Search results

1

Odpowiedzialność terapeutyczna zawodowych obrońców praw pacjenta

100%

Kmieciak B., Zakład Prawa Medycznego Uniwersytetu Medycznego w Łodzi, Błażej Kmieciak d. n. s. w. z. s. p., blazej.kmieciak@umed.lodz.pl

Władza sądzenia

|

2017

|

vol. 12

PL

Z czym kojarzy nam się prawo? Większość osób kojarzy przepisy prawne zapewne z salą sądową, zawodem adwokata lub sędziego. Rzadko jednak w dyskusjach naukowców zwraca się uwagę, iż prawo stanowić może również niezwykle istotny aspekt przeżyć wewnętrznych. Socjologia prawa, a więc nauka analizująca społeczne działaniu prawa, zwraca uwagę, iż konkretne przepisy mogą oddziaływać w sposób: motywacyjny, informacyjny oraz kontrolny. Oddziaływanie powyższe zawsze wiąże się z doświadczaniem określonych emocji, zarówno pozytywnych, jak i negatywnych. Emocje te odgrywają niezwykłe znaczenie w procesie powrotu do zdrowia. W ciągu ostatnich lat dostrzec można w procesie tym coraz istotniejszą rolę zawodowych obrońców praw pacjenta. Mowa o sądzie opiekuńczym oraz rzecznikach lub pełnomocnikach zajmujących się ochroną praw pacjenta. Wspomniani eksperci pojawiają się najczęściej w sytuacjach dotyczących zagadnień prawno-rodzinnych lub też biorą udział w postępowaniach odnoszących się do problemu ochrony zdrowia psychicznego. W tym miejscu warto zastanowić się: czy rola wspomnianych ekspertów ogranicza się wyłącznie do interweniowania oraz udzielania informacji? Czy, przekazując wiedzę dotycząca praw pacjenta, wpływać mogą pozytywnie lub negatywnie na jego stan? Jakie błędy w podobnej sytuacji mogą być popełniane? Czy można aktualnie dostrzec metody, które dla wspomnianych prawnych specjalistów mogą stanowić wsparcie?

EN

What do we associate with law? Most people associate legal provisions with a courtroom, attorney’s or judge’s profession. It is rarely mentioned in scientific discussions that the law may be an extremely important aspect of internal experiences. Sociology of law, that is the science analyzing the social action of law points out that specific regulations may affect in a motivational, informative and control manner. This interaction is always associated with experiencing specific emotions, both positive and negative. These emotions play an extraordinary role in the recovery process. In recent years can be seen in the increasingly important role of the professional defenders of patients’ rights: the judges of the guardianship court and advocates dealing with the protection of patients’ rights. These experts appear most often in legal and family matters or they are involved in proceedings relating to the problem of mental health protection. At this point it is worth to considering: Is the role of these experts limited only to information and intervention? Can they influence positively or negatively on patient condition during the transmission of information about patients’ rights? What mistakes can be made in a similar situation? Can we see methods that will support these legal specialists?

2

Pojęcie prawa u Freuda i Durkheima. Fakt społeczny, obiekt czy tabu?

100%

Katkowski K.

Krytyka Prawa. Niezależne studia nad prawem

|

2023

|

vol. 15

|

issue 1

153-175

PL

Zamiarem autora artykułu jest przedstawienie teoretycznoprawnych poglądów Zygmunta Freuda i Emila Durkheima oraz umiejscowienie ich w kontekście klasycznych tekstów z zakresu teorii polityczno-prawnych. Obaj myśliciele, raczej kojarzeni z socjologią czy psychologią niż z prawem, traktowali prawo jako jeden z najważniejszych punktów odniesienia w swoich koncepcjach społecznych. W obu wypadkach mamy do czynienia z traktowaniem ładu społecznego jako transcendentnego wobec empirycznej jednostki, a zarazem tworzonego przez społeczeństwo. Prawo jednocześnie ma utrudniać emancypację jednostki oraz umożliwiać jej realny wpływ na tworzenie struktur władzy. Jednocześnie, mimo licznych analiz poglądów teoretycznoprawnych tych myślicieli w europejskiej literaturze naukowej, jest to pierwsza tego typu analiza w języku polskim. Poza prezentacją poglądów Freuda i Durkheima, otwiera możliwości nie tylko ich umiejscowienia wśród teorii polityczno-prawnych, ale także wskazuje na perspektywy operacjonalizacji tych teorii – a także ich możliwych społecznych implikacji. W tym celu w poniższym artykule zostaje dokonane zestawienie ich teorii z tradycjami pozytywizmu prawniczego, reprezentowanego przez Hansa Kelsena i Herberta L.A. Harta – dwóch autorów, którzy byli inspirowani odpowiednio właśnie przez Freuda i Durkheima.

3

W okowach prawniczego sensus communis. O trudnościach uprawiania krytycznie zorientowanej socjologii prawa

100%

Dębska H.

Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej

|

2014

|

vol. 1(8)

18-28

PL

The Polish sociology of law is unfamiliar with the critical sociology of law as proposedby P. Bourdieu – one of the most acclaimed contemporary sociologists. Therefore the mainaim of the paper is to indicate the causes of this neglection. The text also points out waysin which Bourdieu’s approach can assist in describing and explaining the social functioningof the legal universe. There are several reasons for the lack of reception of Bourdieu’stheory. The lack of critical debates in the field of law is caused by the assumptions of thetheory. Its main goal is to uncover the mechanisms of domination. Bourdieu’s project givesan opportunity not only to disclose the mechanisms by which the law preserves existingsocial relations, but also to discredit its universality by showing that it favours dominantgroups and agents. As such, Bourdieu’s theory threatens the foundations of the field oflaw. Another reason for this negligence among the Polish sociologists of law is structuralin nature. Firstly, the problem lies in the location of the field of law in the field of power.Secondly, in a specific position that sociology of law holds at faculties of law: academicswho are working on that field are mostly lawyers entangled in legal thinking schemata (legaldoxa), legal sensus communis which is considered as indisputable in the field of law.

4

Socjologia praw pacjenta – wybrane uwagi, analizy i refleksje

94%

Kmieciak B.

Acta Universitatis Lodziensis. Folia Iuridica

|

2017

|

vol. 79

21-37

EN

The legal situation of the patient has become one of the most important elements of the debate on health care. It is related to the specific situation. The patient during a meeting with a medical expert is forced to provide intimate details about his life. Patients’ rights are most often analysed in legal terms relating to specific laws or regulations. It should be noted, however, that these rights of patients “live” primarily in institutions such as hospitals or clinics. Moreover, they are not only a part of the broadly understood system of medical law. They refer to a specific meeting that occurs between the patient and the medical expert. How can the mentioned relationship be applied to the concept of patients’ rights? Are there any laws that specifically relate to the interaction which occurs between the doctor and the patient? Is the formal implementation of the regulations sufficient to conclude that patients’ rights are fully respected? The proposed article is an attempt to answer these questions.

PL

Sytuacja prawna pacjenta stała się jednym z kluczowych elementów debaty na temat ochrony zdrowia. Odnosi się ona do szczególnej sytuacji. Pacjent w trakcie spotkania z ekspertem medycznym zmuszony jest często do przedstawienia intymnych informacji dotyczących swojego życia. Prawa pacjenta najczęściej analizowane są pod kątem legalnym, w aspekcie konkretnych ustaw lub rozporządzeń. Warto jednak zaznaczyć, że wspomniane uprawnienia pacjentów „żyją” przede wszystkim na terenie instytucji, takich jak szpitale czy poradnie. Ponadto, nie są one wyłącznie elementem szeroko rozumianego systemu prawa medycznego. Odwołują się do konkretnego spotkania, do jakiego dochodzi pomiędzy pacjentem a ekspertem medycznym. W jaki sposób, wspomnianą relację można odnieść do pojęcia praw pacjenta? Czy istnieją prawa, które w sposób szczególny dotyczą interakcji, do której dochodzi pomiędzy lekarzem a pacjentem? Czy formalna realizacja przepisów wystarczy, by uznać, iż dane prawa są w pełni respektowane? W prezentowanym artykule podjęta zostanie próba udzielenia odpowiedzi na te pytania.

5

Awareness among the Students of Law within the Scope of Working as an Attorney-at-Law

84%

Pilipiec S., Niewęgłowski K., Patoleta P.

Studia Iuridica Lublinensia

|

2019

|

vol. 28

|

issue 1

EN

Over a number of years, students choose the job of an attorney-at-law as the most popular profession after they graduate. This trend is very often highlighted in the studies performed at universities by many independent entities. Widely recognised and available reports and articles confirm both popularity and a great interest in the profession of the attorney-at-law among the students of law, however, there is no information concerning the awareness of future graduates of law studies related, among others, to the preparation for and exercising the profession of the attorney-at-law. In order to answer the above issues, the authors conducted voluntary and anonymous studies among the students of law at the Faculty of Law and Administration of the University of Maria Curie-Skłodowska in Lublin. The results provided a wider perspective of factors which influence the popularity of the profession of the attorney-at-law among the students as well as expectations and awareness connected with the profession.

PL

Od wielu lat studenci prawa najczęściej wskazują zawód radcy prawnego jako najchętniej wykonywany po ukończeniu studiów. Trend ten jest bardzo często podkreślany w badaniach przeprowadzanych na uniwersytetach przez różne niezależne podmioty. Powszechnie znane i ogólnodostępne raporty oraz artykuły potwierdzają popularność i zainteresowanie zawodem radcy prawnego wśród studentów prawa, jednak nie ma informacji dotyczących świadomości przyszłych absolwentów studiów prawniczych m.in. co do zakresu przygotowania do wykonywania przez nich zawodu radcy prawnego. W celu bliższego przyjrzenia się powyższym zagadnieniom autorzy przeprowadzili dobrowolne i anonimowe badania wśród studentów prawa na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie. Otrzymane wyniki umożliwiły szersze spojrzenie na czynniki wpływające na popularność zawodu radcy prawnego wśród studentów. Ponadto na ich podstawie skonkretyzowano oczekiwania co do wykonywania tej profesji.

