Search results

1

Indywidualizacja rodziny w ponowoczesnym społeczeństwie

100%

Mariański J., Wyższa Szkoła Nauk Społecznych z siedzibą w Lublinie, Janusz Mariański – prof. zw. dr hab. k. k.

Władza sądzenia

|

2017

|

vol. 13

PL

W niniejszym opracowaniu zwracamy uwagę na dwie zasadnicze kwestie: czym jest indywidualizacja jako zjawisko upowszechniające się w ponowoczesnych społeczeństwach i jakie są reperkusji tego procesu w życiu małżeńskim i rodzinnym. Procesy indywidualizacyjne przebiegają w zróżnicowany sposób i ze zróżnicowaną siłą w różnych dziedzinach życia społeczno – kulturowego (uwalnianie się od tradycyjnych relacji i więzi oraz wybory spośród rozmaitych opcji). Rodzina nie jest tu wyjątkiem, a procesy indywidualizacji rodziny można opisywać zarówno w ogólnych, jak i w szczegółowych wymiarach. Nie wszystkie opisane w artykule przejawy przekształceń w rodzinie mają bezpośredni i wyłączny związek z procesami indywidualizacji, niektóre z nich mają tylko związki pośrednie. Niektóre z nich są konsekwencją ogólniejszych procesów modernizacyjnych lub procesów sekularyzacji.

EN

In this study we draw attention to two fundamental issues: what is individualization as a phenomenon that is spreading in postmodern societies and what are the repercussions of this process in marital and family life. Individualization processes are running in diverse ways and strength in many areas of social and cultural life. We can observe a liberation from traditional relations and bonds, as well as choosing from many forms of those relations. The family is not an exception here – the processes of family individualization can be described on both: general and specific dimensions. Not all changes in family life described in this paper are directly connected with processes of individualization, some of them are the consequence of more general modernization processes or secularization.

2

Pojęcie zaufania w społeczeństwie nowoczesnym i ponowoczesnym

100%

Pasek A.

Uniwersyteckie Czasopismo Socjologiczne

|

2019

|

vol. 24

|

issue 1

37-46

EN

The aim of the article is to present the key features (elements) of the concept of trust in modern and post-modern society. Based on a review of selected literature on the subject from 1967-2018, models and definitions of trust were analyzed and an attempt was made to classify this concept. The study shows that social and civilization changes affect the way trust is defined.

PL

Celem artykułu jest zaprezentowanie kluczowych cech (elementów) pojęcia zaufania w społeczeństwie nowoczesnym i ponowoczesnym. Na podstawie przeglądu wybranej literatury przedmiotu z lat 1967-2018 dokonano analizy modeli i definicji zaufania oraz podjęto próbę klasyfikacji tego pojęcia. Z badania wynika, że przemiany społeczne i cywilizacyjne mają wpływ na sposób definiowania zaufania.

3

Płynne sacrum w społeczeństwie ponowoczesnym

88%

Mariański J., Wargacki S. A.

Uniwersyteckie Czasopismo Socjologiczne

|

2016

|

issue 17

7-27

PL

Próbujemy podjąć w niniejszym artykule próbę odpowiedzi na pytanie o relację pomiędzy sacrum i kulturą w dwóch społeczeństwach: w realnym społeczeństwie ponowoczesnym i w społeczeństwie wirtualnym, cyfrowym (dygitalnym). W pierwszej części opracowania zapoznamy się z samym pojęciem sacrum. Według przyjętej przez nas hipotezy w warunkach postępującej sekularyzacji społeczeństw ponowoczesnych sacrum nie zanika, ale zmienia swoje formy, pojawia się w tych obszarach życia społecznego, z których – jak się wydawało– ostatecznie wyemigrowało. Zwłaszcza w perspektywie płynności i nieprzewidywalności współczesnych społeczeństw płynna religijność i płynne sacrum mogą wykazywać tendencję do dalszego rozpadu i deregulacji. Sacrum nie zanika, lecz przybiera nowe, rozmaite formy. Rynek religii i duchowości, rynek płynnego sacrum jest wciąż znaczny. Kościoły chrześcijańskie stoją przed wielką szansą, nawet jeżeli dotychczas słabo ją wykorzystywały

4

Koncepcja „post-nowego” wychowania jako propozycja i odpowiedź na potrzeby współczesnego wychowania

75%

Frączek Z.

Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio J – Paedagogia-Psychologia

|

2017

|

vol. 30

|

issue 3

EN

Scientific literature presents different ways of describing a phenomenon of upbringing as a system. Researchers use the notion of upbringing conception, which is the source of information about description criteria, aims, values and preferred methods of upbringing. Conception of upbringing has been evolving and carries the mark of epoch in which it was created. Along with changing outlook on upbringing, expectations for teachers and educators also change. The answer to postmodern social, civilization and cultural changes as well as new educational and upbringing needs may be an idea of “post- new upbringing” presented in this text.

PL

Literatura naukowa przybliża różne sposoby opisu i ujmowania w system zjawiska, jakim jest wychowanie. Badacze posługują się przy tym pojęciem koncepcji wychowania, będącej źródłem informacji o przyjmowanych przez nich kryteriach opisu, wizjach celów, wartościach oraz preferowanych metodach wychowania. Koncepcje wychowania ewoluują i noszą ślad epoki, w której powstały, a wraz ze zmieniającymi się poglądami na wychowanie zmieniają się także oczekiwania stawiane wychowawcom. Odpowiedzią na postnowoczesne przemiany społeczne, cywilizacyjne i kulturowe oraz nowe potrzeby wychowawcze może być przedstawiona w niniejszym tekście propozycja „post-nowego” wychowania.

5

Jak i po co kształcimy socjologów?

75%

Szafraniec K.

Przegląd Socjologiczny

|

2011

|

vol. 60

|

issue 4

9-38

PL

Artykuł podejmuje pytanie o akademickie kształcenie socjologów w Polsce i jako taki relacjonuje wyniki rozpoznania skali i problemów związanych ze studiami socjologicznymi należącymi do jednych z bardziej popularnych wśród polskiej młodzieży. Podstawą źródłową analiz są – z jednej strony – dane MNiSW (dotyczące uczelni prowadzących kształcenie na kierunku socjologia, liczby studentów i absolwentów studiów socjologicznych itp.) oraz – z drugiej – dane pochodzące z badań własnych, obejmujących analizy zawartości stron internetowych ośrodków prowadzących kształcenie socjologów, opinii na temat kształcenia i studiowania socjologii zgromadzonych w wywiadach przeprowadzonych wśród osób odpowiedzialnych za organizację studiów socjologicznych (dyrektorzy instytutów, dziekani), studentów oraz osób mających doświadczenia z wykładaniem/studiowaniem socjologii za granicą (visiting professors, stypendyści programu Erasmus). Przeprowadzone analizy ujawniają (1) rosnącą ekspansję uczelni niepublicznych oraz uczelni o profilu zawodowym w kształceniu socjologów; (2) poczucie konfuzji wśród osób odpowiedzialnych za organizację studiów socjologicznych (głównie w związku z niejasnościami systemu bolońskiego); (3) silną presję studentów na pragmatyzację kierunku; (4) rozległy obszar koniecznych zmian; (5) dobra opinię o jakości kształcenia akademickiego w polskich uczelniach, złą gdy idzie o jakość nauczania, organizację studiów i relacje studenci – pracownicy. Niejasność profilu zawodowego absolwenta socjologii może być – paradoksalnie – jego mocną stroną w społeczeństwie ponowoczesnym, które potrzebuje specjalistów potrafiących rozumieć i zarządzać coraz bardziej złożonymi relacjami społecznymi.

EN

The paper considers the question of the status of teaching/studying sociology at Polish universities. The basic data were derived from two sources. They come partly from the Ministry of Higher Education (a number of public and private universities offering sociology as a field of study, numbers of students and graduates and so on). And another source of data is the author’s empirical research which includes: analysis of websites, interviews with students, lecturers, deans, visiting professors, and Erasmus beneficiaries. The study refers to the similar one made ten years ago. Comparison of both makes it possible to notice: (1) growing interest in studying sociology in Poland and increasing expansion of private universities (and vocational colleges) in this field; (2) strong students’ pressure on making sociological studies more pragmatic; (3) wide space for necessary changes and corrections; (4) confusion among managers responsible for the process of academic teaching (mostly due to the new regulations of the Bologna system); (5) good opinion about the academic level of Polish sociology but poor quality of academic teaching, badly organized process of studying and too formal relationships between students and lecturers. Ambiguity of a professional profile of the sociologist can be – paradoxically – its strong side in postmodern society which needs specialists able to understand increasingly complex social relationships in every area. There is one condition, however, sociological studies should be complemented with other ones.

