Search results

1

Kartezjańska podmiotowość w fenomenologii Jean-Luca Mariona

100%

Starzyński W.

IDEA. Studia nad strukturą i rozwojem pojęć filozoficznych

|

2011

|

vol. 23

149-169

EN

The point of departure of this study is marked by the question of Husserl's Cartesianism. We provisionally assume that it can be confirmed by Husserl's adoption of a notion of subjectivity clearly inspirated by the French philosopher and particularly evident in the Husserlian reformulation of methodical doubt. Such subjectivity may be defined as a first-person operator performing the reduction and opening the way to the sphere of phenomena. J.-L. Marion takes back and extends the Husserlian undertaking in a double sense. firstly, inspired by Levinas, he defines subjectivity as an instance which emerges as an answer to an originary call preceding it (here we name it the 'interlocutive model'). Secondly, with reference to Michel Henry's Cartesian analyses, Marion advances another description of subjectivity as based on the experience of autoaffection (we call it the 'flesh model'). Both models, apart from the problem of their mutual compatibility, are formulated as an outcome of phenomenological readings of some decisive fragments from Descartes' Meditations on the first philosophy and Passions of the soul. This is why we feel justified to determine theses concepts as Cartesian.

2

Status nauki wychodzącej z subiektywności i intencjonalności – refleksje (fenomenologie jako teoretyczna ariergarda podmiotu a problem naukowości analiz)

60%

Kowalski M.

Rocznik Lubuski

|

2018

|

vol. 44

|

issue 2

54-68

EN

The aim of the article is to present problem areas in a synthetic way and to indicate the issues that arise when determining the status of science in terms of subjectivity and intentionality of experience and analysis. The research question was as follows: what issues should be considered in the socio-humanistic (incl. pedagogical) reflection around the triad: science - subjectivity - intentionality. The article attempts to define an analytical and critical framework of the discussion about the subject and the directions of theoretical analyzes. The author’s aim is also to outline practical references of contemporary research issues.

PL

Celem artykułu jest próba syntetycznego przedstawienia obszarów problemowych i wskazania zagadnień, jakie pojawiają się na horyzoncie określania statusu nauki w aspekcie subiektywności i intencjonalności doświadczania oraz analiz. Pytanie problemowe sformułowano następująco: jakie zagadnienia powinny być uwzględniane w społecznohumanistycznym (w tym pedagogicznym) namyśle wokół triady: nauka – subiektywność – intencjonalność? W artykule podjęto probę określenia ram analityczno-krytycznych dyskursów o podmiocie oraz kierunków analiz (kontekstów) teoretycznych i zarysowania praktycznych odniesień we współczesnej problematyce z zakresu badań naukowych.

3

Subjectivity and objectivity in post-conciliar views on morality

60%

Czekalski R.

Studia Philosophiae Christianae

|

2015

|

vol. 51

|

issue 3

83-97

EN

The purpose of this article is to draw attention to the differences in the perception of subjectivity and objectivity in the two perspectives of Catholic ethics dominant after the Second Vatican Council. Both ethical currents, i.e. autonomous ethics (Autonome Moral) and the ethics of faith (Glaubensethik) developed during the intensive theological study period around the time of the Council. The representatives of both currents interpreted some of the Council’s concepts quite differently, which also led to different results. The concept of subjectivity is closely associated with the understanding of the role and importance of conscience, while the concept of objectivity with the theory of normativity. Many eminent theologians and philosophers took part in the discussion around these fundamental issues for moral theology, among others: A. Auer, J. Ratzinger, Hans Urs von Balthasar, B. Stoecke, J. Fuchs, B. Häring, D. Mieth and others. There was also the voice of the pope at the time, St. John Paul II, who in the enc. "Veritatis splendor" outlined a framework for the further development of moral theology, critically referring to some contemporary ethical projects.

4

Subiektywność – obiektywność poznania. Refleksje metodologiczne w kontekście badania wzorów doświadczeń zawodowych absolwentów pedagogiki

60%

Urbaniak-Zając D.

