Search results

1

Nonantropocentryzm w ujęciu ekologii głębokiej

100%

Mateja-Furmanik M.

Internetowy Magazyn Filozoficzny Hybris

|

2019

|

vol. 46

|

issue 3

40-50

EN

Wzrost społecznego niepokoju związanego ze stanem zanieczyszczenia środowiska, kurczeniem się zasobów naturalnych, zmiejszaniem się arktycznej czapy lodowej – by wymienić tylko kilka – doprowadził do zwiększonego zainteresowania ruchami ekologicznymi. Podczas gdy "płytkie ruchy ekologiczne" skupiają się na szukaniu technologicznych rozwiązań zaistniałego kryzysu lub dążą do ochrony środowiska poprzez wprowadzenie zmian na poziomie administracyjnym, głęboka ekologia stara się dotrzeć do najgłębszego źródła problemu, jakim są podstawowe założenia ludzkiego światopoglądu. W tym artykule opisuję rozwój pojęcia antropocentryzmu wraz z jego implikacjami ze szczególnym uwzględnieniem wielkiego łańcucha bytów, który uważam za podstawowe pojęcie zachodniej kultury. Następnie przedstawiam alternatywny pogląd ekologii głębokiej wraz z jej ujęciem środowiska jako sieci istotowych relacji, ekologicznego-ja oraz biosferycznego egalitaryzmu.

PL

The growing concern over the state of environment pollution, depletion of natural resources, diminishing Arctic polar ice cap, to name just a few, has led to escalating interest in ecological movements. While "shallow ecology movements" focus on developing technological solutions or fight for protection on the level of administration, deep ecology goes to the root of the global environmental crisis which is the human worldview. In this paper I describe how the notion of anthropocentrism evolved and its implications with particular focus on the conception of the great chain of beings, which is considered as underlying thought pattern of Western Culture. Later on I present the alternative view of deep ecology with its notions of environment as a net of intrinsic relations, ecological self as well as biospheric egalitarianism.

2

Nonantropocentryzm w ujęciu ekologii głębokiej

100%

Mateja-Furmanik M.

Internetowy Magazyn Filozoficzny Hybris

|

2019

|

issue 46 (3)

40-50

EN

Wzrost społecznego niepokoju związanego ze stanem zanieczyszczenia środowiska, kurczeniem się zasobów naturalnych, zmiejszaniem się arktycznej czapy lodowej – by wymienić tylko kilka – doprowadził do zwiększonego zainteresowania ruchami ekologicznymi. Podczas gdy "płytkie ruchy ekologiczne" skupiają się na szukaniu technologicznych rozwiązań zaistniałego kryzysu lub dążą do ochrony środowiska poprzez wprowadzenie zmian na poziomie administracyjnym, głęboka ekologia stara się dotrzeć do najgłębszego źródła problemu, jakim są podstawowe założenia ludzkiego światopoglądu. W tym artykule opisuję rozwój pojęcia antropocentryzmu wraz z jego implikacjami ze szczególnym uwzględnieniem wielkiego łańcucha bytów, który uważam za podstawowe pojęcie zachodniej kultury. Następnie przedstawiam alternatywny pogląd ekologii głębokiej wraz z jej ujęciem środowiska jako sieci istotowych relacji, ekologicznego-ja oraz biosferycznego egalitaryzmu.

PL

The growing concern over the state of environment pollution, depletion of natural resources, diminishing Arctic polar ice cap, to name just a few, has led to escalating interest in ecological movements. While "shallow ecology movements" focus on developing technological solutions or fight for protection on the level of administration, deep ecology goes to the root of the global environmental crisis which is the human worldview. In this paper I describe how the notion of anthropocentrism evolved and its implications with particular focus on the conception of the great chain of beings, which is considered as underlying thought pattern of Western Culture. Later on I present the alternative view of deep ecology with its notions of environment as a net of intrinsic relations, ecological self as well as biospheric egalitarianism.

