Search results

1

Jan Stanisław Żak (1870–1943) – proboszcz w Szadku

100%

Rulka K.

Biuletyn Szadkowski

|

2008

|

issue 08

31-47

EN

Father Jan Stanisław Żak (1870-1943), priest in Włocławek diocese, was a well- known social worker, actively engaged in efforts aimed at regaining independence by Poland, founder of a printing house and a bookshop in Włocławek. Released from German imprisonment undertakes pastoral work as vicar in three successive parishes near Sieradz, which lasted 19 years, of which 11 years (1923-1934) were spent in Szadek. During his stay in Szadek Father Żak was very active in many areas apart from his pastoral work. He had the parish church restored and the altars renovated, and was very actively engaged in social work such as membership of numerous committees, institutions and organisations, and supervision of Catholic youth organisations and parish library.

2

Postępowanie w sprawie przeniesienia proboszcza w świetle KPK z 1983 r.

94%

Leszczyński G.

Roczniki Nauk Prawnych

|

2021

|

vol. 31

|

issue 2

153-165

EN

According to can. 1748 of the CIC, the motive for the transfer of a parish priest may be either the good of souls or the necessity or advantage of the Church. This means that contrary to the motives that may induce the bishop of a diocese to remove a parish priest, focused on the harmfulness of his actions in the parish he immediately governed, in this case the attention of the legislator focuses on motives relating to a new parish or other office that the bishop may entrust to him. This article not only points out the reasons for the transfer of the pastor, but also outlines the basic steps of the procedure.

PL

Zgodnie z kan. 1748 KPK motywem przeniesienia proboszcza może być albo dobro dusz, albo potrzeba lub pożytek Kościoła. Oznacza to, że w przeciwieństwie do motywów, jakie mogą skłonić biskupa diecezji do usunięcia proboszcza, skoncentrowanych wokół szkodliwości jego działania w parafii, którą kierował, w tym przypadku uwaga prawodawcy skupia się wokół motywów dotyczących nowej parafii lub innego urzędu, który biskup może mu powierzyć. Niniejszy artykuł wskazuje nie tylko na przyczyny przeniesienia proboszcza, ale w skrócie podaje również podstawowe etapy procedury.

3

Rekolekcje parafialne w aspekcie kanonicznym

84%

Adamczyk J.

Annales Canonici

|

2015

|

vol. 11

9-29

EN

The article presents the canonical aspect of parish retreat. First, the article presents the parish retreat as one of the forms of pastoral work. Next, it describes the concept and pur- pose of the parish retreat. The nal part of the article is dedicated to the subject and the addressees of the parish retreat.

PL

Niniejszy artykuł przedstawia rekolekcje para alne w perspektywie prawa kanonicznego. Na początku rekolekcje zostały ukazane jako forma pracy duszpasterskiej. Następnie opi- sano ich pojęcie i cel. Ostatnia z zasadniczych części artykułu została poświęcona tematom i adresatom rekolekcji.

4

Kolędowa wizyta duszpasterska. Aspekt prawno-pastoralny

84%

Adamczyk J.

Studia Prawnicze KUL

|

2018

|

issue 1

7-36

EN

This article is dedicated to the legal and pastoral aspect of family pastoral visitation. Such visitation is an important and proven way for priests to get to know the faithful. The first part of the article presents the pastoral visitation as a canonical institution. The second part depicts the subject and the addressees of such visitations. The third, fourth and fifth part deals with the preparation of, the course and the end of family visitation.

PL

Niniejszy artykuł poświęcony jest wizycie duszpasterskiej rodzin aspekcie prawno-pastoralnym. Wizyta ta jest ważnym i sprawdzonym sposobem poznania wiernych przez duszpasterzy. W pierwszej części artykułu przedstawiono wizytę duszpasterską jako instytucję kanoniczną. W drugiej części ukazano podmiot i adresatów tych odwiedzin. Część trzecia, czwarta i piąta traktuje o przygotowaniu, przebiegu i zakończeniu wizytacji rodzin

5

Księgi i rejestry parafialne w Kodeksie prawa kanonicznego i w przepisach wybranych konferencji episkopatów

84%

Adamczyk ks. J.

Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne

|

2022

|

vol. 118

5-18

EN

The aim of the article is to present the issue of parish books and registers in the Code of Canon Law and in the regulations of Episcopal Conferences. The first part presents the norms of the 1983 Code of Canon Law on parish books and registers. The second part presents the issue of keeping and storing the book of confirmation, while the third part is devoted to the regulations of Episcopal Conferences on parish books and registers. The article ends with a summary and bibliography.

