Search results

1

Vector changes labour rights in modern society

100%

SIDORENKO V.

Edukacja-Technika-Informatyka

|

2010

|

vol. 1

|

issue 1

115-121

EN

The article deals with substantial changes in work characteristics in postindustrial society. Analyzed the transformation of the labor process at its three components: structural, contextual, personal.

PL

W artykule przedstawiono konkretne zmiany zachodzące w społeczeństwie. Przeanalizowano transformację procesu pracy w jego trzech komponentach: strukturalnym, kontekstowym i osobistym.

2

Czyje jest wychowanie? Społeczne konsekwencje komercyjnych kampanii reklamowych

88%

Pawlak A.

Problemy Opiekuńczo-Wychowawcze

|

2020

|

vol. 592(7)

61-69

PL

Celem artykułu jest analiza potencjalnych konsekwencji wychowawczych komercyjnych kampanii reklamowych. Autorka dokonuje hermeneutyki wybranego elementu wizualnego kampanii „Join the Procession” marki Converse, obecnego w przestrzeni publicznej. Analizuje jego siłę perswazji w odniesieniu do wiedzy o psychologii młodzieży i socjologii. Udowadnia, że istnieje istotna dla kształtowania postaw młodych ludzi trzecia przestrzeń wychowania – poza kontrolą domu i szkoły, która ma wszelkie środki i warunki do wyparcia lub zniwelowania działań dwu pierwszych. Autorka postuluje przywrócenie i dowartościowanie wychowawczej funkcji szkoły.

3

Duży wysiłek – umiarkowany efekt

75%

Jarosz D.

Kwartalnik Historyczny

|

2017

|

vol. 124

|

issue 2

PL

Radosław Domke podjął się trudnego zadania przedstawienia przemian społeczeństwa polskiego w latach siedemdziesiątych XX w. Analizuje przekształcenia cywilizacyjne i strukturalne, społeczne skutki otwarcia na Zachód, zmiany modelu polskiej rodziny, kształcenia dzieci, wartości, obyczajowości i życia codziennego. Formułuje oceny dotyczące miejsca okresu 1971–1980 w dziejach społeczeństwa polskiego. Wiele postawionych tez skłania do polemiki. Niektóre istotne kwestie umknęły uwadze Autora, a inne wymagają uzupełnień. The author of the reviewed text Radosław Domke undertook the difficult task of presenting changes in the Polish society in the 1970s. He analyses civilizational and structural transformations, the social effects of the opening up to the West, changes in the model of the Polish family, the education of children, values, customs and morals, and everyday life. He formulates opinions on the place occupied by the period 1971–1980 in the history of the Polish people. Many of the formulated theses, however, encourage debates. Some of the important questions have escaped the author’s attention, while some others need to be supplemented.

4

Doświadczenia miejsca w przestrzeni globalnej – perspektywa pedagogiczna

75%

Danilewicz W.

Pedagogika Społeczna

|

2016 (R. XV)

|

issue 1(59)

81-93

PL

Dotychczasowe postrzeganie miejsca jako względnie trwałego, opartego na historycznych odniesieniach, na pamięci własnej i przodków, na więziach społecznych i interakcjach przebiegających w tej przestrzeni i czasie, dającego poczucie bezpieczeństwa i tożsamości wynikającej z praktyki a nawet osobistego zaangażowania, zmienia się. W tekście postawiona jest teza, że doświadczenia współczesnego świata nie pozwalają już na wąskie traktowanie miejsca ze względu na ich różnorodność. Miejsce, na skutek mobilności w różnych przestrzeniach (geograficznej, wirtualnej), zaczęło domagać się dostrzeżenia i szerszej interpretacji także w ujęciu pedagogiki. Celem tekstu jest próba prezentacji wybranych koncepcji miejsca, przykładów doświadczania miejsca oraz wynikających z ich nowości i różnorodności wyzwań dla pedagogów. Gdzie znajdują się współczesne miejsca? Jak są doświadczane? Czym się charakteryzują oraz jakie wyzwania dla pedagogów niosą nowe miejsca? – to wybrane pytania, które uzasadniają potrzebę podjęcia proponowanej problematyki.

EN

The previous perception of location as being relatively permanent, based on historical references, on one’s own memory and the memory of one’s ancestors, on social bonds and interactions occurring in a specific space and at a specific time, giving the sense of security and identity resulting from practice and even personal engagement, is currently changing. The hypothesis made in the text is that the diverse contemporary world experiences no longer make it possible to treat location from a narrow perspective. As a result of mobility in different (geographical or virtual) spaces, location had to be perceived and interpreted more broadly, also in the pedagogical context. The aim of the text is to present selected concepts of location, examples of experiencing location, as well as the resultant novelty and variety of challenges faced by pedagogists. Where are the contemporary locations? How are they experienced? What are their characteristics? And what challenges for pedagogists do they present? These are the selected questions that explain the need to discuss this issue.

