Search results

1

АРХІВНІ ДЖЕРЕЛА ДО ІСТОРІЇ УГОРСЬКОЇ РЕВОЛЮЦІЇ 1956 РОКУ В УКРАЇНІ

100%

Matiash I.

Міжнародні зв’язки України: наукові пошуки і знахідки

|

2017

|

issue 26

EN

The article deals with the general analysis of documents on the history of the 1956 Hungarian Revolution, which are kept in the Central State Archive of Public Associations of Ukraine and in the Sectoral State Archive of the Ministry of Foreign Affairs of Ukraine. The author investigates the sources that reflect the public mood and reaction of the Ukrainian SSR’ citizens to the events in Hungary, and also cover the authorities’ actions aimed at the purposeful ideological influence on formation of the general public’s opinion on the 1956 Hungarian Revolution.

2

Crossing the Rubicon in archival sciences. Redefining the scope of state archivists in the 21st century Poland (with Ukrainian reflection)

75%

MAGIER D., POSOKHOV S.

Historia i Świat

|

2022

|

issue 11

291-309

EN

The archivist’s profession has been shaped by its relations with historic sciences. In the 19th century, where first archival institutions were founded, they attracted numerous historians. It was them who primarily joined the ranks of archives’ personnel and contributed to their development. It constitutes a foundation for the traditional archival methodology, the perception of archives themselves and the self-identification of their employees. Nowadays, the world is changing more rapidly than ever before affecting the archives. Polish state archives influenced by both techno-logical and cultural revolutions are faced with a difficult choice for further advancement of their scope and activities. This article outlines the principle reasons behind the discernible changes in the Polish archival realism. The authors try to answer the question of what these changes are, in which spheres of archival work take place and on what levels. They also prepare a portrait of an employee of the modern state archive in Poland and describe the transformations in the consciousness, self-esteem and intellectual and professional condition of archivists. They confront this picture with the situation in Ukrainian archives operating in a similar geographical area, although with the experience of the realities of the Soviet Union and a different systemic path after 1991. This comparative study was based on an analysis of the scientific literature on Polish and Ukrainian archivists and the results of research conducted by the authors among employees state archives.

3

Szukała, Maciej. Archiwum Państwowe w Szczecinie w latach 1914–1945: ludzie i działalność. Szczecin: State Archives in Szczecinie; Warsaw: Head Office of State Archives in Warsaw, 2019

63%

Degen R.

Archiwa – Kancelarie – Zbiory

|

2020

|

issue 11(13)

225-230

PL

Recenzja monografii Macieja Szukały pt. Archiwum Państwowe w Szczecinie w latach 1914–1945: ludzie i działalność (Szczecin-Warszawa 2019).

EN

Review of monograph by Maciej Szukała Archiwum Państwowe w Szczecinie w latach 1914–1945: ludzie i działalność, (Szczecin-Warsaw 2019).

4

Verba volant, scripta manent. Spuścizna dokumentacyjna powstania styczniowego

63%

Krochmal A.

Teka Komisji Historycznej Towarzystwa Naukowego KUL

|

2023

|

vol. 5

27-74

EN

The aim of this article is to recall the complicated fate of the legacy documentation of the January Uprising and to assess its current research potential. Special attention was paid to source materials concerning the role of churches of various denominations in the Uprising, the attitude of the church hierarchy towards the events and the participation of the clergy in the Uprising. The subject of interest were both archival materials collected by archives and rememberance institutions in Poland and beyond its current borders. The documentation was created by both the authorities of the newly created Underground State and people involved in the insurgent movement, as well as the partitioning authorities. The documents that were essential for reconstructing the history of the national movement were created as part of the current activities of the central and local insurgent authorities. Its principal part is stored in the Central Archives of Historical Records in Warsaw and in 2014 it was entered on the prestigious national list in UNESCO’s “Memory of the World” program. Important resources are held by state archives in 13 cities: Kalisz, Płock, Lublin, Łódź, Częstochowa, Kielce, Radom, Piotrków Trybunalski, Warszawa, Siedlce, Zamość, Białystok and Suwałki. Materials concerning Galicia’s reaction to the 1863 Uprising are stored in the State Archives inPrzemyśl, the State Archives in Rzeszów and the National Archives in Kraków. Fragments of the documentary legacy of the uprising have been preserved in the archives of Polish diaspora institutions outside the country and in the archives of the countries currently neighboring Poland. These are materials stored in state archives in Ukraine (mainly in Lviv and Kiev), Belarus (archives in Minsk), Lithuania (in archives and libraries in Vilnius) and Russia (in the archives in Moscow and St. Petersburg and the state regional archives in Irkutsk, Omsk, Tobolsk).

