Search results

1

Suwerenność państwa w koncepcji integracyjnej Roberta Schumana

100%

Madeja A.

Czasopismo Prawno-Historyczne

|

2014

|

vol. 66

|

issue 1

205-225

PL

Rozprawa porusza tematykę wizji państwowości w zjednoczonej Europie, a także nową koncepcję ich suerenności autorstwa jednego z Ojców Założycieli współczesnej Unii Europejskiej.

2

Pozycja konstytucji państwa członkowskiego Unii Europejskiej – kilka uwag na tle aktualnych uwarunkowań oraz relacji Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z sądami krajow ymi

100%

Ciapała J.

Przegląd Prawa Konstytucyjnego

|

2021

|

issue 2 (60)

223-241

PL

Przedmiotem opracowania jest wykazanie, że możliwości i perspektywy federalizacji Unii Europejskiej stoją pod znakiem zapytania w kontekście aktualnych zdarzeń fakty-cznych – pandemii, kryzysu gospodarczego, sytuacji wewnętrznej zróżnicowanych eko-nomicznie, społecznie i kulturowo państw członkowskich, a także w konsekwencji do-niosłego zdarzenia prawnego – wyroku Federalnego Sądu Konstytucyjnego Republiki Federalnej Niemiec z 5 maja 2020 r. Powyższym wyrokiem niemiecki Sąd Konstytucy-jny odmówił on uznania mocy wiążącej na terytorium Niemiec orzeczeniu Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej. Może to wpłynąć na relacje TS UE z sądami kons-tytucyjnymi państw, w tym z polskim Trybunałem Konstytucyjnym, ponieważ zdecy-dowana większość spośród nich uznaje prymat krajowych konstytucji.

EN

The subject of the study is to demonstrate that the possibilities and prospects of federal-izing the European Union are questionable in the context of current facts – pan-demia, economic crisis, the internal situation of economically, socially and culturally diverse member states, and as a consequence of a significant legal event – the judgment of the Federal Constitutional Court of the Federal Republic of Germany of May 5, 2020. With the above judgment, the German Constitutional Court refused to recognize the binding force in Germany of the judgment of the Court of Justice of the European Union. This may affect the relations of the CJEU with the constitutional courts of the states, includ-ing the Polish Constitutional Tribunal, as the vast majority of them recognize the pri-macy of national constitutions.

3

Kultura podstawą suwerenności narodu w ujęciu Jana Pawła II

100%

Bratkowska L.

Łódzkie Studia Teologiczne

|

2006

|

vol. 15

25-29

EN

John Paul II in his allocutions often emphasized the important role of the culture in the life of the human being and of the nation. Among others in the form of the United Nations, which took place in Paris in 1980, underlined the fact the culture is the strongest cement for the sovereignty of a nation. I am a son of a nation which survived the most difficult experience, whose neighbours sentenced for death so many times – yet survived and didn’t lose it’s identity. It kept it’s own identity and maintained it’s own sovereignty as a nation through the partitions and occupation. To survive it didn’t use any physical powerful means, but only it’s culture which proved itself to be stronger than other forces [...]. There is a basis of the sovereignty of the society; it finds it’s expression in the national culture. It’s the same sovereignty by which the most sovereign is the human being. The purpose of my paper is to point out the fact that the national culture is an indispensable condition to keep the sovereignty of the person and indicate that there is no nation without culture. Deprived from that foundation we become slaves without past, future and without any basis to our relations or fellowships. The present-day’s threats to the culture of European nations are the wrong ideological presumptions on which is built the European Union (socialism) and antinational, imperial globalism.

4

Między etatyzmem a liberalizmem: pojęcie suwerenności we francuskiej myśli polityczno-prawnej

88%

Mańka D.

