Search results

1

Samoocena kompetencji sportowych a psychofizyczne możliwości zawodnika w grze zespołowej

100%

Mroczkowska H.

Rozprawy Naukowe Akademii Wychowania Fizycznego we Wrocławiu

|

2019

|

vol. 64

81-88

PL

Cel badań. Celem pracy jest opisanie związków miedzy samowiedzą (normatywną i autonomiczną) a cechami temperamentu i motywacją osiągnięć gracza w zespole. Materiał i metody. Przebadano 44 graczy piłki siatkowej, uczniów Szkoły Mistrzostwa Sportowego, w przedziale wiekowym 15–17 lat (16,4 ± 2,6 roku) i średnim stażu zawodniczym 5,4 ± 2,7 roku. Zastosowano Kwestionariusz Temperamentu „Formalna Charakterystyka Zachowania” (FCZ-KT) Zawadzkiego i Strelaua, Skalę MOS (eksp.) do pomiaru motywacji osiągnięć sportowych, Skale Samoocen Normatywnych i Autonomicznych. Wyniki. Wszystkie miary samoocen autonomicznych okazały się wyższe od samoocen normatywnych. Niezależnie od tego jak zawodnik oceniał swoje zdolności predyspozycje sportowe, szanse sukcesu, jego wysiłek treningowy był stałą zbliżoną do maksymalnego. Samoocena atrakcyjności fizycznej nie ma związku z ocenami pozostałych atrybutów autonomicznych czy normatywnych. Wnioski. Najbardziej miarodajnym nośnikiem informacji o psychicznych możliwościach zawodnika jest samoocena relatywna w obszarze pewności i zaufania do siebie – związana z parametrami emocjonalnego funkcjonowania zawodnika, odpornością na stres, zdolnością do rozładowywania stanów emocjonalnych oraz motywacją osiągnięć.

EN

Background. The aim of the present study was exploring the relationship between mental possibilities group athlete of the team and your different self-esteems. Material and methods. Techniques were applied with the use of 1) Temperament Inventory (FCB – TI) of Zawadzki, Strelau, 2) MOS scale measuring motive achievement (ex. v Mroczkowska) and 3) autonomic and relative measurements of self- esteem (perceived physical attractiveness, perceived ability, confidence, perceived effort, physical efficiency, perceived chances for success– all questions were single items, measured on a 10-point semantic scale ranging from not at all (1) to very much (10). Participants were 44 elite Polish volleyball players with mean age 16.42 (± 2.63) years and mean competitive experience 5.49 (± 1.90) years. Results. All autonomic measurements of self–esteem were found to be strong from normative measurements-highest own effort as constant function independent from perceived ability, confidence, perceived effort, physical efficiency, perceived chances for success. Conclusion. The best measurement of psychophysical possibilities in group game is confidence – relative measurement very strong alliance with motional parameters, stress resistance, persistence of emotional states as system nervous of factors (temperament) and motive achievement.

2

Fichte dzisiaj

100%

Stolzenberg J., Adamczyk M., Hanuszkiewicz W.

ARGUMENT: Biannual Philosophical Journal

|

2013

|

vol. 3

|

issue 2

512-526

3

Self-blindness. Czy można nie znać swoich przekonań?

100%

Smurzyńska A.

Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria

|

2016

|

issue 2

4

Jestem tym, co mam. Rzeczy jako narzędzie samopoznania podmiotu i jego manifestacji w świecie

84%

Kowalczy E.

Tematy z Szewskiej

|

2017

|

vol. Rzeczy 1(18)/2017

166-179

PL

Dążenie do posiadania rzeczy, będące stałym elementem ludzkiego zachowania, wydaje się u swych źródeł tożsame z dążeniem do zachowania swojego istnienia. Jako takie pełni niedającą się znieść czy zastąpić funkcję budowania pola oddziaływania człowieka w jego otoczeniu. Warunkiem możliwości zaistnienia relacji posiadania jest ludzkie wcielenie, przy czym status samego ciała jest nieokreślony, jako że jest i zarazem nie jest ono rzeczą. W miarę zagłębiania się w złożoność relacji pomiędzy człowiekiem i światem rzeczy, możliwość przeprowadzenia ostrej granicy pomiędzy istotą ludzką, jako taką i tym, co nazywa ona swoim, staje się coraz bardziej wątpliwa. Problem ten pojawia się na poziomie „zewnętrznym”, w sferze międzyludzkiej, gdzie rzeczy są pierwszym źródłem informacji na temat drugiego człowieka, a także na poziomie „wewnętrznym”, czyli w sferze indywidualnej oceny tego, co składa się na moją tożsamość. Jako byty „mocne”, materialne przedmioty posiadania, służą nie tylko samemu właścicielowi w procesie samopoznania, ale stanowiąc obiekty intersubiektywnie postrzegalne, mają one przede wszystkim oddziaływać na otoczenie; jako zmaterializowanie wewnętrznych jakości osoby mają mówić za nią samą.

