Search results

1

Kompetencje a rynek pracy i struktura społeczna

100%

Kolasińska E., Uniwersytet Gdański; Wydział Nauk Społecznych; Instytut Filozofii S. i. D.

Acta Universitatis Lodziensis. Folia Sociologica

|

2011

|

vol. 38

PL

Proces transformacji w Polsce po 1989 zainicjował szereg zmian na rynku pracy, w strukturze społecznej i zdezaktualizował niektóre kompetencje. Kolejnym punktem zwrotnym implikującym redefinicję kompetencji była akcesja Polski do Unii Europejskiej. Obywatele polscy ukierunkowali działania na migrację zagraniczną oferując swoje kompetencje pracodawcom z krajów członkowskich. Pojęcie kompetencji, pomimo wieloznaczności, interdyscyplinarności, wielowymiarowości i różnorodności na trwałe wpisało się w dyskurs naukowy i praktyczny. W artykule zdefiniowano i sklasyfikowano pojęcie kompetencji w wąskim i w szerokim ujęciu. Omówiono różne rodzaje kompetencji: indywidualne, zawodowe, społeczne, kierownicze, kognitywne, kulturowe. Przedstawiono również zestawienie kompetencji w aspekcie rynku pracy i struktury społecznej. Główną tezę artykułu stanowi stwierdzenie, że kompetencje to cenny kapitał aktorów społecznych na rynku pracy i w strukturze społecznej, że jest to kluczowy zasób jednostek, instytucji, regionów, krajów, który przyczynia się do ich konkurencyjności i rozwoju. Przeprowadzone analizy wykazały, że kompetencje to cenny kapitał oraz że inwestycja w kompetencje zwraca się w przyszłości i stanowi bogactwo, które nie wyczerpuje się lecz pomnaża.

2

Procesy inkluzji migrantów a więzi i sieci społeczne wśród małżeństw mieszanych

100%

Brzozowska A., Grzymała-Kazłowska A., Zakład Socjologii Ogólnej I. S., Zakład Socjologii Ogólnej I. S., Ośrodek Badań nad Migracjami U. W., brzozowskaa@is.uw.edu.pl

Acta Universitatis Lodziensis. Folia Sociologica

|

2014

|

vol. 50

PL

Integracja imigrantów wiąże się nie tylko z takimi elementami, jak postawy i relacje migrantów z członkami społeczeństwa przyjmującego, ale także z ich wchodzeniem w strukturę społeczną, czyli osiąganiem określonego statusu społecznego. W procesie tym bardzo ważną rolę odgrywają nieformalne i formalne sieci powiązań tworzące kapitał społeczny migrantów. Szczególnie istotna w tym kontekście jest analiza znaczenia silnych i słabych więzi dla wytwarzania kapitału społecznego i inkluzji migrantów. Celem artykułu jest analiza związków między więziami i sieciami społecznymi a wielowymiarowymi procesami włączania jednostek i grup do społeczeństwa przyjmującego i jego instytucji. Główne zagadnienie badawcze podjęte w artykule stanowi proces wytwarzania pomostowego i wiążącego kapitału społecznego w małżeństwach mieszanych uwarunkowany różnymi typami posiadanych przez migrantów więzi oraz sieci, których są członkami. Postawione pytanie badawcze dotyczy wpływu kapitału społecznego na miejsce migrantów w strukturze społecznej kraju przyjmującego oraz inne wymiary integracji imigrantów. Przedmiotem rozważań są procesy zachodzące wśród małżeństw mieszanych, w których jeden ze współmałżonków jest imigrantem osiedlonym w Polsce. Zagadnienie te zostały przeanalizowane na przykładzie ukraińskich imigrantów będących współmałżonkami Polaków osiedlonych w województwie mazowieckim. Do analizy wykorzystane zostały dane z reprezentatywnego badania sondażowego wśród obywateli Ukrainy osiedlonych w Polsce.

3

Sprawiedliwość i struktura społeczna - jak uzasadnić nierówność

100%

Kołodziej A., Wydział Humanistyczny U. S.

Acta Universitatis Lodziensis. Folia Sociologica

|

2013

|

vol. 46

PL

Rozważania dotyczące struktury społecznej, czy to na gruncie filozofii czy realnej (empirycznej) nauki o społeczeństwie, często poza zwykłym opisem, wyjaśnieniem funkcjonalnym czy genetycznym, zawierają także sądy wartościujące i normatywne. Znaczna część myślicieli społecznych odnosi się bowiem do problematyki oceny zastanej struktury bądź wskazywania kierunków, w jakich powinna być ona przekształcana. Właściwa struktura społeczna ma gwarantować szczęście jednostki bądź przynajmniej godne życie oraz ład całego społeczeństwa. Nie dziwi więc fakt, iż dla wielu różnie postrzegających rzeczywistość społeczną myślicieli, jak chociażby dla Platona, Arystotelesa, Marksa, Parsonsa i wielu innych, była to kwestia fundamentalna. Poza namysłem naukowym wskazana problematyka poruszała poznawczo i zmuszała do działania także „zwykłych” ludzi. Struktura społeczna (również dzisiaj), szczególnie w swym aspekcie dystrybucyjnym, jawi się wielu (w oglądzie potocznym) jako manifestacja niesprawiedliwości, jako przejaw często niesłusznych podziałów na bogatych i biednych, uprzywilejowanych i bez przywilejów, posiadających władzę i bez władzy. Krytycznie oceniany jest także sposób wykorzystywania tych różnych form kapitału. W poniższym artykule przedstawione zostaną wybrane elementy myśli społecznej dotyczące legitymizacji bądź negacji zasadności występowania wyraźnych podziałów strukturalnych. W artykule przedstawiony zostanie także fundamentalny dla rozważań „strukturalnych” podział na dystrybucyjne i relacyjne rozumienie struktury społecznej.

