Search results - CEJSH

1

Aleksander Wat i romantyzm. (Jeszcze)

100%

Kuczera-Chachulska B.

Colloquia Litteraria

|

2012

|

vol. 12

|

issue 1

107-121

PL

Aleksander Wat and romanticism (once more) In the sketch, the problem taken is the relation of Aleksander Wat to the Polish romanticism, both in terms of how to troubleshoot inherently more formal as well as final transfer of the works. Analysis of individual poems (including The Persian Parable, Across the Square) lead to the conclusion of a distinct connection between Wat and the Lausanne lyricism of Adam Mickiewicz.

2

ALEXANDER WAT AND ROMANTICISM (ONCE MORE)

100%

Kuczera-Chachulska B.

Colloquia Litteraria

|

2017

|

issue 1

EN

In the sketch, the problem taken is the relation of Aleksander Wat to the Polish romanticism, both in terms of how to troubleshoot inherently more formal as well as final transfer of the works. Analysis of individual poems (including The Persian Parable, Across the Square) lead to the conclusion of a distinct connection between Wat and the Lausanne lyricism of Adam Mickiewicz.

3

Mit fundacyjny Rzeczypospolitej w Kursie pierwszym Prelekcji Paryskich Adama Mickiewicza

80%

Hoffmann-Piotrowska E.

Colloquia Litteraria

|

2016

|

vol. 20

|

issue 1

141-157

PL

The Foundational Myth of the Polish-Lithuanian Commonwealth in Mickiewicz’s Kurs pierwszy from Paris Lectures The article attempts to recreate Mickiewicz’s vision of Polish Medieval history in the context of the history of Slavdom as it is presented by him in the speeches from Kurs pierwszy from the Paris lectures. Invoking particular facts from the first centuries of Polish history and interpreting them in a particularly individual manner – frequently contrary to the traditional historical narrative, Mickiewicz rediscovered the foundational myth of the Commonwealth of the nobles in the history of the Piast and Jagiellonian Poland; furthermore, the whole of the Medieval period served Mickiewicz as a universal political model worthy of translation to the poet’s contemporary period. The modern christianitas state model, which Mickiewicz will later design in his writings from 1830s and 1840s, had its roots precisely in this reinterpreted political history of the Middle Ages. When discussing the past, Mickiewicz first and foremost advocated talking about the present and the future of Poland and Europe. Underscoring the strong relationship between Poland and Rome as well as the ties with Western Christendom – as it used to be done in the Middle Ages – was meant to produce a propagandist image: it attempted to demonstrate that the Byzantine-Orthodox culture could neither serve to unite Slavic peoples nor rejuvenate Europe in any way.

4

STAROPOLSKIE ŹRÓDŁA ROMANTYCZNEGO OBRAZU PODOLA (WYBRANE PRZYKŁADY)

80%

Ryba R.

Colloquia Litteraria

|

2016

|

vol. 20

|

issue 1

PL

Old-Polish Sources of the Romantic Image of Podolia The article considers romantic preoccupations with the traditions of the Polish Republic of Nobles. The author indicates how the Romanticism authors reached out to the history of Podolia and how literary images of Podolia are rooted in texts from older periods. She never points to individual Old-Polish texts quoted by nineteenth-century authors; she highlights, instead, how Old-Polish literature dealing with Podolia and certain anti-Turkish texts inspired Romantic authors in general. The author pays particular attention to selected motifs from Old-Polish literature that used to be employed in Romantic texts to create historical image of Podolia; among these one can distinguish such motifs as the utility of Podolian lush nature, Turkish captivity (“jasyr”), Polish-Lithuanian Eastern borderlands knight, and the soil that is fecund yet scorched by war. The article discusses sixteenth- and seventeenth-century authors, including Bartosz Paprocki, Piotr Gorczyn, and Marcin Paszkowski as well as Romantic writers such as Maurycy Gosławski, Tymon Zaborowski, and Seweryn Groza.