5

Edukacja prorodzinna w kontekście współczesnych przemian społecznych

63%

ŚNIEGULSKA A.

Edukacja-Technika-Informatyka

|

2016

|

vol. 7

|

issue 2

300-305

PL

W sytuacji szybkich zmian społecznych, cywilizacyjnych i kulturowych przed edukacją rysują się nowe wyzwania. Wydaje się, że szczególnie istotne zadania nawiązują do idei edukacji prorodzinnej, która z punktu widzenia teorii i praktyki pedagogicznej jest ważnym obszarem pracy wychowawczej szkoły. W opracowaniu przedstawiam opinie osób wkraczających w dorosłość na temat realizowanej w szkole edukacji prorodzinnej oraz staram się określić potrzeby i oczekiwania w tym zakresie. Rozważania osadzam na przekonaniu, iż edukacja prorodzinna w nowym wymiarze winna sprostać zadaniu przygotowania młodzieży do dojrzałego związku z drugim człowiekiem i odpowiedzialnego rodzicielstwa, co stwarza szansę na budowanie satysfakcjonującej przestrzeni życia i osiąganie indywidualnego szczęścia.

EN

In times of rapid social, civilizational and cultural changes, education is facing new challenges. It seems that particularly important tasks refer to the idea of pro-family education which is, from the point of view of pedagogical theory and practice, a significant domain of pedagogical work. The paper presents the opinions of people entering adulthood on pro-family education realised at school and makes an attempt to determine the needs and expectations in that regard. The reflections are based on the conviction that pro-family education in a new dimension should meet the task of preparing youth for a mature relationship with another person and for responsible parenthood which creates a chance to build a satisfying life space and achieve individual happiness.

6

Edukacja do rodzicielstwa jako wyzwanie współczesności

63%

ŚNIEGULSKA A.

Edukacja-Technika-Informatyka

|

2016

|

vol. 7

|

issue 4

96-101

PL

Podstawowymi obszarami funkcjonowania człowieka dorosłego jest praca zawodowa i rodzina, w której pełni on role małżeńskie i rodzicielskie. Rodzicielstwo stanowi nie tylko etap rozwojowy czy płaszczyznę samorealizacji, ale również jest dla człowieka źródłem poczucia sensu życia, zadowolenia i radości. Przejawia się ono w pełnieniu roli matki i ojca, zaś najwłaściwszym środowiskiem do tego pozostaje rodzina oparta na wzajemnej miłości, szacunku, odpowiedzialności i dialogu. W dobie współczesnych przemian społeczno-kulturowych zmianie ulegają modele życia rodzinnego i sposoby realizacji rodzicielstwa, co powoduje, że przygotowanie do odpowiedzialnego rodzicielstwa stanowi dziś ważny kierunek w edukacji młodego pokolenia.

EN

The fundamental qualities of a fully functioning adult are a professional job and a family where they are able to fulfil their marital and parental roles. Parenthood is not only a developmental stage - an area of self-fulfilment - but it is also a wellspring for finding purpose in life, satisfaction and joy. It is manifested in the fulfilment of the role of ‘mother’ and ‘father’. A family based on mutual love, respect, responsibility and communication remains the most suitable environment for fulfilling these roles. In modern times socio-cultural pressures have changed the paradigm of family life and give rise to new challenges in for parents, which places preparation for responsible parenthood as an essential component in the education of a young generation. This issue will be elaborated upon in the presented article.

7

Człowiek sformatowany

63%

Kois M.

Zeszyty Naukowe Zbliżenia Cywilizacyjne

|

2022

|

vol. 18

|

issue 1

93-118

EN

Modern social engineering uses all available tools to create a new model of man. The man who will be relativized moral would be amenable the laws of the market and perfectly congruent to the imposed rules of life throughout the world. Space-time compression as the result of the rapid development of technology leads to perdition in the present. The idea of the creation of man “for now” who is adjusted to the current reality contains in itself also the intensions of the future. Formatted man always will be able to adapt for something new. Without moral principles and references to any tradition will be able to adapt into any model of living and operate according to the prevailing rules there.

