Search results

1

Operacje pokojowe Organizacji Narodów Zjednoczonych na Bałkanach

100%

Smoliński J.

Doctrina. Studia społeczno-polityczne

|

2018

|

vol. 15

|

issue 15

307-328

PL

Problemy narodowościowe, religijne i gospodarcze Jugosławii doprowadziły, po śmierci Josipa Broz-Tity, do rozpadu państwa. Jego początek dały zmiany konstytucyjne w 1989 roku, wzmacniające Serbię, a ograniczające autonomię Kosowa i Wojwodiny, co wywołało niezadowolenie Słowenii i Chorwacji. Pomimo sprzeciwu sąsiadów, Słowenia już 26 grudnia 1990 roku ogłosiła niepodległość. Uzyskaniu niepodległości przez Chorwację, ogłoszonej 25 czerwca 1991 roku, towarzyszyło wiele trudnych wyzwań i zdecydowanych przeciwdziałań wewnętrznych, jak i sąsiedzkich. Władze federalne wszczęły operację wojskową, opanowując znaczne obszary Chorwacji. Dla utrzymania pokoju i bezpieczeństwa w Jugosławii Rada Bezpieczeństwa ONZ podjęła niezbędne kroki, ale niezadowalający postęp w negocjacjach i zdecydowane działania zwaśnionych stron, skutecznie paraliżował siły ONZ, zwłaszcza do 1996 roku. Jeszcze trudniejsza była sytuacja w Bośni-Hercegowinie, którą zamieszkiwali bośniaccy muzułmanie, Serbowie i Chorwaci. Tu myśl niepodległościowa dojrzewała nieco wolniej, a konflikt między bośniackimi Serbami a bośniackimi muzułmanami i bośniackimi Chorwatami szybko narastał. W maju 1992 roku, w wyniku walk, większość obserwatorów ONZ musiała wycofać się do stref bezpieczeństwa w Chorwacji. Strony konfliktu wykazywały rosnącą agresję, nie przestrzegając rezolucji Rady Bezpieczeństwa ONZ. Działania ONZ w Bośni były zdecydowanie wsparte przez NATO z początkiem 1994 roku. Serbowie brali zakładników ONZ. Intensywne walki trwające do końca 1995 roku wykazały słabość ONZ-owskiego systemu bezpieczeństwa i pokoju. Korzystniej rozwijała się sytuacja w Macedonii i Kosowie, choć i tu ONZ zmuszona była rozmieścić „błękitne hełmy”. 31 marca 1995 roku ustanowiono siły zapobiegawcze w Macedonii, a w Kosowie od 6 lipca 1998 roku działała międzynarodowa Dyplomatyczna Misja Obserwatorów, wspierana przez ONZ, OBWE, UE i NATO. Działania te wpłynęły na normowanie sytuacji na Bałkanach, choć w dalszym ciągu występuje niestabilność, zwłaszcza w Kosowie i Macedonii.

2

Rola sił pokojowych ONZ w wojnie w Bośnii Hercegowinie (1992–1995) – wybrane zagadnienia

71%

Szczesio S. L.

Acta Universitatis Lodziensis. Folia Historica

|

2018

|

issue 101

191-207

EN

One of the biggest challenges for the international community at the beginning of 1990s became an issue of dissolution of Socialist Federal Republic of Yugoslavia. In June 1991, Slovenia and Croatia declared independence, and Yugoslav federation had in fact collapsed. A bloody war broke out in Croatia, and in February 1992 the United Nations Security Council adopted resolution to send the United Nations Protection Force (UNPROFOR) to this country. But soon there appeared a new problem for Europe and America – tensions in Bosnia and Herzegovina. Bosnia was the most ethnically-mixed republic in Yugoslavia. In March 1992 UNPROFOR headquarters was established in the Bosnian capital – Sarajevo, which was chosen as a neutral location. But in April 1992 tensions in this country exploded into a bloody war. The „blue helmets” tasks were e.g. protection of Sarajevo airport, humanitarian relief convoys and six safe areas, including Srebrenica and Sarajevo. During the war in Bosnia, UNPROFOR had many failures, such as the fall of Srebrenica and the use of soldiers as hostages to protect the Serbs from attacks from NATO air. Eventually, thanks to the active role of the American diplomacy and the success of the Croat-Muslim coalition it was possible to force all parties of the conflict to negotiate the ending of the war in November 1995.

