Badania historyków nad wyobrażeniami i sądami różnych grup i wspólnot (w tym narodowych) na temat ich przeszłości w ostatnich dziesięcioleciach dynamicznie się rozwinęły. Centralne miejsce zajmują w nich kwestie związane z pamięcią, przekazem doświadczenia młodszym generacjom czy odgórnego modelowania pamięcią zbiorową. Inspiracją – podobnie jak w przypadku socjologów czy kulturoznawców – były prace Maurice’a Halbwachsa i Pierre’a Nory. Rozwój tych badań wiązał się z kryzysem tradycyjnej historiografii i wpływem ogólnych przemian w naukach humanistycznych. Zainteresowania te łączyły się z analizami ruchów narodowych i klasowych, w których tworzenie i upowszechnianie tożsamości grupowej odgrywało naczelną rolę. Istotny jest także kontekst społeczny funkcjonowania historiografii, który uwypukla dysonans między rzekomo obiektywną, pozbawioną emocji historią naukowców a „historią przeżywaną/żywą” reszty społeczeństwa. Nierzadko historia jako nauka oraz pamięć historyczna (zbiorowa) postrzegane są wręcz jako konkurenci. Zauważalny wpływ otoczenia społecznego i politycznego na kształt pamięci o przeszłości wiedzie do realizowania różnych polityk historycznych (polityk pamięci), w czym udział bierze także państwo. Stosunek historyków do tych działań jest zróżnicowany. Podkreślane są obawy związane z upowszechnianiem zmitologizowanych wizji przeszłości narodowej, które byłyby sprzeczne ze stanem badań (historią). Z drugiej strony wielu historyków uważa za właściwe współdziałanie w umacnianiu narodowej wspólnoty poprzez edukację historyczną i określone praktyki upamiętniania. Pozyskiwania i zabezpieczania świadectw autobiograficznych jest ważnym obszarem działania współczesnych historyków.
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.