6

„Obrona przez kulturę” a rzeczywistość prawna współczesnej Polski

84%

Golak M. W.

Zeszyt Studencki Kół Naukowych Wydziału Prawa i Administracji UAM

|

2017

|

issue Numer Specjalny

25-35

PL

Artykuł dotyczy wpływu obecnej w anglosaskim systemie prawnym argumentacji obrony przez kulturę na polską aktualną rzeczywistość społeczno-prawną. Wychodząc od streszczenia kwestii, autor analizuje obecny stan prawny oraz przywołuje precedensowe przypadki z polskiej i międzynarodowej praktyki sądowej, aby przedstawić najistotniejszy element zjawiska. Głównym pytaniem, na które autor poszukuje odpowiedzi jest pytanie o to czy tytułowa argumentacja może stanowić kontratyp pozaustawowy, przesłankę złagodzenia odpowiedzialności karnej czy jeszcze coś innego. Próba odpowiedzi odwołuje się do dotąd niedocenianej w Polsce koncepcji sprawiedliwości wyrównawczej.

EN

The article is devoted to the influence of common law legal argumentation called “the Cultural Defense” on the contemporary Polish legal reality. Starting with a summary of the concept, the author analyses current Polish law and focuses on precedents from national and international cases in order to present the most essential elements of the abovementioned phenomenon. The author tries to provide an answer whether the subject in question could be qualified as a non-statutory justification, a premise for the commutation of sentence or something else. An attempt to reply to such a question recalls compensatory justice which in Poland is still underestimated.

7

Społeczeństwo a prawo konstytucyjne, czyli o roli socjologii prawa w prawie konstytucyjnym

84%

Czeczot P.

Polityka i Społeczeństwo

|

2022

|

vol. 20

|

issue 4

77-95

EN

Sociology as one of the social sciences is an empirical science and its research is based on facts. Sociologists use the concept of social facts, meaning ways of proceeding that can be distinguished from among various behaviours common in society. However, these are phenomena whose features clearly differ from phenomena studied by other sciences. In this work, the author wanted to take a closer look at the influence of the sociology of law on the broadly understood constitutional law, because in recent years the literature has not paid much attention to this issue. In this work, the author, based on the definition of constitutional law in the broad sense, and thus not limited only to the analysis of the codified constitutions, will try to indicate the important role of sociology and its research methods in the dogmatic study of this area of law. In the first place, the work will discuss examples showing the important role of sociology of law in establishing new and interpreting the existing law - on the example of religious law, the law of local self-government, the states of emergency law. This discussion will be supported by references to examples of legislation from various countries and by referring to the opinions of various legal theorists. Then the author will move on to an even broader approach to constitutional law, as the perspectives of international constitutionalism, i.e., acts of international law, including those recognized by some as international constitutions and their sociological and legal analysis. The considerations presented in the paper are aimed at showing the important role of sociological sciences in the contemporary science of constitutional law.

PL

Socjologia jako jedna z nauk społecznych jest nauką empiryczną i swoje badania opiera na faktach. Socjologowie posługują się także pojęciem faktów społecznych, oznaczającym sposoby postępowania dające się wyodrębnić spośród różnych zachowań powszechnych w społeczeństwie. Są to jednak zjawiska, które swoimi cechami wyraźnie różnią się od zjawisk badanych przez inne nauki. W niniejszej pracy autor zechciał przyjrzeć się dokładniej wpływowi socjologii prawa na szeroko rozumiane prawo konstytucyjne, bo-wiem w ostatnich latach nie poświęcało się w literaturze wiele uwagi temu zagadnieniu. W niniejszej pracy autor, opierając się na definicji prawa konstytucyjnego sensu largo, a więc nieograniczającej się jedynie do analizy ustawy zasadniczej, spróbuje wskazać, jak istotną rolę w dogmatycznym badaniu tej dziedziny prawa pełni socjologia i jej metody badawcze. W pierwszej kolejności w pracy omówione zostaną przykłady ukazujące, jak istotną rolę pełni socjologia prawa w stanowieniu nowego oraz interpretowaniu już obowiązującego prawa – na przykładzie prawa wyznaniowego, prawa samorządu terytorialnego, prawa stanów nadzwyczajnych. Omówienie to zostanie wsparte odesłaniami do przy-kładów prawodawstw różnych państw oraz powołaniem się na opinie różnych teoretyków prawa. Następnie autor przejdzie do jeszcze szerszego ujęcia prawa konstytucyjnego, bowiem z perspektywy konstytucjonalizmu międzynarodowego, a więc aktów prawa międzynarodowego, także tych uznawanych przez niektórych za konstytucje międzynarodowe i ich socjologiczno-prawnej analizy. Rozważania przedstawione w pracy mają na celu wykazanie, jak istotną rolę we współczesnej nauce o prawie konstytucyjnym pełnią nauki socjologiczne.

