Search results

1

Codeswitching als ein den Soziolekt prägender Prozess am Beispiel der Sprache des Bankwesens

100%

Staniewski P.

Germanica Wratislaviensia

|

2011

|

vol. 134

181-192

EN

The aim of this paper is to ponder on how the codeswitching phenomenon can impact the shaping of a sociolect. For this purpose, the psycho-, sociolinguistic and grammar-based definitions of the Codeswitching phenomenon as well as its typology were presented. In the next part the attention was paid to the kinds and probable reasons of codeswitching that stem from the analysis of the example expressions brought out by the examined group of bank employees. The latter part was an attempt to answer a question to what extent the codeswitching phenomenon shapes the development of a sociolect.

2

Czyś ty z księżyca spadł? O wyrażaniu zdziwienia w języku uczniów

100%

Pachowicz M.

Język a Kultura

|

2016

|

vol. 26

267-276

EN

e article focuses on the issue of expressiveness of the students’ language and, in particular, on the ways in which they signal amazement. Amazement is atype of emotion that constitutes areaction to something unexpected, surprising, unforeseeable, unknown and shocking. Positive and negative emotions of students are primarily connected with school as an educational institution (and, for example, grades, tests and quizzes). Expressiveness is the basic feature of the language of students who attended schools not only at the beginning of the 21st century, but also in the 20th century. This is visible in dictionaries of student jargon published in this and the previous century. In student language amazement is visible in language resources that either refer to the nonverbal means of expression or to the verbal reaction. In consequence, such expression of amazement involves different means of exposition of this emotion: 1) as averbal expression of the nonverbal emotion, 2) as averbal reaction (to somebody/something unexpected and shocking).

3

ELEGANCJA W USTACH – CZYLI CO MÓWIĄ ETYKIETY WIN

100%

Malinowska I.

Acta Neophilologica

|

2017

|

vol. XIX/1

197-206

EN

The objective of this article is to discuss social varieties of Polish and Russian employed on the labels of wine bottles. The author aims to shed light on how sensory experiences in the domains of VISION, SMELL, TASTE, and TOUCH are recast into the text. This sociolect is characterized by its unique vocabulary and phraseology. The analysis indicates that labels on wine bottles consist of transparent semantic structures, on the one hand, and professional terminology used by sommeliers and wine stewards, as well as neologisms, on the other. This professional variety of the Polish and Russian ‘wine languages’ is extensive and internally diversified.

4

Profesjolekt w powieściach Nagi sad, Pałac oraz Kamień na kamieniu Wiesława Myśliwskiego (próba badawcza)

100%

Kuska W.

Język. Religia. Tożsamość

|

2021

|

issue 2 (24) A

73-82

EN

The article attempts to show selected collections of professional vocabulary contained in the first three novels by Wiesław Myśliwski. Creating his characters and the world in which they function, the author used the vocabulary characteristic of occupations and activities related to the countryside and farm. The study is of little survey nature to outline areas for further analyzes of professional lexis in the writer’s novels.

5

Socjolekty w edukacji szkolnej (propozycja dydaktyczna na przykładzie języka miłośników motoryzacji)

89%

Wilczek W.

Z Teorii i Praktyki Dydaktycznej Języka Polskiego

|

2019

|

vol. 28

91-104

EN

The article concerns the issue of community languages, i.e. sociolects. The text is a didactic proposal for Polish language lessons, especially for the seventh and eighth grades of the second educational stage. In addition to the characteristics of the issue, the author presents sets of tasks (of varying degrees of difficulty), in which she uses analytical material concerning the automotive sociolect. In the language of automotive enthusiasts, the lexical field which reflects technical changes and the development of society is growing.

6

Registrová motivácia lexikálnych jednotiek (o vzťahu medzi pojmami lexikálna zásoba, register, sociolekt)

88%

Ološtiak M.

Jazykovedný Casopis

|

2010

|

vol. 61

|

issue 1

31-42

EN

Register motivation (RM) represents one of 17 types of lexical motivation. The termregister motivationrefers to the term(communication) registerwhich is defined as situationally conditioned language behaviour of people connected by their common activity (D. Slančová). Register lexical units are thus situationally conditioned (such as child lexis, sport lexis etc.). Moreover, the relation among lexis, register and sociolect is analyzed. Finally, the relation of RM with other types of motivation (e.g. paradigmatic, word-formation, phraseological, syntactic and interlingual motivation) is outlined.

