Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 5

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

Search:
in the keywords:  rola państwa w gospodarce
help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
PL
Artykuł wpisuje się w nurt dyskusji na temat roli państwa w gospodarce jako pewnej instytucji społecznej, niwelującej nierówności, a zwłaszcza problematyki osiągania spójności społeczno-ekonomicznej. Nierówności społeczne są przedmiotem zainteresowania polityki ekonomicznej prowadzonej w ramach nowej ekonomii rozwoju zwłaszcza w krajach, które opierają gospodarkę na systemie rynkowym. Stają się zwłaszcza poważnym problemem społeczno-ekonomicznym w dobie kryzysu gospodarczego. Prowadzona przez poszczególne państwa polityka społeczna kształtowana jest z uwagi na istotne problemy, w szczególności: wzrost zróżnicowania dochodów i nierówności majątkowych oraz związane z nimi zjawisko wykluczenia (ekskluzji). W artykule zwrócono uwagę na charakterystyczne cechy współczesnego podejścia do kwestii społecznej, różniącego się znacznie od dominującego wcześniej konserwatywno-liberalnego punktu widzenia. Wskazano też miejsce problematyki społecznej we współczesnej polityce rozwojowej
EN
The paper discusses the role of state in economy considered as some social institution, especially covers problems of achieving socio-economic cohesion. Social inequalities are the subject of interest of economic policy conducted within the new economics of development, especially in countries that base economy on market system. Social policy conducted by the specified countries is shaped by some essential problems, especially: increase in income differentiation and wealth inequalities and the phenomenon of exclusion connected with them.
PL
Celem artykułu jest prezentacja i analiza polityki właścicielskiej państwa w okresie transfor-macji gospodarczej w Polsce. Wyróżnione i charakteryzowane zostały cztery etapy tej polityki: etap pionierski (1990–1992), etap kapitalizmu politycznego (1993–1997), etap kapitalizmu poli-tycznego á rebours (1998–2006) etap kapitalizmu państwowego (2007–2014). W pierwszych latach transformacji polityka właścicielska, mimo że prowadzona bez klarow-nych podstaw prawnych, miała charakter racjonalny, a organy państwa zachowywały się wobec państwowych spółek w sposób – najogólniej mówiąc – odpowiedzialny. Etap kapitalizmu politycznego, którego elementy są obecne po dziś dzień w działaniach pań-stwa, charakteryzował się brakiem jasnych, skodyfikowanych reguł nadzoru, sprzyjał powstawa-niu zjawisk patologicznych, polegających na powszechnym traktowaniu spółek sektora publiczne-go jako swoistego „łupu politycznego” kolejnych ekip rządowych. W końcu dekady lat 90. pojawiło się zjawisko kapitalizmu politycznego á rebours. Polega ono na czerpaniu (czy nawet wymuszaniu) różnorodnych korzyści ze strony państwa przez największe i najważniejsze przedsiębiorstwa państwowe, często działające na zmonopolizowanych rynkach, kosztem innych części gospodarki, w tym konsumentów. W drugiej połowie pierwszej dekady XXI w. w Polsce mamy do czynienia z etapem polityki właścicielskiej państwa, który można określić jako kapitalizm państwowy. Rządy koalicji zdomi-nowanej przez PiS, jak i rządy koalicji PO-PSL prowadziły politykę „aktywnego właściciela pań-stwowego”, której istotą były próby wykorzystywania domeny państwowej do realizacji określo-nych interesów państwa. W ciągu ćwierćwiecza przemian transformacyjnych w Polsce nie powstały kompleksowe, jednolite regulacje prawne dotyczące nadzoru państwa nad przedsiębiorstwami państwowymi, a polityka właścicielska znajdowała się zwykle w cieniu polityki prywatyzacyjnej, przy czym obie były prowadzone przez te same organy państwa.
EN
The aim of the paper is to present and analyze the state ownership policy in Poland in the pe-riod of economic transformation. The following four stages of this policy were characterized: the pioneering stage (1990–1992), the stage of political capitalism (1993–1997), the stage of political capitalism á rebours (1998–2006), the stage of state capitalism (2007–2014). The ownership policy during the first years of transition, although carried out without a clear legal basis, was rather rational. The behavior of state authorities towards state-owned enterprises was rather responsible. The stage of political capitalism – whose elements are present until today in the activities of the state – was characterized by a lack of clear and codified rules of supervision, it favored the formation of pathological phenomena of treating state-owned enterprises as a sort of “political loot” for subsequent Polish governments. At the end of the 90s, the phenomenon of political capitalism á rebours appeared. It involves reaping (or even forcing) a variety of benefits from the state by the largest and most important state-owned enterprises (often operating in monopoly markets) at the expense of other parts of the economy, including consumers. Since the second half of the first decade of the twenty-first century in Poland we are dealing with the stage of state ownership policy, which can be described as state capitalism. Coalition governments conducted policy of "active owner of the state". The essence of this policy is to use state-owned enterprises to achieve the specific goals of the state. During 25 years of transformation, Poland has not developed a comprehensive and uniform regula-tions on state supervision over state-owned enterprises and the ownership policy was usually hidden in the shadow of privatization policy, both of which were conducted by the same authorities.
