Search results - CEJSH

1

Wiosna Arabska i jej następstwa na przykładzie Tunezji, Egiptu i Libii

100%

Wiśniewski A.

Securitologia

|

2018

|

issue 2 (28)

83-95

PL

Celem niniejszego artykułu jest ukazanie procesu zmian społecznych i politycznych, zachodzących w wybranych krajach arabskich w latach 2010-2011. Autor dokonuje analizy wydarzeń Wiosny Arabskiej, wskazując na jej przyczyny, przebieg, a także następstwa w kontekście zarówno regionalnym, jak i międzynarodowym. Wyjaśnia również zagadnienia dotyczące kultury islamu jako czynnika mającego istotny wpływ na przebieg arabskiej rewolucji.

2

Trybunał Rewolucyjny jako element systemu Terroru. Autonomizacja i administratywizacja Trybunału Rewolucyjnego

100%

Muszyński K.

Czasopismo Prawno-Historyczne

|

2015

|

vol. 67

|

issue 2

31-60

PL

Artykuł rozpoczyna krótkie wprowadzenie do historii Trybunału, później zawarto w nim rozważania dotyczące jego roli w systemie Terroru orazwarunki zdobycia przez niego autonomii wobec systemu prawa. Wykorzystana do tego została zaproponowana przez Norberta Eliasa teoria usamodzielniania się instytucji o charakterze politycznym i zdobywania przez nie znaczącej władzy na skutek silnych antagonizmów. Artykuł ma udowodnić, że wzmacnianiu Terroru oraz Trybunału Rewolucyjnego służyła specyficzna sytuacja konfl iktu zewnętrznego, wykorzystywanego do uzasadniania budowy instytucji służących następnie do rozwiązywania sporów wewnątrz elity władzy. Prześledzona została politycznoprawna autonomizacja Trybunału – od momentu, gdy był on silnie zakorzeniony w obrębie systemu prawa, aż do później fazy Terroru, całkowicie administratywizującej proces walki z politycznymi wrogami.

3

"Historyczno-ideowe konotacje obrazu rewolucji w Nie-Boskiej komedii Zygmunta Krasińskiego"

100%

Citkowska - Kimla A.

Czasopismo Prawno-Historyczne

|

2015

|

vol. 67

|

issue 1

191-209

PL

Ponieważ temat rewolucji w Nie-Boskiej komedii jest skrupulatnie przebadany i przeanalizowany, dlatego przedmiotem rozważań niniejszej rozprawy nie jest problematyka sensu stricto rewolucyjna. Celem artykułu jest ukazanie zagadnienia rewolucji oraz kilku innych wątków z dramatu Krasińskiego na szerszym tle historii idei. Ściślej rzecz ujmując, próba unaocznienia konotacji stanowiska Krasińskiego wobec rewolucji z poglądami innych myślicieli, którzy poruszali ów problem.

4

Wpływ Wiosny Arabskiej na turystykę w Egipcie

100%

Marciniak M., Dłużewska A.

Turystyka Kulturowa

|

2015

|

issue 9

38-53

PL

Artykuł skupia się na problemie stanu turystyki w Egipcie, po rewolucji w 2011 roku, czyli po tzw. Wiośnie Arabskiej. Na wstępie omówione zostały przyczyny i przebieg Arabskiej Wiosny, przedstawione zostało odmienne spojrzenie środowisk naukowych na problem rewolucji w Egipcie, oraz zmian z nią związanych. Zaprezentowano również dane Banku Światowego oraz Central Agency for Public Mobilization and Statistics dotyczące wpływów z turystyki międzynarodowej, liczby turystów odwiedzających Egipt jak również dotyczące procentowego wzrostu bezrobocia na przełomie ostatnich kilku lat. Artykuł uzupełniony jest badaniami terenowymi, którymi objęte zostały osoby zatrudnione w sektorze turystycznym w Kairze, Hurghadzie, Sharm El Sheikh i Luksorze, na stanowiskach niższych niż menadżerskie. Respondenci reprezentują zatem tzw. przeciętnego pracownika – obywatela Egiptu, który ponosi konsekwencje takiej a nie innej sytuacji społeczno-politycznej. Badania prowadzono w latach 2014-2015.