XX

he article argues that the things we surround ourselves with are ontologically unalienable extensions of our ‘selves’, as they constitute the means through which one’s will becomes realized. Since one’s life takes place among and develops through objects, acquiring material possessions appears to be tantamount to sustaining one’s existence. Ambiguous status of the human body, which possesses the features of an object and yet cannot be reduced to it, is argued to be the precondition of the subject-object connection between man and a thing. It is also through objects that one is able to express their individuality in the society. Gaining self-knowledge is a process which does not take place in a vacuum; it occurs by means of complex relationships with other individuals, who perceive us within the framework of our possessions. The profound interconnection between man and the world of material objects appears to be one the fundamental characteristics of human existence and it seems almost impossible to establish a clear demarcation between a human being and whatever he claims to be his.

5

Samowiedza osób z niepełnosprawnością w okresie wczesnej dorosłości

84%

Satoła M., Wendreńska I.

Niepełnosprawność - zagadnienia, problemy, rozwiązania

|

2018

|

issue 2(27)

66-81

PL

Samowiedza to jeden z ważnych czynników regulujących relacje międzyludzkie. Stanowi efekt zainteresowania własną osobą, wynikającego nie z egoizmu, lecz poszukiwania i odkrywania samego siebie, określania własnego miejsca w otaczającym świecie, uświadamiania sobie własnych odczuć i czynów, podejmowania decyzji, działań oraz przezwyciężania przeszkód. Celem niniejszego artykułu jest przedstawienie wyników badań nad samowiedzą osób w okresie wczesnej dorosłości, z dysfunkcją wzroku, z niepełnosprawnością ruchową i z niepełnosprawnością intelektualną.

EN

Self-knowledge is one of the important factors regulating interpersonal relations. It constitutes the effect of self-interest resulting not from egotism but from searching and discovering one’s self, from determining one’s own place in the surrounding world, realizing one’s own feelings and actions, from taking decisions and actions as well as from overcoming obstacles. The aim of this article is to present the outcomes of the research on self-knowledge of young adults with diagnosed visual impairment and motor or intellectual disability.

6

Kognitywna funkcja miłości według Marthy C. Nussbaum

84%

Papierski M.

Warszawskie Studia Teologiczne

|

2018

|

vol. 31

|

issue 2

166-178

EN

The aim of the paper is the analysis of Martha Nussbaum’s views on the problem of love, namely, its proper recognition. Nussbaum describes love as a spe-cific type of knowledge, which involves undeniable impression of particular be-auty of another person, followed by its moral acceptance and devotion to it. At the same time, she argues that one of the most fundamental features of love is its vulnerability to suffering, denial and self-deception. Therefore, she seeks for a criterium that would allow to discern loving from not loving. In the paper, first, the problem of love as knowledge in Nussbaum’s philosophy is analysed. In the second part, Nussbaum’s view on the limits and boundaries of love is discussed. Finally, consideration of possible enhancements that could be introduced to Nuss-baum’s thought about love is made, with reference to views of another thinkers, such as Aquinas, I. Kant or E. Levinas.

7

Praktyczny wymiar poznania samego siebie w ujęciu Tomasza z Akwinu

84%

Płotka M.

Rocznik Tomistyczny

|

2014

|

vol. 3

61-74

EN

Theory of self-cognition in Thomas Aquinas’ account is frequently presented as a reflexio theory, which describes intellectual move toward intellect’s own cognitive acts. The object of such a self-knowledge is intellect itself and in result “self” is identified with knower. However, reflexio theory is only part of doctrine of self-cognition in Aquinas’ philosophy. Inasmuch as soul is able to cognize its intellectual acts, it is also able to know its activities and associated ends and desires. Therefore, the aim of the article is to present the concept of self-cognition in the practical dimension. The main thesis of the article is the claim that self-knowledge is the necessary condition of free and rational human activities.

