Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 12

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

Search:
in the keywords:  różnorodność biologiczna
help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
1
100%
EN
The article is a summary of over 40 years’ results in assessment and analysis of chosen components of forest biocoenosis and their adaptation to the accumulation of industrial pollution and growing anthropopressure. These issues were presented in the example context of the impact of the ‘Kozienice’ Power Plant, which is fired with bituminous coal, on the environment of the Kozienice Forest (the largest forest in Poland and, since last year, also in Europe). Those long-term studies were undertaken on permanent experimental areas of the Forest Research Institute before the establishment of the power plant and are still being continued what is a sensation not only on continent level. The second analysis example is the assessment of the long-term impact of Huta Cynku ‘Miasteczko Śląskie’ in the Upper Silesian Industrial Region. Among the discussed components of forest biocoenosis was the differentiation of changes in biodiversity against the backdrop of pollution characteristics and the introduction of pro-ecological technologies in the forest protection field.
PL
Artykuł stanowi podsumowanie ponad 40-letnich wyników ocen i analiz wybranych komponentów biocenoz leśnych i ich skali adaptacji do kumulacji zanieczyszczeń przemysłowych oraz narastającej antropopresji. Problematykę tą przedstawiono na przykładzie oddziaływania na środowisko leśne Puszczy Kozienickiej Elektrowni „Kozienice” (największej w Polsce a od roku i w Europie opalanej węglem kamiennym). Te długoterminowe badania podjęto przed uruchomieniem elektrowni na stałych powierzchniach doświadczalnych IBL i nadal trwa ich kontynuacja, co stanowi ewenement nie tylko w skali naszego kontynentu. Drugi przykład analiz to oceny wieloletniego oddziaływania na ekosystemy leśne Huty Cynku „Miasteczko Śląskie” w Górnośląskim Okręgu Przemysłowym. Na wybranych komponentach biocenoz leśnych omówiono zróżnicowanie zmian różnorodności biologicznej na tle charakterystyk tła zanieczyszczeń oraz wdrażania proekologicznych technologii w dziedzinie ochrony środowiska.
PL
Artykuł jest próbą odpowiedzi na pytania: czy obecne przepisy, mające chronić bioróżnorodność, są efektywne i mają charakter systemowy? czy w czasie pandemii Covid-19 zostały podjęte działania w tym sektorze na szczeblu unijnym i krajowym? w jakim kierunku, wobec skali zagrożenia koronawirusem, powinny podążać zmiany legislacyjne, aby w sposób skuteczny wspierać ochronę bioróżnorodności? w jakim wymiarze skuteczne zabezpieczenie regulacjami prawnymi ochrony bioróżnorodności może mieć wpływ na minimalizację ryzyka wystąpienia globalnych pandemii w przyszłości? Tematyka ta jest szczególnie aktualna i istotna ze społecznego punktu widzenia wobec pogarszającej się sytuacji pandemicznej, a szukanie rozwiązań, które mogą zabezpieczać świat przed tą sytuacją w przyszłości są priorytetowe.
EN
The paper is an attempt at answering the questions: Are the current regulations expected to protect biodiversity effective and systemic? Have any actions in this respect been taken at the national and EU levels during the Covid-19 pandemics? Given the scale of the coronavirus threat, what should be the direction of legislative changes to effectively foster protection of biological diversity? To what extent can effective provision of biodiversity protection with legal regulations affect minimising the risk of global pandemics in future? The subject matter is particularly topical and pressing from the public perspective as the pandemic situation is being exacerbated and searching for solutions that may protect the world against this situation in future is a priority.
EN
Agricultural practices can have different effects on the conservation of biodiversity. In 2011, the Wielkopolska Agricultural Advisory Center in Poznań attempted to assess biodiversity on farms. To this end, for the Provincial Fund for Environmental Protection and Water Management in Poznań, he conducted a survey of 50 farms located in whole or in part in areas particularly exposed to nitrates of agricultural origin (OSN). This study is a summary of the survey results. The questions included in the survey concerned the components of biodiversity in agriculture, the presence of elements that potentially increase biodiversity and the activities that affect it. Most of the conditions in the analyzed area are not favorable for the development of biodiversity. However, farmers take measures to protect it on their own initiative.
