Search results

1

Przepowiednia w historii języka polskiego

100%

Krótki Z.

Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury

|

2015

|

vol. 27

EN

The article analyzes 15th- and early 20th-century terms for divination and for people able to augur future. The material has been excerpted from all available lexicographic sources. It has been arranged with regard to images, relative to which lexical units are formed. The units oscillate around six thematic fields: (i) throwing the dice; (ii) divination dictated by the awareness of the sorcerer (the witch or the magus); (iii) divination based on visual sensations; (iv) divination based on speech acts; (v) divination based on dreams; (vi) the names of charlatans. The assignment of particular units to these categories is never arbitrary. The analysis reveals an increasing number of expressive names at the end of the 18th century and at the beginning of the 20th century. This probably results from the rising distrust of the magical portends and superstitions prevailing in 18th-century Europe.The predominating method in this study is an examination of contexts in which divination words appeared in the history of the Polish language. The semantic values of the lexemes has been determined on the basis of their use registered in historical dictionaries of Polish.

PL

W artykule poddano analizie nazwy przepowiedni oraz osób umiejących przewidzieć przeszłość, funkcjonujące w polszczyźnie w okresie od XV do początków XX wieku. Zgromadzony ze wszystkich dostępnych źródeł leksykograficznychmateriał uporządkowany został w nawiązaniu do obrazów, które były podstawa dla generowania jednostek leksykalnych. Okazało się, że nazwy te oscylowały wokół sześciu pól: 1. Rzucanie losów; 2. Przepowiednie dyktowane przez podświadomość wróżącego; 3. Przepowiednie oparte na doznaniach wzrokowych; 4. Przepowiednie oparte na nazwie aktu mowy; 5. Przepowiednie oparte na odczytywaniu przyszłości ze snów; 6. Nazwy szarlatanów. Przynależność poszczególnych jednostek do wydzielonych grup nigdy jednak nie była arbitralna.Badania pokazały również, że pod koniec XVIII i na początku XX wieku notowanych jest coraz więcej nazw ekspresywnych. Przyczyna tego zjawiska jest zapewne rosnąca nieufność względem przepowiedni i zabobonów, obserwowana w całej osiemnastowiecznej Europie.Metodą dominującą w niniejszym szkicu jest analiza kontekstów, w których występowały wyrazy należące do pola semantycznego PRZEPOWIEDNIA w historii języka polskiego. Na podstawie poświadczeń użycia danego wyrazu w słownikach rejestrujących polszczyznę dawną wnioskowano o jego wartości znaczeniowej w danym okresie.

2

Rzeczpospolita i Trójmorze w perspektywie wieszczów i oświeconych duchownych

84%

Dobija M.

Nierówności społeczne a wzrost gospodarczy

|

2019

|

vol. 57

147-172

PL

Analiza teoretyczna wskazuje, że w przeszłości miały miejsce przepowiednie, które się absolutnie sprawdziły, tworząc niezaprzeczalne fakty, jak te dotyczące upadku Izraela, Rzeczypospolitej i Rosji carskiej. Oznacza to, że istnieje pole badań w zakresie dróg poznania, które prowadzą wieszczów do wiarygodnego prognozowania wydarzeń. Już zgrubne analizy prowadza do wniosku, że ta zdolność zdarza się osobom wysoko rozwiniętym intelektualnie i duchowo. Te wnioski korelują z badaniami z pogranicza fizyki i kosmologii, określane mianem hiperfizyki. Odrodzenie Rzeczypospolitej w granicach Trójmorza jest wyraźnie zapowiedziane w przepowiedniach, tak jak wyraźnie wieszcze zapowiadali jej upadek. Ten stan wiedzy jest motywacją do podjęcia ukierunkowanych działań dla urzeczywistnienia tego pożądanego stanu. Pomaga też w lepszej orientacji Polaków we współczesnym świecie.

EN

A theoretical analysis indicates that in the past there were predictions that were absolutely correct, creating undeniable facts, such as those related to the fall of Israel, the Republic and Tsarist Russia. This means that there is a field of research in the field of cognition, which enables the bards to reliably predict events. Previous analyses lead to the conclusion that this ability is connected with people with high intellectual and spiritual development. These conclusions correlate with the research from the borderline between physics and cosmology, referred to as hyperphysics. The rebirth the Polish Republic within the limits of the Tri-Sea is clearly announced in the prophecies, just as they clearly heralded its collapse. This state of knowledge is the motivation to take targeted actions to create this desired state. It also helps in a better functioning of Poles in the modern world.

