Search results

1

Prekmurje – oderwanie od Węgier i przyłączenie do Słowenii (1919‑1920)

100%

Zawistowska R.

Studia z Dziejów Rosji i Europy Środkowo-Wschodniej

|

2012

|

vol. 47

PL

Prekmurje – separation from Hungary and connection to Slovenia (1919‑1920)The issue of the presented article is a continuation of the author’s reflections concerning Central Europe in recent history. The main attention in this article was focused on a small, in terms of area and population, the historical‑geographical region, which is Prekmurje. Till World War I.it belonged to two western Hungarian administrative units of Vas and Zala, and together with the adjoining Porabje were called Vendvidek. Despite this fact the Slavic population of Prekmurje did not succumb to the Hungarian influences, which was the result of persisting in Prekmurje and neighboring lands of the cult of Saints Cyril and Methodius. A.great importance in preserving the identification of the Slovenian population of Prekmurje was the role which played the Slovenian population in the security system called „Gyepű” and „Őrseg” (guard). Citations from publications of Hungarian authors, who admit that the Hungarians learned from the Avars to treat the Slavic population as a bulwark on the frontier taking the first blow of the enemy, are presented in the text. Therefore, the first villages of Prekmurje inhabited by the Hungarian population are separated at least several kilometers. An important role in the history, culture and shaping the national consciousness of the Slovenian population of Prekmurje played Prekmurje dialect of the Slovak language. Prekmurščina has four dialects known as Pannonia or Prekmurje. They are considered the closest to the roots of the old common Slavic language.An interesting thesis, presented in the article, is an indication of the Hungarians as a stabilizing factor in the early medieval Central Europe. They split the Central European countries being on the ongoing war with each other.More than half of the article deals with reflections on complex, but completed with a positive solution procedures for separation Prekmurje from Hungary and joining it to Slovenia, which together with Croatia and Serbia formed a common state of southern Slavs.Tables showing the distribution and the number of the Hungarian population – after its annexation to the Kingdom of Serbs, Croats and Slovenes – remaining in Prekmurje as a national minority are published in the article. The author pointed to the need to refer to the history of the Middle Ages by historians of recent history, especially in the case of research dealing with the history of Hungary, where even distant historical eras serve to explain the present day. Прекмурье – отрыв от Венгрии и присоединение к Словении (1919‑1920)Проблематика представляемой статьи представляет собой продолжение размышлений ее автора, касающихся Центральной Европы в новейшей истории. Главное внимание в статье посвящается небольшому по площади и количеству жителей историко‑географическому краю Прекмурье. До Первой мировой войны принадлежал он к двум западным венгерским комитатам Вас и Зала и вместе с прилегающим к нему Порабьем называлось Вендвидек. Словянское население Прекмурья не было мадьяризировано, что в большой степени являлось результатом удерживающегося в Прекмурье и соседних странах культа Святых Кирилла и Мефодия. В сохранении словенской идентификации жителей Прекмурья большое значение отыграла роль словенского населения в системе охраны называемых „Gyepű” и „Őrseg”. В тексте приведены цитаты из публикаций венгерских авторов, которые не скрывают, что венгры от аваров научились относиться к славянскому населению как охранительному валу на границе, принимающего первые удары неприятеля. Поэтому первые местности Прекмурья, заселенные венгерским населением, отдалены от Муры по крайней мере на несколько километров. Важную роль в событиях, культуре и формировании национального самосознания словенского населения Прекмурья отыграл прекмурский диалект словацкого языка Прекмурский язык имеет 4 наречия, которые называются панонские или прекмурские. Они считаются наиболее близкими к корням общего старославянского языка.Выдвинута в статье интересная гипотеза, которая представляет Венгрию как территорию, которая была стабилизирующим фактором в раннесредневековой Европе. Разделяла она европейские государства в Центральной Европе, очень часто воевавшие между собой.Более половины статьи занимают размышления над трудными, но закончившимся успешно стараниями в вопросе отделения Прекмурья от Венгрии и присоединение его к Словении, которая вместе с Хорватией и Сербией образовали общее государство южных славян.В статье размещены таблицы, показывающие размещение и количество венгерского населения после его присоединения к Королевству Сербов, Хорватов, Словенцев – оставшегося в Прекмурье как национальное меньшинство. Автор указывает, что историкам, изучающим историю нового и новейшего времени, чтобы понять современность, необходимо обратиться к истории средневековья. Особенно важно это для исследователей истории Венгрии, где выяснению современности служат даже такие отдаленные периоды времени, как средневековье.

2

The Jewish Autonomous Region in Siberia. Multicultural heritage and coexistence

75%

Vitale A., Department of International Studies U. o. M.

