Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 8

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

Search:
in the keywords:  przepis prawny
help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
1
Publication available in full text mode
Content available

ŚRODKI SŁUŻĄCE FORMUŁOWANIU CHIŃSKICH PRZEPISÓW NOWELIZUJĄCYCH, ODSYŁAJĄCYCH, UCHYLAJĄCYCH, PRZEPISÓW O WEJŚCIU USTAWY W ŻYCIE I O ZAKRESIE ZASTOSOWANIA

100%
GRZYBEK J.
Comparative Legilinguistics
|
2013
|
vol. 13
39-50
EN
The aim of the article is to find Chinese expressions and verb phrases used in selected statutory instruments, which provide a transparent structure of statutory instruments and communicativeness. Since the author has not found the typology of statutory clauses and the most commonly used expressions and verb phrases in Chinese legislative regulations, she has found them in selected Chinese statutory clauses and has translated them into Polish. The author analyzed the selected parallel texts applying the model of pragmatic translation of legal terms described by Kierzkowska. The corpora of Polish and Chinese statutory instruments encompass the following: amending clauses, reference clause, derogative clause, commencement clause and extent clauses. The results of the analyses indicate, that the Chinese legislator applies an specific and not very elaborate catalogue of expressions and verb phrases when creating statutory instruments. The author presents the most commonly used expressions and verb phrases which may be found in investigated Chinese statutory clauses.
PL
Celem artykułu jest wyodrębnienie chińskich środków językowych zastosowanych w wybranych przepisach ustawowych, które pozwalają na zachowanie przejrzystej konstrukcji aktów prawotwórczych i ich komunikatywności. Ponieważ autorka nie znalazła wśród chińskich regulacji dotyczących podstawowych zasad legislacji typologii przepisów i stosowanych w nich środków językowych, postanowiła odnaleźć je w wybranych chińskich przepisach i przetłumaczyć na język polski. W tym celu autorka dokonała analizy tekstów paralelnych w oparciu o pragmatyczny model tłumaczenia terminów prawnych Kierzkowskiej. Korpus badawczy stanowiły fragmenty aktów prawotwórczych polskich i chińskich, zawierające przepisy nowelizujące, odsyłające, uchylające, przepisy o wejściu ustawy w życie i przepisy o zakresie zastosowania. Wyniki przeprowadzonej analizy pozwalają stwierdzić, że chiński ustawodawca tworząc przepisy stosuje swoisty i mało rozbudowany katalog środków językowych. Autorka przedstawiła je w niniejszym artykule.
2
Content available remote

The Values and the Rules of Law

85%
Kasprzak S.
Roczniki Nauk Prawnych
|
2019
|
vol. 29
|
issue 3
73-87
PL
Artykuł poświęcony jest zagadnieniu połączenia dwóch kwestii, tj. wartości i regulacji prawnych. Stawiamy problem, że przepis prawny niesie wartości, powinien z nich wyrastać, a przede wszystkim powinien je chronić. Regulacje prawne zabezpieczają wartości. Jeśli chodzi o system prawa kanonicznego, prawnik kanonista powinien wyinterpretować normę moralną z normy kanonicznej, która jest zawarta w przepisie Kodeksu Prawa Kanonicznego. Wartość odnosić się do rozumienia pewnego dobra dla jednostki lub społeczności, które są traktowane jako warte realizacji, zwłaszcza w życiu jednostek. Z drugiej strony „norma” odnosi się do sposobu i granic, w których uniwersalne wartości mogą być konkretnie realizowane. Wartości człowieka mają bezpośredni wpływ na jego życie i zachowanie w społeczeństwie. Artykuł skupia się na funkcji sumienia ze względu na fakt, że odnosi się do najwyższych wartości ukrytych w Absolucie. Sumienie jest głosem wewnętrznym, który krytykuje podejmowane działania i ocenia je jako dobre lub złe. Norma jest ważna, jeśli realizuje dobro jako wartość. Podstawową wartością jest wartość prawdy. Jeśli chcemy uświadomić sobie jakąkolwiek wartość, musimy najpierw zdać sobie sprawę, że jest ona rzeczywiście wartością. Być wartością oznacza być prawdziwą wartością. Postulatami realizacji wartości są: rozum ludzki – ukazywanie prawdy, dobra, piękna. Za wszystko odpowiada człowiek, strażnik i współtwórca realnego świata. Norma wymaga pola jej spełnienia: może je zapewnić tylko rzeczywistość, będąc przygotowana na przyjęcie wartości.
EN
The article is devoted to the issue of the merger of two issues, namely value and legal regulations. We pose the problem that a legal provision brings values, it should grow out of them and, above all, it should protect values. Legal regulations secure values. When it comes to the canon law system, a canonist lawyer should interpret the moral norm from the canonical norm, which is included in the provision of the Code of Canon Law. Value refers to the understanding of a certain good for the individual or community, which are treated as worthy of realization, especially in the life of individuals. The “norm”, on the other hand, refers to the way and boundaries within which universal values can be realized in concrete terms. Man’s values have a direct impact on his life and behaviour in society. The article focuses on the function of conscience due to the fact that it refers to the highest values hidden in the Absolute. Conscience is an inner voice that is critical of the actions performed and evaluates them as good or bad. The norm is valid if it realizes the good as a value. The basic value is the value of truth. If we want to realize any value, we must first realize that it is indeed a value. To be a value means to be a true value. The postulates of realization of values are: human reason – showing truth, goodness, beauty. Everything is the responsibility of man, guardian and co-creator of the real world. The norm requires the field of its fulfillment: it can only be provided by reality, being prepared to take on value.
3
Publication available in full text mode
Content available