8

Świadomość prawna w Kościele czy świadomość Kościoła?

84%

Zamelski P.

Kościół i Prawo

|

2015

|

issue 4 (17) nr 1

21-36

PL

Przedmiotem opracowania „Świadomość prawna w Kościele czy świadomość Kościoła?” jest problem świadomości prawnej wiernych Kościoła Katolickiego ujęty w szerszym aspekcie świadomości Kościoła. Wierni są związani jednocześnie normami prawa kościelnego i prawa świeckiego, które w swoich normach uwzględnia szereg spraw ważnych z punktu widzenia działalności i misji Kościoła. Niejednokrotnie zdarza się, że normy prawa świeckiego nie dają się pogodzić z nauczaniem Kościoła, co zmusza wiernych do dokonywania świadomych i odpowiedzialnych wyborów. Sytuacja taka stanowi zarazem probierz zgodności prawa państwowego z prawem naturalnym, któremu prawo kanoniczne pragnie pozostawać wierne. W ten sposób opracowanie dokonuje połączenia problematyki prawa kanonicznego z zagadnieniami teorii i filozofii prawa oraz eklezjologii. Rozważania są głosem w dyskusji na temat znaczenia i stanu świadomości eklezjalnej i prawnej członków Kościoła, w szczególności laikatu. W ramach rozważań odniesiono się kolejno do pojęcia i obszarów świadomości prawnej, treści i znaczenia świadomości Kościoła oraz roli świadomości prawnej w misji Kościoła. Na zakończenie rozważań dokonano ich podsumowania.

EN

The article entitled “Legal Awareness in the Church, or the Awareness of the Church” presents the issue of the legal awareness of the members of the Catholic Church against the broader background of the awareness of the Church. Members of the Church are bound by the norms of both ecclesiastical and secular law, the latter setting out the norms for a variety of issues crucial to the activities and mission of the Church. Not infrequently the norms of secular law are irreconcilable with the teaching of the Church, and Church members have to make informed and responsible decisions. Such a situation puts to the test the consistency of a state’s law with natural law, with which canon law endeavours to comply. Thus the article makes a synthesis of issues related to canon law with questions framed by legal theory, the philosophy of law, and by ecclesiology. The author adds his voice to the debate concerning the significance and level of ecclesiastical and legal awareness of the members of the Church, and in particular of lay people. The article addresses the definition and areas of legal awareness, the content and meaning of the awareness of the Church, and also the role of legal awareness in the mission of the Church. In the conclusion of the article there is a summary of the issues it addresses.

9

Wartości klasy średniej a prawo. Uwagi metodologiczne

84%

Cyberski C. J.

Roczniki Nauk Społecznych

|

2015

|

vol. 7(43)

|

issue 4

137-144

EN

The article shows the basic methodological instruments of sociological analysis of law. The main emphasis is placed on research methodology of axiology characteristic for the middle class. The problem of values disclosed in the legislation and their sources is presented in the article. There are illustrated two research methods KAD and DIMEAN with their characteristics and origins.

PL

W artykule autor opisuje podstawowe metodologiczne narzędzia socjologicznej analizy prawa. Główny akcent jest położony na metodologię badań aksjologii charakterystycznej dla klasy średniej. Poruszony zostaje problem wartości ujawnianych w aktach prawnych oraz źródeł ich pochodzenia. Przedstawione zostały dwie metody badawcze: KAD oraz DIMEAN wraz z ich charakterystyką oraz genezą.

10

Społeczne aspekty prawa do dobrej legislacji

84%

Zamelski P.

Roczniki Nauk Społecznych

|

2015

|

vol. 7(43)

|

issue 4

107-121

EN

This study touches on the issue of selected elements of the right to good legislation and its significance for social life. This right is not always properly reflected in, or recognised by, the law, whereas its principal function is to ensure the appropriate substantive and formal quality of the law that is being enacted. The discussion being launched is aimed at presenting those aspects of the right to good legislation which affect, in particular, the public. These include the underlying principles of suitable legislation, established through the judicial decisions of the Constitutional Tribunal, and selected issues related to the rationality of the law. The final part of the study provides a summary of the issues discussed.