PL

Celem artykułu jest ukazanie zagadnienia ksiąg i rejestrów parafialnych w Kodeksie prawa kanonicznego i w przepisach konferencji episkopatów. W jego pierwszej części przedstawiono normy Kodeksu prawa kanonicznego z 1983 r. o księgach i rejestrach parafialnych. W drugiej części ukazano kwestię prowadzenia i przechowywania księgi bierzmowania, natomiast część trzecia została poświęcona przepisom konferencji episkopatów w sprawie ksiąg i rejestrów parafialnych. Całość artykułu zamykają podsumowanie i bibliografia.

6

Szczegółowe obowiązki kanoniczne proboszcza w zakresie nauczania, uświęcania i pasterzowania

84%

Burczak k. K.

Studia Prawnicze KUL

|

2016

|

issue 2

7-32

EN

Parish priest’s canonical duties pertaining to teaching, sanctifying and pastoral care are defined by public and subordinate law. A parish as a community of the faithful is a legal person with a parish priest as its head. He is the parish's own shepherd. He serves under the jurisdiction of the Diocesan Bishop. Diocesan Bishop freely nominates a priest to the vacant office of a parish priest. Parish priest’s canonical duties pertaining to teaching mainly include preaching the Word of God, those pertaining to sanctifying include conducting the Mass and giving out Sacraments, and those pertaining to pastoral care - leading the community of the faithful that he is responsible for, learning their needs and, if necessary, rebuking them. It is the parish priest in particular who is tasked with Christening, taking care of the Viaticum, sanctifying the sacred water, funerals and dispensations. Connected to the office of a parish priest are the following duties: representing the parish outside, duty of residence, applicatio pro populo, taking care of the parish office.

PL

Obowiązki kanoniczne proboszcza w zakresie nauczania, uświęcania i pasterzowania określone są przez prawo powszechne i partykularne. Parafia jako wspólnota wiernych jest osobą prawną, na której czele stoi proboszcz. Jest on własnym pasterzem parafii. Swoją posługę wykonuje pod władzą biskupa diecezjalnego. Biskup diecezjalny swobodnie mianuje kapłana na wakujący urząd proboszcza. Kanoniczne obowiązki proboszcza w zakresie nauczania, to głównie głoszenie słowa Bożego, w zakresie uświęcania, to sprawowanie Mszy św. i szafowanie Sakramentów św., w zakresie pasterzowania, to kierowanie wspólnotą powierzonych sobie wiernych, poznawanie ich potrzeb, w wymaganych sytuacjach upomnienie. Szczególnie proboszczowi powierzone jest udzielanie chrztu, troska o wiatyk, udzielanie chrztu, święcenie wody chrzcielnej, pogrzeby, dyspensy. Obowiązki związane z urzędem proboszcza to: reprezentowanie parafii na zewnątrz, obowiązek rezydencji, applicatio pro populo, prowadzenie kancelarii parafialnej.

7

Kanoniczne wymogi związane z powierzeniem urzędu proboszcza

84%

Bardelski B.

Polonia Journal

|

2018

|

issue 8

145-160

PL

Parafia to podstawowa jednostka organizacyjna Kościoła katolickiego. Jest to przede wszystkim wspólnota wiernych, której zwierzchnikiem jest proboszcz działający pod władzą biskupa diecezjalnego. Proboszcz jest więc odpowiedzialny za duszpasterstwo w swojej parafii i za dobra materialne tej wspólnoty. Urząd proboszcza jest nierozerwalnie związany z parafią. Wykonywanie posługi pasterza parafii, obejmujące pełną pieczę duszpasterską, zakłada w sposób absolutny pełnienie władzy wynikającej ze święceń. Dlatego, aby ktoś mógł zostać ważnie mianowany proboszczem, musi spełniać wymogi kanoniczne związane z powierzeniem urzędu. Niniejszy artykuł jest próbą ukazania tych wymogów w świetle obowiązującego Kodeksu Prawa Kanonicznego.

EN

A parish is a basic organisational unit of the Catholic Church. In the first place it is the community of the faithful where the parish priest is a superior acting under the diocese bishop authority. In this case the parish priest is in charge of spiritual leadership in his parish as well as the material goods belonging to this community. The parish priest office is intrinsic to the particular parish. Performing the service of the parish shepherd including the complete spiritual leadership supervision assumes serving resulting from the ordination in an absolute way. For this reason, so as to nominate someone a parish priest quintessentially, they have to fulfill the canonical requirements related to passing on the office. This article is an attempt in order to demonstrate these requirements in the light of ruling Canon Law Codex.

8

Etapy prowizji kanonicznej na urząd proboszcza w obowiązującym polskim ustawodawstwie synodalnym

84%

Wnuk R.