O różnych ujęciach pojęcia jasności prawa

85%
Ceranek T.
Zeszyt Studencki Kół Naukowych Wydziału Prawa i Administracji UAM
|
2013
|
issue 3
19-26
PL
W artykule przedstawiono sposoby rozumienia pojęcia jasności prawa w koncepcjach Zygmunta Ziembińskiego i Chaïma Perelmana. Autor analizuje podobieństwa i różnice między koncepcjami. Zasadniczym rysem obu koncepcji jest przedstawienie malejącego przekonania o jasności przepisów prawa.
EN
The paper presents the ways of understanding the term of legal clarity in the concepts of Zygmunt Ziembiński and Chaïm Perelman. The author analyzes similarities and differences between presented concepts. Their main feature is to provide a declining conviction of clarity of the provisions of law.
4
Publication available in full text mode
Content available

PRECYZJA I NIEDOOKREŚLONOŚĆ WYRAŻEŃ W PRZEPISACH PRAWNYCH NA PRZYKŁADZIE JĘZYKA POLSKIEGO I WĘGIERSKIEGO

80%
KACZMAREK K.
Comparative Legilinguistics
|
2013
|
vol. 13
51-68
EN
The article discusses two issues connected with the philosophy of law. On the one hand, the law should be formulated in a general way, because it must be applicable in many relevant situations. On the other, it should be precise, because people should be aware exactly of what they can do and what is forbidden to them. In the article the author points out such features of law and language which influence a text to help formulate and interpret it in a particular way that meets both criteria: to be vague and yet enough precise. In the first part, the article points out some kinds of interpretation in law which are especially closely connected with language level. In the second part, the author discusses such features of language which are important when we interpret those texts which are legal, especially the semantic meaning of some vague expressions. In the third part the author points out such language features which may help to make a text more precise, such as definitions, context and other ways of making terms more precise. In the last section the author points out some vague expression grouped grammatically. As the base of her empirical research the author has used Polish and Hungarian legal texts.
PL
Tematem artykułu jest problematyka związana z dwoma nurtami w filozofii prawa, według których prawo z jednej strony powinno być formułowane w sposób ogólny, by zawrzeć rozwiązanie dla wielu przypadków w różnych okolicznościach, a z drugiej strony powinno być dokładnie sprecyzowane tak, by obywatel wiedział z pewnością, co może, a czego nie może czynić. W artykule wskazane są narzędzia prawne i językowe, które w taki sposób wpływają na formułowanie i odczytywanie przepisów, by zostały spełnione oba te kryteria. W pierwszej części artykułu wymienione zostają niektóre rodzaje wykładni prawa, które są szczególnie ściśle powiązane z językiem jako narzędziem pozwalającym formułować przepisy oraz niektóre zasady interpretacji tekstu prawnego. W drugiej części omówione są cechy języka istotne dla interpretacji tekstów prawnych, przede wszystkim w odniesieniu do zakresów znaczeniowych wyrazów, w tym wyrażeń niedookreślonych i nieostrych. W części trzeciej autorka wskazuje na narzędzia językowe, które pozwalają zwiększyć precyzję tekstową, takie jak definicje, wykorzystanie kontekstu, określanie granic nieostrości, wprowadzanie zdań warunkowych itd. Ostatnia część poświęcona jest wyrazom niedookreślonym, grupowanym według kategorii gramatycznych. Za materiał do badań empirycznych posłużyło przede wszystkim prawo polskie i węgierskie.
5
Publication available in full text mode
Content available

