Search results

1

Intermedia – taniec wobec innych sztuk

100%

Jarczyński M.

Przestrzeń, Ekonomia, Społeczeństwo

|

2021

|

issue 20/II

27-60

PL

W niniejszym artykule przedstawione zostały różne rodzaje połączeń, które zachodzą między tańcem a innymi dziedzinami sztuki. W poszczególnych akapitach, przy pomocy dostępnej literatury i źródeł ikonograficznych, ukazano przykłady intermedialnego przenikania się tańca z muzyką, malarstwem, rzeźbą, architekturą i filmem. W pierwszej części pracy, wprowadzeniem do tematu stało się zaznajo-mienie z różnymi rodzajami korespondencji muzyki i architektury. Z zachowaniem chronologii, wy-mienione zostały najbardziej interesujące i reprezentatywne dzieła, które w różny sposób nawiązują do idei jedności sztuk. Przykłady połączeń zostały podzielone ze względu na ich związek z architekturą sakralną i architekturą świecką – od wybranych dzieł artystów renesansowych do twórców sztuki współczesnej. Na końcu pierwszej części wprowadzone zostało zagadnienie tańca w kontekście róż-nych budowli. W rozdziale drugim (opartym w dużej mierze na przykładach własnej twórczości oraz praktyki dydaktycznej), ukazany został taniec połączony z rysunkiem, malarstwem, rzeźbą i różnymi formami filmowymi. Akapity zawierają przykłady wybitnych twórców z historii sztuki oraz wybrane prace autora artykułu i jego uczniów. Poruszone zostały aspekty uwieczniania tańca (na papierze, płótnie, w kamieniu itp.) oraz ożywiania plastycznych obiektów poprzez wprowadzenie ich w ruch. Dodatkowo, ważnym elementem było ukazanie filmu jako platformy dla zaistnienia wymienionych powyżej, różnych rodzajów intermedialnych połączeń. Zakończenie artykułu zawiera koncepcję autora na kontynuowanie działań twórczych i dydaktycznych w zakresie poszukiwań możliwości łączenia różnych dziedzin sztuki.

2

O twórczości artystycznej Reinharda Roya

88%

Fürstner E.

Powidoki

|

2020

|

issue 3

34-39

EN

The circle as a basic form to be found in nature and in artificial objects has been the departure point in the artistic work of Reinhard Roy for more than 30 years. The concentration on circular forms as a reduction can lead to an enormous variety because of innumerable possible forms of the circle and its deformation (for example the ellipse), its different dimensions and serial groupings and also because of two-dimensional paintings and photographs as well as three-dimensional objects of different materials (paper, cardboard, MDF, steel, etc.). Including the active part of the observer with varying points of view which enable for example to see a circle as a line as well as including physical visual processes which allow to perceive movement – a flicker or vibration – on a surface of point grid structures but also parts of works which are really movable, the step towards contradiction of „what can not be seen as a circle” seems close, but maybe offers the fascination for „thinking a circle” (Reinhard Roy) for the artist as well as for those who contemplate his art.

3

Użytkowa funkcja muzyki w gambijskiej szkole podstawowej

71%

Wójcik A.

Edukacja Elementarna w Teorii i Praktyce

|

2021

|

vol. 16

|

issue 1(59)

53-65

EN

The process of teaching knowledge and skills is adjusted to utilitarian requirements in a given country and to its level of development. Also, it is compliant with customs, religion and culture of the country. This article is a collection of conclusions about music as an educational instrument used in the Chernobaba Memorial School in Manjai Kunda, the Gambia. These conclusions are the result of a one-day observation inside the school during a regular school day. The researcher used the method of naturalistic and ethnographical observation, which provided her with information about school teachers and students in everyday situations. The results of such analysis include remarks and subjective conclusions that may inspire teachers from other cultures to change the approach to music education in primary schools. Charnobaba Memorial School teachers model sound and movement behaviours, and the children’s natural way of learning is the imitation of spontaneous responses. In the classroom, the teachers are the dominant voice while performing tonal and rhythmic sequences, and the students imitate them.

PL

Proces przekazywania wiedzy i umiejętności jest dostosowany do potrzeb użytkowych w danym kraju, do jego poziomu rozwojowego, a także zamknięty w ramach tolerancji, czy też zwyczajów kulturowych oraz religijnych społeczności. Niniejszy artykuł jest zbiorem wniosków dotyczących obecności dziedziny sztuki - muzyki, jako instrumentu edukacyjnego w szkole podstawowej Chernobaba w Manjai Kunda w Gambii, sformułowanych na podstawie jednodniowej obserwacji. Zastosowaną metodą badawczą była obserwacja etnograficzna naturalistyczna, która dostarczyła danych o uczniach i nauczycielach w codziennych sytuacjach, a jej rezultatem są spostrzeżenia i subiektywne wnioski, które mogą być inspiracją dla czytelników do wprowadzenia zmian w podejściu do przedmiotu z zakresu sztuki w szkołach podstawowych. Nauczyciele szkoły Chernobaba modelują zachowania dźwiękowo-ruchowe, a naturalną drogą uczenia się jest imitacja spontanicznych reakcji. Nauczyciele są w klasie głosem dominującym podczas realizacji sekwencji tonalnych i rytmicznych, stanowią wzorzec do naśladowania.