8

Tożsamość a rozumienie siebie

67%

Maciejczak M.

Studia Philosophiae Christianae

|

2011

|

vol. 47

|

issue 1

97-132

EN

The article consists of two parts: the first – The Decline of the Ethical Aspect – presents the most important element of the current ethical situation. It presents the fact that, because of changes taking place in social reality, the means that hitherto supported the process of the formation of an individual’s self-knowledge and autonomy of action, are now disappearing. A consequence of the elimination of ethical values from the individual’s life is an ever further reaching process of disintegration of identity, which fosters consumerist attitudes. The second part – Working on Oneself – shows means of building up and preserving one’s identity. The most important of these means is the obligation of knowing oneself. Self-knowledge is the necessary condition of overcoming the crisis, an obligation to oneself that does not consist in possession of a theory confirmed by facts concerning ourselves. Finally, the article contains an assessment of the chances of putting these indications into practice.

PL

Artykuł podejmuje zagadnienie rozpadu tradycyjnych wartości, które zacierają się lub stają się całkowicie zależne od sytuacji. Nie mogą przebić się w złożonych kontekstach współczesnego świata, tracą siłę obowiązywania I, w efekcie, przestają motywować działania. Przynależność do grupy, narodu, religii lub nakaz sumienia przestają być czynnikami regulującymi postępowanie I tworzącymi więzi między ludźmi. Taki stan rzeczy nasuwa pytanie o środki pozwalające jednostce kształtować własną tożsamość. Artykuł składa się z dwóch części. Część pierwsza - Zanikanie aspektu etycznego - przedstawia najważniejsze elementy aktualnej sytuacji etycznej. Ukazuje fakt, że z powodu zmian rzeczywistości społecznej zanikają środki, które dotąd wspierały proces kształtowania samowiedzy jednostki I jej autonomię działania. Następstwem eliminacji wartości etycznych z życia jednostki jest coraz dalej sięgający proces rozpadu jej tożsamości, co sprzyja postawom konsumpcyjnym. Druga część – Praca nad sobą – wskazuje środki konieczne do tworzenia I zachowania tożsamości. Najważniejszym z nich jest powinność poznania siebie. Samowiedza jest niezbędnym warunkiem przezwyciężenia kryzysu, powinnością wobec siebie, która nie polega na dysponowaniu pewna teorią, potwierdzaną przez fakty nas dotyczące. Artykuł zawiera w końcu ocenę realizacji szans owych wskazań.

9

European clubs or euroclubs as forms of introducing intercultural education and innovative technologies

67%

Nakaznyj N., Kyrpa A.

Edukacja Międzykulturowa

|

2016

|

vol. 5

55-64

EN

In the article, students’ associations called School European Clubs (Euroclubs) were taken into consideration as the centres of forming the intercultural personality and introducing innovative technologies in the conditions of working in state secondary education establishments. The authors reveal the fact that School European Clubs or Euroclubs have influence on the formation of secondary school students’ personal attitude towards modern life and society, their standpoint in life, as well as their civic attitude. They also help students to create conditions for revealing the potentialities of self-knowledge, self-assessment and self-fulfillment, they ensure the forming of European consciousness and harmoniously developed personality in the context of European dimension in education.

PL

Rozważania podjęte w artykule dotyczą związków akademickich oraz Szkolnych Klubów Europejskich (Euroklubów) jako ośrodków kształtowania tożsamości międzykulturowej oraz wprowadzania innowacyjnych technologii w warunkach pracy państwowych instytucji szkolnictwa średniego. Artykuł ukazuje, że Szkolne Kluby Europejskie oddziałują na formowanie osobistego nastawienia uczniów szkoły średniej do współczesnego życia i społeczeństwa, ich postawy życiowej i obywatelskiej. Eurokluby pomagają również uczniom stwarzać warunki do odkrywania swoich możliwości samoedukacyjnych, samooceny i samorealizacji oraz zapewniają tworzenie świadomości europejskiej i harmonijnie rozwijanej osobowości, w kontekście europejskiego wymiaru edukacji.