Roczniki Nauk Prawnych

|

2018

|

vol. 28

|

issue 1

133-149

PL

W polskim ustawodawstwie synodalnym, podobnie jak w prawie kodeksowym, prowizja na urząd proboszcza składa się z trzech etapów: 1) wyznaczenie osoby, 2) nadanie tytułu i 3) objęcie urzędu w posiadanie. Zgodnie z prawem powszechnym i partykularnym, prowizja może być swobodna lub zależna. Przy swobodnej biskup diecezjalny powierza urząd w sposób nieskrępowany (kan. 523-525). Natomiast przy zależnej inna kompetentna władza kościelna wyznacza kandydata, a biskup diecezjalny jedynie nadaje tytuł do urzędu (kan. 525; 682 § 1). Według ustawodawców partykularnych, nadanie tytułu prawnego do urzędu powinno nastąpić za pośrednictwem dekretu nominacyjnego. Zredagowany dekret powinien spełniać wymogi konkretnego aktu administracyjnego (kan. 48-57). Wprowadzenie w posiadanie parafii przez ordynariusza miejsca lub jego delegata i objęcie urzędu przez proboszcza jest ostatnim etapem prowizji. W prawie partykularnym wyodrębniono dwa aspekty tego aktu: prawny (sporządzenie i podpisanie – przez proboszcza i inne kompetentne podmioty – protokołu zdawczo-odbiorczego) i liturgiczny (uroczysty ingres nowego proboszcza do świątyni parafialnej według obrzędu obowiązującego w poszczególnym Kościele partykularnym). Ustawodawcy partykularni obligują ponadto promowanego na urząd proboszcza, aby przy jego podejmowaniu złożył wyznanie wiary (kan. 833, 6°) i przysięgę wierności, według formuł zatwierdzonych przez Stolicę Apostolską.

EN

The provision of the office of the pastor in law of Polish synods, like in the Code of Canon Law, has three stages: 1) the designation of the person, 2) the conferral of the post and 3) the possession of the office. According to the universal and particular law, it can be autonomous or subsidiary. In the autonomous provision diocesan bishop makes freely appointment (can. 523-535). In contrast, in the subsidiary provision some competent authority appoints the candidate and diocesan bishop only confers the post (can. 525; 682 § 1). According to particular legislators, the conferral of the post should be made with a decree of appointment. A written decree must be a singular administrative act (can. 48-57). Introduction to the possession of the parish by the local ordinary or his delegate and this possession by the pastor is the last stage of the provision. It has two strands in particular law: juridical (the composing and the signing the protocol by the pastor and other competent people acting) and liturgical (solemn enthronement of the new pastor to parochial church according to particular rite in operation). Moreover, particular legislators obligate the one promoted, during the possession of the office, to make the profession of faith (can. 833, 6°) and take the oath of fidelity according to the formula approved by the Apostolic See.

9

Wymogi prowizji na urząd proboszcza w obowiązującym polskim ustawodawstwie synodalnym

84%

Wnuk R.

Roczniki Nauk Prawnych

|

2017

|

vol. 27

|

issue 2

171-193

PL

Przy dokonywaniu prowizji na urząd proboszcza należy zachować przepisy powszechnego prawa kanonicznego i partykularnego. Ustawodawca kodeksowy w kan. 521 § 2-3; 522; 527 § 2-3; 538 § 1 odsyła do regulacji obowiązujących w Kościołach partykularnych. W polskim ustawodawstwie synodalnym doprecyzowano wymogi dotyczące aktu administracyjnego związanego z powierzeniem urzędu proboszcza. Dotyczą one władzy kościelnej, kandydata na proboszcza, powierzanego urzędu oraz formy, jaką należy zachować przy tym akcie. W większości uchwał synodalnych dokonano powielenia lub parafrazy przepisów prawa powszechnego. W niektórych jednak zawarto innowacyjne dyspozycje dotyczące biskupa diecezjalnego czy wymogów stawianych kandydatom na proboszczów. W większości jest to ukończenie przez tych kandydatów odpowiedniej formacji i zdanie „egzaminu proboszczowskiego”. Do ważności prowizji konieczny jest wakans powierzanego urzędu. W ustawodawstwie synodalnym również określono przyczyny utraty urzędu. Ponadto wśród przyczyn w szerokim zakresie uregulowano złożenie rezygnacji przez proboszczów, którzy osiągnęli odpowiedni wiek. Jedynie kilka synodów wskazało na zachowanie formy pisemnej przy powierzeniu urzędu proboszcza.

