Search results

1

Metody badania przedsiębiorczości oparte na rejestrze podmiotów gospodarki narodowej

100%

Raczyk A.

Przedsiębiorczość - Edukacja

|

2009

|

vol. 5

133-146

EN

One of the most important problems with examining entrepreneurship at the local level is theavailability and quality of data gathered by public statistics. Registers conducted byadministrative information systems are a potential source of information on the number,structure and spatial distribution of entities of the national economy. The most important roleamong them plays the Country Ofﬁcial Register of Units of the National Economy – REGON(KRUPGN REGON) conducted by Central Statistical Ofﬁce.The analysis of the REGON register is seriously hindered by its overrepresentativeness.Lack of detailed information on the scale of the phenomenon causes problems with interpretationof the obtained results. The basic purpose of conducted research was to verify the completenessof the register of economic entities its up-to-dateness from the point of view of informationthat describe these entities (status, location, number of persons employed). Moreover, it waschecked whether the observed differences between the statistical and the real number ofentities display any generic regularities (in PKD section) or spatial ones. This was obtainedthrough the questionnaire survey of all the existing economic entities and comparison of thegathered data with the REGON register. Due to the scale of the research the analysis wasconducted on the example of a medium-sized town (urban commune of Milicz) in 2006–2007.The analysis has shown a variety of signiﬁcant differences concerning the number ofentities of the national economy as well as their size and type. It also allowed to deﬁne generalcharacteristic features of spatial distribution the real signs of economic activity in the urbanspace. Although the conducted analysis concerned the relatively small settlement unit, itseems that the results obtained form the pattern that is reﬂected on the national scale.

2

Prokura. Istotna instytucja dla przedsiębiorcy rejestrowego

100%

Pocheć W.

Przedsiębiorczość - Edukacja

|

2005

|

vol. 1

95-100

PL

Podsumowując, prokura jest niezwykle ważnym instrumentem w prowadzeniu przedsiębiorstwa przez przedsiębiorcę rejestrowego. To pełnomocnictwo ma bardzo szeroki zakres i wychodzi na przeciw potrzebom (zarówno prawnym, jak i gospodarczym) uczestników obrotu gospodarczego. Zaletą tak ukształtowanego przedstawicielstwa jest przede wszystkim ustawowe określenie zakresu umocowania prokurenta, co bezpośrednio skutkuje na zwiększenie bezpieczeństwa prawnego. W dzisiejszych warunkach gospodarczych prokura jest wręcz nieodzowna przy prowadzeniu przedsiębiorstwa i dobrze, że instytucja ta została uregulowana przez ustawodawcę, gdyż w wyraźny sposób przyczynia się do zapewnienia bezpieczeństwa, ułatwienia i usprawnienia obrotu gospodarczego...

3

Choroby zawodowe stwierdzone w Polsce w 2012 r.

75%

Wilczyńska U., Sobala W., Szeszenia-Dąbrowska N.

Medycyna Pracy

|

2013

|

vol. 64

|

issue 3

317-326

EN

Background: The aim of the paper was to present basic statistical data on occupational diseases diagnosed in 2012. Material and Methods: The work was based on the data from "Occupational Disease Reporting Forms" received by the Central Register of Occupational Diseases in 2012. The data comprised information on nosologic units, gender and age of patients, duration of occupational exposure, sections of the national economy and voivodeships. The incidence was specified in terms of the number of cases in relation to paid employees or to employed people. Results: The number of occupational diseases accounted for 2402 cases. The incidence rate was 23 cases per 100 000 paid employees. In spite of the general decline in the number of cases, the incidence of infectious and parasitic diseases increased by 8.6%. The highest incidence was noted for infectious and parasitic diseases (6.8/100 000), pneumoconioses (5.5/100 000), hearing loss (2.1/100 000), diseases of: the peripheral nervous system (2/100 000), voice disorders (1.9/100 000) and the musculo-skeletal system pathologies (1.1/100 000). The pathologies specified above accounted in total for 84% of all occupational diseases. The industrial sectors of the national economy characterized by the highest incidence included mining and quarrying (288.3/100 000) and manufacturing (27.8/100 000). The highest incidence was recorded in the Silesian (46.2/100 000) and the lowest in the Opolskie (4.2/100 000) voivodeships. Conclusions: The downward trend in the incidence of occupational diseases continues. Different incidence of voice disorders among teachers in individual provinces suggests that uniform preventive, diagnostic and certification standards are missing. Med Pr 2013;64(3):317–326