5

O kobiecie - „podrzędnicy”. Pytania o feminizm Krasińskiego

80%

Siwiec M., Uniwersytet Jagielloński W. P., Magdalena Siwiec – dr hab. a. w. K. K. L. r. U. J. Z. s. n. z. n. d. k. p. w. u. k. t., magdalena.siwiec@uj.edu.pl

Czytanie Literatury. Łódzkie Studia Literaturoznawcze

|

2013

|

vol. 02

PL

Artykuł stanowi prezentację wypowiedzi literackich i paraliterackich Krasińskiego zdradzających wyczulenie poety na kwestię kobiecą, wyłamujących się ze stereotypowego, konserwatywnego – także silnie obecnego u autora Przedświtu – postrzegania ról społecznych. Analiza wybranych tekstów ujawnia wrażliwość na opresję społeczeństwa patriarchalnego w stosunku do kobiet pisarza, piętnującego rozmaite sposoby ich reifikacji (także wynikające z romantycznego ubóstwienia drugiej płci). Rozważania zamyka przypomnienie stworzonego przez Krasińskiego obrazu „trzeciej epoki”, zawierającego zapowiedź metafizycznego i społecznego zrównania płci.

6

Piosnki nie tylko Zana - nawiązania i kontynuacje

80%

Król M.

Colloquia Litteraria

|

2016

|

vol. 21

|

issue 2

69-79

PL

This paper deals with the issues of the genre of the 19th century folk songs. It begins with the reflexion on the works of Tomasz Zan, and then moves to describe melodie daurskie [Daursk Melodies].

7

AKSJOLOGIA ROMANTYZMU WOBEC LITERATURY STAROPOLSKIEJ (WPROWADZENIE DO PROBLEMU)

80%

Kuczera-Chachulska B.

Colloquia Litteraria

|

2016

|

vol. 20

|

issue 1

7-9

PL

Artukuł podejmuje problematykę aksjologii literatury polskiego romantyzmu wobec literatury staropolskiej.

8

"Historyczno-ideowe konotacje obrazu rewolucji w Nie-Boskiej komedii Zygmunta Krasińskiego"

80%

Citkowska - Kimla A.

Czasopismo Prawno-Historyczne

|

2015

|

vol. 67

|

issue 1

191-209

PL

Ponieważ temat rewolucji w Nie-Boskiej komedii jest skrupulatnie przebadany i przeanalizowany, dlatego przedmiotem rozważań niniejszej rozprawy nie jest problematyka sensu stricto rewolucyjna. Celem artykułu jest ukazanie zagadnienia rewolucji oraz kilku innych wątków z dramatu Krasińskiego na szerszym tle historii idei. Ściślej rzecz ujmując, próba unaocznienia konotacji stanowiska Krasińskiego wobec rewolucji z poglądami innych myślicieli, którzy poruszali ów problem.

9

Filozofia i naród. O istocie romantyzmu Józefa W. Gołuchowskiego

80%

Wójtowicz R.

Galicja. Studia i materiały

|

2016

|

issue 2

27-34

EN

The article Philosophy and nation. On the essence of the romanticism of Józef W. Gołuchowski, poses a reconstruction and analysis of the philosophy of a preromantic theoretician coming from Galicia. Through the negation of the tradition of the Enlightenment rationalism, J.W. Gołuchowski promotes the philosophy based on feelings (love) and shows the vision of nation whose spirit and uniqueness cannot be annihilated. Polish state was erased from the political map of the world – Gołuchowski notes – but the spirit of the nation based on the philosophy of ,feelings’ is alive and strives for the synthesis with religion.

PL

W artykule podjęto próbę rekonstrukcji i analizy filozofii pochodzącego z Galicji preromantyka. J.W. Gołuchowski poprzez negację tradycji racjonalizmu oświecenia propaguje filozofię opartą na uczuciu (miłości) oraz wizję narodu, którego „duch” i oryginalność nie mogą być zniszczone. Państwo polskie zostało wymazane z mapy politycznej świata – zauważa Gołuchowski – ale duch narodu oparty na filozofii „uczucia” żyje i dąży do syntezy z religią.

