Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 12

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

Search:
in the keywords:  psychologia poznawcza
help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
1
Publication available in full text mode
Content available

WOKÓŁ INTUICYJNYCH DECYZJI SĘDZIEGO

100%
Zyzik R.
Zeszyty Prawnicze
|
2014
|
vol. 14
|
issue 2
187-200
PL
ON A JUDGE’S INTUITIVE DECISIONS Summary The paper discusses the credibility of legal decisions taken on the basis of intuition. An analysis is conducted from the perspective of cognitive psychology, with special emphasis on research on expertise intuition. The aim is to answer the question whether we can speak of trustworthy intuitive decision-making in the legal sciences. I confront research on legal theory conducted by American legal realists with cognitive psychology in order to establish the conditions influencing the decision-making process and the formulation of intuitive evaluations. The paper ends with a presentation of a decision-making model valid both for the legal sciences and for cognitive psychology.
2
Publication available in full text mode
Content available

Pozytywne myślenie w rozwoju człowieka

63%
Jasiński M.
Rocznik Teologii Katolickiej
|
2016
|
vol. 15
|
issue 1
EN
The article is a collection of clinical observations and data from the literature on positive thinking. The author, a psychoanalyst, presents numerous examples of clinical in regarding the positive and negative aspects of this phenomenon. Article prompts to reflection and is a critical recognition of ambiguous phenomenon of positive thinking. This report is a counterweight to too one-sided and therefore unreliable describe this phenomenon.
3
Publication available in full text mode
Content available

The Different Trends in Psychology as the Sources of Knowledge Useful in Historical Cognition

63%
Dymkowski M.
Historyka Studia Metodologiczne
|
2007-2008
|
vol. 37-38
4
Publication available in full text mode
Content available

Psychopedagogika poznania i myślenia, czyli o związkach koncepcji poznawczych z edukacyjną analizą transakcyjną

63%
Jagieła J.
Edukacyjna Analiza Transakcyjna
|
2018
|
issue 7
163–191
PL
Artykuł dotyczy psychologii poznawczej oraz różnych procedur stosowanych w terapii. W pedagogice podejście poznawcze zaowocowało pedagogiką kognitywną oraz konstruktywistyczną. Wykazano związki między psychologią poznawczą a analizą transakcyjną. Perspektywy dla obecności podejścia poznawczego w edukacyjnej analizie transakcyjnej należy wiązać z docenieniem roli i znaczenia stanu Ja-Dorosły w nauczaniu i uczeniu się.
EN
The paper deals with cognitive psychology and various procedures used in cognitive therapy. In pedagogy, the cognitive approach led to the emergence of cognitive and constructivist pedagogy. The paper points at links between cognitive psychology and transactional analysis. The prospect for the presence of the cognitive approach in educational transactional analysis should be associated with appreciation of the role and significance of the Adult ego state in teaching and learning.
5

Pomiar kontroli hamowania testem sortowania kart dla dzieci

51%
Jabłoński S., Kaczmarek I., Kaliszewska-Czeremska K., Brzezińska A. I.
Edukacja
|
2012
|
issue 1(117)
44-60
PL
Artykuł poświęcony jest prezentacji założeń teoretycznych i konstrukcyjnych Testu sortowania kart dla dzieci (TSKD). Autorzy zaprojektowali go jako standardową metodę indywidualnej diagnozy poziomu rozwoju funkcji wykonawczych. TSKD opiera się na założeniach dwuwymiarowego testu sortowania kart (DTSK), powszechnie wykorzystywanego w badaniach naukowych z udziałem dzieci. Narzędzie zostało przetestowane w badaniu pilotażowym na grupie 49 dzieci w wieku 3–11 lat. Zaobserwowano w nich identyczne wzorce wykonania testu jak w przypadku DTSK, co pozytywnie rokuje dla stworzenia ostatecznej wersji TSKD.
EN
The paper presents theory and design of Children Card Sort (CCS). The authors created the CCS as a standard method of psychological assessment of executive functions development. Design of the CCS is based on the Dimensional Change Card Sort (DCCS) commonly used in scientific research with children. The tool was tested in a pilot study with 49 children aged 3–11. The results showed a similar pattern of scores as in the DCCS to give a good starting point to design a final version of the CCS.
6
Publication available in full text mode
Content available