5

Przywracanie porządku – kontrrewolucja w myśli Plinio Corrêi de Oliveira

100%

Kofin M. S.

Horyzonty Polityki

|

2018

|

vol. 9

|

issue 27

143-156

PL

CEL NAUKOWY: W artykule podjęto analizę koncepcji rewolucji i kontrrewolucji brazylijskiego myśliciela Plinio Corrêi de Oliveira. PROBLEMY I METODY BADAWCZE: Główny problem badawczy stanowi pytanie o aktualność kontrrewolucji proponowanej przez Doktora Plinio w XXI w. W artykule posłużono się metodą analizy treści tekstu źródłowego, pracy Rewolucja i Kontrrewolucja oraz papieskich encyklik. PROCES WYWODU: Praca składa się z trzech zasadniczych części, w pierwszej przypomniane zostaną przyczyny kryzysu głoszone przez myśliciela, w drugiej istota kontrrewolucji, w ostatniej jej aktualność w dobie XXI w. WYNIKI ANALIZY NAUKOWEJ: Rewolucja jest procesem powszechnym, składającym się na przestrzeni wieków z kilku etapów, których metafizycznymi wartościami są pycha i zmysłowość. W celu zaprzestania działania rewolucji potrzebna jest skuteczna kontrrewolucja zaprowadzająca porządek, której podstawową siłę stanowi Kościół katolicki. WNIOSKI, INNOWACJE, REKOMENDACJE: Kontrrewolucja proponowana przez brazylijskiego myśliciela w dobie XXI w. zachowuje swą aktualność i potrzebę zaprowadzania, gdyż pojawiają się nowe poważne zagrożenia, jak wskazywana przez Jana Pawła II – kultura śmierci.

6

Epopeja chilijskiego przebudzenia

100%

Barbaruk M.

|

2020

|

vol. 74

|

issue 1-2 (328-329)

186-194

PL

W artykule autorka intepretuje wydarzenia, które rozpoczęły się 18 października 2019 w Chile i znane są jako jego „przebudzenie” czy „chilijska wiosna”. Polegały one na masowych manifestacjach podczas której żądano m.in. nowej konstytucji, bezpłatnej edukacji i służby zdrowia, respektowania praw kobiet i rdzennej ludności. Zwraca uwagę, że semantyka aktualnego zrywu pogłębiona jest przez dokonywane paralele z zamachem stanu z 11.09.1973 i losem tysięcy desaparecidos. Barbaruk uważa, że pierwsza od 30 lat wielka mobilizacja społeczna i jej nowi męczennicy (kilkadziesiąt osób zmarło, kilkaset straciło wzrok) potrzebuje epopei, która opisywałaby pożądaną trajektorię zmian. Nawiązuje tu do uwag Andrzeja Ledera o „nienapisanej epopoei” polskich chłopów. W przypadku Chile trudność pisania epopei polega na powiązaniu rewolty z nowymi mediami: wideomappingiem (dialog kolektywu artystycznego DelightLab z prezydentem Sebastinem Piñerą), internetem (amatorskie rejestracje aktów przemocy, wykorzystywanie YouTube) oraz nietrwałymi „archiwami” jakimi są murale, które zmieniły wygląd stolicy, wykonywane przy akompaniamencie cacerolazo piosenki czy przemianowane nazwy miejsc (plac Dignidad). Autorka w interpretacji korzysta z koncepcji W.J.T. Mitchella (analiza fenomenu Occupy), R. Calassa ale podstawą są jej własne doświadczenia z Chile.