PL

Współczesna inżynieria społeczna wykorzystuje wszelkie dostępne narzędzia do stworzenia nowego modelu człowieka. Jest nim jednostka zrelatywizowana moralnie, podlegająca prawom rynku i znakomicie przystająca do narzuconych globalnie reguł życia. Kompresja czasu i przestrzeni jako wynik gwałtownego rozwoju technologii prowadzi do zatracenia się w teraźniejszości. Pomysł stworzenia człowieka „na teraz” dostosowanego do aktualnej rzeczywistości zawiera w sobie jednak także perspektywę przyszłości. Człowiek sformatowany będzie mógł wpasować się zawsze w to, co nowe. Bez moralnych zasad, odniesienia do jakiekolwiek tradycji będzie w stanie wtopić się w każde środowisko życia i funkcjonować według panujących w nim reguł.

8

Od socjologii transformacji do socjologii sfery publicznej. Nowe możliwości syntezy wiedzy o zmianie systemowej

63%

Gadowska K., Rymsza M.

Studia Socjologiczne

|

2017

|

issue 4(227)

19-47

PL

Refleksja socjologiczna towarzyszyła ćwierćwieczu zmian systemowych w Polsce. Socjologia transformacji, mimo związanych z tym podejściem oczekiwań, nie zaowocowała jednak spójną teorią, zdolną agregować i syntetyzować bogaty dorobek badawczy, jaki powstał w jej ramach. W artykule podejmujemy próbę wyjaśnienia uwarunkowań tych niespełnionych oczekiwań oraz wskazania nowych możliwości akumulacji wiedzy dotyczącej kształtowania się nowego potransformacyjnego ładu zbiorowego w ramach nurtu, który proponujemy określić jako socjologię sfery publicznej. Możliwości rozwoju socjologii sfery publicznej upatrujemy przy tym w rosnącej popularności paradygmatu neoinstytucjonalnego w naukach społecznych.

EN

Sociological reﬂection has accompanied the quarter-century of systemic changes in Poland. However, despite the expectations associated with the sociology of transformation, that approach has not yielded a coherent and consistent theory capable of aggregating and synthesizing the wealth of research gathered under this frame of reference. This article attempts to elucidate the determinant factors behind those unfulﬁlled expectations. More signiﬁcantly, it aims to identify the new possibilities for accrual of knowledge about the formation of a new post-transformative collective order via a new framework which we label the sociology of the public sphere. The possibilities for developing such an approach are discerned in the growing popularity of the neo-institutional paradigm in the social sciences.

9

Opieka okołoporodowa w Polsce po transformacji ustrojowej – między medykalizacją a demedykalizacją?

63%

Doroszewska A.

Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, sectio I – Philosophia-Sociologia

|

2016

|

vol. 41

|

issue 2

EN

There has been a lot of changes in the provision of care for women during the perinatal period and newborns since the early 90s past century. These changes are an example occurring in parallel to the process of medicalization and the tendency to demedicalization. The aim of this paper is to characterize the changes in perinatal care after the political transformation and to analyse these changes from the perspective of the theory of medicalization. In this article I describe the perinatal care present in Poland at the beginning of the 21st century. I analyse three effects of medicalization: increasing number of unjustified medical interventions, ignoring the needs of childbearing women and reducing the role of midwives. I assert that we observe two contradictory tendencies. On the one hand, the medicalization of perinatal care is promoted by physicians. On the other hand, the demedicalization has its advocates among women and midwives. The question then arises whether these tendencies are exclusive or they are an example of democratization in the field of perinatal care, which are increasingly influenced by active in civil society, various pressure groups.

PL

Od początku lat 90. XX w. nastąpiło wiele zmian w zakresie świadczenia opieki nad kobietą w okresie okołoporodowym oraz nad noworodkiem. Zmiany te są przykładem występującej równolegle do procesu medykalizacji tendencji do demedykalizacji. Celem artykułu jest przedstawienie zmian w zakresie opieki okołoporodowej po transformacji ustrojowej oraz analiza tych przeobrażeń z perspektywy teorii medykalizacji. W pracy staram się scharakteryzować opiekę okołoporodową w Polsce na początku XXI w. w odniesieniu do trzech skutków medykalizacji, tj. rosnącej liczby nieuzasadnionych interwencji medycznych, nieuwzględniania potrzeb rodzących oraz ograniczenia roli położnych. Stawiam tezę, że obserwujemy dwie sprzeczne tendencje. Z jednej strony medykalizacja opieki okołoporodowej jest promowana przez lekarzy, z drugiej demedykalizacja ma swoich zwolenników i zwolenniczki wśród kobiet i położnych. Powstaje zatem pytanie, czy te tendencje wzajemnie się wykluczają czy też stanowią przykład demokratyzacji również w zakresie opieki okołoporodowej, na którą coraz większy wpływ mają aktywne w społeczeństwie obywatelskim różne grupy nacisku.