Czasopismo Prawno-Historyczne

|

2019

|

vol. 71

|

issue 1

235-259

PL

Przedmiotem artykułu jest pojęcie suwerenności we francuskiej myśli polityczno-prawnej. Przedstawiono w nim najbardziej reprezentatywne teorie suwerenności w kontekście ich wpływu na współczesny system polityczno-ustrojowy we Francji. Motyw przewodni opracowania stanowi analiza sporu między etatystyczną a liberalną koncepcją suwerenności. Konkluzję stanowi teza o V Republice Francuskiej jako „monarchii republikańskiej”, czyli swoistej syntezie najkorzystniejszych z punktu widzenia interesu narodowego elementów liberalnej i etatystycznej tradycji suwerenności, przy dominacji tej ostatniej.

5

Problem suwerenności II Rzeczypospolitej w świetle postanowień mniejszościowego traktatu wersalskiego z 1919 roku

88%

Marszałek P. K.

Historia i Polityka

|

2020

|

issue 31 (38)

PL

Sovereignty is one of the basic values defining the state, especially in international relations. Any political entity aspiring to the position of an independent state attaches great importance to recognizing and respecting its sovereignty. This is characteristic especially for young countries. This article attempts to present the issue of sovereignty with respect to the Polish state reborn in 1918. The contemporary Polish leaders were very sensitive to any attempt to limit sovereignty. On the other hand, the established custom of the great powers was to impose solutions on the smaller or weaker countries that often limited their sovereignty. One of the issues during the peace conference in Versailles in 1919 was the problem of national minorities. This problem occurred in many European countries after the end of World War I and could have been the origin of a new conflict. They tried to solve it by imposing smaller states signing additional treaties regulating the status of national minorities in individual countries. It was often connected with the establishment of instruments enabling interference in internal affairs causing limitation of sovereignty. Poland was also forced to sign such a treaty.

6

Sovereignty and Decentralization – two competing perspectives on the crisis of the French monarchy in the 16th century

88%

Wilmanowicz M.

Czasopismo Prawno-Historyczne

|

2021

|

vol. 73

|

issue 1

145-169

PL

Celem artykułu jest analiza dwóch istotnych dzieł dotyczących struktury konstytucyjnej XVI-wiecznej monarchii francuskiej – Sześciu ksiąg o Rzeczpospolitej Jeana Bodina oraz Vindiciae, contra tyrannos anonimowego Brutusa – jako odpowiedzi na kryzys instytucjonalny królestwa, zwłaszcza w perspektywie ściśle ze sobą powiązanych kwestii decentralizacji i słabości królewskiego aparatu administracyjnego. Ukazano, w jaki sposób napięcie między administracją monarszą a lokalnymi ośrodkami władzy zmusiło Bodina i Brutusa do opowiedzenia się po jednej ze stron oraz jak to wpłynęło na kształt ich teorii. Analiza ujęcia przez Bodina i Brutusa skomplikowanych realiów instytucjonalnych monarchii francuskiej w swoich teoriach rzuca światło na ich stosunek do funkcjonowania w państwie lokalnych ośrodków władzy, ich teoretycznego unieszkodliwiania bądź celowego wykorzystywania, jak również wskazuje, jak bardzo faktyczna decentralizacja państwa wpływała na kształt teorii obu autorów.

EN

The purpose of this paper is to analyze two significant treatises concerning the constitutional structure of the 16th century French monarchy, namely Jean Bodin’s Les Six livres de la République and Vindiciae, contra tyrannos written under the pseudonym of Brutus. The texts were answers to an ongoing institutional crisis of the monarchy, especially in light of the strictly connected issues of decentralization and the weakness of the royal administrative apparatus. The paper portrays how the tension between the royal administration and the complicated structure of the local networks of power not only rendered it impossible for both Bodin and Brutus not to take a stance on the matter but also how it influenced the shape of their theories. An analysis of how Brutus and Bodin tried to incorporate the complex institutional realities of the French kingdom into their own theories sheds some light on the authors’ attitude towards the functioning of the local centres of power, their theoretical disabling or using them on purpose; it also points to how much the actual decentralization of the state influenced the shape of the theories of both authors.

