Search results

1

The role of grandparents within the family and in child rearing among the Russians living in Estonia

100%

JÄRVA I.

Wychowanie w Rodzinie

|

2014

|

vol. IX (1/2014)

175-184

PL

W krajach postsowieckich koniec XX wieku był czasem krytycznych zmian, kiedy to struktury instytucji społecznych i normy ludzi żyjących w czasach przemian zmieniły się radykalnie w bardzo krótkim okresie. Proces zmian w Estonii miał jeszcze większy wpływ na społeczność rosyjską. Ich mobilność społeczna zwiększyła się znacznie w ciągu jednego pokolenia w porównaniu do ludności estońskiej, ponieważ jeszcze przed odzyskaniem przez Estonię niepodległości pracownicy przemysłowi stanowili połowę dorosłej ludności (Tammaru 1999). Trzydzieści lat wcześniej Herbert Marcuse (1966) zauważył, że w zachodnich kulturach deproletaryzacja stała się nowym zjawiskiem polegającym na zastępowaniu klasy pracowników przemysłowych przez pracowników sektora usługowego. W rezultacie życie większości ludzi stało się bardziej niestabilne i mobilne. Rosjanie mieszkający w Estonii nauczyli się poszerzać swoje kulturowe horyzonty, podejmować ryzyko z własnej inicjatywy i przekazywać swoim dzieciom i wnukom te nowe poglądy.

EN

In the post-Soviet counties, the end of the 20th century was a critical period of transition when the structure of the social institutions, and the norms of people living through the transition, were radically changed within a very short time. The process of change in Estonia had impacted more on the Russian community, whose social mobility has considerably increased within one generation, when compared with the Estonian population, since even before the restoration of Estonian independence, industrial workers made up half of the adult population (Tammaru 1999). Thirty years earlier Herbert Marcuse (1966) had noted that in western cultures deproletarisation was a new feature of culture, with the industrial working class being replaced by workers in the services sector. The result for most people had been a more unstable and mobile style of life. The Russians living in Estonia had learned to expand their cultural horizons, to take risks on their own initiative, and to teach these new worldviews to their children and grandchildren.

2

Narracje w przekazie rodzinnym. Wątki folkloru słownego w literaturze regionalnej na przykładzie jednego z tomów serii „Jako downi bywało”

100%

Przybyła-Dumin A.

Wychowanie w Rodzinie

|

2023

|

vol. XXX

|

issue (3/2023)

209-220

EN

Aim. The aim of this article is to discuss selected threads of verbal folklore used in the study of an inhabitant of upper Silesia published as part of the publishing series „Jako downi bywało” by the museum „Górnośląski Park Etnograficzny in Chorzów”. The genres, the circumstances in which they are evoked, and their functions are presented. The form in which they are presented reveals the role of family transmission in the communication of the values carried by these cultural texts. Materials and methods. Analysis of the source text - a publication from the series „Jako downi bywało” entitled Najmilsze zimowe wieczory. Piyrzi furgało, berōw sie słuchało by Anna Stronczek. Results and conclusion. The book Najmilsze zimowe wieczory is an important contribution to the preservation of the intangible cultural heritage of upper Silesia. The descriptions of traditions cultivated in the community to which the author belongs, and the verbal folklore found in the message, are an important expression of their worldview, while the work itself is a valuable source of regional cultural content for researchers. it is also an interesting and valuable source for designing scenarios for regional education or supporting family transmission in the absence of the older generation or when transmission disappears for other reasons. Folklore is an important factor in building up the image of the world and of man; it is an expression of the values shared by the community, of the socially desirable model of man, and thus provides an opportunity to shape the personality of its members. The additional value in the form of the presentation of plots gives insight into their ‚natural’ message, places them in their proper context, which contributes to enriching their content with non-verbal meanings.