10

Społeczeństwo jako problem koordynacji : rola wiedzy w stanowieniu bytu społecznego

67%

Giza A.

Zarządzanie Publiczne / Public Governance

|

2012

|

issue 1(19)

53-70

PL

W artykule próbuje się wskazać, że podstawą ludzkich społeczeństw jest podzielanie wspólnej wiedzy (w technicznym sensie teorii common knowledge), która jest warunkiem koordynacji działań w ciągłym procesie tworzenia i odtwarzania ładu społecznego. W społecznościach tradycyjnych, a także współcześnie w różnego rodzaju społecznościach lokalnych, uwspólnianie wiedzy dokonuje się w ramach bezpośrednich, gęstych interakcji. We współczesnych, masowych społeczeństwach coraz większą rolę odgrywają media i symboliczni pośrednicy, przejmujący inicjatywę syntetyzowania i propagowania wiedzy. Na tym de pojawia się zjawisko zbiorowej niewiedzy, czyli rozdźwięku między wiedzą lokalną (opartą na realnych doświadczeniach) a wiedzą wspólną (kształtowaną przez ośrodki centralne). To z kolei stanowi zagrożenie dla więzi społecznej: coraz więcej jednostek ma bowiem przeświadczenie, że nie należy do "tego społeczeństwa".

EN

The key thesis put forward in the paper is that it is common knowledge (in the technical meaning proposed by Robert Aumann) that forms the basis of the specifically human society and coordinates individual actions into social units (figurations), in the constant process of producing and reproducing society. Creating and maintaining common knowledge means different things in various social settings. In traditional societies and various local communities, building 'knowledge about other peoples' knowledge' can be based on dense interactions and face-to-face communication. In contemporary mass societies 'knowledge about other peoples' knowledge' is increasingly amassed by mass media and the symbolic middle men, who take over the initiative to synthesize and propagate content. Thus, a discrepancy appears between the local, experience-based knowledge, and the common knowledge shaped by centres (media, institutions etc.). This discrepancy, known as 'pluralistic ignorance', tends to weaken and dilute social ties, as more and more individuals do not recognize their experience, convictions and attitudes in the generalized 'social opinions'.

11

„Przez ten rok trochę urosłam, ale...” - samoocena dzieci sześcioletnich w czasie pandemii

67%

Węgrzyn E.

Pedagogika Przedszkolna i Wczesnoszkolna

|

2021

|

issue 1 (17)

123-133

EN

Everyone generates countless judgments about themselves. These judgments may take a descriptive or evaluative form, they may refer to the present, but also the future. Self-description and self-esteem change many times over the lifetime. People formulate different judgments at different stages of their lives, they pay attention to different aspects of themselves and while making selfdescription, they are guided by different impacts. Many factors influence the way these judgments are made. It depends both on the psychological development of the individual and the stage of development of self-knowledge at which they are. The article will present research on the selfimage of six-year-old children during the pandemic.

12

AUTOPERCEPCJA DOJRZAŁYCH KOBIET

67%

Szarota Z., Łaszyn J.

Ruch Pedagogiczny

|

2012

|

issue 2

83-101

PL

Artykuł jest próbą spojrzenia na tożsamość kobiet znajdujących się w fazie późnej dojrzałości oraz starości przez pryzmat stereotypów społecznych dotyczących starości. Badaniami objęto kobiety skupione w Uniwersytecie Złotego Wieku w Gorlicach, a także grupę studentów Uniwersytetu Pedagogicznego. Analizie poddano konstruowaną w toku interakcji społecznych koncepcję siebie dojrzałej kobiety. W oparciu o deklaracje kobiet określono ich zakres aktywności, stosunek do własnej starości/ starzenia się oraz do zmian zachodzących w ich wyglądzie zewnętrznym.

EN

The article is an attempt of getting an insight into identity of a woman who experiences her advanced adulthood and old age stage through the prism of social stereotypes concerning the senility. The research surveyed women attending the University of the Golden Age in the town of Gorlice and also a group of students of the Pedagogical University. The research focused on the analysis of the mature woman’s self-concept constructed in the course of social interaction. On the basis of the women’s declarations their activities range, attitude towards old age and growing old as well as the changes of the appearance have been defined.