EN

The author of the article interprets events that started in Chile on 18 October 2019 and are known as that country’s “awakening” or “Chilean spring”. They consisted of mass-scale demonstrations calling for, i.a. a new constitution, free-of-charge education and health service, and respect for the rights of women and the indigenous population. Attention is drawn to the fact that the semantics of the actual upsurge is intensified by parallels with the coup d’état of 11 September 1973 and the plight of thousands of desaparecidos. M. Barbaruk is of the opinion that the large-scale social mobilisation, the first to take place after 30 years, and its new martyrs (several score persons perished, hundreds lost their eyesight) calls for an epic poem that would describe the desired trajectory of transformations. In doing so she referred to Andrzej Leder’s remarks on “the unwritten epos” about Polish peasants. In the case of Chile the difficulty of writing an epos consists of linking the revolt with new media: video mapping (the dialogue of the Delight Lab artistic collective and President Sebastián Piñera), the Internet (amateur recordings of acts of violence, the use of YouTube) and short-lived “archives”, i.e. murals, which altered the appearance of the capital city, songs performed to the accompaniment of cacerolazo or new names given to assorted sites (Dignidad Square). In her interpretation the author resorts to conceptions launched by W.J.T. Mitchell (an analysis of the Occupy phenomenon) and R. Calasso, but its foundation consists of personal experiences from Chile.

7

REWOLUCYJNA KONTRREWOLUCJA. DIALOGI KULTUR W MYŚLI ROSYJSKIEGO OŚWIECENIA

88%

Bohun M.

Przegląd Rusycystyczny

|

2020

|

vol. 172

|

issue 4

RU

Среди особенностей культуры Просвещения очень важные были универсализм (космополитизм) и секуляризация. В представленной статье они связаны с проблемой напряженности между революцией и контрреволюцией в мысли русского просвещения и в деятельности властей. Автор выделяет три направления межкультурного диалога между Западной культурой (польской, немецкой, французской) и исконно русской. Они показаны как инструмент модернизации и укрепления Российского государства, которые приносят неожиданные революционные эффекты.

EN

One of the main features of the culture of the Enlightenment was universalism (cosmopolitanism) and secularization. In the presented article, they were related to the problem of tension between revolution and counterrevolution in the thought of the Russian Enlightenment and in the activities of the authorities. The author points to three areas of intercultural dialogue between Western culture (Polish, German, French) and native Russian culture. They are shown as a tool to modernization and strengthen the Russian state, which bring unexpected revolutionary effects.

PL

Uniweraslizmm (kosmopolityzm) i sekularyzm były szczególnymi wałasnościami kultury Oświecenia. W prezentowanym artykule zostały one powiazane z problemem napięcia pomiędzy rewolucją i kontrrewolucją w myśli rosyjskiego Oświecenia oraz w działaniach władców Rosji. Autor wyróżnia trzy tendencje w dialogach pomiędzy kulturą Zachodu (polską, niemiecką, francuską) i kulturą rosyjską. Ukazane one zostały jako instrumenty modernizacji i wzmocnienia państwa rosyjskiego, które przyniosły nieoczekiwane rezultaty rewolucyjne.

8

Bliski Wschód i Afryka Północna 5 lat po Arabskiej Wiośnie. Czy było warto?

88%

Czepirska I., Górak-Sosnowska K.

