Search results

1

Kobieta poza władzą. Polemika emancypacyjna z kulturą androcentryczną

100%

Małocha-Krupa A.

Oblicza Komunikacji

|

2013

|

vol. 6

61 - 76

EN

The article discusses the power of androcentric culture, within which a stereotype of a woman was shaped for centuries, and the polemics that use image schemata. The author refers to the 14th century dispute Quod femina non est homo, a discussion about the female nature (or rather about its image construct shaped for centuries), to the history of emancipation movements and late 19th century journalistic writing. She refers to selected historical documents (philosophical and theological treatises, and emancipation journals), around which and in which a debate was held that directly affected the development of the social position of women, their daily life and opportunities for participating in the public discourse. The article is also a historical sketch, which may initiate detailed research into how the stereotype of a woman was shaped in European discourses. It partially shows the process of collecting and perpetuating stereotypes as specific mental or intellectual slavery, a liberation from which may constitute a historic continuum of the efforts of many generations.

2

Zasada kontradyktoryjności w małżeńskim procesie skróconym przed biskupem

94%

Łukasik A.

Kościół i Prawo

|

2020

|

vol. 9 (22)

|

issue 2

189-206

EN

The briefer matrimonial process before the bishop is a new form of the nullity marriage. The process is carried out whenever the petition is proposed by both spouses or by one of them, with the consent of the other or circumstance of things and persons recur, with substantiating testimonies and records, which do not demand a more accurate inquiry or investigation, and which render the nullity manifest. However, the truth about the validity of marriage can only be obtained if the legal norms and the way of proceeding are observed. One of the basic principles is contradictoriness. It refers to the parties and assumes the existence of two contradictory theses. In the context of the briefer process, there is a contradiction between what the parties claim about the nullity of their marriage and the position of the Church defending the validity of marriage through the defender of the bond occurring in the process.

PL

Małżeński proces skrócony przed biskupem jest nową formą procesu o stwierdzenie nieważności małżeństwa. Prowadzony może być w sytuacji, kiedy żądanie jego rozpoczęcia zgłoszone zostanie przez obydwoje małżonków lub przez jednego z nich za zgodą drugiego oraz przytoczone będą okoliczności dotyczące faktów lub osób poparte zeznaniami lub dokumentami, które nie wymagają przeprowadzenia dokładniejszego badania albo dochodzenia, a w sposób oczywisty wskazują na nieważność zaskarżanego małżeństwa. Należy jednak podkreślić, że dojście do prawdy o ważności zawartego małżeństwa możliwe jest tylko przy zachowywaniu od samego początku regulujących takie postępowanie sądowe norm prawnych oraz zasad procesowych. Jedną z podstawowych zasad jest zaś zasada kontradyktoryjności. Odnosi się ona do stron procesowych i zakłada istnienie dwóch sprzecznych ze sobą tez. W kontekście procesu skróconego ma zaś miejsce przeciwstawność tego, co twierdzą strony na temat nieważności zawartego przez nie związku i tego, na jakim stanowisku stoi Kościół, broniąc ważności małżeństwa w osobie obrońcy węzła małżeńskiego występującego w procesie.

3

NOPowcy, szczepionkowcy, odrzańcy. Słownictwo sporu o szczepienia w Polsce

94%

Pilińska A.

Acta Universitatis Lodziensis. Folia Linguistica

|

2019

|

vol. 53

79-90

EN

The subject of the article is vocabulary related to vaccinations (for example: ziębiolaki, NOPowcy, szczepionkowcy, antyszczepionkowcy, odrzańcy, Anioły Mengelego, ebolacy, rtęciaki). The basic material were the statements posted on online forums and groups on Facebook (with particular distinction StopNOP and Szczepić czy NIE - racjonalnie o szczepieniach). The collected material has 146 lexical units collected in February 2019 from the statements of members of groups and internet forums, which were published in the period from January 2017 to January 2019. The research has a material character and mainly concerns semantic and functional phenomena. Thanks to the analysis it was possible to compare the naming strategies used by both parties involved in the dispute.

PL

Przedmiotem artykułu jest leksyka związana ze szczepieniami (np. ziębiolaki, NOPowcy, szczepionkowcy, antyszczepionkowcy, odrzańcy, Anioły Mengelego, ebolacy, rtęciaki). Podstawowymi źródłami materiałowymi są wypowiedzi zamieszczone na forach internetowych i grupach na portalu Facebook (ze szczególnym wyróżnieniem StopNOP i Szczepić czy NIE - racjonalnie o szczepieniach). Zgromadzony materiał liczy 146 jednostek leksykalnych zebranych w lutym 2019 roku, pochodzących z wypowiedzi członków grup i forów internetowych, które zostały opublikowane w okresie od stycznia 2017 roku do stycznia 2019 roku. Przeprowadzone badania mają charakter materiałowy i dotyczą głównie zjawisk semantyczno-funkcjonalnych. Dzięki wykonanej analizie możliwe było porównanie strategii nazewniczych używanych przez obie strony uczestniczące w sporze.