EN

In the provision of the office of the pastor norms of universal law and particular law must be observed. The legislator in can. 521 § 2-3; 522; 527 § 2-3; 538 § 1 refers to regulations being in force in particular Churches. In the law of Polish synods were clarified requirements for administrative acts of the provision of the office of the pastor. There are pertain to ecclesiastical authority, candidates for the post of pastor, the entrusting of the office and the formalities of these acts. Universal law was manifolded or paraphrased in the most of regulations of synods. However, innovative directives about the diocesan bishop or requirements for candidates for the office of the pastor are set in some of them. Typically it is finishing by these candidates a special formation and passing “the examination for pastors”. For validity of the provision it is necessary for the office to be vacant. Reasons of loss of office also are defined in the law of synods. Moreover, among causes in broad range submitting resignation by pastors who have completed appropriate age is regulated. Only a few synods writing form of entrusting of the office of the pastor is emphasized.

10

Ksiądz Stefan Żuchowski (1666-1716): uczony, pisarz i bibliofil

84%

Wójcik W.

Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne

|

1980

|

vol. 40

161-169

EN

-

11

Crise financière ? Crise sociale ? L’exemple du clergé seculier du diocèse de Clermont (1695–1789)

84%

Gomis S.

Hereditas Monasteriorium

|

2015

|

vol. 7

171-185

PL

Autor stwierdza, że na podstawie badań sytuacji na obszarze diecezji Clermont (Masyw Centralny) z pewnością zakresu pojęcia „kryzys duchowieństwa” nie można ograniczyć do aspektu czysto materialnego. Wręcz przeciwnie – polepszenie warunków życiowych prowadziło do odbudowy statusu duchowieństwa w społeczeństwie. Wyjątek stanowili „księża rodzimi” (tzn. sprawujący opiekę duszpasterską w tej samej parafii, w której się urodzili), którym autor poświęca szczególną uwagę. Ich zmniejszająca się liczba wskazuje na pogorszenie się warunków materialnych duchowieństwa parafialnego. Jednakże, według autora, badając „kryzys duchowieństwa”, trzeba brać pod uwagę przede wszystkim miejsce, jakie społeczeństwo gotowe było przyznać duchownym. Analiza miejsca proboszczów i kanoników w społeczności diecezji Clermont w latach 1695–1789 wskazuje, że obdarzano ich wyrażanym na różne sposoby uznaniem, zależnym od zadań, jakie na rzecz społeczeństwa wypełniali. Wydaje się, że nadrzędną kwestią był w tym przypadku utylitaryzm.

EN

The notion of a “crisis of the clergy” as applied to a diocese in the Massif Central, does not seem to be a concept that can be understood solely in terms of its material dimension. The case of “native priests” demonstrates that the economic role of their communities diminished, in particular in the wake of an evolution of legislation as well as changes occurring at the heart of religious practices. If there was indeed a “crisis of the clergy”, this expression becomes more pertinent, if we understand well the place which society wished to accord to clergymen. A close examination of the role of parish priests or canons demonstrates the different kinds of recognition they were granted depending on the work they carried out. Utilitarianism seems to be the overriding concern.

12

Aspekt liturgiczny kanonicznej wizytacji biskupiej w parafii

84%

Adamczyk J., Mazur K.

Liturgia Sacra. Liturgia - Musica - Ars

|

2023

|

vol. 62

|

issue 2

101-113

EN

The subject of this article is the problem of the liturgical aspect of a bishop's canonical visitation in a parish. The aim of the study was to show and explain, on the basis of specific provisions, the various liturgical celebrations performed during the visitation. This research was realised through a description and a thorough analysis of the current regulations and texts of the Church Magisterium. The analysis of the above-mentioned sources allowed several main conclusions to be drawn. Firstly, it was pointed out that pastoral visitation is one of the most important expressions of the diocesan bishop's commitment to serve the people of God entrusted to him. Secondly, the administration of the sacraments by the bishop is shown, and thirdly, the issue of the celebration of non-sacramental forms of divine worship is presented.

PL

Przedmiotem artykułu jest problematyka aspektu liturgicznego kanonicznej wizytacji biskupiej w parafii. Za cel opracowania postawiono ukazanie i wyjaśnienie na podstawie określonych przepisów, różnego rodzaju celebracji liturgicznych realizowanych w czasie wizytacji. Tak określone zamierzenie badawcze zrealizowano poprzez opis i gruntowną analizę obowiązujących przepisów i tekstów Magisterium kościelnego. Analiza wymienionych źródeł pozwoliła na sformułowanie kilku głównych wniosków. Po pierwsze wskazano, że wizyta duszpasterska jest jednym z najważniejszych wyrazów zaangażowania biskupa diecezjalnego w służbę powierzonemu mu ludowi Bożemu. Po drugie ukazano udzielanie sakramentów przez biskupa, a po trzecie, przedstawiono problematykę celebracji pozasakramentalnych form kultu Bożego.