Doctrina. Studia społeczno-polityczne

|

2017

|

vol. 14

|

issue 14

19-42

PL

Przedmiotem artykułu jest próba oceny, czy transformacja społeczno-polityczna nazywana zbiorczo Arabską Wiosną okazała się korzystna dla analizowanych państw (Algieria, Egipt, Jordania, Liban, Maroko, Tunezja). Na podstawie danych odnoszących się do sfery politycznej i ekonomicznej dokonano analizy oraz porównania osiągniętych wyników między państwami. W artykule wskazano podłoże oraz typy postulatów zgłaszanych przez protestujących mieszkańców Bliskiego Wschodu i Afryki Północnej w czasie rewolucji, a następnie przedstawiono szereg wymiernych wskaźników badających ich stan po pięciu latach po Arabskiej Wiośnie. Zestawiając dostępne mierniki oceniono, iż działania rewolucyjne przyniosły znacznie mniej pozytywnych zmian polityczno-ekonomicznych niż oczekiwano. Ujemny wynik z perspektywy gospodarczej praktycznie we wszystkich badanych państwach, a także negatywne zmiany na płaszczyźnie politycznej mogą sugerować, iż nie udało się wykorzystać niewątpliwie ogromnego potencjału do poprawy warunków społeczno-ekonomicznych mieszkańców państw protestujących w ramach Arabskiej Wiosny.

9

Przestrzeń, Miejsce, Terytorium: Carl Schmitt i miasto post-neoliberalne

88%

Nawratek K.

Władza sądzenia

|

2013

|

vol. 2

10-20

PL

Współczesna – neoliberalna wersja kapitalizmu często jest przedstawiana jako odrzucenie materialności na rzecz abstrakcyjnych operacji finansowych (Marazzi 2010), zakwestionowanie lokalności na rzecz globalnych pływów. Nawet jednak taki zdeterytorializowany kapitalizm styka się od czasu do czasu z tym co materialne i lokalne. Tymi punktami styku są najczęściej współczesne miasta. W prezentowanym tekście pokazuję, że miasto może nie tylko walczyć o autonomię poza neoliberalnym paradygmatem, ale może stać się pułapką, punktem podparcia, który ten paradygmat przewróci.

10

Co robią przywódcy?

88%

Luksemburg R.

Praktyka Teoretyczna

|

2012

|

vol. 6

59-62

PL

Róża Luksemburg, rozważając przebieg walk klasowych w Niemczech od listopada 1918 roku do początku stycznia 1919 roku podejmuje próbę opisu relacji łączącej spontanicznie działający, zrewolucjonizowany proletariat oraz przywódców partyjnych i związkowych. Jednocześnie wskazuje na konieczne, jej zdaniem, posunięcia taktyczne, które powiększą szanse rewolucji na zwycięstwo, takie jak m.in. uzbrojenie robotników, pozyskanie poparcia radykalnie nastawionej części wojska, wyłonienie w toku walki nowych, ofensywnie nastawionych liderów. Zdecydowanie i szybkość działania, do których nieprzywykli są starzy przywódcy partyjni, stanowi jej zdaniem warunek konieczny powodzenia rewolucji.

11

Nowa praca człowieka w cywilizacji informacyjnej. Zarys problematyki

75%

Furmanek W.

Szkoła - Zawód - Praca

|

2014

|

issue 7/8

20-33

PL

W niniejszym artykule zaprezentowano zarys problematyki poświęconej pracy człowieka w cywilizacji informacyjnej. Podjęto w nim m.in. zagadnienia nowych wymiarów ludzkiej pracy, zjawiska jej dematerializacji oraz jej wytworów, a także nowych form świadczenia pracy. W opracowaniu poszukiwano odpowiedzi na pytanie o przyszłość pracy człowieka w kontekście współczesnych zjawisk cywilizacyjnych.

EN

This paper presents the outline of issues devoted to the work of man in the information civilization. It discusses, among other things, the aspects of new dimensions of the work of man, the phenomenon of its dematerialization, as well as new forms of work provision. The study sought to answer the question about the future of the work of man in the context of contemporary civilization phenomena.

12

Utopian fictions: Before and after revolution

75%

Blaim A.