10

MIĘDZY REALIZMEM OBSERWACJI A WIZJĄ. PROCES TWÓRCZY I WARTOŚĆ JEGO REZULTATU NA PRZYKŁADZIE PIERWSZEJ CZĘŚCI NIE-BOSKIEJ KOMEDII ZYGMUNTA KRASIŃSKIEGO

80%

Kuczera-Chachulska B.

Colloquia Litteraria

|

2012

|

vol. 13

|

issue 2

7-18

PL

Between realism of observation and vision. Creative process and the value of its outcome A case study of Zygumnt Krasiński’s The Un-Divine Comedy. The article touches upon the characteristics of Zygmunt Krasiński’s creative process. The author analyses this issue in reference to the wellestablished in the history of literature argument of predominantly intellectual, historiosophical and visionary background to Krasiński’s writing. Using the example of the first part of The Un-Divine Comedy, she brings forward an argument on the weight and relevance of realistic observation of reality in the writings of this romantic author.

11

Egzaltacja, czyli o uchylaniu granic

80%

Burta M.

Colloquia Litteraria

|

2014

|

vol. 17

|

issue 2

7-32

PL

Exultation, that is about gradual opening of the borders The article brings about an attempt to define exultation in the context of literary criticism from the period of the ‘aesthetic split’ (between late enlightenment and early romanticism currents) and pre-November heat of the 1830. It calls to attention the discussions in which Kazimierz Brodziński, the author of O egzaltacji i entuzjazmie [On Exultation and Enthusiasm], and his adversaries Maurycy Mochancki and Józefat Bolesław Ostrowski played crucial roles.

12

Władysław Nehring jako badacz literatury romantycznej

80%

Grzęda E.

Onomastica Slavogermanica

|

2011

|

vol. 30

61 - 71

EN

The article focuses on the research of Władysław Nehring on Polish Romanticism. It attempts an analysis and assessment of the researcher’s achievements in this field. Polish Romantic literature became an object of Nehring’s interest ever since he worked in schools of Great Poland so before his taking over chair of Slavic philology at the University of Wrocław (1868–1907). Evidence of his fascination with the period of Adam Mickiewicz (this is how Nehring described Polish Romanticism) are substantial passages on this period in his coursebook Kurs literatury polskiej dla użytku szkół (Poznań 1866). Nehring clearly stated there that development of Polish Poetry took place no sooner than in the period of Mickiewicz. In the mature period of his scientific work on literature of Romanticism there are outstanding studies on the most prominent texts by Polish inspired poets. Most important are essays on Grażyna, Konrad Wallenrod and Pan Tadeusz by Adam Mickiewicz, Balladyna and Lilla Weneda by Juliusz Słowacki and Nie-Boska komedia by Zygmunt Krasiński. In his research Nehring particularly paid attention to both cultural background and literary genetics (genre.) He was also the first scholar to systematically research on Mickiewicz’s lectures in Paris (O paryskich prelekcjach Adama Mickiewicza). One of Nehring’s most interesting scientific projects was an attempt to explain the influence of Andrzej Towiański’s texts and personality on Polish Romanticists (Nieznane szczegóły z nauki Andrzeja Towiańskiego).

13

Mesjanizm Camõesa (po polsku)

80%

Bąk M.

Świat i Słowo

|

2020

|

vol. 35(2)

41-50

PL

The aim of the text is to present images of Camões created by nineteenth-century Polish writers. The author of the article refers to the following literary works: Kamoens w szpitalu [Camões in Hospital] by Julian Korsak, Kamoens by Fryderyk Halm and Don Sébastien de Portugal by Aleksander Przezdziecki. All these authors regarded Camões as an outstanding and suffering poet, who believed in a specific form messianism.

14

Polityczne uwarunkowania mody niemieckiej w malarstwie Caspara Davida Friedricha

71%

Wakuła K.

Przegląd Humanistyczny

|

2014

|

issue 6(447)

139-148

EN

Even a cursory overview of Caspar David Friedrich’s works shows that the clothes of people portrayed, often his contemporaries, differ from trends of the German fashion (and European) of the first half of the 19th century. Apart from a few exceptions (e.g. Wanderer above the Sea of Fog, 1818; Dreamer, 1835), the heroines and heroes of Friedrich’s canvases were wearing the so-called old-German clothes (Die Altdeutsche Tracht). The article focuses on discussing the symbolism and meaning of the role of this garment in the works of the German Romantic painting precursor.