4

Dopuszczalność poddania do rozpoznania sądowi polubownemu sporów dotyczących uchylenia lub stwierdzenia nieważności uchwał organów spółek kapitałowych

84%

Surma A.

Studia Prawno-Ekonomiczne

|

2014

|

vol. XCIII (93)

79-94

EN

Commercial companies’ disputes is the category of disputes often being a subject to arbitration. However, their characteristic feature is particular degree of complexity. That is mainly because of the complicated structure of the entities that could be involved into the arbitration proceedings. As for the parties to the proceedings, it has to be indicated that shareholders, company itself, and – which is still a matter of controversy – bodies of the company, members of those bodies and third parties can take part in the dispute before the arbitral tribunal. The purpose of this essay is to consider whether bodies of the company (and its members) may be the party to the arbitration agreement and therefore – the party to the arbitration proceedings, in case such situation happens to occur. The principal issue to be analyzed are possible procedural consequences of the subscription of bodies and its members into arbitration agreement, in particular, if the principal subject of the dispute is setting aside or annulment of the resolution of the company body .

5

SPECYFIKA SYTUACJI KONFLIKTOWYCH W INDYWIDUALNYM PRAWIE PRACY

84%

Mądrzycki B., Pękala M.

Polityka Społeczna

|

2019

|

vol. 46

|

issue 3(540)

25-32

EN

The aim of the text is an interdisciplinary analysis of characteristics of conflict situations that may occur in relations between anemployee and an employer. The dogmatic and legal method used by the authors is aimed at presenting the function of individual labour law,with particular emphasis on the adjudicative function, as well as presenting the modes of dispute resolution through labour law in the light ofthe current polish regulations. Sociological analysis, using in particular elements of the theory of interpersonal conflicts, will serve as a basis fordiscussing examples of various types of situations that can determine the background of court disputes between an employee and an employer.The motive that inspired the authors to take up this topic is a special type of social bond between the employer and employee.

PL

Celem artykułu jest interdyscyplinarna analiza cech charakterystycznych dla sytuacji konfliktowych, jakie mogą wystąpić w relacjach między pracownikiem a pracodawcą. Stosowana przez autorów metoda dogmatyczno-prawna ma na celu przedstawienie funkcji indywidualnego prawa pracy, ze szczególnym uwzględnieniem funkcji rozjemczej, a także przedstawienie sposobów rozwiązywania sporów przez prawo pracy w świetle aktualnie obowiązujących przepisów. Analiza socjologiczna, wykorzystująca w szczególności elementy teorii konfliktów interpersonalnych, posłuży za podstawę do omówienia przykładów różnych rodzajów sytuacji, które mogą tworzyć tło sporów sądowych między pracownikiem a pracodawcą. Motywem, który zainspirował autorów do podjęcia tego tematu, jest refleksja nad specjalnym charakterem więzi społecznej łączącej pracodawcę i pracownika.

6

Preferowane podejścia do rozwiązywania konfliktów wśród polskich i amerykańskich studentów prawa, w kontekście systemu kształcenia

84%

Cybulko A., Gmurzyńska E., Winiarska A.

Studia Iuridica

|

2018

|

vol. 78

79-101

PL

The purpose of this article is to initially identify conflict resolution strategies among law students of the University of Warsaw, as well as to compare their approach to conflict resolution to similar research done among US law students. In this study Thomas-Kilmann Test was used as a tool for analyzing the preferred conflict resolution approaches. The test was developed in the US but also used in other parts of the world. The results of test among the Polish students obtained during the study were compared with available data of US students. The study was conducted to verify the approach to conflict resolution for those who start legal profession carrier. The researchers were also interested in the question whether the attitude to the conflict changed during the legal education.

7

Kiedy dyskusja przeradza się w spór – różne odsłony programów telewizyjnych o charakterze publicystycznym w sztuce wymiany myśli i wywierania nacisków. Ujęcie genologiczne

84%

Kalisz A. K.

Zeszyty Naukowe KUL

|

2019

|

vol. 62

|

issue 3

89-108

EN

The need, already known in ancient times, to influence the interlocutor, and thus the desire to interfere in his worldview, is inseparably connected with the necessity to expose the speaking “I”, showing its own point of view. A perfect example of creating a kind of narrative about oneself and one's own beliefs are contemporary current affairs programmes broadcast through audio and visual media. The aim of the presented article is to examine the discussion and dispute with the use of genological tools and to grasp the dichotomy between the above-mentioned constructions. Such an analysis will not only allow us to verify the thesis concerning the hybridization of both forms, but also to determine where in the television space of the studio the boundary between discussion and dispute lies and what factors determine the appearance of one of these species. The final stage of the reflection will be to look at how the environment itself, and therefore the media, can influence these forms.

