Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 14

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

Search:
in the keywords:  polychrome
help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
1
Content available remote

Idea gloryfikacji Marii w polichromii sklepienia kościoła bernardynów w Leżajsku

100%
Dzik J.
Biuletyn Historii Sztuki
|
2009
|
vol. 71
|
issue 3
281-317
EN
The paper discusses the iconography of the 18th century monumental painting adoring the church of the Franciscan Observantists (referred to as the Bernardines) at Leżajsk has been based on examples of the vaulting paintings forming part of the temple’s homogeneous Baroque interiors. The work was carried out by group a group of painters originating from the artists’ milieu of Lwów. While the painters Wojtanowski and Kłosowski worked on the vaulting , presbytery and nave in the years 1750-51, the decorative programme was to be completed by Stanisław Stroiński collaborating with Mateusz and Maciej Miller in 1757-58. Each of these artists would most probably have been associated with the religious order painter, Benedykt Mazurkiewicz, who represented the vernacular Lwów school of illusionists painting influenced by Bologne. The theme of the murals in large part resulted from the pragmatic politics conducted by the Observantist Franciscans whose desire it was engaged in missionary work in the eastern territories of pre-Parton Poland.
2

The Romanesque sculpture from Nowy Targ Square in Wrocław (Lower Silesia, Poland) in the light of interdisciplinary studies

86%
Duma P., Gunia P., Miazga B., Piekalski J., Serafin J.
Przegląd Archeologiczny
|
2021
|
vol. 69
221-241
EN
The article discusses the results of interdisciplinary studies of a Romanesque stone head of high-quality artistry. It was discovered in 2017 during excavations at Nowy Targ (New Market) Square in the city of Wrocław (Lower Silesia, Poland). The sculpture originally came from one of the Romanesque sacred buildings of Wrocław, none of which have survived to this day. Although it had been made in the mid-12th century, it was found in the remains of a wooden residential building burnt down in the 14th century. The results of petrographic analyses indicate that the stone head was made of fine-grained sandstone classified as lithic wacke. The raw material was most likely a Devonian-Carboniferous sandstone from the Opava Mountains. However, similar sandstones also occurred in several medieval mines located in Upper Silesia. According to a popular belief, medieval aesthetics required such sculptures to be polychromed. The non-destructive analyses conducted with the microscopic XRF , XRD , and FTIR methods demonstrated that a clean stone surface was also acceptable.
3
Publication available in full text mode
Content available

Treści ideowe polichromii w kościele pw. św. Michała Archanioła w Żernicy

86%
Gorzelik J.
Rocznik Muzeum "Górnośląski Park Etnograficzny w Chorzowie"
|
2016
|
vol. 4
|
issue 4
167-183
PL
Polichromie wzniesionego w 1661 roku drewnianego kościoła św. Michała Archanioła w Żernicy, zrealizowane zapewne w dwóch etapach w 2. połowie XVII wieku, stanowią jeden z bardziej interesujących zespołów malowideł doby potrydenckiej na Górnym Śląsku. Program ikonograficzny zdeterminowany został przez dwa główne czynniki: imperatyw wyznaniowego odgraniczenia, towarzyszący procesowi konfesjonalizacji, oraz związki z zakonem cystersów, w których dobrach położona była żernicka parafia. W przestrzeni kościoła szczególnie wyeksponowano malowidła prezentujące katolicką naukę o sakramentach i ofiarnym charakterze mszy świętej oraz tradycję kultu obrazów. W pierwszym z przypadków ukazano charakterystyczną dla zreformowanego, potrydenckiego katolicyzmu praktykę udzielania sakramentów. W drugim przedstawiono grupę postaci adorujących niezachowany do dziś obraz Marii z Dzieciątkiem w typie Hodegetrii aplikowany do belek. Na pozostałych ścianach umieszczono między innymi wizerunki świętych szczególnie czczonych w zakonie cystersów – Benedykta z Nursji i Bernarda z Clairvaux. W malowidłach czytelne są również nawiązania do mistycznego modelu pobożności, propagowanego przez zgromadzenie na Śląsku. Za sprawą polichromii kościół w Żernicy stał się przestrzenią katechizacji wiernych w duchu Tridentinum.
EN
Polychrome decorations of built in 1661 the wooden Church of St. Michael the Archangel in Żernica, completed probably in two stages in the second half of the seventeenth century, are one of the most interesting painting series of the post-Tridentine times found in the Upper Silesia region. Iconographic program was determined by two main factors: the imperative of religious demarcation accompanying the process of confessionalization, and connections with the Cistercian Order on whose estate the parish of Żernica was located. In the space of the church a special place belongs to paintings presenting Catholic teaching on the sacraments, the sacrificial nature of the Mass and the tradition of the worship of images that were exposed in particular. The first of the analyzed paintings shows characteristics of the reformed, post-Tridentine Catholic practice of the sacraments. The second depicts a group of people adoring the image of the Virgin and Child in the Hodegetria type applied to the wooden beams that unfortunately did not manage to survive to this day. On the church’s remaining walls there were placed images of saints particularly venerated by the Cistercian Order, including Benedict of Nursia and Bernard of Clairvaux. Furthermore, the paintings are also full of clear references to mystical devotion model propagated by the Assembly in Silesia. Because of the analyzed in the article polychrome decorations the church of Żernica became a catechization space of the faithful in the spirit of Tridentium.
4
Content available remote

