Search results

1

Reżimy wiedzy : jak Stany Zjednoczone i Dania interpretowały kryzys stagnacji

100%

Campbell J. L., Pedersen O. K.

Zarządzanie Publiczne / Public Governance

|

2012

|

issue 1(19)

109-123

PL

Ove K. Pedersen i John Campbell podejmują próbę opisu i analizy tego, jak politycy, eksperci oraz osoby działające w obszarze reżimów wiedzy w Stanach Zjednoczonych i Danii dokonywały interpretacji międzynarodowego kryzysu przełomu lat siedemdziesiątych i osiemdziesiątych oraz jak wpłynął on na społeczne pojmowanie gospodarki. Reżimy wiedzy to pola zainteresowań instytucji badających politykę, które zbierają dane, przygotowują analizy, opracowują teorie i rekomendacje polityczne, a także upowszechniają swoje wnioski wśród decydentów po to, by wywrzeć wpływ na kształt polityki publicznej. Dla autorów, reżimy wiedzy to aparaty interpretacyjne - struktury i praktyki, poprzez które ludzie usiłują zrozumieć i znaleźć rozwiązania gospodarczych problemów kraju. Badaniu poddano Stany Zjednoczone i Danię, ponieważ reżimy wiedzy w tych krajach są znacząco odmienne, uzależnione od zakorzenionych tam instytucji politycznych i ekonomicznych. Oba reżimy wiedzy interpretują kryzys stagflacyjny w dość różny sposób, w którego konsekwencji reżim amerykański staje się bardziej rywalizacyjny, a duński - bardziej kooperatywny. W obu przypadkach kryzys ów spowodował, że społeczeństwo zakwestionowało konwencjonalne sposoby interpretacji wewnętrznej sytuacji gospodarczej i zdecydowało o wprowadzeniu wielu zmian.

EN

Ove K. Pedersen and John Campbell examine how policy analysts, experts and others operating in knowledge regimes in the United States and Denmark made sense of the international economic crisis of stagflation in the late 1970s and 1980s and how this influenced their subsequent thinking about their economies. Knowledge regimes are fields of policy research organizations that produce data, analyses, theories and policy recommendations and disseminate this information to policymakers in the hope of influencing public policy. For the authors knowledge regimes are sense-making apparatuses-structures and practices by which people try to understand and find solutions for the nations economic problems. The authors have examined the United States and Denmark because these institutions are very different in each country, depending on the political and economic institutions within which they are embedded. The most important insight of the paper is the fact that insofar as economic policy analysis and advising is concerned sense making varies according to how it is organized institutionally. The two knowledge regimes made sense of the stagflation crisis as well as subsequent difficulties in rather different ways with the American knowledge regime becoming more competitive and the Danish knowledge regime becoming more cooperative. In both cases the stagflation crisis caused people to question the conventional ways of making sense of the national economic situation and to make a number of changes.

2

Między recesją a stagflacją – oblicza nadchodzącego kryzysu

80%

Zelek A.

Zeszyty Naukowe ZPSB Firma i Rynek

|

2022

|

issue 2(62)

7-18

EN

As late as January 2022, economists around the world considered two opposing scenarios for the post-pandemic global economy. The prevailing belief was that the economy would rebound faster or slower and would, as a result, return to pre-pandemic growth paths. There were also pessimistic reports about the threat of a post-covid recession and the risk of a debt crisis. Today these scenarios are already in the archives, on the shelf of the wrong forecasting, out of date, and therefore unimportant. Today, after the war in Ukraine is another blow to the geopolitical system and to the condition of the global economy, only two alternative paths, both crisis ones, are being considered. The current projections of the condition of the global economy in the perspective of two or three years (and in the most extreme forecasts even in the perspective of a decade) doom it to recession or stagflation. At the same time, stagflation seems to be a much worse scenario than a pure technical recession. The aim of the article is to present the main factors shaping the economic situation in the nearest perspective, in the context of the serious threat of stagflation. The article refers to the global economy, but focuses mainly on the determinants of the Polish economic conditions. The author consciously warns against a defeatist scenario, which may be a long-term stagflation, and points to its objective premises.