13

Proboszczowie zebrzydowiccy w XVII i XVIII w.

84%

Wróbel E.

Wadoviana. Przegląd historyczno-kulturalny

|

2021

|

issue 24

112-130

PL

Parafia św. Michała Archanioła (dawniej św. Marcina) w Zebrzydowicach koło Kalwarii Zebrzydowskiej została założona w średniowieczu na gruntach należących do Radwanitów, czyli rycerzy herbu Radwan. Do ich potomków należał wojewoda krakowski Mikołaj Zebrzydowski (1553-1620), który po reformacji przywrócił w parafii obrządek katolicki i mianował jej proboszcza, zapewniając mu odpowiednie wynagrodzenie. Odtąd księży na to stanowisko powoływali potomkowie Zebrzydowskiego, a następnie Czartoryscy z Korca, którzy odziedziczyli miasto po śmierci ostatniego Zebrzydowskiego, Michała (zm. w 1667). W artykule omówiono m.in. warunki, w jakich pracowało duchowieństwo w okresie staropolskim. Wpisy biograficzne dotyczące osiemnastu księży w Zebrzydowicach wskazują, że byli oni typowymi przedstawicielami dworu duchownego z XVII/XVIII wieku. Jednak fakt, że w tej grupie było sześciu księży ze stopniami naukowymi, z których pięciu było czynnymi wykładowcami Uniwersytetu Krakowskiego, wskazuje na pewną nieprawidłowość w ówczesnym modelu wiejskiego proboszcza.

EN

St. Michael Archangel’s parish (formerly St. Martin’s parish) in Zebrzydowice, near Kalwaria Zebrzydowska, was established in the Middle Ages on the land owned by the Radwanita, i.e. knights bearing the Radwan coat of arms. Their descendants included Krakow voivode Mikołaj Zebrzydowski (1553-1620), who restored the Catholic rites in the parish after the Reformation and appointed its priest, providing him with appropriate remuneration. Henceforth, priests were appointed to this position by Zebrzydowski’s descendants, and then by the Czartoryski family from Korzec, who inherited the town after the death of the last Zebrzydowski (Michał, who died in 1667). The article discusses, among other subjects, the conditions in which the clergy worked in the Old Polish period. Biographical entries concerning eighteen priests in Zebrzydowice show that they were typical representatives of the 17th/18th century clerical estate. However, the fact that the group included six priests with academic degrees, five of whom were active lecturers at the University of Krakow, reveals a certain irregularity in the then model of a rural parish priest.

14

Duszpasterskie zadania powierzone parafiom zakonnym przez bydgoskiego biskupa diecezjalnego

83%

Ciołek W.

Roczniki Nauk Prawnych

|

2020

|

vol. 30

|

issue 4

229-243

EN

The subject of this article is to present the pastoral tasks entrusted to the religious parishes by the Bydgoszcz diocesan bishop. The historical evaluation of the concept, the organization and development of the religious life were concisely presented. It was pointed out that the Evangelical counsels, a gift from God, became a measure of the lives of people who would like to follow the Christ. It has been shown that the form of life of these people has changed over the centuries. The role of the parish was emphasized as a special form of the Church’s presence in the world. The general and theoretical problem concerning entrusting a parish and related tasks to a religious institute was presented. The tasks of the religious pastor were presented and the essential difference between a diocesan pastor and an episcopal pastor was highlighted. Religious parishes and their specific tasks in the Diocese of Bydgoszcz were analyzed in detail. Particular attention was paid to the role of religious orders in pastoral work. All the considerations highlighted the fact that the Bishop of the Bydgoszcz Diocese, Jan Tyrawa, did not legally entrust the parish to any order. In this context, it was emphasized that the present day requires greater cooperation between religious orders and local bishops and the joint implementation of specific tasks.