PL
Praktyki rolnicze mogą mieć różny wpływ na zachowanie różnorodności biologicznej. Wielkopolski Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Poznaniu podjął w 2011 roku próbę oceny bioróżnorodności w gospodarstwach rolnych. W tym celu na rzecz Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Poznaniu przeprowadził ankietyzację 50 gospodarstw położonych w całości lub w części na obszarach szczególnie narażonych na azotany pochodzenia rolniczego (OSN). Opracowanie to stanowi podsumowanie wyników badań ankietowych. Pytania zawarte w ankiecie dotyczyły komponentów bioróżnorodności w rolnictwie, występowania elementów potencjalnie zwiększających bioróżnorodność oraz działań mających na nią wpływ. Warunki występujące na analizowanym terenie w większości nie są sprzyjające dla rozwoju bioróżnorodności. Jednak rolnicy podejmują z własnej inicjatywy działania mające na celu jej ochronę.
PL
Przy kształtowaniu terenów komercyjnych w Polsce rzadko kiedy uwzględnia się aspekty ekologiczne, przyrodnicze oraz zasady zrównoważonego rozwoju. W zachodnich krajach europejskich dużo większą wagę przywiązuje się do aspektu różnorodności biologicznej zieleni. Przeprowadzone badania dotyczyły analizy zieleni i działań podejmowanych w zagospodarowaniu i pielęgnowaniu terenów centrów handlowych w różnych miastach Polski oraz wybranych krajach w zachodniej Europie. W ocenie brano pod uwagę kryteria estetyczne, ekologiczne i społeczne. Uwzględniono zróżnicowanie gatunkowe, obecność ogrodów na dachach oraz działania proekologiczne takie jak zwiększanie różnorodności biologicznej, ograniczanie zanieczyszczenia powietrza i gleby, oszczędzanie energii, zmniejszanie zużycia oraz retencjonowanie wody. Badania wykazały, że w Polsce (poza incydentalnymi działaniami) zieleń ma wyłącznie znaczenie estetyczne i izolacyjne. Uwzględnia się także jej funkcję wypoczynkową, budowanie mikroklimatu oraz walory kompozycyjne. Na podstawie wniosków sformułowano wytyczne określające kierunki kształtowania tego typu przestrzeni.
EN
Usually in the creation of commercial areas and malls in Poland ecological and natural aspects and principles of sustainable development are not taken into consideration. Our study focused on the analysis of greenery and activities concerning land development and maintenance of the areas of shopping centers in different cities in Poland and Western Europe. The following evaluation criteria were taken into account: aesthetic, ecological and social benefits, species diversity, the presence of roof gardens and pro-ecological operations such as increasing biodiversity, limiting the amount of pollution in air and soil, water and energy saving and water retention. The research showed that in Poland, apart from occasional activities, greenery has principally aesthetic and isolating function. Moreover, recreational function of greenery, creation of microclimate and composition values are also taken into account. Results were used to draw conclusions as to the nature and quality of commercial zones in Poland. Basing on our conclusion we have determined the direction of development of these types of areas.
EN
The issues related to forest protection in international law are dispersed in several regulations regarding various aspects of environmental protection. The existing state shows that these acts primarily introduce instruments for protection of the main objective of the conventions. The forest protection is treated as an accessory aspect. This applies i.a. to the Convention on Biological Diversity and the United Nations Framework Convention on Climate Change. In this situation, although forest protection is an issue that is part of global problems, it does not find legal international protection that would guarantee sustainable use of forest complexes, and thus safe implementation of functions performed by the forest.
