Search results - CEJSH

1

Przyroda jako wartość dla przyszłych nauczyciela wczesnej edukacji

100%

Tuszyńska L., Kołodziejska M.

Problemy Opiekuńczo-Wychowawcze

|

2017

|

vol. 559(4)

43-53

PL

„Przyroda jest bardziej pierwotnym doświadczeniem człowieka niż tek¬sty kultury czy historii” (Niewinowski, 2012, s.144). Wychowanie w ujęciu aksjologicznym powinno więc w większym stopniu uwzględniać aspekt przyrodniczy. Przyroda jest bezsporną wartością i warunkiem życia człowieka. Przez uczenie się o przyrodzie, w środowisku przyrody, dzieci już od najmłodszych lat rozwijają emocjonalny stosunek do natury. Poznając przyrodę kształtują swoją świadomość i postawę proekologiczną oraz chęć ochrony środowiska przed dewastacją i degradacją. Potrzebują jednak odpowiednio przygotowanych nauczycieli, którzy właściwie zorganizują proces edukacji. Artykuł przedstawia wyniki badania, którego celem było odkrycie wartości bycia w przyrodzie dla przyszłych nauczycieli wczesnej edukacji. Na podstawie fotografii przyrody wykonanych/wybranych przez studentów pedagogiki wczesnoszkolnej i wypowiedzi na ich temat, dokonano analizy zgromadzonego materiału. W oparciu o wyniki badania można wnioskować, że przyroda jest pozytywną wartością dla przyszłych nauczycieli chociaż wcześniej często tego nie dostrzegali. Udział w badaniu umożliwił im osobistą refleksję nad wartością przyrody, co dla niektórych było interesującym doświadczeniem.

2

Epistemologie Południa

100%

de Sousa Santos B.

Ameryka Łacińska. Kwartalnik analityczno-informacyjny

|

2023

|

vol. 31

|

issue 3 (121)

5-40

PL

Nieodwracalnym jest fakt, że eurocentryczny logos implodował u swoich źródeł rozwoju politycznego i ekonomicznego. Niebezpieczeństwo takiego kryzysu ma charakter totalny, albowiem swą hegemonią obejmuje i ludzkość, i przyrodę. Jakimi alternatywami dysponujemy, aby przezwyciężyć koniec tysiąclecia i jego hekatombę? To oczywiste, że żyjemy w „czasach pośmiertnych” lub „filozofii końca wieku” nowoczesności, która, z drugiej strony, chlubi się przekraczaniem granic od innej epistemy historyczno-kulturalnej, uznającej relację ekosystemu człowieka w ramach różnorodności egzystencjalnej istot zamieszkujących naszą planetę. Ta druga epistemologia, której geneza leży w Teorii Krytycznej i odtwarza się w Ameryce Łacińskiej z Południa, wychodzi od praktyki emancypacyjnego logosu, przekraczającego hegemoniczne granice „niekończącego się kapitalizmu” i „niekończącego sie kolonializmu”, bowiem umożliwia odzyskać na drodze „socjologii emergencji” (sociology of emergences) obecność tysiącletnich ludów, które zdołały odtworzyć swój habitat poprzez bezpo-średnią relację symbiotyczną, z cyklami lub procesami narodzin i śmierci Matki Ziemi (Pachamama). Pradawna mądrość niosąca myślenie tych pierwotnych ludów, wyrażone w tradycjach, rytuałach, magii aż po przedstawienia antropomorficzne rzeczywistości, są symptomami, że zmierzch cywilizacji nie ginie z Zachodem, lecz odradza się od Południa z Sumak Kawsay

3

Ewa Osek, Przyroda w pismach Bazylego Wielkiego, Lublin 2000, Wydawnictwo TN KUL, ss. 204.

100%

Longosz S.

Vox Patrum

|

2009

|

vol. 53

794-798

PL

nie dotyczy

4

Znaczenie przyrody w turystyce

89%

Latawiec M.

Studia Ecologiae et Bioethicae

|

2019

|

vol. 17

|

issue 3

75-85

EN

An important reason for doing tourism is the need to contact with nature. Wild nature is threatened by economic and industrial development. The development of tourism enables people to have more contact with nature, but at the same time is the reason for the growing threat to it. There is a strong interaction between nature and tourism. To emphasize this interaction, at the beginning of the article nature will be described as a destination for tourist activities. Then there will be described how the tourism can impact on nature. Finally, I would like to answer the question, how people perceive the nature. The article will emphasise problems and dilemmas arising from the development of tourism and its impact on nature.

