Search results

1

Konserwacja rokokowych relikwiarzy skrzynkowych z kościoła przyklasztornego w Kartuzach

100%

Krupska A.

Ochrona Zabytków

|

1997

|

issue 3

195-205

EN

The conservation of a series of eight gilt box reliquaries in the cloister church in Kartuzy encompassed ornamental cardboard — exterior and the outfitting of their interiors. These objects constitute an extremely interesting example of the Rococo gilding workshop. All, with a single exception, possess a technical — technological construction based on a similar principle. The exterior is composed of three basic elements: a) a cardboard frame about 0 .5-0.7 cm thick, with gilt polychromy and a rocaille embossed ornament; b) a wooden supporting construction of the frames, closely connected with the face; c) a box for reliquaries. Reliquary no. 8 is a plaster cast of its predecessor (no. 7), whose shape and type of ornament differs from the other examples. The state of the preservation of particular reliquaries differs but due to a similar technical and technological construction, the damage suffered by all was rather similar. The faces of the objects were covered by thick layers of repainting. The wooden construction was weakened, numerous decorative elements were missing, and the wood bore traces o f insects. The almost uniform type of damage made it possible to prepare a complex conservation programme. Team work also contributed to a more effective course of the necessary operations, which involved a disinsection of all the reliquaries, the impregnation of the weaker wooden elements, a supplementation of missing supporting and decorative elements, the removal of repainting ,and retouching the surfaces of the original polychromy. The intention o f all these undertakings was to restore aesthetic values and guarantee the functional character of the objects. Although the above mentioned operations belong to routine work, they required imagination and efficiency on the part of the artisans. The workshop origin of the reliquaries from Kartuzy remains unknown, and its determination would prove to be extremely difficult without special, more extensive studies. Quite possibly, the objects in question constitute a legacy of those popponiers whose activity in the mid-eighteenth century in France was extremely highly assessed and who produced assorted decorative objects from cardboard or papier mache.

2

Srebrny relikwiarz św. Sebastiana z 1499 r.

72%

Adamska M., Nowacki D.

Folia Historica Cracoviensia

|

2004

|

vol. 10

EN

Johannes Herman (ca 1435-1504), canon of the Wrocław Cathedral Chapter has been known so far from references included in the records of the Chapter’s meetings. An entry of September 16, 1502 reads that Herman presented the Cathedral with a beautifully embellished reliquary of St. Sebastian’s hand, made of gilded silver, with the intention of redeeming his soul and celebrating the Saint’s relics. Simultaneously, he was asking the Chapter to establish St. Sebastian’s feast (January 20) as dupliciter (with three readings), and proposed that the offering on that day be used to cover students’ scholarship expenses. Canons accepted the gift and promised to co-operate with bishop Johann Roth, whose duty was to establish the rite. At the Chapter’s meetings of December 22, 1503 and January 5, 1504, Herman followed up the cause. He confirmed his wish to support the students of the Cathedral School and finally stated that he would sell the reliquary to meet additional financial demands made by the Chapter. Both sides remained devided on the issue. The reason why there are no more records on the matter was Herman’s forthcoming death. The above-mentioned reliquary was kept in the Cathedral treasury; the fact mentioned in the records on the occasion of Maximilian II’ visit, then the Czech and Hungarian king, to Wrocław in December 1563. The monarch asked the Chapter to show the relics to his wife, Mary. Canons decided to show St. Jadwiga’s hand and St. Sebastian’s arm relics. In a letter of February 9, 1564 written by Wrocław bishop Caspar von Logau to the Chapter deans we read about Maximilian’s wish to purchase the relics. Other relics or a financial compensation were considered to pay for the transaction. There are no records on actual negotiations, the transaction, however, was completed as the reliquary of St. Sebastian was given by queen (later empress) Mary to Spain. Among ostensories presented by the empress as gifts and preserved at Monasterio de las Descalzas Reales in Madrid is a splendid hand reliquary in the late Gothic style which turns out to be identical with the one mentioned in the records of the Wrocław Chapter. The inscription bears the name Herman and date 1499. Cruz Valdovinos had already pointed at its two closest analogies preserved in the Cathedral treasury in Wrocław - St. Sebastian’s and St. John the Baptist’s hand reliquaries. The paper describes interdependencies of the three works of art and calls for further research, especially on tlie relation of the Silesian Gothic goldsmith’s work others primarily central European.

