Search results

1

Starszy pracownik na rynku pracy w Polsce: 40+? 50+? Czy tylko „plus”?

100%

Stypińska J.

Studia Socjologiczne

|

2015

|

issue 2(217)

143-165

PL

Artykuł przedstawia proces społecznego konstruowania starości na rynku pracy w Polsce, który dokonuje się za pomocą poszczególnych dystynkcji wiekowych, jakimi są między innymi wiek chronologiczny, społeczny, psychologiczny czy kognitywny. Analiza treści 30 wywiadów pogłębionych z małopolskimi pracodawcami w małych, średnich i dużych przedsiębiorstwach, a także wywiadów eksperckich z przedstawicielami instytucji rynku pracy służy za materiał empiryczny do odpowiedzi na pytanie o istotność poszczególnych progów wiekowych dla sytuacji jednostki w obszarze zatrudnienia. Artykuł ukazuje ponadto działanie mechanizmów wykluczania osób starszych z rynku pracy, które można zaobserwować zwłaszcza w niektórych sektorach gospodarki, choć czynione są postępy w kierunku zwiększenia efektywności obowiązującego w Polsce prawa antydyskryminacyjnego.

EN

The article presents the process of social construction of old age in the labour market in Poland, which manifests itself through different age distinctions, such as chronological, social, psychological or cognitive age. The analysis of 30 indepth interviews with employers in Małopolska region from small, medium and large enterprises, as well as expert interviews with representatives of labour market institutions comprises empirical material to formulate an answer to a question about the consequence of age signifiers for the situation of an individual in employment. Moreover, the article illustrates the functioning of some mechanism of exclusion of older people from labour market, which despite the fact that efforts are being made in order to increase the effectiveness of the anti-discrimination legislation in Poland, are still particularly prominent in certain sectors of economy.

2

Aktywność starych mieszkańców Gdańska i jej społeczno-demograficzne uwarunkowania

100%

Czekanowski P., Załęcki J.

Studia Socjologiczne

|

2015

|

issue 2(217)

265-292

PL

Artykuł jest poświęcony głównie zróżnicowanym formom aktywności występującym wśród mieszkańców Gdańska mających co najmniej 65 lat, które zostały rozpoznane w trakcie reprezentatywnych badań (1500 osób) z 2012 roku, opartych na wywiadach kwestionariuszowych. Po przedstawieniu charakterystyki badań oraz przykładowych typologii odnoszących się do rodzajów aktywności będących udziałem ludzi starych, w artykule zostały omówione szczegółowe wyniki badania obejmujące aktywność zawodową, fizyczną, kulturalną, hobbystyczną, związaną z cyberprzestrzenią, towarzysko-sąsiedzką i społeczną (członkostwo w organizacjach, wolontariat). Analiza wyników pokazała, że poziom aktywności respondentów w wielu przypadkach jest zróżnicowany w zależności chociażby od ich płci, wieku czy poziomu wykształcenia. W publikacji zobrazowano również wybrane potrzeby osób zaawansowanych wiekiem w zakresie zinstytucjonalizowanych działań aktywizujących. W artykule zwrócono ponadto uwagę na niedostatek polskich – zwłaszcza socjologicznych – badań poświęconych osobom starszym, przedstawiono niektóre możliwości praktycznego zastosowania wyników badań (rekomendacje, strategie, planowanie) oraz zasygnalizowano potrzebę rozwoju w naszym kraju socjologii starości.

EN

This article is mainly devoted to various forms of activities which are present among older persons (65+) living in Gdańsk. The analysis is based on research done in 2012 using 1500 face-to-face interviews (representative sample). After a short presentation of some typologies of activities, you can find in gerontological literature, authors describe the following list of activities recognized during the research: paid work, physical activity, cultural activity, hobbies, computer activities, meetings with friends and neighbours, social activity (membership in organizations and voluntary work) as well as a need for institutionalized offer directed to elderly persons. Especially sex, age and a level of education often differentiate the level of seniors’ personal activities. Additionally, authors underline a need for more gerontological research projects, especially done by (or with) Polish sociologists, show some possibilities of practical application of research data (recommendations, strategies, future planning) and also underline a need to develop a sociology of old age in Poland.

3

Dylematy w badaniach opiekunów rodzinnych ludzi starych. Refleksje socjologa starości i opiekuna

100%

Czekanowski P.