PL

Jednym z największych wyzwań dla społeczności międzynarodowej na początku lat dziewięćdziesiątych XX w. była kwestia rozpadu Socjalistycznej Federacyjnej Republiki Jugosławii. W czerwcu 1991 r. Słowenia i Chorwacja ogłosiły niepodległość, a federacja jugosłowiańska faktycznie upadła. W Chorwacji wybuchła krwawa wojna, a w lutym 1992 r. Rada Bezpieczeństwa ONZ przyjęła rezolucję o wysłaniu Sił Ochronnych Organizacji Narodów Zjednoczonych (UNPROFOR) do tego kraju. Wkrótce jednak pojawił się nowy problem dla Europy i Ameryki – napięcia w Bośni i Hercegowinie. Bośnia była najbardziej zróżnicowaną etnicznie republiką w Jugosławii. W marcu 1992 r. kwatera główna UNPROFOR powstała w stolicy Bośni – Sarajewie, które zostało wybrane jako neutralna lokalizacja. Jednak w kwietniu 1992 r. napięcie w tym państwie przerodziło się w konflikt zbrojny. Zadaniem „błękitnych hełmów” była np. ochrona portu lotniczego w Sarajewie, konwojów z pomocą humanitarną oraz sześciu „stref bezpieczeństwa”, w tym Srebrenicy i Sarajewa. Podczas wojny w Bośni UNPROFOR poniósł wiele porażek, takich jak upadek Srebrenicy i użycie żołnierzy jako zakładników do ochrony Serbów przed atakami NATO z powietrza. Ostatecznie, dzięki aktywnej roli amerykańskiej dyplomacji oraz sukcesom koalicji chorwacko-muzułmańskiej, okazało się możliwe zmuszenie wszystkie stron konfliktu do wynegocjowania zakończenia wojny w listopadzie 1995 r.

3

“Cultural” hate speech and the fall of Yugoslavia – discourse analysis of the selected aspects

63%

PILARSKA J.

Multicultural Studies

|

2017

|

issue 1

55-71

EN

This article tackles the issue of written and spoken propaganda in Serbian and Croatian realms of culture and media proceeding the fall of Yugoslavia at the beginning of the 1990s. It makes two pieces of writing a point of departure for further analysis, i.e. Dubravka Ugrešić’s “The Culture of Lies”, and Ivan Čolović’s “The Balkans: The Terror of Culture: Essays in Political Anthropology”. By so, the article attempts to reveal the banality and brutality of nationalism and the way that nationalistic ideology permeated science, culture and media, involving the conformity of intellectuals, propaganda and censorship, followed by the strategies of human manipulation. The subject of analysis embraces the use of the Serbian and Croatian state-run mass media, anthropological discourse and other written forms of deconstruction of the social order, shortly before and following the fall of Yugoslavia.

PL

Artykuł porusza temat (nacjonalistycznej) propagandy reprezentantów świata kultury w Serbii i Chorwacji u schyłku istnienia Socjalistycznej Federacyjnej Republiki Jugosławii, a więc na początku lat 90. XX wieku. Punktem wyjścia dla dalszej analizy autorka uczyniła zbiór esejów Dubravki Ugrešić „Kultura kłamstwa (eseje antypolityczne)”, oraz zbiór tekstów Ivan Čolovicia „Bałkany – terror kultury”. Poprzez analizę prowadzonego w mediach (w słowie i piśmie) dyskursu, zrekonstruowana została brutalność, a zarazem banalność retoryki nacjonalizmu, a także sposób, w jaki ideologia nacjonalistyczna przeniknęła do nauki, kultury i mediów, angażując konformistyczne postawy intelektualistów, propagandę, cenzurę oraz pozostałe strategie manipulacji innymi. Przedmiot analizy obejmuje dyskurs medialny w byłej republice Serbii i Chorwacji, dyskurs nauki (szeroko pojętej humanistyki), oraz innych pisemnych form dekonstrukcji ładu społecznego przed rozpadem Jugosławii.

4

Slobodan Milošević przeciwko doktrynie „słaba Serbia - mocna Jugosławia‟ (1986-1992)

63%

Żurek P.

Balcanica Posnaniensia Acta et studia

|

2021

|

vol. 28

|

issue 2

141-159

EN

At the beginning of the 1980s, Serbia became convinced that there was a policy in the SFRY aimed at weakening the country's most numerous nation - the Serbs. Slobodan Milošević gained political capital on his opposition to the doctrine of 'weak Serbia - strong Yugoslavia'. In the face of the collapse of Yugoslavia, the Serbian leader tried to transform the SFRY into a Serb-centric state. At the outbreak of the war, Milošević led to the establishment of the Federal Republic of Yugoslavia. According to the concept of the Serbian president, all Serbian lands were to unite around this country.