PL

Wstęp: W artykule przedstawiono podstawowe dane o chorobach zawodowych stwierdzonych w 2012 r. Materiał i metody: Podstawą opracowania były „Karty stwierdzenia choroby zawodowej” wystawione przez stacje sanitarno-epidemiologiczne w 2012 r. i przesłane do Centralnego Rejestru Chorób Zawodowych w Instytucie Medycyny Pracy im. prof. J. Nofera w Łodzi. Dane przedstawiono z uwzględnieniem jednostek chorobowych, płci i wieku osób chorych, okresu narażenia w miejscu pracy na czynniki szkodliwe, które powodują stwierdzoną patologię, oraz w zależności od sekcji gospodarki narodowej i województw. Zapadalność scharakteryzowano za pomocą współczynników obliczanych w stosunku do liczby zatrudnionych lub liczby pracujących. Wyniki: Stwierdzono 2402 przypadki chorób zawodowych. Współczynnik zapadalności na 100 tys. zatrudnionych wynosił 23. Przy ogólnym spadku liczby chorób zawodowych w 2012 r. wzrosła o 56 (8,6%) liczba przypadków chorób zakaźnych lub pasożytniczych. Najwyższe współczynniki dotyczyły chorób zakaźnych lub pasożytniczych (6,8 na 100 tys. zatrudnionych), pylic płuc (5,5 na 100 tys.), ubytku słuchu (2,1 na 100 tys.), chorób obwodowego układu nerwowego (2 na 100 tys.), narządu głosu (1,9 na 100 tys.) i układu ruchu (1,1 na 100 tys.). Wymienione patologie stanowiły łącznie 84% wszystkich chorób zawodowych. Sekcjami gospodarki o charakterze przemysłowym, których dotyczyła najwyższa zapadalność, były górnictwo i wydobywanie (288,3 na 100 tys.) oraz przetwórstwo przemysłowe (27,9 na 100 tys.). Pod względem terytorialnego rozproszenia najwyższą zapadalność odnotowano w województwie śląskim (46,2 na 100 tys. pracujących), a najniższą w opolskim (4,2). Wnioski: Utrzymuje się tendencja spadkowa zapadalności na choroby zawodowe. Zróżnicowanie zapadalności w województwach na choroby narządu głosu u nauczycieli wskazuje na brak jednolitych standardów profilaktycznych, diagnostycznych i orzeczniczych. Med. Pr. 2013;64(3):317–326

4

“DEAR EMMA…”. GENRE OVERLAPPING AND REGISTER VARIATION IN THE ENGLISH AND ITALIAN VERSION OF SERGIO MARCHIONNE’S LETTER TO CONFINDUSTRIA

71%

Manzella P.

Comparative Legilinguistics

|

2020

|

vol. 44

46-63

EN

Abstract: The aim of this paper is to examine whether genre overlapping and register variation have implications on the translation outcome. To this end, the English and the Italian version of the letter sent by Sergio Marchionne to the President of Confindustria – Italy’s most important employers’ organisation – will be analysed. The decision to investigate Marchionne’s statement is based on the fact that this is a letter disseminated in the form of a press release, which also contains highly-technical terminology pertaining to Employment Relations (ER) discourse. Consequently, a number of issues might arise when deciding which strategy should be used in terms of genre analysis and register when translating specialised texts.

5

Czynniki chemiczne o działaniu rakotwórczym lub mutagennym w środowisku pracy w Polsce w latach 2008–2010

63%

Konieczko K., Pałaszewska-Tkacz A., Czerczak S.

Medycyna Pracy

|

2013

|

vol. 64

|

issue 2

181-192

EN

Background: The aim of this paper is to present a concise but comprehensive information on the occurrence of carcinogenic or mutagenic agents in Polish enterprises and the number of workers exposed to those agents reported to the central register by employers. Objectives and responsibilities of the register, as well as the range and methods of data gathering are discussed. Material and Methods: Data concerning carcinogenic or mutagenic chemical substances and technological processes reported to central register in 2008-2010 were analyzed. Results: In 2008-2010 more than 300 carcinogenic or mutagenic chemical substances were reported to the register. Approximately 2500 plants reported above 150 000 per-person-exposures annually. Among all technological processes regarded as occupational carcinogens, hardwood dusts exposure (about 660 companies; 11 000-13 000 exposed workers each year) and exposure to polycyclic aromatic hydrocarbons (PAHs) present in coal products (117-125 plantsl 3000 exposed per year) were reported. Conclusions: The most widespread carcinogenic/mutagenic substances were: benzene, chromium(VI) compounds: potassium dichromate and chromate, chromium(VI) trioxide and other chromium compounds, ethylene oxide, asbestos, benzo[a]pyrene and gasoline. The highest number of men was exposed to particular PAHs and benzene , and the majority of women was exposed to benzene, potassium dichromate and chromate, acrylamide, ethylene oxide and gasoline. The lack of clear-cut definitione of occupational exposure to carcinogen creates a problem faced by employers in defining the accurate number of exposed workers. Med Pr 2013;64(2):181–192

PL

Wstęp: Celem artykułu jest przedstawienie informacji o występowaniu w zakładach pracy w Polsce czynników o działaniu rakotwórczym lub mutagennym oraz o liczbie zgłoszonych przez pracodawców osób narażonych zawodowo na te czynniki na podstawie danych zgromadzonych w centralnym rejestrze. Omówiono cele i zadania prowadzonego rejestru oraz zakres i sposób gromadzenia danych. Materiał i metody: Analizie poddano dane dotyczące substancji chemicznych i procesów technologicznych o działaniu rakotwórczym lub mutagennym nadesłane do centralnego rejestru w latach 2008-2010. Wyniki: W omawianych latach zgłoszono do rejestru ponad 300 rakotwórczych lub mutagennych substancji chemicznych (corocznie zgłaszało je ok. 2,5 tys. zakładów pracy). Spośród procesów technologicznych uznanych za zawodowe kancerogeny wykazywano prace w narażeniu na pyły drewna twardego oraz procesy technologiczne związane z narażeniem na wielopierścieniowe węglowodory aromatyczne (WWA) obecne w produktach węglowych. Prace w kontakcie z pyłami drewna twardego zgłaszało corocznie po ok. 660 zakładów pracy, a liczba zgłoszonych osób zawodowo narażonych na ten czynnik wynosiła 11-13 tys. rocznie. Procesy technologiczne związane z narażeniem na WWA obecne w produktach węglowych zgłaszało 117-125 zakładów pracy, a osób narażonych zgłaszano ok. 3 tys. rocznie. Wnioski: Najbardziej rozpowszechnionymi rakotwórczymi/mutagennymi substancjami chemicznymi były benzen, związki chromu(VI) - dichromian(VI) i chromian(VI) potasu, tritlenek chromu oraz inne związki chromu(VI), tlenek etylenu, azbest, benzo[a]piren oraz jedna z niespecyfikowanych benzyn. Najwięcej mężczyzn było narażonych na poszczególne WWA i benzen, a kobiet - na benzen, dichromian(VI) potasu, chromian(VI) potasu, akrylamid, tlenek etylenu i niespecyfikowaną benzynę. Brak jednoznacznej definicji narażenia na czynniki rakotwórcze powoduje, że pracodawcy mają problem z właściwym określeniem liczby narażonych pracowników. Med. Pr. 2013;64(2):181–192

