Search results

1

Wstępne wyniki badań nad rękopisami muzycznymi ze skasowanego opactwa cystersów w Obrze przechowywanymi w Bayerische Staatsbibliothek w Monchium

100%

Mądry A.

Hereditas Monasteriorium

|

2015

|

vol. 7

265-279

EN

Between 5 and 9 October 2015 I conducted preliminary research at the Bayerische Staatsbibliothek in Munich (Musikabteilung). Its purpose was to carry out a more detailed examination of a part of the collection of music items associated with the vocal-instrumental ensemble active in the 18th century at the Cistercian Abbey of Obra, items currently kept in Munich. Over the course of five days I carried out an in-depth analysis of 26 musical manuscripts. The Obra collection encompasses 181 manuscripts, including 16 sets (between two and six compositions in one manuscript). They originated mostly in the 18th century. The choice of manuscripts from the collection was inspired by my previous research into music items from Wielkopolska, and a desire to confirm, explain or revise some my research hypotheses. We know that the Obra manuscripts currently kept in Munich are not the complete collection the Obra ensemble used. The question is explained in the article. The analysed manuscripts can be divided into three groups: – Wojciech Dankowski’s autographs: Mus.ms. 5025, 5027, 5030, 5096, 5121; – compositions by other authors for whom Dankowski acted as a scribe: Mus.ms. 5017, 5063, 5066, 5083, 5084,5110, 5417; – other compositions: Mus.ms. 4996a, 5060, 5061, 5070, 5090, 5094, 5098, 5102, 5122-1, 5122-2, 5139, 6594,6596, 6597. The analysis of the selected manuscripts clearly demonstrates that there is a need for further research. The Obra collection should be examined in detail as a whole and compared with other music collections from Wielkopolska, especially with the one from Grodzisk Wielkopolski frequently mentioned in the article. The collection should also be digitised to make it accessible to scholars. My analysis of the 26 manuscripts has shown unequivocally that the musical manuscripts from Obra are an important part of the musical culture of 18thcentury Polish-Lithuanian Commonwealth and must be returned to it as quickly as possible through research.

2

Sztuka gry na instrumentach klawiszowych początku XV wieku a średniowieczna mnemotechnika

100%

Lubieniecki R.

Muzyka

|

2021

|

vol. 66

|

issue 1

26-48

EN

Keyboard playing is a musical discipline in which the ‘suspension’ between oral and written traditions seems to be particularly strongly felt. I place the early fifteenth-century ars organica in the context of memory-based culture and present the consequences of such a perspective for the study and perception of the surviving musical repertoire. My basic source material consists of two anonymous organ treatises, Octo principalia de arte organisandi and Opusculum de arte organica, found in manuscript M.CIII, which is now held in the Library of the Metropolitan Chapter in Prague. In the first part of my article, I analyse the structure of the Prague organ treatises in the context of the mediaeval ars memoriae. I point out such mnemonic techniques as numerical orders, information marked in the text with the word nota (Lat. for ‘note’ or ‘remember’), and persuasive devices. The second part is devoted to issues directly concerning keyboard practice. I first discuss the basic melodic-rhythmic models (tactus) with reference to the preserved musical repertoire (the Faenza Codex and such incomplete sources as the Prague organ fragments). Analysis carried out by numerous authors shows a similarity between the tactus figures in the treatises and those found in the surviving organ tablatures. I subsequently relate the structure of the treatise Opusculum de arte organica to Jeff Pressing’s theory of improvisation and compare two compositions (Kyrie Magne Deus from the Prague organ fragments, CZ-Pnm 1D a 3/52, recto, and Kyrie Cunctipotens genitor Deus from the Faenza Codex, I-Fz MS 117, fol. 79r–79v) from the perspective of shaping the musical process through improvisation. On the basis of this comparison, I stress the importance of the ‘internalisation’ of the key melodic patterns, necessary for improvisation, thereby drawing attention to the physiological aspect of playing the instrument, reflected in the word tactus (Lat. for ‘touch’, ‘the sense of touch’). The article ends with remarks concerning the art of memory and the related problem of a mediaeval composer’s individuality.

