Search results

1

Gospodarka senioralna w Polsce

100%

Dorota W.

Wiadomości Statystyczne. The Polish Statistician

|

2020

|

vol. 65

|

issue 5

9-26

PL

Od początku lat 90. XX w. obserwuje się w Polsce, podobnie jak w całej Europie, istotne zmiany demograficzne. Do najważniejszych należy zaliczyć postępujący proces starzenia się ludności. Zmieniająca się struktura wiekowa ludności powoduje zmiany w zakresie oraz strukturze popytu na dobra i usługi na rynku. W związku z tym podmioty gospodarcze powinny uwzględniać specyficzne potrzeby osób starszych i starać się dostosować produkcję do tych potrzeb. W ten sposób kształtuje się gospodarka senioralna (określana też mianem srebrnej gospodarki), a w wąskim ujęciu – rynek dóbr i usług skierowanych do seniorów. Celem artykułu jest zaprezentowanie wielkości oraz struktury gospodarki senioralnej w Polsce rozumianej jako rynek dóbr i usług senioralnych. Informacje na temat tego rynku pochodzą z badania strony podażowej gospodarki senioralnej w Polsce przeprowadzonego w latach 2017–2018 w ramach prac eksperymentalnych GUS. Dane dotyczą roku 2016, chyba że zaznaczono inaczej. W celu dodatkowego scharakteryzowania rynku dóbr i usług senioralnych wykorzystano także dane pochodzące z Narodowego Funduszu Zdrowia, Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego oraz Biura Informacji Kredytowej. Jak wynika z analizy, podmioty gospodarki narodowej w Polsce nie postrzegają obecnie osób starszych jako znaczącej grupy odbiorców. Podmioty niekomercyjne znacznie częściej niż komercyjne ukierunkowują swoją działalność na zaspokajanie potrzeb seniorów. Najwięcej spośród nich działa w segmencie usług zdrowotnych i opiekuńczych, z którymi najczęściej kojarzy się srebrną gospodarkę.

2

Mobilność przestrzenna ludzi starych – aktualny stan badań

89%

Kikosicka K.

Space – Society – Economy

|

2015

|

issue 14

49-59

EN

The term of spatial mobility applies to all age groups of the population. Among researchers there is a lively debate about migration of older people caused by still progressive problem of aging. The article brings up the problem of spatial mobility in old polish and oversees research. Population of elderly people divides into three subpopulations: young seniors, older seniors, the oldest seniors. Motives, migratory patterns and socio-economic features are different in every group. Author presents research results concerning senior migration in therms of theoretical conceptions, reasons, direction and socio-economic structures.

PL

Mobilność przestrzenna dotyczy wszystkich grup wiekowych ludności. Postępujący proces starzenia się ludności wpływa na coraz częstsze poruszanie problematyki migracji osób starszych przez badaczy. Artykuł podejmuje problematykę badań dotyczących mobilności ludzi starych w polskich oraz zagranicznych badaniach naukowych. Populacja osób starszych dzieli się na trzy suppopulację, tj. młodych seniorów, starych seniorów oraz najstarszych seniorów. Motywy, przebieg migracji oraz cechy społeczno-ekonomiczne migrantów są inne w każdej z tych grup. Autorka przedstawia stan badań dotyczących migracji seniorów z uwzględnieniem koncepcji teoretycznych, przyczyn, kierunków oraz struktury społeczno-ekonomicznej migracji osób starych.

3

Organizacja systemu opieki nad seniorami wyzwaniem dla samorządów lokalnych

89%

Richert-Kaźmierska A.

Acta Universitatis Lodziensis. Folia Oeconomica

|

2020

|

vol. 3

|

issue 348

25-43

EN

A significant part of the activities undertaken so far under the senior policy, also at the local level, have been focused on seniors’ social (physical and educational) activation. The growing number of the oldest seniors, with limited independence, living alone in single‑person households, away from their families, will force the policy priorities to be reoriented in such a way as to develop efforts to provide different types of support and care for older citizens. The results of research carried out by different researchers confirm that the system of care for seniors with independence restrictions, based mainly on the family members support, is no longer applicable. However, finding a good solution in new conditions will be extremely difficult. First of all, due to the seniors’ preferences (the desire to spend old age in their own home, in familiar surroundings), social conditions and family relationships (singularization in old age, loosening family and social relationships, transferring social relationships into the virtual sphere inaccessible for many seniors), labor market situation (staff deficit in the care system) and public finances (the need to rationalize the growing public expenditure related to the provision of health and care services). The aim of the article is to present selected aspects of seniors’ care system organization in Poland in local territorial units’ perspective. In the article author presents the results of literature analysis of seniors’ care system in Poland, discusses the results of an interview conducted among the seniors of one of the Pomeranian communes regarding availability of care from the closest family members, as well as proposes the concept of organizing the local care system for seniors.