PL
Problematyka dotycząca ochrony lasów w prawie międzynarodowym jest rozproszona w kilku regulacjach dotyczących różnych aspektów ochrony środowiska. Istniejący stan pokazuje, że akty te wprowadzają przede wszystkim instrumenty ochrony zasadniczego celu konwencji, natomiast ochrona lasów jest traktowana akcesoryjnie. Dotyczy to zarówno konwencji o różnorodności biologicznej, jak również ramowej konwencji narodów zjednoczonych w sprawie zmian klimatu. W tej sytuacji, chociaż ochrona lasów stanowi zagadnienie należące do problemów globalnych, nie znajduje ono prawnomiędzynarodowej ochrony, która gwarantowałaby zrównoważone użytkowanie kompleksów leśnych, a przez to bezpieczne realizowanie funkcji pełnionych przez las.
EN
This paper presents an original study on the encyclical Laudato Si’ (LS) in the context of environmental problems of modern cities and contemporary landscape architecture. The Holy Father’s encyclical provides an inspiring diagnosis and description of the contemporary phenomena which draws on the achievements and findings of various fields of research. In the paper, the author formulates ten themes based on LS in the light of cities’ sustainable development and landscape architecture design. The Pope points out the interdependence between the natural environment and society. A detailed analysis shows that the overtone of the conclusions contained in the document is rather positive: there are other possible scenarios for the urban development and new standards for shaping (or, where necessary, restoring) the urban environment. The author analyses proposals of changes and practical solutions providing inspiration for social, environmental and spatial renewal of modern cities. The author analyses them in the context of contemporary achievements in landscape architecture where one of the most important prospects and future topics is urban landscape restoration.
PL
W pracy zaprezentowano własne badania nad treścią encykliki Laudato si’ (LS) z punktu widzenia problematyki środowiskowej współczesnych miast i architektury krajobrazu. Encyklika Ojca Świętego stanowi inspirującą diagnozę i opis zjawisk, czerpiącą z osiągnięć i ustaleń różnych dziedzin nauki. W pracy sformułowano dziesięć głównych pól tematycznych z Laudato si’, ważnych z punktu widzenia zrównoważonego rozwoju miast i projektów architektury krajobrazu. Głównym tematem encykliki jest współzależność pomiędzy środowiskiem przyrodniczym i społecznym. Przesłane, jakie płynie z zawartych w dokumencie analiz i wniosków, jest pozytywne: możliwe są inne scenariusze rozwoju i zasady kształtowania (a tam, gdzie to konieczne – odtwarzania) środowiska. Wskazano na propozycje zmian i praktycznych rozwiązań, inspirujących dla społecznej, ekologicznej, przestrzennej odnowy miast. Autor analizuje je na tle aktualnych tendencji w architekturze krajobrazu, której jednym z przyszłościowych kierunków jest renaturyzacja krajobrazu miejskiego.
PL
Ekologia jest dziedziną biologii zajmującą się życiem roślin i zwierząt w ich środowisku. Ochrona przyrody to praktyczne działania, gdzie stosuje się ekologię. Ekologia jest najbardziej biologiczną dziedziną biologii, ponieważ zajmuje się osobnikami w ich środowisku życia, a osobniki „istnieją” tylko w biologii. Najważniejszym problemem, jaki rozważa się w ekologii jest różnorodność biologiczna: jej zmiany oraz jej trwanie. W swoich badaniach ekolodzy skupiają się na funkcjonowaniu układów ekologicznych. W klasycznym ujęciu zakładają, że najważniejszymi mechanizmami są zależności od zagęszczenia. Model matematyczne stosowane tradycyjnie w ekologii to zwykle równania różniczkowe i różnicowe, co dobrze pasuje do założenia o zależnościach od zagęszczenia, ale powoduje to, że ekologia została zdominowana przez rozważania nad stabilnością układów ekologicznych. Biologia ewolucyjna i ekologia mają rozłączne dziedziny zainteresowania. Biologia ewolucyjna wyjaśnia powstawanie optymalnych cech osobników. Ekologia bierze pod uwagę także te osobniki, które przegrały w procesie doboru naturalnego. Metody matematyczne używane w klasycznej ekologii powstały na użytek fizyki. Rodzi się pytanie, czy dają one prawidłowy obraz dynamiki układów ekologicznych. Ostatnio pojawił się pogląd, że, aby dostrzec znaczenie różnorodności biologicznej w pełnej skali, powinniśmy odwołać się do osobników (a nie do zagęszczenia populacji) jako podstawowych „atomów”, z których składają się układy ekologiczne. Zwiemy to podejściem osobniczym w ekologii. Daje ono jednak bardzo skomplikowany obraz funkcjonowania układów ekologicznych. W ekologii istnieje jednak alternatywny sposób opisu dynamiki układów ekologicznych poprzez krążenie materii w nich i przepływ energii przez nie. Pozwala on przy budowie modeli matematycznych na stosowanie tradycyjnych równań różniczkowych i różnicowych, co wielokrotnie sprawdzało się w praktycznych zastosowaniach.