6

Prokura jako szczególny rodzaj pełnomocnictwa

63%

Chała P. K.

Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio G (Ius)

|

2015

|

vol. 62

|

issue 1

EN

Commercial representation is a power of attorney granted mainly in commercial companies, that is entities which run business activities subject to entry in the commercial register. It is a type of power of attorney, connected inseparably with business activities. It should be stressed, however, that commercial representation may also be used by physical persons who are entrepreneurs. At the same time, the institution of commercial representation has special characteristics. It may be used only by registered entrepreneurs, it grants powers to perform activities related to running the enterprise, and the scope of powers is determined by law. Commercial representation contains the power to act in the external relations of the entrepreneur in matters related to running the enterprise. All this confirms that commercial representation is an institution combining characteristics of a power of attorney with some additional elements which make it a special type of power of attorney, wider than the general power of attorney.

PL

Wprowadzenie do Kodeksu cywilnego przepisów dotyczących prokury było dopełnieniem reformy Kodeksu handlowego, w którym prokura była uregulowana pierwotnie. Sama koncepcja konstrukcji nie uległa jednak zmianie. Prokura jest pełnomocnictwem ze szczególnymi cechami. Od „zwykłego” pełnomocnictwa odróżnia ją ustawowo określony zakres umocowania (ograniczenie przedmiotowe) oraz szczególna kwalifikacja podmiotów uprawnionych do jej udzielenia (ściśle określony zakres podmiotowy). Zakres prokury jest znacznie szerszy od zakresu pełnomocnictwa ogólnego, które obejmuje czynności zwykłego zarządu. Prokura dotyczy jednak wyłącznie czynności związanych z prowadzeniem przedsiębiorstwa przedsiębiorcy. Nie jest dopuszczalne rozszerzenie zakresu prokury, bowiem określa go ustawa. Możliwe jest natomiast udzielenie prokurentowi pełnomocnictwa szczególnego do dokonania poszczególnych czynności. Wszystkie te cechy umożliwiają prokurentowi reprezentowanie przedsiębiorcy w stosunkach zewnętrznych, co na pewno ułatwia i usprawnia obrót gospodarczy.

7

Regesty wybranych zapisek z akt działalności arcybiskupów gnieźnieńskich : indeks osób, miejscowości i rzeczy

63%

Rybus H.

Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne

|

1963

|

vol. 6

314-341

EN

-

8

Zarząd aktami: problem centralny archiwistyki współczesnej: (cd.)

63%

Grygier T.

Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne

|

1978

|

vol. 37

17-51

EN

-

9

Kopiarze dokumentów Zakonu Paulinów w Polsce do końca XVII wieku: (dok.)

63%

Zbudniewek J.

Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne

|

1977

|

vol. 35

145-194

EN

-

10

Sumariusz wpisów kopiariusza Kapituły Kolegiackiej w Łowiczu z przełomu XVIII i XIX wieku: (z kontynuacją do roku 1961)

63%

Librowski S.

Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne

|

1977

|

vol. 34

191-291

EN

-

11

Międzynarodowy Inwentarz Źródeł Muzycznych (RISM) w Polsce - współpraca z bibliotekami kościelnymi

63%

Wojnowska E.

Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne

|

1988

|

vol. 56

163-172

EN

-

12

Rejestr Należności Publicznoprawnych

63%

Rzewuski M.

Studia Prawnicze: rozprawy i materiały

|

2017

|

issue 2 (21)

17-30

EN

Z początkiem 2018 r. w Polsce wprowadzona zostanie dodatkowa lista dłużników – Rejestr Należności Publicznoprawnych. Ma on być instytucją publiczną i całkowicie darmową, prowadzoną przez szefa Krajowej Administracji Skarbowej. W Rejestrze mają być ujawniani zobowiązani niewykonujący obowiązku zapłaty należności pieniężnych podlegających egzekucji administracyjnej, których wierzycielami są naczelnicy urzędów skarbowych lub jednostki samorządu terytorialnego. Głównym celem Rejestru jest usprawnienie ściągania zobowiązań, zarówno od osób fizycznych, jak i prawnych.

13

How Can Be Increased the Accessibility and Effectiveness of Advance Directives?

63%

Tőkey B., Hoffman I.