4

Postmodernistyczne toposy „nie-miejsc”

63%

Sikora M.

IDEA. Studia nad strukturą i rozwojem pojęć filozoficznych

|

2017

|

vol. 29/1

EN

The article focuses on the non-places – areas occurring in the real and virtual worlds. In the case of non-places itself the significance of the place disappears in the motion of travelers. Nowadays, the migration of people, objects and information has reached historical akme. It is related to the change of the paradigm. As long as the twentieth century manifested itself – in philosophy, literaturę, art – reflection on the question of time, the twenty-first century develops the idea of the space. The space in the postmodern sense, therefore liquidity, nomadity and rhisomadity.

5

Między oportunizmem a rewolucją. Przeobrażenia instytucji i środowisk artystycznych Bydgoszczy w latach 1980–1981 (studium historyczno-socjologiczne)

63%

Pastuszewski S.

Studia Interkulturowe Europy Środkowo-Wschodniej

|

2019

|

vol. 12

170-195

PL

The outbreak of “Solidarity” surprised the deep province, especially its artistic community. The seeds of the rebellion struck only in the young creators, especially in those who were not connected with the institutions. Most of them watched the events with concern, waiting for the development of the situation. The less conformist part of the creators however associated with the “Solidarity” movement, for which they organized a concerts and even a special theatrical performance. Young writers wrote occasional poems, and even associated themselves organizationally with “Solidarity” movement.

6

Taniec w dziele nowej ewangelizacji

63%

Pawlus K.

Polonia Sacra

|

2015

|

vol. 19

|

issue 2

EN

The author tries to answer a question if the dance can be a tool for the work of the New Evangelization. Searching for an answer she shows what the role of dance was and refers to the Bible, to history of the Church and to the document of The Congregation for Divine Worship and the Discipline of the Sacraments about dance in the liturgy. The author also indicates examples of dance usage during meetings with young people, e.g. Lednica and World Youth Day.

PL

Autorka próbuje odpowiedzieć na pytanie, czy taniec może być narzędziem w dziele nowej ewangelizacji. Szukając odpowiedzi, sięga do Pisma Świętego, historii Kościoła, dokumentu o tańcu w liturgii Kongregacji ds. Kultu Bożego i Dyscypliny Sakramentów. Przywołuje przykłady wykorzystania tańca podczas spotkań z młodymi, jakimi są Lednica lub Światowe Dni Młodzieży.

7

„Dajcie mi rewolwer, a poruszę wszystkie budynki” Architektura z punktu widzenia Teorii Aktora-Sieci (ANT)

63%

Latour B., Yaneva A., Bińczyk E., Gużyński J.

Avant

|

2018

|

vol. 9

|

issue 3

15-24

PL

Nasz problem z budynkami to dokładne przeciwieństwo problemu, z którym zmagał się Etienne Jules Marey, przeprowadzając swoje słynne badanie fizjologii ruchu. Przy pomocy wynalezionego przez siebie „fotorewolweru” (ilustracja 1) chciał on uchwycić lot mewy w taki sposób, żeby móc zobaczyć każdą stopklatkę płynnego ruchu, którego mechanizm wymykał się obserwatorom aż do momentu pojawienia się tego właśnie wynalazku (ilustracja 2 i 3). My potrzebujemy czegoś przeciwnego, problem z budynkami polega bowiem na tym, że wydają się one dramatycznie statyczne. Uchwycenie ich jako ruchu, lotu czy serii przemian wydaje się prawie niemożliwe. Wszyscy – zwłaszcza architekci – wiedzą, że budynek nie jest statycznym obiektem, ale raczej dynamicznym projektem. Nawet kiedy zostanie już wybudowany, każdy budynek zaczyna się starzeć, jest przekształcany przez użytkowników, a także modyfikowany przez wszystko, co wydarza się na zewnątrz i wewnątrz. Przeminie on lub zostanie odnowiony przy użyciu nowych materiałów, często zmieniony nie do poznania. Wiemy to wszystko, lecz problemem pozostaje to, że nie dysponujemy odpowiednikiem fotorewolweru Marey’a: kiedy myślimy o budynku, jest on zawsze nieruchomą, obojętną strukturą, przedstawianą w barwach procesowych2 na błyszczących stronach czasopism, przerzucanych przez klientów siedzących w poczekalniach biur projektowych. Skoro niemożność sfotografowania lotu mewy jako serii następujących po sobie stopklatek tak bardzo frustrowała Marey’a, jakże irytująca musi być dla nas niemożność zobrazowania płynności i ciągłego ruchu konstytuującego każdy budynek. W oparciu o dostępne mu dane wzrokowe Marey mógł ustalić fizjologię lotu dopiero po wynalezieniu sztucznego urządzenia (fotorewolweru). My również potrzebujemy narzędzia (w tym przypadku teorii), abyśmy mogli przemienić statyczny obraz budynku w serię następujących po sobie stopklatek, które ostatecznie pokażą, że każdy budynek to tak naprawdę dynamiczny projekt (ilustracja 4).

