Search results

1

Proces zarządzania zasobami finansowymi w jednostkach sektora finansów publicznych na przykładzie jednostek budżetowych

100%

Kleszcz K.

Zeszyty Naukowe Wyższej Szkoły Ekonomii i Informatyki w Krakowie

|

2018

|

issue 14

161-175

PL

Proces zarządzania zasobami finansowymi w sektorze finansów publicznych na przykładzie jednostek budżetowych jest uwarunkowany zasadnością wykorzystywania środków. Z tego względu, celem artykułu jest przedstawienie sytuacji budżetowej w aspekcie realizacji zadań obligatoryjnych i fakultatywnych jednostek organizacyjnych, na przykładzie Powiatowego Urzędu Pracy i Powiatowego Centrum Pomocy Rodzinie w realizacji z działalnością Starostwa Powiatowego w Krośnie. Dlatego przeprowadzono analizę dochodów i wydatków PUP i PCPR w latach 2013–2015, zamieszczając wyniki pracy jednostek wraz z nowymi możliwościami pomagającymi osiągnąć lepsze efekty w podejmowaniu nowych wyzwań związanych z transformacją gospodarki.

XX

The management of financial resources in the field of public finances on the example of public sector institutions is dependent on the legitimacy of how the funds are used. Therefore, the aim of the article is to present the budgetary situation in terms of the execution of mandatory and optional tasks by organizational units at the example of the District Labour Office and District Family Assistance Centre in realization with activity of the District Office in Krosno. Therefore, an analysis of the revenue and expenditure of the DLO and DFAC in the years 2013–2015 was made, presenting the performance results of the institutions together with new opportunities enabling to achieve better effects in addressing the new challenges related to the transformation of the economy.

2

Zastosowanie metody 5S do poprawy organizacji miejsca pracy w wybranej firmie produkcyjnej

100%

Jamróz A., Pleskacz A.

Zeszyty Naukowe Wyższej Szkoły Ekonomii i Informatyki w Krakowie

|

2018

|

issue 14

135-160

EN

The application of 5S method to improve the Organization of Workplace In the Chosen Production Company

3

Job stress, occupational position and gender as factors differentiating workplace bullying experience

63%

Drabek M., Merecz D.

Medycyna Pracy

|

2013

|

vol. 64

|

issue 3

283-296

PL

Wstęp: Wyniki referowanych badań wpisują się w szeroki nurt dyskusji nad korelatami mobbingu. Głównym celem badań było uzyskanie odpowiedzi na pytanie, czy płeć pracownika, jego pozycja zawodowa w firmie oraz stresogenność środowiska pracy różnicują narażenie na mobbing pracowniczy. Materiał i metody: Badania przeprowadzono z udziałem 1313 pracowników spółki transportowej. Analizowano relacje między płcią, zajmowanym stanowiskiem oraz poziomem stresu a narażeniem na mobbing (w tym na różne rodzaje działań mobbingowych, z uwzględnieniem ich sprawców). Oceny poziomu narażenia na mobbing dokonano na podstawie wyników Kwestionariusza MDM, a oceny stresu w pracy z użyciem Kwestionariusza do Subiektywnej Oceny Pracy. Wyniki: Z przeprowadzonych analiz wynika, że kobiety były bardziej narażone na mobbing (Z = –1,999; p < 0,05). Częściej od mężczyzn doświadczały też zachowań mobbingowych ze strony kolegów (Z = –2,712; p < 0,01), w tym działań godzących w wizerunek (Z = –2,922; p < 0,01) oraz relacje społeczne (Z = –3,004; p < 0,01). Kierownicy częściej od swoich podwładnych doświadczali mobbingu ogólnie (Z = ‑2,762; p < 0,01), mobbingu ze strony współpracowników (Z = –0,014; p < 0,05) oraz działań kolegów, które negatywnie wpływały na relacje społeczne w pracy (Z = –2,260; p < 0,05). Ponadto okazało się, że osoby bardziej zestresowane częściej doświadczały zarówno mobbingu ogólnie (Z = –8,171; p < 0,001), jak i mobbingu ze strony kolegów (Z = –7,114; p < 0,001) i szefów (Z = –6,716; p < 0,001) oraz wszystkich poszczególnych rodzajów zachowań (p < 0,001). Wnioski: Porównując otrzymane wyniki z danymi literaturowymi wydaje się, że konstelacja stwierdzanych związków i zależności odzwierciedla zarówno kontekst kulturowy, jak i specyficzną sytuację firmy oraz że trudno mówić o pewnych indywidualnych predyktorach mobbingu. Med. Pr. 2013;64(3):283–296