Opowieść o Przymierzu i czasach ostatecznych. Próba analizy ikonograficznej malowideł sklepienia synagogi w Gwoźdźcu

86%
Małkowska-Bieniek E.
Biuletyn Historii Sztuki
|
2013
|
vol. 75
|
issue 2
295-310
EN
The main prayer hall of the Gwoździec synagogue was built before 1648. In the 18 th c. the vault was altered to acquire a tent-like structure. Respective polychrome parts were executed in 1652-1729. The 17 th -c. paintings were by Izaak Ber and his son, while the 18th-c. ones by Icchak son of Jehuda Lejba ha Kohen and Izrael Liśnicki, both from Jaryczów. The synagogue’s vault features three circles, broken with pendentives. The first circle is formed by the Signs of the Zodiac accompanied by their names and names of the Jewish months. An assumption can be made that these refer to the moment of the world’s creation. The second circle alludes to the Messianic Age, while the third continues with the praise of Adonai for his creative Power. The interpretation of the paintings has its source in two mystical texts: Sefer Yetzirah and Perek Shirah, while the structure of the whole synagogue may have been inspired by the Zohar. The paintings from the Gwoździec synagogue vault are hard to be unequivocally interpreted. The author’s suggested interpretations stems from the praise of the Lord as creator, His mercy, and care of the Chosen People.
5
Publication available in full text mode
Content available

Konserwacja ludowych skrzyń polichromowanych ze zbiorów Muzeum w Raciborzu w latach 1997–2015

72%
Ćwikła J.
Rocznik Muzeum "Górnośląski Park Etnograficzny w Chorzowie"
|
2016
|
vol. 4
|
issue 4
211-224
PL
W latach 1997–2015 Muzeum w Raciborzu przekazało do konserwacji dziewięć skrzyń ludowych. Skrzynie pochodziły z XIX wieku z terenu powiatu raciborskiego i głubczyckiego. Konserwację przeprowadzili Jan Gałaszek z Pszczyny oraz Tadeusz Kalfas z Węgierskiej Górki. Najwięcej zabiegów poświęconych było naprawom części drewnianych, dezynsekcji drewna, jego impregnacji oraz naprawie lub rekonstrukcji zniszczonych elementów skrzyni. Polichromie o ornamentyce roślinnej wykonywane były w technice olejnej bezpośrednio na drewnie lub na warstwie zaprawy kredowo-klejowej. W skrzyniach raciborskich stylizowane kwiaty malowane były w kilku polach zdobniczych na przedniej ścianie, na wieku i na bocznych ściankach. Do najciekawszych odkryć doszło podczas renowacji skrzyni nr MR/E 303, w której odsłonięto polichromię pierwotną i datę 1861 oraz imię i nazwisko właściciela Johane Ruintwur [?]. Ciekawa była także konserwacja skrzyni nr MR/E 1774, przerobionej na wzór miejskich komód. Podczas prac konserwatorskich odkryto polichromię potwierdzającą jej pierwotny wygląd.
EN
In the years 1997–2015 the Museum in Racibórz contributed to the maintenance and restoration of nine folk chests. The chests originate from the nineteenth century and come from the districts of Racibórz and Głubczyce. The restoration works were conducted by Jan Gałaszek from Pszczyna and Tadeusz Kalfas from Węgierska Górka. Most restoration treatments were dedicated to repair wooden parts of the chests, disinfection of wood, impregnation and repair or reconstruction of destroyed elements of the chests. Polychrome plant ornaments decorating the chests were painted using oil paints applied directly on the wood or on a layer of chalk-adhesive primer. On the chests from Racibórz, stylized flower decorations were painted in several ornamental fields: on the front wall, on the lid, and on the side walls. However, the most interesting discoveries occurred during the renovation of the chest no. MR/E 303, which unveiled the original polychromy, the date: 1861 and the name of the owner: Johane Ruintwur [?]. Furthermore, the restoration works conducted on the chest no. MR/E 1774, which was converted to a traditional urban chest of drawers, was also an interesting process. Its restoration led to discovery of polychrome confirming the chest’s original appearance.
6
Publication available in full text mode
Content available