PL

Sztuka gry na instrumentach klawiszowych stanowi dziedzinę muzyczną, w której szczególnie wyraźne wydaje się „zawieszenie” pomiędzy tradycją ustną a piśmienną. Autor umieszcza ars organica początku XV w. w kontekście kultury opartej na pamięci oraz nakreśla wynikające z tej perspektywy konsekwencje dla badania i postrzegania zachowanego repertuaru muzycznego. Podstawowy materiał źródłowy stanowią dwa anonimowe traktaty organowe: Octo principalia de arte organisandi i Opusculum de arte organica, pochodzące z rękopisu M.CIII, przechowywanego w Bibliotece Kapituły Metropolitalnej w Pradze. W pierwszej części artykułu autor analizuje konstrukcję praskich traktatów organowych z perspektywy funkcjonowania średniowiecznej memorii. Wskazuje na zabiegi mnemotechniczne, takie jak stosowanie porządków numerycznych, informacji wydzielonych słowem nota (łac. „zanotuj”, „zapamiętaj”) oraz zabiegów perswazyjnych. Druga część poświęcona została kwestiom dotyczących bezpośrednio praktyki gry na instrumentach klawiszowych. Najpierw przedstawione zostają podstawowe modele melodyczno-rytmiczne (tactus) z odniesieniem do zachowanego repertuaru muzycznego (Kodeksu z Faenzy oraz źródeł fragmentarycznych, m.in. praskich fragmentów organowych). Analizy (dokonane już wcześniej przez wielu innych autorów) wykazują zbieżność figur tactus zawartych w traktatach z zachowanymi tabulaturami organowymi. Następnie konstrukcja traktatu Opusculum de arte organica skojarzona zostaje z teorią improwizacji Jeffa Pressinga oraz z perspektywy kształtowania muzycznego procesu w improwizacji porównane zostają ze sobą dwie kompozycje: Kyrie Magne Deus z praskich fragmentów organowych (CZ-Pnm 1D a 3/52, recto) oraz Kyrie Cunctipotens genitor Deus z Kodeksu z Faenzy (I-Fz MS 117, fol. 79r–79v). Na podstawie tego zestawienia autor podkreśla znaczenie niezbędnego w improwizacji „przyswojenia” podstawowych modeli melodycznych, a tym samym zwraca uwagę na fizjologiczny aspekt gry na instrumencie, obecny w znaczeniu słowa tactus (łac. „dotyk”, „zmysł dotyku). Artykuł zamykają uwagi dotyczące mnemotechniki oraz związanym z nią problemem indywidualizmu średniowiecznego twórcy.

3

Rękopisy adiastematyczne jako wyraz tradycji wykonawczej

88%

Ferfoglia S.

Pro Musica Sacra

|

2019

|

vol. 17

EN

The article aims to depict how studying adiastematic manuscripts can lead us notonly to the most faithful interpretation of Gregorian music, but also to the most relevantthing, which is understanding the spiritual and theological content of plainsong.Gregorian chant is a true sonic exegesis, and semiology is the science that – through thequestion of why this and not another sign was used over a specific neum – opens the wayto regaining some performance practice that is not a copy of the past but becomes a liturgicalreality today. In this paper two chants from the Midnight Mass form at Christmaswere subjected to a comparative analysis: Introitus: Dominus dixit and Communio: Insplendoribus sanctorum. The analysis is based on two sources, widely accepted in semiologicalstudies, namely the Einsiedeln 121 manuscript containing the Sanctgallen notation,and the Laon manuscript 239, which gives us the Laon or Metzen notation. On thisbasis, the idea of the Gregorian composer’s behaviour and the way it influences musicalperformance were described.

PL

Artykuł ma na celu ukazanie, w jaki sposób studiowanie rękopisów adiastematycznych może nas doprowadzić nie tylko do najwierniejszej interpretacji utworów gregoriańskich, ale do tego, co najważniejsze – do rozumienia treści duchowo-teologicznej tych śpiewów. Śpiew gregoriański jest prawdziwą egzegezą brzmieniową, a semiologia jest tą nauką, która – poprzez pytanie, dlaczego został wykorzystany taki, a nie inny znak nad określoną neumą – otwiera drogę do odzyskania pewnej praktyki wykonawczej, która nie jest kopią przeszłości, ale staje się rzeczywistością liturgiczną dzisiaj. W tym celu zostały poddane analizie porównawczej dwa śpiewy z formularza mszy o północy na Boże Narodzenie: Introitus: Dominus dixit oraz Communio: In splendoribus sanctorum. Analiza opiera się na dwóch źródłach, powszechnie przyjętych w badaniach semiologicznych, a mianowicie na rękopisie Einsiedeln 121 zawierającym notację sanktgalleńską oraz na rękopisie Laon 239 przekazującym nam notację laońską albo metzeńską. Na tej podstawie został przedstawiony zamysł postępowania kompozytora gregoriańskiego oraz sposób, w jaki rzutuje on na praktykę wykonawczą.

Refine search results

1 Hereditas Monasteriorium

1 Muzyka

1 Pro Musica Sacra

1 Ferfoglia S.

1 Lubieniecki R.

1 Mądry A.

1 2021

1 2019

1 2015

Wstępne wyniki badań nad rękopisami muzycznymi ze skasowanego opactwa cystersów w Obrze przechowywanymi w Bayerische Staatsbibliothek w Monchium

Sztuka gry na instrumentach klawiszowych początku XV wieku a średniowieczna mnemotechnika

Rękopisy adiastematyczne jako wyraz tradycji wykonawczej