EN

Background: The results of our research broaden the knowledge concerning the correlates of mobbing. The study is aimed at finding out whether an employee's gender, his/her occupational position and level of occupational stress are related to bullying experience. Material and Methods: 1313 employees of a transport company participated in the study. The relationships between gender, occupational position, the level of stress and bullying were analysed. Bullying was measured by the use of the MDM Questionnaire, while work environment was assessed using the Subjective Assessment of Work Questionnaire. Results: It was found that women were generally more exposed to bullying than men (Z = –1.999; p < 0.05). Women experienced more bullying by their colleagues than men did (Z = –2.712; p < 0.01), in particular: bullying by colleagues that destroys the worker's image (Z = –2.922; p < 0.01) and bullying by colleagues that destroys social relations (Z = –3.004; p < 0.01). Individuals with managerial jobs experienced overall bullying (Z = –2.762; p < 0.01), bullying by colleagues (Z = –0.014; p < 0.05) and bullying by colleagues that destroys social relations (Z = –2.260; p < 0.05) more often than the individuals with non-management positions. The results of the study also indicated that employees with higher level of stress in comparison with less stressed co-workers reported more incidents of bullying behaviour (overall bullying – Z = –8.171; p < 0.001, bullying by colleagues – Z = –7.114; p < 0.001, bullying by supervisors – Z = –6.716; p < 0.001, all types of behaviour – p < 0.001). Conclusions: Comparing the results of our study to the previous research, it seems that the pattern of relationships between individual characteristics and bullying is rooted in the wider cultural context, the specificity of the company, its organisational culture as well as its situation. Therefore it's difficult to talk about irrefutable individual correlates of bullying at work. Med Pr 2013;64(3):283–296

4

Analiza występowania dolegliwości i objawów ze strony układu oddechowego u osób zatrudnionych w przemyśle na stanowiskach pracy generujących aerozol wodny. Badania pilotażowe jakości mikrobiologicznej powietrza i wody technologicznej

51%

Krogulska B., Matuszewska R., Bartosik M., Krogulski A., Szczotko M., Maziarka D.

Medycyna Pracy

|

2013

|

vol. 64

|

issue 1

47-55

EN

Background: The frequency of respiratory symptoms in workers exposed to water aerosol was evaluated along with the preliminary assessment of microbiological contamination of air and water used in glass processing plants. Material and Methods: A questionnaire survey was conducted in 131 workers from 9 glass processing plants. Questions focused on working conditions, respiratory symptoms and smoking habits. A pilot study of air and water microbiological contamination in one glass processing plant was performed. Water samples were tested for Legionella in accordance with EN ISO 11731-2:2008 and for total colony count according to PN-EN ISO 6222:2004. Air samples were tested for total numbers of molds and mildews. Results: During the year preceding the survey acute respiratory symptoms occurred in 28.2% of participants, while chronic symptoms were reported by 29% of respondents. Increased risks of cough and acute symptoms suggestive of pneumonia were found among the respondents working at a distance up to 20 m from the source of water aerosol compared to other workers (OR = 2.7), with no difference in the frequency of other symptoms. A microbiological analysis of water samples from selected glass plant revealed the presence of L. pneumophila, exceeding 1000 cfu/100 ml. The number of bacteria and fungi detected in air samples (above 1000 cfu/m³) suggested that water aerosol at workplaces can be one of the sources of the air microbial contamination. Conclusions: The questionnaire survey revealed an increased risk of cough and acute symptoms suggestive of pneumonia in the group working at a shortest distance form the source of water aerosol. Med Pr 2013;64(1):47–55

PL

Wstęp: Przedmiotem badań była ocena częstości występowania dolegliwości ze strony układu oddechowego osób narażonych na aerozol wodny w zakładach przemysłowych oraz wstępna ocena skażenia mikrobiologicznego powietrza i wody technologicznej. Materiał i metody: Opracowano ankietę, która zawierała pytania ukierunkowane na warunki pracy oraz występowanie objawów zmian w układzie oddechowym, które mogą sugerować zapalenie płuc, w tym legionelozę. Badania ankietowe przeprowadzono w 9 zakładach mechanicznej obróbki szkła, wzięło w nich udział 131 osób. Badania mikrobiologiczne powietrza i wody wykonano w 1 wybranym zakładzie. W próbkach wody oznaczano obecność bakterii z rodzaju Legionella według PN-EN ISO 11731-2:2008 oraz ogólną liczbę mikroorganizmów według PN-EN ISO 6222:2004. Badania ogólnej liczby pleśni i grzybów w powietrzu prowadzono metodą zderzeniową. Wyniki: Występowanie ostrych dolegliwości ze strony układu oddechowego odnotowano u 28,2% osób, a dolegliwości przewlekłe u 29% osób. Najczęściej występującą dolegliwością był długotrwały kaszel, który zgłaszało 16% badanych. Rzadziej zgłaszana była duszność wysiłkowa (12,9%), świszczący oddech (12,2%) oraz ból w klatce piersiowej (10,7%). Stwierdzono zwiększone ryzyko kaszlu oraz zespołu ostrych objawów, które mogą sugerować zapalenie płuc w grupie osób wykonujących pracę w odległości do 20 m od źródła aerozolu wodno-powietrznego, w porównaniu z pozostałymi pracownikami. Badania mikrobiologiczne wody technologicznej wykazały obecność bakterii Legionella pneumophila w liczbie przekraczającej 1000 jtk/100 ml. Jednocześnie odnotowano wysoką liczbę bakterii i grzybów w powietrzu (> 1000 jtk/m³), których źródłem prawdopodobnie była woda technologiczna. Wnioski: Uzyskane dane ankietowe oraz badania pilotażowe skażenia mikrobiologicznego wody i powietrza na stanowiskach pracy wskazują na istnienie realnego zagrożenia zdrowia pracowników narażonych na wdychanie skażonego aerozolu wodnego. Med. Pr. 2013;64(1):47–55

5

Sektorowa rama kwalifikacji jako narzędzie wspomagające zarządzanie zasobami ludzkimi w przedsiębiorstwach budowlanych

51%

Symela K., Woźniak I.

