Search results

1

Wyczerpanie ego, glukoza i kryzys replikacyjny: Dwadzieścia lat zasobowego modelu samokontroli

100%

Jędrzejczyk J., Lewczuk K.

Psychologia-Etologia-Genetyka

|

2017

|

vol. 35

25-44

PL

W ostatnich latach duża część badań dotyczących samokontroli weryfikowała założenia tzw. modelu zasobowego, który został zaproponowany przez Roya Baumeistera i współpracowników. Według tego modelu wszystkie formy samokontroli opierają się na ograniczonym zasobie, który wraz z kolejnymi jej aktami się wyczerpuje. To skutkuje stanem tzw. wyczerpania ego, w którym zdolność do efektywnej samokontroli jest ograniczona. W poniższej pracy zaprezentowano przegląd badań nad zasobowym modelem Baumeistera, w szczególności poszukiwania i próby weryfikacji biologicznej podstawy zasobu. Następnie przytoczono badania, które wskazywały na alternatywne wyjaśnienia mechanizmów samokontroli oraz opisano najnowsze propozycje teoretyczne, postulujące, że za efekt wyczerpania ego odpowiedzialne są nie tyle ograniczone zasoby, ile procesy decyzyjne i motywacyjne. Ostatnia część pracy dotyczy niedawnych doniesień ujawniających problemy z replikowalnością efektu wyczerpania ego. Zdaniem autorów niniejszego artykułu analiza wyników dotychczasowych badań oraz ich replikacje wskazują na znikomą użyteczność modelu zasobowego w objaśnieniu mechanizmów samokontroli.

EN

In the last years, much of research in the field of self-control was aimed to verify assumptions of the resource model of self-control, introduced by Roy Baumeister and colleagues. According to this model, all forms of self-control rely on a limited resource, which is depleted by engaging in further acts of self-control. This results is a state of ego depletion, in which the ability to perform self-control effectively is diminished. In this article, we provide an overview of research on ego depletion, focusing on experimental attempts to verify the biological basis of the resource. Additionally, we discuss research that postulate alternative explanations of the mechanisms of self-control and we describe the newest theoretic proposals, which put emphasis on motivational and decision--making processes as a cause of ego depletion effect, rather than on limited resource. Lastly, we reflect on implications of recent reports revealing problems with replicability of ego depletion. We argue that limited resource explanation did not provide a useful framework for explaining mechanisms of self-control.

2

Postawy rodzicielskie a zdolności w zakresie samoregulacji: wychowawcze uwarunkowania gratyfikacji podstawowych potrzeb, internalizacji standardów oraz siły woli

100%

Kadzikowska-Wrzosek R.

Psychologia Rozwojowa

|

2011

|

vol. 16

|

issue 4

89-108

PL

Celem dwóch badań zaprezentowanych w artykule było wykazanie związku między postawami rodzicielskimi a stopniem zaspokojenia podstawowych potrzeb psychologicznych postulowanych przez teorię autodeterminacji: przynależności, autonomii i kompetencji, poziomem internalizacji standardów oraz siłą woli. Rezultaty badania 1. potwierdziły, że postawa akceptacji i autonomii okazywana przez matkę i ojca pozytywnie wiąże się ze stopniem zaspokojenia potrzeb. Negatywny związek natomiast wykazują nadmierne wymagania oraz niekonsekwencja. Jednocześnie wykazano, że związek postaw rodzicielskich matki i ojca z zaspokojeniem podstawowych potrzeb jest różny w zależności od płci badanej młodzieży. Analiza wyników badania 1. ujawniła także, że pozytywne postawy rodzicielskie (akceptacja, autonomia) sprzyjają internalizacji standardów w zakresie aktywności szkolnej, z kolei negatywne postawy (niekonsekwencja, nadmierne wymagania) wiążą się z niskim poziomem internalizacji. Rezultaty badania 2. potwierdziły związek postaw rodzicielskich z poziomem internalizacji standardów w zakresie aktywności pozaszkolnej. Dodatkowo uzyskane w badaniu 2. wyniki wykazały pozytywny związek postaw akceptacji i autonomii okazywanych przez rodziców z siłą woli, jednocześnie potwierdzając negatywny związek postaw związanych z niekonsekwencją i nadmiernymi wymaganiami.

EN

This article describes two researches on relation between parenting and the degree of satisfaction of the basic psychological needs postulated by Self Determination Theory: relatedness, autonomy, competence, standards internalization level and strength of volition. The results of study 1 confirmed that positive, affectionate, and autonomy-promoting relations with parents have positive effect on the degree of satisfaction of the basic psychological needs. Unduly severe demands and inconsistency both have negative effect on this satisfaction. The patterns of results concerning relation between parenting and the degree of satisfaction of the basic psychological needs differed between male and female participants. The data obtained in study 1 also indicate that positive parenting (positive, affectionate, and autonomy-promoting) causes internalization of standards pertain to school activity, and that negative parenting (unduly severe demands and inconsistency) is harmful for this internalization. This conclusion is also confirmed by the results of study 2 with regard to “personal strivings”. Additionally, study 2 proves that acceptance – displaying, and autonomy-promoting parenting both have a positive effect on strength of volition and that inconsistency and severe demands have adverse impact on volition..

3

Testing psychological (GAM) model of aggression on the men’s sample

100%

Zdybek P., Pysz M. J.

