Search results

1

O nauczaniu stylu potocznego na lekcjach języka polskiego jako obcego na poziomie podstawowym

100%

Sochacka J.

Acta Universitatis Lodziensis. Kształcenie Polonistyczne Cudzoziemców

|

2017

|

vol. 24

97-108

EN

The aim of this article is to discuss the problem of teaching an informal style in a class of Polish as a foreign language at a basic level. The starting point was constituted by a comment about the status of Polish colloquial language in glottodidactics. Three aspects of the topic determined the scope of this article. The first one was to investigate the knowledge of informal style among foreigners and analyze the reasons why they want to know it. The second one was to present an idea for a class focused on teaching some elements of informal style. The third point was to draw some conclusions extracted from such a class and make some general remarks on the linguistic and cultural competence of foreigners who were already familiar with this style. The article is based on the teaching experiences of the author.

PL

W artykule przedstawiono problem nauczania stylu potocznego na lekcjach języka polskiego jako obcego na poziomie podstawowym. Punktem wyjścia tych rozważań było zwrócenie uwagi na status polszczyzny potocznej w glottodydaktyce. Kształt pracy wyznaczyły trzy zasadnicze punkty. Pierwszym było zbadanie znajomości stylu potocznego wśród obcokrajowców uczących się języka polskiego oraz dociekanie powodów, dla których chcieli ten styl poznać. Drugim – przedstawienie pomysłu na lekcję poświęconą nauczaniu elementów stylu potocznego. Trzeci punkt stanowiło sformułowanie wniosków płynących z takiej lekcji, a także opisanie spostrzeżeń ogólnych odnoszących się do kompetencji językowej i kulturowej obcokrajowców po przyswojeniu zagadnień stylu potocznego. Artykuł oparto na własnych doświadczeniach lektorskich autorki.

2

Wpływ potoczności na perswazję wypowiedzi Andrzeja Leppera

85%

Korycińska-Skóra K.

Język a Kultura

|

2014

|

vol. 24

69 - 78

EN

The purpose of the article is to describe the elements of colloquial language style, appearing in the statements of the leader of the political party Samoobrona, Andrzej Lepper, recorded during a debate with Jan Rokita, the leader of another political party Platforma Obywatelska (14/03/2004). The main goal of the research is to determine the influence of commonness on the persuasive effect. Analysis of the material confirmed that the use of everyday vocabulary and uncomplicated syntax has a huge impact on the public opinion. Through vivid, evocative language that facilitates understanding of the official texts complicated for the average Pole, Lepper reduces the distance between him and his electorate. Commonness in this case is used to implement the strategy of obtaining the favor of recipients and is a weapon in the hands of a politician.

3

O różnych postaciach potoczności (Na materiale pamiętników Zofii Stryjeńskiej)

85%

Bieńkowska D., Umińska-Tytoń E.

Studia Językoznawcze. Synchroniczne i diachroniczne aspekty badań polszczyzny

|

2018

|

vol. 17

23-46

XX

Stylistycznojęzykowa analiza pamiętników Zofii Stryjeńskiej – będących znakomitym źródłem do opisu żywej, potocznej, prywatnej polszczyzny osoby wykształconej, sprawnie posługującej się standardowym językiem ogólnym – zmierza do pokazania tych cech idiolektalnych autorki, które z jednej strony mają charakter typizujący i utożsamiający, z drugiej zaś indywidualizujący i dyferencjalizujący, pokazujący twórcze podejście autorki do języka.

EN

The stylistic analysis of the memoirs by Zofia Stryjeńska – which are an excellent source to depict the vivid, informal, private Polish language used by an educated person who perfectly knows the standard version of the language – is aiming at revealing those idiolect features of the author that are differentiating and classifying in character on the one hand and on the other identifying and individualising, which altogether show the creative attitude of the author towards the language.

4

Potoczność w tekstach prasowych

71%

Wojtak M.

Półrocznik Językoznawczy Tertium

|

2016

|

vol. 1

|

issue 1&2

PL

W artykule opartym na materiale z prasy wyspecjalizowanej autorka porusza następujące zagadnienia: dlaczego tak bardzo atrakcyjny jest dla dziennikarzy styl potoczny, jakie składniki i cechy tej odmiany traktowane są jako szczególnie użyteczne, jakie są skutki częstego użycia form potocznych dla procesów przeobrażania stylu publicystycznego i wybranych gatunków prasowych. Potoczność rozpatrywana na płaszczyźnie tekstu zyskuje na komunikacyjnej atrakcyjności dlatego, że pozwala nadawać wypowiedziom znamiona komunikatów skierowanych, nastawionych na kontakt z drugim człowiekiem, umożliwia ucieczkę od abstrakcji w stronę mówienia (czy raczej pisania) konkretnego, bliskiego codziennemu doświadczeniu, obrazowego i zaangażowanego. Dzięki stosownym zabiegom stylizacyjnym publicyści budują z odbiorcą wspólny świat i kształtują określoną wizję tego świata: (1) z punktu widzenia odbiorcy – z uwzględnieniem jego potocznych wyobrażeń i doświadczeń; (2) zgodnie z oczekiwaniami odbiorcy, a więc przystępnie, plastycznie i sugestywnie; (3) z (fingowanym) udziałem odbiorcy; (4) za pomocą środków językowych znanych odbiorcy (potocznych) lub środków wykreowanych przy użyciu technik stylizatorskich typowych dla wypowiedzi potocznych.