Studia Iuridica Lublinensia

|

2023

|

vol. 32

|

issue 5

359-370

PL

Większość systemów prawnych reguluje jedną lub więcej form testamentu życia. Generalnie jednak ludzie ich nie sporządzają. Główną przyczyną tego problemu jest niedoinformowanie o tej instytucji prawnej oraz fakt, że sporządzenie takiego aktu jest zbyt trudne lub zbyt kosztowne. Ponadto nawet w sytuacji, gdy ktoś sporządził taki akt woli, rodzą się wątpliwości, czy wywoła on zamierzony skutek prawny. Podobnie problematyczna może być egzekucja testamentów życia, zwłaszcza gdy wymaga postępowań sądowych. Sytuacja dotycząca testamentów życia jest mniej więcej podobna w większości systemów prawnych. Naszym celem jest wykazanie, że można rozwiązać te problemy z wykorzystaniem już istniejących (np. w Austrii lub na Węgrzech) baz danych medycznych oraz poprzez wprowadzenie nieprocesowych rozwiązań w zakresie rozstrzygania sporów prawnych.

EN

One or more forms of advance directives are regulated in the majority of legal systems. However, people generally do not create advance directives. The main reason for this problem is that people do not have enough information about this legal institution, and it is too difficult or expensive to create one. Furthermore, it is also questionable if someone has an advance directive whether it will be able to achieve the aimed legal effect. Similarly, the enforcement of the advance directives could be problematic, especially if litigation is required to enforce these wills. The situation of advance directives is more or less the same in the majority of legal systems. Our aim is to show that these problems could be solved using the already existing, e.g. in Austria or Hungary, digital health databases and by introducing a non-litigation legal dispute framework.

14

Rejestr wyznaniowych osób prawnych – wybrane zagadnienia na przykładzie jednostek Kościoła katolickiego

51%

Malesa W., Wawrzaszek A.

Studia z Prawa Wyznaniowego

|

2014

|

vol. 17

275-309

PL

Jednostki organizacyjne Kościołów i innych związków wyznaniowych mogą uzyskać osobowość prawną na gruncie prawa polskiego. Ten przywilej umożliwia swobodne funkcjonowanie w przestrzeni publicznej. Według przyjętej w Polsce koncepcji, osoby prawne działają przez swoje organy. Prawo wewnętrzne Kościoła katolickiego wprowadza szereg ograniczeń w kompetencjach poszczególnych organów, co powoduje utrudnienia w obrocie prawnym. Przedmiotem orzeczeń sądowych stały się spory związane z dokonaniem przez kościelną osobę prawną czynności, do której nie była umocowana na gruncie prawa kanonicznego. Wyroki wydawane w tych sprawach wywołały dyskusję w doktrynie. Rozwiązaniem problemu jest upublicznienie kompetencji poszczególnych osób prawnych i ich organów, co zabezpieczy pewność obrotu. M. Pietrzak, D. Walencik i A. Januchowski postulują utworzenie publicznego rejestru wyznaniowych osób prawnych. Koncepcję tę rozwijają autorzy artykułu, którzy określają zarys tego rejestru –miałyby się w nim znaleźć informacje o nazwie, adresie siedziby oraz numerach identyfikacyjnych wyznaniowej osoby prawnej. Ponadto ujawniona powinna zostać jej przynależność denominacyjna, teren działania, dane organu stanowiącego (nadrzędnego) i dane organu zarządzającego (wykonawczego). W artykule przedstawiony został także przykładowy katalog kompetencji związanych z prawem reprezentacji oraz zaciągania zobowiązań finansowych, które należy wymienić w rejestrze. Poruszono także kwestię możliwości nadawania statusu organizacji pożytku publicznego.

EN

Organizational units of Churches and religious associations may receive legal personality on the basis of the Polish law. This privilege enables them to function freely in the public space. According to the concept adopted in Poland, legal persons act through their organs. The domestic law of the Catholic Church introduces a number of restrictions in regard to the competences of particular organs, which causes difficulties in the legal turnover. What has started to become the subject of the court’s rulings has been the fact of taking actions by the church’s legal person to which he has not been authorized on the basis of the canonic law. The sentences issued in these matters have led to a discussion on the doctrine. The solution of the problem is to make the competences of particular legal persons and their organs public, which will ensure the security of the turnover. M. Pietrzak, D. Walencik and A. Januchowski, the authors of the articles, postulate the creation of the public register of denominational legal persons. The authors of the article develop this concept and provide an outline for this register – it would contain information about the denominational legal person’s name, the address of residence and identification numbers. Moreover, what should be revealed is denominational belonging, the area of action, the data referring to the decision making organ (superior) and the data of the managing organ (executive). The article also presents an exemplary catalogue of competences connected with representation law and incurring financial obligations which should be listed in the register. The possibility of giving the status of a public utility organization has also been tackled.

15

Choroby zawodowe w Polsce w 2013 r. i ich czynniki przyczynowe

51%

Szeszenia-Dąbrowska N., Wilczyńska U., Sobala W.

