Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 9

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

Search:
in the keywords:  relacje polsko-żydowskie
help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
1
Publication available in full text mode
Content available

(Nie)pamiętanie. O trudnościach z odmitologizowaniem pamięci zbiorowej

100%
Kawa M.
Language. Culture. Politics. International Journal
|
2023
|
vol. 1
|
issue 1
307-315
PL
Artykuł porusza kwestie związane z mitologizacją pamięci zbiorowej w Polsce w odniesieniu do relacji polsko-żydowskich i Holokaustu. Tematy te wciąż budzą wiele emocji w polskim dyskursie publicznym. Kwestia postawy polskiego społeczeństwa wobec Zagłady jest także bardzo często podejmowana w debatach politycznych. Na potrzeby polityki historycznej dochodzi do zniekształcania historii, uwypuklania jednych faktów i przemilczania bądź zakłamywania innych. Mity funkcjonujące w pamięci zbiorowej bardzo trudno z niej usunąć co zostało pokazane na przykładzie narracji powstających wokół postaci Ireny Sendlerowej i Jana Karskiego, a także wydarzeń odzwierciedlających skalę przemocy antyżydowskiej po zakończeniu II wojny światowej (np. pogromu kieleckiego).
2
Publication available in full text mode
Content available

„Kto jest fałszerzem pieprzu?”. Monika Sznajderman: Fałszerze pieprzu. Historia rodzinna. Wołowiec, Wydawnictwo Czarne, 2016, ss. 280

100%
Czwordon-Lis P.
Narracje o Zagładzie
|
2018
|
issue 4
472-480
EN
This review of Monika Sznajderman’s autobiographical essay endeavours to show the techniques and the ethical value of reconstructing Polish and Jewish fates entangled in the history of the author’s family and her own dualistic identity. The review retells a story of Jewish and Polish relations during the war, and demonstrates how Sznajderman manages to avoid stereotypes in her work. Finally, it is emphasised that it is not the historical processes that interest Sznajderman the most, but rather the interpersonal relations.
PL
Recenzja autobiograficznego eseju Moniki Sznajderman koncentruje się na technikach i etycznym wymiarze rekonstrukcji żydowskiego oraz polskiego losu w historii rodziny i własnej dwojakiej tożsamości pisarki. Autorka recenzji przedstawia opowieść o Żydach i Polakach w czasie wojny, pokazuje także, w jaki sposób Sznajderman unika, konstruując swoją wypowiedź, stereotypów. W recenzji podkreśla się również, że nie tło historyczne, ale międzyludzkie więzi najmocniej interesują eseistkę.
3

Zalety i słabości myślenia contra. Rec.: Tomasz Żukowski, Pod presją. Co mówią o Zagładzie ci, którym odbieramy głos. Warszawa 2021

75%
Buryła S.
Pamiętnik Literacki
|
2022
|
vol. 113
|
issue 4
203-211
PL
Autor recenzji omawia monografię Tomasza Żukowskiego zatytułowaną „Pod presją. Co mówią o Zagładzie ci, którym odbieramy głos”; ukazuje zalety i słabości myślenia wbrew przyjętym sądom na temat relacji polsko-żydowskich w czasie drugiej wojny światowej.
EN
The author reviews Tomasz Żukowski’s monograph “Pod presją. Co mówią o Zagładzie ci, którym odbieramy głos” („Under the Pressure. What Do Those We Silence Say about the Holocaust?”): reveals the advantages and weaknesses of thinking against the accepted convictions about the Polish-Jewish relations during the World War II.
4
Publication available in full text mode
Content available

Pamięć i… troska (S.J. Żurek, Odpamiętywanie polsko-żydowskie. Szkice – Studia – Interpretacje, Towarzystwo Naukowe Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II, Lublin 2021)