PL

Najczęstszym powodem uprawiania turystyki jest potrzeba kontaktu z przyrodą. Dzieje się tak szczególnie w czasach współczesnych. Naturalna, dzika przyroda jest wypierana przez rozwój gospodarczy i przemysłowy. Rozwój turystyki przyciąga człowieka do przyrody, ale jednocześnie jest przyczyną wzrastającego dla niej zagrożenia. Okazuje się, że między przyrodą i turystyką zachodzi silna relacja wzajemnego oddziaływania. Aby podkreślić relacje zachodzące między przyrodą i turystyką, na początku zostanie opisana przyroda jako cel aktywności turystycznych. Następnie ukazane zostaną oddziaływania turysty na przyrodę, a w końcu podjęta zostanie analiza postrzegania przyrody przez człowieka. Taki układ artykułu umożliwi uwrażliwienie na problemy i dylematy wynikające z rozwoju turystyki i jej wpływu na przyrodę.

5

Odpowiedzialność człowieka za przyrodę w ujęciu Bazylego Wielkiego

75%

Osek E.

Vox Patrum

|

2005

|

vol. 48

79-104

EN

According to St. Basil the human condition and the State of nature are always the same. The histories of the mankind and natural world are closely connected, because of his conception of the nature, conceived as the whole of which a man is a part. St. Basil basing himself on the Scriptures divides the word history into three stages: 1) the Paradise age, 2) the times after the Fali, and 3) eschatological timeless future.

6

Czas wolny jako jeden z wymiarów życia codziennego dzieci mieszkających w Polsce i w Portugalii

75%

Parczewska T.

Lubelski Rocznik Pedagogiczny

|

2017

|

vol. 36

|

issue 1

EN

The objective of this article is to demonstrate the experiences of Polish and Portuguese children at an early-school age connected with the ways of spending their spare time after completing their daily school curriculum. Numerous research projects indicate the shrinking of spare time in families and the tendency to spend less and less time outdoors, in natural surroundings. Many researchers around the world have noticed that electronic media fill up not only the spare time of children, but are also used during classes. The issue at hand sheds light on the contemporary trends associated with the issue of spare time.

PL

Celem artykułu jest ukazanie doświadczeń dzieci polskich i portugalskich w wieku wczesnoszkolnym dotyczących sposobów spędzania czasu wolnego po zajęciach w szkole. Liczne badania ukazują kurczenie się czasu wolnego w rodzinach oraz tendencję do coraz rzadszego przebywania na zewnątrz, w otoczeniu przyrody. Wielu badaczy na całym świecie dostrzega, iż media elektroniczne wypełniają nie tylko czas wolny dziecka, ale również czas zajęć obowiązkowych. Podjęta problematyka rzuca światło na współczesne tendencje związane z problematyką czasu wolnego.

7

W obronie literackich opisów przyrody

75%

Handke K.

Studia Językoznawcze. Synchroniczne i diachroniczne aspekty badań polszczyzny

|

2019

|

vol. 18

5-17

EN

Descriptions of nature are usually skipped by readers and treated as boring fragments. It is typ-ical of school children. Descriptions of nature were one of the types of descriptions, which were atypical literary technique of the 19th century. Descriptions of nature de facto contain numer-ous values: artistic, esthetic, cognitive and educational, which has been presented in the article and illustrated with various fragments taken from the books written by Stefan Żeromski, an outstanding Polish creator of images of nature.

PL

Opisy przyrody niesłusznie są pomijane w toku lektury i uznawane za nudne fragmenty utworów epickich. Jest to częste zjawisko zwłaszcza w środowisku uczniowskim. Opisy przyrody stanowiły jedną z realizacji opisu – typowej techniki literackiej XIX wieku. De facto odznaczają się wieloma walorami: artystycznymi, estetycznymi, poznawczymi i edukacyjnymi, co w tym artykule zostało omówione i zilustrowane różnorodnymi fragmentami prozy Stefana Żeromskiego, wybitnego polskiego twórcy obrazów natury.