Błąd perspektywy czasu a odpowiedzialność odszkodowawcza

51%
Zyzik R.
Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej
|
2015
|
vol. 2(11)
131-141
PL
Błąd perspektywy czasu jest jednym z błędów poznawczych, które ludzie popełniają w sposób systematyczny i przewidywalny. Istotą tego błędu jest niezdolność do prawidłowej oceny prawdopodobieństwa przeszłych zdarzeń. Nasza tendencja do ich przeceniania może prowadzić do niepokojących konsekwencji w ramach procedur prawnych, w których kwestie te są rozważane. W analizie skupimy się na ocenie jak błąd perspektywy czasu wpływa na sposób w jaki sędziowie stwierdzają istnienie winy w procedurze cywilnej. Co więcej, spróbujemy zidentyfikować konsekwencje moralnych, ekonomicznych i prawnych aspektów zanalizowanego teoretycznie błędu poznawczego.
EN
Hindsight bias is one of the cognitive biases, which are biases that people make systematically and predictably. The essence of this bias is inability to correctly evaluate the probability of past events. Our tendency to overestimate it can lead to disturbing consequences in legal proceedings where such activities are on the agenda. In our analysis we will focus on assessing how the hindsight bias affects the way in which judges determine guilt in civil proceedings. Moreover, we will try to identify the consequences of moral, economic and legal aspects of theoretical analyzed cognitive error.
7
Publication available in full text mode
Content available

Psychologia poznawcza w testach wiedzy - co można zrobić, aby zwiększyć prawdopodobieństwo celnego strzału?

51%
Starkowska A.
Ogrody Nauk i Sztuk
|
2015
|
issue 5
221-227
PL
Praca opisuje poznawcze prawidłowości, którymi kierują się osoby układające pytania do testów wiedzy, a znajomość których zwiększa prawdopodobieństwo odgadnięcia poprawnej odpowiedzi. Analiza nagrań teleturniejów wiedzy oraz testów na prawo jazdy ukazała, że w pytaniach typu „prawda czy fałsz” częściej prawidłowa jest odpowiedź twierdząca (p<0,001, N=235). W pytaniach typu „A czy B” częściej poprawna jest odpowiedź A (p<0,01, N=274). W pytaniach o jedną z trzech wartości liczbowych najczęściej poprawna jest wartość środkowa (p<0,01, N=106). Wyniki uzasadniane są przez prawo człowieka jako skąpca poznawczego, efekt pierwszeństwa i heurystykę zakotwiczenia.
EN
This study describes the cognitive laws which guide people in compiling questions in knowledge tests, and the factors which increase the probability of guessing the correct answer. An analysis of recorded TV quizzes and driving tests showed that: in "true or false" questions the correct answer is often "true" (p <0.001, N = 235). In "A or B" questions the correct answer is often A (p <0.01, N = 274). In questions of a choice of three numbers, the median value is most commonly correct (p <0.01, N = 106). These results are justified by the right of human as a cognitive miser, primacy effects and heuristic anchoring.
8

Funkcjonowanie uwagi a poziom umiejętności czytania u dzieci w wieku wczesnoszkolnym

51%
Nowotnik A.
Edukacja
|
2013
|
issue 1(121)
37–53
PL
W artykule przedstawiono wyniki badania dotyczącego związku poziomu umiejętności czytania i funkcjonowania uwagi u dzieci w wieku wczesnoszkolnym. W zakresie umiejętności czytania pomiarowi poddano dwa wymiary – dekodowanie i rozumienie. Zastosowano do tego narzędzie PROLEXIA. Natomiast w zakresie funkcjonowania uwagi analizie poddano takie jej funkcje jak: koncentracja, zdolność spostrzegania, impulsywność, nieuważność (inattention) oraz zdolność hamowania poznawczego. Do pomiaru zdolności hamowania poznawczego zastosowano trójkolorową wersję zadania Stroopa, natomiast pozostałe parametry uwagi zbadano za pomocą Testu badania uwagi D2. Do analizy wyników zastosowano metodę analizy skupień na przypadkach według procedury k-średnich. Dla wszystkich grup wiekowych łącznie wyodrębniono 5 skupień (parametrów uwagi) istotnie różniących się między sobą pod względem sposobu organizacji (profil uwagi), które nazwano kolejno: „przeciętni”, „skoncentrowani”, „nieskoordynowani”, „impulsywni” i „rozkojarzeni”. Zaobserwowano istotne statystycznie różnice w zakresie poziomu umiejętności czytania pomiędzy grupami. „Skoncentrowani” uzyskiwali istotnie wyższe wyniki niż „nieskoordynowani” oraz istotnie wyższe niż „przeciętni”, w obydwu przypadkach – zarówno w dekodowaniu, jak i w rozumieniu.
EN
The paper presents results of research on the level of reading skill and attention functioning in early school children. The study involved 256 I–III grade elementary school children, each grade numbering roughly one third of the sample population. Two dimensions of reading skills (decoding and reading comprehension) were measured by PROLEXIA test and five attention parameters (concentration, perceptivity, impulsivity, inattention and cognitive inhibition) were measured. The three colour version of the Stroop Test was applied as a cognitive inhibition task. The D2 Test of Attention by Brickenkamp was used to measure concentration, perceptual abilities, impulsiveness and inattention. Cluster analysis was used for all ages. Five significantly different groups of all participating children were identified, respectively labelled as: "uncoordinated," "average," "impulsive," "focused" and "distracted" according to attention function. In the cases of decoding and comprehension there were statistically significant differences in literacy levels between "focused", who produced significantly higher reading scores than the "uncoordinated" and "average".
9