PL

Przedmiotem artykułu jest przedstawienie duszpasterskich zadań powierzonych parafiom zakonnym przez bydgoskiego biskupa diecezjalnego. Przybliżono historyczną ocenę koncepcji, organizacji i rozwój życia zakonnego. Wskazano, że rady ewangeliczne będące darem od Boga, stały się miarą życia ludzi, którzy chcieli naśladować Chrystusa. Pokazano, że forma życia tych osób zmieniała się na przestrzeni wieków. Podkreślono rolę parafii jako szczególnej formy obecności Kościoła w świecie. Przedstawiono ogólny i teoretyczny problem dotyczący powierzania parafii instytutowi zakonnemu i zadań z tym związanych. Przybliżono zadania proboszcza zakonnego oraz uwidoczniono istotną różnicę pomiędzy proboszczem diecezjalnym a proboszczem biskupim. Analizie poddane zostały parafie zakonne w diecezji bydgoskiej i ich swoiste zadania. Zwrócono uwagę na rolę zakonów w pracy duszpasterskiej. W całości rozważań zaznaczono fakt, że biskup diecezji bydgoskiej Jan Tyrawa nie dokonał prawnego powierzenia parafii żadnemu zakonowi. Współczesność zaś wymaga większej kooperacji zakonów z biskupami miejsca i wspólną realizację określonych zadań.

15

Zadania proboszcza w zakresie poradnictwa rodzinnego

83%

Adamczyk J.

Ius Matrimoniale

|

2017

|

vol. 28

|

issue 2

65-82

EN

The author of the following article focused on an important canonic-pastoral problem, which is the issue of the preacher’s tasks in the family counselling field. The aim of this article was to depict the duties of the peacher in the area of preparations for the marriage, furthermore, to present the preacher’s responsibility to organise and run the catholic marriage and family clinic.The preacher should also take care of appropriate people to work at the clinic, as well as their training.

16

Wizytacja dziekańska w aspekcie kanoniczno – duszpasterskim

83%

ADAMCZYK J.

Prawo Kanoniczne

|

2017

|

vol. 60

|

issue 3

73-105

EN

The following article is devoted to vicar forane's visit in canonic-pastoral terms. At first, the vicar forane’s visit is presented in the historic view. Then, the issue, nature and necessity of vicar forane’s visit is discussed. The final part of the article is connected with the subject of vicar forane’s visit in the parishes of vicariate forane.

PL

Niniejszy artykuł poświęcony został wizytacji dziekańska w aspekcie kanoniczno - duszpasterskim. Najpierw ukazano wizytację dziekańską w aspekcie historycznym. Następnie przedstawiono pojęcie, naturę i obowiązek wizyty dziekańskiej. Końcowa cześć przedłożenia traktuje o przedmiocie wizytacji dziekańskiej w parafiach dekanatu.

17

Katechizacja parafialna w świetle obowiązujących przepisów kościelnych

67%

Adamczyk J.

Studia Warmińskie

|

2016

|

issue 53

125-144

PL

Artykuł jest poświęcony katechizacji parafialnej w odniesieniu do obowiązujących przepisów kościelnych. Przypomniano, że parafia jest podstawowym środowiskiem katechetycznym. Ukazano podmiot aktywny nauczania katechetycznego w parafii, a także adresatów katechezy, różnicując ich ze względu na wiek czy sytuację życiową. Końcowa część przedłożenia traktuje o organizacji katechizacji w parafii.

EN

The following article is devoted to the parish catechization in the obligatory church requirements. Firstly, it has been discussed that the parish is the basic catechetical environment. Secondly, the active subject of catechetical education in the parish has been presented, as well as the catechesis' addressees, which have been divided according to their age or living conditions. The final part is focused on the organization of the catechesis in the parish.

DE

Der vorliegende Artikel wurde dem Pfarrkatechismus in den geltenden kirchlichen Vorschriften gewidmet. Zuerst wurde daran erinnert, dass eine Pfarrei ein grundlegendes katechetisches Milieu ist. Dann wurden die Art des Katechismus in einer Pfarrei dargestellt sowie Adressaten einer Katechese in verschiedenem Alter und in unterschiedlicher Lebenssituation vorgestellt. Der finale Teil dieses Artikels schildert die Organisation des Pfarrkatechismus.

18

Proboszcz jako przywódca transformacyjny

67%

Lipiec D.

Teologia Praktyczna

|

2016

|

issue 17

47-59

EN

The dynamically transforming environment of the Church is seeking for a strong and effective leadership. At the parish level it is the parson who can be such a transformational leader. A trans-formational leader is a person with a clear vision which he is tending to implement, he is the one able to convince the people he leads to support his vision. The parson as a transformational leader has vision of a parish of the future as well as necessary qualifications for implementing it and for attracting the majority of parishioners. In the process of transformation the parson should use the following management styles in the parish: the missionary, integration, persuasive, promotional and democratic style.