Edukacja Ustawiczna Dorosłych

|

2020

|

issue 2

133-146

EN

The article presents the results of the research conducted in leading construction enterprises. The research concerned the practical use of the Sectoral Qualifications Framework for the Construction Industry (SQFC) as a tool supporting HR management. The pilot implementation of SQFC took place in BUDIMEX S.A. and HOCHTIEF Poland as part of the project conducted by the Educational Research Institute “Supporting the first stage of implementation of the Integrated Qualifications System at the central administration level and institutions granting qualifications and ensuring the quality of awarding qualifications” co-financed from the European Social Fund under the Operational Program Knowledge, Education, Development (Priority II: Effective public policies for the labor market, economy and education, Measure 2.13 - Transparent and coherent National Qualifications System)

PL

W artykule przedstawione zostały wybrane wyniki badań prowadzonych w wiodących na rynku przedsiębiorstwach branży budowlanej w kontekście możliwości praktycznego wykorzystania Sektorowej Ramy Kwalifikacji w Sektorze Budownictwo (SRK-Bud) jako narzędzia wspomagającego zarzadzanie zasobami ludzkimi. Pilotażowe wdrożenie SRK-Bud miało miejsce w firmach: BUDIMEX S.A. oraz HOCHTIEF Polska i prowadzone było w ramach projektu systemowego realizowanego przez Instytut Badań Edukacyjnych Wspieranie realizacji I etapu wdrażania Zintegrowanego Systemu Kwalifikacji na poziomie administracji centralnej oraz instytucji nadających kwalifikacje i zapewniających jakość nadawania kwalifikacji współfinansowanego ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego w ramach programu Operacyjnego Wiedza, Edukacja, Rozwój (Priorytet II: Efektywne polityki publiczne dla rynku pracy, gospodarki i edukacji, Działanie 2.13 – Przejrzysty i spójny Krajowy System Kwalifikacji).

6

Badania nad skuteczną metodą oznaczania 3,3’-dimetylobenzydyny w powietrzu na stanowiskach pracy

51%

Kowalska J., Jeżewska A.

Medycyna Pracy

|

2016

|

vol. 67

|

issue 1

43-50

EN

Background 3,3’-Dimethylbenzidene (DMB) is a substance classified into the group of carcinogens. The value of maximum admissible concentration for this substance in the workplace air is not specified in Poland. Bearing in mind that DMB is used in domestic companies there is a need to develop a sensitive method for determining 3,3’-dimethylbenzidine in the work environment. Material and Methods The method consists in passing DMB-containing air through sulfuric acid-treated glass fiber filters, washing out the substance settled on the filter, using water and solution of sodium hydroxide, liquid–liquid extraction with toluene, replacing dissolvent with acetonitrile and analyzing the obtained solution. Studies were performed using high-performance liquid chromatography (HPLC) technique. An Agilent Technologies chromatograph, series 1200, with a diode-array detector (DAD) and a fluorescence detector (FLD) was used in the experiment. In the test, an Ultra C18 column of dimensions: 250×4.6 mm, particle diameter (dp) = 5 μm (Restek) was applied. Results The method is linear (r = 0.999) within the investigated working range of concentration 1.08–21.6 μg/ml, which is equivalent to air concentrations 2–40 μg/m³ for a 540 l air sample. The limit of detection (LOD) of quantification determination is 5.4 ng/ml and the limit of quantification (LOQ) – 16.19 ng/ml. Conclusions The analytical method described in this paper allows for selective determination of 3,3’-dimethylbenzidine in the workplace air in the presence of 1,4-phenylenediamine, benzidine, aniline, 3,3’-dimethoxybenzidine, 2-nitrotoluene, 3,3’-dichlorobenzidine and azobenzene. The method is characterized by good precision and good accuracy, it also meets the criteria for procedures involving the measurement of chemical agents, listed in EN 482:2012. Med Pr 2016;67(1):43–50