PL

W r. 1496 Johannes Herman objął funkcję kustosza wrocławskiej kapituły katedralnej W protokole posiedzenia wrocławskiej kapituły katedralnej z dnia 16 września 1502 zapisano, iż Hermann podarował do katedry pięknie zdobiony relikwiarz ręki św. Sebastiana ze złoconego srebra, z intencją zbawienia swej duszy oraz uczczenia relikwii świętego, od czasów biskupa Hieronima (ok. 1051-1062) przechowywanych w tutejszej katedrze. Jednocześnie poprosił kapitułę, aby ustanowiła święto św. Sebastiana (20 stycznia) jako dupliciter (z trzema lekcjami); zbierana podówczas ofiara miałaby zostać przeznaczona na stypendium dla scholarów. Kanonicy przyjęli dar z wdzięcznością i aby zadośćuczynić prośbie Hermanna, obiecali współpracę z biskupem (Johannem Rothem), do którego należało prawo ustanowienia rytu. Jeszcze na posiedzenia kapituły po powrocie z Włoch, 22 grudnia 1503 r. Hermann monitował w sprawie podniesienia rangi święta. Potwierdził swą wolę zaopatrzenia scholarów szkoły katedralnej, by ulżyć ich ciężkiemu położeniu finansowemu. Kanonicy powtórnie wyrazili zadowolenie z wniosku; godzili się, aby biskup przychylił się do prośby. Na jednym z kolejnych posiedzeń, 5 stycznia 1504 r. Hermann znów poprosił o ustanowienie święta duplex, argumentując, iż dał już srebrne ramię do kościoła katedralnego i zamierza dodać jedną grzywnę rocznego czynszu dla wikariuszy i scholarów. Po deliberacjach kanonicy wystąpili z wnioskiem, by Hermann dał trzy grzywny rocznego czynszu na rzecz tych purpuratów, którzy wezmą udział w oficjum, jak również aby nie zabierał relikwiarza, który już poświęcony został Bogu. Wówczas Hermann oficjalnie oświadczył, iż relikwiarz zamierza sprzedać, by zadośćuczynić żądaniom kapituły. Obie strony pozostały przy swoich racjach. Powodem braku kolejnych zapisów w tej sprawie stała się rychła śmierć Hermanna, która nastąpiła 29 marca 1504 we Wrocławiu. Wspomniany relikwiarz pozostał w skarbcu katedralnym. Maksymilian II (1527-1576), podówczas król Czech i Węgier, przybył na Śląsk, aby wziąć udział w zjeździe książęcym, mającym miejsce we Wrocławiu od 9 do 21 grudnia 1563 r. Monarcha, skądinąd religijnie indyferentny, z myślą o towarzyszącej mu żonie Marii (1528-1603), poprosił kapitułę katedralną o pokaz relikwii znajdujących się w jej pieczy. Po długich rozważaniach kanonicy zdecydowali o okazaniu relikwii palca św. Jadwigi oraz ramienia św. Sebastiana, przechowywanego w relikwiarzu fundacji Johannesa Hermanna. Z listu biskupa wrocławskiego Caspara von Logau z 9 lutego 1564 r. do dziekanów kapituły dowiadujemy się o woli Maksymiliana pozyskania wrocławskich relikwii. W źródłach nie udało się znaleźć wzmianek o zakończeniu pertraktacji; do transakcji jednak doszło, bowiem wrocławski relikwiarz św. Sebastiana, jako dar cesarzowej Marii, trafił do Hiszpanii. Wysmukły relikwiarz ma kształt prawego przedramienia, z dłonią ujętą w geście błogosławieństwa. Wspiera się na niskim, sześciobocznym cokole z gładką krawędzią, ażurowym fryzem z rzędem rombów z wpisanymi maswerkowymi rozetami. Dla badań nad złotnictwem śląskim szczególne znaczenie ma poszukiwanie dzieł niedostatecznie zinterpretowanych w kontekście już znanego materiału zabytkowego. Chodzi m.in. o frapujące, dotąd słabo rozpoznane exempla gotyckich klejnotów z tego terenu: XIV-wiecznego zespołu blaszek ze skarbu opolskiego i pierścieni wiązanych ze skarbem ze Środy Śląskiej, czy XVI-wiecznego (?) klejnotu z figurką tronującej Matki Boskiej, opatrzonego domniemaną cechą złotniczą Legnicy.

3

Kolekcje chrześcijaństwa w średniowieczu – próba odczytania znaczenia na podstawie wybranych przykładów

58%

Tabor D.