PL

W dynamicznie zmieniającym się otoczeniu Kościoła poszukuje się silnego i skutecznego przywództwa. Na szczeblu parafialnym takim przywódcą może być proboszcz jako przywódca transformacyjny. Przywódca transformacyjny cechuje się posiadaniem jasnej wizji, do której zmierza, oraz umiejętnością przekonywania do niej osób, którymi kieruje. Proboszcz jako przywódca transformacyjny posiada wizję parafii przyszłości, a także niezbędne kwalifikacje do wprowadzenia jej w życie oraz pociągnięcia za sobą ogółu parafian. W procesie wprowadzania zmian proboszcz powinien stosować następujące style kierowania parafią: misyjny, integracyjny, perswazyjny, promocyjny i demokratyczny.

19

Charakter prawny służby duchownego w Kościele Ewangelicko-Augsburskim w Rzeczypospolitej Polskiej

67%

Filak A.

Studia z Prawa Wyznaniowego

|

2018

|

vol. 21

141-155

EN

The aim of this article is to present the legal character of the ministry of the clergy – a deacon, a vicar, and a parish priest – in the Evangelical Church of the Augsburg Confession in the Republic of Poland. Since diocesan bishops also typically perform the function of parish priests, which largely determines their formal situation, their legal status is not considered in the present study. The analysis of the legal situation of service of the clergy is based on the acts of ecclesiastical law, including in particular the Fundamental Internal Law and the regulations specifying the rights and obligations of the clergy of the Evangelical-Augsburg Church in Poland (Pragmatyka Służbowa). The office of the clergyman in the Evangelical Church of the Augsburg Confession comes from God. However, it has also its legal dimension, which is defined in the Fundamental Internal Law. The Lutheran Church recognizes one office with the threefold order of ministry: a bishop, a presbyter, and a deacon. The ecclesiastical office is not hierarchical – all of the orders of the ecclesiastical office are equal, although they do differ in terms of duties. What unites them is their shared authority to exercise the Power of the Keys, and thus to forgive or retain sins, proclaim the Gospel, and administer the sacraments. The ordination is not sacramental in its character. The law of the Church specifies the terms and conditions of ordination, the rights and duties of the clergy, as well as the rules of appointing to office and removing clergymen from the list of the clergy.

PL

Przedmiot niniejszego opracowania stanowi przedstawienie charakteru prawnego służby duchownego – diakona, wikariusza i proboszcza – w Kościele Ewangelicko-Augsburskim w RP. Autorka świadomie rezygnuje z analizy statusu prawnego służby biskupa, jako że biskupi diecezjalni zasadniczo pełnią również funkcję proboszcza, co w istotnym stopniu przesądza o ich sytuacji formalnej. Podstawę analizy sytuacji prawnej służby duchownych stanowią akty prawa kościelnego, w tym przede wszystkim Zasadnicze Prawo Wewnętrzne oraz Pragmatyka Służbowa. Urząd duchownego w Kościele Ewangelicko-Augsburskim pochodzi z ustanowienia Bożego, ale ma również swój wymiar prawny określony w Zasadniczym Prawie Wewnętrznym. Kościół luterański uznaje jeden urząd duchowny, który posiada trzy posługi: biskupa, prezbitera i diakona. Urząd kościelny nie jest hierarchiczny i każda z posług urzędu kościelnego jest sobie równa, chociaż różnią się od siebie zakresem obowiązków. Tym, co zespala posługi urzędu kościelnego, jest wspólne prawo do sprawowania władzy kluczy, a przez to w konsekwencji do odpuszczania i zatrzymywania grzechów, głoszenia Ewangelii i sprawowania sakramentów. Ordynacja nie ma charakteru sakramentalnego. Prawo kościelne określa warunki ordynacji, prawa i obowiązki duchownych, a także zasady powoływania na urząd oraz skreślenia z listy duchownych.

20

Ksiądz August Nahlik (1812-1878). Proboszcz strzyżowski z konspiracyjną przeszłością

67%

Ziobro W.

Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne

|

2021

|

vol. 115

525-541

EN

The article presents the life of reverend August Nahlik (1812–1878) during his service as a parish priest of St. Catherine’s parish in Rumno. There, he got involved in the independence movement, and then became one of the leading figures of the so-called conspiracy in Horozhanna, whose main goal was to spark a local uprising against the partitioners in Eastern Galicia. Together with other upheavals of this type throughout the entire Galicia, the conspiracy in Horozhanna was to become an important part of the nationwide independence spur being prepared by the Polish Democratic Society since the 1840s. Unfortunately, in 1846 the conspiracy was discovered and bloodily suppressed by the peasants, and the incidents in Horozhanna are associated with other revolts taking place at the time, described in historiography as the Galician Slaughter. Rev. August Nahlik, along with other conspirators who managed to escape the peasants’ attack, was sentenced to 15 years in one of the toughest prisons of the Austrian Empire - the Spielberg fortress. However, thanks to the amnesty announced in 1848, he regained his freedom and, after a year of suspension, was first appointed a parish priest of St. Lawrence’s parish in Chyrow, and then in 1864 he was transferred to the western part of the Przemysl diocese, to the parish of Immaculate Conception of the Blessed Virgin Mary and Corpus Christi in Strzyzow. There, he significantly contributed to the revival of the religious life of the parish, as well as to the restoration of the former glory of the temple, devastated in the Josephine times. He managed the parish in Strzyzow until his death in 1878. The content of the article is additionally enriched by the edition of the last will of Rev. August Nahlik from 1878, which has been preserved in Feliks Misky’s notarial deeds, and a previously unpublished photograph of the priest from the collection of the Polish Academy of Sciences.