Beyond Philology: An International Journal of Linguistics, Literary Studies and English Language Teaching

|

2017

|

issue 14/4

45-63

EN

The paper explores the ways in which the ideal order is introduced in utopian fictions prior to and after the French Revolution. Despite an apparent variety of different methods, the key role is most often ascribed to the figure of the founding father who both designed and successfully implemented his plans for a radically better state and society. The fictional pattern is then compared to corresponding discursive practices of revolutions and revolution-like activities that have managed to overthrow the existing socio-political systems.

PL

Artykuł omawia różne sposoby ustanawiania idealnego porządku społeczno-politycznego przedstawiane w utworach utopijnych przed i po Rewolucji Francuskiej. Pomimo pozornej wielości proponowanych metod, główną rolę odgrywa w nich postać ojca-założyciela, który nie tylko zaplanował model radykalnie lepszego państwa i społeczeństwa, ale też wprowadził go z powodzeniem w życie. Dominujący w literaturze utopijnej model konstytuowania idealnego świata jest następnie skonfrontowany z praktykami dyskursywnymi ruchów rewolucyjnych i quasi-rewolucyjnych, którym udało się obalić istniejący porządek.

13

Jan Wacław Machajski (27 XII 1866–19 II 1926)

75%

Potkański W.

Polish Biographical Studies

|

2015

|

issue 3

11-31

PL

Jan Wacław Machajski od młodzieńczych lat charakteryzował się dużą zmiennością nastrojów i zdolnością przechodzenia od jednej skrajności w kolejną – odwrotną do poprzedniej. Do tego nastawiał się bardzo emocjonalnie do wyznawanej w danym momencie doktryny i nie dawał się zwieść żadnemu tłumaczeniu i polemice. Pierwotnie zaangażował się w nielegalną działalność w polskim ruchu narodowym. Jednak aresztowany przez Rosjan i skazany na trzy lata więzienia oraz pięć lat osadzenia we wschodniej Syberii diametralnie zmienił swoje poglądy i zafascynował się skrajną ideą rewolucyjną osadzoną w specyficznych realiach Imperium Rosyjskiego. Krytykując koncepcje preferowane przez marksistów oraz socjaldemokratów postulował wzorce anarchistyczne i wolnościowe. Stworzył własną, oryginalną doktrynę rewolucyjną, której centralną osią był proletariat, mający samorodnie przeprowadzić przewrót dający powszechną wolność wszystkim ludziom zniewolonym w państwie carów. Machajski, po powrocie z zesłania, egzystował na emigracji przebywając w Szwajcarii, jednak jego ekscentryczne idee znalazły wielu wyznawców w Rosji w pierwszych dwóch dekadach XX w. Uaktywnili oni swoją działalność w ramach tzw. Zmowy Robotniczej w czasie rewolucji 1905 r. oraz innych anarchistycznych i radykalnych formacjach istniejących na obszarze Cesarstwa Rosyjskiego.

EN

Jan Wacław Machajski was characterized by a great changeability of moods and ability for going from one extreme to another – opposite to the previous one – from youthful years. Moreover, his attitude was very emotional and he was not deceived by any explanation or polemic. Originally he got involved in illegal activity in Polish national movement. However, having been arrested by Russians and sentenced to three years in prison and five years exile to the Eastern Siberia, he had radically changed his views and was fascinated by the extreme revolutionary idea embed in peculiar realities of the Russian Empire. Criticizing ideas preferred by Marxist and social democrats, he demanded anarchistic and freedom patterns. He created his own, original revolutionary doctrine, whose the central axis was proletariat, which was to cause revolution giving freedom for all the people enslaved in the country of tsars. After the return from the exile, he lived abroad in Switzerland, but his eccentric ideas found many adherents in Russia in the first two decades of the twentieth century. They had stimulated their own activity within the framework of so-called working conspiracy in times of Revolution in 1905 and other anarchistic and radical groups existing in the area of the Russian Empire.

14

Rana Mitter: Gorzka rewolucja. Zmagania Chin z nowoczesnym światem. Państwowy Instytut Wydawniczy. Warszawa 2008

75%

Grobla T.

Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego ACTA POLITICA

|

2009

|

issue 22

95-99

XX

.Autor prezentuje recenzję książki Rany Mitter pt. Gorzka rewolucja. Zmagania Chin z nowoczesnym światem (Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 2008).

EN

Author presents review of the book Gorzka rewolucja. Zmagania Chin z nowoczesnym światem (Bitter revolution. China struggles with the modern world), Państwowy Instytut Wydawniczy. Warszawa 2008.

15

Od Toussainta L’Ouverture’a do Fidela Castro

66%

James C. L. R.

Praktyka Teoretyczna

|

2016

|

vol. 20

|

issue 2

112-140

EN

Niniejszy tekst stanowi dodatek do klasycznej już analizy rewolucji na Haiti C.L.R. Jamesa. Autor w tym apendyksie do Black Jacobins porusza kwestię dwóch konstytutywnych jego zdaniem elementów dla gospodarki i społeczeństwa karaibskich wysp – uprawy trzciny cukrowej i czarnego niewolnictwa. Zagadnienia te są podejmowane w kontekście ruchów emancypacyjnych i rewolucyjnych od Toussainta L’Ouverture’a po Fidela Castro.

16

„Dzieci” Bolesława Prusa, czyli „robota nad wolnością”

63%

Kowalczuk U.

Prace Filologiczne. Literaturoznawstwo

|

2014

|

issue 4(7)

69-83

EN

The article aims to present the complexity of Bolesław Prus’s reflection on collective and individual freedom in the context of the 1905 events. In Children the authordepicts the paradox of the situation, political enslavement generates the obligation to fight for freedom on terms and conditions which are independent of those who must take up the struggle. A kind of distance towards the fate of Poland and the possibility of choosing one’s own attitude to life are hard to find in the world of Prus’s protagonists. The writer’s diagnoses correspond to the greatest questions concerning the identity of Central Europe.

17

Praktykowanie oporu. O „rewolucyjnej” poezji Julii Fiedorczuk

63%

Juchniewicz A.

Czytanie Literatury. Łódzkie Studia Literaturoznawcze

|

2022

|

issue 11

87-110

EN

The author of the article, analysing the works of Julia Fiedorczuk, described a poetic strategy that can be called “the poetics of resistance”. Its essential determinants emphasise the fragility of human and non-human beings, emphasising the connections between all beings and the tightness of boundaries to regulate any systems (organic and political). Fiedorczuk proves that it is possible to include poetry in a network of activities aimed at opposing violence and suffering caused by terrorism or warfare in times of political crises and wars. According to the article’s author, it is necessary to recognise the revolutionary potential of Fiedorczuk’s poetry. It allows for the recognition of poetry as an effective way of counteracting what is undesirable due to the affective potential of poems and creating situations that the reader may experience. Poetry is, therefore, an exercise of mindfulness and the practice of resistance to phenomena that have consequences for individuals and society. Care is perhaps the most important feeling that causes Fiedorczuk to constantly change his idiom and give special meaning to the community. Writing about her poetry, the author uses Judith Butler’s theory of vulnerability to injury and concepts from nonviolent civil resistance studies.