63%
Wójcik-Dudek M.
Postscriptum Polonistyczne
|
2022
|
vol. 30
|
issue 2
1-15
EN
A review article entitled “Memory and… Care” is an in-depth discussion of the book by Sławomir Jacek Żurek Odpamiętywanie polsko-żydowskie. Szkice – Studia – Interpretacje [The Polish-Jewish de-remembering: Essays – Studies – Interpretations] published in 2021 by The Learned Society of the John Paul II Catholic University of Lublin. The said publicaton by the Lublin-based scholar contains a multi-layered reception of the most recent findings in the field of memory studies, which at the same time purports to utilise them in the process of reading particular literary texts dealing with Polish-Jewish relations. Żurek directs his interpretative endeavour among others at: the poetic dialogue between Franciszka Arnsztajnowa and Józef Czechowicz, the ouevre of Arnold Słucki, the particular vision of Poland sustained in texts by Jewish émigré poets, and at the contemporary literary narratives regarding the Shoah, which oftentimes enter into popocultural dialogue with traditional Jewish topoi. The author’s main claim seems to be that more than 30 years of working through memory within the framework of historical, cultural and literary analyses, has not only hepled to restore correct proportions of the Polish Jews’ contribution to the Polish culture, but most of all to verify the stereotypes pertaining to the Jews’ relationships with non-Jews. The publication has been commended by scholars focused on studies of Polish-Jewish relations and the memory of the Holocaust, while the present review article is a critical discussion of theses put forward by Żurek.
PL
Pamięć i… troska to artykuł recenzyjny poświęcony książce Sławomira Jacka Żurka Odpamiętywanie polsko-żydowskie. Szkice – Studia – Interpretacje, która ukazała się w roku 2021 nakładem Towarzystwa Naukowego Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II. Publikacja lubelskiego badacza stanowi wielopłaszczyznowe rozpoznanie najnowszych ustaleń w zakresie memory studies oraz próbę zastosowania narzędzi interpretacyjnych do lektury konkretnych tekstów literackich podejmujących problematykę relacji polsko-żydowskich. W kręgu zainteresowań Żurka pozostają więc m.in.: poetycki dialog między Franciszką Arnsztajnową a Józefem Czechowiczem, twórczość Arnolda Słuckiego, wizja Polski w tekstach żydowskich poetów działających na emigracji czy współczesne narracje literackie o Zagładzie wchodzące często w popkulturowy dialog z tradycyjnymi toposami judajskimi. Autor przekonuje, że od ponad 30 lat praca nad pamięcią w ramach analiz historycznych, kulturoznawczych i literaturoznawczych pomaga nie tylko przywrócić właściwe proporcje wkładowi polskich Żydów w rozwój polskiej kultury, ale przede wszystkim zweryfikować stereotypy dotyczące relacji między Żydami a nie-Żydami. Publikacja została wysoko oceniona przez literaturoznawców skupionych wokół badań nad relacjami polsko-żydowskimi oraz pamięcią o Holokauście, a niniejszy artykuł recenzyjny jest krytycznym omówieniem tez stawianych przez Żurka.
5
Publication available in full text mode
Content available

Przez ruiny i zgliszcza. Społeczne i kulturowe zmiany powojennej rzeczywistości widziane oczyma Mordechaja Canina.

63%
Kawa M.
Language. Culture. Politics. International Journal
|
2019
|
vol. 1
93-103
PL
Artykuł ukazuje powojenną Polskę, widziana oczyma Mordechaja Canina – Żyda urodzonego w Sokołowie Podlaskim, który przyjeżdża po wojnie do kraju, by zobaczyć, jak wygląda „pożydowskie” życie w Polsce. Ogląda powojenną rzeczywistość z perspektywy żydowskiej. Stara się sprawdzić, co zostało po zgładzonych w Holokauście współbraciach. W artykule nie relacjonuje całej opowieści Canina. Ograniczam się do kilku wątków. Pierwszym z nich będzie cisza, związana ze zmianą struktury demograficznej odwiedzanych miasteczek. W drugim wątku odnoszę się do macew jako powojennych przedmiotów „codziennego użytku” i żydowskich kirkutów, w wielu przypadkach rozgrabionych i zniszczonych w czasie II wojny lub po jej zakończeniu. Trzeci wątek jest próbą opisania relacji polsko-żydowskich w odniesieniu do żydowskiego dobytku, który został w domach opuszczonych przez Żydów. Ostatni wątek poświęcony został wizycie Canina w byłych obozach koncentracyjnych i w obozach zagłady. Wszystkie te tematy pokazują, jak zmieniła się rzeczywistość społeczno-kulturowa i religijna w powojennej Polsce, na której ziemiach dokonała się tak straszna tragedia, jaką była Zagłada. W podsumowaniu odnoszę się więc do relacji polsko-żydowskich, na które tragedia Holokaustu także odcisnęła swoje piętno.
EN
Abstract This article attempts to present one of the post-war Poland's face seen by Mordechaj Canin – Jew, born in Sokolow Podlaski, who came to Poland after war to see how the Jewish life looks like in the country. Canin sees the post-war reality from the Jewish perspective. He tries to check what remained after Polish Jews killed during the Holocaust. I do not relate whole Canin's story in my article but I focus on few threads. First one is the silence connected with the change of demographical structure in visited towns. In the second thread I write about Jewish tombstones which can be defined as 'objects of everyday use' in Poland after war. I also mention about Jewish cemeteries. Many of them were devastated during the WWII and after. The third thread attempts to describe the Polish-Jewish relations with reference to Jewish belongings left in their houses. Last thread was focused on Canin's visits to former concentration and death camps. All of those subjects show how the social-cultural and religion reality in post-war Poland, where the tragedy of the Holocaust took place has changed. In summary I refer once again to Polish-Jewish relations marked by the Holocaust.
6
Publication available in full text mode
Content available