PL

W artykule przybliżone zostały mało znane losy księdza Augusta Nahlika (1812- 1878) z czasów, kiedy sprawował on probostwo w parafii pw. św. Katarzyny w Rumnie. Zaangażował się tam bowiem w ruch niepodległościowy, a następnie stał się jedną z czołowych postaci tzw. spisku w Horożannie, którego głównym celem było wywołanie w Galicji Wschodniej lokalnego powstania skierowanego przeciwko zaborcom. Wspólnie z innymi tego typu wystąpieniami na terenie całej Galicji spisek w Horożannie miał stać się ważnym ogniwem w przygotowywanym od lat 40. XIX wieku przez Towarzystwo Demokratyczne Polskie ogólnonarodowym zrywie niepodległościowym. Niestety, w 1846 r. spisek ten został wykryty i krwawo stłumiony przez chłopów, a same zaś zajścia w Horożannie łączone są z rozgrywającymi się w tym samym czasie wydarzeniami określanymi przez historiografię mianem rabacji galicyjskiej. Ks. Nahlik wraz z innymi spiskowcami, którym udało się ujść z życiem przed cepami i kosami chłopów, skazany został na 15 lat pobytu w jednym z najcięższych ówcześnie więzień Cesarstwa Austrii – twierdzy Spielberg. Jednak dzięki ogłoszonej w 1848 r. amnestii odzyskał wolność i po rocznej suspensie skierowany został najpierw na probostwo do parafii pw. św. Wawrzyńca w Chyrowie, a następnie w 1864 r. przeniesiony został na zachodnie krańce diecezji przemyskiej do parafii pw. Niepokalanego Poczęcia NMP i Bożego Ciała w Strzyżowie, która była ostatnią placówką duszpasterską na drodze ks. Nahlika. Zarządzał nią bowiem aż do swojej śmierci w 1878 r. Treść artykułu wzbogaca ponadto edycja ostatniej woli ks. Nahlika z 1878 r., która zachowała się w aktach notarialnych Feliksa Misky’ego, a także fotografia księdza pochodząca ze zbiorów Polskiej Akademii Nauk.

Refine search results

Jan Stanisław Żak (1870–1943) – proboszcz w Szadku

Postępowanie w sprawie przeniesienia proboszcza w świetle KPK z 1983 r.

Rekolekcje parafialne w aspekcie kanonicznym

Kolędowa wizyta duszpasterska. Aspekt prawno-pastoralny

Księgi i rejestry parafialne w Kodeksie prawa kanonicznego i w przepisach wybranych konferencji episkopatów

Szczegółowe obowiązki kanoniczne proboszcza w zakresie nauczania, uświęcania i pasterzowania

Kanoniczne wymogi związane z powierzeniem urzędu proboszcza

Etapy prowizji kanonicznej na urząd proboszcza w obowiązującym polskim ustawodawstwie synodalnym

Wymogi prowizji na urząd proboszcza w obowiązującym polskim ustawodawstwie synodalnym

Ksiądz Stefan Żuchowski (1666-1716): uczony, pisarz i bibliofil

Crise financière ? Crise sociale ? L’exemple du clergé seculier du diocèse de Clermont (1695–1789)

Aspekt liturgiczny kanonicznej wizytacji biskupiej w parafii

Proboszczowie zebrzydowiccy w XVII i XVIII w.

Duszpasterskie zadania powierzone parafiom zakonnym przez bydgoskiego biskupa diecezjalnego

Zadania proboszcza w zakresie poradnictwa rodzinnego

Wizytacja dziekańska w aspekcie kanoniczno – duszpasterskim

Katechizacja parafialna w świetle obowiązujących przepisów kościelnych

Proboszcz jako przywódca transformacyjny

Charakter prawny służby duchownego w Kościele Ewangelicko-Augsburskim w Rzeczypospolitej Polskiej

Ksiądz August Nahlik (1812-1878). Proboszcz strzyżowski z konspiracyjną przeszłością