Rocznik Lubuski

|

2015

|

vol. 41

|

issue 1

19-31

EN

This article formulates a thesis that the meaning of ‘subjectivity’ and ‘objectivity’ is not obvious and it is difficult to preserve in empirical research their ‘ontological’ understanding. The justification behind drawing attention to this – seemingly – obvious issue is still occurring (especially among people superficially familiar with quality methodology) conviction, that quantity research aspire to objective cognition, unlike, quality research – aspires to the presentation of an individual, subjective perspective of human experiences. I argue by recalling an example of alike sounding statements by graduates of pedagogy, which were subject to a researcher interpretation and they turned out to have significantly different meanings (similar words, different structural sense). I also introduce here (in short) the method of objective hermeneutics, signalling the basic assumptions and technical solutions applied while interpreting data. Although, I refer to empirical material, I do not present research results (I do not discuss the chosen issue) however, I pay attention to the difficulties with the reconstruction of subjective meanings and senses.

PL

W artykule sformułowana została teza, że znaczenie „subiektywności” i „obiektywności” nie jest oczywiste i trudno jest utrzymywać w badaniach empirycznych ich „ontologiczne” rozumienie. Uzasadnieniem dla zwrócenia uwagi na tę - wydawać się może - oczywistą kwestię jest nadal występujące (zwłaszcza wśród osób bardzo powierzchownie znających jakościową metodologię) przekonanie, że badania ilościowe dążą do obiektywnego poznanie, natomiast badania jakościowe – odwrotnie – do pokazania indywidualnej, subiektywnej perspektywy doświadczeń ludzkich. Argumentuję przywołując przykład podobnie brzmiących wypowiedzi absolwentek pedagogiki, które to wypowiedzi poddane interpretacji badacza okazały się mieć zdecydowanie różne znaczenia (podobne słowa inny sens strukturalny). Przybliżam również (w ogromnym skrócie) metodę obiektywnej hermeneutyki, sygnalizując podstawowe założenia oraz rozwiązania techniczne stosowane podczas interpretacji. Mimo, że odwołuję się do materiału empirycznego nie przedstawiam wyników badań (nie omawiam wybranego zagadnienia), lecz zwracam uwagę na trudności z rekonstrukcją subiektywnych znaczeń i sensów.

5

Problematyzacja obiektywności w naukach społecznych

60%

Kuszyk-Bytniewska M.

Zagadnienia Naukoznawstwa

|

2015

|

vol. 51

|

issue 2(204)

191-198

PL

Historia idei pokazuje, że obiektywność to całkiem nowe pojęcie. Jej epistemologiczne znaczenie wynika z nowożytnej idei poznania jako procesu produktywnego, twórczego i konstrukcyjnego. Właściwości te nabierają szczególnego znaczenia w naukach społecznych. Nauki te wnoszą do nowoczesnej problematyzacji wiedzy w kategoriach obiektywności nowe aspekty – praktyczny i intersubiektywny. Główna teza artykułu brzmi następująco: w przeciwieństwie do nauk przyrodniczych warunki obiektywności poznania w naukach społecznych mają specyfi czny sens o b i e k t y w i z a c j i s p o ł e c z n y c h p r a k t y k, a nie technologicznej obiektywizacji wiedzy. Ontologiczne podstawy obiektywności nauk społecznych mają charakter praktyczny a nie technologiczny.

EN

History of ideas shows, that objectivity is quite new. Its epistemological signifi cance emerges from modern idea of cognition as a productive, creative and constructional process. These features has acquired special signifi cance in social sciences. Social sciences contribute to this modern problematization of knowledge in terms of objectivity practical and intersubjective aspects. The main thesis of the paper is as follows: In contrast to natural sciences the conditions of objectivity of cognition in social sciences has specifi c sense of o b j e c t i v i z a t i o n o f s o c i a l p r a c t i c e s and by no means technological objectivization of knowledge. An ontological foundation of objectivity of social sciences has practical, not technological sense.

6

WIE KALT IST DIE RECHTSSPRACHE? – NEUTRALITÄTSPOSTULAT UND VERBALE EXPRESSIVITÄT IN GESETZESTEXTEN DES STRAFRECHTS. EIN DEUTSCH-POLNISCHER VERGLEICH

51%

KĘSICKA K.

