Search results

1

Rola sił zbrojnych w państwie. Główne nurty teorii stosunków cywilno-wojskowych

100%

Pęksa R.

Doctrina. Studia społeczno-polityczne

|

2012

|

vol. 9

|

issue 9

211-237

PL

W artykule ukazano rolę sił zbrojnych w państwie z perspektywy głównych nurtów teorii stosunków cywilno-wojskowych. Stosunki cywilno-wojskowe stanowią interdyscyplinarną subdyscyplinę, która koncentruje się głównie na roli sił zbrojnych w państwie oraz ich miejscu i relacjach ze społeczeństwem. Obejmują one całe spektrum relacji pomiędzy rządem, społeczeństwem i siłami zbrojnymi. Ich istotę w społeczeństwach demokratycznych stanowi odpolitycznienie wojska, jego neutralność w kwestiach polityki państwa i podporządkowanie władzom cywilnym, które stanowią instytucjonalną formę wyrazu woli społeczeństwa. Analitycy stosunków cywilnowojskowych zwracają uwagę na szereg atrybutów niezbędnych dla sprawowania efektywnej demokratycznej kontroli nas siłami zbrojnymi. Często wskazuje się na reformy w sferze konstytucyjnej, administracyjnej, ekonomicznej, strukturalnej oraz społecznej, które pomocne są w osiąganiu zachodnich standardów stosunków cywilno-wojskowych.

2

Długi cień historii. Kontrola cywilna a efektywność polskich sił zbrojnych

86%

Rohr-Garztecki M.

Przegląd Politologiczny

|

2021

|

issue 2

145-162

EN

The paper is based on the results of a longitudinal study tracing the challenges that joining NATO created for the armed forces and the defense policies of Poland. Examining the evolution of civil-military relations (CMR) in Poland, before and after it joined NATO we were seeking, whether those relations are copies, templates, patches or thresholds of established “Western” institutions. We also asked whether the Polish armed forces can be seen to accept democratic civilian control behaviourally, attitudinally and constitutionally. We conducted three series of face-to-face semi-structured interviews in 1996, 2006 and 2015–2016, using a proprietary questionnaire with a set of open questions. It was possible to interview 41 people, forming a sizeable part of Polish key decision makers and experts involved in the process of NATO enlargement. Findings were validated with the results of archival work on primary sources of Polish military doctrine, including the laws and the published statements of military concepts, practices and procedure. A critical review of the existing, mainly English-language literature of the subject was used to broaden the perspective. The results of our investigation show that Poland has accepted templates of CMR, which indicates that, although their adoption was voluntary, it was only approximate. They also suggest that the Polish military has accepted civilian control constitutionally and behaviourally but its attitudinal acceptance is still incomplete.

PL

Artykuł prezentuje wyniki badań stanowiących część historyczno-porównawczego studium wyzwań, jakie wejście do NATO postawiło przed siłami zbrojnymi i polityką obronną Polski. Badając ewolucję stosunków cywilno-wojskowych (SCW) w Polsce przed i po jej wstąpieniu do NATO pytaliśmy czy mają one formę kopii, szablonów czy progów uznanych „zachodnich” rozwiązań instytucjonalnych. Pytaliśmy też, czy można uznać, że Polskie siły zbrojne zaakceptowały demokratyczną kontrolę cywilną nad sobą behawioralnie, postawowo i konstytucjonalnie. Przeprowadziliśmy trzy serie bezpośrednich, częściowo ustrukturalizowanych wywiadów w latach 1996, 2006 i 2015–2016 przy użyciu własnego kwestionariusza zawierającego pytania otwarte. W wywiadach wzięło udział 41 osób reprezentujących istotną część polskich decydentów i ekspertów zaangażowanych w proces poszerzania NATO. Ich wyniki zostały zweryfikowane rezultatami badań archiwalnych pierwotnych źródeł polskiej doktryny obronnej, w tym ustaw i publikowanych oświadczeń dotyczących koncepcji, praktyk i procedur militarnych. Krytyczny przegląd istniejącej, głównie angielskojęzycznej literatury posłużył poszerzeniu perspektywy badawczej. Rezultaty naszych badań wskazują, że Polska przyjęła zachodnie szablony SCW, co wskazuje, że przyjęcie to było dobrowolne, ale użyte tylko w przybliżeniu. Sugerują one też, że polscy wojskowi zaakceptowali kontrolę cywilną konstytucjonalnie i behawioralnie, ale ich akceptacja postawowa jest jeszcze ciągle niepełna.