4

Kompetencje a rynek pracy i struktura społeczna

100%

Kolasińska E.

Acta Universitatis Lodziensis. Folia Sociologica

|

2011

|

issue 38

91-103

PL

Proces transformacji w Polsce po 1989 zainicjował szereg zmian na rynku pracy, w strukturze społecznej i zdezaktualizował niektóre kompetencje. Kolejnym punktem zwrotnym implikującym redefinicję kompetencji była akcesja Polski do Unii Europejskiej. Obywatele polscy ukierunkowali działania na migrację zagraniczną oferując swoje kompetencje pracodawcom z krajów członkowskich. Pojęcie kompetencji, pomimo wieloznaczności, interdyscyplinarności, wielowymiarowości i różnorodności na trwałe wpisało się w dyskurs naukowy i praktyczny. W artykule zdefiniowano i sklasyfikowano pojęcie kompetencji w wąskim i w szerokim ujęciu. Omówiono różne rodzaje kompetencji: indywidualne, zawodowe, społeczne, kierownicze, kognitywne, kulturowe. Przedstawiono również zestawienie kompetencji w aspekcie rynku pracy i struktury społecznej. Główną tezę artykułu stanowi stwierdzenie, że kompetencje to cenny kapitał aktorów społecznych na rynku pracy i w strukturze społecznej, że jest to kluczowy zasób jednostek, instytucji, regionów, krajów, który przyczynia się do ich konkurencyjności i rozwoju. Przeprowadzone analizy wykazały, że kompetencje to cenny kapitał oraz że inwestycja w kompetencje zwraca się w przyszłości i stanowi bogactwo, które nie wyczerpuje się lecz pomnaża.

5

„Nowa” wiejska klasa średnia: specyfika i zróżnicowanie

75%

Halamska M., Zwęglińska-Gałecka D.

Studia Socjologiczne

|

2023

|

issue 2(249)

31-59

PL

W latach 1990–2015 z trzech obserwowanych w wiejskiej Polsce procesów – depezantyzacji, proletaryzacji i gentryfikacji – ten ostatni, tworzący wiejską klasę średnią, miał największą dynamikę. Między 1990 i 2015 rokiem udział wiejskiej klasy średniej w strukturze społecznej wsi wzrósł z 13% do 28%, co było skutkiem procesów endogennych i egzogennych wobec wsi. W niniejszej analizie „nowa” wiejska klasa średnia została zdefiniowana przez wykonywane zawody, należące do czterech pierwszych wielkich grup Klasyfikacji Zawodów i Specjalności (ISCO-08). Tak wyróżniona, jest ona bardzo zróżnicowana, co prowadzi do hipotezy o istnieniu nie jednej, a kilku wiejskich klas średnich. Przedmiotem opracowania jest ukazanie cech różnicujących wiejską klasę średnią i wskazanie – na podstawie współwystępujących cech – jej typów. Analiza oparta jest przede wszystkim na bazie danych badania „Diagnoza społeczna 2015”.

EN

Between 1990 and 2015, out of three processes observed in rural Poland – depeasantization, proletarianization and gentrification – the latter, triggering the emergence of a rural middle class, was the most dynamic. The share of the rural middle class in rural social structure increased from 13% to 28%, as a result of the processes both endogenous and exogenous to the countryside. In this analysis, the ‘new’ rural middle class has been defined by the performing the occupations that belong to the first four major groups in the Classification of Occupations and Specialties (ISCO-08). Thus distinguished, it is highly differentiated, which leads to the hypothesis of the existence not of one but several rural middle classes. The article’s aim is to demonstrate the differentiating characteristics of the rural middle class and to distinguish its types, based on co-occurring characteristics. The primary source of data for the analysis are the results of the „Social Diagnosis 2015” survey.

6

Pytania o kierunek przemian struktury społecznej małego miasta - na przykładzie Krosna Odrzańskiego

75%

Mielczarek-Zejmo A.

Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego, Studia Sociologica

|

2010

|

issue 20

89-103

PL

W artykule autorka rozważa możliwość ujmowania kierunku przemian struktury społecznej nie tylko jako efektu (skutku) transformacji. Zastanawia się również nad jego ewentualnym znaczeniem dla zachodzących przekształceń. Uwzględniając oba aspekty, proponuje określanie przemian jako protransformacyjne – powstanie kategorii (segmentów, warstw, klas) zainteresowanych przebiegiem przemian, tzn. ich podtrzymaniem, wzmacnianiem czy przyspieszaniem; atransformacyjne – są następstwem transformacji społeczno-ustrojowej, lecz nie mają znaczenia dla przebiegu i powodzenia tego procesu; antytransformacyjne – takie przemiany, które są odwróconą konsekwencją procesu transformacji i równocześnie utrudniają przekształcenia systemowe. Dane wykorzystane w artykule pochodzą z badań sondażowych zrealizowanych w latach 2007–2008 wśród mieszkańców Krosna Odrzańskiego. Badania dotyczyły przemian struktury społecznej małego miasta pogranicza polsko-niemieckiego.

EN

In the article , it is proposed to consider the possibility of perceiving the direction of changes in the social structure not only as effects (outcomes) of transformation. Moreover, the possible significance this direction bears for the changes taking place is addressed. Taking into account both these aspects, it is suggested to describe these changes as pro-transformational – forming categories (segments, strata, classes) centered around the changes, i.e. sustaining, reinforcing or precipitating them; atransformational which are the aftermath of a socio-systemic transformation, but bear no significance for the course or success of this process; anti-transformational changes which are a reverse consequence of the transformation process and, at the same time, hinder systemic transformations. The data used in the article come from surveys conducted in 2007-2008 among Krosno Odrzanskie inhabitants. The research concerned changes in the social structure of a small town in the German-Polish borderland.

7

Kirche als freizeitunternehmen? Kriterien einer pastoral der freizeit

75%

Hartmann R.

Studia Pastoralne

|

2010

|

vol. 6

217-233

PL

Wielu współczesnych chrześcijan angażuje się w życie i duszpasterskie działanie Kościoła, przeznaczając na ten cel sporo swojego „wolnego czasu”. Fakt taki sprawia, że do świadomości Kościoła przenika sygnał o potrzebie podejmowania refleksji nt. wolnego czasu i obejmowania tego obszaru życia chrześcijan specjalną troską duszpasterską. Zaprezentowany wyżej artykuł stara się w sposób krytyczny podejść do takiego zagadnienia, prowokując tym samym do odpowiedzi na pytanie, jak Kościół odczytywał samego siebie i jak rozumiał swoje posłannictwo wtedy, gdy ludzie nie dysponowali w sposób tak oczywisty i jasny jak dziś swym wolnym czasem, jak też nie mieli tak jasnej jak dziś świadomości wolnego czasu. Na kanwie takiego pytania rodzi się również kwestia, czy Kościół – przez utrzymywanie w wigorze owego trendu angażowania się w duszpasterstwo w wolnym czasie – nie przyczynia się do segmentacji życia i czy w ostatecznym rozrachunku nie przysparza sobie dodatkowych problemów, polegających na zaszczepianiu w umysłach wierzących przekonania o tym, że prawdziwe przywiązanie do Kościoła i jego misji ewangelizacyjnej możliwe jest tylko w wolnym czasie. W związku z takim problemem istotną kwestią do rozwiązania pozostaje sprawa wypracowania odpowiednich kryteriów, na bazie których możliwe by było angażowania się Kościołów lokalnych w duszpasterstwo wolnego czasu.

8

Kryzys a system społeczny i jego struktura

63%

Kołodziej A.

Roczniki Nauk Społecznych

|

2013

|

vol. 5(41)

|

issue 2

5-22

EN

The notion of the social system in the field of sociology has been meeting the changing level of interest. One may follow the dynamics of the interest while studying the development of the social theory, especially in its functional and neofunctional version. This interest however is not determined only by the intrinsic dynamics of the social thought. It was also directly associated with nonscientific expectations, with the existing social situation. One may thus talk on the social climate of the system or anti-system way of thinking. The climate is to a large extent dependent on the social reaction to a crisis and the answer to the question: whether the solution to the crisis is sought within the frames of the system. In this context the notions of a crisis and a system seem to be clearly associated. The article refers to the social systems theory. The overriding aim of the article is to come up with the answer for the question on the current condition of the social system. Today when the issue of the crisis is so popular may one also talk about the crisis of the social system? The answer may not be unequivocal as the understanding of the crisis and the system in the sociological theory is ambiguous. The viewpoint presented in the article complying with this ambiguity includes also reference to the issue of the situation of the individual in the social system.

9

Janusz Żarnowski – jako historyk dziejów społecznych Polski i Europy

63%

Mędrzecki W.

Kwartalnik Historyczny

|

2020

|

vol. 127

|

issue 2

EN

Janusz Żarnowski belonged to the group of Polish historians who after 1956 participated in a lively scientific exchange between the Polish and French circles of historians. A combination of traditional historical methodology with Marxist cognitive perspective and fascination for the achievements of French social history and sociology made it possible for him to develop his own original methodology of historical research into the social structures and processes occurring in twentieth-century Poland. The article presents Żarnowski’s most important scholarly works on the subject and suggests their comprehensive interpretation.