PL

Celem niniejszego artykułu jest przypomnienie skomplikowanych losów spuścizny dokumentacyjnej powstania styczniowego oraz ocena jej obecnego potencjału badawczego. Szczególną uwagę poświęcono materiałom źródłowym dotyczącym roli w powstaniu styczniowym Kościołów różnych wyznań, postawy hierarchii kościelnej wobec toczących się wydarzeń oraz udziału duchowieństwa w działaniach powstańczych. Przedmiotem zainteresowania były zarówno materiały archiwalne zgromadzone przez archiwa i instytucje pamięci w Polsce, jak i poza jej obecnymi granicami. Twórcami spuścizny dokumentacyjnej powstania styczniowego były zarówno organy władzy utworzonego państwa podziemnego i osoby zaangażowane w ruch powstańczy, jak i władze zaborcze. Najważniejsza dla odtworzenia dziejów ruchu narodowego część dokumentacji powstała w toku bieżącej działalności centralnych oraz terenowych władz powstańczych. Główna jej część jest przechowywana w Archiwum Głównym Akt Dawnych w Warszawie i w 2014 r. została wpisana na prestiżową listę krajową w programie UNESCO „Pamięć Świata”. Ważne źródła gromadzą archiwa państwowe w 13 miastach: Kalisz, Płock, Lublin, Łódź, Częstochowa, Kielce, Radom, Piotrków Trybunalski, Warszawa, Siedlce, Zamość, Białystok i Suwałki. Materiały dotyczące reakcji Galicji na wybuch powstania 1863 r. są przechowywane w Archiwum Państwowym w Przemyślu, Archiwum Państwowym w Rzeszowie oraz Archiwum Narodowym w Krakowie. Fragmenty spuścizny dokumentacyjnej powstania zachowały się w archiwach instytucji polonijnych poza krajem oraz w zasobach archiwów państw sąsiadujących obecnie z Polską. Są to materiały przechowywane w archiwach państwowych w Ukrainie (głównie we Lwowie i w Kijowie), Białorusi (archiwa w Mińsku), Litwie (w archiwach i bibliotekach w Wilnie) oraz Rosji (w archiwach w Moskwie i Petersburgu oraz państwowych archiwach obwodowych w Irkucku, Omsku i Tobolsku).

5

Register Files of The State Enterprise and the Joint Stock Company “Żegluga Polska” in Gdynia as a Source in Research on the Polish Merchant Navy under the Second Polish Republic

51%

Drozd J.

Studia Maritima

|

2021

|

vol. 34

87-101

EN

The files of the Companies Register of the Municipal Court in Gdynia kept in the Gdynia Branch of the State Archives in Gdańsk constitute an extremely valuable historical source for research on the history of the maritime economy in the Second Polish Republic. In this article, information from the files was used to describe the circumstances of the establishment, the organisation, the activity, the fleet, and the operational and financial results of Przedsiębiorstwo Państwowe “Żegluga Polska” [State-owned Enterprise “Polish Shipping”] and the joint-stock company of the same name, which in the years 1927–1939 were the show- case of the Polish Merchant Navy. “Żegluga Polska” was established in 1926 under the State- owned Enterprises Act. The company’s development program, adopted by the Administrative Council of “Żegluga Polska” in 1929, provided for the establishment of liner services, without neglecting tramp services. The company’s first liner services were to Riga, Tallinn and Helsinki. A vital role in popularising the Polish Merchant Navy was played by the carrier’s inconspicuous coastal passenger ships. The advertising slogan “Work on land, rest at sea” quickly attracted crowds of enthusiasts in the country. The register files document in detail the circumstances of transforming Przedsiębiorstwo Państwowe “Żegluga Polska” in Gdynia into a joint-stock company. The transformation was initiated by the Minister of Industry and Trade, Dr. Ferdynand Zarzycki. The company was given a new organisational form because the Government believed that appropriate conditions had been created for the company to be run in cooperation with self-government or private capital. “Żegluga Polska” SA was entered into the Companies Register kept by the Municipal Court in Gdynia on 3 November 1932. At the end of 1938, ten years into its operation, the company boasted eleven transport links with constant cargo flows, connecting Gdynia and Gdańsk with Antwerp, Rotterdam, Hamburg, ports of Italy, Sweden, Finland, Latvia, Estonia, and the Middle East. It had the largest fleet out of all the Polish shipping companies, with 16 ships (not counting coastal shipping vessels and tugs) with a total tonnage of 25,073 GRT and was thus a show- case of the Polish Merchant Navy.