Comparative Legilinguistics

|

2015

|

vol. 24

101-118

PL

Poprzez lapidarny i bezosobowy styl wypowiedzi oraz abstrakcyjną pojęciowość język prawny dąży do obiektywizmu, pozostając przy tym narzędziem pozwalającym na wyrażenie relacji autorytarności i podporządkowania. Mimo postulowanej wobec języka prawnego jako języka fachowego estetycznej, ekspresywnej oraz moralnej neutralności język ten nie jest wcale aż tak neutralny. Zawiera w sobie elementy subiektywności i ekspresywności w postaci nacechowania emocjonalnego terminologii, obecności emfazy czy stosowania wyrażeń ocennych. Niniejszy artykuł ma na celu prześledzenie przejawów ekspresji w obszarze leksyki z dziedziny prawa karnego, określenie roli ekspresywności i porównanie stopnia jej intensywności w analizowanych niemieckich i polskich przykładach z tekstów prawnych oraz przedstawienie problematyki ich przekładu. Uwaga skierowana zostanie ponadto na elementy subiektywności obecne w samym procesie przekładu, takie jak nadmierna estetyzacja przekładu oraz ocena i wybór stopnia intensywności zabarwienia emocjonalnego w tłumaczeniu. Jako materiał badawczy do analizy posłużą wybrane fragmenty niemieckiego i polskiego kodeksu karnego wraz z tłumaczeniami.

EN

The succinct and neutral style of discourse and the abstractiveness of legal terms are the ways to reaching the objectivity by the legal language. It remains at the same time an instrument to express the authority-obedience-relationship. We expect the legal language as a language for special purposes to be aesthetic, expressive and moral neutral. However it seems to be not as much neutral as expected. It contains subjective and expressive elements in the form of emotionally marked terminology, using of emphasis or vague terms and phrases. In this paper I shall illuminate the phenomenon of expressiveness in the language of law based on empirically examining of the selected terminology from the German and Polish Criminal Code. Our purpose is to show the variety of measures for the verbalisation of expressiviness in the analyzed legal texts, to clarify their text function, to research how the examined German and Polish legal terms differ in terms of the degree of expressive intensity and to outline the issues of translation of verbal expression. Finally, our focus is on showing of subjective elements in the process of translation itself such as aestheticization of translation and translators individual decision how far to emphasize the expressive component in the translation.

DE

Durch den Lapidarstil, den Agensschwund und die begriffliche Abstraktheit bestrebt die Rechtssprache die Erzielung von Objektivität, wobei sie gleichzeitig als ein Werkzeug dient, die Autorität-Gehorsamkeit-Relation zum Ausdruck zu bringen. Von der Rechtssprache wird wie von jeder anderen Fachsprache erwartet, dass sie sich durch ästhetische, expressive sowie moralische Neutralität kennzeichnet. Die Beachtung des Neutralitätspostulats erweist sich in Bezug auf Rechtssprache allerdings nicht so offensichtlich, wie es angenommen wird. Die Rechtssprache ist wie die Gemeinsprache durch Subjektivität und verbale Expressivität gekennzeichnet, die u.a. durch Gefühlsbetontheit in der Fachterminologie, emphatische Floskeln oder wertausfüllungsbedürftige Ausdrücke zum Vorschein kommt. Das Hauptanliegen dieses Beitrags liegt in der Erörterung der genannten Problematik am Beispiel der deutschen und polnischen Rechtssprache. An ausgewählten Beispielen aus dem deutschen und polnischen Strafgesetzbuch sowie ihren Übersetzungen werden verschiedene Facetten von Expressivität und Subjektivität sprachvergleichend dargestellt und anschließend im Hinblick auf ihre Funktion in einem Gesetzestext und Übersetzungsproblematik analysiert. Ergänzend wird darüber hinaus auf Subjektivitätszüge im Übersetzungsprozess an sich wie verschönernde Ästhetisierung der Übersetzungstextes, die Bestimmung und Wahl des Intensitätsgrades von Affektvollem in Übersetzung oder Hervorhebung des Druck-Effekts bei der Wiedergabe von emphatischen Phrasen hingewiesen.

7

Poznanie, wiedza i działanie społeczne w paradygmacie wielości

48%

Mazur S.