PL

Znaczna część aktywności podejmowanych w ramach polityki senioralnej, także na poziomie lokalnym, koncentruje się na społecznej (fizycznej i edukacyjnej) aktywizacji seniorów. Rosnąca liczba coraz starszych seniorów, z ograniczoną samodzielnością, mieszkających samotnie w jednoosobowych gospodarstwach domowych, z daleka od swoich rodzin, będzie wymuszać reorientację priorytetów tej polityki w taki sposób, aby rozwijać działania na rzecz zapewnienia osobom starszym wsparcia i opieki socjalno‑bytowej (w miejscu ich zamieszkania i w wyspecjalizowanych instytucjach). Wyniki badań realizowanych przez wiele ośrodków potwierdzają, że system opieki nad seniorami z ograniczeniami samodzielności, bazujący głównie na wsparciu ze strony członków rodziny, nie ma perspektyw. Znalezienie dobrego rozwiązania w nowych uwarunkowaniach będzie jednak niezwykle trudne – przede wszystkim ze względu na preferencje samych seniorów (chęć spędzenia starości we własnym domu, w znanym otoczeniu), uwarunkowania społeczne i relacje rodzinne (singularyzacja starości, rozluźnianie się więzi rodzinnych i społecznych, przenoszenie relacji towarzyskich w sferę wirtualną, niedostępną dla wielu seniorów), warunki panujące na rynku pracy (deficyt kadr w systemie opieki) oraz sytuację ekonomiczną w państwie (konieczność racjonalizowania rosnących wydatków publicznych związanych ze świadczeniem usług zdrowotnych i opiekuńczych). Celem artykułu jest przedstawienie wybranych aspektów związanych z organizacją systemu opieki nad seniorami w perspektywie lokalnej. W ograniczonych ramach opracowania przedstawiono wyniki analizy literatury z zakresu organizacji systemu opieki nad seniorami w Polsce, omówiono wyniki wywiadu przeprowadzonego wśród seniorów jednej z pomorskich gmin, dotyczące między innymi dostępności opieki ze strony najbliższych członków rodziny, a także zaprezentowano koncepcję organizacji lokalnego systemu opieki nad seniorami.

4

Podwyższanie wieku emerytalnego w Polsce przy użyciu instrumentów dobrego rządzenia

88%

Benio M.

Zarządzanie Publiczne / Public Governance

|

2014

|

issue 1(27)

65-76

PL

Negatywne efekty dobrze zdiagnozowanej w literaturze tendencji starzenia się ludności są w wielu krajach europejskich łagodzone przez stopniowe podnoszenie minimalnego ustawowego wieku emerytalnego. Taka reforma jest jednak zawsze społecznie niepopularna. Wymaga dialogu partnerów społecznych, debaty politycznej, badania opinii publicznej i stosowania innych narzędzi interaktywnego rządzenia. Hipoteza, że stosowanie interaktywnych metod rządzenia w procesie legislacyjnym oraz w kształtowaniu polityki społecznej w ogólności prowadzi do zwiększenia akceptacji społecznej niepopularnych reform, została przetestowana na ustawodawstwie podwyższającym wiek emerytalny w Polsce. Wnioski wykraczają poza zagadnienia związane z systemem zabezpieczenia społecznego. Podwyższenie ustawowego wieku emerytalnego jest tylko środkiem do wydłużenia okresu aktywności zawodowej. Ma prowadzić do opóźnienia rzeczywistego wieku emerytalnego. W artykule podano w wątpliwość sprawczą rolę prawa w realizowaniu celów polityki społecznej. Ustawa przestaje być najskuteczniejszym środkiem osiągania celów polityki społecznej. Jako narzędzia skuteczne zaproponowano popularyzację i rozwój „srebrnej gospodarki” oraz aktywne zarządzanie wiekiem w przedsiębiorstwach. Narzędzia dobrego rządzenia, inne niż stanowienie prawa, mogą skuteczniej prowadzić do indemnifikacji społecznej na starość oraz stabilności systemu emerytalnego.

EN

In many European countries, the well-diagnosed population ageing tendency leads to gradual raising of the minimum statutory pension age. Such a reform is socially unpopular and requires social partners’ dialogue, political debate, public opinion surveys, and other participatory governance measures. We assume that if more interactive instruments were used in the legislative process and in shaping social policy in general, people would more easily accept otherwise unpopular reforms. Th e hypothesis is tested on the case of the legislature raising minimum statutory pension age in Poland. Th e conclusions go beyond the social security system. Raising statutory pension age is only a means to lengthen the economic activity period by postponing real labour exit age. From that point of view, in the paper, the lawmaking process is questioned as the most powerful tool to achieve social policy outcomes. We suggest the development of silver economy and active-age management on a micro scale should be complementary good governance tools leading to social inclusion in the old age, and to sustainability of the pension system.

5

TRZY KOLORY: SREBRNY. CO TO TAKIEGO SILVER ECONOMY?

75%

Szukalski P.

Polityka Społeczna

|

2012

|

vol. 39

|

issue 5-6(458-459)

6-11

PL

Starzenie się ludności coraz częściej nie jest już postrzegane wyłącznie w kategoriach społecznego zagrożenia, lecz jako wyzwanie, a nawet szansa. Dzieje się tak dzięki rozwojowi „srebrnej gospodarki”, tj. działaniom ukierunkowanym na przygotowanie społeczeństwa, organizacji i jednostek do starzenia się, a przede wszystkim podtrzymanie aktywności i samodzielności osób starszych. W artykule omówiona została koncepcja „srebrnej gospodarki”, jej zalety i wady oraz możliwości rozwoju w Polsce.