PL

Wstęp 3,3’-Dimetylobenzydyna (DMB) jest substancją zaklasyfikowaną do grupy substancji rakotwórczych. W Polsce nie ustalono wartości najwyższego dopuszczalnego stężenia dla tej substancji w powietrzu na stanowiskach pracy. W związku ze stosowaniem DMB w krajowych przedsiębiorstwach zaistniała potrzeba opracowania czułej metody oznaczania 3,3’-dimetylobenzydyny w środowisku pracy. Materiał i metody Metoda oznaczania polega na przepuszczaniu powietrza zawierającego DMB przez filtr z włókna szklanego z naniesionym kwasem siarkowym, wymyciu osadzonej na filtrze substancji wodą i roztworem wodorotlenku sodu, ekstrakcji ciecz–ciecz z toluenem, wymianie rozpuszczalnika na acetonitryl i analizie tak otrzymanego roztworu. Badania wykonano techniką wysokosprawnej chromatografii cieczowej (high-performance liquid chromatography – HPLC) przy zastosowaniu chromatografu cieczowego Agilent Technologies seria 1200 z detektorem diodowym (diode-array detector – DAD) i detektorem fluorescencyjnym (fluorescence detector – FLD). W badaniu wykorzystano kolumnę Ultra C18 o wymiarach: 250×4,6 mm i średnicy ziaren (dp) = 5 μm (Restek). Wyniki Metoda jest liniowa (r = 0,999) w zakresie stężeń wynoszących 1,08–21,6 μg/ml, co odpowiada stężeniom 2–40 μg/m³ dla próbki powietrza o objętości 540 l. Granica wykrywalności oznaczania ilościowego (limit of detection – LOD) wynosi 5,4 ng/ml, a granica oznaczalności (limit of quantification – LOQ) – 16,19 ng/ml. Wnioski Opisana metoda analityczna umożliwia selektywne oznaczenie 3,3’-dimetylobenzydyny w powietrzu na stanowiskach pracy w obecności 1,4-fenylenodiaminy, benzydyny, aniliny, 3,3’-dimetoksybenzydyny, 2-nitrotoluenu, 3,3’-dichlorobenzydyny i azobenzenu. Metoda charakteryzuje się dobrą precyzją i dokładnością oraz spełnia wymagania normy PN-EN 482 dla procedur dotyczących oznaczania czynników chemicznych. Med. Pr. 2016;67(1):43–50

7

Ocena przydatności wybranych modeli bezpomiarowych do szacowania narażenia dermalnego dla potrzeb oceny zgodności warunków pracy z ograniczeniami 71 i 76 załącznika XVII do rozporządzenia REACH

51%

Klimecka A., Kupczewska-Dobecka M., Konieczko K., Jurewicz J.

Medycyna Pracy

|

2023

|

vol. 74

|

issue 6

487-500

EN

Background Occupational exposure to chemicals occurs mainly through inhalation and the skin. The inhalation exposure assessment is regulated by law, while in Poland the method of conducting measurements for dermal exposure has not been indicated in the law. However, due to the restrictions 71 and 76 from Annex XVII of REACH for 1-methyl-2-pyrrolidone (NMP) and N,N-dimethylformamide (DMF), exposure assessment by the dermal route is necessary. These restrictions require to ensure that exposure of workers is below the derived no-effect levels (DNELs) for dermal exposure. The aim of the work was assessment of suitability of selected non-measurement forecasting models for the estimation of dermal occupational exposure to chemicals for the purposes of assessing compliance of working conditions with the restrictions 71 and 76 of the REACH regulation. Material and Methods Three tools estimating dermal exposure, recommended by European Chemical Agency (ECHA), were selected: ECETOC TRA, RISKOFDERM and IH SkinPerm, which were used to estimate 2 exemplary workplaces. Results Results of the estimations of dermal exposure showed that non-measuring models are useful for fulfilling the obligations under restrictions 71 and 76 of Annex XVII of REACH. The type of exposure scenario and amount of data available for the workplace are crucial for the selection of the model. The ECETOC TRA was considered the best model for this type of analysis, whose main advantages are direct comparison of the output data in mg/kg/day with the DNEL value and use of standardized descriptors system. Conclusions Exposure modeling is a good and cheap way to determine the dermal exposure magnitude at workplaces, also to comply with the requirements of restrictions 71 and 76 of Annex XVII of REACH. The application of modeling in the case of occupational exposure by the dermal route is one of the solutions when it is necessary to comply with the DNEL for dermal exposure.