7

O istotnych aspektach biegania w świetle leksyki socjolektalnej (na podstawie artykułów poświęconych treningom zamieszczonych na portalach biegowych)

88%

Kijak A.

Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza

|

2015

|

vol. 22

|

issue 2

169-182

PL

The aim of the article is to show the most important contemporary aspects of running on the basis of the most common sociolectal units. The analyzed material comes from articles concerning training found on websites for runners. The analysis conducted is a reconnaissance, thus the article contains only preliminary observations to serve as a contribution to further research.

8

Slang młodzieżowy jako element budowania wspólnoty w komunikacji szkolnej

88%

Dąbrowska A.

Kwartalnik Pedagogiczny

|

2018

|

vol. 63(3 (249))

99-121

PL

Youth slang as a sociolect serves to integrate and distinguish a particular group and to identify its members. As a rule, it is used as a community-building tool by those who aspire or actually belong to a group. In the article, the author attempts to answer the following questions: Who uses youth slang and in what communicative situations it is used at school? What is the context for using slang expressions? In what functions are they used? How are they received? Answers to these detailed questions will provide the basis for answering the main one: What is the significance of youth slang used in school communication for building a community? On the basis of studies carried out among school students, it may be concluded that the correct use of youth slang is closely related to the communicative situation. Deliberate and relevant use of the sociolect may become one of the elements of building a social community at school.

9

Językowe sposoby kreowania nazw ras psów w socjolekcie miłośników psów (uwagi na podstawie materiału zebranego z forów internetowych przeznaczonych dla miłośników psów)

88%

Klauze M.

Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza

|

2017

|

vol. 24

|

issue 2

217-232

PL

This article presents the linguistic ways of creating names of dog breeds for dog lovers. The research material comes from online forums associating dog lovers. This article is just an introduction to the deliberations on one of the environmental variations of the language, that is the language of dog lovers.

10

Wulgaryzmy w socjolekcie warszawskich blokersów na przykładzie kreskówki Blok ekipa

88%

Szamryk K. K.

Białostockie Archiwum Językowe

|

2020

|

issue 20

303-316

EN

This article examines vulgar words and their function in Warsaw blockers’ speech. The study is based on a cartoon called Blok ekipa [Block gangs] popular among the young generation. Streaming on YouTube since 2013, this adultoriented show depicts everyday life of Warsaw blockers. Therefore, it provides unique material for linguistic research. Vulgar words are the key element for interpretation of the Blok ekipa cartoon show. Therefore, according to M. Grochowski’s concept of vulgarisms, this exposition investigates several linguistic issues related to vulgarisms: polysemantic, unclear meanings, diversity of derivatives (including euphemistic equivalents), neutralization and de-vulgarisation, as well as the social role of vulgar words in blockers’ speech.

11

Analiza socjolektu warszawskich miłośników komunikacji miejskiej

75%

Andrulonis K.

Poradnik Językowy

|

2023

|

vol. 806

|

issue 7

57-74

EN

The aim of this article is to characterise the sociolect of Warsaw enthusiasts of urban transport, with a particular focus on lexis and phraseology. The author attempts a description of the group of people interested in mass transport as a communication community, analyses the formal characteristics of the sociolect they use, and presents the expressions used by them in an arrangement intended to reproduce the linguistic worldview specific to them, which encompasses urban transport vehicles, vehicle equipment, service names, designations of places and people, as well as events involving urban transport.

PL

Celem artykułu jest scharakteryzowanie socjolektu warszawskich miłośników komunikacji miejskiej ze szczególnym uwzględnieniem leksyki i frazeologii. Autor dokonuje opisu grupy osób zainteresowanych transportem zbiorowym jako wspólnoty komunikacyjnej, analizuje cechy formalne stosowanego przez nich socjolektu, a ponadto przedstawia stosowane przez nich określenia w uporządkowaniu mającym na celu odtworzyć właściwy dla nich językowy obraz świata, obejmujący pojazdy komunikacji miejskiej, elementy wyposażenia pojazdów, nazwy linii, określenia miejsc i osób, a także zdarzeń związanych z komunikacją miejską.