5

Polszczyzna potoczna jako tworzywo wypowiedzi prasowych (na wybranych przykładach)

71%

Wojtak M.

Prace Językoznawcze

|

2021

|

vol. XXIII/2

317–329

PL

Punktem wyjścia analiz czyni autorka polszczyznę potoczną jako tworzywo językowe wypowiedzi prasowych. Podstawę materiałową stanowią dwa artykuły publicystyczne i felieton z „Gazety Wyborczej” z roku 2019. Autorka skupia uwagę na zakresach użycia form potocznych w nacechowanych gatunkowo, konkretnych tekstach oraz na sposobach dostosowania owych form do zadań, jakie nadawca przypisuje wypowiedzi. Badaczka nie dąży do wynajdywania komunikacyjnych prawidłowości o ogólnym charakterze. Z płaszczyzny makro przechodzi na płaszczyznę mikro, by pokazać kunszt redaktorski twórców konkretnych wypowiedzi. Formy potoczne (głównie leksykalne) są wpisywane w obce potoczności konstrukty tekstowe, podlegając oryginalnym procesom stylizacyjnym. W tekście pierwszym są składnikami sprawozdania sądowego, w drugim kilku mikroopowiadań, a w trzecim stanowią realizację zasady felietonowego konceptyzmu, który wynika z kontaminacji schematu opowiadania unaoczniającego i sprawozdania z klinicznych objawów choroby.

EN

The starting point of the author’s analysis is colloquial Polish as the linguistic material of press utterances. The material base consists of two journalistic articles and a feuilleton from “Gazeta Wyborcza” of 2019. The author focuses on the scope of use of colloquial forms in generically marked concrete texts and on how these forms are adjusted to tasks the authors assigned to the utterances. The researcher does not endeavor to search for communication regularities of general nature. She moves from the macro plane to the micro plane to show the editorial virtuosity of the authors of concrete utterances. Colloquial (mainly lexical) forms are embedded in textual constructs unknown to colloquialism and undergo original stylistic processes. In the first text they are elements of a court report, in the second – of a few microstories and in the third text they are a realization of the principle of feuilleton conceptismo resulting from contamination of the pattern of an illustrative story and a report on clinical symptoms of a disease.

6

Kierunki przemian w języku uczniów

71%

Romanek B.

Edukacja-Technika-Informatyka

|

2017

|

vol. 8

|

issue 1

47-53

PL

Artykuł przedstawia najważniejsze zjawiska we współczesnej polszczyźnie oraz ich znaczenie dla rozwoju języka dzieci. Omawia także rolę szkoły i mediów w kształtowaniu języka mówionego i pisanego młodego pokolenia. Wskazuje negatywny wpływ mediów oraz zadania szkoły w edukacji językowej uczniów.

EN

The article presents the most important phenomena in contemporary polish language and their importance for the development of children's language. It also discusses the role of schools and the media in shaping the spoken and written language of the younger generation. It indicates the negative influence of the media and the school assignment in language education pupils.

7

Об использовании библейских фразеологизмов в разговорном стиле современного русского языка

71%

Maksimowicz E.

Linguodidactica

|

2016

|

vol. 20

PL

Frazeologizmy biblijne często przenikają do naszego języka, wnosząc wzniosłą duchowość i wartość pouczającą. Liczne wyrażenia i cytaty zaczerpnięte z Biblii, utrwalone w postaci znanych powiedzeń, sentencji, używane są powszechnie w języku codziennym. Frazeologizmy pochodzenia biblijnego funkcjonują też w stylu potocznym języka, zarówno w jego różnorodnych formach ustnych, jak i pisemnych, np. w wypowiedziach dialogowych w tekstach literackich oraz publicystycznych, uczestnicząc w procesie charakteryzowania postaci literackich jako językowy środek stylistyczny.

EN

Biblical idioms quite often penetrate into our language, bringing the sublime spirituality and informative value. Numerous phrases and quotations taken from the Bible, fixed in the form of well-known sayings, maxims, are commonly used in everyday language. Idioms of biblical origin also function in the colloquial style of language, both in its various oral and written forms, for example, in the dialog statements in literary and journalistic texts, participating in the process of characterization of literary figures as a stylistic medium.

8

Z problemów opisu językowego obrazu świata - pytania i wątpliwości

57%

Puzynina J.

Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury

|

2010

|

vol. 22

39-51

PL

Autorka wypowiada się polemicznie na temat dwóch artykułów opublikowanych w t. 21 „Etnolingwistyki”: M. Abramowicza, J. Bartmińskiego i W. Chlebdy Założenia programu „A” i R. Grzegorczykowej Punkty dyskusyjne w rozumieniu pojęcia językowego obrazu świata – widziane z perspektywy badań porównawczych. Oba artykuły dotyczyły badań projektowanych w ramach konwersatorium EUROJOS. Autorka zgłasza szereg postulatów dotyczących podstawy materiałowej, przedmiotu i celu badań, w szczególności domaga się stosowania metod statystyki matematycznej w badaniach ankietowych i tekstowych; wykorzystania dużego zrównoważonego korpusu i systemu językowego oraz krytycznego stosunku do danych czerpanych bezpośrednio z tekstów, słowników i badań ankietowych. Za kontrowersyjne uznaje preferowanie stylu potocznego ze względu na to, że operuje on także „rejestrami niskimi”. Jej zdaniem ważniejsze od analizy nazw przedmiotów wartościowanych (jak dom, praca, Europa, wolność) byłoby skupienie uwagi na postawach człowieka i wartościach osobowych, takich jak uczciwość, prawdomówność, odpowiedzialność, mądrość, odwaga i in. Przechodząc do praktyki wartościowania, autorka postuluje uwzględnienie wpływu ideologii na wypowiedzi językowe i podkreśla potrzebę ustalenia wspólnej definicji wartości, podaje też typologię nazw wartości. W drugiej części artykułu autorka dyskutuje propozycje Renaty Grzegorczykowej, zwłaszcza problem przydatności frazeologizmów, przysłów i derywatów dla ustalania cech semantycznych; kwestię statusu „rzeczywistości” (podkreśla jej podmiotowy charakter, przynależność do „światów możliwych”) oraz rozumienie tertium comparationis, które w jej opinii przy wszelkiego rodzaju obiektach (zarówno przyrodniczych, jak i artefaktach) powinno mieć taki sam charakter mentalny i dać się stosować do całych pól semantyczno-leksykalnych należących do różnych języków i kultur.

EN

The author offers a critical evaluation of two articles published in the 21st volume of Etnolingwistyka: Abramowicz, Bartmiński’s and Chlebda’s “Założenia programu ‘A’” [The assumptions of programme “A”] and Grzegorczykowa’s “Punkty dyskusyjne w rozumieniu pojęcia językowego obrazu świata – widziane z perspektywy badań porównawczych” [The controversial points in the understanding of the linguistic worldview from the perspective of comparative studies] – both are concerned with research proposed within the EUROJOS project. A number of comments are offered relating to the data, the subject matter and the goals of the project. The author particularly stresses the need of using mathematical statistics in questionnaires and in textual analyses, an access to a large and balanced corpus and a critical approach to data taken directly from texts, dictionaries and questionnaires. She finds it dubious to give priority to colloquial style, which also includes “low registers”. More important, she claims, than analyzing the objects being evaluated (e.g. home, work, Europe or freedom) is a focus on people’s attitudes and personal values, such as honesty, truthfulness, responsibility, wisdom, courage etc. The author also proposes that the influence of ideology on linguistic utterances be taken into account, as well as underscoring the need for establishing a common definition of value. A typology of value terms is also provided. In the second part of the article, the author relates to the views of Renata Grzegorczykowa. Special attention is paid to the usability of phraseological units, proverbs and derivatives in establishing semantic features, to the status of “reality” (its nature as subject, its belonging to “possible worlds”) and to the understanding of tertium comparationis, which in relation to all kinds of natural objects and artefacts should have the same mental status and be applicable to whole semantic-lexical fields from various languages and cultures.

9

Oficjalność i potoczność w języku homilii Jana Pawła II podczas I i II pielgrzymki do Polski

57%

Jankosz M.

Perspektywy Kultury

|

2023

|

vol. 41

|

issue 2/1

341-356

EN

Homily is a genre of speech, which is realized in spoken language. Two styles are typical for this type of utterance: official style and colloquial style. The purpose of this article is to find elements of both styles in the homilies delivered by John Paul II during his First and Second Pilgrimages to Poland. The research questions were: did John Paul II use both colloquial and official styles in the homilies?; on top of: what features of the official style and what features of the colloquial one can be found in his speeches?; what are the similarities?; what could any differences arise from? The research material consisted of 12 homilies from the First Pilgrimage and 9 homilies from the Second Pilgrimage. The applied research method was linguistic analysis.

PL

Homilia to gatunek wypowiedzi, który realizowany jest w odmianie mówionej języka. Dla tego rodzaju języka typowe są dwa style: styl oficjalny i styl potoczny. Celem artykułu będzie odnalezienie elementów tych stylów w homiliach wygłoszonych przez Jana Pawła II podczas I i II pielgrzymki do Polski. Pytania badawcze brzmią: Czy Jan Paweł II w tych homiliach wykorzystywał zarówno styl potoczny, jak i oficjalny? Jakie cechy stylu oficjalnego, a jakie – potocznego można odnaleźć w tych wystąpieniach? Na czym polegają podobieństwa? Z czego mogły wnikać ewentualne różnice? Materiał badawczy stanowi 12 homilii z I pielgrzymki oraz 9 homilii z II pielgrzymki. Metodą badawczą jest analiza lingwistyczna.

10

Punkty sporne i bezsporne w programie EUROJOS: Odpowiedź na pytania i wątpliwości Profesor Jadwigi Puzyniny

43%

Abramowicz M., Bartmiński J., Chlebda W.