PL

Cel. Celem niniejszego artykułu jest omówienie wybranych wątków folkloru słownego wykorzystanego w opracowaniu mieszkanki Górnego Śląska opublikowanym w ramach serii wydawniczej „Jako downi bywało” przez muzeum „Górnośląski Park Etnograficzny w Chorzowie”. W opracowaniu zaprezentowane zostały wybrane gatunki, okoliczności, w jakich są wywoływane, oraz funkcje, jakie pełnią. Materiały i metody. Analiza tekstu źródłowego – publikacji z serii „Jako downi bywało” pt. Najmilsze zimowe wieczory. Piyrzi furgało, berōw sie słuchało autorstwa Anny Stronczek. Wyniki i wnioski. Książka Najmilsze zimowe wieczory stanowi istotny wkład w zachowanie niematerialnego dziedzictwa kulturowego Górnego Śląska. Opisy tradycji kultywowanych we wspólnocie, do której należy autorka, oraz znajdujący się w przekazie folklor słowny są istotnym wyrazem ich światopoglądu, samo zaś dzieło jest dla badaczy cennym źródłem treści kultury regionalnej. Stanowi też interesujące i wartościowe źródło do projektowania scenariuszy z zakresu edukacji regionalnej czy też wsparcie dla przekazu rodzinnego w sytuacji braku starszego pokolenia lub zanikającej z innych przyczyn trans-misji. Folklor stanowi istotny czynnik budujący obraz świata i człowieka, niesie wartości podzielane przez zbiorowość i społecznie pożądany model człowieka, przez co daje możliwość kształtowania osobowości członków wspólnoty. Dodatkowy walor w postaci prezentacji wątków daje wgląd w ich „naturalny” przekaz i wpisuje je we właściwy kontekst, co przyczynia się do wzbogacenia ich treści o pozawerbalnie znaczenia.

3

Uwarunkowania społeczno-kulturowe wychowania w rodzinach tatarskich w Drugiej Rzeczypospolitej

80%

WRÓBLEWSKA U.

Wychowanie w Rodzinie

|

2014

|

vol. IX (1/2014)

201-217

PL

Rodzina tatarska była środowiskiem edukacyjnym dla kolejnych pokoleń. Jej wpływ edukacyjny był kluczowy dla zachowania odrębności. Rodziny tatarskie działały zgodnie z podstawowymi funkcjami, które pozostawały niezmienne przez wieki, jedynie ich znaczenie i nacisk mogły zmieniać się wraz z gospodarczymi, społecznymi i kulturowymi zmianami, wpływającymi na środowisko rodzinne. Celem artykułu jest analiza rodziny tatarskiej jako podstawowego środowiska edukacyjnego, stanowiącego podstawę dla zachowania kulturowej i religijnej odrębności tatarskiej społeczności. To zagadnienie zostanie zaprezentowane przez ukazanie głównych problemów i trudności w przekazie rodzinnym oraz propozycji przeciwdziałania dysfunkcjonalności w rodzinach tatarskich w okresie międzywojennym, czyli w latach 1919–1939.

EN

The Tatar family was an educational environment for successive generations. Its educational influence was essential in the process of the preservation of their own indiiduality. Tatar families acted according to basic functions, which have stayed the same for centuries, only their significance and stress could change depending on economic, social, and cultural changes influencing the family environment. The aim of the following article is an analysis of Tatar families as a basic educational environment being a basis of preservation of cultural and religious differences of Tatar communities. That question will be presented by showing main problems and difficulties in the family transfer and proposals of counteraction against educational dysfunction in Tatar families in the interwar period, i.e. in the years 1918–1939.

Refine search results

3 Wychowanie w Rodzinie

1 JÄRVA I.

1 Przybyła-Dumin A.

1 WRÓBLEWSKA U.

1 2023

2 2014

The role of grandparents within the family and in child rearing among the Russians living in Estonia

Narracje w przekazie rodzinnym. Wątki folkloru słownego w literaturze regionalnej na przykładzie jednego z tomów serii „Jako downi bywało”

Uwarunkowania społeczno-kulturowe wychowania w rodzinach tatarskich w Drugiej Rzeczypospolitej