7

Niepodległość, suwerenność i demokracja w exposés premierów III Rzeczypospolitej

88%

Kratiuk K.

Doctrina. Studia społeczno-polityczne

|

2015

|

vol. 12

|

issue 12

71-89

PL

Dwadzieścia pięć lat po pierwszych polskich częściowo wolnych wyborów w czerwcu 1989 r. oraz po przystąpieniu do Paktu Północnoatlantyckiego i Unii Europejskiej, Polacy nadal uważają za ważne pojęcia niezależności i suwerenności. Oba te pojęcia są bardzo często utożsamiane w powszechnej świadomości z demokracją. Przez ćwierć wieku politycy piastujący stanowisko premiera wielokrotnie przywoływali te ważne dla społeczeństwa polskiego wartości. W tym artykule autor potwierdziły hipotezę, że premierzy wywodzący się z dawnej opozycji demokratycznej w PRL częściej odwoływali się w swoich exposé do idei: niepodległości, suwerenności i demokracji niż premierzy wywodzący się z partii postkomunistycznych. Analiza wykazała również, że upływ czasu nie umniejsza wagi tego rodzaju zobowiązań formułowanych przez polityków. Polscy premierzy od 1989 r. – bez wyjątku – popierali integrację Polski w ramach Traktatu Północnoatlantyckiego oraz członkostwo Polski w Unii Europejskiej, mimo że byli świadomi, że Polska poprzez przynależność do organizacji międzynarodowych zmuszona została do porzucenia część swojej suwerenności.

8

Państwowość Republiki San Marino – geneza i ewolucja

88%

Czornyj M. D.

Historia i Polityka

|

2016

|

issue 15(22)

101-110

EN

The paper presents the history and the political status of the oldest surviving sovereign state and constitutional republic in the word. The authorvproves that independence depends on foreign relations policy, multilateral treaties and pacts.

9

KONTROWERSJE WOKÓŁ LICZBY KRAJÓW ŚWIATA

75%

Mielcarek R.

Studia Periegetica

|

2012

|

vol. 7

91-120

PL

Określenie liczby krajów na świecie stanowi poważny problem. W poszczególnych listach i wykazach krajów świata pojawiają się odmienne liczby. Przyczyna rozbieżności tylko w ograniczonym stopniu tkwi w zmieniających się realiach politycznych świata. Jest ona związana przede wszystkim z brakiem konsekwentnego stosowania definicji kraju, która wyklucza m.in. terytoria bezludne. W artykule przedstawiono autorską koncepcję podziału świata na 306 krajów, w tym 209 samodzielnych państw oraz 97 krajów zależnych. Każdy przypadek mogący budzić wątpliwości uzupełniono o uzasadnienie zaliczenia go do kategorii kraju. Przedstawiona lista jest owocem wieloletnich studiów nad tym zagadnieniem, w tym także osobistych podróży autora do 287 krajów z omawianej listy.

10

Zewnętrzna granica Unii Europejskiej granicą suwerenności, wolności i bezpieczeństwa

75%

Tomaszycki K.

Securitologia

|

2018

|

issue 2 (28)

96-109

PL

W obecnych realiach międzynarodowych suwerenność stanowi podstawę istnienia i wieloaspektowego funkcjonowania poszczególnych państw. Unia Europejska stanowi związek suwerennych państw, które ze sobą współpracują, w zakresie między innymi politycznym, ekonomicznym, gospodarczym i prawnym, które wspólnie chronią swoje granice zewnętrzne. Ochrona granic zewnętrznych UE gwarantuje bezpieczeństwo i wolność mieszkającym w jej granicach obywatelom. Jednakże zagrożenia płynące z nielegalnej migracji mogą naruszyć ten stan, wręcz pozbawić poczucia bezpieczeństwa. Z drugiej strony migranci oczekują, że znajdą dla siebie w Unii Europejskiej „swoje miejsce do życia”. Pogodzenie tych rozbieżnych dążeń wymaga zapewnienia ochrony UE i jej granic. Organy, instytucje oraz agencje unijne zobowiązane są do zapewnienia poszanowania praw podstawowych oraz zagwarantowania bezpieczeństwa.