PL

Janusz Żarnowski należał do grupy historyków polskich, którzy po 1956 r. uczestniczyli w ożywionej wymianie naukowej polskiego i francuskiego środowiska historycznego. Połączenie klasycznego warsztatu historycznego, marksistowskiej perspektywy poznawczej z fascynacją osiągnięciami francuskiej historii społecznej oraz socjologii pozwoliło mu wypracować oryginalną metodologię historycznych badań nad strukturami i procesami społecznymi zachodzącymi w dwudziestowiecznej Polsce. Artykuł prezentuje najważniejsze prace naukowe Żarnowskiego z tego zakresu oraz proponuje ich całościową interpretację.

10

Akumulacja kapitału materialnego w społeczeństwach późnego kapitalizmu

63%

Szewczak W.

Studia Socjologiczne

|

2020

|

issue 1(236)

37-72

PL

W artykule podjęto kwestię nierówności majątkowych i dochodowych oraz mechanizmów ich powstawania i powiększania. Zasadnicza teza tekstu zakłada, że nierówności te są przede wszystkim skutkiem różnic w zdolności do akumulacji kapitału materialnego, w zależności od osiąganych dochodów i struktury potrzeb. Dla zweryfikowania tezy został zbudowany model teoretyczny akumulacji kapitału materialnego, oparty na relacjach między dochodami a uwarunkowanymi społecznie i kulturowo potrzebami, a następnie zastosowany do analizy zdolności do akumulacji kapitału w różnych grupach w warunkach gospodarki późnego kapitalizmu, ze szczególnym odniesieniem do kontekstu polskiego. W rezultacie wyodrębnione zostały cztery sfery dochodowe, charakteryzujące się różną zdolnością do akumulacji. Stwierdzono także, że podstawowy czynnik wyznaczający zdolność do akumulacji kapitału materialnego ma charakter strukturalny i jest nim miejsce w strukturze społecznej, wchodzące w interakcje z czynnikami mającymi charakter kulturowy (np. wzorce konsumpcyjne), ekonomiczny (np. stopa zwrotu z kapitału), instytucjonalny (np. obciążenia fiskalne) czy strukturalny (np. wielkość społecznych nierówności).

EN

The article addresses the issue of property and income inequalities as well as the mechanisms of their formation and growth. It is suggested that these inequalities are primarily an outcome of an ability for capital accumulation depending on the income volume and the needs structure. The thesis is verified by means of a theoretical model of material capital accumulation that is based on the relationship between income, on the one hand, and socially and culturally conditioned needs, on the other. The model is applied to the analysis of capital accumulation in late capitalist societies, Polish society in particular. As a result, four income spheres are identified, each characterized by different mechanisms of accumulation. The basic factor determining the ability to accumulate capital is structural (the place in the social structure). This structural factor is further conditioned by cultural (e.g. consumption patterns), institutional (e.g. tax burden), economic (e.g. rate of return for investments), and other structural (e.g. overall inequalities) factors in determining the ability for capital accumulation.

11

Popękane polskie społeczeństwo jako pole badawcze – dane, fakty, mity

63%

Cześnik M., Grabowska M.

Przegląd Socjologiczny

|

2017

|

vol. LXVI

|

issue 3

9-43

PL

W artykule analizowana jest problematyka popękania społeczeństwa polskiego. Pojęcie to odnoszone jest do tradycyjnych pojęć socjologicznych opisujących zróżnicowania społeczne: podziałów klasowych, podziałów społeczno-politycznych, zróżnicowania stylów życia czy wzorów konsumpcji, nieciągłości dyskursu społecznego. Krótki przegląd stanowisk teoretycznych, od Marksa i Webera aż po Bourdieu, dopełnia bardziej wnikliwa prezentacja dokonań polskich autorów – klasycznych i współczesnych. Jako pole analiz popękania społeczeństwa polskiego wskazuje się: po pierwsze, „klasyczne” podziały wynikłe z różnic w położeniu w strukturze społecznej; po drugie, „nowe” podziały związane z konsumpcją i stylami życia; po trzecie, podziały społeczno-polityczne (rozumiane zgodnie z koncepcją Lipseta i Rokkana); po czwarte, obszar języka, komunikacji, dyskursu. Dalej następuje dyskusja uwzględniająca zarówno koncepcje teoretyczne, jak i – w miarę możliwości – dane empiryczne z czterech wskazanych pól popękania społeczeństwa polskiego. Sformułowane wnioski mają charakter nieostateczny. Obecnie podziały o charakterze klasowo-warstwowym nie zanikają, konsumpcja wykazuje zarówno klasowo-warstwowe zróżnicowanie, jak i jednorodność przekraczającą granice grup społecznych, elektoraty się krystalizują, zaś podziały w sferze języka wydają się wyraziste. Ponadto istnieją pewne zależności struktury klasowej, sfery konsumpcji i zachowań politycznych, z którymi łączą się podziały w sferze języka i dyskursu. Sytuacja wydaje się jednak dynamiczna.

