Search results

1

Poklad mincí a numizmatické pamiatky z Hradu Muráň zo 16. a 17. storočia

100%

Budaj M.

Zborník Slovenského národného múzea Archeológia

|

2023

|

issue 117

271-297

EN

Between 2016 and 2021 the Slovak National Museum – Historical museum, together with the National Bank of Slovakia – Museum of coins and medals, acquired 392 numismatic objects from Muráň Castle. A hoard of 360 Hungarian Ferdinand I denarii, hidden around 1554, was found directly on castle grounds. Ottoman penetration into the area may have precipitated the creation of the hoard. Besides the cache, finds at Muráň also include 21 other numismatic artefacts such as Hungarian denarii and their forgeries, Czech and Polish-Silesian coins, two interesting Nuremberg counting tokens and one reliquary with the letters MAR.

2

Srebrny relikwiarz św. Sebastiana z 1499 r.

84%

Adamska M., Nowacki D.

Folia Historica Cracoviensia

|

2004

|

vol. 10

EN

Johannes Herman (ca 1435-1504), canon of the Wrocław Cathedral Chapter has been known so far from references included in the records of the Chapter’s meetings. An entry of September 16, 1502 reads that Herman presented the Cathedral with a beautifully embellished reliquary of St. Sebastian’s hand, made of gilded silver, with the intention of redeeming his soul and celebrating the Saint’s relics. Simultaneously, he was asking the Chapter to establish St. Sebastian’s feast (January 20) as dupliciter (with three readings), and proposed that the offering on that day be used to cover students’ scholarship expenses. Canons accepted the gift and promised to co-operate with bishop Johann Roth, whose duty was to establish the rite. At the Chapter’s meetings of December 22, 1503 and January 5, 1504, Herman followed up the cause. He confirmed his wish to support the students of the Cathedral School and finally stated that he would sell the reliquary to meet additional financial demands made by the Chapter. Both sides remained devided on the issue. The reason why there are no more records on the matter was Herman’s forthcoming death. The above-mentioned reliquary was kept in the Cathedral treasury; the fact mentioned in the records on the occasion of Maximilian II’ visit, then the Czech and Hungarian king, to Wrocław in December 1563. The monarch asked the Chapter to show the relics to his wife, Mary. Canons decided to show St. Jadwiga’s hand and St. Sebastian’s arm relics. In a letter of February 9, 1564 written by Wrocław bishop Caspar von Logau to the Chapter deans we read about Maximilian’s wish to purchase the relics. Other relics or a financial compensation were considered to pay for the transaction. There are no records on actual negotiations, the transaction, however, was completed as the reliquary of St. Sebastian was given by queen (later empress) Mary to Spain. Among ostensories presented by the empress as gifts and preserved at Monasterio de las Descalzas Reales in Madrid is a splendid hand reliquary in the late Gothic style which turns out to be identical with the one mentioned in the records of the Wrocław Chapter. The inscription bears the name Herman and date 1499. Cruz Valdovinos had already pointed at its two closest analogies preserved in the Cathedral treasury in Wrocław - St. Sebastian’s and St. John the Baptist’s hand reliquaries. The paper describes interdependencies of the three works of art and calls for further research, especially on tlie relation of the Silesian Gothic goldsmith’s work others primarily central European.

PL

W r. 1496 Johannes Herman objął funkcję kustosza wrocławskiej kapituły katedralnej W protokole posiedzenia wrocławskiej kapituły katedralnej z dnia 16 września 1502 zapisano, iż Hermann podarował do katedry pięknie zdobiony relikwiarz ręki św. Sebastiana ze złoconego srebra, z intencją zbawienia swej duszy oraz uczczenia relikwii świętego, od czasów biskupa Hieronima (ok. 1051-1062) przechowywanych w tutejszej katedrze. Jednocześnie poprosił kapitułę, aby ustanowiła święto św. Sebastiana (20 stycznia) jako dupliciter (z trzema lekcjami); zbierana podówczas ofiara miałaby zostać przeznaczona na stypendium dla scholarów. Kanonicy przyjęli dar z wdzięcznością i aby zadośćuczynić prośbie Hermanna, obiecali współpracę z biskupem (Johannem Rothem), do którego należało prawo ustanowienia rytu. Jeszcze na posiedzenia kapituły po powrocie z Włoch, 22 grudnia 1503 r. Hermann monitował w sprawie podniesienia rangi święta. Potwierdził swą wolę zaopatrzenia scholarów szkoły katedralnej, by ulżyć ich ciężkiemu położeniu finansowemu. Kanonicy powtórnie wyrazili zadowolenie z wniosku; godzili się, aby biskup przychylił się do prośby. Na jednym z kolejnych posiedzeń, 5 stycznia 1504 r. Hermann znów poprosił o ustanowienie święta duplex, argumentując, iż dał już srebrne ramię do kościoła katedralnego i zamierza dodać jedną grzywnę rocznego czynszu dla wikariuszy i scholarów. Po deliberacjach kanonicy wystąpili z wnioskiem, by Hermann dał trzy grzywny rocznego czynszu na rzecz tych purpuratów, którzy wezmą udział w oficjum, jak również aby nie zabierał relikwiarza, który już poświęcony został Bogu. Wówczas Hermann oficjalnie oświadczył, iż relikwiarz zamierza sprzedać, by zadośćuczynić żądaniom kapituły. Obie strony pozostały przy swoich racjach. Powodem braku kolejnych zapisów w tej sprawie stała się rychła śmierć Hermanna, która nastąpiła 29 marca 1504 we Wrocławiu. Wspomniany relikwiarz pozostał w skarbcu katedralnym. Maksymilian II (1527-1576), podówczas król Czech i Węgier, przybył na Śląsk, aby wziąć udział w zjeździe książęcym, mającym miejsce we Wrocławiu od 9 do 21 grudnia 1563 r. Monarcha, skądinąd religijnie indyferentny, z myślą o towarzyszącej mu żonie Marii (1528-1603), poprosił kapitułę katedralną o pokaz relikwii znajdujących się w jej pieczy. Po długich rozważaniach kanonicy zdecydowali o okazaniu relikwii palca św. Jadwigi oraz ramienia św. Sebastiana, przechowywanego w relikwiarzu fundacji Johannesa Hermanna. Z listu biskupa wrocławskiego Caspara von Logau z 9 lutego 1564 r. do dziekanów kapituły dowiadujemy się o woli Maksymiliana pozyskania wrocławskich relikwii. W źródłach nie udało się znaleźć wzmianek o zakończeniu pertraktacji; do transakcji jednak doszło, bowiem wrocławski relikwiarz św. Sebastiana, jako dar cesarzowej Marii, trafił do Hiszpanii. Wysmukły relikwiarz ma kształt prawego przedramienia, z dłonią ujętą w geście błogosławieństwa. Wspiera się na niskim, sześciobocznym cokole z gładką krawędzią, ażurowym fryzem z rzędem rombów z wpisanymi maswerkowymi rozetami. Dla badań nad złotnictwem śląskim szczególne znaczenie ma poszukiwanie dzieł niedostatecznie zinterpretowanych w kontekście już znanego materiału zabytkowego. Chodzi m.in. o frapujące, dotąd słabo rozpoznane exempla gotyckich klejnotów z tego terenu: XIV-wiecznego zespołu blaszek ze skarbu opolskiego i pierścieni wiązanych ze skarbem ze Środy Śląskiej, czy XVI-wiecznego (?) klejnotu z figurką tronującej Matki Boskiej, opatrzonego domniemaną cechą złotniczą Legnicy.