PL

Niezwykle cennymi źródłami historycznymi do prowadzenia badań nad dziejami gospodarki morskiej w okresie II RP są znajdujące się w zasobie gdyńskiego oddziału Archiwum Państwowego w Gdańsku akta rejestru handlowego Sądu Grodzkiego w Gdyni. Niniejszy artykuł na ich podstawie prezentuje okoliczności powstania, organizację, charakterystykę działalności, tonaż oraz wyniki eksploatacyjne i finansowe Przedsiębiorstwa Państwowego “Żegluga Polska” a także spółki akcyjnej, noszącej tę samą nazwę, będących w l. 1927–1939 wizytówką Polskiej Marynarki Handlowej. “Żeglugę Polską” powołano do życia w 1926 r. na podstawie ustawy o przedsiębiorstwach państwowych. W programie rozwoju “Żeglugi”, przyjętym przez jej Radę Administracyjną w 1929 r., przewidywano utworzenie linii regularnych, bez zaniedbywania żeglugi nieregularnej. Pierwsze regularne szlaki komunikacyjne przedsiębiorstwa prowadziły do Rygi, Tallinna i Helsinek. Istotną rolę w popularyzacji Polskiej Marynarki Handlowej odegrały niepozorne statki żeglugi przybrzeżnej “Żeglugi Polskiej”. Hasło reklamowe “Pracuj na lądzie, odpoczywaj na morzu”, szybko zjednało sobie w kraju wielkie rzesze entuzjastów. Akta rejestrowe szczegółowo dokumentują okoliczności przekształcenia Przedsiębiorstwa Państwowego “Żegluga Polska” w Gdyni w spółkę akcyjną. Inicjatorem zmian był minister przemysłu i handlu, dr Ferdynand Zarzycki. Przyczyny wyboru nowej formy organizacyjnej tkwiły w przekonaniu Rządu, że stworzone zostały odpowiednie warunki dla współpracy kapitałów samorządowych lub prywatnych w jego dalszym prowadzeniu. “Żeglugę Polską” SA wpisano do rejestru handlowego Sądu Grodzkiego w Gdyni 3 listopada 1932 r. Pod koniec 1938 r., po 10 latach pracy, spółka mogła się pochwalić stałą komunikacją towarową na 11 liniach, łącząc Gdynię i Gdańsk z: Antwerpią, Rotterdamem, Hamburgiem, portami Włoch, Szwecji, Finlandii, Łotwy i Estonii oraz z Bliskim Wschodem. Miała najliczebniejszą flotę z wszystkich polskich towarzystw żeglugowych, dysponując 16 statkami (nie licząc jednostek żeglugi przybrzeżnej i holowników) o łącznym tonażu 25 073 BRT i tym samym była wizytówką Polskiej Marynarki Handlowej.

6

O archiwach społecznych i ich znaczeniu dla polskiego dziedzictwa narodowego oraz tożsamości lokalnej

51%

Czarnota T.

Archiwa – Kancelarie – Zbiory

|

2014

|

issue 5(7)

125-143

EN

Community archives display notable activity, especially during last years. Due to that they have become a significant element of the system of archives in Poland. But there are still a number of basic problems, not only theoretical, concerning their activity, that must be set down: their formal status (also: their holdings status), their place in system of Polish archives (in the broad sense), and shape of their relations to other archives (especially state ones). Moreover, corresponding to problems mentioned above, their fundamental meaning to national heritage and local identity must be looked into. Taking a thesis of Jerzy Skowronek, that the archival national heritage are all archival materials produced by a particular nation and state, regardless of place of keeping, the holdings of community archives must be seen as that. But not always they are simply associated with phenomena, processes or events that are crucial from the point of view of a nation as a whole. Whereas these holdings, according to a scope of their collection, are direct and very accurate reflection of local history. This makes community archives main creators and protectors of local identity, especially with common practice among community archives, that consists in dragging local communities into cooperation in making the history and, in general, into cooperating with them. Their mission, in both of these spheres, is carried out in a condition of a dichotomy. On the one hand there is intentional using of assets: creativity, enthusiasm and a special ability to reach to sources that are unavailable to other potential rivals. On the other hand, a full success is impediment due to various limitations, especially often observed financial fragility and lack of certainty of existence in a longer time perspective. Whereas state archives, having no problems in that area, due to some formal and organizational reasons cannot impact the non-state branch of the national archival holdings effectively. That, and a number of other reasons should induce both types of archives to strengthen contacts between them and to take up or intensify collaboration in various fields. It will result in increasing efficiency of archival activity performed by them separately.