EN

This article analyzes the phenomenon of the fracturing of Polish society. In introducing this concept it relates to the traditional sociological descriptors of social differentiation: class divisions, sociopolitical cleavages, variations in lifestyle or consumption patterns, and discontinuities in public discourse. A short review of theoretical stances, from Marx and Weber through to Bourdieu is complemented by a more in-depth analysis of the contributions of Polish authors – both classical and modern. The scope of analysis of the fracturing of Polish society is determined by: firstly, the “classical” social divisions, deriving from differing positions in the social structure; secondly, the “new” divisions associated with consumption and lifestyles; thirdly, the socio-political cleavages (understood according to Lipset and Rokkan); and fourthly, the field of language, communication, and discourse. This is followed by a discussion of these four fields of the fracturing of Polish society, taking into account both theoretical conceptions and the available empirical data. The findings of this discussion are of a preliminary nature. Currently the divisions into social class-stratum types are continuing in force. Consumption exhibits both class-stratum differentiation as well as uniformities exceeding the boundaries of social groups, the electorates are crystallizing, and the divisions within the sphere of language use seem to be prominent. In addition certain relationships between class structure, consumption patterns and political behaviours also exist, which are associated with divisions in language use and discourse. The landscape of these differences is, however, subject to rapid changes.

12

Pochodzenie społeczne i ścieżki dojścia do zawodu nauczycieli szkół podstawowych

63%

Hernik K., Malinowska K.

Edukacja

|

2015

|

issue 2(133)

44–57

PL

Różne badania pokazują, że status społeczno-ekonomiczny rodziny jest czynnikiem silnie wpływającym na osiągnięcia edukacyjne, a także na dalsze wybory życiowe ludzi. W artykule podjęto zagadnienie pochodzenia społecznego nauczycieli szkół podstawowych. Na podstawie Badania szkolnych uwarunkowań efektów kształcenia starano się odpowiedzieć na pytanie, w jakim stopniu nauczyciele dziedziczą po swoich rodzicach pozycję społeczną, a w jakim ich wykształcenie i wykonywany zawód są efektem awansu społecznego. O pochodzeniu społecznym nauczycieli wnioskowano na podstawie wielkości miejscowości pochodzenia oraz danych dotyczących ich rodziców (osobno matek i ojców): poziomu wykształcenia, aktywności zawodowej i rodzaju wykonywanego zawodu. Na tej podstawie zbadano kapitał kulturowy nauczycieli, który posiadali w momencie wyboru przyszłej drogi zawodowej. Zrekonstruowano także niezwykle zróżnicowane ścieżki kształcenia nauczycieli oraz sposoby uzyskania przez nich formalnego przygotowania pedagogicznego na przestrzeni kilku dziesięcioleci.

XX

Various studies indicate that family socio-economic status determines academic achievement, as well as future life decisions. Such investigations have been conducted among others in relation to students. The issue of primary teachers’ social background is studied in the following paper using findings from the Longitudinal School Effectiveness Study conducted by the Educational Research Institute. The aim was to address the extent to which teachers’ education and occupation followed their social advancement and inherited social status. Indicators used for social background included: the population of place of origin and their parents’ level of education, their occupation activity and professions (separately for mothers and fathers). The varied pathways leading to teacher education and preparation to be teachers were also reconstructed. This allowed conclusions to be drawn about the cultural capital in teachers’ command when deciding on a career.

13

Między socjologią kryzysu a „kryzysem” socjologii

63%

Frąckiewicz A.

Opuscula Sociologica

|

2014

|

issue 2(8)

71-80

PL

Artykuł jest próbą uogólnionej refleksji nad sytuacją socjologii w Polsce. Inspirację do rozważań stanowił XV Ogólnopolski Zjazd Socjologiczny w Szczecinie oraz popperowska krytyka metodologicznych podstaw nauk społecznych. Autor szczególną uwagę zwraca na „kryzys” jako przedmiot refleksji socjologicznej i związane z nim wyzwania (np. zmiany w strukturze społecznej), a także na problemy wizerunkowe socjologii w Polsce.

EN

This article is an attempt to give a generalized reflection on the situation of sociology in Poland. It was inspired by the 15th Polish Sociological Congress in Szczecin and Popper’s criticism of the methodological foundations of social sciences. Special attention is paid to the ‘crisis’ as a subject of sociological and related challenges (for example: changes in the social structure), as well as the image problems of sociology in Poland.