3

Structure metaphysique de la relation chez Thomas d’Aquin

75%

Kalka R.

Rocznik Tomistyczny

|

2017

|

vol. 6

29-46

EN

In his definions Thomas refers to Aristotle’s doctrine, that something can be in some relation to someting else. The essence of relation thus relies on the way of being, attitude or mindful grasp (respectus) of a thing. In such perspective relation is an accident, which has its source in intellect, rather than in being (S. th., I, qu. 28, a. 1, c.: « Solum in his qua, dicuntur ad aliquid, inveniuntur aliquo secundum rationem tantum, et non secundum rem »). In a proper sense, relation is an account or comparison of attitude to something external (esse ad), and it is not the internal property of subject (esse in). Aristotelian difference between « legetai » and « einai » has been interpreted already by Alexander of Hales (+ 1245) in medieval ages. He was the one, who proposed two aspects of relation: secundum dici (relational by determination) and relativum secundum esse (ontologically relational). For Thomas Aquinas terms which describe the relations refer to the state of being as such (secundum esse), for instance fatherhood or filiation, which occur because of the relations itself; or the relations, which are the effects of some sort of connection (secundum dici), for instance, mover and moved, which is the source of relation (S. th., I. qu. 13, a. 7, ad 1; De veritate, qu. 21, a. 6, c). These distinctions of relations which are varied according to ontological or logical perspective do not always show the real existence of relations, because, for example, pointing the left or right side of the round column cannot be referred to reality. On the other hand, there is undoubtedly real relations between science and sensory experiences of a man. The criterion which distinguishes real relations and logical relations is the very reality, Thomas says.

PL

W swoich definicjach relacji Tomasz odwołuje się do sformułowań Arystotelesa jako znajdowanie się w danym stanie wobec drugiej rzeczy. Istotą relacji jest więc sposób bycia, stosunek czy też rozważane spojrzenie (respectus) na jakąś rzecz. W takim wymiarze relacja jest jedyną przypadłością, która ma swoje źródło w intelekcie, a nie w bycie (S. th., I, qu. 28, a. 1, c. : « Solum in his qua, dicuntur ad aliquid, inveniuntur aliquo secundum rationem tantum, et non secundum rem »). Czyli w sensie właściwym, relacja jest ujęciem czy porównaniem stosunku do czegoś zewnętrznego (esse ad), a nie wewnętrzną cechą jakiegoś podmiotu (esse in). Arystotelesowskie rozróżnienie na « legetai » i « einai » dopiero w Średniowieczu Aleksander z Hales (+ 1245) zinterpretował w aspekcie relativum secundum dici (relacyjny przez określenie) i relativum secundum esse (bytowo relacyjny). Dla Tomasza nazwy określające relacje oznaczają albo stan bytu jako taki (secundum esse), np. ojcostwo, synostwo, który zachodzi z powodu samego związku, albo relacje, które są skutkiem jakiegoś powiązania (secundum dici), np. poruszyciel i poruszany, który wykazujemy jako źródło zachodzenia relacji (S. th., I. qu. 13, a. 7, ad 1; De veritate, qu. 21, a. 6, c). Te rozróżnienia na relacje według bytowania lub według myślenia nie zawsze pokazują rzeczywiste istnienie relacji, gdyż np. wskazanie na lewą czy prawą stronę okrągłej kolumny nie można odnieść do rzeczywistości, a z drugiej strony niewątpliwie istnieje realna relacja między nauką i zmysłowymi wrażeniami człowieka. Kryterium odróżniającym realne relacje od relacji myślnych jest dla Tomasza sama rzeczywistość.

Refine search results

2 Internetowy Magazyn Filozoficzny Hybris

1 Rocznik Tomistyczny

2 Mateja-Furmanik M.

1 Kalka R.

2 2019

1 2017

Nonantropocentryzm w ujęciu ekologii głębokiej

Nonantropocentryzm w ujęciu ekologii głębokiej

Structure metaphysique de la relation chez Thomas d’Aquin