Obraz, słowo i ornament jako nierozłączna całość w polichromii cerkwi św. Mikołaja Cudotwórcy w Michałowie autorstwa Adama Stalony-Dobrzańskiego

72%
Pawlicka I.
Latopisy Akademii Supraskiej
|
2021
|
vol. Obraz - Słowo - Litera
|
issue 12
265-281
EN
Created in the years 1954–1955, polychrome of the church of St. Nicholas the Wonderworker in Michałowo is important work of Orthodox art. The interior decoration, both in design and execution, is an individual and complete work of Adam Stalony-Dobrzański. It reveals the most important features of his style, which crystallized in the 50’s. The paintings are filled with quotes from medieval traditions, both Byzantine and Gothic. Adam Stalony-Dobrzański introduced new interpretative qualities and made a synthesis of two traditions – the East and the West, unprecedented in contemporary sacred painting, translated into the language of modernity, and illustrated in his own, innovative way. Along the ornamental stripes of the ornamental decoration, the artist placed hand-painted sequences of letters forming inscriptions – quotations from the Holy Bible, explaining the meaning of figural representations. They complement, explain and develop the ideological meanings shown in the form of an image. The iconographic arrangement of the wall decorations, which is a transformation of the canon formed after iconoclasm in the spaces of cross-domed temples, was adapted to the architecture of the interior of the wooden church, creating a homogeneous and coherent ideological program.
7
Publication available in full text mode
Content available

Trinitologia picta na przykładzie polichromii w kościele pod wezwaniem Nawiedzenia NMP w Kaliszu. Program badań

72%
Sprutta J.
Poznańskie Studia Teologiczne
|
2021
|
issue 39
227-244
EN
The polychrome of the Bernardine church in Kalisz (now the Jesuit church) is rich in Trinitarianthemes. Trinitarian motifs and symbols are presented most abundantly in the nave. The wall paintings of the presbytery and the nave painted by brother Walenty Żebrowski, Bernardine. These paintings are from the late Baroque. The polychrome of Kalisz is the last work of this Bernardine. W. Żebrowski worked not only in Kalisz, but also for the Bernardine churches in Poznań, Kadyny, Wschowa, Skępe, Warta, Ostrołęka, Warszawa and probably in Owińska, Ostrzeszów and maybe in Łęczyca too. He was particularly famous as a landscapist. Although the article shows Trinitarian motifs and symbols on the wall paintings in the Bernardine church in Kalisz, it also shows the artistic activity of W. Żebrowski in the mentioned big and small towns and villages.
PL
Polichromia kościoła pobernardyńskiego w Kaliszu (obecnie jezuitów) bogata jest w tematykę trynitarną. Motywy i symbole trynitarne najobficiej występują w nawie. Malowidła ścienne prezbiterium i nawy wykonał bernardyn, brat Walenty Żebrowski. Pochodzą z późnego baroku. Kaliska polichromia to ostatnie dzieło tego zakonnika. Poza Kaliszem W. Żebrowski tworzył również dla bernardyńskich kościołów w: Poznaniu, Kadynach, Wschowie, Skępem, Warcie, Ostrołęce, Warszawie oraz przypuszczalnie w Owińskach, Ostrzeszowie i być może też w Łęczycy. Zasłynął zwłaszcza jako pejzażysta. Artykuł, mimo iż poświęcony został trynitarnym motywom w polichromii kościoła pobernardyńskiego w Kaliszu, prezentuje także artystyczną działalność W. Żebrowskiego w wymienionych powyżej wielkich i mniejszych miastach oraz wsiach.
8
Publication available in full text mode
Content available