PL
W artykule dokonano prezentacji stanowisk znanych przedstawicieli ekonomii i socjologii zajmowanych wobec przemian społeczno-gospodarczych, zachodzących w wyniku globalizacji. Prezentowaną problematykę ujęto w trzech powiązanych ze sobą na zasadzie sprzężeń zwrotnych zagadnieniach, odnoszących się do wpływu procesów globalizacyjnych na zmiany roli państwa w gospodarce, sytuację pracodawców i pracobiorców na rynku pracy oraz postępującego wzrostu nierówności społecznych. W wyniku globalizacji w sferze gospodarki zostały osłabione niektóre instrumenty interwencji państwa w płaszczyźnie społeczno-gospodarczej. Procesy globalizacji powodują perturbacje na rynkach pracy, przejawiające się w niekorzystnym dla siły najemnej roboczej przesunięciu w strukturze dochodów wynikającym z presji kapitału maksymalizującego zyski, w mniejszej skuteczności obrony interesów pracowniczych przez związki zawodowe wobec przepływu kapitałów do krajów o tańszej sile roboczej oraz w niekorzystnych dla pracobiorców warunków zatrudnienia. Wzrost dystansów społecznych spowodowany jest niestabilnością zatrudnienia, niskimi dochodami, niewydolnością systemu emerytalnego z powodu coraz mniejszej liczby zatrudnionych i wzrastającą liczbą osób korzystających z nieefektywnego systemu wsparcia socjalnego.
EN
As a result of globalization in the economic sphere some of the instruments of state interven-tion in the socio-economic plane were weakened. The article presents the positions of well- known representatives of economics and sociology occupied with socio-economic changes occurring as a result of globalization. The presented issues are included in the three interlinked aspects on the basis of feedback issues re-lating to the impact of globalization on the changing role of the state in the economy, the situation of employers and employees on the labor market and the progressive growth of social inequality.
4
63%
PL
W artykule autor zwraca uwagę na różnice w neoklasycznym podejściu do mikroekonomii, z uwzględnieniem podziału na mikroekonomię "starą" i "nową". Prezentuje też potencjalną rolę państwa w obu tych ujęciach mikroekonomicznych. Oba ujęcia różnią się podejściem do roli państwa w gospodarce. "Nowa" mikroekonomia staje przed problemem zbytniego uproszczenia modelu. Jeśli za pomocą jednego modelu można wyjaśnić wszystko, to nie wyjaśnia on niczego. W takim wypadku państwo odgrywa w nim taką rolę, jaką wyznaczą mu korzystający z tego modelu. Oznacza to, że państwo może aktywnie uczestniczyć w procesach gospodarczych lub nie. Zwolennicy interwencjonizmu modelują zatem sytuacje, w których państwo odgrywa jakąś rolę, neoliberałowie zaś postępują przeciwnie. Nasuwa się zatem wniosek, iż niezależnie od tego, czy jest to ujęcie "nowe" czy "stare", ekonomia neoklasyczna nie przesądza definitywnie o potencjalnej roli państwa w gospodarce
EN
The argument of this paper is that this procedure is unacceptable. It first sets out to look at the expression "neoclassical" in general, dividing it into "old" and "new" microeconomics. Secondly, the (potential) role of the state is discussed in these microeconomic areas. The conclusion with regard to old microeconomics is along the lines of J. Stiglitz, i.e. the end of communism should be taken as a refutation of neoclassical economics. While the conclusion for new microeconomics hinges on the fatal methodological fault that one is capable of modeling everything.
PL
Jednym z zagadnień dyskusyjnych, które spowodowały podział środowiska ekonomistów na zwalczające się naukowo grupy, jest spór o miejsce i pozycję państwa i rynku w funkcjonowaniu gospodarki narodowej. Niektóre poglądy autor naświetlił w artykule.
EN
Among many problems which have emerged during the process of transformation which takes place in our economy, the most important is the dispute about the place and the position of the state and the market, about their "inborn" properties, and about their advantages and disadvantages among others. Assessment made by economists on this issue is totally different. When you take into consideration the authors who stress the value of market economy and its characteristic mechanisms, first of all you should mention the following names: W. Wilczyński, L. Balcerowicz and J. Winiecki. On the other hand, Z. Mikołajewicz, A. Łukaszewicz, the same as P. Bożyk, K. Łaski and J. Pajestka represent a critic standpoint in this field. A similar division is applied when you take into consideration the importance of economic role of the state. Those who would like to lessen its value include: A. Leopold, F. Tomczak, Z. Hockuba, J. Beksiak, C. Józefiak, J. Dąbrowski and J. Winiecki. Less extreme ones, since they clearly see a particular necessity of economic activity of the state includes J. Eysymontt. Whereas S. Kurowski rejects the saying: "The minimum state", and suggests "The sufficient state" as the guideline. And finally - the authors who advertise expansion of the state role in the conditions (what is essential) of system transformation include the following names: M. Klamut, M. Perczyński, H. Sopniewska, B. Winiarski, T. Kowalik, Z. Sadowski, J. Pajestka, A. Łukaszewicz, J. Wierzbołowski, G. Kołodko, J. Kaleta, and W. Sztyber. Thus, the question arises – which is thought over by K. Porwit – what basic requirements should be fulfilled, to bring the opponents together.
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.