10

De l’apogée au déclin. Une crise ou des crises du clergé ?

63%

Beaur G.

Hereditas Monasteriorium

|

2015

|

vol. 7

199-210

PL

Autorzy prezentowanych tekstów podają w wątpliwość przekonanie o gospodarczym, finansowym i ziemskim kryzysie, z którym kler miał się zmagać przez ponad dwa stulecia. Analizują ów kryzys, wykorzystując w tym celu kwestionariusz pozwalający na przebadanie źródeł i ustalenie w ten sposób, do jakiego stopnia można faktycznie przyjąć, że mamy do czynienia z kryzysem, a następnie na przybliżenie czynników, które mogłyby go wyjaśnić, wreszcie na ustalenie, czy kryzys ów został przezwyciężony, czy też nie. Wydaje się, iż duchowieństwo musiało zmierzyć się z kilkoma kryzysami, które mniej lub bardziej były związane ze zmianami w podejściu państwa oraz z reakcjami wiernych i całego społeczeństwa. Samego duchowieństwa nie można też zwolnić z odpowiedzialności ze względu na nierówną jakość zarządzania, choć należy stwierdzić, że wpływ na nie miała niekorzystna sytuacja ekonomiczna. Błędem byłoby jednak wierzyć w istnienie ogólnego, nieprzerwanego i nieodwracalnego kryzysu, ponieważ w tym okresie były momenty wytchnienia, szans i ratunku; niektóre instytucje kościelne radziły sobie z kryzysem lepiej niż inne dzięki temu, że osiągnęły krytyczną wielkość, dzięki swoim umiejętnościom czy też dzięki przypadkowi.

EN

The authors challenge the belief in an economic, financial and land crisis which the clergy apparently faced for over two centuries. They examine the crisis, using a questionnaire allowing them to question the sources and thus to determine to what extent it is really possible to assume that we are dealing with such a crisis, then to bring to light factors which could explain it, and, finally, to establish whether the crisis was overcome or not. It seems that the clergy had to face several crises, all more or less associated with changes in the attitude of the state, as well as with reactions of the faithful and of society as a whole. The clergy themselves should not be exempt from responsibility due to the uneven quality of their management, although it has been affected by unfavourable economic circumstances. It would be wrong, however, to believe in a general, continuous, irreversible crisis, as there were moments of respite, opportunity and salvation; some ecclesiastical institutions have managed to overcome the crisis better than others by reaching a critical size or thanks to their skills, or by chance.

11

Blaski i cienie życia rodzinnego w lockdownie. Przemiany wybranych funkcji rodziny

63%

Szaban D., Trzop B.

Roczniki Nauk Społecznych

|

2022

|

vol. 50

|

issue 3

25-41

EN

The article seeks to present family life during the SARS-CoV-2 pandemic and identify the changes in the traditionally defined functions that the family performs towards its members. The following research questions have been put forward: How have the traditionally dominant family functions changed? Which components were particularly emphasized by the period of the first pandemic restrictions in this regard? Empirically, the research is based on the narratives of Lubuskie Voivodeship inhabitants, collected using the autoethnographic method during the first weeks of the lockdown due to the spread of the coronavirus. A total of 87 stories were collected from respondents in three social categories: pupils and students, professionally active people, and seniors. Based on the results the following conclusions can be drawn. The organizational chaos, the breaking of the current routine and patterns made it possible to highlight several features characterizing family functions, summarized by Tomasz Szlendak in 2015. The analysis of the respondents’ statements made it possible to indicate the directions of changes in the activity of families for the sake of their members with respect to areas of care, emotions, socialization, recreation and social life, and control. The common denominator of these changes is the experimental and tangible lack of freedom of choice and the possibility of direct contacts.

PL

Celem artykułu jest charakterystyka życia rodzinnego w czasie pandemii SARS-CoV-2 i wskazanie zmian tradycyjnie definiowanych funkcji, jakie rodzina pełni wobec swoich członków. Zostały postawione następujące pytania badawcze: Jak zmieniły się traktowane tradycyjnie, dominujące funkcje rodziny? Jakie komponenty szczególnie podkreślił czas pierwszych pandemicznych restrykcji w tym zakresie? Podstawę empiryczną stanowią narracje mieszkańców województwa lubuskiego, zebrane metodą autoetnograficzną w okresie pierwszych tygodni trwania lockdownu z powodu rozpowszechniania się koronawirusa. Zebrano łącznie 87 opowieści od badanych w trzech kategoriach społecznych: uczniów i studentów, osób aktywnych zawodowo i seniorów. Na podstawie badań można wysnuć następujące wnioski: chaos organizacyjny, złamanie dotychczasowej rutyny i schematów pozwoliły wyeksponować kilka cech charakteryzujących funkcje rodziny, ujęte zbiorczo przez Tomasza Szlendaka w 2015 roku. Analiza wypowiedzi badanych pozwoliła wskazać kierunki zmian aktywności rodzin na rzecz swoich członków w obszarze opiekuńczym, emocjonalnym, socjalizacyjnym, rekreacyjno-towarzyskim i kontrolnym. Osią wspólną tych zmian jest doświadczalny i namacalny brak dotychczasowej swobody wyboru oraz możliwości realizacji bezpośrednich kontaktów.