PL

Jeszcze w styczniu 2022 roku ekonomiści na świecie rozważali dwa przeciwstawne scenariusze dla światowej gospodarki po pandemii. Dominowało przekonanie, że gospodarka zaliczy szybsze lub wolniejsze odbicie i w efekcie powróci na ścieżki wzrostu sprzed pandemii. Nie brakowało też pesymistycznych doniesień o zagrożeniu recesją pocovidową i ryzyku kryzysu zadłużeniowego. Dzisiaj te scenariusze trafiają już do archiwum, na półkę nietrafionych, nieaktualnych, a więc nieważnych. Dzisiaj, po tym jak kolejnym ciosem dla układu geopolitycznego oraz dla kondycji globalnej gospodarki jest wojna w Ukrainie rozpatrywane są tylko dwie alternatywne ścieżki, obie kryzysowe. Aktualne projekcje kondycji gospodarki globalnej w perspektywie dwóch – trzech lat (a w najbardziej skrajnych prognozach nawet w perspektywie dekady) skazują ją na recesję albo stagflację. Przy czym stagflacja zdaje się być znacznie gorszym scenariuszem niż czysta, techniczna recesja. Celem artykułu jest przedstawienie głównych faktorów kształtujących koniunkturę gospodarki w najbliższej perspektywie, w kontekście poważnego zagrożenia stagflacją. Artykuł odnosi się do gospodarki światowej, jednak koncentruje się głównie na determinantach polskiej sytuacji gospodarczej. Autorka świadomie ostrzega przed defetystycznym scenariuszem, jakim może być długotrwająca stagflacja i wskazuje na obiektywne jej przesłanki.

3

Słodko czy gorzko? – czy możliwe jest wyjście z inflacji bez kryzysu?

80%

Zelek A.

Zeszyty Naukowe ZPSB Firma i Rynek

|

2023

|

issue 2(64)

7-17

EN

The Polish economy of 2023 is experiencing serious perturbations related to the fight against inflation. Data on negative GDP growth for the first two quarters of 2023 document that Poland has just entered the phase of the technical recession. It seems, therefore, that the Polish economy is experiencing the effect of the so-called Philips curve, assuming that the cost of disinflation is recession and rising unemployment. While the situation on the Polish labour market is not undergoing major changes and there are no significant threats, the effects of the anti-inflation policy on the economic situation are clear and worrying. Meanwhile, in other economies, a phenomenon described in modern economics as a „sweet spot” is observed, i.e. the extinction of inflation without a deep recession. According to data for the first half of 2023, this extraordinary art is performed in the USA, China, and in Europe in Ireland, Slovakia and Lithuania. Does Poland have a chance for its „sweet spot”? The aim of the article is to present the main factors shaping the situation of the Polish economy in the near future, in the context of fighting with inflation. The article refers to both short-term (year 2023) and long-term (next 3 years) perspectives and focuses on exogenous and endogenous determinants of the Polish economic situation. At the same time, the article aims to answer the question about the chances of achieving the so-called „sweet spot” in Poland. The author consciously warns against a rather defeatist scenario of failure in achieving the „sweet spot”.