13

Identity and Alterity: The Mystery and the Paradox of Self-Knowledge in the Theology of Fr. Dumitru Stăniloae

67%

Sonea C.

|

2018

|

vol. 65

|

issue 7: Teologia ekumeniczna

65-74

EN

The purpose of this paper is to emphasize the specificity of self-knowledge in Fr. Dumitru Stăniloae thinking. The author present briefly two different ways of approaching the topic apart the theological one. The first one is from the field of neuroscience and the other one from linguistics. Both reveal the creative gnoseology of Fr. Dumitru Stăniloae in which the mystery of self-knowledge is related with the mystery of God and with the mystery of human existence.

PL

Celem artykułu jest podkreślenie specyfiki samowiedzy w refleksji ks. Dumitru Stăniloae. Autor krótko przedstawia dwa różne sposoby, poza sposobem teologicznym, podejścia do zagadnienia - pierwszy wywodzi się z obszaru neurobiologii, a drugi z lingwistyki. Oba ukazują kreatywną gnozeologię ks. Dumitru Stăniloae, w której tajemnica samowiedzy jest związana z tajemnicą Boga i z tajemnicą egzystencji ludzkiej.

14

Dialektyka panowania i niewoli w całości systemu Hegla

59%

Nowicki Ś. F.

Kultura i Wartości

|

2018

|

issue 26

DE

Das Selbstbewusstsein erhebt sich aus dem Bewusstsein erstens als Reflexion seiner in sich selbst und zweitens so, dass der Gegenstand des Verstandes, das unsinnliche Wesen, zur den Leib belebenden Seele wird. Diese beiden Subjekte-Objekte beziehen sich zuerst aufeinander als verschieden – die für Hegels Philosophie grundlegende Entgegensetzung (und Einheit) des Denkens und Seins tritt hier als unterschiedliche Bestimmung dieser Momente gegeneinander auf: zum Wesen wird bei dem Herrn das Denken (das Selbstbewusstsein), dem das Sein (das Leben) untergeordnet ist, und bei dem Knecht ist es umgekehrt. Das tierische Leben dient hier zum Modell des Geistes, das die (nicht mehr nur geschlechtlichen) Verhältnisse derunter den Individuen voraussetzt. Ihre erste Form ist das Verhältnis des Herrn und des Knechts – eine ungleiche Anerkennung. Das endlich auftretende Selbstbewusstsein, dessen Gegenstand nicht mehr das Ich, sondern das Wir ist, ist Verwirklichung des Geistes als eines überindividuellen allgemeinen Raums, in dem die einzelnen Selbstbewusstsein versunken sind. Im zweiten Teil des Beitrags werden einige religiöse Spuren gezeigt, welche zur Dialektik der Herrschaft und Knechtschaft wie zum Hegelschen Begriff des Geistes führen.

EN

Presented is the development of self-knowledge as it is emerging out of consciousness. First, as its reflective orientation towards itself, and secondly, as an object of reason, a non-sensual essence of the object becoming the Soul that animates the body. At first both of these subjects-objects relate to each other as contrasts: the opposition (and unity) between Thought and Being – which is so fundamental in Hegel's philosophy – relate to each other as different denotations of their mutual attitudes: the essential thing in Master is Thought (self-knowledge) while Being (life) serves as its subordinate. The opposite is true in case of the Slave. Animal life serves Hegel as a pattern of the Spirit assuming (just not only sexual) relations between individuals. This frames the primary relationship between Master and Slave – that of unequal consideration of each other. The appearance, in the end, of self-consciousness, the object of which no longer consists of “I” but “We”, renders the Spirit as some detached general space in which combined self-knowledge is immerged of all individuals. Highlighted in this article are also some religious clues leading to the dialectic of domination and slavery and to the Hegelian concept of the Spirit.

