Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 8

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

Search:
in the keywords:  social origin
help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
1
Publication available in full text mode
Content available

Hierarchs of the Diocese of Sejny or Augustów: Aspects of the Collective Biography of Bishops and Administrators

100%
Katilius A.
Studia Ełckie
|
2022
|
vol. 24
|
issue 1
37-53
EN
The article focuses on the nineteen ordinaries, suffragan bishops, and ad-ministrators of the diocese of Sejny or Augustów who governed the diocese throughout its existence. In terms of social origin, nine or ten of them came from the nobility and five from peasants; one was probably an urban resident, one of the craftspeople, and two of uncertain social origin. Geographically, ten hierarchs came from other dioceses. Nine hierarchs were born in the diocese of Sejny or Augustów. In terms of ethnic origin, we see one Armenian, one Jew, and five or six clergymen of Lithuanian origin (there are doubts regarding Bonaventūra Butkevičius). Other clergymen were Poles. Theological education of most of the hierarchs of the diocese of Sejny or Augustów was limited to graduation from a seminary. This applies to ten of them. Others studied at higher education institutions for a longer or shorter time and five of them had doctoral degrees (including two with honorary doctorates). Of the nineteen hierarchs, four bishops and all seven administrators were members of the Sejny cathedral chapter. Five bishops had ecclesiastical careers in other dioceses before becoming ordinaries of the diocese of Sejny or Augustów, three of whom were suffragan bishops of other dioceses, and one was the administrator of the Archdiocese of Warsaw. One hierarch was appointed bishop while the diocese of Wigry still existed. Two of the bishops had not risen through the hierarchy, that is, they were not members of a cathedral chapter before becoming bishops of Sejny. Most of the hierarchs of the diocese of Sejny or Augustów were of the mature age of over 50 years.
2

Changes in educational inequalities in Poland. Comments on Zbigniew Sawiński’s article “Education reform and inequality: fifteen years of new lower secondary schools in Poland”

75%
Sitek M.
Edukacja
|
2017
|
issue 2(2017)
164–181
EN
In his text published in Edukacja, 141(2), 2017 („Education reform and inequality: fifteen years of new lower secondary schools in Poland”), Zbigniew Sawiński analyses data from the 2000 to 2012 editions of the OECD PISA study and argues that lower secondary school reform has not reduced educational inequalities in Poland. The importance of students’ social origin remained at the same level as before the reform, the impact of social origin on the choice of type of secondary school remained the same, and an increasing differentiation of lower secondary schools did not lead to an increase in educational inequalities. I present methodological arguments and the results of a re-analysis of PISA data, indicating changes in wider educational inequalities. Between 2000 and 2012: (a) the strength of association in the performance of 15-year-olds with the socio-economic status of students’ families did not change, but (b) the variation of results decreased, which was mainly due to the improved performance of the lowest performing students; (c) the differences between students of high and low socio-economic status decreased; (d) the influence of social origin on the choice of the type of upper secondary school decreased. The effects of socio-economic status on upper secondary school choice is largely direct: it is not mediated by the educational achievements of students. The commentary also highlights the complexity of lower secondary school reform, which was not limited to the introduction of such schools. I indicate the role of factors that make it difficult to interpret the results of the reform in causal terms – particularly the role of unobserved variables related to the changes in the learning environments of subsequent cohorts of students.
3
Publication available in full text mode
Content available