Zarządzanie Publiczne / Public Governance

|

2012

|

issue 1(19)

33-41

PL

Na wstępie podjęto próbę objaśnienia sposobów wytwarzania subiektywności postrzegania świata społecznego oraz możliwości godzenia wielości odzwierciedleń tego świata. Opisano reguły i mechanizmy procesu, w którym subiektywność przeobraża się w obiektywność społeczną. Zamysł ten przeprowadzono poprzez analizę paradygmatu wielości i jego dwóch tradycji: różnicującej oraz scalającej. W części końcowej opisano podstawowe ustalenia wynikające z analizy tego paradygmatu, wskazano jego walory i ograniczenia oraz relację z paradygmatem pozytywistycznym.

EN

The paper is an attempt to explain how the subjectivity of perceptions of the social world is generated, and clarifies some issues related to the reconciliation of its multiple reflections. The author describes the rules and mechanisms inherent in the process through which subjectivity is transformed into social objectivity. This is effected by exploring the paradigm of the multitude and its two traditions - differentiating and consolidating ones. The paper concludes with a description of the basic findings resulting from the analysis of this paradigm as well as a discussion of its advantages, limitations and its relation to the positivist paradigm.

8

The Energy of Non-Simple Stories: Humanities in the Form of Pedagogy and Educational Research

48%

Maliszewski K.

ER(R)GO: Teoria – Literatura – Kultura

|

2023

|

issue 47

65-82

PL

W artykule stawiam tezę, że badania oparte na założeniach scjentystycznych (w sensie dążenia do upodobnienia nauk humanistycznych i społecznych do nauk przyrodniczych, czyli opartych na naturalizmie ontologicznym i metodologicznym) mają charakter marginalny, a ich znaczenie dla eksploracji ludzkich praktyk ma co najwyżej pomocniczy charakter. (Rozważam tę tezę na przykładzie pedagogiki jako nauki o przedsięwzięciu podmiotowym i komunikacyjnym, zwanym edukacją). Twierdzę, że kiedy scjentystyczny model badań staje się dominujący – jak ma to miejsce obecnie – zaciemnia on podstawowy przedmiot badań pedagogicznych: edukację. W rezultacie publiczny wizerunek edukacji jest pomniejszony i zniekształcony.

EN

In the article, I put forward the thesis that research based on scientistic assumptions (in the sense of the tendency to make the humanities and social sciences similar to natural sciences, that is: based on ontological and methodological naturalism) is marginal and only auxiliary importance in the exploration of human practices (I consider it on the example of pedagogy as the science of a subjective and communicational undertaking called education). I argue that when the scientistic model of research becomes dominant – as it is nowadays – it obscures the basic subject of pedagogical research: education. As a result, the public image of education is reduced and distorted.

9

Contradiction in the eyes of Gaston Milhaud

48%

Jedynak A., Jedynak A.

Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria

|

2019

|

issue 3

10

СВОЄ / ЧУЖЕ: ПРОБЛЕМА ОКРЕСЛЕННЯ ІДЕНТИЧНОСТІ В ПРОЗІ НАТАЛІ КОБРИНСЬКОЇ

48%

Борисюк І.

Studia Ukrainica Posnaniensia

|

2020

|

vol. 8

|

issue 2

83-96

PL

Aktualność artykułu uwarunkowana jest potrzebą reinterpretacji twórczości Natalii Kobrynskiej, jej miejsca w kanonie piśmiennictwa ukraińskiego. Z jednej strony twórcze poszukiwania pisarki odzwierciedlają drogę, którą przemierzała literatura ukraińska na przełomie wieków (tendencje realistyczne i modernistyczne), z drugiej zaś - zawierają one tematy i zagadnienia znacznie wykraczające poza ówczesne ramy czasowe (postać Innego, konstruowanie tożsamości za pomocą dyskursu władzy, wspólne oddziaływanie władzy i wiedzy, impulsy ekologiczne itp.). Kierunek, w ramach którego zrealizowano badanie, wyznaczony jest przez studia poświęcone zagadnieniu tożsamości; w centrum uwagi obecne jest napięcie pomiędzy modusami konstruowania a wyboru. Celem badania jest zatem dowiedzenie, iż w przypadku bohaterów Kobrynskiej tożsamość wiąże się raczej z wyborem aniżeli z przynależnością do wspólnoty. Rezultatem badania jestpotwierdzenie, iż, pomimo niestabilności ludzkich wyobrażeń o własnym „Ja”, Natalia Kobrynska odnajduje najbardziej odpowiedni sposób, aby ukazać członków wspólnoty w momencie rozpadu tradycyjnych związków społecznych i kształtowania się nowych.