Medycyna Pracy

|

2014

|

vol. 65

|

issue 4

463-472

EN

Background: The paper presents the incidence of occupational diseases in Poland (2013). Material and Methods: Occupational disease reporting forms, supplied to the Central Register of Occupational Diseases, were used as the study material. The incidence was specified in terms of rates per 100 000 employed people. Results: The number of new cases was 2214 with the incidence rate of 15.6. The downward trend recorded over several years continues; compared to 2012, the number of new cases decreased by 7.8%. Exposure to dusts (35% cases), mostly inorganic (carbon, asbestos, and industrial dusts containing free crystalline silica) was the most common cause of occupational diseases. Among the organic dusts allergenic effects of flour and vegetable dusts predominated. Every 3rd case of occupational disease was attributable to physical agents, mainly the way the work is done, excessive vocal effort and noise. The sections of national economy with the highest incidence comprised mining and quarrying (271.1), manufacturing (24.3), education (22.4), agriculture, forestry, hunting and fishing (21.0), human health and social assistance (20.5). Conclusions: The decreased incidence of ‘traditional’ diseases observed over the recent 15 years and the analysis of the 2013 incidence indicate a need to revise the Polish list of occupational diseases by exposures found in the modern work environment. Particular attention should be paid to conditions prevailing in workplaces with high exposures to industrial dusts containing free crystalline silica. A considerable variation in the incidence of voice disorders in teachers between individual voivodeships (provinces) points to the need for harmonization of the standards of preventive, diagnostic and certification procedures. Med Pr 2014;65(4):463–472

PL

Wstęp: W doniesieniu przedstawiono sytuację epidemiologiczną chorób zawodowych stwierdzonych w 2013 r. Materiał i metody: Podstawą opracowania były „Karty stwierdzenia choroby zawodowej” przesłane do Centralnego Rejestru Chorób Zawodowych. Zapadalność scharakteryzowano za pomocą współczynników na 100 tys. pracujących. Wyniki: Stwierdzono 2214 przypadków chorób zawodowych. Współczynnik zapadalności wynosił 15,6. Utrzymuje się notowana od kilkunastu lat tendencja spadkowa zapadalności, przy czym w stosunku do roku 2012 liczba przypadków zmniejszyła się o 7,8%. Najczęstszymi przyczynami chorób zawodowych było narażenie na pyły (35% ogółu przypadków), w większości nieorganiczne (węgla, azbestu oraz pyły przemysłowe z zawartością wolnej krzemionki). Wśród pyłów organicznych dominujące znaczenie w rozwoju patologii miało alergizujące działanie pyłu mąki i pyłów roślinnych. Co 3. przypadek patologii zawodowej przypisano działaniu czynników fizycznych, głównie sposobowi wykonywania pracy, wysiłkowi głosowemu i hałasowi. Najwyższa zapadalność dotyczyła górnictwa i wydobywania (271,1), na kolejnych miejscach znalazły się: przetwórstwo przemysłowe (24,3), edukacja (22,4), rolnictwo, leśnictwo, łowiectwo i rybactwo (21,0), opieka zdrowotna i pomoc społeczna (20,5). Wnioski: Zmniejszanie się od 15 lat przypadków „klasycznych” chorób zawodowych i wyniki analizy zapadalności w 2013 r. wskazują na konieczność weryfikacji krajowego wykazu chorób uznanych za zawodowe pod kątem czynników szkodliwych i uciążliwych, które występują we współczesnym środowisku pracy. Szczególnej uwagi wymagają warunki pracy na stanowiskach, na których występuje narażenie na pyły przemysłowe zawierające wolną krzemionkę. Obserwowane znaczne zróżnicowanie w województwach zapadalności na choroby narządu głosu u nauczycieli ujawnia potrzebę ujednolicenia standardów profilaktycznych, diagnostycznych i orzeczniczych. Med. Pr. 2014;65(4):463–472

16

Czynniki rakotwórcze i mutagenne w środowisku pracy w Polsce w latach 2011–2012

51%

Pałaszewska-Tkacz A., Czerczak S., Konieczko K.

Medycyna Pracy

|

2015

|

vol. 66

|

issue 1

29-38

EN

Background: The objective of the study was the analysis of structure of carcinogenic or mutagenic chemical substances and dusts occurring in Polish enterprises, 2011–2012, including the number of exposed employees reported to the “Central register of data on exposure to carcinogenic or mutagenic chemical substances, mixtures, agents or technological processes”, Nofer Institute of Occupational Medicine, Łódź. In the paper the aims, range and methodology of data collecting by the Central Register are presented. Material and Methods: Qualitative and quantitative analyses of the data on occupational exposure to carcinogenic substances and technological processes reported by employers were carried out. Results: In 2011–2012 approximately 2600 plants reported more than 300 carcinogenic or mutagenic chemical substances annually. The most common occupational chemical carcinogens/mutagens were: benzene, one of the unspecified gasoline, chromium(VI) compounds, asbestos, chromium(VI) trioxide, ethylene oxide and benzo[a]pyrene. The highest number of employees was exposed to particular polycyclic aromatic hydrocarbons (PAHs). Hardwood dust was the major occupational carcinogen listed in the technological processes inventory with approximately 11 000 employees exposed in about 650 enterprises annually. Conclusions: The amended legislation concerning occupational exposure to carcinogens has not significantly influenced the exposure structure in Poland. Nevertheless it permited to determine the actual total number of the occupationally exposed to carcinogens. Med Pr 2015;66(1):29–38