EN

Population ageing is more and more often regarded not as a threat but as challenge or even a chance for society. The evolution is related with development of the so-called silver economy. The term means all activities aimed at preparing society, organizations, and individuals for ageing, and first of all at sustaining activities, autonomy, and self-dependence of the older people. The paper is to present the concept of the “silver economy”, its pros and cons, and to assess if it is possible to implement the type of activities in Poland.

6

OCENA PRZESTRZENNEGO ZRÓŻNICOWANIA ZJAWISKA STAROŚCI DEMOGRAFICZNEJ W POLSCE

75%

Wasilewska E.

Metody Ilościowe w Badaniach Ekonomicznych

|

2018

|

vol. 19

|

issue 2

171-182

PL

W opracowaniu przedstawiono przestrzenne zróżnicowanie poziomu starości demograficznej w Polsce w przekroju województw. Okres badań obejmował lata 1992-2016. Wykorzystano relacyjne miary starości demograficznej w ujęciu statycznym. Stosując metodę rang utworzono rankingi województw z punktu widzenia zaawansowania starości demograficznej. Na podstawie miary zagregowanej dokonano podziału województw na grupy charakteryzujące się podobieństwem poziomu starości społeczeństwa.

EN

The study presents the spatial diversity of the demographic old age in Poland in the cross-section of voivodships. The research period covered the years 1992-2016. The relational measures of demographic ageing in a static approach were used. Using the rank method, rankings of voivodships were created from the point of view of the advancement of demographic ageing. Based on the aggregate measure, the voivodships were grouped due to the demographic old age.

7

Introduction: Towards a Sociology of Ageing in Central and Eastern Europe

75%

Hoff A., Perek-Białas J.

Studia Socjologiczne

|

2015

|

issue 2(217)

9-21

EN

While Central and Eastern European (CEE) countries have not yet dealt with all social problems resulting from the post-communist transformation process they are faced with a new challenge – the transition towards ageing societies. Demographic projections indicate that CEE is en route towards becoming the oldest part of Europe in the second half of the 21st century. This article argues that the sociology of ageing is uniquely equipped with the necessary toolkit for analysing emerging social problems and social cleavages characteristic of ageing societies and for proposing mechanisms for their solution. Subsequently, we will outline the contribution of sociology of ageing theory building to the analysis of ageing societies, beginning with the international sociology of ageing before focusing specifically on the sociology of ageing in CEE. The introduction of the articles in this Special issue of STUDIA SOCIOLOGICZNE is embedded in this discussion.

PL

Kraje Europy Środkowej i Wschodniej nie poradziły sobie jeszcze ze wszystkimi problemami wynikającymi z postkomunistycznych procesów transformacji, a stoją w obliczu nowych wyzwań wynikających ze starzenia się społeczeństw. Prognozy demograficzne wskazują, że kraje te będą najbardziej zawansowanymi ze względu na wiek w Europie w drugiej połowie XXI wieku. Artykuł wskazuje, że socjologia starzenia jest wyjątkowo przygotowana do analizowania pojawiających się problemów społecznych, prezentacji społecznych aspektów starzejących się populacji, ale też oferuje mechanizmy, które mogą być rozwiązaniami tych problemów. W artykule pokazujemy wkład socjologii starzenia w rozwój teoretycznych podstaw analizy starzejących się społeczeństw. Rozpoczynamy od przeglądu międzynarodowego kontekstu teoretycznych podstaw socjologii starzenia, aby zaprezentować krótki przegląd rozwoju socjologii starzenia w krajach Europy Środkowej i Wschodniej, szczególnie w Polsce. Wprowadzenie w artykuły specjalnego numeru „Studiów Socjologicznych” jest też częścią tej dyskusji.

8

Aktywność zawodowa osób starszych na rynku pracy w cieniu pandemii koronawirusa

75%

Zych A. A.

Praca Socjalna

|

2020

|

vol. 35(6)

21-33

PL

Demograficzne starzenie się wpływa na rynek pracy, ponieważ starzeniu podlegają również zasoby ludzkie rynku pracy, które w procesie dezaktywizacji zawodowej stają się istotnym problemem społeczno-ekonomicznym państwa. Prowadzą do pogłębiania się różnicy pomiędzy wpływami a wydatkami na świadczenia emerytalne, jak również do zawężania rynku pracy. Autor omawia podstawowe determinanty dezaktywizacji na rynku pracy oraz bariery aktywizacji zawodowej osób starszych. Głównym wątkiem tematycznym artykułu uczyniono jednak wpływ pandemii koronawirusa na sytuację „odchodzącej generacji” na współczesnym rynku pracy.

9

Impact of the ageing of populations on local government revenues and expenditures

75%

Kopańska A.