PL

Znana już w starożytności potrzeba wpływania na rozmówcę, a co za tym idzie, chęć ingerowania w jego światopogląd, nierozerwalnie łączy się z koniecznością eksponowania „ja” mówiącego, ukazującego własny punkt widzenia. Doskonałym przykładem kreowania swoistej narracji o sobie samym i własnych przekonaniach są współczesne programy publicystyczne emitowane za pośrednictwem audiowizualnych mediów. Celem prezentowanego artykułu jest przebadanie dyskusji i sporu za pomocą narzędzi genologicznych i uchwycenie dychotomii zachodzącej między przywołanymi konstrukcjami. Tak poczyniona analiza pozwoli nie tylko na zweryfikowanie tezy dotyczącej hybrydyzacji obu form, lecz także na ustalenie tego, gdzie w przestrzeni telewizyjnego studia przebiega granica między dyskusją a sporem i jakie czynniki decydują o pojawieniu się jednego z tych gatunków. Końcowym etapem rozważań będzie przyjrzenie się temu, w jaki sposób samo otoczenie, a zatem środek przekazu, może mieć wpływ na omawiane formy.

8

Czy pojęcie prawa jest pojęciem z istoty spornym?

84%

Dyrda A.

Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej

|

2013

|

vol. 1(6)

54-67

PL

Some legal thinkers (R. Dworkin amongst them) suppose that the concept of law is an essentially contested concept. This article firstly introduces the idea of essentially contested concepts, developed by W.B. Gallie. Secondly, it is argued that the concept of law cannot be perceived as an essentially contested concept, though some related concepts (such as “the rule of law”, according to J. Waldron’s analysis) can. Finally, I propose some arguments, in which I partly follow K. Ehrenberg’s recent analysis, showing that in Dworkinean terms, calling law an essentially contested concept may raise doubts and controversy.

9

Postanowienie sądu kierujące strony do mediacji – jako inicjatywa wszczęcia mediacji w indywidualnych sprawach z zakresu prawa pracy

84%

Krasuń A.

Roczniki Administracji i Prawa

|

2021

|

vol. 4

|

issue XXI

131-142

EN

The purpose of this article is to provide legal analysis in the scope of one of the bases of mediation in individual labor law cases i.e. decision of the labour court referring the parties to mediation in terms of its compliance with the voluntary principle applicable in mediation. This issue is of great importance not only because of its practical nature, but also because of its theoretical nature. From the pure formal perspective, it is the basis for initiate the mediation procedure. The right to initiate mediation in genere has inter alia employee, employer or, indirectly the labour court.

PL

W prezentowanym opracowaniu przeprowadzono analizę prawną jednego ze sposobów wszczęcia mediacji w indywidualnych sprawach z zakresu prawa pracy, jakim jest wydanie przez sąd pracy postanowienia w przedmiocie skierowania stron do mediacji pod kątem jego zgodności z zasadą dobrowolności obowiązującą w mediacji. Tytułowe zagadnienie ma nader istotne znaczenie ze względów teoretycznych i praktycznych. Stanowi w wymiarze formalnym pierwszy asumpt do rozpoczęcia całej mediacji. Uprawnionymi do wszczęcia mediacji in genere są m.in. pracownik, pracodawca bądź pośrednio właśnie sąd pracy.

10

Ewolucja instytucji arbitrażu inwestycyjnego w ujęciu historycznym i doktrynalnym

84%

Czernicki P., Speer Ł.

|

2018

|

vol. 13

|

issue 15 (2)

47-63

EN

It seems that investment arbitration is recently at it’s peak. That kind of dispute resolution distinguishes a tradition coming many centuries back. Considering that phenomenon it seems that particular doctrines and policies can be specified as crucial factors in the development of that legal institution. The paper is an attempt to identify the following factors and reveal the efforts of Latin American and European jurists in forming the modern investment arbitration system. For the purpose of the paper the Authors also discussed the background of specific disputes which were exemplified to show how resolution of these disputes affected legal thought and the evolution of investment arbitration.