PL

Wstęp: Przedmiotem badań była analiza struktury występowania czynników chemicznych i pyłowych o działaniu rakotwórczym lub mutagennym w zakładach pracy w Polsce w latach 2011–2012, w tym liczby osób zawodowo narażonych na te czynniki, na podstawie danych zgromadzonych w „Centralnym rejestrze danych o narażeniu na substancje chemiczne, ich mieszaniny, czynniki lub procesy technologiczne o działaniu rakotwórczym lub mutagennym”, prowadzonym przez Instytut Medycyny Pracy im. prof. J. Nofera w Łodzi. Przedstawiono cele, zakres i metodykę prowadzenia rejestru. Materiał i metody: Dane dotyczące zawodowego narażenia na substancje chemiczne i procesy technologiczne o działaniu rakotwórczym lub mutagennym w latach 2011–2012 nadesłane przez pracodawców poddano jakościowej i ilościowej analizie. Wyniki: W latach 2011–2012 pracodawcy z ponad 2600 zakładów pracy zgłaszali rocznie informację o występowaniu ok. 300 różnych substancji rakotwórczych/ /mutagennych. Najbardziej rozpowszechnione były benzen, jedna z niespecyfikowanych benzyn, związki chromu(VI), azbest, tritlenek chromu, tlenek etylenu i benzo[a]piren. Najwięcej pracowników było narażonych na poszczególne wielopierścieniowe węglowodory aromatyczne (WWA) i benzen. Istotnym kancerogenem zawodowym, umieszczonym w wykazie procesów technologicznych zawartym w ww. rejestrze, były pyły drewna twardego, na które narażonych było ok. 11 tys. osób rocznie w ponad 650 zakładach pracy. Wnioski: Nowelizacja rozporządzenia dotyczącego narażenia zawodowego na czynniki rakotwórcze nie wpłynęła istotnie na strukturę narażenia w Polsce, ale umożliwiła określenie rzeczywistej liczby osób narażonych ogółem. Med. Pr. 2015;66(1):29–38

17

Rejestry chorągwi arkebuzerskich braci Jarosza (Hieronima) i Krzysztofa Pigłowskich z 1651 r. Edycja źródłowa

51%

Staręgowski B.

Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio F – Historia

|

2015

|

vol. 70

EN

Military parade registers, which function as both military and financial documentation, are some of the most important documents providing insight into the functioning of the Old Polish army. Their reliable preparation was a condition of the proper pay soldiers received for their service. The discussed register covers two regiments of arquebuse raiders of Jarosz (Hieronim) and Krzysztof Pigłowski, who in 1651 changed their enlistment from the local to the state government. The registers were drafted in October 1651 and reflected the payouts for the year’s fourth quarter.

PL

Jednymi z najważniejszych dokumentów pozwalających poznać funkcjonowanie armii staropolskiej są rejestry popisowe, będące aktami skarbowo-wojskowymi. Od ich rzetelnego sporządzenia zależała właściwa wypłata żołdu żołnierzom za ich służbę. Przedstawiony rejestr dotyczy dwóch chorągwi arkebuzerskich braci Jarosza (Hieronima) i Krzysztofa Pigłowskich, którzy w 1651 r. przeszli z zaciągu samorządowego na państwowy. Rejestry zostały sporządzone w październiku 1651 r. i były podstawą do wyliczenia żołdu za czwarty kwartał.

18

Zawodowe kancerogeny i mutageny w Polsce – występowanie i narażenie pracowników w latach 2018–2021 na podstawie danych z Centralnego rejestru czynników o działaniu rakotwórczym lub mutagennym

51%

Klimecka A., Konieczko K., Szczęsna D., Jurewicz J.

Medycyna Pracy

|

2023

|

vol. 74

|

issue 5

399-407

EN

Background Central register of data on exposure to carcinogenic or mutagenic chemical substances, their mixtures, agents or technological processes (CRCR) conducted by Nofer Institute of Occupational Medicine (NIOM) enables monitoring of such agents occurrence in working environment in Poland. The NIOM conducts CRCR based on the provisions of the Regulation of the Minister of Health of 24 July 2012 on chemical substances, their mixtures, agents or technological processes with carcinogenic or mutagenic effects in the work environment. The work summarizes the information reported to CRCR in 2018–2021. Material and Methods The data were extracted from CRCR, to which it was transferred by sanitary inspections. The data were extracted from CRCR. Data in this register is gathered based on employers’ notifications to sanitary inspection. The study includes the number of reported agents (chemical substances and technological processes), the number of enterprises and the number of persons exposed to particular groups of agents (chemical substances, technological processes, ionizing radiation). Results The number of substances notified to the CRCR increases, from 382 reported substances in 2018 to 444 in 2021. Significant increase in the number of enterprises reporting technological processes (from 981 in 2018 to 5422 in 2021) and the number of exposed persons results from the law amendments extending the list of carcinogenic or mutagenic processes. Conclusions The CRCR is a unique database on the occurrence and exposure to occupational carcinogens and mutagens, in which data from over 20 years has been collected. The increase in the number of reports to the register was mainly influenced by legislative changes regarding carcinogenic or mutagenic agents. Due to amount and complexity of data, they can be used for analysis in projects and programs aimed at raising awareness and reducing risk of occupational exposure to carcinogens and also during legislative works in Poland and in the EU.