Wiadomości Statystyczne. The Polish Statistician

|

2023

|

vol. 68

|

issue 3

1-21

PL

Starzenie się ludności jest wyzwaniem dla finansów publicznych. Problem ten lepiej rozpoznano na poziomie państwa niż na poziomie jednostek samorządowych. Celem badania omawianego w artykule jest ocena wpływu starzenia się mieszkańców na dochody i wydatki gmin ogółem oraz na ich najważniejsze części. Przeprowadzono analizę ekonometryczną (regresję z efektami stałymi) danych panelowych dla 2414 gmin za lata 2004-2019, które pochodziły ze sprawozdań budżetowych zbieranych przez Ministerstwo Finansów. Poprzedzono ją przeglądem literatury międzynarodowej i analizą zmian demograficznych w gminach opartą na danych z Banku Danych Lokalnych GUS. Pozytywnie zweryfikowano hipotezę, że w przypadku wzrostu udziału osób starszych w populacji budżet gminy się kurczy. Zaobserwowano również spadek dochodów i wydatków per capita. Może się to przekładać na niższą jakość usług publicznych oferowanych przez starzejącą się gminę lub ich mniejszą dostępność, co w największym stopniu dotknie osoby niesamodzielne i uboższe, które częściej niż inni korzystają z lokalnych usług publicznych. Jak wykazano w badaniu, gminy z przewagą ludzi starszych wydają mniej na domy opieki społecznej niż gminy z mniejszym odsetkiem seniorów, chociaż właśnie ta forma wsparcia jest szczególnie potrzebna w starzejących się gminach. Problem starzenia się ludności może zatem pogłębiać nierówności horyzontalne między gminami. Przeciwdziałanie temu zjawisku wymaga nie tylko odpowiedniej polityki centralnej, lecz także opracowania strategii lokalnych.

EN

Ageing populations are a challenge for public finances. The problem is recognised better at country than at local level. This study aims to analyse the impact of the ageing of populations on the revenues and expenditures of Polish municipalities, as well as on their most important components. The author performed an econometric analysis (fixed effects regression) of panel data for 2,414 municipalities between 2004 and 2019. The data for the study was obtained from budgetary statements of Polish municipalities collected by the Ministry of Finance. It was preceded by an international literature review and an analysis of demographic changes in municipalities. The demographic data came from the Local Data Bank of Statistics Poland. The study positively verified the hypothesis that if the proportion of elderly citizens in a municipality increases, the local budget shrinks. A decrease in revenues and spending per capita was observed, which could mean that in ageing municipalities, citizens receive fewer and/or lower-quality public services. Since public services are in greater demand among lowerincome and less self-supporting citizens, they will be influenced by the cutting of local budgets to the largest extent. The study showed that ageing municipalities tend to spend less on care homes than those where the proportion of the elderly is smaller, even though this form of care is particularly needed in ageing communities. It means that the ageing problem might deepen horizontal inequalities between municipalities. Preventing this from happening requires effective local strategies in addition to a well-devised central policy.

10

Zarządzanie ryzykiem demograficznym wobec procesu starzenia się zasobów pracy

75%

Jurek Ł.

Przegląd Prawno-Ekonomiczny

|

2021

|

issue 3

43-64

EN

The radical demographic changes that are taking place nowadays have a fundamental impact on enterprises. Along with the aging of the labour force in the economy, the workforce in enterprises is also aging. Increase in the number of older workers may be a source of potential problems that may disrupt and, in extreme cases, even destabilise the functioning of businesses. This is a new threat that is called the demographic risk. The aim of the article is to recognise the awareness of demographic risk in enterprises located in Poland and also to identify the (potential) methods of managing this risk. The results obtained suggest that aging workforce is an unrealized risk. Only a minority of respondents expect an increase in the number of older workers in their company. Moreover, they do not have a proper recognition of the potential consequences of such an increase. In such circumstances, the ability to identify or assess the risk, and thus the ability to control the risk, is very limited.

PL

Dokonujące się współcześnie radykalne przeobrażenia demograficzne mają zasadniczy wpływ na funkcjonowanie przedsiębiorstw. Wraz ze starzeniem się zasobu siły roboczej w gospodarce narodowej starzeje się także kadra pracownicza w podmiotach tworzących tę gospodarkę. Wzrost liczby starszych pracowników może stanowić źródło potencjalnych problemów, które zakłócają, a w skrajnych przypadkach wręcz destabilizują prowadzenie działalności biznesowej. Jest to nowe zagrożenie, które przyjęło się określać mianem ryzyka demograficznego. Celem artykułu jest po pierwsze, rozpoznanie świadomości ryzyka demograficznego w przedsiębiorstwach zlokalizowanych na terytorium Polski, a po drugie, zidentyfikowanie (potencjalnych) działań podejmowanych na rzecz zarządzania tym ryzykiem. Uzyskane wyniki badania własnego sugerują, że starzenie się zasobu siły roboczej w dużym stopniu jest ryzykiem nieuświadomionym. Tylko niewielka część respondentów spodziewa się wzrostu liczby starszych pracowników w ich firmie. Ponadto nie mają oni właściwego rozeznania na temat potencjalnych konsekwencji takiego wzrostu. W tych okolicznościach przeprowadzenie rzetelnej identyfikacji czy oceny ryzyka, a tym bardziej możliwość skutecznego sterowania nim, jest mocno ograniczone.