Wpływ pochodzenia społecznego i czynników merytokratycznych na kapitał społeczny

63%
Domański H.
Studia Socjologiczne
|
2017
|
issue 4(227)
147-163
PL
Celem tej analizy jest ustalenie, w jakim stopniu kapitał społeczny związany jest z kształtowaniem się stratyfikacji klasowej. Można to stwierdzić analizując wpływ pochodzenia społecznego, wykształcenia i zdolności jednostek na kapitał społeczny definiowany jako możliwości uzyskiwania pomocy od znajomych i krewnych. Empiryczną podstawą odpowiedzi na to pytanie są dane z badań ogólnopolskich przeprowadzonych w 2014 roku na zbiorowości osób w wieku 21−22 lat. Zgodnie z hipotezami, czynniki te niezależnie od siebie różnicują kapitał społeczny, chociaż oddziaływanie zdolności jest małe. Zależność od pochodzenia społecznego można interpretować jako świadectwo znaczącej roli kapitału społecznego w odtwarzaniu się podziałów klasowych, podczas gdy związek z poziomem wykształcenia sygnalizuje oddziaływanie cech nabywanych, odnoszących się do otwartości struktury społecznej.
EN
This paper extends the debate on relationships between social capital and social stratification. Drawing on the longitudinal study based on pupils born in 1992-1993 I investigate the effect of social origin, education and cognitive skills on social capital defined in terms of help expected from friends. I detail the characteristics of these networks across different classes and then explore the ways these networks are affected by family background confronted by educational achievements and abilities related to meritocracy. Evidence suggests that all these variables affect social capital although abilities exert relatively small impact on getting help. According to expectations pupils originating from the upper-middle class families can receive more help than lower class categories that may display an important role of social capital in reproduction of the class structure. At the same time, the net effect of educational level affirms the importance of achievements that maintain openness and counter-vail intergenerational transmission.
4

Zmiany w nierównościach edukacyjnych w Polsce. Uwagi polemiczne do tekstu Zbigniewa Sawińskiego „Gimnazja wobec nierówności społecznych”

63%
Sitek M.
Edukacja
|
2016
|
issue 2(137)
113–130
PL
Zbigniew Sawiński w tekście opublikowanym w EDUKACJI („Gimnazja wobec nierówności społecznych”, Edukacja, 135(4), 2015) twierdzi na podstawie analiz danych programu OECD PISA z lat 2000–2012, że reforma gimnazjalna nie spowodowała zmniejszenia nierówności w polskiej edukacji: znaczenie pochodzenia społecznego dla osiągnięć uczniów utrzymywało się na podobnym poziomie jak przed reformą, nie zmniejszył się znacząco wpływ pochodzenia społecznego na wybór szkoły średniej, a obserwowane w Polsce różnicowanie się gimnazjów nie doprowadziło do wzrostu nierówności edukacyjnych. W artykule przedstawiono argumenty metodologiczne i wyniki powtórnej analizy danych PISA wskazujące na zmiany w szerzej rozumianych nierównościach edukacyjnych. Między 2000 a 2012 r. (a) nie zmieniła się wprawdzie siła związku wyników osiąganych przez piętnastolatków ze statusem społeczno-ekonomicznym rodzin uczniów, ale: (b) zmniejszyło się zróżnicowanie wyników, co było przede wszystkim zasługą poprawy wyników najsłabszych uczniów; (c) zmniejszyły się różnice między uczniami o niskim i wysokim statusie społeczno-ekonomicznym; (d) zmniejszył się wpływ pochodzenia społecznego na wybór szkoły ponadgimnazjalnej. Wpływ ten jest w dużej mierze bezpośredni: nie jest zapośredniczony przez osiągnięcia edukacyjne uczniów. W polemice podkreślono także złożoność tzw. reformy gimnazjalnej, która nie ograniczyła się jedynie do wprowadzenia gimnazjów. Wskazano na rolę innych czynników, które utrudniają analizowanie efektów reformy gimnazjalnej w kategoriach przyczynowo-skutkowych, w tym przede wszystkim na rolę nieobserwowanych w badaniu PISA zmiennych dotyczących zmian zachodzących w środowisku uczenia się kolejnych kohort uczestniczących w badaniu.
EN
In his text published in EDUKACJA („Polish lower secondary schools in the face of social inequalities” Edukacja, 135(4), 2015), Zbigniew Sawiński argues that based on the analyses of data from the 2000 to 2012 editions of the OECD PISA study, lower secondary school reform has not reduced educational inequalities in Polish education. The importance of students’ social origin remained at the same level as before the reform, the impact of social origin on the choice of type of secondary school remained the same, and an increasing differentiation of lower secondary schools did not lead to an increase in educational inequalities. The article presents methodological arguments and the results of a re-analysis of PISA data, indicating changes in wider educational inequalities. Between 2000 and 2012: (a) the strength of association in the performance of 15-year-olds with the socio-economic status of students’ families did not change, but (b) the variation of results decreased, which was mainly due to the improved performance of the lowest performing students; (c) the differences between students of high and low socio-economic status decreased; (d) the influence of social origin on the choice of the type of upper secondary school decreased. The effects of socio-economic status on upper secondary school choice is largely direct: it is not mediated by the educational achievements of students. The polemic also highlights the complexity of the so-called lower secondary school reform, which was not only limited to the introduction of such schools. The role of other factors is indicated, which makes it difficult to analyse the results of lower secondary school reform in terms of cause and effect – particularly the role of unobserved variables in the PISA study on changes in the learning environment of subsequent cohorts of study participants.
5