THE RECIPIENTS OF POLISH, GREEK AND CYPRIOT LEGAL NORMS. LINGUISTIC EXPONENTS

70%
GORTYCH-MICHALAK K.
Comparative Legilinguistics
|
2014
|
vol. 19
7-26
PL
Celem artykułu jest wyodrębnienie i wskazanie językowych wykładników służących określeniu odbiorców norm prawnych, jakie występują w tekstach polskich, greckich i cypryjskich aktów normatywnych. Stawianą w analizie tezą jest twierdzenie, że występujące w badanych tekstach wykładniki językowe wskazujące adresata normy prawnej, są w relacji denotacji lub desygnacji lub innej do rzeczywistego odbiorcy norm prawnych (bezpośredniego i pośredniego). Punktem wyjścia do dalszych badań jest krótka charakterystyka języka prawnego (język tekstów aktów normatywnych), który jest środkiem wyrazu normy prawnej. Język norm prawnych jest zaś tworem abstrakcyjnym, ponieważ jest interpretowany z języka prawnego. Norma prawna może być sprowadzona do wyrażenia „X (w okolicznościach Y) czyni Z”. Uwzględniając jednak specyfikę języka prawnego i jego roli, w oparciu o podział norm prawnych na normy ogólne (lex generalis) i normy szczególne (lex specialis), wskazano ich wykładniki językowe obecne w polskich, greckich i cypryjskich tekstach aktów normatywnych. W kolejnym etapie badań, z analizowanych tekstów, wyekscerpowano wykładniki językowe będące w relacji desygnacji lub denotacji lub innej w stosunku do odbiorcy normy prawnej i zestawiono je w ujęciu porównawczym. Ostatnim etapem badań jest wskazanie obszarów zastosowania osiągniętych wyników badań, szczególności w obszarze językoznawstwa stosowanego, a dokładnie na obszarze translatologii prawniczej. Podsumowanie badań i wnioski badawcze zostały zawarte w ostatniej części artykułu. W ostatniej części artykułu dyskutowane są możliwe obszary zastosowania wyników badań.
EN
The paper is dedicated to highlighting and indicating linguistic exponents used for needs to express the recipients of legal rules, which are present in Polish, Greek and Cypriot normative acts. The thesis of the investigation is the suspicion of designation or denotation or different relations existing between linguistic exponents referring to the recipients of legal rules and the real recipients of legal rules. Before the empirical investigations are conducted, some characteristics of legal language (statutory language) are given. The statutory language is understood as the language used express and to formulate legal rules. Thus, language of legal rules is an abstract creation as it is the interpreted form of the statutory language. Then a typical legal rule might be seen as an utterance saying: “X (in the circumstances Y) does Z”. The statutory language has a specific character and function, which is to express and to verbalize legal rules, thus considering the typology of legal rules, which is division into general legal rules (lex generalis) and specific legal rules (lex specialis), the linguistic exponents of these rules are presented. They are derived from Polish, Greek and Cypriot normative acts, more specifically, they form the laws. The next step of the investigation is to present the linguistic exponents used to specify the recipients of legal rules. The presentation is based on the relations of designation or denotation or different and the analysed linguistic exponents are given in confrontational aspect. The summaries and conclusions of the whole investigation are discussed in the final remarks of the paper. The final step of the investigation is to propose where and how the results of the performed investigations might be used as the applied linguistic, legal translatology especially seems the appropriate applicable field.
6
Publication available in full text mode
Content available

KONSTRUOWANIE OBRAZÓW RZECZYWISTOŚCI W AKCIE USTAWODAWCZYM

61%
LIZISOWA M. T.
Comparative Legilinguistics
|
2014
|
vol. 17
11-28
EN
The article presents the subjectivity of semantic signs of the legislative language as images of reality in a statutory instrument. The author presents a semantic and pragmatic analysis of the meaning and communicative function of language signs taking into account the techniques of expressing meanings in legal provisions. The analysis of grammatical structures and style of statutory instruments reveals the artificiality of references of terms, attributes and syntactical structures expressing cause and effect relations in expressions typical of the legislative language and conveying connoted messaged in a non-verbatim way.
PL
Artykuł prezentuje przedmiotowość wytworów semantycznych języka prawnego jako obrazów rzeczywistości w akcie ustawodawczym. W aspekcie semantyczno-pragmatycznym autorka analizuje treść znaczeniową i funkcję komunikacyjną znaków językowych ze względu na technikę wyrażania ich treści w przepisach prawnych. Analiza struktur gramatycznych i stylu tekstu prawnego wykazała, na czym polega sztuczność odniesień terminów, określeń i konstrukcji składniowych służących obrazowaniu przyczyny i skutku w wyrażeniach charakterystycznych dla języka prawnego, rozumianych nie wprost, czyli przekazujących implikowane treści niedosłownie.
7
Publication available in full text mode
Content available

Ascription of Content to Provisions of the Law by Judicial Practice. Theoretical Analysis of the Polish Constitutional Tribunal’s Judgments