11

PROBLEMY DEMOGRAFICZNE KUBY PRZEZ PRYZMAT STARZENIA SIĘ LUDNOŚCI

75%

Dembicz K.

Ameryka Łacińska. Kwartalnik analityczno-informacyjny

|

2012

|

vol. 20

|

issue 3-4(77-78)

76-83

PL

W niniejszym artykule przedstawiony został aktualny stan demograficzny Kuby, a także koszty procesu starzenia społeczeństwa kubańskiego. Podjęta została próba oceny działań rządowych w tej sferze.

EN

In this article we present the current state of Cuba's demography and the costs of an aging society. We will attempt to evaluate government action in this area.

12

Ocena procesu starzenia się ludności krajów Unii Europejskiej za pomocą modelu konwergencji beta

75%

Adrianowska J.

Wiadomości Statystyczne. The Polish Statistician

|

2022

|

vol. 67

|

issue 7

35-53

EN

The aging process of European populations is intensifying. The aim of the article is to assess this phenomenon in EU member states using basic demographic coefficients and to answer the question of how the Polish population is aging compared to the EU. The values of the coefficients were calculated on the basis of data obtained from the Eurostat database and cover the years 2010 and 2016–2019. The assessment of the analogy of the aging process between the populations of EU countries was based on the beta convergence model, determined for each of the analysed population aging indicators of the 28 EU member states. The results of the calculations show a convergence in the analysed period: countries where at the beginning of the research period the values of a given indicator were lower demonstrated a greater increase of this measure than countries for which the initial values of the given indicator were higher. This observation leads to the conclusion that the differences between EU countries in terms of the aging of the populations is decreasing.

PL

W Europie nasila się proces starzenia się ludności. Celem badania omawianego w artykule jest próba oceny tego zjawiska w krajach Unii Europejskiej z wykorzystaniem podstawowych współczynników demograficznych oraz jego przebiegu w Polsce na tle UE. Wartości współczynników obliczono na podstawie danych za lata 2010 i 2016–2019 pochodzących z bazy Eurostatu. Ocenę analogii w procesie starzenia się ludności krajów UE przeprowadzono za pomocą modelu konwergencji beta, wyznaczonego w odniesieniu do każdego z badanych wskaźników starzenia się populacji 28 krajów UE. Wyniki obliczeń wskazują na konwergencję w analizowanym okresie – w krajach, które charakteryzowały się niższymi wartościami danego wskaźnika na początku okresu badawczego, nastąpił większy wzrost wartości tej miary niż w krajach, dla których wyjściowe wartości danego wskaźnika były wyższe. Obserwacja ta pozwala wysnuć wniosek, że różnice pomiędzy krajami UE dotyczące starzenia się ludności maleją.

13

Przyczyny kryzysu ubezpieczeń emerytalnych we współczesnym świecie na przykładzie Polski

75%

Kietlińska K.

Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio H – Oeconomia

|

2018

|

vol. 52

|

issue 1

EN

The paper discusses the problem of the socio-demographic changes in the modern world. They consist mailnly decreasing birth rate and increasing number of people in retirement age. These changes have a negative impact on the pension system. The main problem discussed in this paper concerns the impact of these negative trends on the pension system in Poland in the context of the decrease of the retirement age from 67 years for all citizens to 60 years for women and 65 years for men, which is planned to enter into force on 1 October, 2017.

PL

W artykule podjęto problem zmian społeczno-demograficznych we współczesnym świecie. Polegają one m.in. na obniżeniu wskaźnika dzietności i wzroście liczby osób w wieku poprodukcyjnym. Te zmiany wpływają negatywnie na system emerytalny. Główny problem podjęty w artykule dotyczy wpływu tychnegatywnych tendencji na system emerytalny w Polsce w kontekście obniżenia od 1 października 2017 r. wieku emerytalnego z 67 lat do 60 lat dla kobiet i 65 lat dla mężczyzn.

14

Miary starości i starzenia się ludności w ujęciu potencjalnym – analiza na przykładzie Polski

75%

Adrianowska J.

Acta Universitatis Lodziensis. Folia Oeconomica

|

2021

|

vol. 1

|

issue 352

87-110

EN

The article presents the proposals for population aging rates defined from the perspective of potential demography – in a static and dynamic perspective. It also presents the method of calculating life potentials for the population and for individual age groups, which are the starting point in potential demography. The values of the population aging rates in terms of the concepts of potential demography were calculated for Poland as a case study.

PL

Artykuł przedstawia propozycje współczynników starzenia się ludności z perspektywy demografii potencjalnej – w ujęciu statycznym i dynamicznym. Prezentuje sposób wyliczania potencjałów życiowych dla populacji oraz dla poszczególnych grup wiekowych, które stanowią punkt wyjścia w demografii potencjalnej. Wartości współczynników starzenia się ludności w kategoriach pojęć demografii potencjalnej zostały obliczone na przykładzie Polski.