14

Apropriacja szans życiowych we współczesnych społeczeństwach

63%

Walczak-Duraj D., Katedra Socjologii Polityki i Moralności W. E.-S., dduraj@uni.lodz.pl

Acta Universitatis Lodziensis. Folia Sociologica

|

2014

|

vol. 48

PL

Wiodąca teza artykułu sprowadza się do stwierdzenia, że okres kryzysu gospodarczego w społeczeństwach opartych na logice gospodarki rynkowej, funkcjonującej przede wszystkim w paradygmacie neoliberalnym, sprzyja przekonaniu na temat wzrostu nierówności społecznych i ekonomicznych. Przekonanie to odnosi się przede wszystkim do szeroko pojętego zawłaszczania szans życiowych, które wprost nie muszą się odnosić do wzrostu nierówności w dochodach czy płacach. Dzieje się tak głównie dlatego, że w okresie kryzysu gospodarczego następuje wyraźnie obserwowany proces uspołeczniania ryzyka, niepewności i strat związanych z aktywnością ekonomiczną, rozpatrywaną zarówno z perspektywy jednostkowej, jak i grupowej. Szczególnym efektem tego procesu jest zjawisko prywatyzowania zysków przez międzynarodowe, zglobalizowane banki inwestycyjne i przerzucanie kosztów kryzysu na państwo i społeczeństwo. Jednocześnie zmiany zachodzące w strukturze społecznej i strukturze oraz w treści pracy pod wpływem technologii cyfrowych stanowią drugą grupę przesłanek dla rozważań nad istotą i rozmiarami tendencji apropriacyjnych. Zwłaszcza że niektóre kryteria pomiaru wykluczenia społecznego czy zróżnicowania i nierówności ekonomicznych mają charakter względny. Stąd też celem rozważań będą takie zagadnienia, jak: istota i główne przesłanki procesu zawłaszczania szans życiowych we współczesnych społeczeństwach; problem pomiaru wykluczenia, nierówności społecznych i ekonomicznych; wpływ nowych technologii cyfrowych na nierówności społeczne i związane z nimi tendencje do zawłaszczania.

15

KICZ W TRZECH ODSŁONACH / Three Views of Kitsch

63%

Jaworski P.

Kultura i Społeczeństwo

|

2013

|

vol. 57

|

issue 1

153-174

EN

This article contains an attempt to put order in the chaos of definitions accompanying the concept of kitsch and simultaneously to free kitsch from any cognitively dubious connection with the category of art. While considering the difficulties of definition arising from the connotative nature of the concept and its contextual modality, the author criticizes the entirety of the conceptualization of kitsch and then divides the phenomenon into ‘first elements’, distinguishing three different views of kitsch: textual essentialist (idyllism, sentimentalism), formal essentialist (triviality, eclecticism), and processual (the effect of unthinking pop culture reproduction). Configurationism and its derivative category of the projective model are useful to the attempt to reject ‘art’ as the ‘good’ antithesis of ‘bad’ taste. These arguments are accompanied by the author’s thoughts on the cultural function of kitsch, its contextual entanglements, and its role in forming the social structure.

16

Ascetyzm cielesności w strukturze społeczeństwa narodowego

63%

Pawłucki A.

Rozprawy Naukowe Akademii Wychowania Fizycznego we Wrocławiu

|

2016

|

vol. 52

3-20

PL

Przedmiotem rozważań w eseju z dziedziny socjologii i filozofii kultury fizycznej jest ascetyzm cielesności. Ascetyzm oznacza relację, czyli odniesienie czynności do jej podmiotu; ponieważ jest to odniesienie podmiotu do niego samego, wektor czynności ascezy jest samozwrotny. Rola społeczna ascety obejmuje wszystkie czynności i stosunki zawiązywane w grupie kulturowej gimnazjonu – centrum organizacyjnym systemu społecznego kultury fizycznej. Ascetyzm cielesności poprzedza logicznie każdą relację społeczną. W skali makro tworzy strukturę kultury fizycznej, także strukturę zdrowia publicznego, która tkwi potencjalnie w strukturze danego społeczeństwa jako całości. W zależności od modelu przyczynowo--ideowego społeczeństwa struktura kultury cielesnej może być aktualizowana lub likwidowana, przenoszona w stan potencjalności. Zastosowana do analizy rzeczywistości społecznej zasada przyczynowości odgórnej pozwala zrozumieć, dlaczego w strukturze państwa liberalno-demokratycznego nie występuje struktura ascetyzmu cielesności. Weryfikowana hipoteza wyjaśnia, że ascetyzm cielesności zostaje wyłączony za przyczyną ideologa z sieci zdrowia publicznego w strukturze liberalnej kratokracji, w której racją jest dobro władzy dla niej samej. W strukturze społeczeństwa narodowego sieć ascetyzmu cielesności zostaje podniesiona do rangi dobra wspólnotowego. Mimo zablokowania łączności sieci ascetyzmu cielesności ze struktura społeczną, gimnazjony akademickie przetrwały stan zapaści. Każdy z nich usprawiedliwiał się niezależnie bezideową racją rynku cielesnych usług, racją ważną dla prywatnej sieci fitness, ale rozczarowującą oczekiwania tej frakcji społeczności uczonych, która aspiruje do spełniania się w zadaniach publicznych, istotnych dla wspólności kulturowej narodu. Aktualizacja sieci ascetyzmu cielesności, ulokowanej za przyczyną władzy w strukturze zdrowia publicznego, może dokonać się przy udziale filozofa i pedagoga kultury fizycznej.