Związek wyników egzaminu maturalnego z pochodzeniem społecznym i regułami merytokracji

63%
Domański H.
Edukacja
|
2017
|
issue 3(2017)
70–82
PL
Przedmiotem tego artykułu są nierówności edukacyjne. Opierając się na badaniach ogólnopolskich, przeprowadzonych na zbiorowości uczniów urodzonych w latach 1992 i 1993, analizuję zależności między osiągnięciami edukacyjnymi a statusem rodziny i zdolnościami jednostek. Wskaźnikiem osiągnięć edukacyjnych są wyniki egzaminu maturalnego. Z przedstawionej analizy wynika, że pochodzenie z klas wyższych daje uczniom więcej szans awansu edukacyjnego w porównaniu z pochodzeniem z klas niższych, co można traktować jako świadectwo odtwarzania się barier społecznych. Równocześnie poziom zdolności znacznie silniej różnicuje oceny maturalne niż pochodzenie społeczne, co świadczyłoby o większej roli merytokracji niż dziedziczenia pozycji rodziców. Okazuje się również, że oceny maturalne są związane ze zróżnicowaniem szkół średnich pod względem jakości kształcenia. Nauka w szkołach charakteryzujących się wyższą efektywnością kształcenia zwiększa prawdopodobieństwo uzyskania lepszego wyniku egzaminacyjnego, niezależnie od pochodzenia społecznego i poziomu zdolności.
EN
This paper extends debate on educational inequalities in Poland. Drawing on the longitudinal study based on pupils born in 1992–1993 I investigate effect of social origin and cognitive skills on student’s performance in matura. Evidence suggests that students from advantaged backgrounds receive higher marks as compared to students originating from the lower classes which may be regarded as reproduction of educational inequalities. At the same time student performance is much more affected by cognitive skills that may indicate substantial role of meritocracy. In addition, it shows that student performance is linked with quality of secondary schools related to learning facilities, proper guidance, relevant curricula, etc. Students attending more effective schools are more likely to perform better regardless of social origin and cognitive skills.
6
Publication available in full text mode
Content available

Hierarchia kultury na tle nierówności ekonomicznych i kapitału społecznego

63%
Domański H.
Zeszyty Naukowe KUL
|
2024
|
vol. 67
|
issue 1
61-74
EN
Cultural inequality is one of the constitutive factors of the class structure. This analysis aims to determine the extent to which cultural participation reflects class inequalities in comparison with two other dimensions of the class structure, i.e. economic inequalities and social capital. Cultural participation is measured in terms of musical tastes. Drawing on data from a 2019 research conducted on a representative sample in Poland, I attempt to assess the role of this variable in shaping class structure. The findings show that class distances are better reflected in economic inequalities (family income) than in musical tastes – with a minor role of social capital – which confirms the hypothesis. The same pattern is reflected in the effect of father’s class on family income and cultural capital, which indicates intergenerational transmission of these factors.  
PL
Nierówności w dostępie do kultury są elementem struktury klasowej. Celem tego artykułu jest porównanie ważności tego wymiaru z innymi wyznacznikami hierarchii klasowej. Opierając się na danych pochodzących z badań zrealizowanych w 2019 roku na próbie ogólnopolskiej, próbuję określić znaczenie kultury w porównaniu z nierównościami ekonomicznymi i kapitałem społecznym. Wskaźnikiem uczestniczenia w kulturze są gusty muzyczne, pozycja ekonomiczna mierzona jest wielkością dochodów rodziny a kapitał społeczny – pomocą ze strony znajomych. Wyniki analizy wskazują, że podziały klasowe znajdują silniejsze odzwierciedlenie w nierównościach ekonomicznych niż w stylu życia i kapitale społecznym. Prawidłowości jest również znaczące oddziaływanie pozycji klasowej ojca, co wskazywałoby na międzypokoleniową transmisję tych zjawisk.    
7
Publication available in full text mode
Content available

Locators of the settlements under Wallachian law in the Sambor starosty in XVth and XVIth c. Territorial, ethnic and social origins.