15

Selected factors of depopulation in South-Eastern Europe

75%

Zienkiewicz T., Zienkiewicz E.

Wiadomości Statystyczne. The Polish Statistician

|

2024

|

vol. 69

|

issue 2

1-17

PL

Procesy transformacyjne zachodzące na przełomie XX i XXI w. w Europie Południowo-Wschodniej, które obejmowały sferę polityczną, społeczną i gospodarczą, przy- niosły skutki w postaci negatywnych zjawisk demograficznych. Celem badania omawianego w artykule jest ocena przestrzennego zróżnicowania poziomu starości demograficznej, określenie dynamiki procesu starzenia się ludności oraz wyjaśnienie zależności pomiędzy ruchem naturalnym, dzietnością i saldem migracji w tym regionie Europy. Badanie opierało się na danych z bazy Banku Światowego za lata 1990–2020. Do określenia poziomu starości demograficznej wykorzystano metodę statyczną, a do określenia fazy starzenia się populacji – metodę dynamiczną. Saldo ruchu naturalnego zostało obliczone przy użyciu metody najmniejszych kwadratów. Z badania wynika, że w analizowa- nym okresie populacja mieszkańców Europy Południowo-Wschodniej zmniejszyła się o blisko 8 mln (12% ogółu populacji w 1990 r.). Udział osób w wieku 65 lat i więcej w populacji ogółem wzrósł z 9,6% do 18,7%, a stosunek osób w wieku 65 lat i więcej do osób poniżej 15. roku życia przekroczył 100%. Przeprowadzone badanie powinno być kontynuowane w celu zrozumienia wzorców starzenia się populacji w tym regionie, dzięki czemu łatwiejsze może się stać wprowadzenie odpowiednich polityk umożliwiających złagodzenie negatywnych skutków depopulacji.

EN

The transformation processes in the political, social, and economic spheres taking place at the turn of the twentieth and twenty-first centuries in South-Eastern Europe (SEE) resulted in negative demographic phenomena. The aim of the study discussed in the article is to assess the geographical distribution of the demographic age, determine the indices of the dynamics of the ageing process of the SEE population and explain the relationship between the natural movement, fertility and the level of migration. The study is based on the data for the years 1990-2020 from a database of the World Bank. The study used the static method to determine the structure of the demographic old age and the dynamic method to determine in which phase of ageing the population was. Natural movement balances were examined using the least squares method. The study found that the population of the SEE residents in the tested period decreased by nearly 8 million (by 12% of the SEE total population from 1990). The proportion of people aged 65 and over in the total population increased from 9.6% to 18.7%, and the ratio of residents aged 65 and over to those under 15 exceeded 100%. Further study of this phenomenon will help understand the ageing patterns of the SEE population, which may facilitate the application of specific policies designed to mitigate the negative effects of depopulation in the region.

16

Przestrzenne zróżnicowanie starzenia się ludności w Łodzi

71%

Janiszewska A., Dmochowska-Dudek K.

Space – Society – Economy

|

2017

|

issue 20

9-22

EN

This article presents the issue of population ageing in the city of Łódź, which currently has the fastest ageing society among the largest Polish cities. The level and the dynamics of population ageing have been analysed, as well as spatial diversification of the ageing process due to information from Local Data Bank of Central Statistical Office and National Census 2011 data.

PL

Opracowanie podejmuje problematykę związaną ze zjawiskiem starzenia się ludności. W artykule przedstawiono starzenie się ludności w Łodzi, w której obecnie obserwuje się najwyższy poziom zaawansowania procesu starzenia wśród największych miast Polski. W tym celu poddano analizie nie tylko poziom i tempo tego procesu w mieście, ale także zróżnicowanie przestrzenne starzenia się ludności w Łodzi. Analiza procesu starzenia się ludności została przeprowadzona na podstawie danych statystycznych pochodzących z bazy BDL (poziom i tempo starzenia), jak również z NSP 2011 (dywersyfikacja przestrzenna).

17

An Attempt to Identify Factors Influencing Retirement Decisions in Poland

71%

Ruzik-Sierdzińska A.