Polonia Sacra

|

2016

|

vol. 20

|

issue 4(45)

177-202

PL

Niniejszy tekst rozważa znaczenie i treść trzech typów średniowiecznych kolekcji kościelnych – skarbców, bibliotek i zbiorów relikwii. Przypadkiem szczególnym są prywatne zbiory osób należących do elit. Jednakże średniowieczne kolekcje chrześcijańskie poprzedzone były poprzez pogańskie zwyczaje gromadzenia przedmiotów wyłączonych z codziennego użytku w grobach. Przytoczono jako przykłady grób Childeryka w Tournai i grób Raedwalda w Sooton Hoo. Skarbiec zawierał przedmioty służące sprawowaniu liturgii oraz regalia – symbole władzy królewskiej. Miały one symbolizować jedność regnum i sacerdotium, głównych rzeczywistości społecznych średniowiecza. Biblioteka – kolekcja książek stanowiła zbiór narzędzi do nauczania i prowadzenia badań naukowych. Zbiór relikwii był obrazem nadprzyrodzonej wspólnoty świętych – osób zbawionych oraz uobecniał jej chwałę przed oczami wiernych. Kolekcja różnorodnych przedmiotów – książek, relikwii, klejnotów, przedmiotów liturgicznych – należąca do uczonego albo do osoby sprawującej władzę spełniała wyjątkową rolę i niosła szczególne znaczenie. Ujawniała ona intelektualne preferencje tej osoby oraz religijne i duchowe wartości, jakimi ona żyła. Znaczenie kolekcji zostało opracowane przez Krzysztofa Pomiana. Twierdził on, że kolekcja jest pośrednikiem między sferą widzialną i niewidzialną, między rzeczywistością śmiertelnych i rzeczywistością nieśmiertelnych. Jednakże koncepcja Krzysztofa Pomiana wydaje się niewystarczająca wobec zawartości, ról i znaczeń wyżej przeanalizowanych kolekcji średniowiecznych. Możliwe jest jednakże zastosowanie do opisu i interpretacji kolekcji pojęć epifanii i znaku czasu.

EN

This paper considers the importance and the meaning of three types of medieval collections – treasuries, libraries and relics. The particular case were the private collections of objects, belonging to the important persons. However medieval christian collections has been preceded by the collection of object collected in the tombs of rulers. We find the famous examples in the tomb of Readwald in Sooton Hoo and in the tomb of Childericus in Tournai. The christianity assumed idea of collection and collectioning in his own culture and created three types of collections – treasury, library and relics. Treasury holds the objects in service of liturgy and the regalia – objects of coronation. The principal meaning of these collection was to reveal the regnum and sacerdotium, principal realities of medieval Church and state. The libraries, the collections of books was the instruments of teaching and research, but it created some image of intellectual universum. The collections of relics revealed the community of saints and presented its splendour before the eyes of faithfulls. The particular role and special meaning had the collections of objects – books, jewels, relics, liturgical object belonging to the scholars or to the rulers. In fact this collection revealed the intellectual preferences and spiritual, religious values of these persons. The meaning of collection has been elaborated by Krzysztof Pomian. He asserts, that collection is the mediation between visible and invisible, between mortals and immortals. However, the concept of Krzysztof Pomian seems to be insuffisante towards content, function and meaning of ecclesiastical collection. So it is possible to applicate the concepts of epiphany or sign of time to describe et interpret this type of collection.

4

Spis rzeczy pozostałych w kościele na dzień pw. śś Piotra i Pawła w Imbramowicach po śmierci ksieni Zofii Grothówny

37%

Skrzydlewska B.

Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne

|

2015

|

vol. 103

227-235

EN

On 31 May 1741 Zofia Grothówna, the abbess of the convent in Imbramowice, died. She was chosen for this function on 4 August 1703, and remained in office for 38 years. Zofia Grothówna contributed- along with the Bishop of Cracow, Kazimierz Łubieński and the Commissioner of the convent, canon Dominik Lochman- to rebuilding the convent after the great fire, which took place in 1710. Thanks to her efforts, the convent and the church were equipped with the necessary movables, including liturgical equipment. The chronicle of the convent, which was begun during her life, contains the information on how to acquire individual paraments and sacred vessels. Shortly after the death of abbess Grothówna, the registry was made. It was entitled The described registry of all the equipment, silver, relics, which are located at the Church in Imbramowice after the death of the late Mother, our Benefactress, Zofia Grothówna, the abbess of Imbramowice, 26 June, 1741. Comparing it to the notes in the chronicles, we have a full picture of movables in the church. Over time, new objects, acquired between 1744 and 1752, were added to it.

Refine search results

1 Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne

1 Folia Historica Cracoviensia

1 Ochrona Zabytków

1 Polonia Sacra

1 Adamska M.

1 Krupska A.

1 Nowacki D.

1 Skrzydlewska B.

1 Tabor D.

1 2016

1 2015

1 2004

1 1997

Konserwacja rokokowych relikwiarzy skrzynkowych z kościoła przyklasztornego w Kartuzach

Srebrny relikwiarz św. Sebastiana z 1499 r.

Kolekcje chrześcijaństwa w średniowieczu – próba odczytania znaczenia na podstawie wybranych przykładów

Spis rzeczy pozostałych w kościele na dzień pw. śś Piotra i Pawła w Imbramowicach po śmierci ksieni Zofii Grothówny