3

Heraldyczny program na relikwiarzowym gotyckim krzyżu sandomierskim. Studium źródłoznawcze

67%

Stróżyk P.

Roczniki Historyczne

|

2023

|

vol. 88

77-121

EN

The paper describes and analyses a group of six coats-of-arms engraved on the foot of a Gothic reliquary cross from the 14th-15th centuries (the object is not uniform) in the collection of the Museum in Sandomierz. The cross proper with enamelled plates was made in the 14th century, while in the 15th a reliquary box was added with a foot, on which the coats-of-arms were placed. The analysis of the heraldic programme indicates that the armorial group should be dated to 1440 and linked to the person of King Władysław III (of Varna). Therefore, the dating of the reliquary box and the foot of the cross, accepted so far by the literature as the second half of the 15th century, should be corrected to the years 1439-1440, while the added elements should be recognised – contrary to earlier opinions – as a foundation of King Władysław III.

PL

Artykuł opisuje i analizuje zespół sześciu herbów wygrawerowanych na stopie gotyckiego krzyża relikwiarzowego z XIV-XV wieku (obiekt nie jest jednorodny), znajdującego się w muzeum w Sandomierzu. Krzyż właściwy z emaliowanymi plakietami został wykonany w XIV wieku, a w wieku XV dodano mu puszkę relikwiarzową i podstawę, na której umieszczono herby. Analiza programu heraldycznego wskazuje, że zespół herbów należy datować na 1440 rok i łączyć z osobą króla Władysława III (Warneńczyka). Tym samym, przyjęte dotąd w literaturze przedmiotu datowanie puszki relikwiarzowej i podstawy krzyża na drugą połowę XV wieku należy skorygować na lata 1439-1440, a dorobione wówczas elementy krzyża uznać – wbrew starszym poglądom – za królewską fundację Władysław III.

4

Spis rzeczy pozostałych w kościele na dzień pw. śś Piotra i Pawła w Imbramowicach po śmierci ksieni Zofii Grothówny

43%

Skrzydlewska B.

Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne

|

2015

|

vol. 103

227-235

EN

On 31 May 1741 Zofia Grothówna, the abbess of the convent in Imbramowice, died. She was chosen for this function on 4 August 1703, and remained in office for 38 years. Zofia Grothówna contributed- along with the Bishop of Cracow, Kazimierz Łubieński and the Commissioner of the convent, canon Dominik Lochman- to rebuilding the convent after the great fire, which took place in 1710. Thanks to her efforts, the convent and the church were equipped with the necessary movables, including liturgical equipment. The chronicle of the convent, which was begun during her life, contains the information on how to acquire individual paraments and sacred vessels. Shortly after the death of abbess Grothówna, the registry was made. It was entitled The described registry of all the equipment, silver, relics, which are located at the Church in Imbramowice after the death of the late Mother, our Benefactress, Zofia Grothówna, the abbess of Imbramowice, 26 June, 1741. Comparing it to the notes in the chronicles, we have a full picture of movables in the church. Over time, new objects, acquired between 1744 and 1752, were added to it.

Refine search results

1 Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne

1 Folia Historica Cracoviensia

1 Roczniki Historyczne

1 Zborník Slovenského národného múzea Archeológia

1 Adamska M.

1 Budaj M.

1 Nowacki D.

1 Skrzydlewska B.

1 Stróżyk P.

2 2023

1 2015

1 2004

Poklad mincí a numizmatické pamiatky z Hradu Muráň zo 16. a 17. storočia

Srebrny relikwiarz św. Sebastiana z 1499 r.

Heraldyczny program na relikwiarzowym gotyckim krzyżu sandomierskim. Studium źródłoznawcze

Spis rzeczy pozostałych w kościele na dzień pw. śś Piotra i Pawła w Imbramowicach po śmierci ksieni Zofii Grothówny