical and comparative basis, the authors describe how the concept of legal capacity is rooted and evolved in private law and how other areas of law relate to that. Then, from a doctrinal perspective, they point out that the area of fundamental rights often relies on private law doctrines, however, it needs its own concept of legal capacity. The paper concludes with a model to interpret and assess the multifaceted relationship between legal capacity-related norms of the two areas of law.
7
Publication available in full text mode
Content available

Conceptualizing the Legal Capacity to Fundamental Rights

84%
Gárdos-Orosz F., Somody B.
Studia Iuridica Lublinensia
|
2023
|
vol. 32
|
issue 5
385-405
PL
O ile podmiotowość do posiadania praw jest zagadnieniem istniejącym, od kiedy człowiek zaczął tworzyć państwo i prawo, o tyle posiadanie podmiotowości do korzystania z praw podstawowych jest współczesną kwestią prawną. W artykule skoncentrowano się na podmiotowości prawnej do praw podstawowych i przedstawiono innowacyjną propozycję prawno-doktrynalną związaną z pojęciem normatywnego ukształtowania praw podstawowych. Autorzy twierdzą, że ochrona praw podstawowych jest niepełna, jeżeli istnieją nieścisłości dotyczące podmiotów tych praw. Ze względu na złożoność problemu i znaczenie „prawa tworzonego przez sędziów” proponują nowe narzędzie metodologiczne – zamiast budowania uprzednio określonego, abstrakcyjnie zdefiniowanego całościowego pojęcia zaleca się mapowanie pojęć celem konceptualizacji podmiotowości prawnej do praw podstawowych. Mapa pojęciowa jest organicznym i pożytecznym sposobem gromadzenia i strukturyzowania wzajemnie powiązanych czynników wpływających na podmiotowość prawną. Może ona stanowić narzędzie wspierające proces orzekania dla sędziów w sprawach dotyczących praw podstawowych, zapewniając dobrze uzasadnione orzeczenia. Autorzy wychodzą od twierdzenia, że autonomiczna teoria dogmatyczna podmiotowości prawnej do praw podstawowych ma istotne znaczenie dla skutecznej ochrony praw podmiotowych. Dla poparcia tego twierdzenia analizie poddano skomplikowane tło teoretyczne (pojęcia osoby, osobowości, prawa i praw podstawowych). Autorzy wskazują, że dotychczasowe podejścia nie udzielają jednoznacznej odpowiedzi na pytanie o to, jaki podmiot może być podmiotem jakiego prawa podstawowego i w jakim zakresie. Artykuł wieńczy propozycja metodologiczna konceptualizacji poprzez mapowanie celem maksymalizacji efektu wiedzy na czynniki wpływające na decyzje orzecznicze w tym zakresie.
EN
While the capacity to have rights has been a question since people started creating states and law, having the capacity to exercise fundamental rights is a contemporary legal issue. The article focuses on the legal capacity to fundamental rights and presents an innovative proposal for the legal doctrine related to the concept of the normative constitution of fundamental rights. The authors argue that protecting fundamental rights is incomplete if uncertainties exist regarding these rights’ subjects. Due to the complexity of the problem and the relevance of the “judge-made law”, the article offers a new methodological tool: instead of building a pre-set, abstractly defined comprehensive concept, concept mapping is advocated for conceptualizing the legal capacity to fundamental rights. The concept map is an organic and beneficial way to collect and structure the interrelated factors determining legal capacity. It can be a decision-support tool for judges in fundamental right-related cases to bring well-grounded decisions. As a starting point, the authors argue that an autonomous dogmatic category of legal capacity to fundamental rights is crucial for effectively protecting rights. To support this point, the complex theoretical background (the concept of person, personality, rights and fundamental rights) is reviewed. The authors point out that existing approaches do not give an unambiguous answer to what entity and how far can be the holder of what fundamental right. The article concludes with a methodological proposal of conceptualizing by mapping to maximize the effect of knowledge on factors that influence judicial decisions in this regard.
8
Publication available in full text mode
Content available