EN

Our building problem is just the opposite of Etienne Jules Marey’s famous inquiry into the physiology of movement. Through the invention of his “photographic gun,” he wanted to arrest the flight of a gull so as to be able to see in a fixed format every single successive freeze-frame of a continuous flow of flight, the mechanism of which had eluded all observers until his invention. What we need is the reverse: the problem with buildings is that they look desperately static. It seems almost impossible to grasp them as movement, as flight, as a series of transformations. Everybody knows-and especially architects, of course-that a building is not a static object but a moving project, and that even once it is has been built, it ages, it is transformed by its users, modified by all of what happens inside and outside, and that it will pass or be renovated, adulterated and transformed beyond recognition. We know this, but the problem is that we have no equivalent of Marey’s photographic gun: when we picture a building, it is always as a fixed, stolid structure that is there in four colors in the glossy magazines that customers flip through in architects’ waiting rooms. If Marey was so frustrated not to be able to picture in a successive series of freeze-frames the flight of a gull, how irritating it is for us not to be able to picture, as one continuous movement, the project flow that makes up a building. Marey had the visual input of his eyes and was able to establish the physiology of flight only after he invented an artificial device (the photographic gun); we too need an artificial device (a theory in this case) in order to be able to transform the static view of a building into one among many successive freeze-frames that could at last document the continuous flow that a building always is.

8

Taniec w dziele nowej ewangelizacji

63%

Pawlus K.

Polonia Sacra

|

2015

|

vol. 19

|

issue 2(39)

147-172

PL

Autorka próbuje odpowiedzieć na pytanie, czy taniec może być narzędziem w dziele nowej ewangelizacji. Szukając odpowiedzi, sięga do Pisma Świętego, historii Kościoła, dokumentu o tańcu w liturgii Kongregacji ds. Kultu Bożego i Dyscypliny Sakramentów. Przywołuje przykłady wykorzystania tańca podczas spotkań z młodymi, jakimi są Lednica lub Światowe Dni Młodzieży.

EN

The author tries to answer a question if the dance can be a tool for the work of the New Evangelization. Searching for an answer she shows what the role of dance was and refers to the Bible, to history of the Church and to the document of The Congregation for Divine Worship and the Discipline of the Sacraments about dance in the liturgy. The author also indicates examples of dance usage during meetings with young people, e.g. Lednica and World Youth Day.

9

Ruch i znaczenie (w) przerzutni

63%

Mastalski A. S.

Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Poetica

|

2022

|

vol. 10

180-205

EN

The paper presents the conceptualization of the functional changes that have shaped the development of the verse-form phenomenon and, as well, the poetic enjambment inseparably related to it. By dividing the forms of poetic discontinuity into kinetic and semantic enjambments, it shows the transition from earlier, more archaic forms of incompatibility of the syntactic and verse orders, related to the verse synaphy (over-verse continuity), to subsequent forms of poetic overflow with inherent, independent sign properties and artistic motivation founded on the semantization of the poetic movement called semantic enjambment.

PL

Praca przedstawia konceptualizację zmian funkcjonalnych, jakie kształtowały się w rozwoju zjawiska formy wierszowej oraz nieodłącznie z nią związanej wierszowej przerzutni. Poprzez podział na przerzutnie kinetyczne i semantyczne pokazuje przechodzenie od form bardziej archaicznych, związanych z wierszową synafią w postaci niezgodności porządku składniowego i wierszowego, do form późniejszych, posiadających samodzielne właściwości znakowe i motywację artystyczną wynikającą z semantyzacji ruchu.

10

Wymiary relacji ruch–bezruch w prozie Jeana-Philippe’a Toussainta na przykładzie powieściowych cykli „M.M.M.M.” (2017) i „Jean Detrez” (2019)

63%

Czerkies D.

Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Poetica

|

2022

|

vol. 10

287-303

EN

The article discusses the relations mobility–immobility in the prose by contemporary Belgian writer Jean-Philippe Toussaint on the basis of the tetralogy M.M.M.M. (2017) and the diptych Jean Detrez (written since 2019). The category of “literary kinetics” proposed by Edward Kasperski is used. In Toussaint’s prose the immanent kinetics is based on the unity of the contraries: mobility and immobility. It concerns the form and the plot. It includes the poetics of silence, the literary fugue, the eternal brooding (shaking) category, the temporality experience, the literary representation of the contemporary changes in different fields and the extralinguistic expression of the inexpressible.

PL

Artykuł omawia wymiary relacji między ruchem a bezruchem w prozie współczesnego belgijskiego pisarza Jeana-Philippe’a Toussainta na podstawie tetralogii M.M.M.M. (2017) i dyptyku Jean Detrez (od 2019 roku). Do analizy zastosowano kategorię kinetyki literackiej zaproponowaną przez Edwarda Kasperskiego. W analizowanych tekstach kinetyka immanentna oparta na jedności ruchu i bezruchu występuje na poziomie formy i fabuły. Obejmuje wymiary związane z poetyką milczenia, konstrukcją literackiej fugi, wiecznym roztrząsaniem, doświadczeniem czasowości, reprezentacją przemian współczesności oraz oddaniem niewyrażalnego poprzez obraz.

11

Gromadkarze litewscy i mazurscy wobec zabobonów, "bajek" i "rzeczy brzydkich"

63%

Prusinowska J.

Komunikaty Mazursko-Warmińskie

|

2018

|

issue 3(301)

481-508

EN

Lithuanian and Masurian members of the Fellowship Movement (gromadkarze) were described by their contemporaries as extremely pious, honest, humble, righteous or obedient. They were strangers to all worldly joys, which they themselves called “fairy tales”, “sins” or “ugly things”, and those things associated with them, amongst others singing (with the exclusion, of course, of religious songs), dance, music and other pagan remnants. There are no direct sources that would clearly outline the attitude of the members of the Fellowship Movement movement to folklore and people, and the materials touching this sphere of their lives collected by strangers are very scare and mainly concern folk songs. This article focuses on the issue of the presence of superstitions in the lives of people and tries to determine whether the public disapproval of superstitious beliefs reflected their real views, or whether it served only as a veil behind which they hid their real faces. This information was taken from folkloristic collections, archival materials of scientific expeditions and fiction, documenting life primarily in Lithuania Minor and from the last witnesses of the activities of Lithuanian members of the Fellowship Movement. Information gathered at different times and places is convergent: the piety of the members of the Fellowship Movement, mainly peasants, was based on a strong foundation of Christian faith entwined with paganism, which could not be completely eradicated, and without which their faith would not be as strong. The article was created within the framework of the research project “Modernybės ir tradicijos sampyna: surinkimininkų judėjimas Mažojoje Lietuvoje” (“A Plexus of Modernity and Tradition: The Fellowship Movement in Lithuania Minor”) financed by the Lithuanian Scientific Council (Lietuvos mokslo taryba), Contract No. S–MOD–17– 10.

12

Dlaczego warto łączyć nauczanie matematyki z ruchem i muzyką? Wybrane przykłady badań na temat łączenia różnych form w zintegrowanej edukacji wczesnoszkolnej

63%

Łuczak A.

Relacje. Studia z nauk społecznych

|

2017

|

issue 4

191-201

PL

Artykuł dotyczy łączenia edukacji matematycznej z innymi formami zajęć. Zawiera prezentację wybranych przykładów badań na temat łączenia nauczania matematyki z aktywnością muzyczno-ruchową. W tekście pokazano, na podstawie wyników badań empirycznych, ograniczenia integracji materiału z różnych dziedzin, ale przede wszystkim wskazano na zalety tego typu podejścia. Tekst składa się z trzech części. W pierwszej zawarto przegląd koncepcji na temat nauczania matematyki w kształceniu początkowym. W drugiej zaprezentowano wyniki najnowszych badań dotyczących łączenia zajęć matematycznych z ruchowymi. W ostatniej, trzeciej części tekstu zaprezentowano ustalenia dotyczące łączenia edukacji matematycznej z zajęciami muzycznymi.

EN

This article deals with combining mathematical education with other forms of classes and contains a presentation of selected examples of research on combining mathematics teaching with music and movement. On the basis of the results of empirical studies the text presents the limitations of material integration in various fields, but above all, the advantages of this type of approach. The text consists of three parts. The review of the concepts of teaching mathematics in primary education is included in the first part. The results of the latest research on combining mathematical and physical activities are presented in the second part. In the last, third part of the text arrangements for combining mathematical education with music classes are presented.

13

Gdy pismo wzywa pomocy. Czynniki emotywne w piśmie dysgraficznym

63%

Grębowiec-Baffoni J.