EN

The topic of this essay combining elements of sociology and philosophy of physical culture is bodily asceticism. Asceticism means a relation, i.e. reference of an action to its subject; as the subject’s reference is to the subject itself, the vector of an ascetic action is self-reflexive. The social role of an ascetic includes all the activities and relations within the cultural group of gymnasium – the organizational centre of the social system of physical culture. Bodily asceticism logically proceeds any social relation. On the macroscale, it creates the structure of physical culture, also that of public health, which potentially is included in the structure of a given society as a whole. Depending on the causative and ideological model of society, the structure of bodily culture can be updated or eliminated, transferred to the state of potentiality. The principle of a priori causality applied to analyze the social reality allows us to understand why in the structure of a liberal democratic state there is no structure of bodily asceticism. The hypothesis that is being verified explains that bodily asceticism is excluded due to an ideologist from the public health chain in the structure of liberal kratokracja, where the reason to remain in power is a good in itself. In the structure of a nation the chain of bodily asceticism is raised to the status of the community’s good. Despite the interruption of communication between the bodily asceticism chain and the social structure, academic gymnasia survived the state of collapse. Each of them justified its behavior independently pointing out to the devoid of ideals reason of the bodily service market, so important to the chain of private fitness clubs, which, however, do not meet the expectations of this part of research community that aspires to find fulfilment in the field of public tasks, relevant to the cultural community of the nation. The chain of bodily asceticism placed in the public health structure by the government can be updated with the participation of a philosopher and educator of physical culture.

17

Mobilność społeczna jako konwersja kapitałów

63%

Sadowski I., Zawistowska A.

Zoon Politikon

|

2015

|

issue 6

43-59

PL

W artykule dokonujemy syntezy istniejącej wiedzy na temat struktury społecznej i jej współczesnych przemian w teoretycznym kontekście pojęcia kapitałów (nie tylko materialnego, ale także społecznego, ludzkiego, edukacyjnego). Proponujemy równocześnie spojrzenie na mobilność społeczną przez pryzmat koncepcji konwersji kapitałów. Na tej podstawie staramy się pokazać, że nierówności i możliwości awansu społecznego są pochodną kluczowych systemów instytucjonalnych, które we współczesnym świecie podlegają daleko idącej konwergencji.

EN

In this article we aim to synthesize existing knowledge on social structure and its contemporary changes in the context of the notion of capitals (not only material, but social, human, educational as well). We also propose to look at mobility from the perspective of conversions of those capitals. Based on that, we try to show that inequalities and prospects of upward mobility is contingent on key institutional systems in contemporary societies, which tend to converge.

18

Żołnierz wojsk polskich i naukowiec – Stanisław Ossowski

63%

Skurjat K.

Kultura Bezpieczeństwa. Nauka – Praktyka – Refleksje

|

2021

|

vol. 39

78-93

EN

The article reminds Stanisław Ossowski, an outstanding sociologist and political scientist, a representative of the Lviv-Warsaw school, and a brave soldier. The author focuses her attention on two problems selected from his work: on man as an ethical subject and on opportunities and threats in shaping individual and collective social personalities. Stanisław Ossowski regarded disobedience in thinking, faithfulness to the truth, and intellectual honesty as the professional duty of a scientist, especially a humanist, who studies ideas and value systems. He justified the theory of mutual conditioning of the social structure-personality. He studied the impact of decisions of senior government officials on the dynamics of human behaviour and the development of human polymorphism.

PL

Artykuł przypomina Stanisława Ossowskiego, wybitnego socjologa i politologa, reprezentanta Szkoły Lwowsko-Warszawskiej i żołnierza. Autorka koncentruje uwagę na dwóch wybranych z jego twórczości problemach: na człowieku jako podmiocie etycznym oraz na szansach i zagrożeniach, które wspomagają albo które zakłócają przebieg procesów kształtowania jednostkowych i zbiorowych osobowości społecznych. Stanisław Ossowski za zawodowy obowiązek uczonego, zwłaszcza humanisty badającego systemy idei i systemy wartości, uważał nieposłuszeństwo w myśleniu, wiernośc prawdzie i intelektualną uczciwość. Uzasadniał teorię o wzajemnym warunkowaniu się struktury społecznej i kultury oraz o wzajemnym uzależnianiu od struktury społecznej – osobowości. Badał wpływ decyzji urzędników rządowych wyższego szczebla na dynamikę ludzkich zachowań i na kształtowanie się ludzkiego polimorfizmu.

19

English: a neutral language of global communication? Sociopedagogical implications

63%

ODROWĄŻ-COATES A.