3

Armia jako grupa interesu. Problem stosunków cywilno-wojskowych

86%

Olszanecka N.

Athenaeum. Polskie Studia Politologiczne

|

2018

|

vol. 57

170-181

EN

Within democratic political system, armed forces and police force are under civilian control. The task of army is to secure the state and nation. Increasingly, the armed forces try to define their character and influence the state’s policy through official and unofficial institutions. The army becomes an interest group. The purpose of this article is to determine how the army functions as an interest group based on existing theories concerning the civilian control over the military.

PL

W ramach demokratycznego systemu politycznego siły zbrojne znajdują się pod kontrolą władz cywilnych. Głównym zadaniem armii jest obrona państwa i społeczeństwa. Coraz częściej siły zbrojne próbują jednak definiować swój charakter i wpływać na politykę państwa za pomocą oficjalnych i nieoficjalnych instytucji. Armia staje się wtedy grupą interesu. Celem artykułu jest określenie sposobu funkcjonowania armii jako grupy interesu na bazie istniejących teorii dotyczących sprawowania cywilnej kontroli nad armią.

4

Pucz wojskowy w 1980 roku i powstanie Trzeciej Republiki Turcji

72%

Stępniewska-Szydłowska P.

|

2023

|

vol. L

|

issue 1

189-207

EN

The proclamation of the Republic of Turkey in 1923 initiated the process of building the specific position of the Turkish military in the political system of the state. For decades, the military did not perform a subservient function to the state, as implied by the democratic model of civilian control over the military, but conversely exercised guardianship over the political class. As a result, the generals in Turkey’s modern history have staged four successful military coups, each followed by taking control of the state administration and establishing military regimes. Extremely significant from a historical and political perspective was the military putsch carried out in 1980, the consequences of which are still visible today. The depiction and analysis of this event is the main purpose of the article, and although the time frame could be narrowed to the years 1973–1983, the author also refers to a broader historical perspective to demonstrate the causes and consequences of the events described.

PL

Proklamacja Republiki Turcji w 1923 r. rozpoczęła proces budowania specyficznej pozycji tureckiego wojska w systemie politycznym państwa. Przez dekady wojsko nie pełniło funkcji służebnej wobec państwa, jak wynika to z demokratycznego modelu kontroli cywilnej nad wojskiem, ale odwrotnie – sprawowało kuratelę nad klasą polityczną. W konsekwencji generalicja w historii współczesnej Turcji przeprowadziła cztery udane przewroty wojskowe, po których przejmowała kontrolę nad administracją państwową i tworzyła reżimy wojskowe. Niezwykle istotny z perspektywy historycznej oraz politycznej był pucz wojskowy z 1980 r., którego konsekwencje widoczne są do dziś. Opis i analiza tego wydarzenia jest głównym celem artykułu i choć cezurę czasową można zawęzić do lat 1973–1983, autorka odnosi się również do szerszej perspektywy historycznej, by wykazać przyczyny oraz konsekwencje opisywanych wydarzeń.

Refine search results

1 Athenaeum. Polskie Studia Politologiczne

1 Bezpieczeństwo. Teoria i Praktyka

1 Doctrina. Studia społeczno-polityczne

1 Przegląd Politologiczny

1 Olszanecka N.

1 Pęksa R.

1 Rohr-Garztecki M.

1 Stępniewska-Szydłowska P.

1 2023

1 2021

1 2018

1 2012

Rola sił zbrojnych w państwie. Główne nurty teorii stosunków cywilno-wojskowych

Długi cień historii. Kontrola cywilna a efektywność polskich sił zbrojnych

Armia jako grupa interesu. Problem stosunków cywilno-wojskowych

Pucz wojskowy w 1980 roku i powstanie Trzeciej Republiki Turcji