Konteksty Pedagogiczne

|

2014

|

vol. 1

|

issue 2

EN

Handwriting is one of the most complex human activities, since it combines simultaneous work of various brain and motor centers, which develop during every single activity and a child’s relation with others. The level of reaching development of these centers and their functions reflects itself in all activities, mostly in the graphic one. Furthermore, emotions and psychophysical processes are expressed in complicated and precise motion, so necessary in the process of handwriting. Hence, long states of psychical tension emerging from emotions and relations with other people may result in various degrees of muscle tension, including the lack of fluency in their work, which in consequence impacts the image of handwriting, often being one of the causes of dysgraphia.

PL

Pismo jest jedną z najbardziej skomplikowanych czynności ludzkich, gdyż łączy działalność wielu ośrodków mózgowych i ruchowych, które rozwijają się podczas każdej działalności i podczas każdej relacji dziecka z drugą osobą. Stopień osiągnięcia dojrzałości tych ośrodków i ich funkcji odzwierciedla się w każdej działalności, przede wszystkim graficznej. Również emocje i procesy psychofizjologiczne znajdują wyraz w skomplikowanym i precyzyjnym ruchu potrzebnym do wykonania pisma. Z tego względu długie stany napięcia psychicznego, powstałe w wyniku emocji i relacji z innymi ludźmi, mogą powodować różne stopnie napięcia mięśniowego, łącznie z brakiem płynności w pracy mięśni, co z kolei wpływa na obraz pisma i często bywa jednym z powodów dysgrafii.

14

Dziecko i ruch w przestrzeni edukacji muzycznej

63%

Sadowska K.

|

2022

|

vol. XXVI

|

issue (1/2022)

218-231

EN

Introduction. The subject of the study is the child’s physical activity in the space of music education. The activity in question is triggered by the perception of music, especially the perception of musical rhythm. Following the postulates of educators of music education, the author wishes to express her own voice in the long-held debate on the marginalization of music in the Polish education system, because she identifi es with the belief expressed by Małgorzata Suświłło that „in Polish education”, especially in the area of subsequent curriculum reforms, „ does not guarantee full success in this respect. One of the reasons is [...] the lack of correlation between program changes, especially at the initial stage of education, with the results of research on the education and development of a child”. Aim. The aim of the study is to draw attention to the special value of educating the elements of rhythm in the process of supporting the child’s development. Methods. The author has made a qualitative analysis of the sources, literature on the subject, and personal experiences resulting from over twenty years of cooperation with educational and care institutions in Poznań. Results. The advantages of using elements of movement with music in the process of supporting a child’s development were indicated, and the reasons why rhythmics appear as a natural form of human activity are presented. Conclusion. The conclusions refer to the proposal to remodel the perception of education with the use of elements of movement with music in the Polish education system.

PL

Wprowadzenie. Przedmiotem opracowania jest aktywność ruchowa dziecka w szeroko pojętej przestrzeni edukacji muzycznej. Aktywność, o której mowa, jest wywoływana poprzez percepcję muzyki, w tym przede wszystkim – rytmu muzycznego. Wobec postulatów formułowanych przez pedagogów powszechnej edukacji muzycznej autorka pragnie wyrazić własną opinię w debacie prowadzonej od wielu lat na temat marginalizacji muzyki w polskim systemie oświaty. Autorka identyfikuje się z przekonaniem wyrażonym przez Małgorzatę Suświłło, że „powierzchowna kosmetyka dokonująca się” co jakiś czas w szkolnictwie polskim, zwłaszcza w kolejnych reformach programowych, „nie gwarantuje pełni sukcesu w tym zakresie. Jedną z przyczyn jest […] brak powiązania zmian programowych, szczególnie na początkowym etapie edukacyjnym, z wynikami badań nad edukacją i rozwojem dziecka” ( Suświłło 2009, ss. 106-107). Cel. Celem opracowania jest zwrócenie uwagi na szczególną wartość edukacyjną elementów rytmiki w rozwoju dziecka. Metody: Autorka dokonała analizy jakościowej źródeł, literatury przedmiotu oraz doświadczeń osobistych wynikających z ponaddwudziestoletniej współpracy z poznańskimi placówkami oświatowymi i opiekuńczymi. Wyniki: Wskazano walory zastosowania elementów ruchu z muzyką dla wspierania rozwoju dziecka i przedstawiono powody, dla których rytmika jawi się jako naturalna forma aktywności człowieka. Wnioski: Propozycje przemodelowania sposobu postrzegania edukacji z zastosowaniem elementów ruchu z muzyką w polskim systemie kształcenia.

15

Nierozumienie ruchu i jego konsekwencje

51%

Ostasz K.