PL

Polska gospodarka roku 2023 doznaje poważnych perturbacji związanych z walką z inflacją. Dane dotyczące ujemnego wzrostu PKB za pierwsze dwa kwartały 2023 dokumentują, że Polska znalazła się właśnie w fazie tzw. recesji technicznej. Wydaje się więc, że gospodarka polska odczuwa efekt tzw. krzywej Philipsa, zakładającej, że kosztem dezinflacji jest recesja i wzrastające bezrobocie. O ile sytuacja na polskim rynku pracy nie ulega poważnym zmianom i nie widać tu istotnych zagrożeń, o tyle skutki polityki antyinflacyjnej dla koniunktury są wyraźne i niepokojące. Tymczasem w innych gospodarkach obserwuje się zjawisko opisane we współczesnej ekonomii jako „sweet spot” (złoty środek, punkt idealny, „słodki”) czyli wygaszenie inflacji bez głębokiej recesji. Według danych za pierwszą połowę roku 2023 ta niezwykła sztuka udaje się w USA, Chinach, a w Europie w Irlandii, Słowacji czy na Litwie. Czy Polska ma szansę na swój „sweet spot”? Celem artykułu jest przedstawienie głównych faktorów kształtujących koniunkturę polskiej gospodarki w najbliższej perspektywie, w kontekście walki z inflacją. Artykuł odnosi się zarówno do perspektyw krótkookresowych (rok 2023), jak i tych długookresowych (kolejne 3 lata) i koncentruje się na egzo- i endogenicznych determinantach polskiej sytuacji gospodarczej. Artykuł ma jednocześnie dać odpowiedź na pytanie o szanse osiągnięcia tzw. „sweet spot” w Polsce. Autorka świadomie ostrzega przed dość defetystycznym scenariuszem niepowodzenia w osiąganiu „sweet spot”.

4

Główne założenia i tezy szkoły monetarystycznej w ekonomii

71%

Klimiuk Z.

Rocznik Towarzystwa Naukowego Płockiego

|

2021

|

vol. 13

143-184

EN

The term monetarism as a term for the macroeconomic doctrine associated and identified explicitly with Milton Friedman and the University of Chicago was coined by Karl Brunner in 1968. It gained importance on theoretical grounds in the late 1960s and early 1970s, and achieved its greatest impact on economic policy in the late 1970s and early 1980s. It owed its popularity to the prevailing stagflation of the 1970s. Just as the Great Depression had shaken faith in the market and liberalism, stagflation caused a retreat from Keynesian economics and a rebirth of classical ideas. On theoretical grounds, a new and more radical school - the new classical economics - grew out of monetarism. However, it was monetarism that became part of the mainstream and the reference point for most of the discussions revolving around key theoretical issues and the role of the state in the economy. M. Friedman, born in 1912 in New York, one of the most prominent and controversial economists of the 20th century was the founder of monetarism. From the very beginning of his academic career, he was an ardent supporter of economic liberalism, and from these positions he consistently and on every occasion criticized Keynesianism, as well as neo-Keynesianism. In his opinion, market imperfections resulted from state interference in the country’s economy, and also from the monopolistic position of trade unions. He also believed that all expenditures for the improvement of the economy, as well as social protection of the poorest social groups, were unjustified. The state should limit its activities to the maintenance of public order and safety and uphold the law, especially the right to private property. Looking at the growth of the monetarist school through the lens of its historical development, we clearly see three stages. It began with the evolution of the quantity theory of money approach from the mid-1950s to the mid-1960s, through the expectations-supported Phillips curve analysis that monetarist analysis assimilated in the second half of the 1960s, and ended with the monetary approach to balance of payments and exchange rate determination that was incorporated into monetarist analysis in the early 1970s. Researchers associated with the monetarist school emphasize the pro-cyclical role of the money supply (i.e. the ahead of time movement of other variables such as wages, prices, production - both in nominal and real terms).Therefore, the central bank should ensure a constant rate of increase in the money supply (the so-called k-percentage rule) setting it at the level of 3-5% per year for the economy. The proposal of such a growth rate of supply resulted from the fact that this was the natural growth rate of the supply potential of the economy. According to monetarists, in the long run the economy approaches the state of full exploitation of production potential, so if the amount of money in circulation grows at the same rate as production, the average price level does not change, so there is no inflation.