PL

Wydający się współcześnie przeżywać apogeum swego znaczenia arbitraż inwestycyjny odznacza się wielowiekową tradycją występowania w sferze międzynarodowego obrotu gospodarczego. Zastanawiając się nad tym swoistym fenomenem warto zwrócić uwagę na wpływ wywierany na kształt tej instytucji przez rozmaite doktryny polityczne (formułowane przede wszystkim na tle problemu suwerenności państw) czy szereg wyroków wydawanych przez instytucje arbitrażowe. Niniejszy artykuł stanowi próbę identyfikacji wspomnianych czynników o charakterze politycznym, historycznym oraz prawnym. Jego celem jest w szczególności zwrócenie uwagi na istotny wkład wniesiony w kwestii formowania się doktrynalnych podstaw arbitrażu inwestycyjnego przez polityków i prawników z krajów amerykańskich oraz europejskich architektów konwencji międzynarodowych. Ponadto Autorzy starali się ukazać tło faktyczne w postaci konkretnych sytuacji spornych, których rozwiązywanie prowadziło zarówno do rozwoju myśli prawniczej, jak i do ewolucji kształtu arbitrażu inwestycyjnego.

11

Spór o wyroki interpretacyjne Trybunału Konstytucyjnego – głos w dyskusji

67%

Dąbrowski M.

Przegląd Prawa Konstytucyjnego

|

2017

|

issue 2 (36)

29-54

PL

Opracowanie składa się z kilku części. W pierwszej autor przedstawia definicję wyro-ków interpretacyjnych oraz krótką historię sporu toczącego się pomiędzy Trybuna-łem Konstytucyjnym a Sądem Najwyższym, który dotyczy ww. orzeczeń. Autor nie cytuje i nie omawia argumentów przedstawionych w literaturze przedmiotu. Wska-zuje on, że spór koncentruje się wokół trzech zagadnień: dopuszczalności wydawania wyroków interpretacyjnych, ich wiążącej mocy oraz wyroków interpretacyjnych jako podstaw do wznowienia postępowania sądowego i administracyjnego w trybie art. 190 ust. 4 Konstytucji.W drugiej części artykułu autor przedstawia argumenty przemawiające za ograni-czeniem liczby wydawanych przez TK wyroków interpretacyjnych. Spowodowane jest to faktem, iż nie posiadają one swoich podstaw prawnych w przepisach ustawy zasadni-czej oraz prowadzą do naruszenia zasady niezawisłości sędziów.W ostatniej części autor prezentuje stanowisko dotyczące jednej z genetycznych przy-czyn powstania sporu pomiędzy TK i SN. Uważa on, iż praprzyczyna konfliktu tkwi w róż-nych koncepcjach wykładni prawa stosowanych przez TK i przez sądy. Trybunał wyko-rzystuje koncepcję wykładni derywacyjnej natomiast Sąd Najwyższy z zasady koncepcję wykładnia klaryfikacyjnej. Koncepcje te nie są ze sobą spójne, oparte są na innych zało-żeniach i w konsekwencji stanowią jeden z czynników generujących spór.

EN

The article consists of few parts. At the beginning, the author discusses a definition of interpretative verdicts and a history of the dispute between The Supreme Court and the Constitutional Tribunal over this kind of judgments. The author doesn’t present argu-ments that are described in literature but climes that the dispute concernes three pro-blems: legality of interpretative verdicts, their binding force and interpretative verdicts as a base for reopening proceedings.In the second part, two arguments against delivering interpretative verdicts are for-med. The author claims that the Constitutional Tribunal should limit a number of such judgments because there is no legal ground for interpretative verdicts in the Constitution and because they abridge independence of judges of the Supreme Court and other courts.In the last part of the article, the author describes a genetic cause of the litigation be-tween the Tribunal and courts. It is claimed that the dispute has been generated by dis-sentions between methods of interpretation of legal acts used by the Tribunal and the Supreme Court. The Tribunal takes advantage of the method of derivation and the Su-preme Court usually uses the method of clarification. These methods are in contrary to each other and because of this they are the base of the dispute.

12

Jedenastowieczne echo sporu o tytuł patriarchy ekumenicznego

67%

Wolińska T.

Vox Patrum

|

2006

|

vol. 49

725-734

EN

Chronicler Rodulf Glaber has written about a Byzantine legation to Rome in ca. 1024. The envoys were to demand consent, on behalf of the patriarch and the emperor, to use the title ecumenical by the bishop of the Empire’s Capital city. Glaber’s account does not seem reliable. Still, despite some scholars’ doubts, it is believed that the legation really took place. Far-sighted plans of restoring influence in Italy and Sicily may have made Emperor Basil II take up negotiations with Rome. Yet, it was unlikely for the patriarch to seek the Pope’s consent to use the title that his predecessors had used for five hundred years. Even in the era of a fierce argument about that title, which took place during the pontificate of Gregory the Great (590-604), patriarchs did not find the Pope entitled in any way to decide about it. It is possible that the envoys brought a letter, signed by patriarch Eustacius as ecumenical patriarch, which forced Pope John XIX to express his opinion about it. According to Glauber’s account the demand of the Greeks would rouse indignation