PL

Wstęp Do narażenia zawodowego na substancje chemiczne dochodzi głównie drogami inhalacyjną i skórną. Ocena narażenia inhalacyjnego wynika z przepisów prawa, natomiast dla narażenia dermalnego w Polsce nie wskazano prawnie sposobu przeprowadzania badań i pomiarów. Z powodu wprowadzenia ograniczeń 71 i 76 do załącznika XVII do rozporządzenia REACH dla 1-metylo-2-pirolidonu (NMP) i N,N-dimetyloformamidu (DMF) konieczne jest przeprowadzenie oceny narażenia drogą dermalną obok oceny narażenia inhalacyjnego. Ograniczenia te wiążą się z koniecznością dotrzymania wartości pochodnego poziomu niepowodującego zmian (derived no-effect level – DNEL) dla narażenia przez skórę. Celem pracy była ocena przydatności wybranych modeli bezpomiarowych do szacowania dermalnego narażenia zawodowego na związki chemiczne dla potrzeb oceny zgodności warunków pracy z ograniczeniami 71 i 76 do rozporządzenia REACH. Materiał i metody Wybrano 3 bezpłatne narzędzia, które w zakresie zastosowań mają szacowanie narażenia dermalnego i są zalecane do tego celu przez Europejską Agencję Chemikaliów (European Chemical Agency – ECHA), tj. modele ECETOC TRA, RISKOFDERM i IH SkinPerm, którymi oszacowano narażenie na 2 przykładowych stanowiskach pracy. Wyniki Wybrano 3 bezpłatne narzędzia, które w zakresie zastosowań mają szacowanie narażenia dermalnego i są zalecane do tego celu przez Europejską Agencję Chemikaliów (European Chemical Agency – ECHA), tj. modele ECETOC TRA, RISKOFDERM i IH SkinPerm, którymi oszacowano narażenie na 2 przykładowych stanowiskach pracy. Wnioski Modelowanie narażenia jest dobrym i stosunkowo tanim sposobem określania wielkości narażenia dermalnego na stanowiskach pracy, także w celu spełnienia wymagań ograniczeń 71 i 76 załącznika XVII do rozporządzenia REACH. Zastosowanie modelowania w przypadku zawodowego narażenia dermalnego jest jednym z rozwiązań w sytuacji konieczności dotrzymania wartości DNEL dla narażenia przez skórę.

8

Nowa metoda oznaczania tolueno-2,4-diaminy i tolueno-2,6-diaminy w powietrzu na stanowisku pracy

51%

Kowalska J., Jeżewska A.

Medycyna Pracy

|

2017

|

vol. 68

|

issue 4

497-505

EN

Background Toluenediamines are harmful substances. Toluene-2,4-diamine has been assigned to Carcinogen 1B hazard class, pursuant to Regulation (European Community – EC) No. 1272/2008 of the European Parliament and of the Council, and toluene- 2,6-diamine to Mutagen 2 hazard class. The main routes of exposure to toluene-2,4-diamine and toluene-2,6-diamine are via the respiratory tract and the skin. Toluene-2,4-diamine and toluene-2,6-diamine occur in the work environment in Poland. The aim of this study was to develop and validate a method for the determination of toluene-2,4-diamine and toluene-2,6-diamine that allows the simultaneous determination of their concentrations in the workplace air by personal sampling. Material and Methods Determination of toluene-2,4-diamine and toluene-2,6-diamine derivatives in acetonitrile were carried out by means of liquid chromatography with a diode assay detector. The method involves passing amine-containing air through sulfuric acidtreated glass fiber filter, washing out the substance settled on the filter, using water and solution of sodium hydroxide, followed by the extraction with toluene, reaction with 3,5-dinitobenzoyl chloride, replacement of dissolvent with acetonitrile and analysis of obtained solution. Results The method developed in this study enables the researcher to determine the content of toluene-2,4-diamine and toluene-2,6-diamine in the presence of other hazardous substances. In the specified measuring range (2.88–57.6 μg/ml) calibration curves are linear. Under the optimized conditions of determination, the limit of detection (LOD) values achieved: 51.36 ng/ml for toluene-2,4-diamine and 52.93 ng/ml for toluene-2,6-diamine. Conclusions This method makes it possible to determine the concentration of toluene-2,4-diamine and toluene-2,6-diamine in the workplace air within the specified measuring range of 0.004–0.08 mg/m3 (for air sample volume of 720 l). Med Pr 2017;68(4):497–505

PL

Wstęp Toluenodiaminy są substancjami szkodliwymi. Tolueno-2,4-diamina została sklasyfikowana według rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (Wspólnoty Europejskiej – WE) nr 1272/2008 jako substancja rakotwórcza kategorii 1B, natomiast tolueno-2,6-diamina jako substancja mutagenna kategorii 2. Substancje te wchłaniają się do organizmu człowieka głównie przez układ oddechowy i skórę. Tolueno-2,4-diamina i tolueno-2,6-diamina występują w środowisku pracy w Polsce. Celem badania było opracowanie i walidacja metody oznaczania tolueno-2,4-diaminy i tolueno-2,6-diaminy, która umożliwi jednoczesne oznaczanie stężeń tych substancji w powietrzu na stanowiskach pracy metodą dozymetrii indywidualnej. Materiał i metody W artykule przedstawiono metodę oznaczania tolueno-2,4-diaminy i tolueno-2,6-diaminy w powietrzu na stanowiskach pracy z zastosowaniem wysokosprawnej chromatografii cieczowej (high-pressure liquid chromatography – HPLC) z detektorem diodowym. Metoda polega na: przepuszczeniu badanego powietrza zawierającego tolueno-2,4-diaminę i tolueno-2,6-diaminę przez filtr z włókna szklanego z naniesionym kwasem siarkowym(VI), wymyciu osadzonych na filtrze substancji wodą i roztworem wodorotlenku sodu, przeprowadzeniu ekstrakcji ciecz–ciecz z zastosowaniem toluenu, reakcji z chlorkiem 3,5-dinitrobenzoilu oraz wymiany rozpuszczalnika na acetonitryl. Tak uzyskany rozwór poddano analizie chromatograficznej. Wyniki Metoda umożliwia oznaczanie tolueno-2,4-diaminy i tolueno-2,6-diaminy w obecności innych substancji. W badanym zakresie stężeń (2,88–57,6 μg/ml) uzyskana krzywa wzorcowa jest liniowa. W ustalonych warunkach oznaczania granica wykrywalności (limit of detection – LOD) wynosi: 51,36 ng/ml dla tolueno-2,4-diaminy i 52,93 ng/ml dla tolueno-2,6-diaminy. Wnioski Opracowana metoda umożliwia oznaczanie tolueno-2,4-diaminy i tolueno-2,6-diaminy w powietrzu na stanowiskach pracy w zakresie stężeń 0,004–0,08 mg/m3 dla próbki powietrza 720 l. Med. Pr. 2017;68(4):497–505

