Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 10

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

Search:
in the keywords:  realizm magiczny
help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
PL
O wielkim terrorze we współczesnej rosyjskiej literaturze dla dzieci i młodzieży wciąż pisze się niewiele. Okres aresztowań obywateli ZSRR pod zarzutem zdrady narodu w latach 30. XX w. przez około 20 lat po upadku Związku Radzieckiego stał się tematem całkowicie przemilczanym, a niektórzy obywatele rosyjscy do dziś mają problem z nazwaniem go inaczej niż „trudny” bądź „smutny” okres w dziejach narodu. A jednak rosnący współcześnie pokoleniowy dystans do wspomnianych wydarzeń zdaje się otwierać furtkę do pamięci pisarzy, dzieci i wnuków świadków wielkiego terroru, którzy w skierowanych do najmłodszych czytelników książkach, starają się przekazać elementy prawdy o historii swojego kraju. Zadania takiego podjęła się również Julia Jakowlewa w książce Dzieci kruka, jednak zastosowane przez pisarkę elementy bajki magicznej oraz realizmu magicznego nie do końca pozwalają każdemu dziecku na spojrzenie na przygody bohaterów poprzez pryzmat ich tła historycznego. W niniejszym artykule podejmuję pytanie, czy zmiękczona pamięć Jakowlewej jest dobrym przykładem edukacyjnej książki o traumatycznych wydarzeniach w historii narodu.
EN
'Wszystkie zajęcia Yoirysa Manuela' [All occupations of Yoirys Manuel] by Adam Kwaśny (2017) is a collection of stories about the inhabitants of the city of Trinidad in Cuba, which can be read as an attempt to look for a new approach in the travel literature and reportage writing. By the use of the techniques typical for magical realism and non-fiction literature at the same time, the work shows the reality of the city from the perspective of its inhabitants, or more precisely: from the perspective of a narrator coming from the outside world, but sharing the beliefs and worldview of the described people.
SK
V svojom članku autorka uvažuje na tému prekladových výborov Jacka Bukowského, poľského prekladateľa prózy Václava Pankovčína, predstaviteľa mládej generácie slovenských spisovateľov, debutujúcich na začiatku 90 tých rokov. Zbierka krátkych poviedok Marakéš (1994) a novela Tri ženy pod orechom (1996), ktoré boli publikované v Poľsku pod názvom Marakesz (2006) sú ojedinelé preklady slovenskej prózy vychádzajúce v tomto roku. Autorka članku rozvažuje výbor prekladovej stratégie a jeho konzekvencie.
EN
The author presents in this paper her consideration of the strategy of translation taken by Jacek Bukowski, polish translator of Václav Pankovčín prose. Short stories Marakéš (1994) and the novel Tri ženy pod orechom (1996) by Václav Pankovčín were publicated in Poland under the title Marakesz (2006) and are the only one example of slovak prose transalted into polish this year. The author of the paper discusses transtlatological problems of the prose wchich strongly corespondents with magical realism, she concentrates on the semantic signals of the text, significant elements of the structure which define the boundary‑line of the meaning space of Václav Pankovčín works. Finaly she reflects on the transfer of implicated senses and meanings from original into translation. She reflects how in proces of translation the translator transfered hormony of fundamental codes of the original (lexical, semantics, cultural and estetic).
|
2022
|
vol. 10
|
issue 1
317-332
PL
Niniejszy artykuł przedstawia analizę różnych aspektów wolności przedstawionych w powieściach Johna Fowlesa „Kolekcjoner” i „Mag”. Przedmiotem analizy są takie elementy, jak wolność w odniesieniu do konwencji społecznych, moralności, seksualności i wolnej woli. Praca wprowadza aspekty postmodernizmu z uwzględnieniem egzystencjalizmu i realizmu magicznego. Zagadnienie wolności jest tematem niezwykle rozległym i aktualnym we współczesnym świecie przepełnionym łamaniem praw człowieka i prawa jednostki do samostanowienia, dlatego też esej ten wpisuje się w dialog o tych, jakże ważnych dla ludzkości, sprawach.
EN
This paper presents an analysis of the various aspects of freedom pictured by John Fowles in his novels The Collector and The Magus. The analysis consists of elements related to freedom in terms of social conventions, morality, sexuality, and free will. The methodology of the work is based on theories of postmodernism with an emphasis on existentialism and magical realism. The issue of freedom is a very extensive and up-to-date concept in the contemporary world, full of situations related to the violation of human rights, which is why this work is an interesting dialogue relating to this topic, so important for the humanity.