8

Ogród, ogródki działkowe i środowisko

75%

Kurowicki J.

Humanistyka i Przyrodoznawstwo

|

2009

|

issue 15

9

Odnawialne nośniki energii – realizacja integracji międzyprzedmiotowej w szkole średniej

75%

KIZOWSKI C.

Edukacja-Technika-Informatyka

|

2014

|

vol. 5

|

issue 1

360-367

PL

Niniejsze opracowanie obejmuje opis działań w zakresie edukacji energetycznej, które mają stanowić fundament trwałej zmiany postaw i zachowań obecnych i przyszłych pokoleń użytkowników energii. Opracowanie Odnawialne nośniki energii jako wątek tematyczny w przedmiocie przyroda – IV etap edukacyjny obejmuje opis celów kształcenia i wychowania oraz wykaz tematów zajęć realizowanych w ramach integracji międzyprzedmiotowej wokół problemu „Przyroda – odnawialne nośniki energii”.

EN

This study includes a description of activities in the field of energy education which must lay a solid foundation for permanent changes in attitudes and behaviors of current and future generations of energy users. The study: Renewable energy carriers, as an issue in the school subject Science – the fourth stage of education includes a description of the purpose of education and upbringing, and a list of topics of activities implemented under the interdisciplinary integration focusing on the problem “Science – renewable energy carriers”.

10

Przemoc wobec zwierząt na przykładzie wybranych wypadków w Tatrach

71%

Świdzińska K. J.

Studia Ecologiae et Bioethicae

|

2016

|

vol. 14

|

issue 2

33-44

EN

In a world full of violence, which affects everyone from small children to adults, harm is caused to animals. It is easier to defend a people who can be relied on for legislation. Unfortunately, animals are not able to defend themselves in this way. Hence the importance of environment care of those who are the most vulnerable and dependent people. It does not matter whether the animal is a pet or wild. Bears, goats, and marmots that live in the mountains are protected. Unfortunately, laws cannot eliminate accidents related to the irresponsible behavior of tourists and poaching. Accidents such as the bear Magda and the bear Cuba, the murder of the little bear in the Valley Chochołowska and accidents with the horses Jordek and Jukon attracked media attention. Perhaps this is because people think that, in the Tatra National Park, bad animals living there live there. Nothing could be further from the truth. It depends on the people and animals living there whether there will be conditions for a safe, peaceful life and reproduction.

11

Filomela, słowik i poeta. O Naruszewiczowskim przekładzie ody Jeana‑Baptiste’a Rousseau

71%

Dąbrowski R.

Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica

|

2016

|

vol. 34

|

issue 4

25-33

EN

The article is devoted to the analysis of the poem by Adam Naruszewicz Duma do słowika that is the translation of the ode by Jean‑Baptise Rousseau, A Philomele. The poem’s narrative order is marked out by the comparison of the two texts; and all that is done to show the way Polish poet rendered the original text. In the article particular attention is paid to the differences between fragments of the French work and Polish Duma do słowika. But above all, the analysis brings out the fact that Naruszewicz’s style was quite distinct, and the relation of lyrical I to the recipient of the utterance is slightly different from that in the Rousseau’s poem, which is particularly noticeable in the ending passage of the Polish work. Important features of the Naruszewicz‑as‑a‑translator’s technique are also discussed.

12

Przyroda jako wartość w edukacji dla zrównoważonego rozwoju

71%

Ciążela H., Tuszyńska L.

Studia Ecologiae et Bioethicae

|

2017

|

vol. 15

|

issue 2

75-83

EN

The values related to sustainable development are rooted in fundamental threats which are connected with a human being. The imbalance of development of modern civilization entails a threat to the humanity. Concern for the environment which is not taking into account the aspirations and social strivings may become a source of conflicts and tensions that could destabilize the political situation. The article draws attention to the relationship of man with nature from an early age. The formation of values in relation to the surrounding nature and the nearest child’s environment may contribute to the sustainable development.