11

Johannes Althusius. Pierwszy teoretyk federalizmu

75%

Chmielewska L.

Doctrina. Studia społeczno-polityczne

|

2012

|

vol. 9

|

issue 9

11-29

PL

Artykuł przybliża myśl polityczną Johannesa Althusiusa (1557-1638), która w ostatnim stuleciu przeżywa swoisty renesans i docenia się jej znaczenie dla koncepcji politycznych. Widziano w niej rekonstrukcję średniowiecznego korporacjonizmu na potrzeby wkraczającej nowożytności. Podstawę Althusiusowej teorii zawiera się w koncepcie stowarzyszania się i jego kalwińskiej interpretacji. Można uznać Althusiusa za prekursora nowoczesnego federalizmu. Trzeba tez docenić duże znaczenie dzieła Althusiusa dla inspiracji teorii liberalnych w Anglii i Holandii, służących wolności jednostki kosztem ograniczonej władzy państwa. Althusius sprzeciwił się koncepcji absolutnej suwerenności Jeana Bodina i jako alternatywę proponował system suwerenności subsydiarnej (podzielonej), w której istnieje pluralizm autonomicznych społeczności, współuczestniczących w rządzeniu państwem. Odbywa się to w ten sposób, że społeczności mniejsze, na drodze negocjacji i umów, przekazują część władzy społecznościom większym, nie tracąc przy tym swej podmiotowości. Władza w państwie, a tym samym suwerenność państwa, ma zatem charakter oddolny.

12

Stolica Apostolska a Państwo-Miasta Watykan. Kilka uwag o wspólnej podmiotowości prawnomiędzynarodowej

71%

Łaski P., Słotwińska K.

Kościół i Prawo

|

2021

|

vol. 10 (23)

|

issue 1

57-68

EN

To this day, the international status of the Holy See and the Vatican City-State has been raising doubts in the international legal sphere. This is due to the fact that, in the considered case, the subjectivity under public international law is of a special nature because of the absence of all key attributes of such subjectivity. The authors contribute to the discussion now held in the doctrine of international public law by highlighting arguments that in this situation we are confronted with the same entity operating on the international arena, either as the Holy See or as the Vatican City. Therefore, the Holy See is not an entity that is external to the Vatican. On the other hand, its small area and population do not make the geopolitical entity of the Vatican City a normal state within the meaning of international law and a legal entity separate from the Holy See.

PL

Status międzynarodowy Stolicy Apostolskiej i Państwa-Miasta Watykan po dziś dzień w sferze prawnomiędzynarodowej wywołuje wątpliwości. Spowodowane jest to faktem, że w analizowanym przypadku podmiotowość prawa międzynarodowego publicznego ma charakter szczególny przez wzgląd na brak wszystkich kluczowych atrybutów tej podmiotowości. W tekście zabrano głos w toczonej w doktrynie prawa międzynarodowego publicznego dyskusji starając się uwypuklić argumenty przemawiającym za uznaniem, że w tej sytuacji mamy do czynienia z jednym i tym samym podmiotem występującym na arenie międzynarodowej bądź to jako Stolica Apostolska bądź to jako Państwo-Miasta Watykan. Toteż, co starano się przedstawić, Stolica Apostolska nie jest czynnikiem zewnętrznym w stosunku do Watykanu, a z kolei znikomy obszar, nieliczna ludność nie pozwalają widzieć w jednostce geopolitycznej, jaką jest Państwo-Miasta Watykan, normalnego państwa w prawnomiędzynarodowym ujęciu, który stanowiłby odrębny od Stolicy Apostolskiej podmiot prawa.

13

KOŚCIÓŁ RZYMSKI JAKO PIERWSZY „SUWERENNY BYT POLITYCZNY”?

71%

Szlachta B.