PL

Archiwa społeczne przejawiają zwłaszcza w ostatnich kilku latach znaczną aktywność. Dzięki temu zdołały wyraźnie wpisać się jako element systemu archiwów w Polsce. Jednak szereg podstawowych problemów, bynajmniej nie tylko teoretycznych, związanych z ich działalnością, tj. ich formalny status (w tym takiż status ich zbiorów) i miejsce przypadające im w szerzej rozumianej sieci archiwów polskich oraz kształt relacji z innymi archiwami (zwłaszcza państwowymi) wymaga jeszcze sprecyzowania. Obok tego – co zresztą wiąże się z niejedną z ujętych materii – rozpatrzenia wymaga także kwestia ich zasadniczego znaczenia z punktu widzenia dziedzictwa narodowego i tożsamości lokalnej. Przyjmując tezę Jerzego Skowronka, że archiwalne dziedzictwo narodowe odpowiada wszelkim archiwaliom wytwarzanym przez dany naród i państwo niezależnie od miejsca ich przechowywania, zasób archiwów społecznych należy za takowe uznać. Nie zawsze jednak jest on w oczywisty i wyraźny sposób kojarzony z kluczowymi z punktu widzenia narodu jako całości zjawiskami, procesami bądź wydarzeniami. Natomiast zasób ów, ze względu na zakres gromadzonych zbiorów, jest bezpośrednim, a zarazem bardzo wiernym odzwierciedleniem dziejów lokalnych. To wraz z powszechną u archiwów społecznych praktyką wciągania miejscowych społeczności do współtworzenia tych dziejów i ogólnie do współdziałania z nimi w sposób niekwestionowany ustawia je w roli czołowych kreatorów i opiekunów lokalnej tożsamości. Realizacja ich misji, widocznej w obu tamtych sferach, przebiega w warunkach swoistej dychotomii. Z jednej strony widoczne jest świadome wykorzystywanie posiadanych atutów, tj. kreatywność, zapał i szczególną umiejętność docierania do niedostępnych innym ewentualnym konkurentom źródeł. Z drugiej osiągnięcie pełnego powodzenia utrudniają im różne ograniczenia, zwłaszcza zauważalna często finansowa chwiejność i brak pewności trwania w dłuższej perspektywie czasowej. Z kolei archiwa państwowe, których egzystencja pod tym względem nie jest problematyczna, z przyczyn formalno-organizacyjnych nie mogą w pełni efektywnie oddziaływać na niepaństwową „odnogę” narodowego zasobu archiwalnego. To wraz z szeregiem innych przesłanek powinno skłaniać oba typy archiwów do zagęszczenia kontaktów i podejmowania lub intensyfikacji współpracy co najmniej na kilku polach. Jej rezultatem będzie zwielokrotnienie skuteczności prowadzonej przez nie z osobna działalności archiwalnej.

7

Ogólnopolska konferencja naukowa Archiwa kościelne w niepodległej Polsce. Łódź, 14-16 października 2019 roku

51%

Hamryszczak A.

Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne

|

2019

|

vol. 112

533-540

EN

-

8

Czy zmierzamy w stronę McArchiwum? Archiwa a makdonaldyzacja

51%

Ciechanowski H.

Archiwa – Kancelarie – Zbiory

|

2019

|

issue 10(12)

99-109

PL

Artykuł zatytułowany „Czy zmierzamy w stronę McArchiwum? Archiwa a makdonaldyzacja” porusza zagadnienie wpływu zjawiska makdonaldyzacji na funkcjonowanie archiwów, w tym przede wszystkim archiwów państwowych. Pierwsza część artykułu przybliża czytelnikom zjawisko opisane przez Georga Ritzera, a następnie zostało odniesione do wybranych aspektów rozwoju archiwów w Polsce i na świecie.