PL

Wstęp Centralny rejestr danych o narażeniu na substancje chemiczne, ich mieszaniny, czynniki lub procesy technologiczne o działaniu rakotwórczym lub mutagennym (CRCR) prowadzony przez Instytut Medycyny Pracy (IMP) w Łodzi umożliwia monitorowanie występowania tych czynników w środowisku pracy w Polsce. Instytut Medycyny Pracy prowadzi CRCR na podstawie przepisów Rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 24 lipca 2012 r. w sprawie substancji chemicznych, ich mieszanin, czynników lub procesów technologicznych o działaniu rakotwórczym lub mutagennym w środowisku pracy. W pracy podsumowano informacje zgłaszane do CRCR w latach 2018–2021. Materiał i metody Opracowane dane pochodzą z CRCR, do którego zostały przekazane przez pracodawców za pośrednictwem inspekcji sanitarnych. Opracowanie obejmuje liczby: zgłaszanych czynników (substancji i procesów technologicznych), zakładów pracy dokonujących zgłoszeń i osób narażonych na poszczególne grupy czynników (substancje chemiczne, procesy technologiczne, promieniowanie jonizujące). Wyniki Liczba substancji zgłaszanych do CRCR zwiększa się, w 2018 r. zgłoszono 382 substancje, a w 2021 r. – 444 substancje. Odnotowano znaczne zwiększenie liczby zakładów zgłaszających procesy technologiczne (z 981 w 2018 r. do 5422 w 2021 r.) i liczby osób na nie narażonych. Wynika to z nowelizacji prawa rozszerzającej wykaz procesów o działaniu rakotwórczym lub mutagennym. Wnioski Rejestr CRCR jest wyjątkową w skali kraju bazą danych o występowaniu i narażeniu na zawodowe kancerogeny i mutageny, w której zgromadzono dane z ponad 20 lat. Na wzrost liczby zgłoszeń do rejestru w omawianych latach największy wpływ miały zmiany legislacyjne dotyczące czynników o działaniu rakotwórczym lub mutagennym. Ze względu na ilość i kompleksowość danych zgromadzonych w rejestrze są one wykorzystywane do analiz w ramach projektów i programów mających na celu podnoszenie świadomości na temat zagrożeń wynikających z narażenia na czynniki rakotwórcze w miejscu pracy oraz ograniczanie tych zagrożeń, a także podczas prac legislacyjnych w Polsce i UE.

19

Choroby zawodowe w Polsce w 2014 r.

51%

Szeszenia-Dąbrowska N., Wilczyńska U.

Medycyna Pracy

|

2016

|

vol. 67

|

issue 3

327-335

EN

Background The aim of the annual analysis of the incidence of occupational diseases in Poland is to evaluate the extent of the incidence and to identify its causes as well as activities involving factors that are harmful or annoying to such an extent that they result in occupational diseases. Material and Methods Occupational diseases reporting forms supplied to the Central Register of Occupational Diseases were used as the study material. Results In 2014, there were 2351 cases of occupational diseases recorded, i.e., 16.5 cases per 100 thousand of employees. The most numerous categories comprised infectious or parasitic diseases (borreliosis), pneumoconiosis, voice disorders and hearing loss (in total 79.7% of cases). The main causative factors of occupational diseases were as follows: industrial dust containing free silica, tick-transmitted Borrelia spirochete, and the way the work is done, including excessive vocal effort, and noise. The highest incidence per 100 thousand workers were recorded in mining and quarrying (296), manufacturing (24.9), education (24.6), agriculture and forestry (24.2) sectors. Conclusions Compared with the previous year, there was a slight increase in the number of cases of certified occupational diseases (6.2%), primarily due to the increased incidence of Lyme disease. The incidence of voice disorders among teachers continues to vary considerably in individual provinces (0–11.3/10 000), reflecting the use of non-uniform diagnostic and certification methods. Med Pr 2016;67(3):327–335

PL

Wstęp Celem corocznej analizy zapadalności na choroby zawodowe w Polsce jest ocena poziomu zjawiska oraz identyfikacja przyczyn i rodzajów działalności, w których występują czynniki szkodliwe lub uciążliwe w stopniu wywołującym patologię zawodową. Materiał i metody Analizę przeprowadzono na podstawie „Kart stwierdzenia choroby zawodowej” przesłanych obligatoryjnie przez stacje sanitarno-epidemiologiczne do Centralnego Rejestru Chorób Zawodowych. Wyniki W 2014 r. odnotowano 2351 przypadków chorób zawodowych, tj. 16,5 przypadków na 100 tys. pracujących. Najliczniej stwierdzano choroby zakaźne lub pasożytnicze (borelioza), pylice płuc, choroby narządu głosu i ubytek słuchu (w sumie 79,7% przypadków). Głównymi czynnikami przyczynowymi chorób zawodowych w 2014 r. były: pył przemysłowy zawierający wolną krzemionkę, przenoszony przez kleszcze krętek Borrelia i sposób wykonywania pracy, w tym nadmierny wysiłek głosowy i hałas. Najwyższą zapadalność na 100 tys. pracujących odnotowano w górnictwie (296), przetwórstwie przemysłowym (24,9), edukacji (24,6) oraz rolnictwie i leśnictwie (24,2). Wnioski W porównaniu z rokiem 2013 nastąpił niewielki wzrost liczby przypadków (o 6,2%) chorób zawodowych, spowodowany głównie zwiększeniem przypadków boreliozy. W poszczególnych województwach nadal obserwowane jest znaczne zróżnicowanie zapadalności nauczycieli na choroby narządu głosu (0–11,3/10 tys.), które wskazuje na niejednolitość stosowanych metod diagnostycznych i orzeczniczych. Med. Pr. 2016;67(3):327–335

20

Choroby zawodowe w Polsce w 2016 roku

51%

Świątkowska B., Hanke W.