PL
Synkretyzm gatunkowy powieści współczesnej (na podstawie powieści Zulejka otwiera oczy Guzel Jachiny) W artykule na przykładzie powieści Zulejka otwiera oczy Guzel Jachiny ujawniane są cechy współczesnej powieści, a szczególnie synkretyzm gatunkowy, przejawiający się w hybrydyzacji formuł gatunkowych. Przedmiotem badań jest model powieściowy, w którym w ramach jednego utworu nastąpiło połączenie i przekształcenie formuł gatunkowych oraz różnych cech nowatorskich. W tekście przeanalizowane zostały kolejno przejawy synkretyzmu gatunkowego w powieści Jachiny: wykorzystanie wyznaczników powieściowych realizmu socjalistycznego i realizmu magicznego oraz intermedialność. Według autorki artykułu zastosowane zabiegi pozwalają na ukazanie wielopoziomowego konfliktu, który poszerza granice narracji.
EN
This article uses the example of the novel Zuleikha opens her eyes by Guzel Yakhina to identify some features of the modern novel: genre syncretism, manifested in the hybridisation of genre formulas. The subject of the study is the model of a novel in which, within the framework of a single work, genre formulas and features of various traits of the novel are merged and transformed. The novel’s genre syncretism manifests itself in the use of multi-level conflict, which contributes to the expansion of the boundaries of the narrative.
EN
The article discusses the problem of representation of disability as ameliorative space. Autism, because it most often plays the role of radical otherness in narrative forms such as film, novel, (auto)biography or border genres such as essay, as a disability determined by insufficient social and communication skills of the subject, represents, on the level of the plot, the riddle of the human mind. On the level of rhetoric, the riddle is realised as a problem of untranslatability – the mind of an autistic person cannot be reached, because there are no shared codes which would enable communication. The character with autism is either described from the outside or “translated” through the images of sensory distortions whose role is to approximate the condition. The article shows how the current changes in the Polish law relating to the integration of the disabled (education, elections regulations) are the direct corollary of a certain social attitude towards disability which can be defined as tolerance without recognition. This key ethical combination: tolerance only if grounded in recognition is recommended by Charles Taylor in his 1994 essay “The Politics of Recognition”. In an analysis of Bodo Kox film „Dziewczyna z szafy” [A Girl from the closet] (2012), the author shows how the rhetoric of magical realism opens up in the film an alternative space for autism and other psychosocial disabilities. This space reveals the deep incommensurability between the world of the norm and the world of disability and their hierarchical structuring, in which exclusion is the basic form of interaction. As alternative space, however, it shows also the deficits of the norm and reverses the hierarchy in which disability features as lack to show the opposite. It is, consequently, the space of ethical challenge for the norm.
PL
Artykuł podejmuje dyskusję na temat reprezentacji niepełnosprawności psychospołecznej jako przestrzeni naprawczej. Autyzm, bo najczęściej ta niepełnosprawność pełni rolę radykalnej odmienności w narracyjnych formach takich jak film, powieść, (auto)biografia lub gatunki graniczne takie jak esej, jako niepełnosprawność wynikająca z niedostatków umiejętności społecznych i komunikacyjnych podmiotu, na poziomie fabularnym jest zagadką ludzkiego umysłu. Na poziomie retorycznym owa zagadka realizowana jest jako problem nieprzetłumaczalności – do umysłu osoby z autyzmem nie można dotrzeć, bo nie ma wspólnych kodów, które pozwoliłyby na komunikację. Postać z autyzmem jest albo opisywana z zewnątrz, albo „tłumaczona” przez obrazy sensorycznych zniekształceń, które mają przybliżyć stan powodowany tą niepełnosprawnością. Artykuł pokazuje, jak aktualne zmiany w ustawodawstwie dotyczącym integracji osób niepełnosprawnych (szkolnictwo, prawo wyborcze) bezpośrednio wynikają z określonej postawy społecznej względem niepełnosprawności – jest nią tolerancja, która jednak nie opiera się na uznaniu. Tę kluczową kombinację etyczną: tolerancja wyłącznie, jeśli towarzyszy jej uznanie różnicy – zaleca Charles Taylor w eseju The Politics of Recognition (1994). W analizie filmu Bodo Koksa Dziewczyna z szafy (2012) autorka pokazuje, jak retoryka magicznorealistyczna otwiera w filmie alternatywną przestrzeń dla autyzmu i innych niepełnosprawności psychospołecznych. Przestrzeń ta ujawnia głęboką niewspółmierność świata normy i niepełnosprawności oraz wykluczenie jako podstawową formę interakcji w obrębie tej hierarchii. Jako przestrzeń alternatywna pokazuje ona deficyty normy, a więc odwraca hierarchię, w której niepełnosprawność jest zazwyczaj wpisana w dyskurs braku, i pokazuje niepełnosprawność jako przeciwieństwo braku. Jest to jednocześnie przestrzeń etycznego wyzwania dla normy.