PL

Niniejsze opracowanie podejmuje zagadnienie wybranych elementów prawa do dobrej legislacji oraz jego znaczenia w życiu społecznym. Przedmiotowe prawo nie zawsze znajduje dostateczne zrozumienie i umocowanie prawne, tymczasem jego funkcją jest właśnie zabezpieczenie odpowiedniej jakości materialnej i formalnej prawa stanowionego. Podjęte rozważania mają na celu ukazanie tych aspektów prawa do dobrej legislacji, które w szczególny sposób oddziałują na życie społeczeństwa. W toku rozważań podjęto zagadnienia katalogu najważniejszych zasad przyzwoitej legislacji wypracowanych w orzecznictwie Trybunału Konstytucyjnego oraz wybranych problemów związanych z zagadnieniem racjonalności prawa stanowionego. Na zakończenie rozważań dokonano ich podsumowania.

11

Afterimages of the 20th century’s first half: Polish lawyers confronting the shadows of history

84%

Lipiec S.

Czasopismo Prawno-Historyczne

|

2023

|

vol. 75

|

issue 2

207-224

EN

By employing the lens of the sociology of law, this research analyzes how the historical events in the first half of the 20th century have influenced the shape of contemporary Polish legal practise. By utilising qualitative in-depth interviews, insights were gathered from seasoned Polish legal professionals, many of whom had embarked on their careers in the period of People’s Republic of Poland or during the transformation in the 1990s. Their testimonies not only shed light on the evolution of the way lawyers’ work but they also emphasize the intricate interplay between societal structures and the application of law today and in the past. The study reveals an inextricable link between the socio-political context of the past and the present-day legal framework, ethics, and lawyers’ practice, thus highlighting the necessity of integrating the perspective of the sociology of law in modern legal practice.

PL

W perspektywie socjologii prawa przeanalizowano, w jaki sposób wydarzenia historyczne pierwszej połowy XX wieku wpłynęły na kształt współczesnej praktyki prawniczej. Posługując się jakościowymi wywiadami pogłębionymi, zebrano spostrzeżenia doświadczonych polskich prawników, wielu praktykujących jeszcze w okresie Polskiej Rzeczpospolitej Ludowej czy w czasach transformacji lat 90. Ich świadectwa nie tylko rzucają światło na ewolucję sposobu pracy prawników, ale także podkreślają skomplikowaną relację między strukturami społecznymi a stosowaniem prawa dzisiaj i w przeszłości. Badanie ujawnia nierozerwalny związek między dawnymi warunkami społeczno-politycznymi a dzisiejszymi polskimi ramami prawnymi, etyką i praktyką prawników, podkreślając konieczność integrowania perspektywy socjologii prawa w nowoczesnej praktyce prawniczej.

12

Trybunał Konstytucyjny w poszukiwaniu legitymizacji. Szkic z socjologii prawa

83%

Dębska H.

Studia Prawnicze

|

2015

|

issue 4 (204)

23-41

EN

The aim of this paper is to show how the social legitimacy of the Constitutional Court in Poland is constructed. Social legitimacy is considered here in two dimensions. At the macrostructural level the socio-political processes, that led to the creation of the constitutional court are analysed. The microstructural dimension focuses on examining how the individual socio-demographic characteristics of the Constitutional Court’ judges (their scientific degrees, legal practice, political experience and institutions of power), contribute to the strengthening of the Constitutional Court’s position. Thus, the paper argues that the legitimacy of the Court is made by constructing the neutrality of the institution, in particular by locating it in opposition to politics and reinforced by the academic faction of the legal field. The study is based on the sociology of Pierre Bourdieu (and his follower Frédéric Lebaron), as well as inspired by Durkheimian sociology of religion.

13

Prawnicy w natarciu? Strategie negocjacji statusu przestępcy w toku procesu karnego

67%

Wzorek D.

Archiwum Kryminologii

|

2021

|

issue XLIII/2

315-345

EN

The aim of the research was to investigate which elements of actions of criminal trial participants lead to criminalizing offenses and labeling offenders as “criminals.” The research was based on labeling theory in criminology and Goffman’s dramaturgical analysis and his perspective of social role. In-depth interviews with professional lawyers and analysis of recordings of court hearings available on YouTube were conducted. The findings of the research project allow answering the question: how lawyers define the strategies for negotiating the status of a criminal during the criminal trial. There were distinguished five strategies: objectivization of opinions, the weight of arguments, “doubts creating,” referring to the authority, and highlighting professionalism.

PL

Celem badań polegających na przeprowadzeniu indywidualnych wywiadów pogłębionych z profesjonalnymi prawnikami oraz analizie treści nagrań wideo rozpraw sądowych w sprawach karnych zamieszczonych w serwisie YouTube było ustalenie, które elementy zachowania uczestników postępowania karnego (aktorów) służą potwierdzaniu przestępnego charakteru zarzucanego czynu oraz nadaniu sprawcy etykiety „przestępcy”? Badania zostały osadzone w nurcie naznaczania społecznego, a do interpretacji ich wyników wykorzystano metaforę teatralną Ervinga Goffmana i jego rozważania poświęcone wykonywaniu roli. Zrealizowane badania pozwoliły zidentyfikować i opisać strategie negocjacji statusu przestępcy. Wyróżnione zostały: obiektywizacja opinii, waga argumentacji, „sianie wątpliwości”, odwoływanie się do władzy i podkreślanie profesjonalizmu.