Studia z Geografii Politycznej i Historycznej

|

2014

|

vol. 3

PL

Formalnie rzecz biorąc, Izrael nie jest jedyną oficjalną ojczyzną Żydów na świecie. W azjatyckiej części Rosji, na Syberii, nadal istnieje Żydowski Obwód Autonomiczny w Birobidżanie. Począwszy od 1928 r. Związek Radziecki przeznaczył na osiedlenie Żydów terytorium większe niż Belgia i Holandia razem wzięte i znacznie większe niż Izrael, usytuowane ponad 6 tys. km na wschód od Moskwy, wzdłuż granicy rosyjsko-chińskiej, pomiędzy 48 i 40 stopniem szerokości północnej, gdzie klimat i warunki są podobne do Ontario i Michigan. Wierząc, że Żydzi rosyjscy, podobnie jak inne mniej-szości narodowe, zasługują na własne terytorium, reżim sowiecki zdecydował ustanowić terytorium, które w 1934 r. stało się Żydowskim Obwodem Autonomicznym. Ideą było utworzenie Nowego Syjonu – jako przeciwwagi do Palestyny – gdzie „proletariacko- -żydowska kultura”, oparta na języku jidysz, mogła się rozwijać. W rzeczywistości ustanowienie Żydowskiego Obwodu Autonomicznego było w pierwszym rzędzie oficjal-nym uznaniem narodowego terytorium Żydów od czasów starożytnych: „Pierwszego Izraela”. Ale historia tego regionu była tragiczna i eksperyment nie powiódł się. Jednakże odnowione dzisiaj istnienie Birobidżanu i odrodzenie żydowskiego życia w po-sowieckim Żydowskim Obwodzie Autonomicznym są nie tylko ciekawym spadkiem po sowieckiej narodowej polityce, ale też po rozpadzie Związku Radzieckiego, i religijnym odrodzeniu na świecie; tym samym stanowią interesujące studium przypadku do badań niektórych ambitnych problemów geograficznych i stosunków międzyetnicznych.

EN

Technically, Israel is not the only official Jewish homeland in the world. In the Far East of Russian Siberia there still exists the Jewish Autonomous Region (JAR) of Biro-bidzhan. Beginning in 1928 the Soviet Union set aside a territory larger than Belgium and Holland combined and considerably bigger than Israel, for Jewish settlement, located some five thousands miles east of Moscow along the Soviet-Chinese border, between the 48th and 49th parallels north latitude, where the climate and conditions are similar to Ontario and Michigan. Believing that Soviet Jewish people, like other national minorities, deserved a territorial homeland, the Soviet regime decided to settle a territory that in 1934 would become the Jewish Autonomous Region. The idea was to create a new Zion – in a move to counterweight to Palestine – where a “proletarian Jewish culture” based on Yiddish language could be developed. In fact, the establishment of the JAR was the first instance of an officially acknowledged Jewish national territory since ancient times: the “First Israel”. But the history of the Region was tragic and the ex-periment failed. Nevertheless, Birobidzhan’s renewed existence of today and the revival of Jewish life in the post-Soviet JAR are not only a curious legacy of Soviet national policy, but after the break-up of the Soviet Union and the worldwide religious rebirth represent an interesting case-study in order to study some challenging geographic pro-blems, and interethnic relations.

3

Stosunek państwa łotewskiego do miejscowych Polaków i Białorusinów w początkach niepodległości łotewskiej

63%

Gierowska-Kałłaur J.

Studia z Dziejów Rosji i Europy Środkowo-Wschodniej

|

2011

|

vol. 46

4

Colonial heritage in multi-ethnic societies: undercover racism in twenty-first-century Peru

63%

Escobedo L., Uniwersytet Warszawski I. S. I. i. I.