PL

W pierwszej części artykułu autor prezentuje drogę samowiedzy wyłaniającej się ze świadomości. Po pierwsze, jako jej refleksyjne skierowanie ku sobie, a po drugie tak, że przedmiot rozsądku, niezmysłowa istota przedmiotu, staje się duszą ożywiającą ciało. Oba te podmioty-przedmioty odnoszą się zrazu do siebie jako różne – fundamentalna dla filozofii Hegla przeciwstawność (i jedność) myślenia i bytu występuje tu jako odmienne określenie tych momentów wobec siebie: u pana istotą jest myślenie (samowiedza), któremu podporządkowany jest byt (życie), u niewolnika odwrotnie. Życie zwierzęce służy Heglowi za model ducha, zakładający (już nie tylko płciowe) stosunki między jednostkami. Pierwszą ich formą jest stosunek pana i niewolnika – nierówne uznawanie się. Pojawienie się na koniec świadomości siebie, której przedmiotem nie jest już Ja ale My, jest urzeczywistnieniem ducha jako ponadjednostkowej, ogólnej przestrzeni, w której zanurzone są jednostkowe samowiedze. W drugiej części artykułu wskazane zostają pewne religijne tropy prowadzące do dialektyki panowania i niewoli oraz do Heglowskiego pojęcia ducha.

15

Narracja i tekst literacki jako źródło samowiedzy i samopoznania

51%

Filutowska K.

Kultura i Wartości

|

2016

|

issue 20

DE

Der Artikel betrifft die Erkenntnisfunktion der Literatur. Es wird gezeigt, dass uns die literarischen Narrationen aufgrund ihrer erzählerischen mimetischen Funktion ermöglichen, uns mit fiktionalen Helden zu identifizieren. Auf diese Weise erweitern sie unseren Erkenntnishorizont und beeinflussen unsere eigenen biografischen Erzählungen. In diesem Prozess gewinnen wir die Möglichkeit, über unsere Autonarrationen nachzudenken, sie aufs Neue zu erzählen und uns zu erkundigen, wer wir wirklich sind und was unser Selbst ausmacht. Um den Beweis dafür zu erbringen, beziehe ich mich einerseits auf die ethische Kritik von Marta Nussbaum und Wayne C. Booth, andererseits auf den Entwurf der narrativen Identität von Paul Ricoeur, Alasdair MacIntyre, Charles Taylor, Marya Schlechtman und David de Grazia. Ich argumentiere damit, dass ein solcher Austausch zwischen der Identität des Lesers und der Identität der fiktionalen Gestalt möglich ist, weil beide einen narrativen Charakter haben.

EN

The paper concerns the cognitive function of literature. I show that literary stories, because of their narrative and mimetic structure, enable us to identify with fictitious heroes, and thus become able to widen our cognitive as well as moral horizon, and to influence our own life-stories. In such a process, we receive the opportunity to re-tell and re-think our personal narration and in such a way learn who we really are and what it means to be ourselves. In order to demonstrate this, I refer to Martha Nussbaum‘s and Wayne C. Booth‘s ethical criticism on the one hand, and to Paul Ricoeur’s, Alasdair MacIntyre’s, Charles Taylor’s, Marya Schechtman’s and David DeGrazia’s theory of narrative identity on the other. I argue that such a mutual exchange between the reader’s identity and a fictional character is possible as both of them have a narrative structure and are sort of a story.

PL

Artykuł dotyczy poznawczej funkcji literatury. Pokazuję, że ze względu na swoją narracyjną, mimetyczną strukturę literackie narracje umożliwiają nam utożsamianie się z fikcyjnymi bohaterami, a w ten sposób poszerzają nasz horyzont poznawczy i wpływają na nasze własne opowieści biograficzne. W tym procesie zyskujemy możliwość przemyślenia i opowiedzenia na nowo naszych autonarracji i dowiedzenia się, kim naprawdę jesteśmy i co to znaczy być sobą. Aby to udowodnić, odwołuję się do krytyki etycznej Marty Nussbaum i Wayne`a C. Bootha z jednej strony oraz do koncepcji tożsamości narracyjnej Paula Ricoeura, Alasdair`a MacIntyre`a, Charlesa Taylora, Maryi Schechtman i Davida De Grazii z drugiej. Argumentuję, że taka wzajemna wymiana pomiędzy tożsamością czytelnika i tożsamością fikcyjnej postaci jest możliwa, ponieważ obydwie one mają charakter narracyjny.

16

W poszukiwaniu samowiedzy. Oblicza wartości w mitach jako kodach kultury na przykładzie Syzyfa, Odysa i Edypa

51%

Lech E.