14

Maurice Hauriou’s Theory of the Institution: Legal Institutionalism and the Science of the State

67%

Węgliński C.

Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej

|

2022

|

issue 3(32)

88-102

EN

The aim of this paper aims is to reconstruct the original context, the characteristics and the main assumptions of M. Hauriou’s theory of the institution as one of the most coherent and comprehensive examples of legal institutionalism. By means of critical source analysis, the paper presents the basic elements of the notion of the institution together with its ontological and epistemological assumptions concerning both the very concept of law and legal methodology. The second part of the paper presents the critical approach expressed in Hauriou’s theory towards some core concepts of public and constitutional law by opposition to traditional, normativist and positivist approaches to constitutionalism. Hauriou’s work, despite its importance as indirect inspiration for contemporary doctrines of constitutional pluralism, is nowadays barely present in European legal science discourse. The last part of the paper is therefore dedicated to some closing remarks on current relevance of the theory of the institution with particular focus on the challenges of increasing pluralism of legal orders.

PL

Celem niniejszego artykułu jest rekonstrukcja kontekstu powstania, dokonanie charakterystyki i wskazanie głównych założeń teorii instytucji M. Hauriou jako jednego z najbardziej wyczerpujących i spójnych przykładów instytucjonalizmu prawnego. Artykuł prezentuje, przy wykorzystaniu metody krytycznej analizy tekstów źródłowych, podstawowe elementy definicji instytucji wraz z jej ontologicznymi i epistemologicznymi założeniami dotyczącymi pojęcia prawa i metodologii badań prawniczych. Druga część artykułu przedstawia krytyczny wkład teorii M. Hauriou w odniesieniu do wybranych podstawowych pojęć prawa publicznego i konstytucyjnego jako sprzeciw wobec tradycyjnych, normatywistycznych i pozytywistycznych ujęć konstytucjonalizmy. Prace Hauriou, pomimo ich istotnego znaczenia jako pośrednie źródło inspiracji dla współczesnych doktryn pluralizmu konstytucyjnego, nie są prawie w ogóle przedmiotem dyskursu europejskiej nauki prawa. Ostatnia część artykułu została zatem poświęcona wybranym uwagom dotyczącym aktualności teorii instytucji ze szczególnym uwzględnieniem wyzwań związanych z postępującą pluralizacją porządków prawnych.

15

Idee naukowe Leona Petrażyckiego, które przetrwały próbę czasu

67%

Kojder A.

Studia Iuridica

|

2018

|

vol. 74

155-161

PL

In this paper author presents the achievemenets of Leon Petrażycki and his novelty in various areas of humanities. Petrażycki is recognised as forerunner of deontic logic, and also as creator of the principle of adeqacy, ennoblement of law, pluralistic vision of law. He exhibits primacy of legal norms over moral norm, and he establish scientific legal policy. Additionaly Petrażycki is treated as classic of the sociology of law and also as the artificer of emotions.

16

O problemach uzgadniania prawa z moralnością przy okazji odpowiedzi Wojciechowi Ciszewskiemu

67%

Dudek M.

Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny

|

2019

|

vol. 81

|

issue 1

235-248

EN

This article is Michał Dudek’s answer to the criticism articulated by Wojciech Ciszewski. In its first part it is noted, amongst other things, that Dudek and Ciszewski adopt different visions of the moral neutrality of law, or that they conduct analyses in a significantly different manner. It is also emphasized that Ciszewski frequently uses very idealistic, even counterfactual constructions and reads Dudek’s arguments erroneously. In the second part, Dudek, noticing Ciszewski’s very narrow critique of aligning law with morality, presents a more complete list of controversies connected with this postulate, including the problem of the incompleteness of morality, the diagnosis of morality, and the extension of the legislative process.

PL

Niniejszy artykuł stanowi odpowiedź Michała Dudka na krytykę Wojciecha Ciszewskiego. W pierwszej jego części zauważa się między innymi przyjmowanie przez Dudka i Ciszewskiego ostatecznie różnych wizji neutralności moralnej prawa, czy ich wyraźnie odmienne sposoby prowadzenia analiz. Podkreśla się przy tym częste używanie przez Ciszewskiego bardzo idealistycznych, wręcz kontrfaktycznych konstrukcji i błędne odczytanie wywodów Dudka. W drugiej części natomiast Dudek, dostrzegając bardzo mało rozbudowaną krytykę Ciszewskiego na temat uzgadniania prawa z moralnością, prezentuje pełniejsze wyliczenie kontrowersji związanych z tym postulatem, m.in. problem niezupełności moralności, diagnozowania moralności czy rozciągnięcia procesu legislacyjnego.

