Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 5

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

Search:
in the keywords:  pola semantyczne
help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
EN
The article provides an analysis of Polish and Russian phraseologisms related to a person’s designation by profession. The article discusses phraseological expressions with an invective overtone containing names of professions, or referring to them semantically. The semantic field approach is used for analysis. 7 comparative subcategories are identified as specific, invective semantic fields of specific names of professions. Other subcategories (28) refer to Polish or Russian. There are 52 essential meanings called traits, which are connotated by the meaning of the analysed phraseologisms. These traits create specific semantic micropoles. The analysed material is also considered in terms of syntactic functions performed by phraseological expressions. The analysis shows the similarities and differences in the studied area of the linguistic worldview of Poles and Russians.
PL
Niniejszy artykuł stanowi analizę frazeologizmów polskich i rosyjskich związanych z nazwami zawodów we frazeologii polskiej i rosyjskiej. Rozpatrywane są w nim frazeologizmy o wydźwięku inwektywnym zawierające nazwy zawodów bądź odwołujące się do nich znaczeniowo. Do analizy zastosowano metodę pól semantycznych. Wydzielono 7 subkategorii porównawczych stanowiących swoiste, inwektywne pola semantyczne określonych nazw zawodów. Pozostałe subkategorie (28) odnoszą się odpowiednio do języka polskiego lub rosyjskiego. Wyróżniono 52 zasadnicze znaczenia zwane dalej cechami, które są konotowane przez znaczenie badanych frazeologizmów. Cechy te tworzą swoiste mikropola semantyczne. Badany materiał przeanalizowano także pod kątem funkcji składniowych pełnionych przez frazeologizmy. Analiza ukazuje podobieństwa i różnice w badanym obszarze językowego obrazu świata Polaków i Rosjan.
EN
The article provides an outline of the sociolinguistic, cultural and linguistic determinants of the use of colloquialisms in the modern Polish language. 37 protest signs from the 2020 Women’s Strike in Poland with an invective meaning semantically related to specific people and organizations were analyzed. In order to analyze the similarities and differences between the presented examples, the semantic field method was used. Based on the specific characteristics of the analyzed expressions, 13 semantic microfields were distinguished. The innovativeness of the study consists in looking at the invective not only as an example of using verbal aggressiveness, but also as a peculiar wordplay which, paradoxically, may facilitate communication and relieve tension.
PL
Artykuł stanowi zarys socjolingwistycznych, kulturowych i językowych uwarunkowań, które wpływają na potocyzację i inwektywizację współczesnej polszczyzny. Jako materiał analityczny przedstawiono w nim wybrane hasła protestowe ze Strajku Kobiet 2020. Rozpatrzono 37 haseł protestowych o wydźwięku inwektywnym odnoszących się znaczeniowo do konkretnych osób i organizacji. Do przeprowadzenia analizy zastosowano metodę pól semantycznych. Na podstawie konotowanych przez znaczenie cech analizowanych wyrażeń wyróżniono 13 mikropól semantycznych. Badany materiał przeanalizowano także pod kątem funkcji wykładników pełnionej przez wybrane hasła funkcji ludycznej.
EN
The paper presents the semantic structure of verb borrowing from German going out of use during the New Polish period. Lexical material included 86 semantic units extracted from Słownik języka polskiego (dictionary of Polish language) edited by Witold Doroszewski described as: archaic, obsolete, going out of use. The semantic structure shows that significant part of vocabulary was collected in 2 fields: ‹‹Work life›› and ‹‹Social behavior in the community›› occurring to extralinguistic circumstances like changes of work organization and realities of social life.
PL
W powyższej analizie starałam się wskazać na możliwe pola badawcze w odniesieniu do języka tekstów, w których występuje zjawisko kontaktu językowego. Wskazałam specyfikę języka osób dwujęzycznych i potencjalne strategie, które dwujęzyczni pisarze przyjmują w swoich tekstach. Zagadnieniami, którymi mogą się zająć zarówno językoznawcy, jak i literaturoznawcy są: warstwa leksykalna (nazwy własne, zapożyczenia polszczyzny standardowej, wyrazy polonijne, interferencje, słowotwórstwo), przełączanie kodów, kwestie pisowni (stopień, sposób i funkcja adaptacji graficznej), zagadnienia gramatyczne (związek zgody). Dwujęzyczność Polaków emigrujących po 2004 przejawia się nie tylko w mowie, ale również w piśmie. Powstające teksty pisane bez wątpienia stanowią obszar wymagający wnikliwych badań.
EN
The aim of the paper is to discuss the most important features of bilingual literature, as well as to indicate lexical, grammatical and spelling-related phenomena present in texts of contemporary migrant authors. The material used for the analysis was a Memoirs’ Collection “Wyfrunęli. Nowa emigracja o sobie” which was written by Poles who migrated to the UK and Ireland after 2004.
PL
Proponowanym tekstem chciałabym wpisać się w nurt badań, docierających do sposobów młodzieżowej konceptualizacji rzeczywistości przez medium właściwych nastolatkom praktyk komunikacyjnych. Jak się zdaje, rejestrują one przeobrażenia kulturowej kategorii buntu jako efektu młodzieńczego odczuwania i przeżywania świata. W rzeczywistości płynnych struktur („To, co u was dzieje się przez całe życie, u nas staje się w tydzień”), „networkowych” więzi, apoteozy ludyczności, gdy dynamika wyznacza zarówno strategię doświadczania świata (używanie, konsumpcja, elastyczność), jak i jego hermeneutykę, niezwykle cenna wydaje się rekonstrukcja obrazu buntu wpisanego w semantykę socjolektu młodzieżowego. „Potencjał” buntu, uzasadniony w modelach kultur postfiguratywnych, wyczerpuje się w przestrzeni kofiguratywnego i prefiguratywnego McŚwiata. Negacja, o ile nie jest uzasadniona pragmatycznie, staje się niepotrzebnym balastem, marnotrawieniem energii. Bardziej frapująca jest kreacja – eksperymentowanie z „ja” w dającej oparcie wspólnocie młodości, także językowej. Wymiar ludyczny kontestacji zdominował „ideowy” utrwalony w świadomości kulturowej. Zasadne więc staje się pytanie, czy współcześni młodzi są „nie-gniewni”, a może gniewni inaczej? Odpowiedź na nie udzielana z „wnętrza” ich języka, przez analizę semantyki słownictwa, frazeologii i praktyk tekstowych młodomowy jest celem niniejszego opracowania.
XX
Profiling a rebellion in the sociolect of the youth is in line with the trend of research, aiming to identify the ways of conceptualizing the reality by the youth through the medium of youth- specific communication practices. They record the transformations of cultural category of rebellion as a result of youthful confrontation with the world. In the world of liquid structures, network ties, apotheosis of variability, when the dynamics determines both the strategy of experiencing the world ( using, consumption, and flexibility) and its hermeneutics, a reconstruction of the picture of rebellion, as an element of the semantic system of youth sociolect seems to be precious. A “potential” of rebellion, justified in the models of postfigurative cultures, loses its value in the space of configurative and prefigurative McWorld. Negation becomes an unnecessary burden, a waste of energy. A more compelling and existentially justified for the young generation is creation — experimenting with “I” in giving support (also linguistic) community of the youth, Thus the following question seems to be reasonable: are today’s young people “non-angry” or maybe angry in a different way?
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.