EN

The relevance of the article stems from the demand for rethinking Natalia Kobrynska’s prose and therefore her position in the Ukrainian literary canon. On the one hand, Kobrynska’s artistic searches reflect the development path of fin de siècle Ukrainian literature (realistic and modernist writing). On the other hand, some issues and themes in Kobrynska`s prose are actually ahead of her time (conceptualizing the Other, identity construction through power discourses, interrelation of power and knowledge, Kobrynska`s writing ecological impulses and so on). The paper was written within the framework of identity studies; the key issue is the tension between a construction and a choice. The aim of the paper is to demonstrate that Kobrynska’s characters’ identity is the result of their choices rather than their belonging to society. To conclude, Kobrynska has discovered the most appropriate ways of representation of society’s members at the time in which social relations collapse and emergence.

11

Scientific essentialism in the light of classification practice in biology – a case study of phytosociology

48%

Kubiak A. P., Wodzisz R.

Zagadnienia Naukoznawstwa

|

2012

|

vol. 48

|

issue 4 (194)

231-250

EN

In our paper we investigate the difficulty that arises when one tries to reconsiliate essentialist’s thinking with classification practice in the biological sciences. The article outlines some varieties of essentialism with particular attention to the version defended by Brian Ellis. We underline the basic difference: Ellis thinks that essentialism is not a viable position in biology due to its incompatibility with biological typology and other essentialists think that these two elements can be reconciled. However, both parties have in common metaphysical starting point and they lack explicit track of methodological procedures. Methodological inquiry involves less demanding assumptions than metaphysical, and therefore it is justified to analyse abovementioned discrepancy between Ellis and other essentialist in this context. We do it by bottom-up investigation which focuses on the practice of taxonomists in the particular field of biology. A case study helps us to discover four characteristics of biological typology practice: impossibility of algorithmization, relativity, subjectivity and conventionality. These features prove non-realistic and therefore anti-essentialistic character of biological classification. We conclude by saying that any essentialism related to the notion of biological kind cannot be regarded as justified by scientific enterprise of creating typologies.

PL

W naszym artykule zbadaliśmy trudność powstającą w obliczu próby pogodzenia esencjalizmu z praktyką tworzenia klasyfikacji w naukach biologicznych. W tekście przedstawiliśmy różne odmiany esencjalizmu ze szczególnym uwzględnieniem wersji bronionej przez Briana Ellisa. Zasadnicza różnica między dyskutowanymi stanowiskami polega na tym, że zdaniem Ellisa nie da się pogodzić założeń esencjalizmu z praktyką tworzenia typologii w biologii, natomiast zdaniem innych esencjalistów jest to możliwe. Jednakże, obydwa podejścia charakteryzuje filozoficzny punkt wyjścia i brak wyczerpującej analizy metodyki tworzenia klasyfikacji. Analiza metodologiczna wymaga mniej angażujących założeń, niż analiza filozoficzna. Dlatego przyjrzeliśmy się bliżej wspomnianej rozbieżności pomiędzy podejściem Ellisa i innych esencjalistów przez pryzmat praktyki taksonomów w konkretnej subdyscyplinie biologii. Przy pomocy studium przypadku odkryliśmy zestaw czterech własności epistemicznych charakterystycznych dla praktyki klasyfikacyjnej: niealgorytmizowalność, względność, subiektywność oraz konwencjonalność. Te własności świadczą o nie-realistycznym, a zatem również antyesencjalistycznym charakterze klasyfikacji w biologii. W konsekwencji stwierdziliśmy, że żadna odmiana esencjalizmu, w której wykorzystywane jest pojęcie biologicznego rodzaju naturalnego nie daje się uzasadnić w odwołaniu do tworzenia biologicznych typologizacji.

12

Reformacja jako proces ‚uetycznienia’ świata. Heglowska hermeneutyka reformacji w Wykładach z fi lozofi i dziejów

48%

Kloc-Konkołowicz J.