Horyzonty Polityki

|

2016

|

vol. 7

|

issue 18

11-31

EN

Research Objective: The purpose of this article is to present an important theoretical proposition which lead to establish hierarchical Roman Church as the first in the history sovereign political being. The Research Problem and Methods: Some researchers, among them the author of the present text, try to prove that as from the second half of the 19th century, the papacy which crowned the Roman Church aimed to establish a legal entity, independent from the influence of secular rulers. The Process of Argumentation: The concept of the Church as sacerdotium, and especially the concepts justifying the independence of the Pope as a legislative authority, were of special importance in this regard, since they were based on a thesis assuming the need for legal order undisturbed by the will of a secular legislator. These concepts, supported mainly by the document of Pope Gregory VII, Dictatus papae pronounced in 1075, have been worked out by the 12th and 13th century jurists of religious law not so much on the basis of Roman law (regarded as possible to be interpreted, yet unchangeable), as on the basis of religious law, open to modifications and even changes, introduced slowly, yet consciously. Research Results: The changes of canon (religious) law shaped in the way presented above were both to justify the universalistic political demands as well as to enable the elaboration of concepts supporting the legal independence of the Church and the primacy of the Pope in it; independence from the “external” influence on the “nonterritorial” community of those believing in Christ, lead by the hierarchical sacerdotium, so a group of clergymen. Conclusions, Innovations and Recommendations: In the eleventh and twelfth centuries was establish very important political proposition, which peaked in the next century in papalistic as well as hierocratic conception of the Church. This proposition was important not only for the Church, but also for another political beings in the Late Middle Ages and at the beginning of the Modern Times, above all in Renaissance.

PL

Cel naukowy: Celem niniejszego artykułu jest przedstawienie istotnej propozycji teoretycznej prowadzącej do ustanowienia zhierarchizowanego Kościoła rzymskiego jako pierwszego suwerennego bytu politycznego. Problem i metody badawcze: Część badaczy, w tym autor przedstawianego tekstu, próbują dowodzić, że począwszy od drugiej połowy XI w. papiestwo wieńczące Kościół rzymski zmierzało do ustanowienia bytu prawnego niezależnego od wpływu władców świeckich. Proces wywodu: Koncepcja Kościoła jako sacerdotium, a zwłaszcza koncepcje uzasadniające niezależność papieża jako organu prawodawczego miały w tym zakresie istotne znaczenie, opierały się bowiem na tezie o potrzebie istnienia ładu prawnego niezakłócanego przez wolę świeckiego prawodawcy. Koncepcje te, oparte w dużej mierze na dokumencie papieża Grzegorza VII Dictatus papae z 1075 r., wypracowali kanoniści XII i XIII w. nie tyle w oparciu o prawo rzymskie (traktowane jako poddające się interpretacjom, ale niezmienne), ile w oparciu o prawo kanoniczne, podlegające modyfikacjom, a nawet zmianom dokonywanym powoli, lecz świadomie. Wyniki analizy naukowej: Wyniki analizy wskazują na to, że przemiany kształtowanego w sposób opisany powyżej prawa kanonicznego miały zarówno dostarczać uzasadnienia dla uniwersalistycznych pretensji politycznych, jak i pozwalać na wypracowanie koncepcji umacniających niezależność prawodawczą Kościoła oraz prymat w nim papieża; niezależność od wpływu „z zewnątrz” „nieterytorialnej” wspólnoty wierzących w Chrystusa, prowadzonej przez zhierarchizowane sacerdotium, zatem grupę duchownych. Wnioski, innowacje, rekomendacje: W XII i XII wieku została przedstawiona bardzo poważna propozycja polityczna, która miała bardzo poważny wpływ na papieską i hierarchiczną koncepcję Kościoła w następnych wiekach. Propozycja ta była ważna nie tylko dla Kościoła, ale także dla świeckiej władzy politycznej w późnym średniowieczu oraz na początku czasów współczesnych, przede wszystkim w Odrodzeniu.