IDEA. Studia nad strukturą i rozwojem pojęć filozoficznych

|

2017

|

vol. 29/1

EN

We do not understand the movement that we experience continually. On the other hand, we understand constancy that we cannot experience. In my opinion, it is a prime reason for apparent and unsolvable philosophical problems. Language cannot describe empirical experience adequately. This gap between rational thinking and sensual data can be bridged with the help of metaphor.

16

RUCH W KONCEPCYJNEJ ARCHITEKTURZE I URBANISTYCE XX WIEKU

51%

Cudzik J.

Przestrzeń, Ekonomia, Społeczeństwo

|

2012

|

issue 2/II

63-72

PL

Artykuł opisuje zależność pomiędzy XX wiecznymi utopijnymi koncepcjami architektonicznymi zestawionymi z współcześnie realizowanymi obiektami lub prototypami, poprzez analizy wykorzystania ruchu w sztuce, ze szczególnym uwzględnieniem rzeźby i architektury. Ruch i dynamika od zawsze stanowiły element, który fascynował człowieka. Ruch pojawia się najpierw w rzeźbie za sprawą Marcela Duchampa, w ślad z jego dziełami idą między innymi Alexander Calder i George Ricky. Dopiero później architekci dostrzegają w nim element mogący zmienić sposób tworzenia i myślenia o architekturze. Jednym z pierwszych, którzy twierdzą, że architekturę i rzeźbę należy traktować jako tożsame, jedynie zróżnicowane skalą jest László Moholy-Nagy. Celem pracy jest opisanie oraz próba analizy podstaw idei ruchu w utopijnych koncepcjach architektonicznych i urbanistycznych XX wieku. Autor przedstawia reprezentatywne przykłady, a za takie uznaje teorie Yony Friedmana, japoński Metabolizm oraz koncepcje Archigramu. Zestawia je ze współcześnie realizowanymi obiektami lub prototypami - apartamentem Garego Changa i Muscle NSA autorstwa ONL. Praca stanowi próbę poszukiwania analogii pomiędzy wyżej wymienionymi koncepcjami, a współcześnie stosowanymi rozwiązaniami. Autor zauważa, że współcześni architekci bardzo chętnie wykorzystują, po odpowiednich modyfikacjach i doprecyzowaniu, koncepcje powstałe wcześniej jako wyłącznie utopijnie wizje.

EN

Article describes the relationship between utopian ideas of the twentieth century juxtaposed with contemporary architectural structures or prototypes through the analysis of the use of movement in art, focusing on sculpture and architecture. Motion and dynamics have always been part of what has fascinated humans. The movement appears first in sculpture through Marcel Duchamp, he is followed by Alexander Calder and George Ricky. Afterwards architects saw in movement an element that could change the way of thinking about development of contemporary architecture. One of the first who claim that the architecture and sculpture should be regarded as the same, the only difference being the scale, was László Moholy-Nagy. Main aim of this study is to describe and attempt to analyse the basis of the idea of utopian movement in architecture and urban planning concepts of the twentieth century. The author presents representative examples for the theories considering Yona Friedman, Japanese Metabolism and Archigram concepts and comparing them with contemporary objects or prototypes, for example Gary Chang apartment and ONL’s Muscle NSA. The work is an attempt to seek analogies between the above-mentioned concepts and solutions used today. The author notes that contemporary architects are eager to use the concepts of earlier utopian visions.

17

Jak uchwycić to, co bieżące?

51%

Zaporowski A.

Lud

|

2021

|

vol. 105

275-293

EN

The paper addresses Tobias Rees’ project to practice the anthropology of the actual, which aims at grasping what is not known and thought yet with reference to man and the human. What is at stake is a movement (of thought) as such. Rees wants to escape both the spatially framed classic anthropology and the timely framed what he calls the anthropology of the emergent. The latter also claims the actual, and since Rees underlines the ongoing nature of experience, I associate his actual with the current. I find his project to express movement (time) through the performance a series of (three) particular steps (quite classically identified).

PL

Przedmiotem tekstu jest zamiar Tobiasa Reesa praktykowania antropologii tego, co faktyczne, której celem jest uchwycenie tego, co jeszcze nie jest znane i pomyślane w odniesieniu do człowieka i tego, co ludzkie. Chodzi o ruch (myśli) jako taki. Rees zamierza zdystansować się od zarówno przestrzennie ujętej antropologii klasycznej, jak i czegoś, co nazywa antropologią tego, co emergentne. Ta ostatnia również postuluje to, co faktyczne, a skoro kluczowe znaczenie ma ciągły charakter doświadczenia, wiążę to, co faktyczne Reesa z tym, co bieżące. Uznaję, że w ramach jego pomysłu ruch (czas) wyrażony jest przez wykonanie serii (trzech) szczególnych kroków (mających swój charakter klasyczny).