12

Hebrew and Polish: Mutual Influences and Their Contribution in Creating a Polish Criminals’ Jargon

75%

Adamczyk A.

Polish Political Science Yearbook

|

2018

|

vol. 2 (47)

424–435

EN

In this paper, I wish to present the complexity of Jewish-Polish relations from the 19th century until the interwar period, with emphasis on sociolinguistic issues. I will illustrate the circumstances of the contact between the Polish and Hebrew languages. Poles and Jews, who lived side by side, developed successful relationships, but mainly in the criminal underworld. That was reflected in a sociolect – a dialect of criminals that constituted a mixture of Polish, Yiddish, Russian, and several other languages, including quite a few Hebrew words, which with time adopted new meanings. Moreover, I will provide some examples of Hebrew words used in Polish criminal jargon, as well as those which have been coined in every-day Polish. Then I will refer to some Hebrew words that are not connected with a world of crime and are still in use in spoken Polish.

13

Socjolingwistyczny status surżyka

75%

Lewczuk P.

LingVaria : Półrocznik Wydziału Polonistyki UJ poświęcony zagadnieniom języka i językoznawstwa

|

2016

|

issue 21

177-189

EN

The paper presents the phenomenon of Surzhyk as a specific mixed sociolect in Ukrainian-Russian bilingualism. The first part describes the process of the rise of Surzhyk as a result of the expansion of Russian on Ukrainian, and the difficulties one encounters when classifying the term within the theory of language contact. The second part focuses on the current social attitude toward the phenomenon, and the role played by the media in the shaping of the social opinion regarding the competition of public use languages in the Ukraine. The summary contains a prognosis of the development and/or functioning of the phenomenon in practice.

14

Rec.: Anna Niepytalska-Osiecka, Socjolekt polskich alpinistów. Analiza leksykalno-semantyczna słownictwa, Wydawnictwo LIBRON – Filip Lohner, Kraków 2014, ss. 286

75%

Jarosz B.

Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej

|

2017

|

vol. 52

EN

Review: Anna Niepytalska-Osiecka, Socjolekt polskich alpinistów. Analiza leksykalnosemantyczna słownictwa, Wydawnictwo LIBRON – Filip Lohner, Kraków 2014, 286 pp.The article is a review of Anna Niepytalska-Osiecka’s book Socjolekt polskich alpinistów. Analiza leksykalno-semantyczna słownictwa (The sociolect of Polish mountaineers. A lexical and semantic analysis of the vocabulary). First, the text summarizes the subject matter of this monograph, devoted to a hitherto undescribed variety of the Polish language. It then goes on to characterize the composition of the book and its methodology. Finally, some problematic points are indicated – concerning, among other things, the classification of the language variety analyzed or the development of its vocabulary – and alternative lexical and semantic solutions are suggested. Rec.: Anna Niepytalska-Osiecka, Socjolekt polskich alpinistów. Analiza leksykalno-semantyczna słownictwa, Wydawnictwo LIBRON – Filip Lohner, Kraków 2014, ss. 286Artykuł stanowi recenzję książki Anny Niepytalskiej-Osieckiej pt. Socjolekt polskich alpinistów. Analiza leksykalno-semantyczna słownictwa. W tekście przybliżono zawartą w monografii problematykę poświęconą nieopisanemu dotychczas wariantowi polszczyzny oraz scharakteryzowano zastosowane rozwiązania kompozycyjne i analityczne. Wskazano również punkty dyskusyjne dotyczące m.in. klasyfikacji opisywanego wariantu polszczyzny czy procesu kształtowania się jego zasobu słownego, a także zasugerowano alternatywne rozstrzygnięcia leksykalno-semantyczne.

15

Socjologiczne i językowe kryteria opisu i klasyfikacji społecznych odmian języka

63%

Kurdyła T.