EN

The article touches the issue of the impact of McDonaldization on archives, especially state archives. The first part of the article presents the phenomenon of McDonaldization, described by George Ritzer. Later, the phenomenon was applied to chosen aspects of archives development in Poland and around the world.

9

Nieznane starodruki ulotne w bibliotece Archiwum Państwowego w Toruniu

51%

Superczyński M.

Folia Toruniensia

|

2019

|

vol. 19

183-199

PL

W artykule zawarto katalog zbioru 27 starodruków ulotnych, które odnaleziono w bibliotece Archiwum Państwowego w Toruniu. Stanowi on pewne uzupełnienie prac nad starodrukami w tej instytucji, które umożliwia dotarcie do szerzej nieznanych zbiorów bibliotecznych liczniejszej grupy użytkowników. Opublikowanie niniejszego katalogu starodruków jest o tyle celowe, że zawiera on pozycje szerzej nieznane, unikatowe, występujące często tylko w nielicznych bibliotekach europejskich na terenie Niemiec, czy Szwecji. W pierwszej części artykułu omówiono w skrócie najciekawsze egzemplarze, na które składają się rozprawy o tematyce teologicznej (demonologia), filozoficznej, historycznej, a także dzieła retoryczne i polityczne traktujące o sytuacji społeczeństwa toruńskiego w XVIII w. Interesującą grupę tworzą drukowane umowy, dokumenty i przywileje odnoszące się do sporu cechu piwowarów z rada miasta Gdańska w końcu XVII w., którego rozjemcą był król Jan III Sobieski. W omawianym zbiorze znalazły się także drukowane dokumenty-obwieszczenia magistratu miasta Torunia z XVIII stulecia, które stanowią cenne źródła do dziejów Torunia w dobie jego kryzysu.

EN

The article contains a catalogue of a collection of 27 jobbing old prints, which were found in the library of the State Archive in Toruń. They constitute a kind of supplement to the work on old prints in this institution, which allows a larger group of users to reach less known library collections. The publication of this catalogue of old prints is deliberate because it contains items that are unknown, unique, and often found only in a few European libraries in Germany or Sweden. The first part of the article briefly discusses the most interesting copies, which include dissertations on theological issues (demonology), philosophical and historical themes, along with rhetorical and political works dealing with the situation of Toruń’s society in the 18th century. Printed contracts, documents and privileges constitute an interesting group relating to the dispute between the brewers' guild and the city council of Gdańsk at the end of the 17th century, whose conciliator was King Jan III Sobieski. The discussed collection also includes printed documents – announcements of the city hall of Toruń of the 18th century, which are valuable sources for the history of Toruń during its crisis.

DE

Im Beitrag findet man einen Katalog von 27 Flugschriften (alten Drucken), die in der Bibliothek des Staatsarchivs in Thorn entdeckt wurden. Er ergänzt gewissermaßen die Arbeiten an den alten Drucken dieser Institution, was ermöglicht, die bisher unbekannten Bibliotheksbestände vielen Benutzern bereitzustellen. Die Veröffentlichung des genannten Katalogs der alten Drucke ist soweit zweckmäßig, als er die unbekannten, einmaligen, häufig nur in wenigen europäischen Bibliotheken in Deutschland oder Schweden vorhandenen Schriften enthält. Im ersten Teil des Beitrags schilderte man kurz die interessantesten Exemplare, darunter theologische Traktate (Dämonologie), philosophische und historische Schriften, aber auch rhetorische und politische Drucke, die die Situation der Thorner Gesellschaft im 18. Jahrhundert darstellten. Eine interessante Gruppe bilden unter ihnen die gedruckten Verträge, Urkunden und Privilegien, die sich auf den Streit der Bierbrauerzunft mit dem Stadtrat Danzigs am Ende des 17. Jahrhunderts beziehen, welcher vom König Jan III. Sobieski entschieden wurde. Im Bestand findet man auch gedruckte Urkunden-Kundgebungen des Stadtmagistrats Thorns aus dem 18. Jahrhunderts, die als wertvolle Quelle zur Stadtgeschichte Thorns in seiner Krisenzeit gelten.

10

Narodowe dziedzictwo archiwalne z perspektywy stulecia odzyskania państwowości

45%

Stępniak W.