Studia z Geografii Politycznej i Historycznej

|

2013

|

vol. 2

PL

Od początku XVI w. społeczeństwo Peru zostało poddane intensywnemu wymieszaniu pod względem etnicznym i kulturowym. Proces ten obejmował łączenie i godzenie różnorodności, jednakże odsłonił także liczne antagonizmy i konflikty, szczególnie widoczne pomiędzy regionami na Wybrzeżu (zwłaszcza w Limie) a Andami. Znacząca pozycja Limy jako ośrodka politycznego i ekonomicznego w okresie kolonialnym spowodowała faworyzowanie ludzi z Wybrzeża, kosztem mieszkańców Andów, głównie autochtonów. Ta dysproporcja utrzymywała się w czasach po odzyskaniu niepodleg- łości, pomimo że w obliczu nieobecności Hiszpanów, Kreole stali się klasą rządząca. Od początku XX w. ludność z Andów upatrywała szansę poprawy warunków życia dzięki migracji do miast lub na wybrzeże. Mimo że ludność napływowa z Andów oraz ich potomkowie zaczęli z czasem partycypować w sprawowaniu władzy, zyskując przy tym równy innym obywatelom status społeczny, nadal byli przedmiotem dyskryminacji rasowej. Razem z Peruwiańczykami o innym pochodzeniu, którzy byli w historii podobnie uznawani za obywateli niższej kategorii, jak np. afro-Peruwiańczycy, postrzegano i naznaczano ich jako przynależnych do nieoficjalnej kategorii nie-białych. I chociaż odbywało się to w skomplikowanej i ukrytej formie, społeczeństwo Peru przyznawało tej grupie niższą ocenę, a biali Peruwiańczycy byli oceniani wyżej. Czerpiąc z naukowych badań społecznych nad rasizmem, przeprowadzanych od lat 80. XX w., artykuł stanowi wyjaśnienie, jak rasizm funkcjonuje obecnie wśród Peruwiańczyków jako utajona forma dyskryminacji, oraz dlaczego i w jaki sposób ludzie o wyraźnie europejskich cechach są idealizowani, podczas gdy ci o mniej europejskich cechach są dyskredytowani.

EN

Since the beginning of the 16th century, Peruvian society has undergone an intense ethnic and cultural mixing. This process has involved fusion and diversity, whereby it has revealed a variety of antagonisms and conflict, especially found between the regions of the Coast – particularly, Lima – and the Andean Mountains. The importance of Lima as a political and economic center during the Colony, favored the people of the Coast over Andean people – predominantly indigenous. This disparity persisted after Independence, given that, in the absence of Spaniards, Creoles had become the ruling class. Since the beginning of the 20th century, however, Andean people have found in migration towards urban and Coastal areas an opportunity to improve their living conditions. Yet, even if Andean migrants and their descendants continue to grow in power and status, they are still subject to racial discrimination. Together with Peruvians of other origins who have similarly accumulated disadvantages throughout history, such as afro-Peruvians, they are perceived and stigmatized as part of an unofficial category of non-whites. Though in a complex and undercover manner, Peruvian society has given this grouping poor valuation. On the contrary, white Peruvians have been highly valuated. Drawing upon social scientific research on racism since the late 1980s, the present paper aims at explaining why and how people of more predominant European features are rather idealized whereas the ones with less European features are rather denigrated, and how racism works covertly within the daily social relations among Peruvians today.

5

„Trud zmagań o utrzymanie tożsamości narodowej...”. Polacy Galicji Wschodniej w czasach Monarchii Habsburskiej (koniec XVIII w. – 1914 r.)

63%

Monolatii I.

Rocznik Towarzystwa Naukowego Płockiego

|

2017

|

vol. 9

s. 377-421

PL

Impulsem, który sprzyjał aktywizacji polskiej grupy etnicznej, zamieszkującej ziemie Galicji, była coraz większa aktywność ściśle powiązana z przynależnością do ruchu irredentystycznego, dzięki czemu „galicyjskie” doświadczenie odegrało szczególną rolę w przygotowaniach Polaków, zmierzających do odzyskania niepodległości. Dzięki zmianom w gospodarce i strukturze socjalnej odbywała się krystalizacja kierunków politycznych i ruchów wśród Polaków w Galicji. Potęga polskich ruchów narodowych spowodowała łańcuchową reakcję odrodzenia etnicznego, zaktualizowała ich pragnienie do zachowania własnej tożsamości. Zmianie charakteru ukraińsko-polskiego współdziałania sprzyjały i inne czynniki, mianowicie etniczne odrodzenie Ukraińców i Polaków. Polityczna orientacja obu obozów narodowych na państwowo-polityczne przekształcenie cesarstwa i kształtowanie, w jego granicach, podstaw polskiej i ukraińskiej państwowości tworzyła bazę dla porozumienia Polaków i Ukraińców.

EN

The impulse which conduced to the activation of the Polish ethnic group inhabiting the lands of Galicia, was an increasing activity closely associated with adhesion to the irredent movement. Thus, „Galician” experience played a crucial role in the preparation of Poles pursuing independence. Owing to the changes in the economy and social structure, the political trends and movements among the Poles in Galicia underwent crystalisation. The power of Polish national movements spawned a chain reaction into ethnic revival, and rekindled their desire desire to preserve their own identity. Among other favourable factors that contributed to the change in the nature of Ukrainian-Polish cooperation, was ethnic revival of Ukrainians and Poles. The political orientation of both camps nation-state-political transformation of the Empire and the formation, within its borders of basic Polish and Ukrainian statehood formed the basis for the understanding of Poles and Ukrainians.