12

Uniwersytet 4.0 – mit cyfrowej akademii? Refleksja historyczno-komunikologiczna

63%

Kinal J., Hess A.

Roczniki Nauk Społecznych

|

2023

|

vol. 51

|

issue 3

21-32

EN

The social change necessitated by the ICT revolution and the gradual shrinking of the world in line with the global village paradigm has had an impact on both the perception and functioning of the university as a public institution. The contemporary university, despite the norms and procedures developed in previous decades and even centuries, has to adapt in a leapfrogging manner to the requirements of both the digital society and the digital economy while retaining its existing identity and the unique role it plays in the social structure. The aim of this article is, on the one hand, to present the transformations experienced by the academy in the perspective of social change and, on the other hand, to present our own research on the evaluation of the digitisation of university processes from the perspective of the postcovid experience. The study involved 433 students and 133 academic teachers employed both on a full-time basis and cooperating with the university on civil law contracts.

PL

Zmiana społeczna wymuszona rewolucją teleinformatyczną oraz stopniowe skurczenie świata zgodnie z paradygmatem globalnej wioski wywarło wpływ zarówno na postrzeganie, jak i funkcjonowanie uniwersytetu jako instytucji publicznej. Współczesna uczelnia, pomimo wypracowanych w poprzednich dekadach a nawet stuleciach norm i procedur, musi w sposób skokowy dostosować się do wymagań tak społeczeństwa cyfrowego, jak i cyfrowej ekonomii z zachowaniem dotychczasowej tożsamości i unikatowej roli, jaką pełni w strukturze społecznej. Celem niniejszego artykułu jest z jednej strony prezentacja przemian, jakie doświadczyła akademia w perspektywie zmiany społecznej, z drugiej – prezentacja badań własnych dotyczących oceny cyfryzacji procesów zachodzących na uczelniach z perspektywy doświadczenia postcovidowego. W badaniu udział wzięło 433 studentów oraz 133 nauczycieli akademickich zatrudnionych zarówno na etacie, jak i współpracujących z uczelnią na umowy cywilnoprawne.

13

Samotność człowieka jako doświadczenie osobowe. Próba typizacji zjawiska

63%

Olearczyk T.

Teologia i Moralność

|

2022

|

vol. 17

|

issue 2(32)

295-315

EN

The research purpose of the thesis is to present loneliness as a human personal experience from the perspective of an interdisciplinary approach to the phenomenon of loneliness. This phenomenon has been juxtaposed with the sense of loneliness and isolation. While pursuing the research purpose the author has set, she aims at typification and – as a result – defining specificity of experiencing loneliness, drawing pedagogical conclusions. Finally, she concludes that solitude understood in a positive way, as a conscious choice (and not an exclusion), is necessary for the proper development of a human being who should alternate the time of interaction with people with moments of silence and reflection occurring during the meetings ‘with oneself’.

PL

Celem badawczym pracy jest ukazanie samotności jako doświadczenia osobowego człowieka z perspektywy interdyscyplinarnego ujęcia fenomenu samotności. Zjawisko to zostało zestawione z poczuciem osamotnienia i izolacji. Autorka, realizując postawiony cel badawczy, dąży do typizacji i przez to określenia specyfiki doświadczenia samotności, wyciągając wnioski pedagogiczne. Finalnie stwierdza, że samotność rozumiana w sposób pozytywny, jako świadomy wybór (a nie wykluczenie) jest konieczna do prawidłowego rozwoju człowieka, który czas interakcji z ludźmi powinien przeplatać chwilami ciszy i refleksji pojawiającej się podczas spotkań „z samym sobą”.

14

Przemiany w zakresie wzorców etycznych w perspektywie transformacji społecznej w Polsce. Aspekt teologicznomoralny

63%

Zadykowicz T.