Renowacja ikonostasu oraz polichromie w prawosławnej kaplicy cmentarnej pw. św. Jerzego w Topilcu

58%
Sobczak J.
Latopisy Akademii Supraskiej
|
2021
|
vol. Obraz - Słowo - Litera
|
issue 12
117-121
EN
The beginnings of the Orthodox parish in Topilec, the Białystok poviat, date back to the first half of the 16th century. There is a cemetery chapel erected in 1951 on its territory. In the years 2018–2020, comprehensive artistic work was carried out there. The iconostasis of the chapel was renovated and supplemented with a deacon doors. Also the polychromes of the presbitery and the chapel’s vaults were also developed. The depictions of the saints were inspired by the local iconographic tradition and early Christian art. The symbolism and aesthetics taken from the „martyrs’ era” are intended to emphasize the exceptional importance of the cemetery, where many innocent victims of the post-war period were buried.
9
Publication available in full text mode
Content available

Wymiar ekumeniczny wielojęzycznych ornamentów w ikonografii cerkwi prawosławnej w Przemkowie autorstwa prof. Adama Stalony-Dobrzańskiego

58%
Szmajda J.
Latopisy Akademii Supraskiej
|
2021
|
vol. Obraz - Słowo - Litera
|
issue 12
293-323
EN
The iconogrаphy of the Orthodox Church in Przemków to this dаy surprises reseаrchers аnd enthusiаsts of professor Аdаm Stаlony-Dobrzаński’s work to the present dаy. Its thoughtful conception, ecumenicаl аnd multilinguаl аccents cаuse аdmirаtion. It provides a pаssаge to the world of sаcrum which, combined with choir singing, gives а sense of heаven on eаrth. One of the creative achievements of the post-war apostle of Orthodox culture in Poland was a fragment of ektenia for Christian unity located on the western wall of the Orthodox Chuch of St Аrchаngel Michаel in Przemków in eight different languages: Hebrew, Germаn, Orthodox-Slаvic, Czech, Ukrаiniаn, Polish, Hungаriаn and Аrаbic – “For the peаce of the whole world аnd the prosperity of the holy Churches of God аnd for the unity of аll to the Lord let us prаy”. The source of Professor Аdаm Stаlony-Dobrzаński’s ecumenism wаs the heritаge of the whole Western аnd Eаstern Christiаnity, the Lаtin аnd Byzаntine trаditions.
10
Publication available in full text mode
Content available

Kaplica biskupa Krzysztofa Andrzeja Jana Szembeka we Fromborku i jej dekoracja malarska z pierwszej połowy XVIII wieku