Pedagogika Społeczna

|

2018 (R. XVII)

|

issue 3(69)

81-90

PL

Artykuł poświęcony jest przede wszystkim dylematom, jakie powinien rozstrzygnąć badacz chcący rozpoznać złożone kwestie związane z wielowymiarowym procesem wspomagania przez opiekunów rodzinnych ludzi zaawansowanych wiekiem. Lista pytań, na które należałoby w takim przypadku znaleźć odpowiedź, jest stosunkowo długa, gdyż odnosi się między innymi do kwestii związanych ze zdefiniowaniem osoby pełniącej rolę opiekuna, z oceną poziomu własnych profesjonalnych umiejętności badawczych, przygotowaniem ankieterów, dobieraniem odpowiednich metod oraz prób badawczych czy z etycznymi wymiarami realizacji badań. Znalezienie odpowiedzi na te pytania w istotnym stopniu decyduje o poziomie rzetelności i stopniu użyteczności wyników pozyskanych w danym procesie badawczym dla zróżnicowanych odbiorców, wśród nich innych badaczy, dostawców usług czy samych opiekunów.

EN

The article is devoted mainly to dilemmas that should solve a researcher trying to recognize issues connected with multidimensional process of supporting the elderly by family carers. A list of questions, which ought to answer a scientist in that case is rather long. These questions refer to a carer ’s definition, a level of researcher ’s professional skills, abilities of interviewers, optimal research methods and carers’ samples or ethical dimensions in providing a research process. If we would be able to find answers to these questions, we can be almost sure that our research data will be reliable and useful for various receivers as other researches, service providers or carers themselves.

4

Procesy starzenia się w środowisku wielkomiejskim w Polsce na początku XXI wieku. Wymiar demograficzny i społeczny

100%

Urbaniak A.

Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie

|

2017

|

issue 3(963)

103-122

PL

W artykule przedstawiono podstawowe założenia socjologicznej analizy środowiska wielkomiejskiego w kontekście starzenia się populacji miejskiej. Omówiono główne koncepcje wypracowane na gruncie gerontologii społecznej oraz zaprezentowano społeczną perspektywę procesów starzenia się populacji miejskiej. Wykorzystując analizę danych zastanych, przedstawiono główne trendy demograficzne obserwowane współcześnie w polskich miastach, opisując wskaźniki wykorzystywane w analizie procesów starzenia się populacji. Wnioski wynikające z analizy wskazują, że z jednej strony malejąca liczba urodzeń i ruchy migracyjne powodować będą „kurczenie się miast”, z drugiej zaś zmiany w sektorze zatrudnienia i rozwój infrastruktury przyczyniać się będą do „rozlewania się miast”. W efekcie miasto będzie stawać się środowiskiem życia, w którym osoby starsze będą stanowić coraz liczniejszą grupę mieszkańców.

EN

The article presents the basic principles of sociological analysis of the urban environment in the context of population aging in the city. It discusses the main concepts developed in social gerontology and presents the social perspective on an aging urban population. It presents the main demographic trends observed today in Poland’s cities by describing a number of indicators used in the analysis of the aging population. Conclusions resulting from the analysis show that the decreasing number of births and migration will result in shrinking cities. On the other hand, changes in the employment sector and infrastructure development will contribute to urban sprawl. As a result, the elderly will constitute a growing group in cities.

5

Proces starzenia się społeczeństw a sytuacja rodzinna ludzi starych

71%

Czekanowski P.

Przegląd Socjologiczny

|

2013

|

vol. 62

|

issue 2

55 - 78

XX

Artykuł poświęcony jest problematyce postępującego starzenia się współczesnych społeczeństw oraz wpływowi tego procesu na życie rodzinne ludzi starych. W części pierwszej zostały pokrótce omówione przyczyny i cechy charakterystyczne procesu starzenia się ludności w wymiarze demograficznym w odniesieniu do Europy i – szczególnie – Polski, takie jak: przeciętna długość życia, współczynnik feminizacji, odsetek osób starych (65 plus) w strukturze ogółu ludności. W tej części tekstu zaprezentowano również dynamikę omawianych zmian, z uwzględnieniem dwóch prognoz ludności: do roku 2035 i do roku 2060. Na tle przemian demograficznych w części drugiej zobrazowane zostały – m.in. na podstawie wyników trzech badań ogólnopolskich – zmiany w życiu rodzinnym ludzi starych zachodzące na przestrzeni ostatnich kilkudziesięciu lat. Odnoszą się do: wielkości, modelu i struktury rodziny, relacji międzypokoleniowych, „intymności na dystans”, osamotnienia, pomocy w rodzinie, podejścia do osób chorych i umierających, ról odgrywanych przez osoby stare w rodzinie, znaczenia rówieśników). Ponieważ wiedza na temat funkcjonowania ludzi starych w społeczeństwie obecnie szybko się dezaktualizuje, w zakończeniu artykułu zwrócono uwagę na niedostatek – zwłaszcza socjologicznych – badań poświęconych osobom starszym oraz na potrzebę rozwoju w naszym kraju socjologii starości.