Roczniki Teologii Moralnej

|

2013

|

vol. 5

25-43

EN

Concrete ideals play an essential role in the functioning of each community; they arc patterns of conduct, behavioral models, and examples of desirable actions. They rule human life, direct its way to the truth and good under concrete circumstances defined by socio-cultural conditions. Over the ages there arc continuous transformations in the sphere of patterns of conduct and ideals of individual and social life. This is related to the changes of social systems and their hierarchies of value. Such changes can be observed in Poland and the social transformation that has lasted over twenty years. The general direction at freedom, self-realization, and a clear weakening of the sense of sacrum have affected the change in the approach to the role of authorities. Such phenomena as pluralism, individualism, and practical materialism have caused the establishment of new ethical models and new modes of their imitation. This situation is a challenge for the Church whose task is to show a proper measure of humanity and the ideal of social life.

15

Tygodnik „Kraj” wobec rewolucji 1905–1907 w guberniach litewskich i nadbałtyckich

51%

Grabski M.

Zeszyty Naukowe Ostrołęckiego Towarzystwa Naukowego

|

2015

|

vol. Zeszyt

|

issue XXIX

323-336

EN

This article describes the revolution of 1905–1907 in the area of the Baltic and Lithuanian provinces. The text is divided into two parts, dealing with social and national issues. The first part presents strikes and protests of specific social groups. The social aspects of the revolution, despite its bloody course, led to improvement of labour conditions for a part of the population in the area under discussion. Similarly, new rights were acquired by such nationalities as Estonians, Lithuanians, Latvians, Poles and Jews. The „Kraj” journal critically evaluated the chaos and riots, but at the same time it expressed its satisfaction with concessions made by the authorities towards the protesters, especially in cases where no reprisals were suffered and strikes ended without bloodshed. Despite a negative assessment of the revolution, the „Kraj” journalists, without openly writing about this fact, emphasized that there would have been no concessions on the tsarist side without the revolution.

PL

W artykule omówiono rewolucję lat 1905–1907 na obszarze guberni nadbałtyckich oraz litewskich. Tekst został podzielony na dwie części: problematykę społeczną oraz narodową. W pierwszym z nich opisałem strajki i protesty poszczególnych grup społecznych. Rewolucja w aspekcie społecznym, mimo krwawego przebiegu doprowadziła do poprawy warunków pracy części społeczeństwa na omawianym terenie. Podobnie nowe prawa uzyskały narody takie jak Estończycy, Litwini, Łotysze, Polacy i Żydzi. Czasopismo „Kraj” krytycznie oceniało zamieszki i rozruchy, ale i jednocześnie wyrażało zadowolenie z ustępstw władzy wobec protestujących, zwłaszcza tam gdzie nie dochodziło do represji, a strajki zakończyły się bezkrwawo. Mimo negatywnej oceny rewolucji, nie pisząc o tym wprost, dziennikarze „Kraju” zwracali uwagę, że bez rewolucji nie byłoby ustępstw ze strony caratu.

16

English Roads to Modernity. Barrington Moore's and Liah Greenfeld's Approach

51%

Wojakowski Ł.

Historyka Studia Metodologiczne

|

2005

|

vol. 35

17

Życie codzienne mieszkańców Torunia od końca Wielkiej Wojny do czasów unifikacji (1918-1921)

51%

Krzemiński T.

Rocznik Toruński

|

2019

|

issue 46

PL

Celem artykułu jest przybliżenie zagadnień związanych z trudami życia codziennego mieszkańców Torunia w okresie przemian politycznych związanych z zakończeniem pierwszej wojny światowej i przejściem miasta i regionu pod władzę niepodległego państwa polskiego. Zarówno czas wielkiej wojny, jak i wyczekiwanie na włączenie w granice RP były dla mieszkańców Torunia okresem wyrzeczeń i doświadczania braków artykułów pierwszej potrzeby. Zawirowania polityczne nie sprzyjały zadowalającej aprowizacji, co pośrednio odbijało się na kondycji zdrowotnej i nastrojach społecznych torunian. Miasto było też wówczas jednym z głównych punktów przerzutu uchodźców wojennych. Oczekiwane przez Polaków włączenie do wolnej Rzeczypospolitej nie od razu przyniosło upragniony dobrobyt, uwikłana w konflikt na wschodzie oraz wyniszczona wojną Polska nie była w stanie go zapewnić. W początkach 1920 r. to Toruń, mimo wielu deficytów i braków materiałowych, stał się miejscem obfitości dla przybyszy zza dawnego kordo-nu. Czas przejściowy między zakończeniem wojny a unifikacją w ramach odrodzonej RP stał się też okresem przyspieszonych przemian społeczność lokalnej miasta. Znaczącemu przekształceniu uległa jego struktura narodowościowa, bezrobocie stało się poważnym problemem dla władz lokalnych, nastąpił wzrost przestępczości kryminalnej i zjawisk patologicznych (np. prosty-tucji), w sposób wyraźny uwidocznił się proces emancypacji kobiet.