PL

Na początku lat osiemdziesiątych XX wieku, w Serbii utarło się przekonanie, że w SFRJ jest prowadzona polityka mająca na celu osłabić najliczniejszy naród państwa - Serbów. Na przeciwstawieniu się doktrynie „słaba Serbia - mocna Jugosławia‟ kapitał polityczny zdobył Slobodan Milošević. W obliczu rozpadu Jugosławii serbski lider próbował przebudować SFRJ w państwo serbocentrystyczne. W momencie wybuch wojny Milošević doprowadził do powołania SRJ. Według koncepcji serbskiego prezydenta wokół tego państwa miały zjednoczyć się wszystkie ziemie serbskie.

5

Slovenian Territorial Defense in the Ten-Day War

63%

Chmielewski M.

Scientific Journal of the Military University of Land Forces

|

2021

|

vol. 53

|

issue 3(201)

585-601

PL

W 1991 roku rozpoczęty został proces rozpadu Socjalistycznej Federacyjnej Republiki Jugosławii. Jako pierwsze w ostatnich dniach czerwca secesję z federacji ogłosiły dotychczasowe Socjalistyczne Republiki Chorwacji oraz Słowenii. W celu przywrócenia ładu konstytucyjnego, do Słowenii zostały skierowane jednostki SZ SFR Jugosławii, które napotkały na zbrojny opór słoweńskiej Obrony Terytorialnej. W trwającej dziesięć dni wojnie, wojska federalne, mimo przewagi liczebnej oraz technicznej, poniosły porażkę w konfrontacji z pododdziałami OT. Decydujące dla powodzenia działań słoweńskich okazały się właściwy dobór sposobu działania, znajomość środowiska walki oraz wysokie morale i wsparcie udzielane przez ludność cywilną. Przykład wojny dziesięciodniowej, analiza jej przebiegu, pokazuje, że przy odpowiednim wykorzystaniu sił OT, mogą one prowadzić skuteczną walkę przeciwko wojskom operacyjnym oraz być pełnowartościowym komponentem sił zbrojnych.

EN

In 1991, the process of disintegration of the Socialist Federal Republic of Yugoslavia began. The former Socialist Republics of Croatia and Slovenia were the first to announce their secession from the Federation in the last days of June. To restore the constitutional order, units of the Armed Forces of the SFR of Yugoslavia were sent to Slovenia, which faced the armed resistance of the Slovenian Territorial Defense (TO RS or TOS). In the Ten-Day War, the Federal troops, despite their numerical and technical advantage, suffered a defeat in the confrontation with the TOS subunits. Decisive for the success of Slovenian actions turned out to be the right choice of method of operation, knowledge of the combat environment, as well as high morale and support provided by the civilian population. The example of the Ten-Day War, an analysis of its course, shows that with the appropriate use of the TOS forces, they can conduct an effective fight against operational troops and be a fully-fledged component of the Armed Forces.

6

Wojna oczami „nacbola”. Obraz wojny w zbiorze opowiadań Smrt Eduarda Limonowa

51%

Kołakowski M.

Kultury Wschodniosłowiańskie - Oblicza i Dialog

|

2019

|

issue 9

47-57

EN

The article is devoted to the image of war in Smrt – a collection of short stories written by Eduard Limonov. Eduard Limonov is a controversial Russian writer and politician known for his extremist worldview, scandalous literary works and involvement in the national-bolshevik movement. The action of most of the stories is set against the backdrop of the Yugoslav Wars. Limonov describes the dark sides of the war: death, suffering of civilians and atrocities, but at the same time claims that war creates an excellent opportunity to experience a fascinating adventure and to become a true hero. In his opinion, the war is completely consistent with the most basic human instincts, therefore, it is not surprising that many soldiers participate in war with enthusiasm and prefer it to a boring, stabilized life.

Refine search results

1 Acta Universitatis Lodziensis. Folia Historica

1 Balcanica Posnaniensia Acta et studia

1 Doctrina. Studia społeczno-polityczne

1 Kultury Wschodniosłowiańskie - Oblicza i Dialog

1 Multicultural Studies

1 Scientific Journal of the Military University of Land Forces

1 Chmielewski M.

1 Kołakowski M.

1 PILARSKA J.

1 Smoliński J.

1 Szczesio S. L.

1 Żurek P.

2 2021

1 2019