Miscellanea Historico-Archivistica

|

2020

|

vol. 27

275-286

EN

The process of rebuilding sovereign statehood after more than 120 years of captivity is a complicated phenomenon for a country with several centuries of history, encompassing a whole range of problems. One of the conditions for independent statehood was organizing archives and providing access to documents concerning both the distant past and the current functioning of the administration taken over after the collapse of the partitioning states. Since 1917, while still under German occupation, legislative works were carried out in Poland with the participation of outstanding representatives of the academic world. They were archivists, historians and lawyers. Thanks to this, it was possible to adopt the Decree on the Organization of State Archives and Care of Archival Materials on 7 February 1919. It was a very modern legal act. It enabled creation of a network of state archives, managed and operated with a high level of professionalism appreciated internationally. The 1919 decree remained in force in Poland until 29 March 1951, when, under changed political conditions, the democratic principles of organizing and functioning of the archival field were abandoned. They were restored in the current archival law. Thus, when celebrating the centenary of the restoration of sovereignty, and at the same time the centenary of the decree, we must be aware that it is not an „expired” letter of the law. Drawing conclusions from the achievements of our predecessors and creatively continuing their achievements is the highest form of commemoration of this important historical fact.

PL

Proces odbudowy niepodległej państwowości po ponad 120 latach niewoli w przypadku kraju o kilkusetletniej historii, to zjawisko skomplikowane, obejmujące cały szereg problemów. Jednym z warunków niepodległego bytu państwowego była organizacja archiwów i zapewnienie dostępu do dokumentów dotyczących zarówno odległej przeszłości, jak też bieżącego funkcjonowania administracji przejmowanej po upadku państw zaborczych. Od 1917 r., jeszcze w warunkach okupacji niemieckiej, w Polsce prowadzono prace legislacyjne, w których uczestniczyli wybitni przedstawiciele świata nauki. Byli to archiwiści, historycy i prawnicy. Dzięki temu możliwe było przyjęcie 7 II 1919 r. „Dekretu o organizacji archiwów państwowych i opiece nad archiwaliami”. Był to bardzo nowoczesny akt prawny. Umożliwił stworzenie sieci archiwów państwowych, których zarządzanie i funkcjonowanie cechował wysoki profesjonalizm doceniany w skali międzynarodowej. Dekret z 1919 r. obowiązywał w Polsce do 29 III 1951 r., kiedy w zmienionych warunkach ustrojowych nastąpiło odejście od demokratycznych zasad organizacji i funkcjonowania dziedziny archiwalnej. Zostały one przywrócone w obowiązującym obecnie prawie archiwalnym. Obchodząc jubileusz 100-lecia odzyskania niepodległości, a zarazem jubileusz 100-lecia tego dekretu, musimy być świadomi iż nie jest on „wygasłą” literą prawa. Wyciągnięcie wniosków z dokonań naszych poprzedników i twórcza kontynuacja ich dokonań to najwyższa forma uczczenia tego ważnego faktu historycznego.

11

Dokumentacja elektroniczna w archiwach państwowych – wyniki ankiety przeprowadzonej w maju 2015 r.

45%

Staszewska H., Woźniak W.

Archiwa – Kancelarie – Zbiory

|

2015

|

issue 6(8)

153-193

PL

Tekst zawiera podsumowanie wyników ankiety przeprowadzonej w dniach 6–29 maja 2015 r. w archiwach państwowych. Celem ankiety było zebranie informacji o ilości dokumentacji elektronicznej przechowywanej obecnie w archiwach państwowych, stanie jej zewidencjonowania, opracowania i przechowywania oraz zdiagnozowanie problemów i trudności napotykanych przez archiwistów w pracy z dokumentacją elektroniczną. Wyniki ankiety posłużyć mają do prac analitycznych w zakresie metod i procedur postępowania z dokumentacją elektroniczną.

EN

The text contains a summary of results of a survey performed in state archives between 6th and 29th May, 2015. The objective of the survey was to gather information on amount of electronic records held currently by state archives, on their state of register, arrangement and description and storage, and to diagnose problems and difficulties met by archivists while working on electronic records. The results of the survey are supposed to serve for analysis of methods and procedures used while dealing with electronic records.

12

Narodowe dziedzictwo archiwalne z perspektywy stulecia odzyskania państwowości

45%

Stępniak W.