58%
Tracz S.
Studia Elbląskie
|
2020
|
vol. 21
63-90
EN
A chapel under the invocation of the Most Holy Saviour and St. Theodore the Martyr (Theodor of Amasea), known as Szembek Chapel was founded by the Bishop of Warmia, Krzysztof Andrzej Jan Szembek of Słupów (1680 – 1740), a bishop of Warmia in 1724 – 1740. The oratory is an example of a central dome structure. It was established as a reliquary chapel and a burial place for its founder. The central point of the chapel is the reliquary reredos,placed in the southern arcade in 1734. On the altar mensa there is a sarcophagus with visors and silver applications with the relics of St. Theodore of Amasea. It is accompanied by numerous relics of various saints and Agnus Dei of wax placed in black, wooden, glass reliquaries, richly decorated with trimmed silver applications. Their silver fittings and decorations were made in the years 1730 – 1743 by a goldsmith from Olsztyn – Jan Krzysztof Geese (†1761) and Samuel Grewe (1712 – 1750), a goldsmith from Królewiec. The entire interior of the chapel is covered with frescoes made around 1735 by Maciej Jan Meyer (Matthias Johann Meyer) from Lidzbark Warmiński. The artist decorated the pilasters, friezes and panelsof the chapel’s walls with forms of marbling and regency ornamentation. In the corners of the chapel there are four pairs of pilasters. For every pair, between the pilasters, there are medallions with busts of saints. Additionally, in the arcade above the entrance to the oratory, Meyer portrayed a monumental Vision of St. Theodore of Amasea. In the arches of the arcades, hepresented personifications of eight blessings, painted in the en grisaille technique. Finally, in the the dome of the chapel one can admire adoration of the Holy Trinity and the Holy Cross by the inhabitants of Heaven, led by the Assumed Virgin Mary. The painting decoration of Szembek Chapel, rich in ideological content, is an early example of Polish quadrature illusionist painting that draws abundantly from the Italian painting tradition inspired by Andrea Pozzo (1642 – 1709). Educated in Italy, Meyer, while composing the dome decorations, drew inspiration from frescoes from the years 1664 – 1665 by Pietro Berrettini da Cortona in the dome of Santa Maria in Valicella in Rome. In case of the arragmenet of the painted medallions with busts that can be found in the lower part of the chapel, Meyer was influenced bya solution used in the side axes of the main altar from the years 1699 – 1700 in the Church of the Holy Cross in Warsaw funded by Meyer’s patron, Bishop Teodor Potocki, a direct predecessor of Bishop Szembek of Warmia.
PL
Z fundacji biskupa warmińskiego Krzysztofa Andrzeja Jana Szembeka ze Słupowa (1680 – 1740), biskupa na Warmii w latach 1724 – 1740 przy katedrze we Fromborku powstała kaplica pw. Najświętszego Salwatora i św. Teodora Męczennika (Teodora z Amazji), zwana szembekowską. Oratorium stanowi przykład centralnej budowli kopułowej. Powstała jako kaplica relikwiarzowa oraz miejsce pochówku swojego fundatora. Punkt centralny kaplicy stanowi retabulum relikwiarzowe, ustawione w 1734 roku w arkadzie południowej. Na mensie ołtarza ustawiono sarkofag z wizjerami oraz srebrnymi aplikacjami z relikwiami św. Teodora z Amazji. Towarzyszą mu liczne relikwie różnych świętych oraz woskowe agnuski umieszczone w czarnych, drewnianych, przeszklonych relikwiarzach, bogato zdobionych srebrnymi, trybowanymi aplikacjami. Ich srebrne okucia i zdobienia wykonali w latach ok. 1730 – 1743 złotnik olsztyński Jan Krzysztof Geese (†1761) oraz czynny w Królewcu w latach 1712 – 1750 Samuel Grewe. Całość wnętrza kaplicy pokrywają freski wykonane ok. 1735 roku przez Macieja Jana Meyera (Matthiasa Johanna Meyera) z Lidzbarka Warmińskiego. Artysta pilastry, fryzy i płyciny ścian kaplicy ozdobił dekoracjami w formie marmoryzacji i regencyjnej ornamentyki. Pomiędzy czterema parami pilastrów artykułujących wnętrze oratorium przedstawiono w każdym pasie spiętrzone pionowo po cztery medaliony z popiersiami świętych. Dodatkowo w arkadzie nad wejściem do oratorium Meyer ukazał monumentalną Wizję św. Teodora z Amazji. Natomiast w przyłuczach arkad przedstawił personifikacje ośmiu błogosławieństw malowane w technice en grisaille. Z kolei w czaszy kopuły kaplicy wyobrażono adorację Trójcy Świętej oraz Krzyża Świętego przez mieszkańców Nieba, którym przewodzi wniebowzięta Najświętsza Maria Panna. Dekoracja malarska kaplicy Szembekowskiej, zawierająca bogate treści ideowe, stanowi wczesny przykład na ziemiach polski iluzjonistycznego malarstwa kwadraturowego obficie czerpiącego z włoskiej tradycji malarskiej zasilonej inspiracjami Andrea Pozzo (1642 – 1709). Wykształcony w Italii Meyer w komponowaniu dekoracji kopuły oparł się na freskach z lat 1664 – 1665 Pietro Berrettini da Cortona w kopule Santa Maria in Valicella w Rzymie. Natomiast układ malowanych medalionów z popiersiami w dolnej części kaplicy zaczerpnął z podobnego rozwiązania, jakie zastosowano w osiach bocznych ołtarza głównego z lat 1699 – 1700 w kościele Krzyża Świętego w Warszawie, ufundowanego przez mecenasa Meyera biskupa Teodora Potockiego, bezpośredniego poprzednika biskupa Szembeka na stolicy warmińskiej.
11
Publication available in full text mode
Content available