Rocznik Teologiczny

|

2017

|

vol. 04

847-864

PL

Celem artykułu jest rekonstrukcja najważniejszych twierdzeń Hegla na temat reformacji, przedstawionych w jego Wykładach z filozofi i dziejów. Zdaniem Hegla, emancypacyjny sens reformacji nie wypełnia się wyłącznie w dziele uwolnienia ludzkiej subiektywności od przemożnej władzy tego, co zewnętrzne. Uwolnione z więzów zewnętrznego autorytetu podmioty nie tylko aktywnie przekształcają świat, ale traktują podejmowane w nim praktyki i budowane w nim instytucje jako wyraz tej samej prawdy i tego samego dobra, które odkrywają w swoim wnętrzu. Koncepcja refl eksyjnego uetycznienia świata skonfrontowana zostaje z interpretacją Maxa Webera, wiążącego zjawisko reformacji z uwolnieniem dynamiki ekonomiczno-instrumentalnej racjonalności. Pójście tropem Heglowskiej hermeneutyki reformacji pozwala natomiast rozumieć tę ostatnią nie tylko jako źródło racjonalno-technicznej organizacji nowoczesnego świata, lecz także jako źródło jego do głębi etycznego charakteru.

EN

The aim of the article is to reconstruct the main claims made by Hegel about reformation as presented in his Lectures on the Philosophy of History. According to Hegel, the emancipatory meaning of reformation fulfils itself not simply in the act of setting the human subjectivity free from the overwhelming power of the external. Th e subjects, liberated from the bonds of the external authority, then not only actively transform the world, but also conceive of the practices they undertake as expression of the same truth and good they discover in themselves. Th is concept of the refl exive ‘ethicization’ of the world is confronted with the interpretation of Max Weber who connects the phenomenon of reformation with the unleashing of the dynamics of economic-instrumental rationality. Contrary to that, following in Hegel’s footsteps enables us to understand reformation not only as the source of the rational-technical organization of the modern world, but also as the source of its deeply ethical nature.

13

Problematization of evidence, or about reduction as the beginning of philosophizing

42%

Płotka W., Płotka W.

Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria

|

2019

|

issue 1

14

Współdziałanie nauczycieli akademickich ze studentami w procesie dydaktycznym

42%

Krajewska A.

Pedagogika Szkoły Wyższej

|

2012

|

issue 2

147-167

PL

Przedmiot prezentowanych badań stanowi wyjaśnienie koncepcji działania i współpracy w procesie kształcenia, a zarazem opis cech osób współpracujących w procesie kształcenia. Celem badań jest opis jakości efektów takiej współpracy – na poziomie odpowiedzialności nauczycieli i uczniów, aktywności, samodzielności i subiektywności uczniów w procesie kształcenia w opinii studentów i nauczycieli.

EN

The subject of investigation in the presented study is explanation of the notion action and co-operation in the process of teaching as well as description of features of persons co-operating in the process of teaching. The aim of investigation is describe the quality of the effect this co-operation – the level of teachers and students responsibility, activity, independence and subjectivity of students in the process of teaching in opinion students and teachers.

15

Вобраз “іншага” ў беларускай літаратуры XVI–XVIII стагоддзяў

42%

Brazgunou A.

Acta Albaruthenica

|

2022

|

issue 22

185-199

PL

W artykule, na przykładzie najważniejszych zabytków pisanych (Peregrynacja М.К. Radziwiłła, diariuszy S. Maskiewicza, E. Pielgrzymowskiego, T. Billewicza, J. Charkiewicza), przeanalizowano cechy prezentacji wizerunku „innego” w literaturze białoruskiej doby Renesansu i Baroku. Ustalono, że średniowieczne rozumienie odmienności, zdeterminowane przez dogmat cheścijański, w literaturze XVI–XVIII wieku jest stopniowo zastępowane subiektywnym postrzeganiem, co oznacza, że decydujące znaczenie ma opinia konkretnej osoby, a nie zbiorowości. Wskazuje to na rosnącą rolę zasady autorskiej i zburzenie poetyki literatury tradycjonalizmu refleksyjnego.