PL

Autor artykułu, analizując twórczość Julii Fiedorczuk, opisał strategię poetycką, którą można nazwać „poetyką oporu”. Jej podstawowymi wyznacznikami są akcentowanie kruchości istot ludzkich i nie-ludzkich, podkreślanie powiązań między wszystkimi istotami oraz nieszczelność granic mających regulować jakiekolwiek układy (organiczne i polityczne). Fiedorczuk udowadnia, że w czasie kryzysów politycznych i wojen możliwe jest włączenie poezji w sieć działań mających na celu sprzeciwianie się przemocy i cierpieniu spowodowanemu terroryzmem lub działaniami wojennymi. Według autora artykułu konieczne jest dostrzeżenie potencjału rewolucyjnego poezji Fiedorczuk. Pozwala on na uznanie poezji za skuteczny sposób przeciwdziałania temu, co niepożądane ze względu na potencjał afektywny wierszy i kreowanie sytuacji mogących być udziałem czytelnika. Poezja jest więc nie tylko ćwiczeniem uważności, lecz również praktykowaniem oporu wobec zjawisk mających konsekwencje dla poszczególnych jednostek i społeczeństwa. Być może to właśnie troska jest najważniejszym uczuciem, które powoduje, że Fiedorczuk wciąż zmienia swój idiom i nadaje szczególne znaczenie wspólnocie. Pisząc o jej poezji, autor wykorzystuje teorię podatności na zranienie Judith Butler i koncepcje z obszaru nonviolent civil resistance studies.

18

Mass collaboration as a factor of the Ukrainian revolution 2013-2014

63%

Fedoniuk S.

Language. Culture. Politics. International Journal

|

2018

|

vol. 1/2018

209-218

EN

The research is focused on the influence of modern open collaboration in the field of communication for development of the revolutionary events in Ukraine in 2013-2014. The research shows the role of the information society dynamics coupled with the deteriorating situation of civil and political liberties in creating conditions for social upheavals. The paper analyzes the development of open collaboration tools such as virtual social networks and video streaming services and their role in information support of the revolutionary processes. This study was motivated by the results of one of the previous studies on conditions and factors of revolutionary events in the region of the Middle East and North Africa, which took place in 2010-2011. The research also shows that the deployment of the information revolution on the background of restricting civil and political freedoms plays the crucial role in the initiation of social upheaval unlike previously assumed a negative economic situation as a main reason.

PL

Badanie skoncentrowane są na wpływie nowoczesnej, otwartej współpracy w zakresie komunikacji na rzecz rozwoju wydarzeń rewolucyjnych na Ukrainie w latach 2013-2014. Wskazana rola dynamiki społeczeństwa informacyjnego w połączeniu z pogarszającą się sytuacją wolności obywatelskich i politycznych w tworzeniu warunków dla wstrząsów społecznych. Analizuje się rozwój otwartych narzędzi współpracy, takich jak wirtualne sieci społecznościowe i usługi strumieniowego wideo oraz ich rola w informowaniu o procesach rewolucyjnych. Badanie było motywowane wynikami jednego z poprzednich badań nad warunkami i czynnikami zdarzeń rewolucyjnych w regionie Bliskiego Wschodu i Afryki Północnej, które zaszły w latach 2010-2011. Badania pokazują także , że rozwój rewolucji informacyjnej na tle ograniczenia swobód obywatelskich i politycznych odgrywa kluczową rolę w inicjowaniu społecznego wstrząsu, w przeciwieństwie do poprzednio zakładanej negatywnej sytuacji gospodarczej jako głównego powodu powstań.

19

Czy Solidarność 1980-1981 była ruchem rewolucyjnym?

63%

Chodak J.

Kultura i Społeczeństwo

|

2022

|

vol. 66

|

issue 4

209-233

EN

The aim of this article is to analyse Solidarity 1980–1981 as a “revolutionary movement” or “revolution”. These terms were used almost from the beginning, both among the movement’s activists and among researchers in the humanities and social sciences. The phrase “self-limiting revolution”, coined by Jacek Kuroń and popularised by Jadwiga Staniszkis, is often quoted. Some authors link the revolutionary nature of Solidarity with the movement’s non-violent repertoire of contestation, which is expressed in terms of “non-violent revolution”, “peaceful revolution” or “Polish bloodless revolution”. The word “revolution” also appears with an appropriate adjective, emphasising the movement’s class basis or values. In this convention, Solidarity is, for example, a “workers”’ or “republican” revolution. Despite the frequent practice of calling Solidarity a revolution, few researchers have attempted to substantiate the “revolutionary” nature of the movement. Most of them have ignored the long tradition of theoretical reflection on revolution within historical sociology in this context. The author reviews the literature in which Solidarity is treated as a revolution. He points out the main ways of defining revolution and the sine qua non features of this phenomenon. He argues that the use of the term “revolution” in reference to Solidarity is a misuse and is not justified in the light of the theory of revolution.