Najstarsze wizerunki Jana Długosza

58%
Bogus-Spyra M.
Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne
|
2019
|
vol. 112
17-42
EN
The following article attempts to describe the appearance of Jan Długosz referring to the three images contemporary with the chronicler: a miniature (or rather its copy) coming from Vita Beatae Kunegundis of Stary Sącz, a polychrome discovered in the so-called Długosz House in Wiślica, and a low relief placed in the foundation plaque of the Psalter House in Krakow. Thanks to the analysis of the surviving images of the 15th century, it was possible to establish the most characteristic features of the chronicler’s face. The medieval portraits of Długosz differ markedly from his images created in later centuries. Thus, it can be argued that the depictions of the chronicler (an artistic interpretation) provided by Jan Ligber, Michał Stachowicz, and especially Jan Matejko – the one which a number of drawings, paintings, sculptures and medals were modelled on (Bronisław Puc, Walery Gadomski, Wacław Głowacki, Aleksander Szyndler, Florian Cynk) – bear little resemblance to Długosz’s real physical appearance.
PL
W artykule podjęto próbę opisu wyglądu Jana Długosza na podstawie trzech wizerunków współczesnych kronikarzowi: miniatury (a raczej jej kopii) pochodzącej z starosądeckiego egzemplarza Vita Beatae Kunegundis, polichromii odkrytej w tzw. Domu Długosza w Wiślicy i płaskorzeźby z tablicy fundacyjnej Domu Psałterzystów w Krakowie. Analiza zachowanych przedstawień z XV wieku pozwoliła uzgodnić najbardziej charakterystyczne cechy zewnętrzne oblicza dziejopisarza. Średniowieczne portrety Długosza znacząco różnią się od ujęć wizerunkowych artystów wieków późniejszych, tym samym wyobrażenie postaci – twórcza interpretacja Jana Ligbera, Michała Stachowicza, a nade wszystko Jana Matejki, która stała się wzorem dla wielu grafik, rysunków, obrazów, rzeźb i medali (Bronisław Puc, Walery Gadomski, Wacław Głowacki, Aleksander Szyndler, Florian Cynk), w niewielkim stopniu oddaje prawdę o antropologii fizycznej kronikarza.
12
Publication available in full text mode
Content available

Niezrealizowane projekty witraży Adama Stalony-Dobrzańskiego do cerkwi św. Onufrego w Jabłecznej

58%
Siemieniec A.
Latopisy Akademii Supraskiej
|
2021
|
vol. Obraz - Słowo - Litera
|
issue 12
325-334
EN
The iconogrаphy of the Orthodox Church in Przemków to this dаy surprises reseаrchers аnd enthusiаsts of professor Аdаm Stаlony-Dobrzаński’s work to the present dаy. Its thoughtful conception, ecumenicаl аnd multilinguаl аccents cаuse аdmirаtion. It provides a pаssаge to the world of sаcrum which, combined with choir singing, gives а sense of heаven on eаrth. One of the creative achievements of the post-war apostle of Orthodox culture in Poland was a fragment of ektenia for Christian unity located on the western wall of the Orthodox Chuch of St Аrchаngel Michаel in Przemków in eight different languages: Hebrew, Germаn, Orthodox-Slаvic, Czech, Ukrаiniаn, Polish, Hungаriаn and Аrаbic – “For the peаce of the whole world аnd the prosperity of the holy Churches of God аnd for the unity of аll to the Lord let us prаy”. The source of Professor Аdаm Stаlony-Dobrzаński’s ecumenism wаs the heritаge of the whole Western аnd Eаstern Christiаnity, the Lаtin аnd Byzаntine trаditions.
13
Publication available in full text mode
Content available

Problematyka badawczo-konserwatorska ozdobnego sarkofagu miedzianego Hedwig Elizabeth von Arnim z 1661 roku z bazyliki pw. św. Jadwigi Śląskiej i św. Bartłomieja Apostoła w Trzebnicy