EN
Ecology is a branch of biology that deals with the life of plants and animals in their environment. Nature protection are practical actions where ecology is applied. Ecology is the most biological branch of biology because it deals with individuals in their living environment, and individuals "exist" only in biology. The most important issue being considered in ecology is biodiversity: its changes and its persistence. In their research, ecologists focus on the functioning of ecological systems. In classical terms, they assume that the most important mechanism is density dependence. Mathematical models traditionally applied in ecology include ordinary difference and differential equations, which fits well with the assumption of density dependence, but this results in ecology being dominated by considerations of the stability of ecological systems. Evolutionary biology and ecology have separate areas of interest. Evolutionary biology explains the formation of optimal characteristics of individuals. Ecology also takes into account those individuals who have lost in the process of natural selection. The mathematical methods used in classical ecology were developed for the use of physics. The question arises whether they give a precise picture of the dynamics of ecological systems. Recently, a view has emerged stating that in order to see the importance of full-scale biodiversity, we should refer to individuals (rather than population density) as basic "atoms" that make up ecological systems. In ecology, we call this an individual-based approach. However, it gives a very complex picture of how ecological systems work. In ecology, however, there is an alternative way to describe the dynamics of ecological systems, i.e. through the circulation of matter in them and the flow of energy through them. It allows the use of traditional difference and differential equations in the formulation of mathematical models, which has proven itself in practical applications many times.
8
Publication available in full text mode
Content available

Ekologia oczami nieekologa

80%
EN
Ecology is a part of biology which deals with life of plants and animals in their environment. Nature protection is practical activity in which ecology is applied. Ecology is the most biological part of biology because it deals with individuals in their environment and individuals exist only in biology. The most important problem of ecology is biological diversity: its changes and persistence. Ecologists always focus their investigations on some ecological systems. In classical approach the most important mechanisms explaining functioning of ecological systems are dependences on densities of individuals in populations. Mathematical models usually applied in ecology are difference and differential equations, which is in accordance with the assumption about density-dependence, but focuses ecologists interests on stability of ecological systems. Evolutionary biology and ecology domains overlap only partly. Evolutionary ecology is dealing with individuals with optimal features, while ecology considers also losers of natural selection. Mathematical method used in classical ecology were taken from physics. It rises the question: are they proper for ecology. Recently, so called individual-based approach emerged, which stresses that in order to understand diversity of nature one have go back directly to individuals as basic “atoms”, from which ecological systems consist, and not to concentrate on densities. Such approach gives very complicated picture of ecological systems dynamics. An alternative way of describing ecological systems dynamics exists however in ecology, namely by means of matter cycling and energy flows. It allows using difference and differential equations during models building and was approved many times in practical applications.