BE

У артыкуле на прыкладзе найбольш значных помнікаў пісьменства (Пэрэгрынацыя М.К. Радзівіла, дыярыушы С. Маскевіча, Г. Пельгрымоўскага, Т. Білевіча, Ю. Харкевіча) разгледжаны асаблівасці прэзентацыі вобраза “іншага” ў беларускай літаратуры Адраджэння і Барока. Вызначана, што сярэднявечнае, дэтэрмінаванае хрысціянскай дагматыкай разуменне іншасці ў літаратуры XVI–XVIII стст. паступова змяняецца суб’ектыўным успрыняццем, г. зн., вырашальнае значэнне набывае меркаванне канкрэтнага чалавека, а не калектыву. Гэта сведчыць пра ўзрастанне аўтарскага пачатку і разбурэнне паэтыкі літаратуры рэфлексійнага традыцыяналізму.

EN

In the article, the features of the presentation of the image of the Other in the Belarusian literature of the Renaissance and Baroque epoch are considered based on the example of the most significant written monuments (Pilgrimage by M.K. Radziwiłł, diaries of S. Maskiewicz, E. Pielgrzymowski, T. Billewicz, J. Charkiewicz). It has been established that the medieval understanding of otherness, determined by Christian dogma, in the literature of the 16th – 18th centuries is gradually being replaced by subjective perception, which means that the opinion of a particular person, and not of a collective, becomes important. This testifies to the growth of the author’s principle and the destruction of the poetics of the literature of reflective traditionalism.

16

Aksjologiczne źródła etyki u Osho

36%

Hrechorowicz A.

Humanistyka i Przyrodoznawstwo

|

2017

|

issue 23

253-271

XX

W artykule autor dowodzi, że u podstaw etyki Osho leżą indywidualizm i subiektywizm. Wraz z autonomicznym podmiotem, to znaczy człowiekiem postrzeganym jako twórca wartości, stanowią one najważniejsze źródła moralności tej koncepcji. Ponadto kluczową rolę odgrywają tutaj pojęta w sposób bliski Sartre’owi wolność, a także odpowiedzialność, świadomość i samorealizacja.

EN

The author of this article argues that individualism and subjectivism form the basis of Osho’s ethics. Along with the independent subject, the person perceived as the creator of values, they constitute the most important sources of morality in this conception. Furthermore, the key role is played here by freedom, close to the one understood by Sartre, as well as responsibility, awareness and self-fulfillment.

17

THE CENTRALITY OF LIVED EXPERIENCE IN WOJTYLA’S ACCOUNT OF THE PERSON

36%

Savage D.

Roczniki Filozoficzne

|

2013

|

vol. 61

|

issue 4

19-51

PL

Niniejszy artykuł ma na celu przybliżenie kluczowej roli przeżycia w Karola Wojtyły koncepcji osoby, a także określenie jego znaczenia dla filozofii oraz ludzkiej praxis w perspektywie współczesności. W sposób szczególny autorka precyzuje przekonanie Wojtyły, że „kategoria przeżycia musi odnaleźć swe miejsce w antropologii i w etyce, co więcej – musi do pewnego stopnia stanąć w centrum uwagi odnośnych interpretacji”. Artykuł dąży do przywrócenia właściwej wizji zadań filozofii; według Karola Wojtyły, jeśli fundamentalną rolą filozofii jest uzdrowienie naszej kultury, nie mamy innego wyboru, jak podkreślić znaczenie podmiotowości ludzkiej osoby, czego wymogiem jest jednak wyzwanie do podjęcia analizy rzeczywistości ludzkiego przeżycia. Artykuł analizuje argumentację Wojtyły, że problem ludzkiej podmiotowości stanowi sedno debaty dotyczącej osoby ludzkiej. Wyraża przekonanie, że jego rozwiązanie pozwala przezwyciężyć napięcie, jakie ujawniło się w dziejach antropologii i epistemologii, między „obiektywistyczną” lub ontologiczną wizją ludzkiego bytu oraz „subiektywizmem”, często łączonym z filozofią świadomości, a także ich następstwami, czyli realizmem i idealizmem.