6

Prawo w ponowoczesnym społeczeństwie

63%

Skąpska G.

Zarządzanie Publiczne / Public Governance

|

2008

|

issue 4(6)

55-72

PL

We współczesnym, globalizującym się społeczeństwie, określanym także jako społeczeństwo ponowoczesne, coraz trudniejsze, o ile w ogóle możliwe, staje się wykorzystanie prawa jako instrumentu rządzenia. Z jednej strony współ- czesne społeczeństwa charakteryzuje pluralizm prawny, z drugiej zaś samo prawo traci swe tradycyjne cechy, w tym przede wszystkim traci znaczenie jego ścisły i jednokierunkowy związek z państwem narodowym. W socjologicznej teorii prawa podkreśla się, że prawo się autonomizuje, a podstawą jego ważności stają się jego wewnętrzne cechy systemowe, w tym jego szczególna semantyka, a nie siła państwa. Tego rodzaju teza ma dwojakie implikacje: po pierwsze, w związku z różnymi poziomami regulacji w globalizującym się i pluralistycznym społeczeństwie ponowoczesnym, wskazuje na zwiększające się wewnętrzne zróżnicowanie prawa. Po drugie, w związku z autonomizacją prawa oraz wzrostem pluralizmu systemu społecznego podkreśla się, że we współczesnym świecie prawo powinno raczej wspomagać wewnętrzne procesy samoregulacji, stwarzając im odpowiednie ramy prawne, aniżeli w nie bezpośrednio ingerować. Teorie na temat prawa w ponowoczesnym społeczeństwie są skonfrontowane z rzeczywistymi procesami i zjawiskami towarzyszącymi przemianom prawa. W konkluzji sformułowana jest konstatacja, że współczesne zarządzanie przy wykorzystaniu prawa polega na wspomaganiu wewnętrznych procesów samoregulacji, przy wzięciu pod uwagę kontekstu społecznego owych procesów.

EN

In the contemporary globalizing society which is also sometimes referred to as a postmodern society, it is becoming more and more difficult, if at all possible, to make use of law as an instrument of government. On the one hand, contemporary societies are characterized by legal pluralism, and on the other - law itself loses its traditional features including, above all, its close and one-way relationship with nation state. In the sociological theory of law, it is emphasized that law becomes autonomous by itself and that instead of the power of state, its internal systemic features (including its unique semantics) become the basis of its validity. A theoretical argument of such kind carries twofold implications: firstly, in connection with the different levels of regulation in the postmodern society, this argument indicates an increasing internal diversity of law. Secondly, autonomization of law and an increase in the pluralism of social system indicate that law in the contemporary world preferably ought to support the internal processes of societal self-regulation instead of direct interference in these processes. Theoretical arguments related to law in the postmodern society are confronted with concrete processes and phenomena which accompany law transformations. As a conclusion, one may formulate a statement saying that governance with the use of law consists in the support of the internal processes of self-regulation, while taking into consideration the social context of these processes.

7

Single jako nowy styl życia, współczesne formy relacji międzyludzkich

63%

Markowska-Gos E.

Kultura – Przemiany – Edukacja

|

2016

|

vol. 4

58-180

PL

W społeczeństwie ponowoczesnym można mówić o intensyfikacji nowego stylu życia rodzinnego – zjawisku singli. Powstaje zasadnicze pytanie, czy jest ono wynikiem subiektywnego wyboru jednostki, czy też w jakimś stopniu konieczności – braku partnera i oczekiwania na prawdziwą miłość. Odpowiedzi na to można doszukiwać się m.in. na portalach randkowych przeznaczonych dla tej kategorii osób. Stanowi to zasadniczy cel niniejszego artykułu

EN

In postmodern society we can define an intensification of new family lifestyle – phenomenon of single people. Here comes the main question, is it the result of subjective choice or is it necessity – lack of partner and waiting for true love. We can search for answer on dating portals and this is the main aim of this article.