EN
This paper focuses on the former Austrian crown land of Galicia and Lodomeria and its return in literary texts of a new generation that can recall it only from collective and family memory. Spaces like Galicia are situated in shifting political borders and often marked by (fragmented) memories connected to traumas caused by migration, forced resettlements, expulsions, or violence. The rediscovery of these spaces, often from nostalgia for a lost home and bygone times, is the starting point of many narratives of the postmemory generations in contemporary literature. Authors use new rhetorical strategies when dealing with adversarial nationalistic and traumatic topics: ironic nostalgia, gonzo, and magical realism. These narratives do not verify “truths,” instead they play with different myths, possibilities, and “alternative futures.” The analysis includes Tomasz Różycki’s Dwanaście stacji (2004), Sabrina Janesch’s Katzenberge (2010), and Ziemowit Szczerek’s Przyjdzie Mordor i nas zje (2013).
PL
Teksty powstałe w ‚Trzeciej Rzeszy‘ nie mogą być czytane bez zrozumienia okoliczności, w jakich zostały napisane: już współcześnie żyjący, wobec braku wolności poglądów, czytali je ‚między wierszami‘ i interpretowali każde słowo mogące posiadać znaczenie polityczne, odnosząc je do aktualnego tła historycznego. Długoletnia historia powstawania tekstów, również tekstów zawierających odniesienia do spraw polsko-słowiańskich – często występujących w ówczesnych utworach Horsta Langego – nie pozwala na ich ujednoznacznioną interpretację, z powodu wielokrotnych radykalnych zmian w niestabilnej niemieckiej polityce, która znaczenie polityczne zawartych w danym tekście słów potrafiła przekształcić z dnia na dzień w ich przeciwieństwo, bez konieczności zmiany jakiegokolwiek słowa w samym tekście.
EN
The texts which originated in the ‚Third Reich‘ cannot be read without the understanding of the circumstances in which they were written: already the contemporaries, facing the lack of freedom of opinion, read them ‚between the lines‘ and interpreted every word potentially loaded with a political meaning with reference to the current historical background. Long history of creating texts, also the texts including references to Polish-Slavic matters – often appearing in the contemporary writings of Horst Lange – does not allow readers to interpret them unequivocally due to numerous radical changes in the unstable German politics which from day to day could turn upside down the political meaning of the words included in a given text without the need to actually change any word in the text itself.
DE
Texte, die im ‚Dritten Reich‘ entstanden, können nicht ohne Blick auf ihre Entstehungsumstände gelesen werden: Bereits die Zeitgenossen lasen ja angesichts fehlender Meinungsfreiheit ‚zwischen den Zeilen‘ und interpretierten jedes Wort mit potenzieller politischer Bedeutung vor dem aktuellen zeithistorischen Hintergrund. Langjährige Entstehungsgeschichten von Texten gerade auch mit polnisch-slawischen Bezügen, wie sie im damaligen Erzählwerk Horst Langes häufig zu finden sind, sind jedoch kaum eindeutig referenzialisierbar angesichts mehrerer radikaler Umschwünge einer wechselhaften deutschen Politik, die die politische Bedeutung in einem Werk benutzter Worte von einem Tag auf den anderen in ihr Gegenteil verkehren konnte, ohne dass am Textbestand selbst sich ein einziges Wort ändern musste.