Język Polski

|

2023

|

vol. 103

|

issue 4

52-64

PL

Socjolekty, jako społeczne odmiany języka, powinny być klasyfikowane i opisywane w oparciu o kryteria zarówno językowe, jak i socjologiczne. W praktyce jednak najczęściej wykorzystuje się tylko pierwsze z nich (np. w ujęciu Antoniego Furdala i Danuty Buttler) lub tylko drugie (np. w ujęciu Aleksandra Wilkonia i Tomasza Piekota). Rzadziej łączy się oba te kryteria (Stanisław Grabias). W artykule zaproponowano te aspekty socjologicznego i językowego funkcjonowania odmian języka, które powinny być przez socjolingwistykę wykorzystywane zwłaszcza w charakterystyce socjolektów, ale i w ich typologii. Do kryteriów socjologicznych zaliczono: typ kontaktów w grupie (w tym kontakty za pośrednictwem Internetu), stopień formalizacji grupy, trwałość grupy i rodzaj więzi spajającej grupę. Natomiast wśród kryteriów językowych wyróżniono: nominatywność i ekspresywność, sposób nabywania socjolektu oraz stopień jego kodyfikacji i rangę normy językowej. W artykule doprecyzowano również pojęcie dyferencyjności słownictwa socjolektalnego.

EN

Sociolects, as social varieties of language, should be classified and described on the basis of both linguistic and sociological criteria. In practice, however, most often only either the first one (e.g. according to Antoni Furdal and Danuta Buttler) or the second one is used (e.g. according to Aleksander Wilkoń and Tomasz Piekot). Both these criteria are less frequently combined (Stanisław Grabias). The article proposes those aspects of the sociological and linguistic functioning of language varieties that should be used by sociolinguistics especially in the characterisation of sociolects, but also in their typology. The sociological criteria include: the type of contacts in the group (including contacts made via the Internet), the degree of group formalisation, the durability of the group and the type of bond that binds the group together. Among the linguistic criteria the following were distinguished: nomination and expressiveness, the method of acquiring a sociolect and the degree of its codification and the rank of the linguistic norm. The article also clarifies the concept of the distinguishing features of the sociolectic vocabulary.

16

Prawilny – od socjolektu do polszczyzny potocznej

63%

Kucharzyk R.

Prace Językoznawcze

|

2019

|

issue XXI/1

93-102

EN

The article focuses on the use of the adjective prawilny in colloquial Polish. This word, which is a borrowing from the Russian language, appears in the sociolectal varieties of language (e.g. in the criminal jargon, in the hip-hop sociolect, in the language spoken by young learners). Today, we can observe the increasingly frequent use of this word outside sociolects, in general Polish. The article presents the semantic development of this adjective. The corpus for the analysis comes primarily from various types of texts published on the Internet.

PL

Przedmiotem artykułu jest funkcjonowanie przymiotnika prawilny w polszczyźnie potocznej. Wyraz ten, będący zapożyczeniem z języka rosyjskiego, występuje w odmianach socjolektalnych języka (np. w żargonie przestępczym, w socjolekcie hiphopowym, w gwarze uczniowskiej). Współcześnie możemy obserwować coraz częstsze użycie tego wyrazu w komunikacji pozasocjolektalnej o zasięgu ogólnopolskim. W artykule pokazany został rozwój znaczeniowy tego przymiotnika. Podstawą analizy są przede wszystkim różne typy tekstów opublikowanych w Internecie.

17

Źródła leksyki socjolektu użytkowników CB-radia

63%

Jaros V.

Rozprawy Komisji Językowej ŁTN

|

2013

|

vol. LIX

61-77

PL

Przedmiotem referatu jest ustalenie, z jakich źródeł czerpie leksykę socjolekt użytkowników CB- -radia. Analiza wykazała, że głównym źródłem leksyki cb-radiowej kierowców jest język potoczny, dawna gwara szoferska i słownictwo motoryzacyjne oraz w różnym stopniu inne socjolekty, z których wymienić należy współczesny slang młodzieżowy (dawna gwara studencka i uczniowska), język cb- -radiowy, a także język środowisk przestępczych (żargon więzienny i złodziejski), język łowiecki, gwarę żołnierską, język wojskowy i partyzancko-konspiracyjny z okresu drugiej wojny światowej, profesjolekt lekarski, polszczyznę religijną i konsumpcyjną, a także zapożyczenia z języków obcych, w mniejszym stopniu rodzimych gwar ludowych i dialektów. Analiza wykazała także, że leksyka socjolektalna znacznie przewyższa podstawowy, współnoodmianowy zasób polszczyzny dotyczący transportu, komunikacji i podróżowania – 967 określeń cb-radiowych wobec 201 wyrazów wspólnych.