8

Polityka edukacyjna jako polityka prawdy w społeczeństwie ponowoczesnym

51%

Błesznowski B., Bujalski M.

Nauka i Szkolnictwo Wyższe

|

2010

|

issue 1-2(35-36)

160-171

EN

The main inspiration for for this paper came from Michel Foucaulfs concept of power/knowledge, Pierre Bourdieu’s theory of reproduction and the Ulrich Beck’s concept of reflexive modernisation. Authors aim to analyse the basie notions and ideas associated with the liberał discourse on education and knowledge reproduction in the post-modern society, characterised by globalisation of knowledge and privatisation of cognitive mechanisms. The authors posit that those processes are interrelated within the top-down, omnipresent imperative of individual self-fulfilment and rationality, which allows the market- oriented governance logie to permeate the micromechanisms of the reproduction of selfhood. As a result, we witness changes in contemporary educational curricula in the EU and OECD. Therefore, the modern education policy becomes a tool of a liberał cognition policy based on the idea of a rational actor, whereas the education system reproduces the structural marketisation of the society,

PL

Główną inspiracją do napisania niniejszego artykułu była koncepcja władzy-wiedzy Michela Foucaulta, teoria reprodukcji Pierre’a Bourdieu oraz koncepcja modernizacji refleksyjnej Ulricha Becka. Celem autorów jest analiza podstawowych pojęć oraz idei związanych z liberalnym dyskursem dotyczącym edukacji oraz reprodukcji wiedzy w społeczeństwie ponowoczesnym, odznaczającym się globalizacją wiedzy, a zarazem prywatyzacją mechanizmów poznawczych. Autorzy stawiają tezę, że wyżej wymienione procesy wiążą się w ramach odgórnego i wszechogarniającego imperatywu samorealizacji i racjonalności jednostkowej, który pozwala na przenikanie logiki zarządzania rynkiem na poziom mikromechanizmów reprodukcji podmiotowości. Rezultatem tego procesu są zmiany zachodzące we współczesnych programach edukacyjnych Unii Europejskiej i OECD. Tym samym współczesna polityka edukacyjna staje się narzędziem swoistej liberalnej polityki poznania opartej na idei rational actor, zaś system edukacji reprodukuje strukturalne urynkowienie społeczeństwa.

9

O "polityczności" andragogiki

51%

Malewski M.

Edukacja Dorosłych

|

2013

|

issue 1(68)

PL

Polityczne uwikłania nauk społecznych sprawiają, że również badania nad edukacją dorosłych są nasycone ideologicznie. Autor udowadnia tę tezę, analizując treść dwóch idei przewodnich, które zdominowały nasze myślenie o sektorze edukacji dorosłych w ostatnich kilkudziesięciu latach. Są to: idea kształcenia ustawicznego i koncepcja całożyciowego uczenia się. Są one kognitywnymi instrumentami sprawowania władzy politycznej i osiąganiu w społeczeństwach rozwiniętych demokracji stanu rządomyślności (governmentality).

EN

Due to the political entanglements of social studies, research on adult education is also ideologically driven. The author proves this thesis by analysing the contents of two leading concepts which have dominated our thinking on the adult education sector in the last several decades. These ideas are: continuing education and lifelong learning. They are cognitive instruments of governing and achieving the state of governmentality in the societies of developed democratic countries.

10

Incydenty. Badając gęste społeczeństwo

45%

Krajewski M.

Studia Socjologiczne

|

2016

|

issue 2(221)

145-162

PL

Artykuł prezentuje założenie incydentologii, czyli takiego programu refleksji i badań nad ponowoczesnością, w centrum którego znajduje się spostrzeżenie o normalności i powszechności nagłych oraz zaskakujących epizodów, i to dodatkowo występujących w roli podstawowych czynników organizujących życie społeczne. Zdarzenia tego rodzaju, dawniej marginalne, dziś uzyskują nowy status przede wszystkim ze względu na rosnącą złożoność współczesnej rzeczywistości, która z kolei czyni emergencję jednym z najważniejszych procesów ładotwórczych. Ważnym aspektem artykułu jest również próba pokazania, z jakich powodów „normalizacja” incydentu napotyka na opór tak w myśleniu potocznym, w działaniach państwa, jak i w naukowej refleksji nad życiem społecznym. Źródeł tego oporu poszukuję przede wszystkim w trwałości, wypracowanych przez nowoczesność, schematów rozumienia i wyjaśniania rzeczywistości.