9

Metoda oznaczania 1,2:3,4-diepoksybutanu w powietrzu na stanowiskach pracy

51%

Kowalska J., Jeżewska A.

Medycyna Pracy

|

2016

|

vol. 67

|

issue 5

645-652

EN

Background 1,2:3,4-Diepoxybutane (DEB) is a substance classified to a group of carcinogens. The maximum admissible concentration (MAC) value for this substance in workplace air is not specified in Poland. Due to the fact that DEB has been used in domestic companies there is a need to develop a sensitive method for determining 1,2:3,4-diepoxybutane in the work environment. Material and Methods The studies were performed using gas chromatography (GC) technique. An Agilent Technologies chromatograph, series 7890A, with a mass selective detector (5975C, Agilent Technologies, USA) was employed in the experiment. Separation was performed on a capillary column with Rtx-5MS (30 m × 0.25 mm × 0.25 μm) (Restek, USA). Results The developed method consists in passing the known volume of air through sorbent tube filled with activated carbon, desorpting the DEB vapor with dichloromethane/methanol mixture (95:5, v/v) and analyzing the obtained solution. The method is linear (r = 0.999) within the investigated working range of 0.09–2.06 μg/ml, which is equivalent to air concentrations of 5–114 μg/m³ for a 18 l air sample; limit of detection (LOD) − 9.89 ng/ml and limit of quantification (LOQ) − 29.67 ng/ml. Conclusions The described analytical method enables selective determination of 1,2:3,4-diepoxybutane in the workplace air in the presence of 1,3-butadiene, 1,2-epoxypropane, toluene, styrene and 1,2-epoxy-3-phenoxypropane. The method is characterized by good precision and accuracy and meets the criteria for measurement of chemical agents, listed in PN-EN 482:2012. Med Pr 2016;67(5):645–652

PL

Wstęp 1,2:3,4-Diepoksybutan (DEB) jest substancją zaklasyfikowaną do grupy substancji rakotwórczych. W Polsce nie ustalono wartości najwyższego dopuszczalnego stężenia dla tej substancji w powietrzu na stanowiskach pracy. W związku ze stosowaniem DEB w krajowych przedsiębiorstwach zaistniała potrzeba opracowania czułej metody oznaczania 1,2:3,4-diepoksybutanu w środowisku pracy. Materiał i metody Badania wykonano techniką chromatografii gazowej (gas chromatography – GC) przy zastosowaniu chromatografu gazowego Agilent Technologies 7890A sprzężonego ze spektrometrem mas 5975C (prod. Agilent Technologies, USA) i kolumny kapilarnej Rtx-5MS (30 m × 0,25 mm × 0,25 μm) (prod. Restek, USA). Wyniki Opracowana metoda oznaczania polega na przepuszczeniu znanej objętości badanego powietrza przez rurkę pochłaniającą wypełnioną węglem aktywnym w celu osadzenia na nim par 1,2:3,4-diepoksybutanu, desorpcji pochłoniętego DEB mieszaniną dichlorometanu i metanolu (95:5, v/v) i analizie tak otrzymanego roztworu. Krzywa kalibracji w zakresie stężeń 0,09–2,06 μg/ml jest liniowa (r = 0,999), co odpowiada zakresowi 5–114 μg/m³ dla próbki powietrza o objętości 18 l. Granica wykrywalności (limit of detection – LOD) wynosi 9,89 ng/ml, a granica oznaczalności (limit of quantification – LOQ) – 29,67 ng/ml. Wnioski Opisana metoda analityczna umożliwia selektywne oznaczenie 1,2:3,4-diepoksybutanu w powietrzu na stanowiskach pracy w obecności buta-1,3-dienu, 1,2-epoksypropanu, toluenu, styrenu i 1,2-epoksy-3-fenoksypropanu. Metoda charakteryzuje się dobrą precyzją i dokładnością oraz spełnia wymagania normy PN-EN 482:2012 dla procedur dotyczących oznaczania czynników chemicznych. Med. Pr. 2016;67(5):645–652

10

Oznaczanie niklu i jego związków w środowisku pracy

51%

Surgiewicz J.