Funkcje wykonawcze a osiągnięcia dzieci w wieku wczesnoszkolnym

51%
Jankowski P.
Edukacja
|
2012
|
issue 1(117)
75-86
PL
Artykuł prezentuje wyniki badania dotyczącego związku funkcji wykonawczych i powodzenia szkolnego. W badaniu udział wzięło 46 dzieci w wieku 7 i 8 lat, uczniów pierwszej klasy szkoły podstawowej. W zakresie funkcji wykonawczych dokonano pomiaru dwóch ich przejawów: elastyczności poznawczej i zdolności tworzenia pojęć. Do ich pomiaru użyto dwóch narzędzi, z których jedno zostało stworzone na podstawie testu sortowania kart Wisconsin. Dla drugiego pierwowzorem był dwuwymiarowy test sortowania kart. W celu zbadania powodzenia szkolnego dokonano jego pomiaru z trzech różnych perspektyw: uczniów, nauczycieli i rodziców. Powodzenie szkolne z perspektywy uczniów i rodziców badano narzędziami stworzonymi na podstawie ankiety powodzenia szkolnego autorstwa Anny Żurawskiej (wywiad z uczniami, kwestionariusz dla rodziców);, trzecim wskaźnikiem powodzenia były oceny szkolne. Wyniki wskazują na istotne znaczenie funkcji wykonawczych w zakresie elastyczności poznawczej dla powodzenia szkolnego (część z uzyskanych wyników osiąga poziom istotności statystycznej). Natomiast w zakresie drugiego z przejawów funkcji wykonawczych, czyli zdolności tworzenia pojęć, związek z powodzeniem szkolnym zaobserwowano jedynie w przypadku pomiaru dokonywanego wśród uczniów.
EN
Executive function and academic success were studied in children aged 7 and 8, in the first year of primary school. Two measurements of executive functions were made: cognitive flexibility and capacity for abstract thinking. Two tools were used for their measurement, one based on the WCST test and the other on DCCS. School attainment was measured from three perspectives. Parent perspective was measured by a questionnaire, students were interviewed and school grades were used as the third measure. Cognitive flexibility correlated with school success from each perspective, p < .05. However, capacity for abstract thinking correlated with school success only in the student perspective.
10

Funkcjonowanie uwagi u dzieci w wieku wczesnoszkolnym: grupy ryzyka

51%
Nowotnik A.
Edukacja
|
2012
|
issue 1(117)
87-102
PL
Artykuł prezentuje wyniki badania, którego celem była diagnoza poziomu funkcjonowania uwagi dzieci w wieku wczesnoszkolnym (klasy I–III) i wyłonienie ewentualnych grup ryzyka. W badaniu przeprowadzonym w dwóch poznańskich szkołach podstawowych wzięło udział 256 dzieci (33% z klasy I, 31% z klasy II i 36% z klasy III). Pomiarom poddano parametry uwagi: koncentracja, spostrzegawczość, impulsywność, nieuważność oraz zdolność hamowania poznawczego. Do pomiaru hamowania poznawczego zastosowano trójkolorową wersję testu Stroopa. Pozostałe parametry zbadano za pomocą testu uwagi D2. Metoda k-średnich analizy skupień na przypadkach pozwoliła wyodrębnić pięć podgrup dzieci, które ze względu na profil uwagi nazwano: „przeciętni”, „skoncentrowani”, „nieskoordynowani”, „impulsywni” i „rozkojarzeni”. W skupieniu „przeciętni” większość stanowili uczniowie klasy I, zaś w skupieniu „skoncentrowani” – uczniowie klasy III. W skupieniu „impulsywni” znalazło się istotnie więcej dziewczynek.
EN
The main purpose of the paper was to analyse the characteristics of attention in early school children and to identify risk groups. The study involved 256 primary school children in grades I–III. First, second and third grade pupils made up 33%, 31% and 36% of the sample, respectively. Five attention measures (concentration, perception, impulsivity, inattention and cognitive inhibition) were investigated. The three-colour version of the Stroop Test (1935) was applied as the cognitive inhibition task. The D2 Test of Attention by R. Brickenkamp (Polish version by E. R. Dajek, 2003) was used to measure concentration, perceptual abilities, impulsiveness and inattention. The cluster analysis method of k-means was used. Five significantly different groups of children were identified, classified as: ‘uncoordinated’, ‘average’, ‘impulsive’, ‘focused’ and ‘distracted’. Only the ‘average’ and ‘focused’ revealed the significant dominance of certain age groups regarding concentration. In the case of ‘average’, most children were in grade I, while in the case of ‘focused’ most were in grade III. Significant gender differences were only shown with girls dominating as ‘impulsive’.
11