6

Powstanie oraz działalność żydowskich partii politycznych i organizacji obywatelskich w Galicji Wschodniej na przełomie XIX i XX w.

63%

Monolatii I.

Rocznik Towarzystwa Naukowego Płockiego

|

2018

|

vol. 10

333-357

EN

An indispensable component of the ethno-political mobilization of the Jews of Eastern Galicia stemmed from the search for their own national-cultural identity in the diaspora. In particular, the Zionist context became the main dominant feature of Jewish political life. The political figures of the Jewish community defended the interests of the group in various spheres of social life and did not oppose the group intentions of others. A distinctive factor that fostered the political identification and party structuring of Jews was their assessment of diversified perspectives regarding the place of residence of the ethnic group. All Jewish parties that were institutionalized in Eastern Galicia were the protectors of national-individual autonomy (i.e. the unity of representatives of the Jewish nation not according to the territorial principle, but as a result of an individual agreement without taking into account the place of residence), and the condition to receive it was affiliation to commune (kahal). The Jewish community was not left behind the structuring of the party, a condition which became the imperative of the national renaissance of the Jews. This imperative, firstly, set the tasks of rebirth of the historical homeland in Eretz-Israel, and secondly, it demanded equality for the Jews of Eastern Galicia. The noticeable factors that further separated the Jewish masses were their social ideals. Thus, it was national, social and class dilemmas that became a barrier that divided Jewish society seeking answers to numerous questions in various political camps.

PL

Niezbędnym składnikiem mobilizacji etnopolitycznej Żydów Galicji Wschodniej były poszukiwania własnej identyczności narodowo-kulturalnej w diasporze. W szczególności kontekst syjonistyczny stał się dominantą żydowskiego życia politycznego. Polityczne osobistości wspólnoty żydowskiej broniły interesów grupy w różnych sferach życia społecznego i nie przeciwstawiały się grupowym zamiarom innych. Charakterystycznym czynnikiem, który sprzyjał politycznej identyfikacji i partyjnej strukturalizacji Żydów były rozbieżności w ich ocenie perspektyw wobec miejsca przebywania grupy etnicznej. Wszystkie partie żydowskie, które instytucjonalizowały się w Galicji Wschodniej, były obrońcami narodowo-indywidualnej autonomii (czyli zjednoczenia przedstawicieli narodu żydowskiego, nie według zasady terytorialnej, lecz na skutek indywidualnego porozumienia, bez uwzględnienia miejsca zamieszkania), a warunkiem jej otrzymania była przynależność do gminy (kahału). Wspólnota żydowska nie pozostawała z dala od partyjnej strukturalizacji, warunkiem której stał się imperatyw narodowego renesansu Żydów. Imperatyw ten, po pierwsze, wyznaczał zadania odrodzenia historycznej ojczyzny w Eretz-Izrael, po drugie, wymagał równouprawnienia dla Żydów Galicji Wschodniej. Odczuwalnymi czynnikami, które dalej rozdzielały żydowskie masy, były ich ideały społeczne. Tak więc to właśnie dylematy: narodowy, społeczny i klasowy stały się barierą, która dzieliła społeczeństwo żydowskie, poszukujące odpowiedzi na liczne pytania w różnych politycznych obozach.

7

Polityka narodowościowa Ukrainy w latach 2000–2022

51%

Halakhova Y.

Wschód Europy. Studia humanistyczno-społeczne

|

2023

|

vol. 9

|

issue 1

91-121

EN

The aim was to understand the conditions and little-known processes influencing the nationality policy of Ukraine. Learning about the order of socio-cultural development in Ukraine, where there are national minorities (their legal status and civic attitude were important). Ukraine's nationality policy is shaped and implemented in an extremely complex political situation. In this case, the prevailing socio-political realities influence the formation of inter-ethnic relations and the direction of development of the Ukrainian state in the context of nationality policy. The temporal scope covered the years 2000-2022. Studying the problem over a longer period of time allows us to determine the dynamics and ongoing changes in Ukraine's nationality policy. State documents regarding ensuring the protection of national minority rights in accordance with international standards are analyzed. It is worth noting that the activities of the ethnic communities influence the nature and content of programs and laws adopted by the state authorities. Separatist tendencies are treated as the main threat to the integrity and sovereignty of Ukraine. Along with this, mechanisms have been identified to prevent separatism in the context of influence from the international environment. It is worth emphasizing that a change in the nationality and language structure causes a change in consciousness by imposing different values and national interests that are beneficial to other ethnic groups. The national identity of Ukrainians has been a problematic phenomenon for a long time. An important premise was to indicate the main convergent goals and interests of Ukrainians and national minorities. The national attitude of Ukrainians was constantly changing as a result of external influences, including the Russian-Ukrainian war, but it contained unchanging manifestations rooted in historical consciousness - love for the Homeland, the spirit of unity, based on historical achievements and civic values.