Law, Values and State: The Fundaments of Derivation Theories

67%
Tranjan A. d. L. C.
Kultura i Wartości
|
2022
|
issue 34
85-104
DE
Ziel des Artikels ist es, die materiellen Bedingungen von Rechtssystemen und Werten in zeitgenössischen Gesellschaften zu diskutieren. Indem ich mich auf die Analysen von Pashukani und Althusser stütze, kritisiere ich die positivistischen Theorien von Kelsen und Hart wegen der Sterilität dessen, was die letztgenannten Autoren als Grundlagen von Rechtssystemen postulieren. Im Gegensatz zu dem, was die positivistischen Autoren verteidigt haben, behaupte ich, dass Normen ein sekundärer Aspekt des Rechts sind, der vor allem durch die Beziehungen gekennzeichnet ist, die es zwischen Rechtssubjekten herstellt, die in der Ökonomie der Produktion und dem Austausch von Werten zwischen formal freien und gleichen Subjekten entstehen. Auf diese Weise spiegelt die Rechtspersönlichkeit die Form der Waren wider, da es logisch erforderlich ist, dass Verträge nach dem Willen der Parteien geschlossen werden. Andernfalls wäre es nur eine Situation der Auferlegung von Gewalt. Im letzten Teil des Artikels bespreche ich den ideologischen Ursprung des Willens und der von den Menschen anerkannten Werte.
PL
Celem artykułu jest przedyskutowanie materialnych uwarunkowań systemów prawa i wartości we współczesnych społeczeństwach. Opierając się zarówno na analizie Pashukanisa, jak i Althussera, krytykuję pozytywistyczne teorie Kelsena i Harta – ze względu na jałowość tego, co ci ostatni autorzy postulują jako fundamenty systemów prawnych. Wbrew temu, czego bronili autorzy pozytywistyczni, twierdzę, że normy to drugorzędny aspekt prawa, charakteryzowanego przede wszystkim przez relacje, jakie ustala ono pomiędzy podmiotami prawnymi, powstające w ekonomii produkcji i wymiany wartości pomiędzy formalnie wolnymi i równymi podmiotami. W ten sposób podmiotowość prawna odzwierciedla formę towarową, ponieważ jest logicznie konieczne, by umowy były zawierane z woli stron. W przeciwnym razie chodziłoby jedynie o sytuację narzucania siły. W ostatniej części artykułu omawiam ideologiczne pochodzenie woli i uznawanych przez ludzi wartości.
EN
This paper aims to discuss the material determinations of systems of law and values in contemporary societies. Sustained upon a combined analysis of Pashukanis and Althusser, we criticise the positivist theories of Kelsen and Hart due to the emptiness of what these latter postulate as the bedrock of legal systems. Norms are argued, contrarily to what positivist authors defended, to be a secondary aspect of law, essentially characterized by the relations it comprehends between legal subjects, that take place in an economy of production and exchange of value between formally free and equal subjects. Thus, legal subjectivity-form mirrors commodity form, for it is logically necessary for contracts to be celebrated from the will of the parties. Otherwise, the situation would be only of imposition by force. In the last section of the paper, the ideological origin of the will and the values shared among the people is discussed.
9
Publication available in full text mode
Content available

Chimery i hybrydy. Podmiotowość prawna między dogmatem a konwencją

60%
Pietrzykowski T.
Studia Prawnicze
|
2015
|
issue 4 (204)
5-22
EN
The developments of contemporary biotechnology involve production of creatures in which human and animal tissue or genetic information is mixed. Such creatures include biological chimeras, hybrids, cybrids or transgenic (humanized) animals. The paper describes the present state of the art of such research in order to examine its further conceptual implications for the account of personhood in law. I argue that there are already compelling reasons to overcome the radical, exceptionalist humanism as the foundation of the axiology of law. It should be transformed into the position that I call „modestly specist approach to personhood”. It abandons the specist idea of exclusive moral standing of human beings and opens for extending the scope of legal subjects beyond creatures not meeting the biological criteria of humanness. On the other hand, it rejects any decrease the present level of such protection offering the status of person to each human being from birth to death. Thus, it accepts applying different criteria to confer subjecthood and personhood on human and non-human (or partially human) creatures.
10
Publication available in full text mode
Content available

Zdolność sądowa podmiotów ogólnego prawa cywilnego materialnego

59%
Obrębski R.
Studia Iuridica
|
2018
|
vol. 75
131-166
PL
Judicial capacity consists in the transposing of substantive law subjectivity to proceedings under civil law in a form allowing valid proceedings closing with a judgment, said proceedings involving the participation of a specific entity. A party without capacity for the status of specific subjective rights or legal relationship cannot expect to participate in a valid trial closing with a judgment. Three categories of entities with general legal capacity – private individuals (natural persons), legal persons, and organisational units as stipulated by provisions of Article 64 §11 of the Civil Proceedings Code – have been equipped with judicial capacity, as they can be party to legal relations constituting the subject of action. The participation of such entities in proceedings under civil law – while potentially concerning any case – shall only apply to cases under civil law wherein entities as duly indicated act to protect their legal circumstances associated with events potentially occurring prior to the commencement of judicial proceedings. They should only appear as parties in civil cases involving their activities on their own behalf and to their own benefit.
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.