PL

Wartości związane z rozwojem zrównoważonym (sustainable development) stanowią istotną kwestię, ponieważ są zakorzenione w zagrożeniach dotyczących człowieka, w najbardziej elementarnych kwestiach. Niezrównoważenie rozwoju współczesnej cywilizacji niesie za sobą zagrożenie dla całej ludzkości. Troska o środowisko nie uwzględniająca aspiracji i dążeń społecznych może stać się źródłem konfliktów i napięć mogących destabilizować sytuację polityczną. Artykuł zwraca uwagę na relacje człowieka z przyrodą od najmłodszych lat. Głównym problemem jest kształtowanie świadomości ekologicznej przez postrzeganie przyrody jako podstawowej wartości dla człowieka. Kształtowanie wartości w odniesieniu do otaczającej przyrody i najbliższego środowisku dziecka może przyczynić się do zrównoważonego rozwoju. Z przeglądu badań wynika, że przyroda w świadomości internautów nie jest utożsamiana z wartością dla człowieka.

13

Die anthropologischen Aspekte der Umweltkriese

63%

Łepko Z.

Seminare. Poszukiwania naukowe

|

2014

|

vol. 35

|

issue 2

61-70

PL

Punktem wyjścia artykułu jest rozpoznanie antropologicznego charakteru kryzysu środowiskowego. Zawiera ono informacje na temat zakresu uwikłania człowieka w ten kryzys. Dotyczą więc one najpierw człowieka jako przedmiotu kryzysu środowiskowego, następnie człowieka jako podmiotu kryzysu środowiskowego i wreszcie człowieka jako gwaranta opanowania i przezwyciężenia kryzysu środowiskowego. W pierwszym przypadku chodzi o wskazanie na człowieka jako ofiarę tego kryzysu, a więc na istotę doświadczającą jego negatywnych skutków w wymiarze cielesnym, psychicznym i duchowym. W drugim przypadku chodzi o wskazanie na człowieka jako głównego sprawcę tego kryzysu, a więc na uwarunkowane biologicznie i kulturowo nadużycia człowieka względem środowiska naturalnego. W trzecim przypadku chodzi zaś o wskazanie na człowieka jako jedynego gwaranta opanowania i przezwyciężenia kryzysu środowiskowego. Celem przezwyciężenia kryzysu ekologicznego jest zaś ukształtowanie człowieka przyjaznego środowisku naturalnemu i zarazem uczynienie środowiska naturalnego przyjaznym człowiekowi.

DE

The starting point of this article is recognizing the anthropological character of the environmental crisis. It contains information about the scope of human involvement in this crisis. The articles concerns first, man as the object of the environmental crisis then, man as the subject of the environmental crisis and finally, man as the guaranteed master of overcoming the environmental crisis. The first case considers man as a victim of the crisis and therefore, discusses his experience of its negative effects on the bodily, psychological and spiritual dimensions. The second case indicates man as the main perpetrator of the crisis and therefore, focuses on the biologically and culturally conditioned human abuse with respect to the environment. The third case refers to man as the sole guarantor of taking control and overcoming the environmental crisis. The main goal here is formation of natural environment friendly to man, and a man friendly to his natural environment.

14

Użyteczność koncepcji przypadku Grzegorza Bugajaka w naukach przyrodniczych

63%

Latawiec M., Latawiec A.

Studia Philosophiae Christianae

|

2020

|

vol. 56

|

issue 4

93-112

EN

Nature is known through empirical methods. The development of a scientific methodology enables us to reveal the secrets of nature. Hypothesis and theories are formulated in order to explain phenomena. However, in this ordered world there are also events that occur randomly. Within this framework, Grzegorz Bugajak’s concept of chance will be applied to show its usefulness in the field of environmental protection. By referring to specific examples, we will discuss the circumstances of the occurrence of random phenomena in nature that create dilemmas for naturalists. Our aim is to single out an interpretation of Bugajak’s concept of chance that can be usefully employed by ecologists.