EN

The aim of this paper is to illuminate the centrality of lived experience in Karol Wojytla’s account of the person and identify its significance for philosophy and praxis in the contemporary period. Specifically the author intends to pursue the meaning of Wojtyla’s claim that “the category of lived experience must have a place in anthropology and ethics—and somehow be at the center of their respective interpretations.” The paper seeks to recover an important insight into the task of philo- sophy: according to Karol Wojtyla, if philosophy is to perform its essential function in the recovery of our culture, we have no choice but to turn our attention to the subjectivity of human persons— and this can only be done by taking up the somewhat risky challenge of studying the reality of lived human experience. The paper will analyze Wojtyla’s argument that the problem of human sub- jectivity is at the epicenter of debates about the human person and will argue that his solution reconciles the dilemma posed by the historical antinomies that have characterized anthropology and epistemology, viz., the “objective” or ontological view of the human being and the “subjectivism” often associated with the philosophy of consciousness, and their corollaries, realism and idealism. At least in the English speaking context, where the validity of individual experience has risen to the level of almost dogmatic significance for social and political life, Father Wojtyla’s claim appears either to have gone unnoticed or to have been rejected. And perhaps, at least on the surface, this is not without reason. The modern interest in human subjectivity is blamed for many contemporary aladies, including subjectivism, relativism and the pride of place now given to any individual point of view, no matter how ill informed. Claims about the existence of truth or an objective moral order often cannot find a foothold when confronted with the argument that such realities do not resonate with a particular individual’s personal “experience.” The priority given to subjective personal experience in determining what constitutes right thinking and moral human behavior, assuming that question is even asked, is now a commonplace assumption; it is something alternately deplored or celebrated both by intellectuals and the “man on the street.” Given this situation, that a philosopher of Father Wojtyla’s stature and obvious moral authority should make such an argument is a matter of critical importance, especially for those who seek to ground human action in objective moral norms in an era where an arguably flawed account of human subjectivity clearly has taken center stage. The paper shows that Wojtyla is not adverting to experience as an adjunct to moral relativism or personal preference as an approach to questions of the true and the good. On the contrary, the author shows that the philosopher Karol Wojtyla provides a way to remain grounded in the metaphysical and ontological categories that not only comprise our intellectual heritage, but refer to real and profound truths, while simultaneously accounting for the subjectivity and dynamism of the person. The paper concludes with an argument that this account provides a key hermeneutical device for understanding the enormous importance of the work of Pope John Paul II.

Refine search results

Kartezjańska podmiotowość w fenomenologii Jean-Luca Mariona

Status nauki wychodzącej z subiektywności i intencjonalności – refleksje (fenomenologie jako teoretyczna ariergarda podmiotu a problem naukowości analiz)

Subjectivity and objectivity in post-conciliar views on morality

Subiektywność – obiektywność poznania. Refleksje metodologiczne w kontekście badania wzorów doświadczeń zawodowych absolwentów pedagogiki

Problematyzacja obiektywności w naukach społecznych

WIE KALT IST DIE RECHTSSPRACHE? – NEUTRALITÄTSPOSTULAT UND VERBALE EXPRESSIVITÄT IN GESETZESTEXTEN DES STRAFRECHTS. EIN DEUTSCH-POLNISCHER VERGLEICH

Poznanie, wiedza i działanie społeczne w paradygmacie wielości

The Energy of Non-Simple Stories: Humanities in the Form of Pedagogy and Educational Research

Contradiction in the eyes of Gaston Milhaud

СВОЄ / ЧУЖЕ: ПРОБЛЕМА ОКРЕСЛЕННЯ ІДЕНТИЧНОСТІ В ПРОЗІ НАТАЛІ КОБРИНСЬКОЇ

Scientific essentialism in the light of classification practice in biology – a case study of phytosociology

Reformacja jako proces ‚uetycznienia’ świata. Heglowska hermeneutyka reformacji w Wykładach z fi lozofi i dziejów

Problematization of evidence, or about reduction as the beginning of philosophizing

Współdziałanie nauczycieli akademickich ze studentami w procesie dydaktycznym

Вобраз “іншага” ў беларускай літаратуры XVI–XVIII стагоддзяў

Aksjologiczne źródła etyki u Osho

THE CENTRALITY OF LIVED EXPERIENCE IN WOJTYLA’S ACCOUNT OF THE PERSON