EN

The subject of this paper is to determine what are the sources that the CB radio users’ sociolect derives from. The analysis has shown that the main sources of the CB radio lexis are as follow: the informal language, the old dialect of chauffeurs, the automotive vocabulary and the other sociolects to some extent, such as contemporary youth slang (the old dialect of students and school children), the CB radio language, the language of criminal environment (prison slang and thieves’ argot), the hunters’ language, the military slang, the military language, the World War II partisan-conspiratorial language, the medical professiolect, the religious Polish language and the consumerist Polish language, the foreign language borrowings as well as the local folk cants and dialects but in a minor degree. The analysis has shown that the sociolectal lexis has considerably outnumbered the basic (common to all words) range of Polish vocabulary referring to transporting, commuting and travelling – 967 CB radio users’ expressions to 201 common words.

18

Лексикон польского пограничника (об источниках терминосистемы пограничной службы)

63%

Wrona J.

Linguodidactica

|

2017

|

vol. 21

PL

Język używany przez funkcjonariuszy Podlaskiego Oddziału Straży Granicznej różni się od języków innych grup zawodowych. Składa się on z wielu pojęć i terminów, a także leksyki specjalistycznej takich dziedzin jak: poligrafia, medycyna, radiometria, ekonomia i prawo. Socjolekt straży granicznej występuje zarówno w formie pisemnej, jak i ustnej. Oprócz terminologii granicznej, która jest zbiorem terminów specjalistycznych, w języku funkcjonariuszy straży granicznej występuje leksyka z zakresu literackiego języka polskiego, jak i potocznego. Część języka używanego w formie ustnej charakteryzuje się potocznością, to tu tworzy się żargon, używany w komunikacji pomiędzy funkcjonariuszami i w kontakcie z podróżnymi, przekraczającymi granicę. Leksykon funkcjonariusza Podlaskiego Oddziału Straży Granicznej tworzy się w wieloraki sposób. Zauważyć można zapożyczenia z różnych systemów terminologicznych, przejścia leksyki z języka literackiego i języków potocznych w socjolekt, a także procesy przekształcania się terminologicznych związków wyrazowych w pojedyncze leksemy, najczęściej o charakterze potocznym.

EN

The language used by the officers of the Podlasie Border Guard Unit differs from the languages of other occupational groups. It consists of many terms as well as specialized lexis such as: polygraphy, medicine, radiometry, economics and law. The border guard sociolect occurs both in written and oral form. In addition to borderline terminology, which is a collection of specialized terms, there are also literary, as well as colloquial expressions from the Polish language which are used by border guards. A part of the oral language is colloquial in nature; jargon is created here. It used in communication between officers and in contact with travelers crossing the border. The lexicon of the officer of the Podlasie Border Guards is created in a variety of ways. You can notice borrowings from various terminological systems, the passages of literary and colloquial language into sociolect, and the processes of converting terminological phrases into single lexemes, which are most commonly colloquial.

19

O sobie samych – z historii przestępczych nazw złodziei (na materiale z XIX wieku)

63%

Pacuła J.

Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Linguistica

|

2023

|

issue 18

281-297

EN

The article concerns the history of Polish criminal jargon. The author presented 68 names of thieves. He extracted linguistic material from 19th‑century texts, but some of the collected units are much older. The author presented the provenance of the names and characterized the material in formal and semantic terms. The author drew attention to the territorial diversity of names – their functioning in the speech of criminals operating in different partitions and their fate after the unification of various parts of Poland. Among the names discussed are, for example: andrus, klawiszarz, pajęczeniarz, szpringer, marwicher, jold.

20

Eponyms in Dance Terminology as an Object of Translation

63%

Mężyk J.