54%
Gawron J.
Balcanica Posnaniensia Acta et studia
|
2019
|
vol. 26
269-290
PL
Lokatorzy osad na prawie wołoskim w starostwie samborskim w XV i XVI w. Pochodzenie terytorialne, etniczne i społeczne. Niniejszy artykuł porusza kwestie związane z pochodzeniem lokatorów osad prawa wołoskiego na przykładzie wsi powstających w starostwie samborskim w XV i XVI w. Opiera się on przede wszystkim na analizie informacji zawartych w dokumentach lokacyjnych osad powstających na tym obszarze. Przeprowadzone badania doprowadziły do wniosków, że pierwszymi właścicielami wsi wołoskich na obszarze starostwa samborskiego byli przedstawiciele szlachty wołoskiej, pochodzący najprawdopodobniej z terenów Siedmiogrodu, którzy otrzymali w XV w. obszerne nadania ziemskie od króla Władysława Jagiełły. Z założonych przez nich osad wywodzili się kniaziowie zakładający w XVI w. nowe wsie wołoskie w obrębie domeny królewskiej. W głównej mierze byli pochodzili oni ze stanu chłopskiego, a rekrutowali się przeważnie ze zrutenizowanych rodzin kniaziowskich i z poddanych tych samych dóbr. Choć etniczni Wołosi stanowili niewielki odsetek mieszkańców starostwa samborskiego i szybko ulegali rutenizacji, to ich potomkowie wciąż wiedli prym wśród lokatorów. W pracy zwrócono również uwagę na charakterystykę rozwoju sieci osadniczej na Samborszczyźnie. Nowe osady najczęściej powstawały w niewielkiej odległości od macierzystych ośrodków wiejskich, otaczając je z różnych kierunków. Owe „wsie-córki” po pewnym czasie także mogły stać się matkami” dla kolejnych osad. Nowe lokacje powstawały zazwyczaj na terenach położonych wyżej od rodzimych miejscowości osadźców, którzy szukając pustek osadniczych, kierowali się w górę biegu cieków wodnych, będących naturalnymi szlakami komunikacyjnymi. 
EN
This article deals with issues related to the origin of locators of the Wallachian settlements on the example of villages established in the Sambor starosty in the XVth and XVIth centuries. It relies primarily on the analysis of information found in the location documents of settlements arising in this area. The research carried out here leads to the conclusion that the first owners of the Wallachian villages in the Sambor starosty were the representatives of the Wallachian nobility, most probably from the Transylvania area, who received extensive land bestowals from the king Vladyslav Jagiello in the XVth century. From the knyazships founded by the nobility came the knyazes who founded new Wallachian villages within the royal domain in the XVIth century. They were mainly from the peasant estate, and most of them were recruited from the ruthenised knyaz families and from the subjects of the same domains. Although the ethnic Vlachs constituted a small percentage of residents of the Sambor starosty and were quickly subjected to ruthenisation, their descendants continued to lead the ranks among the locators. The work also draws attention to the characteristics of the development of the settlement network in the Sambor area. New settlements were most often created at a short distance from the home rural centres surrounding them from various directions. After some time, these "villages" could also become "home" for subsequent settlements. New settlements were usually located in areas situated higher than the home settlements of founders who, looking for new settlement areas, headed upstream as the rivers were natural communication routes.
8
Publication available in full text mode
Content available