PL

Rzeczywistość przyrodnicza poznawana jest dzięki metodom empirycznym. Jej tajemnice odkrywane są w dużym zakresie dzięki rozwojowi ich metodologii. Formułowane są hipotezy i tworzone teorie wyjaśniające odkrywane zjawiska. Jednakże w tym uporządkowanym świecie pojawiają się i takie zdarzenia, których wystąpienie ma charakter przypadkowy. Z tej racji zostanie zastosowana filozoficzna koncepcja przypadku wypracowana przez Grzegorza Bugajaka i przewidziana przez niego do analizy treści teorii naukowych oraz klasyfikacji zdarzeń przypadkowych. Zostanie ukazana użyteczność tej koncepcji w obszarze ochrony środowiska. W tym celu na początku zaprezentowana zostanie treść propozycji Bugajaka, a następnie omówione będą okoliczności pojawiania się w przyrodzie zjawisk przypadkowych, rodzących dylematy poznawcze u przyrodników. Podjęte analizy zostaną zilustrowane konkretnymi przykładami. W rezultacie wskazane zostaną te sposoby interpretacji przypadku z koncepcji Bugajaka, które mogą okazać się przydatne w pracach ekologów.

15

Lekcja przyrody w liceum – tradycja czy nowoczesność

63%

Wysocka-Kunisz M.

Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis Studia Geographica

|

2014

|

vol. 6 Innowacje w kształceniu geograficznym i przyrodniczym

217-229

PL

W roku szkolnym 2013/14 rozpoczęliśmy w liceum nauczanie przyrody, nowego przedmiotu, w założeniach reformy programowej z 2009 roku różniącego się w zakresie treści, organizacji i metod kształcenia od tradycyjnych przedmiotów biologii, geografii, fizyki i chemii, a przeznaczonego dla uczniów wybierających pogłębione kształcenie w zakresie humanistycznym. Jak osiągnąć założone cele kształcenia, sprawić, by lekcje przyrody były ciekawe i interesujące dla uczniów – jest przedmiotem dyskusji w niniejszym artykule. Przedstawiono również zagadnienia związane z organizacją i prowadzeniem lekcji przyrody oraz propozycje innowacji w tym zakresie.

EN

The 2009 reform introduced to the upper secondary school educational program a new subject called Natural Science starting with the school year 2013/14. It differs from traditional subjects of Biology, Geography, Physics and Chemistry in content, organisation and teaching. It has been prepared for pupils intending to pursue deeper education in Humanities. Also discussed in the paper was the answer to the question “How to achieve anticipated learning effects and to make Natural Science classes interesting and exciting”. The issues associated with planning and teaching Natural Science are also presented, as well as the author’s suggestions of innovations in the matter.

16

Człowiek i Bóg w antropoteologii Mikołaja z Kuzy

63%

Węcławski M.

IDEA. Studia nad strukturą i rozwojem pojęć filozoficznych

|

2017

|

vol. 29/1

EN

The paper is an attempt to answer a question about the shape of relations between the divine and the human in the philosophy of Nicholas of Cusa, and to reconstruct the way that leads him to their explication. A well-known and rather predictable theme concerning God’s greatness, man’s misery and a God-man exaltation putting this misery to an end achieves a specific form in Cusanus texts. It is characterized by a dialectical tension between the creator and the creation, the unity and the multitude, the whole and the parts, the absolute and the limited; seemingly incompatible categories connect, and that which seemed inexplicable becomes explained. Here a radical transcendence does not interfere, but connects with immanency, infinity of God does not exclude an infinite universe, and a principle “everything in everything” does not imply pantheism. The Highest One seems self-contradictory and it is only for learned ignorance (docta ignorantia) that one can sharpen a little their concept of Him. It teaches that every being carries inside a particle of that Being, existing in them by a contraction, so that the world, full of God, ceases to be a place of void and dreariness. Being a part of it, a man stands out through his intellect, by which he creates a world of his own, and is therefore appearing to be an earthly God, someone at the same time creating and created. Eventually however, this most perfect of all creatures turns out to be incapable of approaching God and it is only the most perfect of all men, Christ, who makes possible a deification (theosis) – a lasting participation of man in the godly nature through the ablation of every difference and otherness.

17

Bobry i ludzie – wspólne oddziaływanie w środowisku historycznym i przyrodniczym Warmii i Mazur

63%

Lewandowska I., Szkamruk S.