Miscellanea Historico-Archivistica

|

2020

|

vol. 27

275-286

PL

Proces odbudowy niepodległej państwowości po ponad 120 latach niewoli w przypadku kraju o kilkusetletniej historii, to zjawisko skomplikowane, obejmujące cały szereg problemów. Jednym z warunków niepodległego bytu państwowego była organizacja archiwów i zapewnienie dostępu do dokumentów dotyczących zarówno odległej przeszłości, jak też bieżącego funkcjonowania administracji przejmowanej po upadku państw zaborczych. Od 1917 r., jeszcze w warunkach okupacji niemieckiej, w Polsce prowadzono prace legislacyjne, w których uczestniczyli wybitni przedstawiciele świata nauki. Byli to archiwiści, historycy i prawnicy. Dzięki temu możliwe było przyjęcie 7 II 1919 r. „Dekretu o organizacji archiwów państwowych i opiece nad archiwaliami”. Był to bardzo nowoczesny akt prawny. Umożliwił stworzenie sieci archiwów państwowych, których zarządzanie i funkcjonowanie cechował wysoki profesjonalizm doceniany w skali międzynarodowej. Dekret z 1919 r. obowiązywał w Polsce do 29 III 1951 r., kiedy w zmienionych warunkach ustrojowych nastąpiło odejście od demokratycznych zasad organizacji i funkcjonowania dziedziny archiwalnej. Zostały one przywrócone w obowiązującym obecnie prawie archiwalnym. Obchodząc jubileusz 100-lecia odzyskania niepodległości, a zarazem jubileusz 100-lecia tego dekretu, musimy być świadomi iż nie jest on „wygasłą” literą prawa. Wyciągnięcie wniosków z dokonań naszych poprzedników i twórcza kontynuacja ich dokonań to najwyższa forma uczczenia tego ważnego faktu historycznego.

EN

The process of rebuilding sovereign statehood after more than 120 years of captivity is a complicated phenomenon for a country with several centuries of history, encompassing a whole range of problems. One of the conditions for independent statehood was organizing archives and providing access to documents concerning both the distant past and the current functioning of the administration taken over after the collapse of the partitioning states. Since 1917, while still under German occupation, legislative works were carried out in Poland with the participation of outstanding representatives of the academic world. They were archivists, historians and lawyers. Thanks to this, it was possible to adopt the Decree on the Organization of State Archives and Care of Archival Materials on 7 February 1919. It was a very modern legal act. It enabled creation of a network of state archives, managed and operated with a high level of professionalism appreciated internationally. The 1919 decree remained in force in Poland until 29 March 1951, when, under changed political conditions, the democratic principles of organizing and functioning of the archival field were abandoned. They were restored in the current archival law. Thus, when celebrating the centenary of the restoration of sovereignty, and at the same time the centenary of the decree, we must be aware that it is not an „expired” letter of the law. Drawing conclusions from the achievements of our predecessors and creatively continuing their achievements is the highest form of commemoration of this important historical fact.

Refine search results

АРХІВНІ ДЖЕРЕЛА ДО ІСТОРІЇ УГОРСЬКОЇ РЕВОЛЮЦІЇ 1956 РОКУ В УКРАЇНІ

Crossing the Rubicon in archival sciences. Redefining the scope of state archivists in the 21st century Poland (with Ukrainian reflection)

Szukała, Maciej. Archiwum Państwowe w Szczecinie w latach 1914–1945: ludzie i działalność. Szczecin: State Archives in Szczecinie; Warsaw: Head Office of State Archives in Warsaw, 2019

Verba volant, scripta manent. Spuścizna dokumentacyjna powstania styczniowego

Register Files of The State Enterprise and the Joint Stock Company “Żegluga Polska” in Gdynia as a Source in Research on the Polish Merchant Navy under the Second Polish Republic

O archiwach społecznych i ich znaczeniu dla polskiego dziedzictwa narodowego oraz tożsamości lokalnej

Ogólnopolska konferencja naukowa Archiwa kościelne w niepodległej Polsce. Łódź, 14-16 października 2019 roku

Czy zmierzamy w stronę McArchiwum? Archiwa a makdonaldyzacja

Nieznane starodruki ulotne w bibliotece Archiwum Państwowego w Toruniu

Narodowe dziedzictwo archiwalne z perspektywy stulecia odzyskania państwowości

Dokumentacja elektroniczna w archiwach państwowych – wyniki ankiety przeprowadzonej w maju 2015 r.

Narodowe dziedzictwo archiwalne z perspektywy stulecia odzyskania państwowości