Struktura demograficzna uczniów Gimnazjum Lubelskiego w latach 1832–1864

32%
Sadurski I.
Bibliotekarz Lubelski
|
2019
|
issue 62
111-141
EN
The results of the research based on the source documentation of the State Archive in Lublin allow us to summarise the essential elements of the demographic structure of the students of the Lublin Gymnasium in the inter-insurrection period. The school functioned within this new political reality in the years 1833–1862. As a result of Aleksander Wielopolski's reform in 1862, the school was converted into a secondary school, which demonstrated that the institution had been imparted a nature which went beyond the framework of an ordinary gymnasium school. Finally, at the end of 1864, it was redesignated as a Gymnasium again. Over the course of these over thirty years, 95.5% of all students came from the Kingdom of Poland. The vast majority came from the Lublin Province (81.86%), including nearly 21% from Lublin itself. As far as the governorates bordering with Lublin are concerned, 6.92% of the pupils came from the Warsaw Governorate and 4.28% from the Radom Governorate. The eastern territories of the former Commonwealth accounted for 3.49% of the total. 56.71% of the students recruited from Congress Poland came from urban centres, and 43.28% from rural areas. In terms of the Lublin Governorate, 46.19% of the total number of students came from urban centres, while 20.35% originated from rural settlements. The sons of officials, coming from noble and bourgeois families, constituted the largest group among the gymnasium students. Although the required age for starting education was determined by the Act of 1833, the figures indicate a fundamental discrepancy between the requirements of this Act and the actual age of students at the time of starting gymnasium. The youngsters were Roman Catholic, and only a few were recruited from Orthodox, Evangelical, Mohammedan (as called then), and Uniate faiths.
RU
Результаты исследований, основанных на источниках, хранящихся в Люблинском государственном архиве, позволяют обобщить основные элементы демографической структуры учащихся Люблинской гимназии в период между восстаниями. Эта школа функционировала в новой политической реальности в 1833–1862 годах. В результате реформы Александра Велёпольского в 1862 году, она была преобразована в лицей, что свидетельствовало о придании институции характера, выходящего за рамки обычной средней школы. Однако, в конце 1864 года ее снова переименовали в гимназию. За тридцать с лишним лет 95,5% учеников выводилось из Царства Польского. Подавляющее большинство было из Люблинской губернии (81,86%), в том числе почти 21% из самого Люблина. Из губерний, граничащих с Люблином, 6,92% воспитанников были из варшавской губернии и 4,28% из радомкой губерни. С восточных территорий бывшей Речи Посполитой происходило 3,49%. Ученики, набираемые из Конгрессовки, в 56,71% выводились из городских центров, а 43,28% – из деревни. С территории люблинской губернии на долю городских центров приходилось 46,19%, а на сельские поселения приходилось 20,35% всех учащихся. Самой многочисленной группой среди гимназиалистов были сыновья чиновников из дворянских и мещанских семей. Хотя требуемый возраст для начала обучения был определен в законе 1833 года, цифры указывают на фундаментальное несоответствие между требованиями этого закона и фактическим возрастом ученика, в моменте поступления в гимназию. Молодые люди были в основной массе католиками, и лишь немногие принадлежали к православному, протестантскому, мусульманскому или униатскому вероисповеданям.
PL
Wyniki badań oparte na dokumentacji źródłowej Archiwum Państwowego w Lublinie, pozwalają dokonać podsumowania zasadniczych elementów struktury demograficznej uczniów Gimnazjum Lubelskiego w okresie międzypowstaniowym. Szkoła ta w nowej rzeczywistości politycznej funkcjonowała w latach 1833–1862. W wyniku reformy Aleksandra Wielopolskiego w 1862 r. została ona zamieniona na Liceum, co świadczyło o nadaniu placówce charakteru wykraczającego poza ramy zwykłej szkoły gimnazjalnej. Ostatecznie pod koniec 1864 r. ponownie została przemianowana na Gimnazjum. Na przestrzeni ponad trzydziestu lat z terenu Królestwa Polskiego wywodziło się łącznie 95,5% uczniów. Zdecydowana większość pochodziła z guberni lubelskiej (81,86%), w tym blisko 21% z Lublina. Z guberni graniczących z lubelską, 6,92% wychowanków wywodziło się z guberni warszawskiej i 4,28% z guberni radomskiej. Z ziem wschodnich byłej Rzeczypospolitej łącznie pochodziło 3,49%. Uczniowie rekrutujący się z Kongresówki wywodzili się w 56,71% z ośrodków miejskich, a 43,28% pochodziło ze wsi. Z obszaru guberni lubelskiej na ośrodki miejskie przypadało 46,19%, natomiast na osady wiejskie 20,35% ogółu uczniów. Najliczniejszą grupę wśród gimnazjalistów stanowili synowie urzędników, wywodzący się z rodzin szlacheckich i mieszczańskich. Choć wymagany wiek rozpoczęcia nauki określała ustawa z 1833 r. to dane liczbowe wskazują na zasadniczą rozbieżność, jaka zachodziła między wymogami tej ustawy, a faktycznym wiekiem ucznia w momencie wstępowania do gimnazjum. Młodzież była wyznania rzymskokatolickiego, a tylko nieliczni rekrutowali się z prawosławnych, ewangelików, mahometanów i unitów.
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.