DE

Ziel des Artikels ist es, die Phänomene zu erläutern, die mit den Schwierigkeiten des Alltagslebens der Bewohner von Thorn zur Zeit der politischen Veränderungen am Ende des 1. Weltkriegs und während des Übergangs von Stadt und Region unter die Herrschaft des unabhängigen polnischen Staats einhergingen. Sowohl die Zeit des großen Kriegs als auch das Warten auf den Einbezug in die Grenzen der polnischen Republik waren für die Einwohner von Thorn eine Zeit der Entbehrungen und der Erfahrungen mit dem Fehlen von Artikeln des Grundbedarfs. Die politischen Turbulenzen waren für eine zufriedenstellende Lebensmittelversorgung nicht günstig, was sich mittelbar auf den Gesundheitszustand und die Stimmung der Thorner auswirkte. Die Stadt war damals auch einer der Hauptpunkte für den Transport von Kriegsflüchtlingen. Der von den Polen erwartete Anschluss an die freie Republik brachte nicht sofort den ersehnten Wohlstand; das in einen Krieg im Osten verwickelte und vom Krieg zerstörte Polen konnte ihn nicht gewährleisten. Anfang 1920 wurde Thorn trotz vieler Defizite und materieller Mängel zu einem Ort des Überflusses für Ankömmlinge aus den anderen früheren Teilungsgebieten. Die Übergangszeit zwischen dem Ende des Kriegs und der Vereinigung im Rahmen der wiedererstandenen polnischen Republik wurde auch zu einer Zeit der beschleunigten Veränderungen in der Gesellschaft der Stadt. Einer bedeutenden Umgestaltung unterlag ihre nationale Struktur, die Arbeitslosigkeit wurde zu einem ernsten Problem für die lokalen Behörden, es wuchsen die Kriminalität und pathologische Phänomene (z. B. Prostitution), der Prozess der Emanzipation der Frauen war deutlich erkennbar.

EN

The aim of the article is to present the issues related to the daily hardships experienced by inhabitants of Toruń during the period of political changes related to the end of the First World War and the transition of the city and the region under the rule of the independent Polish state. For inhabitants of Toruń both the time of the Great War and the period prior to Toruń’s incorporation into the Republic of Poland was a period of sacrifices and caused them to experience shortages of basic necessities. Political turmoil did not favor satisfactory provisioning, which indirectly affected the health condition and social moods of Toruń’s residents. At that time, the city was also one of the main transfer points for war refugees. The incorporation of the city into free Poland, awaited by Poles, did not immediately bring the desired prosperity, as Poland was entangled in the conflict in the east and devastated by the war. At the beginning of 1920 Toruń, despite many material deficits and shortages, became a desirable place for newcomers from behind the former cordon. The transition time between the end of the war and the unification within the reborn Polish state also became a period of accelerated changes in the local community. Its national structure changed significantly, unemployment became a serious problem for the local authorities, and there was an increase in the number of criminal offences and pathological phenomena (e.g. prostitution); what is more, the process of women's emancipation clearly became apparent.

18

Wpływ przemian kapitalistycznych na strukturę społeczną mieszkańców Pińczowa w latach 1870–1939

51%

Staszewska J.

UR Journal of Humanities and Social Sciences

|

2017

|

issue 3(4)

5-21

EN

The social and professional transformation of the inhabitants of Pinczow in the years 1870-1939 fell under the influence of capitalist changes. A turning point was the inauguration of the process of peasant emancipation in 1864, which broke with the existing social order. Removing cities from the management of the owners ended the economic dependence of noblity. The remnants of the feudal economy gave way to a new, determined capitalist transformation. Pinczow's example is an image of the formation of capitalist society in the reality of the petty-bourgeois. The number of people affected by the First World War and economic crises (including the great economic crisis, crop failures) was transformed. As a result of this turbulence, the demographic profile of the inhabitants of Pińczów has also changed. The community of Pinczow, transformed into an aging one in the interwar period. Capitalism was most visible in the bourgeois occupational structure. Those layers and professions that did not keep pace with the economic downturn were disappearing. The mass production of cheap products and the possibility of their influx into the regional market threatened local handicraft production. Pińczów was dominated by a group of clerks, merchants and craftsmen who, in the changing economic reality were forced to adapt knowledge, skills and assortment to the needs of the local community. The dictates of tradition, for example, in craft guilds began to give way to economic considerations, which required the rapid training of specialists.