3

De capite loquente – geneza legendy o mówiącej głowie papieża Sylwestra II

67%

Balcerzyk E.

Przegląd Humanistyczny

|

2016

|

vol. 60(2 (453))

121-135

PL

The article is an attempt to trace the origins of the medieval legend of Pope Sylvester II. The main focus of the paper is to reveal what ancient and medieval notions have influenced the part of the tale that deals with an oracular talking head supposedly created by the magical powers of the pope, as described in the 12th-century chronicle of William of Malmesbury. The article aims to show that the concept owes its origin to the ancient ideas about necromancy and the Jewish legends about the so-called teraphim. Another key factor that played a part in the development of the legend is the tradition of automata. Other aspects of the legend discussed in the article are its astrological and demonological elements, and the ambiguous form of the prophecy pronounced by the talking head.

4

«И звезда с звездою говорит…»

34%

Федюкина Е.

ELPIS

|

2014

|

vol. 16

221-225

RU

Нынешний 2014 год − юбилейный для великого русского поэта Михаила Юрьевича Лермонтова, второй величины русской поэзии после Пушкина. Судьба отпустила поэту 26 лет жизни, и за этот короткий срок он сумел составить обширное поэтическое наследие, которое люди хранят и помнят вот уже два столетия. Лермонтов рассматривается в статье как поэт высокой поэтической мысли – вершины его творчества посвящены разгадке сокровенных смыслов бытия. Поиски истины открыли ему путь к гармонии, выраженной в его лучших стихах, замечательными проявлениями которой стали стихотворения-молитвы, живущие не только в стихотворной, но и в песенной форме. В то же время диссонанс жизни и творчества рождал у него тревогу, проявлявшуюся порой в предвидении собственной кончины. Лермонтова постоянно влекла к себе историко-героическая тема. Последние годы жизни ознаменовались созданием поэмы из истории России, в которой он решает проблему духовного здоровья народа и истоков силы его духа.

PL

W bieżącym 2014 roku przypada 200-setna rocznica Michała Lermontowa, następnej po Aleksandrze Puszkinie wyżyny poezji rosyjskiej. Poeta nie zmarnował 26 lat życia darowanych mu przez los, przez ten krótki czas bowiem potrafił nagromadzić obszerny spadek poetycki, który ludzie przechowują w pamięci na przeciągu już prawie dwóch stuleci. Lermontow jest rozpatrywany w artykule jako poeta, który osiągnął szczyty myśli poetyckiej poświęcone poszukiwaniom ukrytego sensu ludzkiego życia. Owe drogi ku prawdzie otwarli dla niego wizję harmonii, którą zawierają jego najlepsze utwory, w tym wiersze-modlitwy, istniejące również w postaci muzycznej. Jednocześnie rozdźwięk życia i twórczości stawał się źródłem niepokoju, który się wyrażał sporadycznie jako wizja rychłej śmierci. Poeta ciągle powracał również do wątku historycznego − w ostatnich latach jego życia powstał poemat historyczny, w którym rozstrzyga problem źródeł zdrowej egzystencji narodu i mocy jego ducha.

EN

2014 marks the 200th anniversary of the birth of the second greatest Russian poet (after Pushkin) Mikhail Lermontov. Although Lermontov died at the age of 26, he nevertheless left people a great deal of his wonderful poems. People have remembered and kept these poems for two hundred years. The author of this article describes Lermontov as a poet with high poetic way of thinking. His best poems are devoted to the exploring the meaning of life. Searching for truth showed him the way to the harmony depicted in his best poems. We can find a reflection of this harmony in his poems prayers. They exist not only as poems but also as songs. At the same time, the dissonance between the life and work aroused his anxiety. This anxiety can be found in foreseeing his own death. Lermontov was always interested in the history and heroic life of the Russians. During his last years, he created a historic poem based on Russian history. Here, he described the spiritual health of Russian people and showed the sources of the Russian spirit.

Refine search results

1 ELPIS

1 Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury

1 Nierówności społeczne a wzrost gospodarczy

1 Przegląd Humanistyczny

1 Balcerzyk E.

1 Dobija M.

1 Krótki Z.

1 Федюкина Е.

1 2019

1 2016

1 2015

1 2014

Przepowiednia w historii języka polskiego

Rzeczpospolita i Trójmorze w perspektywie wieszczów i oświeconych duchownych

De capite loquente – geneza legendy o mówiącej głowie papieża Sylwestra II

«И звезда с звездою говорит…»