17

STRATEGIE EKSTERNALIZACJI RYZYKA W ZATRUDNIANIU PRACOWNIKÓW MIGRUJĄCYCH Z UKRAINY

67%

Wegenschimmel P.

Polityka Społeczna

|

2016

|

vol. 43

|

issue 5-6(506-507)

34-39

EN

Constant changes in the Polish labour law after the shock therapy in the 1990s implicate a situation of uncertainties for both sides, for the workers and for the employers. Migrant workers, for whom the deregulation of the labour market provides niches free of state control, are a special target of precarization. The purpose of this thesis is to examine the strategies which Ukrainian migrants in Warsaw face in their labour relations and which practices they use to create security in the context of informal economies and shortterm migration within these niches. It is for the first time that a Polish research on labour migration reflects the position of trade unions in the migration system and that the analysis applies Guy Standing’s concept of precarity on Central Europe’s migration systems. Using qualitative matrial it provides a new approach to the Polish labour market from a peripheral perspective. The thesis summarizes qualitative field research using methods proposed by the Warsaw-based tradition of legal anthropology. By adaption of the term “legal consciousness” it analyses the main factors of setting up legal assertiveness of Ukrainian migrant workers in Warsaw.

XX

Praca ma charakter socjologiczno-prawny i wzbogaca dotychczasowe badania nad migracjami ukraińskich pracowników do Polski koncepcją świadomości prawnej. Na podstawie jakościowych badań analizowano mechanizmy stosowane przez pracodawców, prowadzące do prekaryzacji pracowników migrujących oraz mechanizmy ochrony tej najbardziej podatniej na nadużycia grupy na polskim rynku pracy. Do pokazania ograniczeń praw obywatelskich i pracownicznych pracowników migrujących użyto koncepcji prekariatu Guya Standinga. Z ich peryferyjnej pozycji prezentuje się krytyczny obraz transformacyjnej gospodarki i jej słabości.

18

Autonomia, neutralność i indyferentność moralna prawa a jego uspołecznienie

67%

Dudek M.

Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny

|

2014

|

vol. 76

|

issue 4

69-81

EN

According to the concept of moral neutrality/autonomy of law, law-making motivated by the belief that some ways of life are better than others is not allowable. This concept also establishes a need for such justification of the proposed law that it could not be considered as an indication of preferences of one morality over another. The article is an attempt to look at the moral neutrality/autonomy of law from a socio-legal perspective, emphasising the ideal of socialised law, that is the law that is actually and voluntarily (without the need for ‘external’ coercive enforcement) observed by its addressees. The concept of moral indifference of law (a situation in which law regulates the behaviour that is not simultaneously regulated by morality) is helpful in this argumentation. The article shows that the moral neutrality/autonomy of law is highly problematic; for example it is not focused on the question to whose and which morality should the legislator be neutral, or whether it is even possible for the legislator to have this characteristic of objectivity. An emphasis is placed on the problem that neutral motives do not always result in neutral law. This justifies the opinion that moral neutrality/autonomy of law seems to merely create the impression of a solution to a problem, while it actually generates more problems. Attempts to put this concept into practice can in fact lead to manipulation in the legislative process and formation of questionable, unofficial norms of law-making and justification of law. Assuming that any law can be seen by its addressees as oppressive, the best way to counteract such negative opinions of the law (and their possible negative consequences) is the pursuit for a socialised law. However, the realisation of this idea also faces a number of difficulties.

PL

Zgodnie z koncepcją neutralności/autonomii moralnej prawa zakazane jest tworzenie prawa motywowane przekonaniem, że jedne sposoby życia są lepsze od innych. Ponadto koncepcja ta zakłada konieczność takich uzasadnień prawa, by nie można go było uznać za przejaw preferencji jednej moralności nad inne. Artykuł jest próbą spojrzenia na neutralność/autonomię moralną prawa z perspektywy socjologiczno-prawnej, akcentuje ideał prawa uspołecznionego, czyli prawa faktycznie, dobrowolnie (bez konieczności „zewnętrznego” przymusowego egzekwowania) przestrzeganego przez jego adresatów. Pojęcie indyferentności moralnej prawa (oznaczające sytuację, w której prawo reguluje postępowanie niebędące równocześnie uregulowane przez moralność) jest pomocne w argumentacji. W artykule pokazuje się, że neutralność/autonomia moralna prawa jest wysoce problematyczna, np. nie jest dokładnie określone, wobec czyjej i jakiej moralności ustawodawca powinien być neutralny, a także czy w ogóle może on charakteryzować się taką postawą. Uwagę skupia się na tym, że neutralne motywy nie zawsze skutkują w neutralnym prawie. Usprawiedliwia to opinię, że neutralność/autonomia moralna prawa zdaje się jedynie stwarzać pozory rozwiązania problemu, a tak naprawdę generuje kolejne problemy. Próby realizacji tej koncepcji prowadzić mogą bowiem do manipulacji w procesie ustawodawczym i wykształcenia się łatwych do zakwestionowania nieoficjalnych norm dotyczących tworzenia i uzasadniania prawa. Przyjmując, że każde prawo może być traktowane przez swoich adresatów jako opresyjne, najlepszym sposobem przeciwdziałania takim złym opiniom na temat prawa (i ich możliwym negatywnym konsekwencjom) jest dążenie do uspołecznionego prawa, choć realizacja tego postulatu także napotyka szereg trudności.