51%
Rudy M.
Ochrona Zabytków
|
2017
|
issue 1
183-221
PL
W artykule przedstawiono problematykę badawczo-konserwatorską dotyczącą sarkofagu z 1661 r., który wydobyty został w 2015 r. z pojedynczej krypty bazyliki pw. św. Jadwigi Śląskiej i św. Bartłomieja Apostoła w Trzebnicy, gdzie złożono prochy Hedwig Elizabeth von Arnim z rodu Bernd. Stanowi on wyjątkowe dokonanie artystów-rzemieślników tak z uwagi na tematykę dekoracyjnych przedstawień, jak i na techniczne rozwiązania warsztatowe. Dzięki nieniszczącym badaniom materiałoznawczym, w tym instrumentalnym, udało się w znacznej mierze odtworzyć technikę i technologię wykonania sarkofagu. Przedstawiono jego analizę historyczno-stylistyczną, dzieje oraz stan zachowania. Na koniec omówiono wytyczne konserwatorskie wyznaczające celowość i zakres przeprowadzonej w 2015 r. konserwacji i restauracji zabytku. Wskazana jest kontynuacja tematu, obejmująca zagadnienia stricte konserwatorsko-restauratorskie.
EN
The article presents the research and conservation aspects of a sarcophagus dating back to 1661, which was unearthed in 2015 in a single crypt beneath the basilica of St Hedwig of Silesia and St Bartholomew the Apostle in Trzebnica, inside which the ashes of Hedwig Elizabeth von Arnim of the noble house of Bernd were deposited. This sarcophagus is an exceptional accomplishment of the artisans who created it due to both the themes featured in its decorations and the technical solutions applied. Non-destructive research in the field of materials science has made it possible for the applied techniques and technology to be recreated to a significant extent. The article presents a historical and stylistic analysis of the sarcophagus as well as the state of preservation. Finally, it also discusses the conservation guidelines which underpin the purpose and scope of the conservation-restoration works performed in 2015. Further examination of the topic – strictly of the conservation-restoration character – is recommended.
14
Publication available in full text mode
Content available