Wychowanie w Rodzinie

|

2022

|

vol. XXVII

|

issue (2/2022)

157-165

PL

Wprowadzenie. Angielski jako język globalnej komunikacji stał się elementem statusu społecznego, tym kojarzonym z problematyką włączenia i wykluczenia. W uprzywilejowanych grupach społecznych jego pozycja zmieniła się z języka obcego na język „drugi”, co wskazuje na zmianę językową o długofalowych konsekwencjach. Cel. Celem artykułu jest uchwycenie kulturowych i indywidualnych implikacji obserwowanego zjawiska zauważonych w Polsce i Portugalii. Materiały i metody. Ramy metodologiczne oparto na etnografii instytucjonalnej. Metodzie tej towarzyszą koncepcje teoretyczne „miękkiej władzy” i „teorii pozycjonowania”. Wyniki. Rezultaty badań wskazują na to, że język angielski może być widziany jako nowe narzędzie stratyfikacji społecznej, mające wpływ na politykę językową, codzienne życie ludzi i ich możliwości. Krytykując neoliberalny, neokolonialny i imperialistyczny wymiar hegemonii języka angielskiego, zastosowano oryginalną perspektywę związaną z płcią, gdzie to angielski staje się językiem możliwości, integracji i upodmiotowienia.

EN

Introduction. English, as a language of global communication, has become an element of social status and therefore connected to the issues of inclusion and exclusion. Within privileged social groups, its position has changed from a foreign language to a second language, which demonstrates a linguistic shift with long-term consequences. Aim. The aim is to capture the cultural and individual implications of the observed phenomenon reported in Poland and Portugal. Materials and methods. The methodological framework is based on institutional ethnography. It is accompanied by the concept of “soft power” and “positioning theory”. Results. The research results indicate that English can be seen as a new tool for social stratification with an effect on language policies, impacting people’s lives and their opportunities. Whilst critical of the neoliberal, neo-colonial and imperialistic dimensions of English language hegemony, the author captures an original gender perspective on English as a language of opportunity, inclusion, and empowerment.

20

Artificial Intelligence and the Future of News Reflections on Journalism from the Perspective of the AI Immersion

63%

Razec I.

Com.press

|

2021

|

vol. 4

|

issue 2

52-69

PL

Pojawienie się sztucznej inteligencji (AI) w naszym życiu jest bezpośrednim efektem potrzeby postępu społeczeństwa. Jednak szybkość, z jaką przenika on wszystkie dziedziny naszego życia, wpływa na to, jak rozumiemy świat, komunikujemy się, podróżujemy i pracujemy. Ten artykuł ma na celu analizę zjawiska fałszywych wiadomości jako bezpośredniej konsekwencji pojawienia się sztucznej inteligencji w świecie dziennikarskim, a także przedefiniowania dziennikarstwa poprzez wprowadzenie sztucznej inteligencji do środowiska pracy. Z czasem rozwój nowych technologii stworzył przesłanki dla nowego rodzaju wolności, dając jednostkom możliwość wyrażania siebie poprzez stale rosnącą liczbę platform.Ponadto cyfryzacja wpływa również na pracę dziennikarza, generując w ten sposób liczne pytania: Czy wolność, jaką dają nowe technologie, jest korzystna czy toksyczna? Jak możemy odróżnić prawdziwe od fałszywych wiadomości? Jaka jest przyszłość dziennikarstwa? Czy algorytmy będą w stanie tworzyć treści lepiej niż ludzie?

EN

The emergence of Artificial Intelligence (AI) is a direct result of our need for social progress. However, the speed at which it penetrates all domains of our lives influences how we understand the world, communicate, travel, and work. This paper aims to analyze the phenomenon of fake news as a direct consequence of AI making its way into the world of journalism as well as the redefinition of journalism caused by implementing AI in the work environment. Gradually, the development of new technologies created the conditions for a new kind of freedom, allowing individuals to express themselves throughout a constantly increasing number of platforms. In addition, digitization also affects the work of journalists, leading to the following questions: Is the freedom granted by new technologies beneficial or toxic? How can we distinguish between true and fake news? What is the future of journalism? Will algorithms be able to create better content than humans?

Refine search results

Kompetencje a rynek pracy i struktura społeczna

Procesy inkluzji migrantów a więzi i sieci społeczne wśród małżeństw mieszanych

Sprawiedliwość i struktura społeczna - jak uzasadnić nierówność

Kompetencje a rynek pracy i struktura społeczna

„Nowa” wiejska klasa średnia: specyfika i zróżnicowanie

Pytania o kierunek przemian struktury społecznej małego miasta - na przykładzie Krosna Odrzańskiego

Kirche als freizeitunternehmen? Kriterien einer pastoral der freizeit

Kryzys a system społeczny i jego struktura

Janusz Żarnowski – jako historyk dziejów społecznych Polski i Europy

Akumulacja kapitału materialnego w społeczeństwach późnego kapitalizmu

Popękane polskie społeczeństwo jako pole badawcze – dane, fakty, mity

Pochodzenie społeczne i ścieżki dojścia do zawodu nauczycieli szkół podstawowych

Między socjologią kryzysu a „kryzysem” socjologii

Apropriacja szans życiowych we współczesnych społeczeństwach

KICZ W TRZECH ODSŁONACH / Three Views of Kitsch

Ascetyzm cielesności w strukturze społeczeństwa narodowego

Mobilność społeczna jako konwersja kapitałów

Żołnierz wojsk polskich i naukowiec – Stanisław Ossowski

English: a neutral language of global communication? Sociopedagogical implications

Artificial Intelligence and the Future of News Reflections on Journalism from the Perspective of the AI Immersion