14

Suwerenność podmiotu moralnego a suwerenność dobra

71%

Baran M. M.

Horyzonty Polityki

|

2016

|

vol. 7

|

issue 18

91-105

EN

RESEARCH OBJECTIVE: The following article aims to identify the main reasons that make it impossible to reconcile the modern notion of sovereignty or autonomy of the moral agent with the notion of the really existing sovereign good. THE RESEARCH PROBLEM AND METHODS: The main emerging research problem is to identify the sources of motivation behind the limitation of modern ethical thinking. For this purpose the author implements the interpretive stance inspired by Charles Taylor. It consists in exploring the moral motivation underpinning particular views on moral philosophy. THE PROCESS OF ARGUMENTATION: It begins by indicating the motivations that fuel the twofold limitation of the good part of modern ethical thinking. The first restriction consists in reducing moral philosophy to questions of making any serious reference in ethical considerations to an objective moral source which exists independently from the human agent, be it Good, value or God. Following Taylor, who draws on Iris Murdoch, there are listed two reasons for the first limitation: the affirmations of ordinary life and the disengaged reason. As for the second restriction the influence of the “Enlightenment myth” and the “metaphysics of the modern world” which is implied by it are indicated as its determinants. RESEARCH RESULTS: The analysis brings the author to conclusion that that the main reasons for the impossibility of a reconciliation between the sovereignty of the moral agent and the notion of a really existing sovereign good are the “Enlightenment myth” and the “metaphysics of the modern world”. CONCLUSIONS, INNOVATIONS AND RECOMMENDATIONS: The article concludes with the observation that either the “Enlightenment myth” or the “metaphysics of the modern world” are vastly uncritically assumed in contemporary ethical thinking. It is necessary to articulate and verify them, to which this article is a modest contribution and exhortation.

PL

CEL NAUKOWY: Celem niniejszego artykułu jest zbadanie przyczyn, dla których nowożytne pojęcie suwerennościlub autonomii podmiotu moralnego wydaje się nie do pogodzenia z koncepcją realnie istniejącego suwerennego dobra. PROBLEM I METODY BADAWCZE: Wynikającym z tego problemem badawczym jest ustalenie źródeł motywacji stojących za ograniczeniem współczesnej refleksji etycznej. Autor posługuje się w tym celu metodą interpretacyjną zainspirowaną przez Charlesa Taylora. Polega ona na wskazaniu motywacji moralnych stojących za konkretnymi poglądami w dziedzinie filozofii moralnej. PROCES WYWODU: Na początku autor identyfikuje motywacje stojące za dwojakim ograniczeniem współczesnej refleksji etycznej. Po pierwsze, za zawężeniem jej głównie do rozważań dotyczących moralnej powinności. Po drugie, do uniemożliwienia etyce odniesienia do jakiegokolwiek obiektywnego źródła moralności istniejącego niezależnie od ludzkiego podmiotu moralnego – obiektywnego Dobra, wartości czy Boga. Idąc za inspiracją Taylora, który odwołuje się do Iris Murdoch, podane zostają najpierw dwie przyczyny pierwszego ograniczenia: afirmacja zwyczajnego życia oraz niezaangażowany rozum. Następnie jako przyczyna niemożności sensownego odniesienia rozważań etycznych do jakiegokolwiek obiektywnego dobra istniejącego realnie poza ludzkim podmiotem wskazano siłę oddziaływania „mitu oświecenia” i wynikającej z niego „metafizyki świata nowożytnego”. WYNIKI ANALIZY NAUKOWEJ: Przeprowadzona analiza doprowadza autora do stwierdzenia, że główną przyczyną niemożności pogodzenia pojęcia suwerenności podmiotu moralnego z koncepcją realnie istniejącego suwerennego dobra jest „mit oświecenia” oraz „metafizyka świata nowożytnego”. WNIOSKI, INNOWACJE, REKOMENDACJE: Konkluzją artykułu jest stwierdzenie, iż zarówno „mit oświecenia”, jak i „metafizyka oświecenia” są w dużym stopniu przyjmowane bezkrytycznie jako założenia refleksji etycznej. Konieczna jest ich artykulacja i weryfikacja, do czego niniejszy artykuł jest skromnym przyczynkiem i wezwaniem.