Family Forum

|

2020

|

vol. 10

221-240

PL

Przeprowadzono badania w celu sprawdzenia, w jaki sposób modele psychologiczne są w stanie wyjaśnić zjawisko agresji mężczyzn, którzy zażywają narkotyków, sterydów lub nie stosują takich substancji. Próbka mężczyzn (N = 131) została wybrana celowo pod względem uzależnienia od substancji, stosowania sterydów i bycia wolnego od substancji. Do pomiaru pięciu czynników osobowości wykorzystano dziesięciopunktowy spis osobowości (TIPI). Do pomiaru orientacji czasowej wykorzystano Kwestionariusz Percepcji Czasu Zimbardo (ZTPI), a do pomiaru siły woli wykorzystano Kwestionariusz Kontroli Start-Stop. W analizach statystycznych zastosowano analizę regresji hierarchicznej i modelowanie równań strukturalnych. Wyniki potwierdzają wpływ osobowości, konstrukt siły woli i orientacji czasowej na męską agresję. Wyniki nie wyjaśniają jasno roli uzależnienia w zwiększaniu agresywności. Badania mają jednak swoje ograniczenia, a główne z nich to mała próba badawcza i konkretny dobór próby, co utrudnia uogólnienie wyników.

EN

The study was carried out to verify how psychological models are able to explain the phenomenon of aggression among men. There is a lack of research that try to test in holistic way many factors of aggression. We try to enrich the results of research on male aggression by recognizing to what extent factors that have not been studied so far, such as willpower, temporal orientation, or the use of drugs or steroids, explain aggression in the group of men. The sample of men (N = 131) was selected deliberately in terms of substance dependence, steroid use and a free substance-free howl. Ten Item Personality Inventory (TIPI) was used to measure five personality factors. The Zimbardo Time Perception Questionnaire (ZTPI) and the Start and Stop Control Questionnaire were used to measure temporal orientation and willpower, respectively. Correlation and hierarchical regression analysis were used for the statistical analyses. The results confirm the impact of personality, willpower construct and temporal orientation on the male aggression. We did not found that steroid use can be connected with aggression phenomena, but results supports the role of addiction. The research, however, has its limitations and the main ones are a small research sample and specific sample selection that make hard generalization of the results.

4

Wytrwałość i skuteczność działania: wpływ kontekstu sytuacyjnego i siły woli

100%

Kadzikowska-Wrzosek R.

Roczniki Psychologiczne

|

2011

|

vol. 14

|

issue 2

159-187

PL

Zaprezentowane w artykule badanie miało na celu ujawnienie wpływu na wytrwałość i skuteczność działania - z jednej strony - kontekstu sytuacyjnego (kontrola vs autonomia), z drugiej strony - różnic indywidualnych w sprawności mechanizmów kontroli działania - sile woli. Podstawę teoretyczną operacjonalizacji zmiennych niezależnych stanowiły teoria autodeterminacji (Self Determination Theory) Ryana i Deci oraz koncepcja siły woli Kuhla. Uzyskane w badaniu rezultaty (N = 120) potwierdziły interakcyjne oddziaływanie określonych sposobów motywowania (presja vs pozytywne zaangażowanie) oraz różnic w sprawności mechanizmów kontroli działania na przyjęte w badaniu wskaźniki skuteczności i wytrwałości. Osoby zorientowane na stan uzyskały najwyższe rezultaty wytrwałości i skuteczności w warunkach presji, zewnętrznej kontroli. Osoby zorientowane na działanie w mniejszym stopniu podlegają różnicom w sposobie motywowania (kontrola vs autonomia), ale jednocześnie w warunkach nasilenia zarówno presji, jak i pozytywnego oddziaływania wykazały one istotnie niższe wskaźniki wytrwałości i skuteczności. Istotne różnice między osobami zorientowanymi na stan i na działanie ujawniły się w kontekście stwarzającym presję i wzbudzającym poczucie autonomii. W warunkach presji wyższe wyniki w zakresie wytrwałości i zarazem skuteczności uzyskiwały osoby zorientowane na stan, w warunkach autonomii - wyższe wyniki osiągnęły osoby zorientowane na działanie.

EN

The purpose of the present study (N = 120) was to examine whether persistence and effectiveness of goal directed activity depend on situational context (control vs. autonomy support) and individual difference in efficiency of control action mechanisms. The theoretical background for the choice of independent variables included Richard M. Ryan and Edward L. Deci's Self-Determination Teory and Julius Kuhl's strength of will conception. The results confirmed the interactional effect of the situational context (control vs. autonomy support) and individual difference in the efficiency of action control mechanisms on persistence and effectiveness. The indexes of persistence and effectiveness were greater for state-oriented participants with externally controlled instructions than for individuals who received autonomy-supportive instructions. Action-oriented participants were less influenced by the specific way of motivating (control vs. autonomy), however, when the effect of the situational context was stronger, action-oriented participants had lower indexes of persistence and effectiveness. In the context of external control, state oriented participants had higher indexes of persistence and effectiveness as compared to action-oriented participants. In the autonomy-support context, action-oriented participants had higher indexes of persistence and effectiveness than state-oriented participants.

Refine search results

1 Family Forum

1 Psychologia Rozwojowa

1 Psychologia-Etologia-Genetyka

1 Roczniki Psychologiczne

2 Kadzikowska-Wrzosek R.

1 Jędrzejczyk J.

1 Lewczuk K.

1 Pysz M. J.

1 Zdybek P.

1 2020

1 2017

2 2011

Wyczerpanie ego, glukoza i kryzys replikacyjny: Dwadzieścia lat zasobowego modelu samokontroli

Postawy rodzicielskie a zdolności w zakresie samoregulacji: wychowawcze uwarunkowania gratyfikacji podstawowych potrzeb, internalizacji standardów oraz siły woli

Testing psychological (GAM) model of aggression on the men’s sample

Wytrwałość i skuteczność działania: wpływ kontekstu sytuacyjnego i siły woli