Profesor Adam Stalony Dobrzański– mistrz i nauczyciel Jerzego Nowosielskiego

37%
Szmajda J.
ELPIS
|
2014
|
vol. 16
191-200
PL
Dokonując analizy historii polskiej sztuki sakralnej XX w. można wysnuć stwierdzenie, iż całokształt twórczości prof. Adama Stalony-Dobrzańskiego – wykładowcy Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie pozostaje w cieniu dorobku artystycznego jego studenta i późniejszego ucznia prof. Jerzego Nowosielskiego. Zauważalny jest wpływ prof. Jerzego Nowosielskiego na zainteresowanie problemami sacrum w malarstwie współczesnym. Uczeń prof. Adama Stalony-Dobrzańskiego czerpał inspiracje z sztuki i duchowości chrześcijańskiego Wschodu. Prof. Jerzy Nowosielski swoją twórczością wypełnił pewnego rodzaju pustkę artystyczną w okresie wyraźnego kryzysu sztuki sakralnej w Polsce. Prof. Jerzy Nowosielski współpracował z prof. Adamem Stalony-Dobrzańskim przy wykonywaniu wielu polichromii obiektów sakralnych. Sylwetka i dokonania twórcze prof. Adama Stalony-Dobrzańskiego, nie są znane szerszemu kręgu odbiorców co wyraźnie stanowi lukę w polskiej historii sztuki. Polichromie i witraże prof. Dobrzańskiego widoczne są we wnętrzach świątyń katolickich, prawosławnych i protestanckich. Twórczość krakowskiego artysty jest przykładem wielkiej i niezwykle autentycznej wizji sacrum, wizji silniejszej niż komunistyczna cenzura. Koncepcja sztuki Adama Stalony-Dobrzańskiego nie jest podparta jego teoretycznymi rozważaniami a jedynie analizą korespondencji jaką krakowski artysta prowadził z ówczesnym metropolitą krakowskim, arcybiskupem Karolem Wojtyłą – obecnie kanonizowanym Janem Pawłem II. Tematem ich rozmów były zagadnienia związane ze stanem współczesnej sztuki, w szczególności sakralnej oraz próba określenia kierunku, w którym powinien nastąpić rozwój sztuki, by spełniać rzeczywistą potrzebę Kościoła. W przeciwieństwie do mistrza prof. Adama Stalony-Dobrzańskiego jego uczeń prof. Jerzy Nowosielski, pozostawił bogaty komentarz do swojej twórczości. Prof. Adam Stalony-Dobrzański był bardziej praktykiem niż teoretykiem. Zastanawiającym jest więc, jak wielki miał wpływ na osobę i twórczość Jerzego Nowosielskiego. W pierwszej połowie lat 50. artyści współpracowali bowiem w relacji mistrz – uczeń, chociażby w Gródku, Jeleniej Górze, Dojlidach, Warszawie czy Grabarce. Ogniwem łączącym obydwu artystów jest Wschód, prawosławie i ikona oraz otwartość na współczesną formę i odważne połączenie jej z doświadczeniem sztuki cerkiewnej. Na gruncie polskim bez prof. Adama Stalony-Dobrzańskiego i prof. Jerzego Nowosielskiego - mistrza i ucznia historia sztuki sakralnej XX wieku pozostaje uboższa o niezwykle ważny element, który leży u podstaw tak szerokiego zainteresowania ikoną w Polsce. Twórczość prof. Adama Stalony-Dobrzańskiego, pozostawała dotychczas w cieniu dzieł prof. Jerzego Nowosielskiego. Biografia i dokonania twórcze prof. Adama Stalony-Dobrzańskiego zasługują na szczegółową analizę i poznanie, o czym traktuje artykuł.
EN
When analyzing the history of Polish religious art of the XX century, we can affirm that the entire creative work of Adam Stalony-Dobrzański, professor at Kraków Academy of Fine Arts, remains in the shadow of the artistic output of Prof. Jerzy Nowosielski, his student and follower. Jerzy Nowosielski had a noticeable impact on the interest in the problems of the sacred in modern painting. The follower of Prof. Adam Stalony-Dobrzański was inspired by the art and the spirituality of Eastern Christianity. Prof. Jerzy Nowosielski filled some kind of a void in Polish religious art in the period of its evident crisis. Prof. Jerzy Nowosielski together with Prof. Adam Stalony-Dobrzański created polychrome frescoes of numerous religious buildings. The styling and the artistic accomplishments of Prof. Adam Stalony-Dobrzański are unknown for the wide audience which makes an evident gap in the history of Polish art. Polychrome frescoes and stained glass windows can be seen in interiors of Catholic, Orthodox, and Protestant temples. The creative work of the Kraków artist is an example of the great and highly authentic vision of the sacred, which was stronger than communist censorship. The concept of Adam Stalony-Dobrzański’s art is not based on his theoretical conclusions but only on the analysis of correspondence of the artist with the then Metropolitan Archbishop of Kraków Karol Wojtyła - now St. Pope JohnPaul II. The topic of their letters was the issues of modern art and religious art, in particular the attempt to define a way in which art should be developed to meet the current needs of the Church. In contrast to the master, Prof. Adam Stalony-Dobrzański, his follower Prof. Jerzy Nowosielski has left ample commentary on his artwork. Prof. Adam Stalony-Dobrzański was rather a practitioner than a theoretician. Thus the fact of how great an impact he had on the character and the artwork of Jerzy Nowosielski is puzzling. In the first half of the 1950s, the “master-student” relationship existed between artists, at least in Gródek, Jelenia Góra, Dojlidy, Warsaw and Grabarka. The link between the two artists were the East, Orthodox Christianity, the icon and openness to its modern forms and its bold combination with the experience of religious art. As for Poland, the artwork of Prof. Adam Stalony-Dobrzański and Prof. Jerzy Nowosielski are an integral part of the history of religious art of the 20th century as well as the art of stained glass. Its impact lies in the core of such great interest in the icon in Poland. The creative work of Prof. Adam Stalony-Dobrzański has so far remained in the shadow of the works of Prof. Jerzy Nowosielski. The biography and the creative achievements of Prof. Adam Stalony-Dobrzański merit detailed analysis and study. The question of its importance is raised in this article.
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.