Półrocznik Językoznawczy Tertium

|

2020

|

vol. 5

|

issue 2

183-201

PL

Niniejszy artykuł porusza temat eponimów w terminologii tanecznej oraz omawia możliwe problemy w ich tłumaczeniu. W Części 1 przedstawione jest krótkie wprowadzenie do tematu, a w Części 2 omówione są teoretyczne zagadnienia niezbędne do zrozumienia tematu, takie jak definicja eponimu czy socjolektu jako języka społeczności tanecznej. Część 3 wprowadza część praktyczną artykułu, zawierając korpus 56 polskich eponimów w terminologii tanecznej, zebranych głównie z książek takich jak „Słownik eponimów, czyli wyrazów odimiennych” (1996) i „Słownik wyrazów obcych i zwrotów obcojęzycznych” (2003) Władysława Kopalińskiego, „Encyklopedia muzyki” (1995) Andrzeja Chodkowskiego czy „W kręgu polskich tańców ludowych” (1979) Grażyny Dąbrowskiej, a także usłyszanych podczas różnych wykładów dotyczących tańca, wraz z ich angielskimi odpowiednikami. Korpus poddany jest następnie analizie ilościowej i jakościowej. W Części 4 przedstawione są konkluzje badań, wskazujące na złożoność zagadnienia eponimów oraz problemy, które mogą wystąpić w ich tłumaczeniu.

EN

This paper raises both the issue of eponyms emerging in dance terminology and problems concerning their translation. In Section 1, a short introduction to the topic is presented. Section 2 covers theoretical background crucial to understand the topic, defining the notion of an eponym vital to the paper, as well as the term of sociolect in terms of dance community. Moving on to the methodology of this research, Section 3 contains the corpus of 56 Polish eponyms in dance terminology, gathered mostly from books such as Kopaliński’s “Słownik eponimów, czyli wyrazów odimiennych” (1996), his “Słownik wyrazów obcych i zwrotów obcojęzycznych” (2003), Chodkowski’s “Encyklopedia muzyki” (1995), Dąbrowska’s “W kręgu polskich tańców ludowych” (1979) and during various lectures conducted by numerous dance teachers, along with English translations of the units. Then, a quantitative and qualitative analysis of the corpus is discussed. Finally, in Section 4, conclusion of the research is presented to show the complexity of the issue of eponyms and problems that may occur in their translation.

Refine search results

Codeswitching als ein den Soziolekt prägender Prozess am Beispiel der Sprache des Bankwesens

Czyś ty z księżyca spadł? O wyrażaniu zdziwienia w języku uczniów

ELEGANCJA W USTACH – CZYLI CO MÓWIĄ ETYKIETY WIN

Profesjolekt w powieściach Nagi sad, Pałac oraz Kamień na kamieniu Wiesława Myśliwskiego (próba badawcza)

Socjolekty w edukacji szkolnej (propozycja dydaktyczna na przykładzie języka miłośników motoryzacji)

Registrová motivácia lexikálnych jednotiek (o vzťahu medzi pojmami lexikálna zásoba, register, sociolekt)

O istotnych aspektach biegania w świetle leksyki socjolektalnej (na podstawie artykułów poświęconych treningom zamieszczonych na portalach biegowych)

Slang młodzieżowy jako element budowania wspólnoty w komunikacji szkolnej

Językowe sposoby kreowania nazw ras psów w socjolekcie miłośników psów (uwagi na podstawie materiału zebranego z forów internetowych przeznaczonych dla miłośników psów)

Wulgaryzmy w socjolekcie warszawskich blokersów na przykładzie kreskówki Blok ekipa

Analiza socjolektu warszawskich miłośników komunikacji miejskiej

Hebrew and Polish: Mutual Influences and Their Contribution in Creating a Polish Criminals’ Jargon

Socjolingwistyczny status surżyka

Rec.: Anna Niepytalska-Osiecka, Socjolekt polskich alpinistów. Analiza leksykalno-semantyczna słownictwa, Wydawnictwo LIBRON – Filip Lohner, Kraków 2014, ss. 286

Socjologiczne i językowe kryteria opisu i klasyfikacji społecznych odmian języka

Prawilny – od socjolektu do polszczyzny potocznej

Źródła leksyki socjolektu użytkowników CB-radia

Лексикон польского пограничника (об источниках терминосистемы пограничной службы)

O sobie samych – z historii przestępczych nazw złodziei (na materiale z XIX wieku)

Eponyms in Dance Terminology as an Object of Translation