18

Henry More i Isaac Newton o działaniu materii – kontekst neoplatoński

51%

Kucharski D.

Studia Philosophiae Christianae

|

2018

|

vol. 54

|

issue 4

5-26

EN

One of the main challenges for 17th-century natural philosophers was to find an answer to the question of what makes matter active at all? The legacy of 'prime matter' and its pure potentiality was still alive, and the adoption of corpuscular or atomistic theories did not change much here, the conviction about the total passivity of bodies was still dominant. Their actions demanded some explanation that would be the equivalent of an Aristotelian, non-material and active form. It seems that one of the philosophical traditions that were sought for such an explanation was the emanational metaphysics of Plotinus. In seventeenth-century systems it underwent various modifications, but its main idea, indicating the active role of certain 'principles' or 'spirits' responsible for initiating any changes in matter and managing them in accordance with the Creator's intention, remained the foundation of the theories of matter. An example of such solutions are the systems of Henry More and his good acquaintance from Cambridge, Isaac Newton. In the first case there is no doubt about the fundamental influence of Neoplatonism, but in the second case historians' opinions are divided. Newton reaches in search of 'active principles' for alchemical research, with the hope of finding these principles not only when referring to philosophical speculations, but also to experimental methods. This difference, however, does not change the fact that both philosophers try to discover the mode of action of 'active spirits', hesitating between placing in the particles of matter a number of separate principles and pointing to only one acting universally principle that was just an extension of God's arm – More calls it the Spirit of Nature (Vicarious Power of God), and Newton sees that principle ultimately in Christ (Viceroy of God).

PL

Jednym z głównych wyzwań stojących przed filozofami przyrody XVII wieku było znalezienie odpowiedzi na pytanie, co sprawia, że materia w ogóle działa? Dziedzictwo ‘materii pierwszej’ i jej czystej potencjalności było wciąż żywe, a przyjęcie teorii korpuskularnej czy atomistycznej niewiele tu zmieniało, dominowało wciąż przekonanie o całkowitej bierności ciał. Ich działanie domagało się jakiegoś wyjaśnienia, które stanowiłoby odpowiednik arystotelesowskiej, niematerialnej i aktywnej, formy. Wydaje się, że jedną z tradycji filozoficznych, do których sięgano w poszukiwaniu takiego wyjaśnienia, była emanacyjna metafizyka Plotyna. W systemach XVII-wiecznych ulegała ona różnorodnym modyfikacjom, ale jej główna idea, wskazująca na aktywną rolę pewnych ‘zasad’, czy ‘duchów’ odpowiedzialnych za inicjowanie wszelkich zmian w materii i kierowanie nimi zgodnie z zamysłem Stwórcy, pozostawała fundamentem ówczesnych teorii działania materii. Przykładem takich rozwiązań są systemy Henry’ego More’a i jego dobrego znajomego z Cambridge, Izaaka Newtona. W pierwszym przypadku nie ma wątpliwości co do zasadniczego wpływu neoplatonizmu, w drugim jednak zdania historyków są podzielone. Newton sięga bowiem w poszukiwaniu ‘aktywnych zasad’ do badań alchemicznych, z nadzieją odnalezienia owych zasad nie tylko przy odwołaniu się do filozoficznych spekulacji, ale także do metod eksperymentalnych. Różnica ta jednak nie zmienia faktu, że obaj filozofowie starają się odkryć sposób działania ‘duchów aktywnych’, wahając się między umieszczeniem w cząstkach materii wielu odrębnych zasad a wskazaniem na zasadę jedną, działającą uniwersalnie i będącą niejako przedłużeniem Bożego ramienia – More nazywa ją Duchem Natury (Vicarious Power of God), a Newton upatruje jej ostatecznie w Chrystusie (Viceroy of God).

19

Female verticality, male horizontality: On genderized spaces and unequal border crossings in the prose of Kate Chopin and Charlotte Perkins Gilman

51%

Daca M.

Beyond Philology: An International Journal of Linguistics, Literary Studies and English Language Teaching

|

2017

|

issue 14/2

55-68

EN

The aim of the present article is to analyze the notion of the border, as well as the significance of genderized spaces and movements along vertical and horizontal axes in two literary texts of American proto-feminism: Kate Chopin’s short story “The Dream of an Hour” and Charlotte Perkins Gilman’s utopian novel Herland. The theoretical framework of the analysis is based on Yuri Lotman’s concept of semio-sphere. The paper investigates the genderized spaces of the two narratives, showing that the internal semiospheres are assigned to female characters, while the outer spaces are typically male, and ex-plaining the significance of this distribution. The axiological value of vertical and horizontal movements performed by the characters is also discussed. Furthermore, the article attempts to analyze the separating and translational qualities of borders in the two texts, taking cognizance of the peculiarity of the utopian boundary. An argument is made that unlike the male messages, female signals are subjects to unsuccessful translations at the borders of the semiospheres. It is argued that both literary works employ similar narrative devices which utilize spatial elements to highlight the importance of the female components of the texts.