Zbrodnia w wieloetnicznym Lwowie. Żydzi w kryminałach Marka Krajewskiego

63%
Domagalska M.
Prace Polonistyczne
|
2017
|
vol. LXXII
71-85
EN
Recently there has been a boom in Polish popular novels. One of the most widely read genres are crime stories whose plot is set in the interwar Poland, in which the authors must take into consideration the demographics of that time. One of the most popular authors and pioneer of this type of crime stories is Marek Krajewski. In this article, I analyze his cycle of novels about detective inspector Popielski (Głowa Minotaura, Erynie, Liczby Charona) the plots of which are set in pre-war Lvow. I study how Krajewski presents the diversity of the Jewish minority and the types of clichés or stereotypes he uses. I especially focus on the myth of ritual murder and try to consider if this representation is legitimized, taking into consideration that the highly readable popular novel is an important tool to shape or modify ethnic myths and imageries.
7
Publication available in full text mode
Content available

Relacje polsko-żydowskie w powiecie wieluńskim w II Rzeczypospolitej

51%
Widera M.
Studia Żydowskie. Almanach
|
2022
|
vol. 12
53-76
EN
The issue of Polish-Jewish relations in the Wieluń district in the Second Polish Republic has not been explored by many researchers. Due to the complexity of the problem, it is difficult to define these relations unequivocally. They were shaped by the socio-economic situation of the day, and were related to trade, social and religious events, and politics. Regardless of the examples of both friendly coexistence and incidental criminal events, in the discussed period, the interwined history of the Polish and Jewish populations influenced the dynamic social development of these territories in the Polish independent state. The Jews, who were organized into seven religious communities, disappeared from the region as a result of the Second World War.
PL
Zagadnienie relacji polsko-żydowskich w powiecie wieluńskim w II Rzeczypospolitej nie było podejmowane przez wielu badaczy. Trudno jest dokonać ich jednoznacznej oceny ze względu na złożoność problemu. Były one kształtowane przez ówczesną sytuację społeczno-ekonomiczną. Sprowadzały się one do: handlu, wydarzeń społecznych i religijnych oraz polityki. Niezależnie od przykładów zarówno przyjaznego współistnienia, jak i incydentalnych zdarzeń o charakterze przestępczym, w omawianym okresie splecione dzieje ludności polskiej i żydowskiej wpłynęły na dynamiczny rozwój społeczny tych terenów w warunkach niepodległego kraju. Obecność Żydów na tych terenach, którzy byli skupieni w siedmiu gminach wyznaniowych, została zakończona w wyniku skutków II wojny światowej.
8
Publication available in full text mode
Content available

Życia opłacone dwukrotnie? O publikacji Cena. W poszukiwaniu żydowskich dzieci po wojnie Anny Bikont

