Results found: 2

Search results

Search:
in the keywords: sieć metaforyczna

Sort By:

Limit search:

Koń trojański albo dziecko w literaturze absurdu

100%

Włoczewska A.

Studia Gdańskie

2011

issue 28

349-364

W literaturze świeckiej adresowanej do dorosłego odbiorcy dziecko nie funkcjonuje jako samodzielny symbol utrwalony tradycją literacką. Niemniej w pewnych tekstach nabiera ono głęboko symbolicznego sensu. Przekonujących przykładów dostarcza XX‑wieczna francuska literatura absurdu, w której staje się ono symbolem na płaszczyźnie estetycznej i biograficznej. Twórcą pojęcia absurdu jest Albert Camus, a rozwinęli je dramaturdzy lat 50. W powieściach i dramatach Camusa oraz w anty‑sztukach Ioneski dziecko występuje jako element fundamentalnych antynomii życia i śmierci, wiedzy i wiary, bytu i poznania, logiki i spontaniczności. Symbolizuje anty‑absurd, a ulegając bezdusznym siłom stawia dramatyczne pytania o możliwość ocalenia człowieka. Ów obraz systematycznie powracający w twórczości wymienionych pisarzy tworzy, według zasady psychokrytyki Maurona, zindywidualizowaną sieć metaforyczną odzwierciedlając ich podświadomość. Ta zaś, w przypadku Camusa i Ioneski, wyraża bunt wobec oficjalnie wyznawanej filozofii absurdu, ujawnia tęsknotę za światem wartości, za wiarą i Absolutem. Jeśli zestawić pełne napięć i tragizmu obrazy literackie z biografiami pisarzy okaże się, że mają one źródło w doświadczeniach z dzieciństwa. Camus, półsierota wojenny, wychował się w Algierii, w środowisku zubożałych kolonów. Zaznał biedy materialnej, a jednocześnie przesiąkł śródziemnomorską filozofią kultu dla życia i piękna natury skażonego świadomością śmierci, która zrodziła w nim bunt. Ionesco przedstawia kryzys małżeństwa, rodziny, języka i całkowitą niezdolność ludzi do porozumienia się. Tragiczny obraz podyktowany jest traumatyczną historią XX w. oraz osobistym doświadczeniem. Wyrwany z ojczystej Rumunii i porzucony przez ojca tworzy pełne pesymizmu obrazy literackie. Dziecko w literaturze absurdu każe zadawać pytania o jego sens; odpowiedzi na nie podważają fundamenty tej filozofii, stąd jako symbol sensu, spełniania, wiary pełni ono funkcję konia trojańskiego.

In most rhetoric dictionaries, the child, apart from the Infant Jesus, is not considered as an autonomous symbol. The fiction authors addressing adult readers seldom present the child’s image. However, a 20th century branch of French literature, precisely the absurd school, makes the child one of its important metaphors revealing a deeper sense of the texts. Albert Camus, who initiated the philosophy of absurd in the 1940s, as well as Eugène Ionesco who promoted the theatre of absurd, evoke the child as the symbol of sense, faith and hope. What is more interesting, the child’s meaning is not strictly limited to the text, but also reveals some details about the inner self of the authors called “hidden personality”. To unveil it, one should apply the psychocritics, a literary analysis method proposed by a famous French critic and thinker Charles Mauron. The child in the world of absurd becomes a symbol of some past experiences as well as of secret wishes and unspoken expectations. Sometimes the authors themselves are not aware of their inner needs, as they are the part of the subconscious discussed in detail by Freud. In this context, the child as a symbol becomes a real Trojan horse, and shakes its fundaments by posing the essential questions about the principles of absurd.

Mistyczna osobowość ukryta w sieci metafor w utworach Karola Wojtyły

100%

Włoczewska A.

Studia Gdańskie

2012

issue 30

15-35

Spośród tekstów beletrystycznych Karola Wojtyły zachowały się dwadzieścia dwa utwory. Można je podzielić tematycznie na trzy okresy: chrześcijańsko-słowiański (1938–1940), mistyczny (1944–1952 oraz 2002), personalistyczny i zaangażowany (1952–1978). W drugim z nich, mistycznym, ujawnia się specy-czna sieć metafor obsesyjnych, powracają antynomiczne obrazy mroku i światła; nocy i blasku; ciszy i zgiełku; przestrzeni zamkniętej i otwartej; granicy i bezmiaru. Symbolizują one drogę człowieka ku Bogu, złożoną z trzech stopni: wyboru – oświecenia – wiary, które streszczają się w zmienionym nieco szyku cnót Boskich: wiary – miłości – nadziei. Widać je zwłaszcza w utworze Pieśń o Bogu ukrytym i w misteryjnym dramacie Brat naszego Boga. Taka metaforyka Wojtyły ukształtowała się pod wpływem metody medytacyjnej i poezji św. Jana od Krzyża, XVII-wiecznego mistyka hiszpańskiego. Analizy psychokrytyczna i intertekstualna pozwalają uchwycić siłę świętojanowego oddziaływania na pisma, estetykę, retorykę i techniki pisarskie przyszłego papieża.

The collection of Wojtyla’s writings covers twenty-two titles. Taking into consideration their philosophical arguments and their themes, they are threefold. The first period is Slav and Christian (1938–1940); the second is mystical (1944–1952 and 2002) and the third one is personalistic and involved in social matters (1952–1978). In the writings of mystical period there is a speci-c metaphorical net that reveals Wojtyla’s hidden personality. Qe metaphors appearing frequently form antinomies: night and daylight, silence and noise, closed and open space. Qey express choice, love and faith and symbolise the man’s way to God. We can best appreciate them in two texts: Pieśń o Bogu ukrytym and Brat naszego Boga, both inspired by saint John of the Cross, the 17 century Spanish mystic. Qanks to intertextuality and Mauron’s analysis method, which is psychocritic, thwe can see that Saint John in>uenced strongly the thought, aesthetic and writing techniques of the Pope.

Refine search results

2 Studia Gdańskie

2 Włoczewska A.

1 2012

1 2011

Search results

Koń trojański albo dziecko w literaturze absurdu

Mistyczna osobowość ukryta w sieci metafor w utworach Karola Wojtyły