57%
Rzepiński W.
Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej
|
2023
|
vol. 35
|
issue 2
65-76
PL
Artykuł dostrzega sposób postępowania Trybunału Konstytucyjnego polegający na zastąpieniu własnego procesu interpretacji badanych przepisów poprzez przyjęcie wykładni innego sądu. Celem tekstu jest więc opracowanie teoretyczne analizowanych orzeczeń. W tekście wykorzystane zostały koncepcje wypracowane w Poznańskiej Szkole Teorii Prawa, tj. rozróżnienie na przepis i normę prawną, jak również rozróżnienie na wykładnię w sensie pragmatycznym oraz apragmatycznym. Rolę metateorii służącej do analizy postępowania Trybunału pełni także pragmatyzm analityczny Roberta B. Brandoma. Pragmatyzm analityczny pozwala na stwierdzenie, że działania Trybunału wskazują (1) co należy zrobić (w ramach praktyki prawnej), aby słownictwo aktów normatywnych coś znaczyło (PS-wystarczalność) i (2) jakie słownictwo jest wystarczające do scharakteryzowania tych praktyk (SP-wystarczalność). Praktyka stosowania prawa daje się opisać przy wykorzystaniu koncepcji TOTE (akronim angielskiego wyrażenia Test-Operation-Test-Exit). Cykle tej aktywności mają otwarte zakończenia (ang. open-ended). Tym samym, w swojej dalszej praktyce, Trybunał może wskazać kolejne umiejętności/praktyki wystarczające do tego, aby słownictwo aktów normatywnych coś znaczyło.
EN
The article examines the way in which the Polish Constitutional Tribunal operates, which involves replacing its own process of interpreting the provisions under review by accepting the interpretation of another court. The objective of the article is to provide a theoretical account of the Polish Constitutional Tribunal’s conduct to the readers. Therefore, the concepts developed at the Poznan School of Theory of Law are used, namely the distinction between a provision of the law and a legal norm, as well as a distinction between pragmatic and nonpragmatic interpretation. The role of the metatheory used to analyse the Tribunal’s conduct is also played by Robert B. Brandom’s analytic pragmatism. Analytic pragmatism allows the conclusion to be drawn that, through its activity, the Tribunal indicates 1) what an agent must do (within the legal practice) for the vocabulary of normative acts to mean something (PV-sufficiency), and 2) what vocabulary is sufficient to define those practices (VP-sufficiency). The practice of applying the law can be described with the use of the TOTE concept (Test-Operation-Test-Exit). In this case TOTE cycles are open-ended. Therefore, in its further practice, the Tribunal might indicate further practices-or-abilities which are sufficient for the vocabulary of normative acts to mean something.
8
Publication available in full text mode
Content available

Tworzenie aktów normatywnych jako instrument polityki publicznej. Technika budowy tekstu

43%
Oniszczuk J.
Studia z Polityki Publicznej
|
2014
|
vol. 1
|
issue 3(3)
25-49
EN
There is no law making without law writing. Creating an act of law means organizing (coding) a rule into a strictly designed form. That form and the knowledge of coding allows a reader to extract rules from statues. The knowledge necessary for law writing includes but is not limited to the following elements of acts of law: statues, directives, editing, text structure, rules for amending and unifying etc. Development of legislative techniques and quality control in law writing are necessary to provide high quality law that citizens can trust.
PL
W zakresie problematyki tworzenia prawa znajduje się m.in. sprawa techniki budowy tekstu aktu normatywnego, np. ustawy. Konstruowanie tekstu aktu normatywnego oznacza w tym wypadku zorganizowanie czy zakodowanie treści pewnej reguły w konwencjonalnie zaprojektowaną formę pisemną. Tworzenie aktów normatywnych zbliżone jest do pisania dzieła literackiego o szczególnym charakterze, tj. takiego, które ma wpływać na postępowanie ludzi. Wspomniana konwencjonalność budowy aktu i znajomość sposobu kodowania umożliwia następnie – ilekroć to będzie konieczne – wydobycie z tej struktury przepisów zawartej w nich normy. Wiedza legislacyjna, o której tu mowa, dotyczy elementów tekstu aktu normatywnego, a zwłaszcza przepisów o różnym charakterze, dyrektyw konstruowania aktu normatywnego, redagowania jego przepisów, systematyki (struktury) tekstu, a także zasad zmieniania, ujednolicania i tzw. uelastyczniania tekstu aktu normatywnego. Rozwój techniki legislacyjnej i stała dbałość o utrzymanie wysokiego jej poziomu w praktyce prawotwórczej ma ogromne znaczenie dla pewności prawa i zaufania obywateli do państwa.
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.