PL

znaczenia przestrzeni przyporządkowanej płciom i ruchów wzdłuż osi pionowej i poziomej w dwóch dziełach amerykańskiego protofeminizmu: opowiadaniu Kate Chopin pt. „The Dream of an Hour” oraz utopijnej powieści Charlotte Perkins Gilman pt. Herland. Ramy teoretyczne analizy stanowi opracowana przez Jurija Łotmana kategoria semiosfery. Artykuł zawiera omówienie przestrzeni w obu tekstach, wykazujące, że semiosfery wewnętrzne przyporządkowane są postaciom kobiecym, natomiast przestrzenie zewnętrzne są jednoznacznie męskie. W pracy wyjaśniono wagę takiego przyporządkowania. Omówiono także aksjologiczne znaczenie poziomych i pionowych ruchów wykonywanych przez bohaterów tekstów. Ponadto praca analizuje rozdzielające oraz translacyjne właściwości granic w obu tekstach, biorąc pod uwagę szczególne własności granicy utopijnej. W toku analizy dowodzi się, że w przeciwieństwie do męskich komunikatów, sygnałom kobiecym nie udaje się przedostać przez translacyjne granice między semiosferami. Artykuł stawia tezę, że obydwa omawiane dzieła literackie wykorzystują podobne narzędzia narracyjne, stosując kategorie przestrzenne świata przedstawionego do podkreślenia wagi kobiecych elementów w tekstach.

20

Poeta w kajaku. (Bez)ruch i (a)symetria jako kategorie przestrzeni w poetyckich obrazach jezior i rzek Leszka A. Moczulskiego i Zbigniewa Chojnowskiego

51%

Wądolny-Tatar K.

Prace Filologiczne. Literaturoznawstwo

|

2015

|

issue 5(8)

201-216

EN

The images of lakes and rivers situated in Suwałki, Warmia and Mazurian Regions in the poetry by Leszek A. Moczulski and Zbigniew Chojnowski are constructed on the basis of the space categories related to mobility, immobility, symmetry and asymmetry. A canoe trip, which evokes the aforementioned categories, becomes a metaphor of life or subject’s condition. The properties of lakes/rivers and their activity in the aquatic imagination of authors combine with the issue of individual and collective memory/ oblivion, religious experience, anthropology and history of lands described in the poems. Especially in the poetry of Zbigniew Chojnowski, the lake is the centre of life formation (also an ontogenetic metaphor), the lake’s rhythm determines the subject’s existence. In the poems, the element of water favours also the sexualisation of poetical images.

Refine search results

Intermedia – taniec wobec innych sztuk

O twórczości artystycznej Reinharda Roya

Użytkowa funkcja muzyki w gambijskiej szkole podstawowej

Postmodernistyczne toposy „nie-miejsc”

Między oportunizmem a rewolucją. Przeobrażenia instytucji i środowisk artystycznych Bydgoszczy w latach 1980–1981 (studium historyczno-socjologiczne)

Taniec w dziele nowej ewangelizacji

„Dajcie mi rewolwer, a poruszę wszystkie budynki” Architektura z punktu widzenia Teorii Aktora-Sieci (ANT)

Taniec w dziele nowej ewangelizacji

Ruch i znaczenie (w) przerzutni

Wymiary relacji ruch–bezruch w prozie Jeana-Philippe’a Toussainta na przykładzie powieściowych cykli „M.M.M.M.” (2017) i „Jean Detrez” (2019)

Gromadkarze litewscy i mazurscy wobec zabobonów, "bajek" i "rzeczy brzydkich"

Dlaczego warto łączyć nauczanie matematyki z ruchem i muzyką? Wybrane przykłady badań na temat łączenia różnych form w zintegrowanej edukacji wczesnoszkolnej

Gdy pismo wzywa pomocy. Czynniki emotywne w piśmie dysgraficznym

Dziecko i ruch w przestrzeni edukacji muzycznej

Nierozumienie ruchu i jego konsekwencje

RUCH W KONCEPCYJNEJ ARCHITEKTURZE I URBANISTYCE XX WIEKU

Jak uchwycić to, co bieżące?

Henry More i Isaac Newton o działaniu materii – kontekst neoplatoński

Female verticality, male horizontality: On genderized spaces and unequal border crossings in the prose of Kate Chopin and Charlotte Perkins Gilman

Poeta w kajaku. (Bez)ruch i (a)symetria jako kategorie przestrzeni w poetyckich obrazach jezior i rzek Leszka A. Moczulskiego i Zbigniewa Chojnowskiego