Medycyna Pracy

|

2021

|

vol. 72

|

issue 3

267-281

EN

BackgroundNickel and its compounds have been classified as carcinogenic in a regulation of the European Parliament called the CLP Regulation (Classification, Labeling and Packaging). This substance is found in industry in the production of steel and alloys, and in the production of protective coatings. In Poland, the value of the maximum allowable concentration (MAC) for nickel and its compounds, amounting to 0.25 mg/m3, will be reduced to 0.1 mg/m3. The aim of the study was to develop a selective method for the determination of nickel and its compounds in the air at workplaces, used to assess occupational exposure and compliant with the requirements for procedures of determining chemical factors in the work environment.Material and MethodsThe atomic absorption spectrometer SOLAAR M (ThermoElectron Corporation, USA) was used in the research.ResultsThe developed determination method consists in sampling nickel and its compounds contained in the air onto a membrane filter, followed by filter mineralization with concentrated acid and the determination of nickel with the use of atomic absorption spectrometry. A 1% lanthanum buffer was used to eliminate the Fe, Co, Cr and Cu interference. The method enables the determination of nickel in a wide concentration range of 0.25–10.00 μg/ml. The characteristic concentration for the determination of nickel was 0.07 μg/ml. The limit of quantification was 0.012 μg/ ml and the limit of detection was 0.004 μg/ml. The average value of the filter recovery coefficient is 1.00.ConclusionsThe developed method for the determination of nickel and its compounds allows for a selective determination of this substance in the air at workplaces in the concentration range of 0.014–0.56 mg/m3 and 0.007–0.28 mg/m3 for an air sample with a volume of 720 l. It allows for the determination of this substance from 1/10 to 2 MAC values for the current mandatory value of 0.25 mg/m3 as well as for the 2.5 times lower hygienic standard proposed to be introduced by 2025 as binding limit value in the EU. The method meets the requirements of PN-EN 482. Med Pr. 2021;72(3):267–81

PL

WstępNikiel i jego związki w rozporządzeniu Parlamentu Europejskiego zwanym Rozporządzeniem CLP (Classification, Labelling and Packaging) zostały sklasyfikowane jako rakotwórcze. Substancje te występują w przemyśle przy produkcji stali i stopów oraz wytwarzaniu powłok ochronnych. W Polsce wartość najwyższego dopuszczalnego stężenia (NDS) dla niklu i jego związków, wynosząca 0,25 mg/m3, ulegnie obniżeniu do 0,1 mg/m3. Celem tej pracy było opracowanie selektywnej metody oznaczania niklu i jego związków w powietrzu na stanowiskach pracy, służącej do oceny narażenia zawodowego, zgodnej z wymaganiami dla procedur oznaczania czynników chemicznych w środowisku pracy.Materiał i metodyW badaniach stosowano spektrometr absorpcji atomowej SOLAAR M (ThermoElectron Corporation, USA) przystosowany do pracy z płomieniem, wyposażony w lampę z katodą wnękową do oznaczania niklu.WynikiOpracowana metoda oznaczania polega na: pobraniu niklu i jego związków zawartych w powietrzu na filtr membranowy, mineralizacji filtra za pomocą stężonego kwasu azotowego(V) z dodatkiem kwasu chlorowodorowego i oznaczaniu niklu z wykorzystaniem absorpcyjnej spektrometrii atomowej. Do eliminacji interferencji metali: Fe, Co, Cr i Cu, stosowano bufor lantanowy o stężeniu lantanu 1%. Metoda umożliwia oznaczenie niklu w szerokim zakresie stężeń: 0,25–10,00 μg/ml. Stężenie charakterystyczne oznaczania niklu wyniosło 0,07 μg/ml. Granica jego oznaczalności wyniosła 0,012 μg/ml, a granica wykrywalności – 0,004 μg/ml. Średnia wartość współczynnika odzysku z filtra to 1,00.WnioskiOpracowana metoda oznaczania niklu i jego związków pozwala na selektywne oznaczanie tych substancji w powietrzu na stanowiskach pracy w zakresie stężeń 0,014–0,56 mg/m3 i 0,007–0,28 mg/m3 dla próbki powietrza o objętości 720 l oraz na oznaczanie tej substancji zarówno od 1/10 do 2 wartości NDS dla obecnie obowiązującej wartości wynoszącej 0,25 mg/m3, jak i dla 2,5 raza niższego normatywu higienicznego proponowanego do roku 2025 jako wiążącej wartości dopuszczalnej w UE. Metoda spełnia wymagania zawarte w normie PN-EN 482. Med. Pr. 2021;72(3):267–281

11

Optymalizacja metody oznaczania siarczanu dietylu na stanowiskach pracy

51%

Kowalska J., Jeżewska A.