PL

Termin monetaryzm jako określenie doktryny makroekonomicznej związanej i utożsamianej jednoznacznie z Miltonem Friedmanem i Uniwersytetem w Chicago został wykreowany przez Karla Brunnera w 1968 r. Nabrał on znaczenia na gruncie teoretycznym na przełomie lat 60. i 70. XX w., a największy wpływ na politykę gospodarczą uzyskał w końcu lat 70. i na początku lat 80. Swoją popularność zawdzięczał panującej stagflacji w okresie lat 70. Tak jak wielki kryzys spowodował zachwianie wiary w rynek i liberalizm, tak stagflacja spowodowała odwrót od ekonomii keynesowskiej i odrodzenie idei klasycznych. Na gruncie teoretycznym z monetaryzmu wyrosła nowa i bardziej radykalna szkoła – nowa ekonomia klasyczna. Jednakże to monetaryzm stał się częścią głównego nurtu i punktem odniesienia dla większości dyskusji toczących się wokół kluczowych kwestii teoretycznych i roli państwa w gospodarce.Twórcą monetaryzmu był M. Friedman urodzony w 1912 r. w Nowym Jorku, jeden z najwybitniejszych i kontrowersyjnych ekonomistów XX w. Był on od samego początku swojej kariery naukowej gorącym zwolennikiem liberalizmu gospodarczego i z tych pozycji konsekwentnie i przy każdejokazji krytykował keynesizm, a także neokeynesizm. Jego zdaniem, niedoskonałości rynku wynikają z ingerencji państwa w gospodarkę kraju, a także z monopolistycznej pozycji związków zawodowych. Uważał również, że wszelkie wydatki na poprawę koniunktury, jak również ochrona socjalna najuboższych grup społecznych, są nieuzasadnione. Państwo powinno ograniczać swoją działalność do utrzymania porządku i bezpieczeństwa publicznego i stać na straży prawa, a zwłaszcza prawa prywatnej własności. Patrząc na szkołę monetarystyczną przez pryzmat jej historycznego rozwoju, widzimy wyraźnie trzy etapy. Zaczęło się od ewolucji, jaką przeszło podejście oparte na ilościowej teorii pieniądza w okresie od połowy lat 50. do połowy lat 60., poprzez analizę krzywej Philipsa wspartej oczekiwaniami, którą analiza monetarystyczna przyswoiła sobie w drugiej połowie lat 60., a kończąc na podejściu pieniężnym do bilansu płatniczego i wyznaczania kursu walutowego, które zostało włączone do analizy monetarystycznej na początku lat 70. Badacze związani ze szkołą monetarystyczną podkreślają procykliczną rolę podaży pieniądza (tj. wyprzedzający w czasie ruch pozostałych zmiennych takich, jak płace, ceny, produkcja - zarówno w ujęciu nominalnym, jak i realnym). Dlatego też bank centralny powinien zapewnić stałe tempo przyrostu podaży pieniądza (tzw. reguła k-procent), określając ją na poziomie 3-5% rocznie dla gospodarki. Propozycja takiego właśnie tempa przyrostu podaży wynikała stąd, że tyle wynosiła naturalna stopa wzrostu potencjału podażowego gospodarki. Zdaniem monetarystów gospodarka w długim okresie zbliża się do stanu pełnego wykorzystania potencjału produkcyjnego, jeśli zatem ilość pieniądza w obiegu rośnie w identycznym tempie jak produkcja, przeciętny poziom cen nie zmienia się, więc nie zachodzi inflacja.

Refine search results

2 Zeszyty Naukowe ZPSB Firma i Rynek

1 Rocznik Towarzystwa Naukowego Płockiego

1 Zarządzanie Publiczne / Public Governance

2 Zelek A.

1 Campbell J. L.

1 Klimiuk Z.

1 Pedersen O. K.

1 2023

2 2022

1 2012

Reżimy wiedzy : jak Stany Zjednoczone i Dania interpretowały kryzys stagnacji

Między recesją a stagflacją – oblicza nadchodzącego kryzysu

Słodko czy gorzko? – czy możliwe jest wyjście z inflacji bez kryzysu?

Główne założenia i tezy szkoły monetarystycznej w ekonomii