Acta Universitatis Lodziensis. Folia Oeconomica

|

2018

|

vol. 4

|

issue 336

43-59

PL

Badania naukowe i dyskusje praktyków o negatywnych konsekwencjach starzenia się ludności zaowocowały reformami mającymi wydłużyć aktywność na rynku pracy przyszłych pokoleń, które będą żyły dłużej niż pokolenia poprzednie. Najczęściej reformowano systemy emerytalne. W Polsce od transformacji gospodarczej, czyli od początku lat dziewięćdziesiątych XX w., reguły emerytalne były zmieniane wielokrotnie. Wprowadzono zasiłki i świadczenia przedemerytalne skierowane do osób, które straciły pracę w starszym wieku. W 2009 r. zlikwidowano wcześniejsze emerytury (z kilkoma wyjątkami), od 2013 roku rósł wiek emerytalny, który w roku 2017 obniżono do poprzedniego poziomu. Celem artykułu jest analiza czynników mających wpływ na przechodzenie na emeryturę w Polsce. Wiedza na ten temat jest ważna dla tworzenia i wdrażania odpowiedniej polityki, a także dla prognozowania zmian przyszłej podaży pracy. Zbadano, jakie czynniki i w jakim stopniu wpływały na decyzje emerytalne Polaków w ostatniej dekadzie, ze szczególnym uwzględnieniem rozwiązań systemu emerytalnego. Do analiz wykorzystano przede wszystkim dane Badania Aktywności Ekonomicznej Ludności (BAEL) dla lat 2005–2016 oraz statystyki Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Policzono i przedyskutowano prawdopodobieństwo odpływu z zasobów pracy. Dodatkowo, na podstawie indywidualnych danych BAEL z lat 2013–2016 dla osób w wieku 50–74 lata, oszacowano modele regresji logistycznej szans bycia biernym zawodowo. W artykule pokazano, że na decyzje emerytalne w Polsce wpływa m.in. wykształcenie i stan zdrowia. Co więcej, zachowania starszych osób na rynku pracy zależą od zachęt ekonomicznych stwarzanych przez system emerytalny, w tym zwłaszcza od obowiązującego wieku emerytalnego.

EN

Discussions on how to prevent negative economic consequences of ageing of societies have resulted in the reforms that should prolong labour market participation and postpone retirement of longer living generations. Pension systems are among those reformed most frequently. Also in Poland – since the beginning of economic transformation in the early 1990s – retirement rules have changed many times. Pre‑retirement benefits and allowances have been introduced to help those who became unemployed at an older age. Since 2009 early retirement is not possible any more (with some exceptions), the standard retirement age continued to increase since 2013 and then it decreased again in 2017. The aim of the paper is to analyse the driving forces of retirement in Poland. Such knowledge is important to develop proper policies and expectations about labour supply decisions. We have analysed what factors influenced retirement decisions in the last decade, with a special focus on pension system regulations. The main data sources used in this paper are Labour Force Survey (BAEL) data for the years 2005–2016 and the Social Insurance Institution statistics. Probabilities of retirement from the labour force were presented and discussed. Then, individual BAEL data for persons aged 50–74 in the years 2013–2016 were used to estimate logistic regression models of odds of labour market inactivity. The results show that education or health status are significant factors influencing retirement decisions in Poland. Additionally, older workers react to economic incentives for retirement created by the pension system, mainly the retirement age.

18

Obraz starości demograficznej w krajach UE a stan zdrowia jej mieszkańców

71%

Janiszewska A.

Space – Society – Economy

|

2015

|

issue 14

25-48

EN

Population ageing has been observed in the 28 countries of the EU for many years. It is a spatially diverse process. The growing percentage of the elderly people influences the health of societies. The health state of the elderly is, among the factors influencing their quality of life, a crucial element associated with the need for the subjective feeling of satisfaction with a fulfilment of the health potential and an active social life. The purpose of the work is to present the selected aspects of the ageing process in the countries of the EU and the selected aspects of the characterisation of the EU inhabitants aged 65 and above in terms of health.

PL

W krajach UE 28 obserwujemy od wielu lat starzenie się ludności. Jest to proces zróżnicowany przestrzennie. Powiększanie się odsetka ludzi starych nie pozostaje bez wpływu na sytuację zdrowotną społeczeństw. Wśród czynników wpływających na jakość życia ludzi starych, ich stan zdrowia jest elementem bardzo istotnym, związanym z potrzebą subiektywnego odczuwania satysfakcji ze swojego pełnego potencjału zdrowotnego i pełnienia aktywnego życia społecznego. Celem opracowania jest zaprezentowanie wybranych aspektów procesu starzenia się ludności krajów unijnych oraz wybranych aspektów zdrowotnej charakterystyki mieszkańców powyżej 65. roku życia w krajach unijnych.

19

Starzenie się ludności Łodzi na tle największych polskich miast od początku XX wieku.

63%

Szukalski P., Uniwersytet Łódzki; Wydział Ekonomiczno-Socjologiczny; Instytut Statystyki i Demografii

Acta Universitatis Lodziensis. Folia Sociologica

|

2010

|

vol. 35

PL

Ostatnie stulecie to okres głębokich, demograficznych zmian w Polsce. Starzenie się ludności – czyli wzrost odsetka osób mających przynajmniej 60 lat – jest spośród nich najważniejszą. Proces ten jest szczególnie widoczny w przypadku Łodzi. W XIX wieku i pierwszych dwóch dekadach wieku XX struktura wieku ludności Łodzi była bardzo młoda, głównie dzięki napływowi imigrantów, którzy odmładzali populację. Po roku 1930 starzenie się ludności stało się faktem odznaczającym się dużym przyspieszeniem w okresie powojennym. Jako rezultat bardzo niskiej dzietności i spadającej atrakcyjności miasta jako miejsca osiedlania się w trakcie ostatnich trzech dekad Łódź stała się miastem o prawie najwyższym poziomie zaawansowania starzenia się ludności wśród tzw. wielkich polskich miast (Warszawa, Kraków, Poznań, Wrocław). Niniejsze studium ukierunkowane jest na przedstawienie, jak w trakcie XX wieku przejawiał się proces wzrostu odsetka osób starszych w największych polskich miastach, przy czym szczególna uwaga położona została na relacje międzypokoleniowe oraz na tzw. proces podwójnego starzenia się ludności.