15

Czy suweren prowadzi politykę? Przywództwo państwowe wobec suwerenności

71%

Danek A.

Horyzonty Polityki

|

2016

|

vol. 7

|

issue 18

107-123

EN

RESEARCH OBJECTIVE: The aim of the article below is an examination of the discrepancy between notions of sovereignty and a sovereign in a modern state, revealed by the question of statecraft (state leadership). THE RESEARCH PROBLEM AND METHODS: The consequent research problem is to determine who indeed decides on state policy. The research problem refers to the sphere of policy making as a practical implementation of the reason of a state’s imperatives. The author uses the descriptive and analyticalmethods, carrying out a critical comparative overview of theories and research findings presented in the current source literature. THE PROCESS OF ARGUMENTATION: At the beginning the authordefines policy making and exposes its relation to the notions of sovereignty and ration of state. In the next step he identifies actors who decide on policy making. He underlines the key role of a “political disposition core” – a small group of leaders placed at the head of public institutions. He then considers the conditionsof effective planning and making of policy. He indicates the inconsistency between the decisive role of a “political disposition core” and official status of a constitutional sovereign. He finally shows the fictitious character of a people as a sovereign. RESEARCH RESULTS: The author concludes that a traditionally comprehended sovereign is neither the source nor an implementer of state sovereignty because it is not a subject capable of policy making. CONCLUSIONS, INNOVATION AND RECOMMENDATIONS:The author finally recommends either a redefinition of the traditional notion of the sovereign, based on a theoretical proposition given by Carl Schmitt, or else its renunciation and invention of a new category, designating a subject which implements state sovereignty, to be used in the vocabulary of political science.

PL

Cel naukowy: Celem poniższego artykułu jest zbadanie rozbieżności pomiędzy pojęciami suwerenności i suwerena w nowoczesnym państwie, uwidocznionych przez zagadnienie przywództwa państwowego. Problem i metody badawcze: Wynikającym z powyższego problemem badawczym jest ustalenie, kto w istocie rozstrzyga o polityce państwa. Problem badawczy dotyczy więc sfery prowadzenia polityki jako praktycznej realizacji nakazów racji stanu. Autor posługuje się metodą opisowo-analityczną, dokonując krytycznego przeglądu porównawczego ujęć i ustaleń pojawiających się w dotychczasowej literaturze przedmiotu. Proces wywodu: Na początku autor definiuje prowadzenie polityki i odsłania jego związek z pojęciami suwerenności i racji stanu. W dalszej kolejności identyfikuje podmioty, które decydują o prowadzeniu polityki. Podkreśla kluczową rolę „ośrodka dyspozycji politycznej” – wąskiego zespołu przywódców uplasowanych w czołowych instytucjach państwowych. Następnie rozważa warunki skutecznego planowania i prowadzenia polityki. Wskazuje na sprzeczność między decyzyjną rolą „ośrodka dyspozycji politycznej” a oficjalnym statusem konstytucyjnego suwerena. Na koniec ukazuje fikcyjny charakter ludu jako suwerena. Wyniki analizy naukowej: W wyniku przeprowadzonej analizy autor dochodzi do wniosku, iż tradycyjnie pojmowany suweren nie jest ani źródłem, ani realizatorem suwerenności państwowej, ponieważ nie jest podmiotem zdolnym do prowadzenia polityki . Wnioski, innowacje, rekomendacje: W zakończeniu autor postuluje redefinicję tradycyjnego pojęcia suwerena w oparciu o propozycję teoretyczną autorstwa Carla Schmitta bądź zarzucenie tego pojęcia i wprowadzenie nowej kategorii określającej podmiot wykonujący suwerenność państwa na użytek terminologii nauk politycznych.