Medycyna Pracy

|

2018

|

vol. 69

|

issue 3

291-300

EN

Background Diethyl sulfate (DES) is a substance classified to the group of carcinogens. The value of maximum admissible concentration for this substance in workplace air is not specified in Poland. Due to the use of DES in domestic companies there is a need to develop a sensitive method for the determination of diethyl sulfate in the work environment. Material and Methods Studies were performed using gas chromatography (GC) technique. An Agilent Technologies chromatograph, series 7890A, with a mass selective detector (5975C, Agilent Technologies, USA) was used in the experiment. Separation was performed on a capillary column with Rtx-5MS (30 m × 0.25 mm × 0.25 μm) (Restek, USA). The possibility of using sorbent tubes filled with activated carbon (100 mg/50 mg), silica gel (100 mg/50 mg) and Porapak Q (150 mg/75 mg) for absorption of diethyl sulphate was investigated. Results The method of sampling air containing diethyl sulfate was developed. Among the sorbents to absorb DES Porapak Q was chosen. Determination of the adsorbed vapor includes desorption of DES, using dichloromethane/methanol mixture (95:5, v/v) and chromatographic analysis of so obtained solution. Method is linear (r = 0.999) within the investigated working range of 0.27–5.42 μg/ml, which is an equivalent to air concentrations 0.0075–0.15 mg/m³ for a 36 l air sample. Conclusions The analytical method described in this paper allows for selective determination of diethyl sulfate in the workplace air in the presence of dimethyl sulfate, ethanol, dichloromethane, triethylamine, 2-(diethylamino)ethanol, and triethylenetetramine. The method meets the criteria for performing procedures aimed at measuring chemical agents, listed in EN 482. Med Pr 2018;69(3):291–300

PL

Wstęp Siarczan dietylu (diethyl sulfate – DES) jest substancją zaklasyfikowaną do grupy substancji rakotwórczych. W Polsce nie ustalono wartości najwyższego dopuszczalnego stężenia dla tej substancji w powietrzu na stanowiskach pracy. W związku ze stosowaniem DES w krajowych przedsiębiorstwach zaistniała potrzeba opracowania czułej metody oznaczania siarczanu dietylu w środowisku pracy. Materiał i metody Badania wykonano techniką chromatografii gazowej (gas chromatography – GC) przy zastosowaniu chromatografu gazowego Agilent Technologies 7890A sprzężonego ze spektrometrem mas 5975C (prod. Agilent Technologies, USA). W badaniu wykorzystano kolumnę kapilarną Rtx-5MS (30 m × 0,25 mm × 0,25 μm) (prod. Restek, USA). Przebadano możliwość wykorzystania rurek pochłaniających zawierających: węgiel aktywny (100 mg/50 mg), żel krzemionkowy (100 mg/50 mg) oraz Porapak Q (150 mg/75 mg), do pochłaniania siarczanu dietylu. Wyniki Opracowano metodę pobierania próbek powietrza zawierających siarczan dietylu. Z sorbentów wybrano Porapak Q do pochłaniania par DES. Oznaczanie zaadsorbowanego DES polega na jego desorpcji mieszaniną dichlorometanu i metanolu (95:5, v/v) i analizie chromatograficznej tak otrzymanego roztworu. Krzywa kalibracji w zakresie stężeń 0,27–5,42 μg/ml jest liniowa (r = 0,999), co odpowiada zakresowi 0,0075–0,15 mg/m³ dla próbki powietrza o objętości 36 l. Wnioski Opisana metoda analityczna umożliwia selektywne oznaczenie DES w powietrzu na stanowiskach pracy w obecności siarczanu dimetylu, etanolu, dichlorometanu, trietyloaminy, 2-(dietyloamino)etanolu i N,N'-bis(2-aminoetylo)etylenodiaminy. Metoda spełnia wymagania normy PN-EN 482 dla procedur dotyczących oznaczania czynników chemicznych. Med. Pr. 2018;69(3):291–300

Refine search results

Proces zarządzania zasobami finansowymi w jednostkach sektora finansów publicznych na przykładzie jednostek budżetowych

Zastosowanie metody 5S do poprawy organizacji miejsca pracy w wybranej firmie produkcyjnej

Job stress, occupational position and gender as factors differentiating workplace bullying experience

Analiza występowania dolegliwości i objawów ze strony układu oddechowego u osób zatrudnionych w przemyśle na stanowiskach pracy generujących aerozol wodny. Badania pilotażowe jakości mikrobiologicznej powietrza i wody technologicznej

Sektorowa rama kwalifikacji jako narzędzie wspomagające zarządzanie zasobami ludzkimi w przedsiębiorstwach budowlanych

Badania nad skuteczną metodą oznaczania 3,3’-dimetylobenzydyny w powietrzu na stanowiskach pracy

Ocena przydatności wybranych modeli bezpomiarowych do szacowania narażenia dermalnego dla potrzeb oceny zgodności warunków pracy z ograniczeniami 71 i 76 załącznika XVII do rozporządzenia REACH

Nowa metoda oznaczania tolueno-2,4-diaminy i tolueno-2,6-diaminy w powietrzu na stanowisku pracy

Metoda oznaczania 1,2:3,4-diepoksybutanu w powietrzu na stanowiskach pracy

Oznaczanie niklu i jego związków w środowisku pracy

Optymalizacja metody oznaczania siarczanu dietylu na stanowiskach pracy