PL

Celem było zrozumienie uwarunkowań i mało znanych procesów wpływających na politykę narodowościową Ukrainy. Poznanie ładu rozwoju społeczno-kulturowego Ukrainy, w której istnieją mniejszości narodowe (ważne były ich status prawny oraz postawa obywatelska). Polityka narodowościowa Ukrainy jest ukształtowana i realizowana w niezwykle złożonej sytuacji politycznej. W tym przypadku panujące realia społeczno-polityczne wpływają na kształtowanie się stosunków międzyetnicznych oraz kierunku rozwoju państwa ukraińskiego w kontekście polityki narodowościowej. Zakres temporalny objął lata 2000–2022. Badanie problemu w dłuższym czasie pozwala określić dynamikę i zachodzące zmiany w polityce narodowościowej Ukrainy. Analizowane są dokumenty państwowe do[1]tyczące zapewnienia ochrony praw mniejszości narodowej zgodnie z międzynarodowymi standardami. Warto zaznaczyć, że działania wspólnot etnicznych wpływają na charakter i treść programów oraz ustaw przyjmowanych przez organy władzy państwowej. Tendencje separatystyczne są traktowane jako główne zagrożenie dla integralności i suwerenności Ukrainy. Wraz z tym zidentyfikowano mechanizmy zapobiegające separatyzmowi w kontekście wpływu ze środowiska międzynarodowego. Warto podkreślić, że zmiana struktury narodowościowej i językowej powoduje zmianę świadomości przez narzucenie odmiennych wartości i interesów narodowych korzystnych dla innych grup etnicznych. Tożsamość narodowa Ukraińców przez długi czas była zjawiskiem problematycznym. Ważną przesłanką było wskazanie głównych zbieżnych celów oraz interesów Ukraińców i mniejszości narodowych. Postawa narodowa Ukraińców ciągle się zmieniała w wyniku zewnętrznych wpływów, w tym wojny rosyjsko-ukraińskiej, jednak zawierała niezmienne, zakorzenione w świadomości historycznej przejawy − miłość do Ojczyzny, ducha jedności, opartego na dorobku historycznym i wartościach obywatelskich.

8

Pomiędzy swojskością a obcością. Inni na terenie międzywojennej Galicji Wschodniej w narracjach biograficznych

51%

Jakimowicz M.

Wrocławski Rocznik Historii Mówionej

|

2022

|

vol. 12

74-96

EN

Based on biographical interviews with people with Polish roots, born in the Second Polish Republic, this article discusses constructing the image of the Others in interwar Eastern Galicia. Focusing on interethnic relations, it also describes the socio-cultural specificity of this area and presents it as a cultural borderland. Referring to these narratives, this article demonstrates the processes that affect the duality of how the Others – Jews and Ukrainians – have been remembered in Eastern Galicia.

PL

Artykuł przedstawia problematykę wizerunku Innych i stosunków międzyetnicznych w między wojennej Galicji Wschodniej. Materiałem badawczym są narracje biograficzne osób o polskich korzeniach, urodzonych w II RP, dziś obywateli polskich i ukraińskich. W tekście zarysowano także charakter społeczno-kulturowy tego pogranicza kulturowego. Na przykładzie narracji do tyczących Żydów i Ukraińców przedstawiono w tekście procesy wpływające na dwoistość pamięci rozmówców o Innych na obszarze Galicji Wschodniej.

Refine search results

2 Rocznik Towarzystwa Naukowego Płockiego

2 Studia z Dziejów Rosji i Europy Środkowo-Wschodniej

2 Studia z Geografii Politycznej i Historycznej

1 Wrocławski Rocznik Historii Mówionej

1 Wschód Europy. Studia humanistyczno-społeczne

2 Monolatii I.

1 Department of International Studies U. o. M.

1 Escobedo L.

1 Gierowska-Kałłaur J.

1 Halakhova Y.

1 Jakimowicz M.

1 Uniwersytet Warszawski I. S. I. i. I.

1 Vitale A.

1 Zawistowska R.

1 2023

1 2022

1 2019

1 2017

1 2014

1 2013

1 2012

1 2011