Medycyna Pracy

|

2018

|

vol. 69

|

issue 6

643-650

EN

Background The aim of the work is to present the epidemiological situation in the field of occupational diseases in Poland in 2016. Material and Methods The cases of occupational diseases identified in accordance with the applicable case law system in Poland and reported to the Central Register of Occupational Diseases in 2016 were analyzed. The analysis includes nosologic units, their causative factors as well as gender and age of patients. Absolute numbers and incidence rates per 100 000 employees were presented. Results In 2016, 2119 cases of occupational diseases were recorded in Poland, i.e. 14.3 cases per 100 000 employed persons. The incidence rate was mainly caused by pneumoconioses (28.5%), infectious or parasitic diseases (27.2%), chronic voice disorders (9.7%), chronic diseases of the peripheral nervous system (8.6%) and hearing loss (6.3%). The highest incidence was recorded in the mining and quarrying (329.7 cases), agriculture and forestry (23.8 cases), manufacturing (20 cases) and education (17.9 cases) and healthcare and social work activities (17.7 cases). Conclusions In comparison with 2015, there was an increase in the number of cases of occupational diseases by 1.2%, which was influenced mainly by a larger (by 181 cases) number of pneumoconiosis. The epidemiological situation resulting from occupational diseases in our country, although it covers all identified cases, should be assessed with caution because the suspicion arises underestimation of certain diseases, especially cancer. Med Pr 2018;69(6):643–650

PL

Wstęp Celem pracy jest przedstawienie sytuacji epidemiologicznej w zakresie chorób zawodowych w Polsce w 2016 r. Materiał i metody Przeanalizowano przypadki chorób zawodowych stwierdzonych zgodnie z obowiązującym w Polsce systemem orzeczniczym i obligatoryjnie zgłaszanych do centralnego Rejestru Chorób Zawodowych w 2016 r. W przeglądzie uwzględniono m.in. jednostki chorobowe, ich przyczyny, a także płeć i wiek chorych. Przedstawiono liczby bezwzględne i współczynniki zapadalności na 100 tys. pracujących. Wyniki W 2016 r. stwierdzono w Polsce 2119 przypadków chorób zawodowych, tj. 14,3 przypadków na 100 tys. pracujących. Zachorowalność ogólną kształtowały głównie pylice płuc (28,5%), choroby zakaźne lub pasożytnicze (27,2%), przewlekłe choroby narządu głosu (9,7%), przewlekłe choroby obwodowego układu nerwowego (8,6%) i ubytek słuchu (6,3%). Najwyższą zapadalność na 100 tys. pracujących odnotowano w górnictwie (329,7 przypadków), rolnictwie i leśnictwie (21,9 przypadków), przetwórstwie przemysłowym (20 przypadków), edukacji (17,9 przypadków) oraz opiece zdrowotnej i pomocy społecznej (17,7 przypadków). Wnioski W porównaniu z rokiem 2015 nastąpił wzrost liczby przypadków chorób zawodowych o 1,2%, na co wpłynęła głównie większa – o 181 przypadków – liczba pylic płuc. Sytuacja epidemiologiczna wynikająca z zapadalności na choroby zawodowe w naszym kraju, chociaż obejmuje wszystkie stwierdzone przypadki, powinna być oceniana ostrożnie, gdyż nasuwa podejrzenie niedoszacowania niektórych chorób, szczególnie nowotworów. Med. Pr. 2018;69(6):643–650

Refine search results

Metody badania przedsiębiorczości oparte na rejestrze podmiotów gospodarki narodowej

Prokura. Istotna instytucja dla przedsiębiorcy rejestrowego

Choroby zawodowe stwierdzone w Polsce w 2012 r.

“DEAR EMMA…”. GENRE OVERLAPPING AND REGISTER VARIATION IN THE ENGLISH AND ITALIAN VERSION OF SERGIO MARCHIONNE’S LETTER TO CONFINDUSTRIA

Czynniki chemiczne o działaniu rakotwórczym lub mutagennym w środowisku pracy w Polsce w latach 2008–2010

Prokura jako szczególny rodzaj pełnomocnictwa

Regesty wybranych zapisek z akt działalności arcybiskupów gnieźnieńskich : indeks osób, miejscowości i rzeczy

Zarząd aktami: problem centralny archiwistyki współczesnej: (cd.)

Kopiarze dokumentów Zakonu Paulinów w Polsce do końca XVII wieku: (dok.)

Sumariusz wpisów kopiariusza Kapituły Kolegiackiej w Łowiczu z przełomu XVIII i XIX wieku: (z kontynuacją do roku 1961)

Międzynarodowy Inwentarz Źródeł Muzycznych (RISM) w Polsce - współpraca z bibliotekami kościelnymi

Rejestr Należności Publicznoprawnych

How Can Be Increased the Accessibility and Effectiveness of Advance Directives?

Rejestr wyznaniowych osób prawnych – wybrane zagadnienia na przykładzie jednostek Kościoła katolickiego

Choroby zawodowe w Polsce w 2013 r. i ich czynniki przyczynowe

Czynniki rakotwórcze i mutagenne w środowisku pracy w Polsce w latach 2011–2012

Rejestry chorągwi arkebuzerskich braci Jarosza (Hieronima) i Krzysztofa Pigłowskich z 1651 r. Edycja źródłowa

Zawodowe kancerogeny i mutageny w Polsce – występowanie i narażenie pracowników w latach 2018–2021 na podstawie danych z Centralnego rejestru czynników o działaniu rakotwórczym lub mutagennym

Choroby zawodowe w Polsce w 2014 r.

Choroby zawodowe w Polsce w 2016 roku