Funkcje wykonawcze a funkcjonowanie dziecka w środowisku przedszkolnym i szkolnym

51%
Brzezińska A. I., Nowotnik A.
Edukacja
|
2012
|
issue 1(117)
61-74
PL
Funkcje wykonawcze, jako konstrukt złożony i wielowymiarowy, pełnią doniosłą rolę w procesach samoregulacyjnych jednostki. Zdolność kierowania własnymi myślami i zachowaniem w sposób świadomy, celowy i zaplanowany to czynnik istotny z punktu widzenia gotowości szkolnej dziecka. Istnieją dane, które wskazują, iż poziom funkcji wykonawczych jest silniejszym predyktorem osiągnięć szkolnych aniżeli poziom inteligencji. Rozwój funkcji wykonawczych uwarunkowany jest zarówno biologicznie, jak i środowiskowo. W obliczu trwającej w Polsce dyskusji dotyczącej obniżenia wieku szkolnego szczególnie istotne wydaje się zwrócenie uwagi na szkolne uwarunkowania rozwoju tychże procesów. Celem artykułu jest ukazanie problematyki rozwoju funkcji wykonawczych i ich znaczenia dla funkcjonowania w środowisku przedszkolnym i szkolnym z uwzględnieniem zarówno kontekstu poznawczego, jak i społeczno-emocjonalnego.
EN
Executive function as a complex and multidimensional construct plays an important role in self-regulation. Ability to manage thoughts and behaviour in a conscious, purposeful and planned way is a critical factor in terms of school readiness. There are data indicating that level of executive functions is a stronger predictor of school achievement than level of intelligence. The development of executive function is conditioned both biologically and environmentally. It is, therefore, particularly important to consider educational requirements regarding the development of these processes. This is timely considering the present debate about lowering school entry age in Poland. Issues concerning development of executive function and their importance in preschool and school environment are presented, accounting for both the cognitive and socio-emotional context.
12
Publication available in full text mode
Content available

Człowiek poznający samego siebie według koncepcji Seligmana (style wyjaśniania a wyuczona bezradność)

45%
Jasiński M.
Rocznik Teologii Katolickiej
|
2014
|
vol. 13
|
issue 1
PL
Dr MAREK JASIŃSKI, prof. NWSP – psycholog, psychoanalityk IPA i seksuolog kliniczny, superwizor Polskiego Towarzystwa Seksuologicznego. Od 2010 roku pełni funkcję rektora w Niepaństwowej Wyższej Szkole Pedagogicznej w Białymstoku. W latach 1977-1982 studiował psychologię na Wydziale Psychologii Uniwersytetu Warszawskiego. Od 1982 do 2000 roku pracował jako psycholog i seksuolog kliniczny w Zakładzie Seksuologii i Patologii Więzi Międzyludzkich CMKP w Warszawie. W latach 2000-2002 kierował oddziałem nerwic w Szpitalu MSW w Otwocku k. Warszawy. W latach 2004-2011 pracował jako adiunkt, a następnie wykładowca w Katedrze Psychopatologii i Psychoterapii Wydziału Psychologii UW, kierowanym przez prof. dr hab. Lidię Grzesiuk. Od wielu lat prowadzi działalność kliniczną, przyjmując pacjentów w ramach prowadzonej przez siebie praktyki psychoanalitycznej oraz działalność dydaktyczną. Jest w trakcie pisania rozprawy habilitacyjnej.
EN
The article presents the concept of explanation styles and the theory of learned helplessness developed by cognitive psychologist Martin Seligman. His idea is very fruitful from the cognitive point of view, and, at the same time, it can be used in clinical practice. The author of the article presents Seligman’s theory with particular regard to the impact of a selected attribution style and learned helplessness on intrapsychological and interpersonal functioning of a human being. He has also highlighted deliberate application of a given style in order to avoid destructive effects. The author illustrates the concept under discussion with examples. The article also presents fundamental attribution errors and disfunctional beliefs that affect the correct assessment of the phenomena and, consequently, the emergence of errors in thinking and in attitudes towards the surrounding reality.
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.