51%
Bartnicka A.
Dzieje Najnowsze
|
2022
|
vol. 54
|
issue 3
209-218
EN
The fate of Holocaust survivors enjoys the unwavering interest of researchers who, in their publications, decide to give voice to the eyewitnesses of the tragic events of the Second World War. Anna Bikont also pursued this aim and, in her book Cena. W poszukiwaniu żydowskich dzieci po wojnie (The Price. In Search of Jewish Children after the War), she presented the stories of children rescued from the Holocaust. This article attempts to discuss and evaluate the author’s analysis and the conclusions she draws from it.
PL
Losy osób ocalonych z Holocaustu cieszą się niesłabnącym zainteresowaniem badaczy, którzy na łamach swoich publikacji postanawiają oddać głos bezpośrednim świadkom tragicznych wydarzeń II wojny światowej. Cel ten przyświecał także Annie Bikont, która w pracy Cena. W poszukiwaniu żydowskich dzieci po wojnie przedstawiła historie dzieci wyratowanych z Zagłady. Niniejszy artykuł stanowi próbę omówienia i oceny dokonanej przez autorkę analizy oraz wyciągniętych przez nią na tej podstawie wniosków.
9
Publication available in full text mode
Content available

Koniec kresowego świata – miasteczko Wołożyn i jego dzieje do 1941 r.

51%
Głowiński T.
UR Journal of Humanities and Social Sciences
|
2019
|
issue 2(11)
31-54
PL
Województwo nowogródzkie, istniejące w latach 1921–1939, nie tylko było jednym z najbiedniejszych w II Rzeczypospolitej, ale dotykały go też liczne konflikty społeczno-narodowe i ekonomiczne, z trudnym i niekiedy gwałtownie wybuchającym sporem polsko-białoruskim i polsko-żydowskim na czele. Rolniczy charakter tego w większości bardzo mocno zacofanego regionu Polski podkreślały nie liczne i słabo tu rozwinięte miasta i miasteczka, z prowincjonalnym i nieprzekraczającym 10 tys. mieszkańców Nowogródkiem oraz największym ośrodkiem – Lidą, która miała ich 36 tysięcy. Wytyczone po I wojnie światowej nowe granice państwowe przecinały Województwo Nowogródzkie, w sposób sztuczny oddzielając je od zrośniętej z nim wcześniej Mińszczyzny. Skutkiem tego rozgraniczenia było rozdziel enie rodzin, tradycyjnych rynków i ukształtowanych historycznie krain, co potęgowało tylko zacofanie i biedę tej części Polski. Na obszarze województwa, jak chyba nigdzie indziej w okresie międzywojennym, czas zastygł w miejscu, konserwując kształtującą się wiele wieków rzeczywistość polskich Kresów Północno- -Wschodnich. Agresja sowiecka na Polskę z 17 września 1939 r. i następująca po niej okupacja tych ziem zniszczyła ten w równej mierze archaiczny, co senny, ubogi, ale i barwny w różnorodności etnicznej i kulturowej kresowy świat. Artykuł pokazuje ten koniec, zapisany we wspomnieniach polskich mieszkańców miasteczka Wołożyn, osady leżącej na styku ziemi wileńskiej, nowogródzkiej i mińskiej. Dla przybliżenia tego mało znanego w Polsce kresowego ośrodka przedstawiona też została pokrótce jego historia.
EN
The Nowogródek Voivodeship, existing in the years 1921-1939, was not only one of the poorest in the Second Polish Republic, but also had experienced multiple social, national, and economic conflicts, primarily those difficult and violently breaking out at times: Polish-Belarussian and Polish-Jewish. The agricultural character of this mostly extremely backward region of Poland could have only been highlighted by its few underdeveloped cities and towns, such as Nowogródek, with less than ten thousand inhabitants, and the biggest center – Lida, inhabited by thirty-six thousand people. The new state borders, established after World War I, split the Nowogródek Voivodeship in an unnatural way, separating it especially from Mińszczyzna (Mińsk region), thus dividing families, traditional markets, and historically formed lands, only deepening the backwardness and poverty in the region. It had been a place, like probably nowhere else in the interwar period, where time seemed to have stood still, conserving the forming over many centuries reality of Polish North-Eastern Confines. The Soviet aggression against Poland, which started on the 17th September 1939, and the ensuing occupation, destroyed this borderland world: equally archaic, drowsy, and poor, but also colorful in its ethnicity and culture. This article presents that end, as preserved in the memories of the Polish inhabitants of the town of Wołożyn, a place located at the meeting point of Wileńszczyzna (Wilno region), Nowogródczyzna (Nowogródek regon), and Mińszczyzna. In order to provide a closer look into this little known Borderland town, the author also presented, as breifly as possible, its history.
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.