EN

Last hundred years is a period of very profound demographic changes in Poland. Population ageing – i.e. shift in age structure of population resulted from increase in proportion of the aged 60+ – is the most important among them. The demographic process is especially visible when case of Łódź is under study. In the 19th century and in the first two decades of the 20th century age structure of the Łódź inhabitants was extremely young due to immigrants inflow which rejuvenated the population. After 1930 the ageing were a fact with acceleration in the post-war period. As a consequence of very low fertility and decreasing attraction of the city as a settlement place in the last three decades Łódź is almost the most advanced in the population ageing in comparison to the other biggest Polish cities (Warsaw, Krakow, Posen, Wroclaw). The study is aimed at presentation how in the 20th century the population ageing in the biggest Polish cities manifested with special attention paid to issues of intergenerational support and to the so called double ageing.

20

Działania samorządów wobec migracji w kontekście zmian demograficznych. Przykład trzech polskich województw

63%

Lesińska M., Matuszczyk K.

Studia Regionalne i Lokalne

|

2019

|

issue 3(77)

64-82

PL

Działania wobec migracji (wewnętrznych i zagranicznych) stają się obecnie jednym z kluczowych wyzwań dla władz samorządowych w Polsce, zwłaszcza w województwach doświadczających pogłębiających się procesów depopulacji i starzenia się ludności. Celem artykułu jest ukazanie roli i miejsca procesów migracyjnych w świadomości decydentów politycznych, w strategiach rozwoju demograficznego oraz w działaniach podejmowanych na poziomie regionalnym w reakcji na procesy demograficzne. Analizę oparto na przykładzie województw: łódzkiego, opolskiego i zachodniopomorskiego. Zaproponowano model analityczny zakładający stopniowy proces reakcji decydentów na zmiany demograficzne. Badania źródłowe oraz zrealizowane wywiady z osobami odpowiadającymi za regionalną politykę demograficzną potwierdziły świadomość zachodzących procesów ludnościowych i ich konsekwencji, jednocześnie jednak zauważalny jest brak działań stymulujących napływ cudzoziemców. Większe znaczenie mają inicjatywy, których celem jest powstrzymanie mieszkańców przed wyjazdem do innego regionu lub za granicę.

EN

Migration management is one of the key tasks faced by regional authorities in Poland, which experience deepening processes of shrinking and ageing of population. The aim of the article is to determine whether policy makers are aware of the role of migration processes and migration policy, to show their presence in demographic development strategies, and to describe the activities undertaken at the regional level in response to the ongoing demographic processes. The analysis is based on the example of the Łódzkie, Opolskie, and West Pomeranian voivodships. The article proposes an analytical model assuming a gradual process of decision-makers’ reaction to demographic changes. An analysis of documents and interviews with people responsible for regional demographic policy confirms they are aware of ongoing population processes and their consequences, at the same time, however, there is a lack of actions aimed at stimulating inflows of foreigners. The initiatives aimed at stopping the population from emigrating are more important.

Refine search results

Gospodarka senioralna w Polsce

Mobilność przestrzenna ludzi starych – aktualny stan badań

Organizacja systemu opieki nad seniorami wyzwaniem dla samorządów lokalnych

Podwyższanie wieku emerytalnego w Polsce przy użyciu instrumentów dobrego rządzenia

TRZY KOLORY: SREBRNY. CO TO TAKIEGO SILVER ECONOMY?

OCENA PRZESTRZENNEGO ZRÓŻNICOWANIA ZJAWISKA STAROŚCI DEMOGRAFICZNEJ W POLSCE

Introduction: Towards a Sociology of Ageing in Central and Eastern Europe

Aktywność zawodowa osób starszych na rynku pracy w cieniu pandemii koronawirusa

Impact of the ageing of populations on local government revenues and expenditures

Zarządzanie ryzykiem demograficznym wobec procesu starzenia się zasobów pracy

PROBLEMY DEMOGRAFICZNE KUBY PRZEZ PRYZMAT STARZENIA SIĘ LUDNOŚCI

Ocena procesu starzenia się ludności krajów Unii Europejskiej za pomocą modelu konwergencji beta

Przyczyny kryzysu ubezpieczeń emerytalnych we współczesnym świecie na przykładzie Polski

Miary starości i starzenia się ludności w ujęciu potencjalnym – analiza na przykładzie Polski

Selected factors of depopulation in South-Eastern Europe

Przestrzenne zróżnicowanie starzenia się ludności w Łodzi

An Attempt to Identify Factors Influencing Retirement Decisions in Poland

Obraz starości demograficznej w krajach UE a stan zdrowia jej mieszkańców

Starzenie się ludności Łodzi na tle największych polskich miast od początku XX wieku.

Działania samorządów wobec migracji w kontekście zmian demograficznych. Przykład trzech polskich województw