PL

This article is devoted to implications of population ageing for family life of the elderly. In part one, a reader finds basic reasons and characteristic features of population ageing in Europe and – especially – Poland [average longevity, number of females per 100 males, percentage of elderly persons (65+) in a whole population]. Author shows a dynamic of the process based on population projections towards 2035 and 2060 years too. The second part of the article - partly based on three national gerontological researches - shows changes connected with the family life of elderly persons that have taken place during the last few decades. These changes relates to: size, model and structure of a family, intergenerational relationships, “intimacy on distance”, loneliness, mutual family help, attitude towards ill and dying people, roles played by an older person in a family, peer contacts. In the conclusion author underlines a need for more gerontological research projects, especially done by (or with) sociologists and a need to develop a sociology of old age in Poland.

6

Między obyczajem a modą: wykluczenie cyfrowe osób starszych w perspektywie przemian praktyk społecznych

71%

Zalewska J.

Studia Socjologiczne

|

2015

|

issue 2(217)

241-263

PL

Celem artykułu jest próba zrozumienia wykluczenia cyfrowego osób starszych w perspektywie teorii praktyk oraz teorii Gilles’a Lipovetsky’ego przejścia od obyczaju do mody. Przeprowadzono badania etnograficzne z użyciem obserwacji uczestniczącej i otwartych wywiadów pogłębionych na temat użytkowania i stosunku wobec nowych technologii informacyjno-komunikacyjnych. W badaniu wzięło udział 18 osób urodzonych w latach 1918–1942, zamieszkałych w Warszawie. Wśród przedstawicieli pokolenia II RP regulatorem praktyk społecznych były głównie normy obyczajowe, które wyznaczały określony przebieg praktyk. Odstępstwo od nich zaliczane było do kategorii obcości, będącej kategorią numinotyczną. W tych kategoriach można traktować stosunek do nowych technologii. Dla przedstawicieli pokoleń wojennego i ZMP kryterium adaptacji nowych technologii stanowiła ich kolektywna użyteczność. Otwarcie na zmiany, które przyczynią się do poprawy standardu życia, zawdzięczali ideologii postępu. Wśród przedstawicieli pokoleń opozycji obyczajowej i odwilży przejawia się współczesny regulator praktyk – moda, która polega na naśladownictwie nowych zewnętrznych wzorów motywowanych poszukiwaniem pożądanej stymulacji emocjonalnej. Jednostki rozwijają swoje zaangażowanie w praktyki, które przynoszą im emocjonalne korzyści. Umiejętności związane z korzystaniem z nowych technologii są współcześnie elementami większości praktyk angażujących jednostki. Kompetencje cyfrowe są nabywane mimochodem w trakcie wykonywania angażującej praktyki.

EN

Due to law rates of ICT consumption among individuals aged 65+ in Poland (14% use computer and Internet, 55% use cell phones), they are treated in public discourse as homogenic digitally excluded group. Drawing upon ethnographic data, practice theory and Lipovetsky’s theory of transition from custom to fashion, this paper proposes a new look at use and disuse of ICT among elders. The research method was multi-sited ethnography among 18 individuals living in Warsaw, born between 1918 and 1942 (pre-war generation, war generation, post-war generation, the Thaw generation). According to life course approach, biographical narratives were conducted beside in-depth interviews and participant observation. Among pre-war generation, social practices were regulated by customary norms. ICT were perceived with anxiety as ‘strangers’ – possibly dangerous novelties. Among war – and post-war generations, ICT were treated as necessities facilitating satisfaction of needs. The important factor of the development of this attitude was the Enlightement idea of progress, widely propagated by the socialist state of People’s Republic of Poland after the WWII. Among the Thaw generation, social practices were regulated by fashion, understood as imitation of new external models of behaviour in order to find emotional stimulation. Individuals engage into practices to gain emotional advantages. Skills connected with using ICT are elements of most of today’s social practices. Digital competences are acquired incidentally during engaging into practices.

Refine search results

3 Studia Socjologiczne

1 Pedagogika Społeczna

1 Przegląd Socjologiczny

1 Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie

3 Czekanowski P.

1 Stypińska J.

1 Urbaniak A.

1 Zalewska J.

1 Załęcki J.

1 2017

3 2015

1 2013

Starszy pracownik na rynku pracy w Polsce: 40+? 50+? Czy tylko „plus”?

Aktywność starych mieszkańców Gdańska i jej społeczno-demograficzne uwarunkowania

Dylematy w badaniach opiekunów rodzinnych ludzi starych. Refleksje socjologa starości i opiekuna

Procesy starzenia się w środowisku wielkomiejskim w Polsce na początku XXI wieku. Wymiar demograficzny i społeczny

Proces starzenia się społeczeństw a sytuacja rodzinna ludzi starych

Między obyczajem a modą: wykluczenie cyfrowe osób starszych w perspektywie przemian praktyk społecznych