PL

Chronicler Rodulf Glaber has written about a Byzantine legation to Rome in ca. 1024. The envoys were to demand consent, on behalf of the patriarch and the emperor, to use the title ecumenical by the bishop of the Empire’s Capital city. Glaber’s account does not seem reliable. Still, despite some scholars’ doubts, it is believed that the legation really took place. Far-sighted plans of restoring influence in Italy and Sicily may have made Emperor Basil II take up negotiations with Rome. Yet, it was unlikely for the patriarch to seek the Pope’s consent to use the title that his predecessors had used for five hundred years. Even in the era of a fierce argument about that title, which took place during the pontificate of Gregory the Great (590-604), patriarchs did not find the Pope entitled in any way to decide about it. It is possible that the envoys brought a letter, signed by patriarch Eustacius as ecumenical patriarch, which forced Pope John XIX to express his opinion about it. According to Glauber’s account the demand of the Greeks would rouse indignationin the West and conseąuently the legation left Romę without success.

13

Remedium wobec diagnozy, czyli jak liberalizm polityczny odpowiada na fakt niezgody

67%

Ciszewski W., Dyrda A.

Diametros

|

2013

|

issue 37

13-33

PL

Problematyka politycznej niezgody (political disagreement) stanowi istotny punkt wyjścia dla konstruowania współczesnych teorii politycznych. Zarazem wartość każdej teorii politycznej może być oceniona pod kątem skuteczności radzenia sobie z każdym rodzajem niezgody (sporu) politycznego. W artykule zostaje przeanalizowanych kilka filozoficznych hipotez dotyczących źródeł politycznej niezgody (teoria błędu, pluralizm wartości, idea pojęć z istoty spornych W.B. Galliego oraz kognitywistyczna teoria metafor językowych). W dalszej kolejności autorzy starają się odpowiedzieć na pytanie, czy teoria liberalizmu politycznego (J. Rawlsa i jego kontynuatorów) stanowi dobre remedium dla faktu politycznej niezgody, w świetle przedstawionych jego wyjaśnień. Przedstawiona taktyka argumentacji prowadzi do umiarkowanie entuzjastycznych wniosków, ukazując słabe strony teorii liberalizmu politycznego.

EN

The problem of political disagreement is one of the most important problems, which provides the starting point for the construction of any contemporary political theory. Moreover, each and every theory can be evaluated by taking into account the efficacy of coping with different types of political disagreements. This paper discusses four different types of political disagreement (the error theory, value pluralism, the essential contestability of concepts, Lakoff’s metaphor theory) and aims at answering the question whether the theory of political liberalism (founded by J. Rawls) is a good (i.e. efficacious) remedy for political disagreement. The result is moderately positive, as far as it reveals the weak points of this theory.

14

Dwa dokumenty w sprawie dziesięcin ze wsi Boby dla kościoła parafialnego w Opolu

67%

Łosowska A.

Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne

|

2016

|

vol. 105

197-209

EN

In the Middle Ages, tithes and tributes were, among others, the sources of the emoluments of the church benefices. Basically all the parishes had the right to collect those fees, therefore among the cases usually investigated by the church courts were disputes over tithes. One example of such a dispute was Michał’s complaint (a priest of the parish church in Opole) against Świętosław, an heir to the village of Boby. The sentence which was passed by the official of Sandomierz Mikołaj in 1413 and prepared in the form of a notarial instrument by a public notary Wit from Przełęk in the presence of Andrzej from Sandomierz-a public notary in the consistory of Sandomierz is now stored in the parish archive in Opole Lubelskie. In the document dated 4 July 1413, Mikołaj from Jeżyn, the rector of the Hospital of St. Spirit and the official of Sandomierz, ordered Świętosław, under the penalty of excommunication, to pay the outstanding sum of 14 grzywnas, additional compensation of 10 grzywnas and to give the priest from Opole a tithe of two grzywnas each year. The official’s sentence was also imposed on Świętosław’s successors. It is said that the complaint was made because Świętosław, an heir to the village of Boby, unfairly collected a predial tithe from peasants’ fields, which belonged to the church and the parish priest in Opole. Although the official’s sentence was to be the final one, it did not solve the problem of tithes from the village of Boby. The complaints of the consecutive priests of Opole made before an official court in the 17th century show that the dispute over tithes became an inherent part of the history of the two neighbouring parishes. Mikołaj’s sentence, which was published, means that the document is not the privilege of establishing a tithe from the village of Boby for the church in Opole, but an official’s sentence in the case of its non-payment. It identifies a previously unknown owner of the village of Boby and establishes earlier, than previously thought, foundation of the church in the village.