PL
Ekologia jest dziedziną biologii zajmującą się życiem roślin i zwierząt w ich środowisku. Ochrona przyrody to praktyczne działania, gdzie stosuje się ekologię. Ekologia jest najbardziej biologiczną dziedziną biologii, ponieważ zajmuje się osobnikami w ich środowisku życia, a osobniki „istnieją” tylko w biologii. Najważniejszym problemem, jaki rozważa się w ekologii jest różnorodność biologiczna: jej zmiany oraz jej trwanie. W swoich badaniach ekolodzy skupiają się na funkcjonowaniu układów ekologicznych. W klasycznym ujęciu zakładają, że najważniejszymi mechanizmami są zależności od zagęszczenia. Model matematyczne stosowane tradycyjnie w ekologii to zwykle równania różniczkowe i różnicowe, co dobrze pasuje do założenia o zależnościach od zagęszczenia, ale powoduje to, że ekologia została zdominowana przez rozważania nad stabilnością układów ekologicznych. Biologia ewolucyjna i ekologia mają rozłączne dziedziny zainteresowania. Biologia ewolucyjna wyjaśnia powstawanie optymalnych cech osobników. Ekologia bierze pod uwagę także te osobniki, które przegrały w procesie doboru naturalnego. Metody matematyczne używane w klasycznej ekologii powstały na użytek fizyki. Rodzi się pytanie, czy dają one prawidłowy obraz dynamiki układów ekologicznych. Ostatnio pojawił się pogląd, że, aby dostrzec znaczenie różnorodności biologicznej w pełnej skali, powinniśmy odwołać się do osobników (a nie do zagęszczenia populacji) jako podstawowych „atomów”, z których składają się układy ekologiczne. Zwiemy to podejściem osobniczym w ekologii. Daje ono jednak bardzo skomplikowany obraz funkcjonowania układów ekologicznych. W ekologii istnieje jednak alternatywny sposób opisu dynamiki układów ekologicznych poprzez krążenie materii w nich i przepływ energii przez nie. Pozwala on przy budowie modeli matematycznych na stosowanie tradycyjnych równań różniczkowych i różnicowych, co wielokrotnie sprawdzało się w praktycznych zastosowaniach.
PL
W artykule wyjaśniono pojęcie różnorodności biologicznej oraz cele programu Natura 2000. Opisano kierunki działania nowej unijnej strategii przyjętej 3 maja 2011. Dotyczy ona terminowego wdrożenia Dyrektywy Ptasiej i Siedliskowej. Główne zadania to: polepszenie stanu ochrony siedlisk i gatunków chronionych, zapewnienie odpowiedniego finansowania sieci Natura 2000, usprawnienie monitorowania i sprawozdawczości, wzrost świadomości i zaangażowania zainteresowanych stron oraz poprawa skuteczności. Należy także zwrócić uwagę na utrzymanie i wzmocnienie ekosystemów, użyźnianie gleby i oczyszczanie wody, zapewnienie zrównoważonego rozwoju rolnictwa, leśnictwa i rybołówstwa, problem inwazyjnych gatunków obcych oraz walkę ze światowym kryzysem różnorodności biologicznej
EN
The article explains the concept of biodiversity and Natura 2000 objectives. The author describes the action lines of the new EU strategy, initialed May 3, 2011. It concerns the implementation of the Birds and Habitats Directives. The main tasks are: improving the conservation status of habitats and species protected, ensuring adequate funding for the Natura 2000 network, to improve monitoring and reporting, increase awareness and involvement of stakeholders and improve efficiency. You should also pay attention to maintaining and enhancing ecosystems, soil treatment and purification of water, to ensure the sustainable development of agriculture, forestry and fisheries, the problem of invasive alien species and the fight against the global crisis of biodiversity
PL
Polskę charakteryzują wybitne walory krajobrazowe i relatywnie większa różnorodność biologiczna niż pozostałe państwa europejskie. W przeciwieństwie do innych krajów Europy, krajobrazy naturalne lub do nich zbliżone, o wielkiej wartości przyrodniczej i niebagatelnych walorach estetycz-nych, przetrwały nie tylko w wysokich górach, ale spotykane są także na niżu, zwłaszcza we wschodniej i północnej części Polski, i to w stosunkowo dobrym stanie. Celem artykułu jest scharakteryzowanie różnych aspektów różnorodności biologicznej Polski. Stanowi to podstawę do dalszych rozważań na temat antropogenicznych zagrożeń oraz podstaw prawnych jej ochrony.