15

Kontroświeceniowe korzenie antyamerykanizmu

71%

Nowak L.

Studia Politologiczne

|

2009

|

vol. 14

139-159

EN

The subject of this article is the intellectual origins of Anti-Americanism, the author of which claims that the most important ideas of contemporary Anti- Americanism are present in the cultural current called the Counter-Enlightenment. The article traces roots of Anti-Americanism in the Romantic notions of ”culture” and ”civilization” and in the Conservative attacks on principles of the Enlightenment. Among disciples of the Counter-Enlightenment thought were many different thinkers such as Arthur de Gobineau, Oswald Spengler and Martin Heidegger. The article examines ideas of the Russian Slavophiles, racists and the Cultural Pessimists in order to reconstruct symbolic representations of America in the modern political thought.

16

Czas wyboru. O „Morfinie” Szczepana Twardocha

71%

Kuczek M.

Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Historicolitteraria

|

2015

|

vol. 15

165-173

PL

Days of Choice. About Morfina (Morphine) by Szczepan Twardoch The purpose of this article is to show the way of presenting the national identity issues, which are present in the Morphine by Szczepan Twardoch. The unclear situation of main character is a starting point of my reflections. He is situated between Polishness and Germanness, femininity and masculinity, being active and being passive. In my analysis I concentrate on patterns into which the main character cannot (or perhaps does not want to) be written, and which have theirs roots in Polish national myths and stereotypes. Key words: Morphine; identity; collective memory; narrative identity; romanticism;

17

Wokół edycji typu „romantycy dzieciom”

61%

Szargot M., Szargot B.

Tematy i Konteksty

|

2023

|

vol. 18

|

issue 13

282-291

EN

The text is devoted to the critical description and evaluation of editions of works by Romantic writers intended for children. These are prepared ad usum Delphini. The texts are given in a selection suitable for children, rephrased (because they were originally mostly written for adults), prepared from larger works, and given in fragments. They are given new titles or retitled. The editions lack basic editorial information, such as indications of the sources of the fragments included in the anthology. The noble intention of introducing young readers to Romantic poetry is not counterbalanced by the fact that such editions offer a vision of a tame, infantilised, illustrated and finally caricatured Romanticism, inclining the reader to an extra-contextual and extremely simplified interpretation.

PL

Artykuł traktuje o popularnych w XX i XXI w. edycjach utworów romantycznych adresowanych dla dzieci. Opisuje dokonane zabiegi edytorskie (okładki, ilustracje, wybór, nadawanie tytułów, skróty, objaśnienia i komentarze, wstępy...). Ukazuje, jak zmiana adresu czytelniczego wpływa na kształt samych tekstów i ich potencjalny odbiór.

18

Felieton. Gatunek romantyczny?

61%

Żyrek-Horodyska E.

Ruch Literacki

|

2018

|

issue 1

19

Postsekularne konstelacje nowoczesności. O historycznych związkach religii i nauk społecznych

61%

Warchala M.

Stan Rzeczy

|

2013

|

issue 2(5)

75-92

PL

Epokę nowoczesną postrzega się zwykle jako obszar permanentnego konfliktu między religią i sekularyzmem, wiarą i rozumem, teologią i nauką. W tym kontekście pojęcie „postsekularyzm” może być swego rodzaju światełkiem w tunelu – nadzieją nie tyle na ominięcie tego sporu (dziś coraz bardziej już jałowego), ile na pewną modyfikację pojęć w nim używanych i inne spojrzenie na uczestniczące w nim strony. Postsekularyzm” to pojęcie historyczne ułatwiające nową interpretację. Niniejszy tekst stanowi skromną próbę tego rodzaju interpretacji, która zwraca uwagę na nowoczesne zjawiska przekraczające granice między wrogimi obozami religii i sekularyzmu. Zjawiska te nazywam postsekularnymi „konstelacjami”, jako że są to w istocie konstelacje autorów i idei. Pierwszą z nich jest romantyzm w swej wczesnej, najbardziej twórczej fazie: w Niemczech zwany frühe Romantik, a w Wielkiej Brytanii – High Romanticism. Druga postsekularna konstelacja pojawia się w okresie modernizmu, a składają się na nią: socjologiczny dyskurs na temat religii Maxa Webera, pragmatyczna obrona wiary religijnej Williama Jamesa oraz mocno idiosynkratyczna reinterpretacja tradycji żydowskiej dokonana przez Hermanna Cohena, Franza Rosenzweiga i Waltera Benjamina.