15

Alternatywne wobec drogi sądowej formy rozwiązywania sporów – uwagi ogólne na temat negocjacji i mediacji w prawie polskim

67%

Zadora K.

Roczniki Administracji i Prawa

|

2020

|

vol. 4

|

issue XX

225-234

EN

In my article I described the general assumptions of two legal institutions, i.e. negotiation and mediation as an alternative form of dispute resolution to court proceedings. Negotiations were characterized in the current legal status with a brief historical outline. I have indicated the scope of matters in which negotiations can be used as one of the ways of concluding an agreement that are binding in the Civil Code. At the same time, I drew attention to frequent mistakes made during negotiations, which result in the transfer of a dispute to court. In turn, mediation was described on the basis of civil procedure regulations. I described the way of conducting out-of-court and court mediation. I listed the types of cases in which we can use this institution and those in which mediation has been excluded from the Act.

PL

W artykule opisano ogólne założenia dwóch instytucji prawnych, tj. negocjacji i mediacji jako alternatywnej wobec drogi sądowej formy rozwiązywania sporów. Negocjacje zostały scharakteryzowane w aktualnym stanie prawnym z krótkim rysem historycznym. Wskazano zakres spraw, w których można wykorzystać negocjacje jako jeden z obowiązujących w kodeksie cywilnym sposobów zawarcia umowy. Jednocześnie zwrócono uwagę na często popełniane błędy w okresie negocjacji, które skutkują przeniesieniem sporu na drogę sądową. Z kolei mediacje zostały opisane w oparciu o przepisy kodeksu postępowania cywilnego. Wskazano sposób prowadzenia mediacji pozasądowych i sądowych. Wymieniono też rodzaj spraw, w których można korzystać z tej instytucji oraz te, w których mediacje zostały wyłączone z mocy ustawy.

16

Why Women Became the Enemy of Democracy in Poland? The Illiberal Regime’s Response to the Women’ Rights Movement

67%

Rezmer-Płotka K.

Przegląd Politologiczny

|

2022

|

issue 3

95-103

PL

Po transformacji ustrojowej w Polsce aborcja została po raz pierwszy uregulowana ustawą z dnia 7 stycznia 1993 r. o ochronie płodu ludzkiego i warunkach dopuszczalności przerywania ciąży. Od tego czasu podejmowane są próby zmiany dotychczasowego rozporządzenia. Jednak dopiero w 2016 r. doszło do ogólnopolskich protestów przeciwko zmianom w przepisach dotyczących aborcji, a następnie w 2020 r., kiedy orzeczenie Trybunału Konstytucyjnego ograniczyło możliwość przerywania ciąży w Polsce. Protesty te można rozpatrywać w kontekście procesu wdrażania rządów demokracji opancerzonej, czyli przejmowania cech niedemokratycznych reżimów przez istniejące demokracje pod przykrywką samozachowania reżimu. Celem artykułu jest zidentyfikowanie i wyjaśnienie stosunku władz do kobiet jako wroga demokracji na poziomie instytucjonalnym podczas obu fal protestów. Z badania wynika, że w badanym okresie specyficzne dla demokracji opancerzonej ograniczenia w obszarze zgromadzeń i stowarzyszeń, wypowiedzi i prasy oraz ograniczenia wolności wyznania zostały wprowadzone w celu ograniczenia aktywności protestujących postrzeganych jako wrogowie systemu demokratycznego.

EN

After the political transformation in Poland, abortion was first regulated by the Law of 7 January 1993, Protection of the Human Fetus and Conditions Permitting Pregnancy Termination. Since then, attempts have been made to change the existing regulation. However, it was in 2016 that there were nationwide protests against changes to abortion provisions, and then in 2020, when the constitutional court ruling limited the possibility of termination of pregnancy in Poland. These protests can be seen in the context of the process of neo-militant democracy rule implementation, that is, the taking over the characteristics of non-democratic regimes by existing democracies under the cover of the regime self-preservation. The aim of this article is to identify and explain the government’s attitude towards women as an enemy of democracy at the institutional level during the two waves of protests. The study shows that during the period considered, restrictions specific to neo-militant democracies in the area of assembly and association, speech and press and restrictions on religious freedom were imposed in order to limit the activity of protesters viewed as enemies of the democratic system.

17

Retoryka (klasyczna) vs retoryczność (ponowoczesna). Analiza retoryczna polemiki naukowej. Przypadek Jakuba Z. Lichańskiego i Michała Rusinka

59%

Ryszkiewicz M.

Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Poetica

|

2019

|

vol. 7

38-54

EN

The article is an attempt to describe the dispute in the theory of literature, as exemplified by a polemic between Professor Jakub Z. Lichański and Professor Michał Rusinek. The public dispute of these scholars was mainly conducted in the issues of some major Polish humanities periodicals at the beginning of the first decade of the 21st century and concerned the perception of rhetoric, which Prof. Lichański understands in a traditional but at the same time modern way, while prof. Rusinek applies conceptually sophisticated categories of postmodernity. Surprisingly, the method of describing this polemic is offered by classical rhetoric itself, which integrates textual, communicative and contextual aspects of each statement, demonstrating its persuasive, i.e.: cognitive, educational and aesthetic functions. Even in the case of a scientific dissertation, particularly, a polemical one.

PL

W artykule podjęta została próba opisania sporu w teorii (literatury) na przykładzie polemiki Panów Profesorów Jakuba Z. Lichańskiego i Michała Rusinka. Publiczna dyskusja tych uczonych prowadzona była głównie na łamach najważniejszych periodyków polskiej humanistyki w początkach pierwszej dekady XXI wieku, a dotyczyła sposobu rozumienia retoryki, którą prof. Lichański pojmuje tradycyjnie, choć zarazem nowocześnie, natomiast prof. Rusinek ujmuje retorykę w wymyślnych kategoriach ponowoczesności. Metodę opisu tego sporu przewrotnie oferuje sama retoryka (klasyczna), która integruje tekstowy, komunikacyjny i kontekstowy aspekt każdej wypowiedzi, ukazując jej perswazyjną, czyli poznawczą, wychowawczą i estetyczną, funkcję. Nawet publikacji naukowej, zwłaszcza polemicznej.

18

Korpusowe metody badania logosu i etosu

59%

Budzyńska K., Konat B., Koszowy M.

Zagadnienia Naukoznawstwa

|

2016

|

vol. 52

|

issue 3(209)

385-404

PL

Celem artykułu jest prezentacja procesu badawczego wykorzystującego lingwistyczne metody korpusowe do wzbogacania fi lozofi cznych teorii logosu (tj. struktur inferencyjnych) i etosu (tj. struktur komunikacyjnych powiązanych z charakterem czy wiarygodnością mówcy). Te dwa typy zjawisk komunikacyjnych przyciągały uwagę fi lozofów od czasów starożytnych, kiedy to Arystoteles, jako jeden z pierwszych, zaproponował sposób rozumienia tych pojęć w swojej Retoryce. Współcześnie problem eksplozji danych, związany z rozwojem nowoczesnych technologii i Internetu, postawił przed fi lozofi ą nowe wyzwanie: możliwość zautomatyzowania procesu przetwarzania dużych zasobów danych i wydobywania informacji dotyczących tego, jakie opinie i argumenty ludzie formułują, oraz tego, kto jest uznawany za wiarygodnego mówcę, wymaga dobrego zrozumienia tego, w jaki sposób ludzie faktycznie konstruują struktury logosu i etosu – nawet jeżeli są to niepoprawne konstrukcje. Stąd też w naszych badaniach stosujemy następującą metodologię: (1) wychodzimy od teorii fi lozofi cznych, (2) następnie wybieramy dziedzinę dyskursu, dla której chcemy zidentyfi kować typowe językowe zachowania związane z logosem i etosem, (3) dane te analizujemy przy użyciu wybranych teorii, (4) na podstawie statystyk i wglądu w naturę danego dyskursu formułujemy nowe twierdzenia dotyczące interesujących nas zjawisk, (5) aby w końcu móc zastosować wyniki tych badań do wspierania automatycznego wydobywania struktur logosu i etosu z dużych zasobów danych języka naturalnego.

EN

The aim of this paper is to discuss research process which employs linguistic methods of corpus analysis in order to better understand dialogue strategies people use. Theories developed in such a way are then suitable to be used for argument mining, i.e. for automated identifi cation and extraction of these strategies from large resources of texts in natural language. The paper considers two types of communication phenomena related to Aristotelian notions of logos (i.e. inferential premise-conclusion structures) and ethos (i.e.communication structures related to the character of the speaker). The goal of the paper is accomplished in four steps. The task of identifying the main problem (Sect. 1) allows us to give an outline of the corpus study method for automated argument mining (Sect. 2). Next, the explication of this method paves the way for discussing two examples of applying the corpus method to analyse logos and ethos, namely controversy and consensus (Sect. 3) and ethotic structures in a dialogue (Sect. 4).

19

Typologia konfliktów wartości

59%

Płoszczyniec A.