PL

Celem artykułu jest analiza Solidarności 1980-1981 jako „ruchu rewolucyjnego” lub „rewolucji”. Terminy te były niemal od początku stosowane zarówno w kręgu działaczy ruchu, jak też wśród badaczy z obszaru nauk humanistycznych i społecznych. Często przywoływana jest wymyślona przez Jacka Kuronia i spopularyzowana przez Jadwigę Staniszkis fraza „samoograniczająca się rewolucja”. Niektórzy autorzy łączą rewolucyjność Solidarności z pozbawionym przemocy repertuarem kontestacji ruchu, co wyraża się w takich pojęciach jak „rewolucja bez przemocy”, „rewolucja pokojowa” czy „polska bezkrwawa rewolucja”. Fraza „rewolucja” pojawia się również ze stosownym przymiotnikiem, akcentującym podstawę klasową czy wartości ruchu. W tej konwencji Solidarność jest np. rewolucją „robotniczą” lub „republikańską”. Pomimo częstej praktyki nazywania Solidarności rewolucją, tylko nieliczni badacze podejmowali się próby uzasadnienia „rewolucyjności” ruchu. Większość z nich ignorowała w tym kontekście długą tradycję refleksji teoretycznej nad rewolucją w ramach socjologii historycznej. Autor dokonuje przeglądu literatury przedmiotu w której Solidarność jest traktowana jako rewolucja. Wskazuje na główne sposoby definiowania rewolucji i cechy sine qua non tego zjawiska. Argumentuje, że stosowanie w odniesieniu do Solidarności terminu „rewolucja” jest nadużyciem i nie znajduje uzasadnienia w świetle teorii rewolucji.

20

Rewolucja jako narzędzie emancypacji w myśli społeczno-politycznej Slavoja Žižka

63%

Drelich S.

Athenaeum. Polskie Studia Politologiczne

|

2021

|

vol. 69

7-19

EN

The article discusses the relation between revolution and emancipation postulates in Slavoj Žižek’s social and political thought. In his texts, the author points out that the revolution is the only tool for the real emancipation of the excluded classes. The article is the result of the content analysis of few of the most important Žižek’s texts on revolution. The author uses an interpretative approach as well as hermeneutic and phenomenological methods. The analysis was made in three stages. In the first stage, the author points out that the revolution in Žižek’s thought is the quintessence of criticism of the symbolic order of the society. In the second stage, the author proves that revolution is a form of a radical political action that brings about a real change of order. In the third stage, the revolution is presented as an outbreak of freedom and democracy.

PL

W artykule podjęty został temat relacji między rewolucją a postulatem emancypacji w myśli społeczno-politycznej Slavoja Žižka. Autor wskazuje, że w tekstach myśliciela rewolucja jest jedynym skutecznym narzędziem prawdziwej emancypacji klas społecznych wykluczonych. Artykuł jest efektem analizy treści zawartych w najważniejszych tekstach Žižka, w których poruszana jest tematyka rewolucji. Autor stosuje podejście interpretatywne i metodę hermeneutyczno- fenomenologiczną. Analiza dokonana została w trzech etapach. W etapie pierwszym autor wskazuje, że rewolucja jest u Žižka kwintesencją krytyki obowiązującego w społeczeństwie porządku symbolicznego. W drugim etapie autor dowodzi, że rewolucja jest formą radykalnego działania politycznego, które przynosi prawdziwą zmianę porządku. W trzecim etapie rewolucja zostaje ukazana jako wybuch oddolnej wolności i demokracji mas społecznych.

Refine search results