Kultura i Wartości

|

2022

|

issue 34

235-255

DE

In den präsentierten Überlegungen stelle ich Mythen als – bisher einseitig gelesene – Metaphern der Reise der menschlichen Rationalität auf der Suche nach Macht und Wissen (Ödipus), Gewinnmaximierung (Sisyphos), Autonomie (Odysseus) vor. Die vorgestellten Neuinterpretationen zeigen die "andere" Seite der Werte, denen wir bereits Bedeutung gegeben haben. Odysseus verdankt seine Weisheit den Frauen, denen er begegnet. Die Bestrafung des Sisyphos, der einen Felsbrocken den Berg hinauf zu rollen hatte, ist die Essenz des entfremdeten Lebens. Der Held Ödipus verlor gegen das Schicksal, aber am Ende seines Lebens verkörperte er Weisheit und Erfüllung. Und der moderne Mensch – der Mensch des Anthropozäns? Er verliert sich in der Herrschaft über die Erde und auf der Erde. Seine Entwicklung und sein Wachstum bringen keinen Aufschwung. Macht und Wissen garantieren keine Freiheit. Die Autonomie und Selbsterkenntnis der Moderne drohen mit Selbstzerstörung. Die Bedrohung durch die Klimakrise offenbart das Janusgesicht zeitgenössischer Werte.

EN

The article presents myths as one-sided metaphors of the journey of human rationality in search of power and knowledge (Oedipus), profit maximization (Sisyphus), autonomy (Odysseus). The presented reinterpretations show the “other” side of the values to which we have already given meaning. Ulysses owes his wisdom to the women he meets. Sisyphus' punishment of rolling a boulder up a mountain is the essence of alienated life. The hero Oedipus lost to fate, but at the end of his life he personified wisdom and fulfillment. And the modern human-“Anthropoceneman”? He loses himself in dominion on and over the Earth. His development and growth do not lead to flourishment. Power and knowledge do not guarantee freedom. The autonomy and self-knowledge of modernity threaten the human with self-destruct. The threat of the climate crisis reveals the Janus face of contemporary values.

PL

W prezentowanych rozważaniach przedstawiam mity jako dotąd jednostronnie odczytywane metafory podróży ludzkiej racjonalności w poszukiwaniu władzy i wiedzy (Edyp), maksymalizacji zysku (Syzyf), autonomii (Odys). Zaprezentowane reinterpretacje ukazują „inną” stronę wartości, którym już nadaliśmy znaczenie. Ulisses swoją mądrość zawdzięcza napotkanym kobietom. Kara Syzyfa – wtaczanie głazu na górę – to esencja wyalienowanego życia. Heros Edyp przegrał z fatum, ale u kresu życia uosabiał mądrość i spełnienie. A współczesny człowiek, „antropoceńczyk”? Zatraca się w panowaniu nad Ziemią i na Ziemi. Jego rozwój i wzrost nie jest rozkwitem. Władza i wiedza nie zapewniają wolności. Autonomia i samowiedza nowoczesności grożą samozagładą. Zagrożenie kryzysem klimatycznym odsłania Janusowe oblicze współczesnych wartości.

Refine search results

Samoocena kompetencji sportowych a psychofizyczne możliwości zawodnika w grze zespołowej

Fichte dzisiaj

Self-blindness. Czy można nie znać swoich przekonań?

Jestem tym, co mam. Rzeczy jako narzędzie samopoznania podmiotu i jego manifestacji w świecie

Samowiedza osób z niepełnosprawnością w okresie wczesnej dorosłości

Kognitywna funkcja miłości według Marthy C. Nussbaum

Praktyczny wymiar poznania samego siebie w ujęciu Tomasza z Akwinu

Tożsamość a rozumienie siebie

European clubs or euroclubs as forms of introducing intercultural education and innovative technologies

Społeczeństwo jako problem koordynacji : rola wiedzy w stanowieniu bytu społecznego

„Przez ten rok trochę urosłam, ale...” - samoocena dzieci sześcioletnich w czasie pandemii

AUTOPERCEPCJA DOJRZAŁYCH KOBIET

Identity and Alterity: The Mystery and the Paradox of Self-Knowledge in the Theology of Fr. Dumitru Stăniloae

Dialektyka panowania i niewoli w całości systemu Hegla

Narracja i tekst literacki jako źródło samowiedzy i samopoznania

W poszukiwaniu samowiedzy. Oblicza wartości w mitach jako kodach kultury na przykładzie Syzyfa, Odysa i Edypa