EN
The article presents and analyzes the use of magical realism in novels by Olga Tokarczuk. Magical realism allows the author to go beyond the limits of the genre in its traditional sense. In selected novels (Primeval and Other Times, The Journey of the Book-People, House of Day, House of Night), the author shows the collision of real and mythical worlds. The border between them is often almost invisible, which gives Tokarczuk an opportunity to play with the reader, who may get lost in the intermingling worlds created by the author. However, what Olga Tokarczuk is most interested in is the almost invisible border. The author draws attention to space, states and times located in between. One of the most important frontiers for the writer is dream. It acts as a bridge which connects everyday reality with the shore of magic world. The writer employs magic realism, together with its characteristic vocabulary, to describe dreams and present amazing spaces, times, events and characters. By means of this method, the author presents her philosophical and mythological concept in which the world exist only because of merging of the two opposing forces.
PL
Artykuł omawia problematykę realizmu magicznego w twórczości Olgi Tokarczuk na podstawie wybranych powieści tej autorki (Prawiek i inne czasy, Podróż ludzi Księgi, Dom dzienny, dom nocny). Wykorzystanie konwencji realizmu magicznego pozwala Oldze Tokarczuk wyjść poza granicę gatunku powieści w jego tradycyjnym ujęciu. W analizowanych utworach zostają zderzone światy realne i mityczne. Granica między nimi często zaciera się, a światy przenikają się na wielu płaszczyznach. Olgę Tokarczuk najbardziej interesuje właśnie ta niemal niewidoczna granica między tym, co realne, a tym, co mityczne. Pisarka zwraca uwagę na przestrzenie, stany oraz czasy znajdujące się pomiędzy. Jednym z najważniejszych pogranicznych stanów jest sen. Pełni on funkcję mostu, za pośrednictwem którego staje się możliwe przejście z brzegu codzienności na brzeg świata magicznego. W konwencji realizmu magicznego autorka ukazuje marzenia senne, przedstawia niesamowite przestrzenie, czasy, zdarzenia i bohaterów. Stosuje przy tym słownictwo typowe dla obranej przez siebie poetyki. Dzięki realizmowi magicznemu Olga Tokarczuk prezentuje swoją filozoficzno-mitologiczną koncepcję, w której świat istnieje tylko dzięki połączeniu dwóch przeciwstawnych sił.
RU
В статье представлено описание метода магического реализма в творчестве Ольги Токарчук. Магический реализм позволяет выйти за границы жанра романа в его традиционном понимании. В выбранных романах (Правек и другие времена, Путь Людей Книги, Дом дневной, дом ночной) автор показывает столкновение двух миров – реального и мифического. Довольно часто граница между ними не выражена, еле видна, таким образом Ольга Токарчук играет с читателем. В мирах писательницы легко можно потеряться, потому что на многих уровнях миры накладываются и проникают друг в друга. Более всего Ольгу Токарчук интересует именно эта едва заметная граница между мирами. Автор обращает внимание на пограничные пространства, состояния и времена. Одним из наиболее интересных пограничных состояний для Ольги Токарчук является сон. Именно он выполняет функцию моста, с помощью которого можно перейти с берега реальности на берег мифического мира. Писательница описывает сны при помощи магического реализма, пользуясь характерными для данного метода выразительными средствами. С помощью метода магического реализма Токарчук описывает необычные времена, пространства, события и героев. При помощи магического реализма автор раскрывает философско-мифологическую концепцию, согласно которой мир существует только благодаря единению двух противоборствующих сил.
PL
Celem artykułu jest przeniesienie kategorii realizmu magicznego na grunt badań filmoznawczych. Zostały tu przytoczone najważniejsze literaturoznawcze koncepcje teoretyczne dotyczące tej tendencji oraz refl eksje na temat realizmu i fantastyki w filmie. Dalszą część rozważań stanowi zaprezentowanie na wybranych przykładach trzech nurtów związanych z omawianym zjawiskiem. Są to adaptacje literatury, fi lmy z obszaru kina autorskiego oraz odrębna kategoria obrazów balansujących na granicy rzeczywistości i fantastyki, niewłaściwie zaliczanych przez laików do realizmu magicznego.
EN
The article’s idea is to transfer the categories of magical realism to film studies . Major theoretical literary concepts concerning this tendency are quoted , as well as contextual reflections on film realism and fantasy. The next part of the paper constitutes the presentation of three distinguished trends related to the discussed phenomenon on chosen examples. These are literary adaptations, films from the amateur cinema field and a category of pictures balancing on the line between reality and fantastic, inappropriately included into magical realism by amateurs.
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.