19

Tradycja petrażycjańska w polskiej socjologii prawa albo o tym, co zyskaliśmy, nie odwołując się do Ehrlicha

67%

Cywiński Z.

Studia Iuridica

|

2018

|

vol. 74

99-133

PL

The goal of the presented paper is to show the qualities of Polish sociology of law that arise from how it formed and developed under the influence of a particular theoretical inspiration – the theory of Leon Petrażycki – specifically the ways that tradition has been influencing the direction of studies, as well as the descriptions of legal reality. According to the author, that influence is not limited to direct references, but has a broader scope that is expressed in an approach to analyzing the social context and functions of legal phenomena. To further emphasize the originality of Polish sociology of law, the article explains the differences between selected elements of Petrażycki’s theories and the proposals of Eugene Ehrlich. The problems that were undertaken by both scholars, and are still important to socio-legal studies, were presented from that point of view. Furthermore, the paper emphasizes the elements of Petrażycki’s works that did not appear elsewhere in early socio-legal thought. The study field is crucially narrowed by not orienting it towards analyzing and comparing initial ideas of Petrażycki and Ehrlich. Rather, it aims to analyze the possible influence of different views on differentiating the subjects of studies as well as their goals. In particular, the paper draws attention to the way Polish scholarship uniquely perceives the problematics of the social nature of legal phenomena, legal pluralism, the relationship between law and state (and especially legal phenomena unrelated to the state), legal culture and the usefulness of law as an instrument of social change. This is the perspective from which the paper presents selected Polish research projects and socio-legal analyses. The paper chiefly attempts to show a very particular quality of Polish sociology of law: the affirmation of legal phenomena that forms the basis for critique of faulty and socially dysfunctional official law.

20

Wykorzystanie metod badawczych socjologii prawa przy rozważaniach nad istotą odpowiedzialności dyscyplinarnej

67%

Jóźwiak P., Herbowski P.

Themis Polska Nova

|

2016

|

issue 2(11)

114-133

EN

In this article selected relationships occurring between the sociology of law and disciplinary law were analyzed. They show the convergence and complementarity of interests of both of these areas of law. Research methods developed in the field of sociology of law can be an excellent tool for research on legal nature of disciplinary responsibility and the problems that arise in this area open up new opportunities for the interests of the sociology of law.

Refine search results

Odpowiedzialność terapeutyczna zawodowych obrońców praw pacjenta

Pojęcie prawa u Freuda i Durkheima. Fakt społeczny, obiekt czy tabu?

W okowach prawniczego sensus communis. O trudnościach uprawiania krytycznie zorientowanej socjologii prawa

Socjologia praw pacjenta – wybrane uwagi, analizy i refleksje

Awareness among the Students of Law within the Scope of Working as an Attorney-at-Law

„Obrona przez kulturę” a rzeczywistość prawna współczesnej Polski

Społeczeństwo a prawo konstytucyjne, czyli o roli socjologii prawa w prawie konstytucyjnym

Świadomość prawna w Kościele czy świadomość Kościoła?

Wartości klasy średniej a prawo. Uwagi metodologiczne

Społeczne aspekty prawa do dobrej legislacji

Afterimages of the 20th century’s first half: Polish lawyers confronting the shadows of history

Trybunał Konstytucyjny w poszukiwaniu legitymizacji. Szkic z socjologii prawa

Prawnicy w natarciu? Strategie negocjacji statusu przestępcy w toku procesu karnego

Maurice Hauriou’s Theory of the Institution: Legal Institutionalism and the Science of the State

Idee naukowe Leona Petrażyckiego, które przetrwały próbę czasu

O problemach uzgadniania prawa z moralnością przy okazji odpowiedzi Wojciechowi Ciszewskiemu

STRATEGIE EKSTERNALIZACJI RYZYKA W ZATRUDNIANIU PRACOWNIKÓW MIGRUJĄCYCH Z UKRAINY

Autonomia, neutralność i indyferentność moralna prawa a jego uspołecznienie

Tradycja petrażycjańska w polskiej socjologii prawa albo o tym, co zyskaliśmy, nie odwołując się do Ehrlicha

Wykorzystanie metod badawczych socjologii prawa przy rozważaniach nad istotą odpowiedzialności dyscyplinarnej