EN

The article presents the assumptions of incidentology, a program of reflection and research on late-modernity which focuses on the normality and universality of sudden and surprising episodes and considers them the main factors organizing social life.. Events of this kind, formerly marginal, now obtain the new status primarily due to the increasing complexity of contemporary reality, which in its turn makes the emergence one of the most important order-making processes. An important feature of the article is an attempt to demonstrate the reasons why the „normalization” of the incident encounters opposition in popular thinking, in the practices of the state and in the scholarly reflection on social life. It is claimed that the sources of this resistance lay in the durability of the schemes of understanding and explaining social life developed by modernity.

11

Wiek jako źrodłowy, społeczno-kulturowy konstrukt w społeczeństwach tradycyjnych, nowoczesnych i ponowoczenych: co to znaczy być młodym?

38%

Dorelaitiene A.

Kultura i Wartości

|

2013

|

issue 8

DE

Das sozial-kulturelle Konstrukt des Alters in seiner objektiven und subjektiven Bedeutung veränderte sich mit der sozialen Entwicklung. Das Ziel des Artikels ist die Analyse der Veränderungen in der Wahrnehmung des Alters als sozial-kulturelles Konstrukt, die zur Erkenntnis führt, was es heißt, ein junger Mensch zu sein. Diese Fragestellungen werden im Kontext der strukturalistischfunktionalistischen Theorie von Parsons, der Theorie der Strukturierung von Giddens und der Theorie der Lebenszyklen von Beck untersucht.

EN

The sociocultural construction of age with objective and subjective meanings has been changing along with the development of society. Traditional, modern, and postmodern societies all have their own challenges related to the life course of the individual. The individual finds themselves in transition from the institutionalization and standardization of the course of life to deinstitutionalization, individualization, and de-standardization. For this reason, age as a sociocultural construct can be analyzed as a dynamic and reflexive phenomenon. Analysis of the perception of age is important in the social sciences, as it has the potential to reveal various issues in our society. In particular, this is important in discussions about youth and adulthood – in contemporary society, age is not exactly the main variable defining the group of society an individual belongs to. The aim of this paper is to analyse changes relating to age as a sociocultural construct in order to reveal what it means to be a young person with respect to tradition, both modern and postmodern. The construction of age has been analysed with recourse to T. Parsons’s structural functionalism theory, A. Giddens’ structuration theory as well as Beck’s approach to modern and postmodern society, life cycle theory.

PL

Społeczno-kulturowy konstrukt wieku, w swym obiektywnym i subiektywnym znaczeniu, zmieniał się wraz z rozwojem społecznym. Celem artykułu jest analiza przemian w percepcji wieku jako konstruktu społeczno-kulturowego, zmierzająca do odkrycia tego, co to znaczy być młodą osobą. Zagadnienia te są analizowane w kontekście strukturalistyczno-funkcjonalistycznej teorii Parsonsa, teorii strukturacji formułowanej przez Giddensa, jak również w kontekście teorii cyklów życia autorstwa Becka.

Refine search results

Indywidualizacja rodziny w ponowoczesnym społeczeństwie

Pojęcie zaufania w społeczeństwie nowoczesnym i ponowoczesnym

Płynne sacrum w społeczeństwie ponowoczesnym

Koncepcja „post-nowego” wychowania jako propozycja i odpowiedź na potrzeby współczesnego wychowania

Jak i po co kształcimy socjologów?

Prawo w ponowoczesnym społeczeństwie

Single jako nowy styl życia, współczesne formy relacji międzyludzkich

Polityka edukacyjna jako polityka prawdy w społeczeństwie ponowoczesnym

O "polityczności" andragogiki

Incydenty. Badając gęste społeczeństwo

Wiek jako źrodłowy, społeczno-kulturowy konstrukt w społeczeństwach tradycyjnych, nowoczesnych i ponowoczenych: co to znaczy być młodym?