Kultura i Wartości

|

2022

|

issue 34

125-142

DE

Ziel dieses Beitrags ist es, die These über das Auftreten verschiedener Wertekonflikte zu begründen und diese anschließend typologisch zu veranschaulichen. Die ersten Überlegungen betreffen den allgemeinen Begriff des Konflikts sowie das Phänomen des Konflikts als Gegenstand axiologischer Untersuchungen, woraufhin die ontoaxiologischen Annahmen analysiert werden, die darauf abzielen, die Präsenz und die Vielfalt von Wertekonflikten aufzuzeigen. In der dargestellten Typologie wurde als das Kriterium der konzeptuellen Teilung der Grad der Transzendenz einer bestimmten Art von Konflikt in Bezug auf den Menschen angenommen.

EN

The aim of this text is to justify the thesis about the existence of various conflicts of values, and then to illustrate them by using a typology. The work first considers the general concept of conflict and the phenomenon of conflict as the subject of axiological investigations, and then analyzes ontoaxiological assumptions that aim to reveal the presence and multiplicity of conflicts of values. The typology presented here accepts the degree of transcendence of a conflict of a given type in relation to man as a criterion for conceptual division.

PL

Celem niniejszego artykułu jest uzasadnienie tezy o występowaniu różnorodnych konfliktów wartości, a następnie zilustrowanie ich za pomocą typologii. Pierwsze rozważania dotyczą ogólnego pojęcie konfliktu i fenomenu konfliktu jako przedmiotu dociekań aksjologicznych, po czym analizowane są założenia ontoaksjologiczne, które mają na celu unaocznić obecność i wielorakość konfliktów wartości. W przedstawionej typologii za kryterium konceptualnego podziału przyjęto stopień transcendencji danego typu konfliktu względem człowieka.

20

Konflikt z perspektywy erystyki i eutoryki

51%

Korwin-Piotrowska D.

Tematy i Konteksty

|

2017

|

vol. 12

|

issue 7

20-43

EN

The article analyzes conflict as a phenomenon connected with persuasion – close to disputes or quarrels, yet not identical with them. The background for the considerations encompasses works from various fields: sociology, linguistics, philosophy, and psychology, but rhetoric remains in the very center. The author characterizes its part dealing with absolute winning in disputes, i.e. eristic, and it presents a counterbalance to it and to the agonistic attitude. This complement is eutoric (author’s own term) as a branch of rhetoric which concentrates on positive communication based on mutual listening, empathy and a constructive dialogue, which favors prevention of conflicts, or possibly resolving them. Eutoric has its source in philosophy of dialogue, pragmalinguistics, psychology of persuasion, as well as in the theory and practice connected with mediations and negotiations.

Refine search results

Kobieta poza władzą. Polemika emancypacyjna z kulturą androcentryczną

Zasada kontradyktoryjności w małżeńskim procesie skróconym przed biskupem

NOPowcy, szczepionkowcy, odrzańcy. Słownictwo sporu o szczepienia w Polsce

Dopuszczalność poddania do rozpoznania sądowi polubownemu sporów dotyczących uchylenia lub stwierdzenia nieważności uchwał organów spółek kapitałowych

SPECYFIKA SYTUACJI KONFLIKTOWYCH W INDYWIDUALNYM PRAWIE PRACY

Preferowane podejścia do rozwiązywania konfliktów wśród polskich i amerykańskich studentów prawa, w kontekście systemu kształcenia

Kiedy dyskusja przeradza się w spór – różne odsłony programów telewizyjnych o charakterze publicystycznym w sztuce wymiany myśli i wywierania nacisków. Ujęcie genologiczne

Czy pojęcie prawa jest pojęciem z istoty spornym?

Postanowienie sądu kierujące strony do mediacji – jako inicjatywa wszczęcia mediacji w indywidualnych sprawach z zakresu prawa pracy

Ewolucja instytucji arbitrażu inwestycyjnego w ujęciu historycznym i doktrynalnym

Spór o wyroki interpretacyjne Trybunału Konstytucyjnego – głos w dyskusji

Jedenastowieczne echo sporu o tytuł patriarchy ekumenicznego

Remedium wobec diagnozy, czyli jak liberalizm polityczny odpowiada na fakt niezgody

Dwa dokumenty w sprawie dziesięcin ze wsi Boby dla kościoła parafialnego w Opolu

Alternatywne wobec drogi sądowej formy rozwiązywania sporów – uwagi ogólne na temat negocjacji i mediacji w prawie polskim

Why Women Became the Enemy of Democracy in Poland? The Illiberal Regime’s Response to the Women’ Rights Movement

Retoryka (klasyczna) vs retoryczność (ponowoczesna). Analiza retoryczna polemiki naukowej. Przypadek Jakuba Z. Lichańskiego i Michała Rusinka

Korpusowe metody badania logosu i etosu

Typologia konfliktów wartości

Konflikt z perspektywy erystyki i eutoryki