EN

Modernity has usually been regarded as a war zone between religion and secularism, faith and reason, theology and ”science”. In this context the concept of postsecularism appears as some sort of a light in the tunnel: the possibility not so much to pass over that debate (more and more sterile today) as to change its terms and look at its protagonists from the new perspective. Postsecularism is a historical concept which enables the new interpretation of modernity. My paper is a modest contribution to this new interpretation stressing those phenomena in the historical development of modern discourse which cross over the entrenched oppositions of secularity and religion. These phenomena I propose to call postsecular ”moments” or ”constellations” – as they are indeed constellations of both ideas and particular authors. The first constellation of this kind is Romanticism – esp. so called frühe Romantik in Germany and High Romanticism in Great Britain. The second constellation appears in the period of modernism. It consists of three elements, two of which at least are closely related to the social sciences: the sociological discourse on religion represented by Max Weber, the pragmatic defense of faith by William James, and, finally, the idiosyncratic re-discovery of their own religious heritage by the Jewish philosophers such as: Hermann Cohen, Franz Rosenzweig and Walter Benjamin

20

Niewygodny romantyk – zapomniana twórczość hrabiego Henryka Rzewuskiego

61%

Dworak A. M.

Tematy i Konteksty

|

2013

|

vol. 8

|

issue 3

391-404

EN

The study proposed here contains a vast elaboration on Iwona Węgrzyn’s monograph entitled "In the World of Henryk Rzewuski Novels" (Jagiellonian University Press, Kraków 2012, 386 pages). The author deals with the forgotten and barely examined oeuvre of Henryk Rzewuski. She notices that, for many years, Rzewuski’s works have been neglected due to his controversial political views. The author treats these stereotypes with criticism and offers an in-depth analysis of the individual works, trying to understand the political, ideological and artistic choices Rzewuski made. The author depicts the count as an original writer, whose line of thinking was very much different from those of the majority of contemporary writers who condemned him to general isolation and incomprehension. Iwona Węgrzyn discusses almost all the works by Rzewuski and relates them to their contemporary social, political and cultural contexts. Much space has been given to the author’s activities in the literary community at that time. The study proposed by Iwona Węgrzyn is very illuminating. It is characterized by a multitude of the issues addressed and by insightful academic investigations.

PL

Prezentowane studium zawiera obszerne omówienie monografii Iwony Węgrzyn W świecie powieści Henryka Rzewuskiego (Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2012, ss. 386). Przywołana autorka zajmuje się w swojej książce zapomnianą i słabo zbadaną twórczością Henryka Rzewuskiego. Zauważa, że przez wiele lat twórczość ta była odrzucana ze względu na kontrowersyjne poglądy polityczne pisarza. Autorka odnosi się krytycznie do związanych z tym stereotypów. Szczegółowo analizuje poszczególne utwory, próbując zrozumieć dokonywane przez Rzewuskiego wybory polityczne, ideowe oraz artystyczne. Ukazuje go jako twórcę oryginalnego, myślącego odmiennie niż większość pisarzy jego epoki, ale przez to skazanego na izolację i nierozumienie. Iwona Węgrzyn omawia prawie wszystkie utwory pisarza, szeroko odnosząc się do kontekstów społecznych, politycznych i kulturalnych jego czasu. Wiele miejsca poświęca też funkcjonowaniu Rzewuskiego w ówczesnej społeczności literackiej. Studium Iwony Węgrzyn ma liczne walory poznawcze, cechuje się też wielością podejmowanych problemów oraz wnikliwością dociekań.

Refine search results