Zeszyty Naukowe Ostrołęckiego Towarzystwa Naukowego

|

2016

|

vol. Zeszyt

|

issue XXX

34-46

EN

The article discusses the natural and environmental relationships between people and beavers in the former Prussia (present Warmia and Masuria) from the earliest periods to the present day. It characterises the natural habitat of the beaver which belongs to the largest rodents of Eurasia. Otokar Rudke – the forest district manager from Kudypy near Olsztyn – played a very important role in the development and management of the beaver reserve on the Pasłęka river after the World War II . The documents handed over by his heirs as well as those found in the archives of the Directorate of State Forests and the Institute of National Remembrance, allowed to present this ouststanding personality’s biography and his role in the protection of beavers. The end of the article points out the current number of beavers in Warmia and Masuria region and damages resulting from their existence. This text can be used for comparative studies in other Polish regions and Europe.

PL

Artykuł omawia wzajemne oddziaływania przyrodnicze i środowiskowe ludzi i bobrów na terenie ziem pruskich (Warmii i Mazur) od czasów najdawniejszych po współczesność. Charakteryzuje środowisko bytowania bobra, który należy do grupy największych gryzoni Eurazji. Bardzo ważną rolę w tworzeniu i zarządzaniu rezerwatem bobrowym na rzece Pasłęce po II wojnie światowej odegrał nadleśniczy z podolsztyńskich Kudyp – Otokar Rudke. Dokumenty przekazane przez jego spadkobierców, a także znalezione w Archiwum Dyrekcji Lasów Państwowych oraz Instytucie Pamięci Narodowej, pozwoliły na zaprezentowanie biografii tej nietuzinkowej postaci i jej roli w ochronie bobrów. Zakończenie artykułu wskazuje na obecny stan liczebny bobrów w województwie warmińsko-mazurskim i szkody wynikające z ich bytowania. Tekst ten może być wykorzystany do badań komparatystycznych w innych regionach Polski i Europy.

18

Wstęp do filozofii dziedzictwa innego-niż-ludzkie

63%

Salwa M.

Kultura Współczesna. Teoria. Interpretacje. Praktyka

|

2021

|

vol. 113

|

issue 1

158-171

EN

The concept of heritage can currently apply to both cultural products and the natural environment. Nevertheless, in heritage studies relatively little space is devoted to natural heritage, whereby heritage is almost exclusively identified as cultural heritage. As a result, the philosophy of heritage is essentially a philosophy of cultural heritage. This article seeks to identify two contemporary approaches to natural heritage and its protection. One is founded on the culture–nature dichotomy and calls for the protection of natural heritage by separating it from society. The second arises from the belief in moving beyond this dichotomy and considering natural heritage as an object of human activity that should be protected through sustainable development. Both approaches are reconstructed on the basis of selected theoretical writings and documents pertaining to environmental protection. They are also confronted with the idea of the aesthetic experience of nature – after all, aesthetic properties are included among the most important values of natural heritage.

19

Kara za usunięcie drzew lub krzewów bez wymaganego zezwolenia w świetle orzecznictwa sądów administracyjnych

63%

Moll T.

Roczniki Administracji i Prawa

|

2016

|

vol. 16/1

227-238

PL

Niniejszy tekst stanowi praktyczną analizę przepisów ustawy o ochronie przyrody w zakresie wymierzania administracyjnej kary pieniężnej za usuwanie drzew lub krzewów bez wymaganego zezwolenia, ze szczególnym uwzględnieniem orzecznictwa sądów administracyjnych. Odniesiono się w nim do podmiotów, na które potencjalnie kara może zostać nałożona, obowiązku dowodowego organu w tym zakresie oraz trybu nakładania kar.

EN

This text is a practical analysis of the provisions of the Nature Conservation Act in the administration of administrative monetary penalties for the removal of trees and shrubs without the required permit with special emphasis on the case-law of the administrative courts. The document addresses to the entities that have the potential penalty may be imposed, the burden of proof in this respect authority and the procedure penalties.

20

Study of Ioan Pavlo II about environmental culture

63%

NEDOBIICHYK L., RIDEI N., MAKARCHUK B., NEMNOGKO A.

Edukacja-Technika-Informatyka

|

2011

|

vol. 2

|

issue 1

344-347

EN

The theme of this article is ecological doctrine of the church in the person of Ioan Pavlo II on environmental culture of modernity, and its connection with education, morality, politics

PL

Tematem niniejszego artykułu jest ekologiczna doktryna Kościoła propagowana przez Jana Pawła II, a w szczególności jego poglądy na współczesną kulturę i nowoczesność, jej związek z wykształceniem, moralnością i polityką

Refine search results