EN
Poland is characterized by outstanding landscapes and relatively greater biodiversity than other European countries. In contrast to the rest of Europe, natural landscapes or close to them, of great natural and aesthetic value survived not only in the high mountains, but in the lowlands as well, especially in the eastern and northern part of the Poland. In addition they are in relatively good state. The purpose of this article is to characterize the different aspects of biodiversity in Poland. This is the basis for further reflection on the anthropogenic threats and legal aspects of its protection.
PL
Celem pracy jest scharakteryzowanie oraz analiza roli, jaką w erze informacyjnej odgrywa IT w gospodarce łowieckiej szczególnie w aspekcie zachowania różnorodności biologicznej. Praca swoim zakresem obejmuje analizę krajowej, jak i zagranicznej literatury przedmiotu dotyczącej z jednej strony aktualnie panujących warunków przyrodniczych, a z drugiej obowiązującego modelu łowiectwa i jego wpływu na zachowanie różnorodności biologicznej występującej na danym terenie. W tym aspekcie niezwykle istotne wydaje się być zastosowanie szeroko rozumianego IT w gospodarce łowieckiej (w pracy zostały przytoczone przykłady praktyczne zastosowania IT). Jako metodę badawczą w pracy przyjęto analizę literatury przedmiotu oraz case study. W pracy postawiono hipotezę badawczą: „Zastosowanie IT w gospodarce łowieckiej wpływa na efektywność prowadzonych w jej zakresie działań”. Na podstawie przeprowadzonych badań udało się wyciągnąć wnioski, z których jednoznacznie wynika, że zastosowanie IT w gospodarce łowieckiej podnosi efektywność prowadzonych działań. W pracy przedstawiono tylko przegląd wybranej literatury przedmiotu, która może stanowić pewien wstęp do badań pilotażowych. Uwzględniono tylko w nim pewien aspekt praktyczny, który z jednej strony umożliwia potwierdzenie postawionej hipotezy, jednakże z drugiej nie daje podstaw do jej uogólnienia na całą gospodarkę łowiecką. W konsekwencji badania powinny być kontynuowane w celu zanalizowania całego zakresu gospodarki łowieckiej i ewentualnych zastosowań IT w tym zakresie.
EN
The aim of the paper is to characterize and analyse the role of IT in hunting management in the light of sustainable biodiversity. The work encompasses the analysis of national and international literature on up-to-date environmental conditions and the model of sustainable hunting as well as its impact on preserving biodiversity in a given territory. Taking all that into account, it seems justified to apply IT in hunting (the author illustrates it with examples of applying IT solutions in practice). The research methods include the analysis of pertinent literature and the case study. The research hypothesis is put forward that “the application of IT in hunting management affects the efficiency of biodiversity preservation”. As a result of the analysis of literature and the case study the hypothesis has been verified in respect to some selected aspects of efficiently carried out hunting activities. The work, based on the analysis of selected literature, is a preliminary study of the issue in question. It takes into account only some practical aspects which on the one hand enable the verification of the hypothesis and on the other hand enable to make some generalizations about the whole hunting sector. Consequently, the study should be continued in order to analyse the whole hunting sector and the impact of IT on it.
EN
It is well known that green areas are a significant component of urban environment. Plants influence urban conditions in many ways; they have a positive effect on both people’s health and environmental issues, there are many reasons why the proportion of green areas in cities should be increased. It is important to take advantage of plant properties and suitable methods of shaping green areas to benefit nature. The article emphasizes the importance of comprehensive environmental protection. It presents selected methods of shaping green areas and nursing plants, which are in common use in Western Europe and USA, but are under-used in Poland, the main aim of the article is to propose solutions which allow to shape green areas in the Ursynów district of Warsaw in favor of environmental protection e.g. in a way that makes it possible to preserve biodiversity or reduce drink water use.
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.