PL

Rozpatrując transformację społeczno-zawodową mieszkańców Pińczowa, która dokonywała się w latach 1870–1939 pod wpływem przemian kapitalistycznych, należy zwrócić uwagę na intensyfikację bodźców polityczno-gospodarczych. Momentem przełomowym było zapoczątkowanie w 1864 r. procesu uwłaszczania chłopów, co wiązało się z zerwaniem z dotychczasowym ładem społecznym. Uwolnienie miast spod zarządu właścicieli i przekazanie ich w ręce władzy municypalnej zakończyło ekonomiczne uzależnienie od szlachty (późniejszego ziemiaństwa). Pozostałości gospodarki feudalnej ustąpiły nowym zasadom – kapitalistycznym. Przykład Pińczowa to obraz tworzenia się społeczeństwa kapitalistycznego w realiach drobnomieszczańskich. Ewoluowała przede wszystkim liczba ludności, której wahania wiązały się z kryzysami wojennym (I wojna światowa) oraz ekonomicznymi (m.in. wielki kryzys gospodarczy, klęski nieurodzaju). Na skutek tych zawirowań zmieniał się również profil demograficzny mieszkańców Pińczowa. Jego społeczność z dynamicznie rozwijającej się w XIX w. przekształciła się w starzejącą w okresie międzywojennym. Kapitalizm był jednak najbardziej widoczny w strukturze zawodowej mieszczan. Zanikały warstwy oraz zawody, które nie nadążały za postępem gospodarczym. Masowa, fabryczna produkcja tanich wyrobów i ich wprowadzenie na rynek regionalny zagrażały miejscowemu rękodzielnictwu. W administracyjno-usługowym Pińczowie dominowała grupa urzędników, kupców oraz rzemieślników, którzy w zmieniających się realiach ekonomicznych byli zmuszeni dostosowywać wiedzę, umiejętności, asortyment do potrzeb lokalnej społeczności. Dyktat tradycji w cechach rzemieślniczych zaczął ustępować kalkulacji ekonomicznej, która wymagała szybkiego kształcenia specjalistów.

19

‘Signs of the Times’ – a Theological Basis of Ecotheology and the Christian Competence within the Frame of the Environmental Discourse

38%

Vogt M.

Warszawskie Studia Teologiczne

|

2020

|

vol. 33

|

issue 2

104-116

EN

The essay formulates four criteria for identifying the topos “signs of the times” and applies them for a specific Christian understanding of the ecological crisis. The aim of the argumentation is to decide why and in what way climate change, ecological degradation but also the new awareness of the value of nature is a theological issue. The second part of the essay deals with the question which competence the churches can contribute to the ecological discourse of a pluralistic, partly secular or atheistic society. I speak also about the encyclical Laudato si’.

Refine search results

Vector changes labour rights in modern society

Czyje jest wychowanie? Społeczne konsekwencje komercyjnych kampanii reklamowych

Duży wysiłek – umiarkowany efekt

Doświadczenia miejsca w przestrzeni globalnej – perspektywa pedagogiczna

Edukacja prorodzinna w kontekście współczesnych przemian społecznych

Edukacja do rodzicielstwa jako wyzwanie współczesności

Człowiek sformatowany

Od socjologii transformacji do socjologii sfery publicznej. Nowe możliwości syntezy wiedzy o zmianie systemowej

Opieka okołoporodowa w Polsce po transformacji ustrojowej – między medykalizacją a demedykalizacją?

De l’apogée au déclin. Une crise ou des crises du clergé ?

Blaski i cienie życia rodzinnego w lockdownie. Przemiany wybranych funkcji rodziny

Uniwersytet 4.0 – mit cyfrowej akademii? Refleksja historyczno-komunikologiczna

Samotność człowieka jako doświadczenie osobowe. Próba typizacji zjawiska

Przemiany w zakresie wzorców etycznych w perspektywie transformacji społecznej w Polsce. Aspekt teologicznomoralny

Tygodnik „Kraj” wobec rewolucji 1905–1907 w guberniach litewskich i nadbałtyckich

English Roads to Modernity. Barrington Moore's and Liah Greenfeld's Approach

Życie codzienne mieszkańców Torunia od końca Wielkiej Wojny do czasów unifikacji (1918-1921)

Wpływ przemian kapitalistycznych na strukturę społeczną mieszkańców Pińczowa w latach 1870–1939

‘Signs of the Times’ – a Theological Basis of Ecotheology and the Christian Competence within the Frame of the Environmental Discourse