16

Suwerenność i zwierzchnictwo ludowe: egzystencja prywatna i egzystencja polityczna

71%

Krzynówek-Arndt d. A.

Horyzonty Polityki

|

2016

|

vol. 7

|

issue 18

53-71

EN

Research objective: The article is an attempt to highlight inherent tensions and mutual contradictions that popular sovereignty perceived as a category of modern political thought is marked by. The research problem and methods: Through the analyses of crucial passages of Rousseau’s political writings I show that different interpretations of popular sovereignty should be analyzed in the context of Robert Spaemann’s reading of rousseauian thesis of the irreversible disintegration of political unity and separation of public and private. The process of argumentation: I argue that the thought of Jan Jakub Rousseau may be a basis for deriving different meanings of popular sovereignty according to different and sometimes mutually exclusive interpretations typical of neorepublicanism, civic humanism, communitarianism and political liberalism. Rousseau’s idea of popular sovereignty may be perceived as combining classical and nominalist traditions (an actual consensus of the majority as a representation of the general will). Research results: The main conclusion of the article is that the tension implicit in the idea of popular sovereignty is inherently linked with a dual condition of modern man incapable of both political and private existence. Conclusions, innovations and recommendations: The idea of well-ordered society as described in The Social Contract and Considerations on the Government of Poland shows the tensions and ambiguities in modern idea of popular sovereignty, which could be taken into consideration while analyzing it as one of the main constitutional principles.

PL

Cel naukowy: Celem artykułu jest rozjaśnienie wewnętrznych napięć, jakimi naznaczone są nowożytne kategorie suwerenności i zwierzchnictwa ludowego. Służy temu próba odczytania różnych znaczeń sprawowania zwierzchnictwa ludowego, jakie wywieść można z twórczości Jana Jakuba Rousseau interpretowanej z perspektyw neorepublikańskiej, humanizmu obywatelskiego, komunitarystycznej i liberalnopolitycznej. Problem i metody badawcze: Analiza głównych tekstów politycznych Jana Jakuba Rousseau z uwzględnieniem współczesnych kierunków interpretacyjnych pokazuje, że te – rozbieżne nieraz interpretacje – należy odczytywać w świetle przedstawionej przez Roberta Spaemanna tezy o nieodwracalnym rozbiciu politycznej całości i rozdwojeniu egzystencji prywatnej i egzystencji politycznej u Rousseau. Proces wywodu: Realizacji celu naukowego artykułu służy próba odczytania różnych znaczeń sprawowania zwierzchnictwa ludowego, jakie wywieść można z twórczości Jana Jakuba Rousseau interpretowanej z perspektyw neorepublikańskiej, humanizmu obywatelskiego, komunitarystycznej i liberalnopolitycznej. Problematyczna relacja między rozumną wolą powszechną i faktycznym konsensem większości jako jej reprezentacją wynika z prób połączenia dwóch tradycji określanych przez Spaemanna jako klasyczna i nominalistyczna. Wyniki analizy naukowej: Pozwala to ukazać we wnioskach końcowych ideę zwierzchnictwa ludowego jako instytucję naznaczoną napięciami wiążącymi się z mieszaną prywatno-polityczną egzystencją człowieka nowożytnego. Wnioski, innowacje, rekomendacje: Projekt dobrze urządzonego społeczeństwa, którego opis odnaleźć można w Umowie społecznej i Uwagach o rządzie polskim ujawnia dwuznaczności nowożytnej idei suwerenności ludu, która może być uwzględniona przy jej analizie jako naczelnej zasadzie ustrojowej państwa współczesnego.

17

Il territorio fra sovranità statale e globalizzazione dello spazio economico

63%

Scaccia G.

Krytyka Prawa. Niezależne studia nad prawem

|

2017

|

vol. 9

|

issue 4

110-152

EN

In his reflections, the Author emphasises the importance of territory for human life and its social behaviour. He draws attention to the role of law in the evolution of the meaning of territory for the human being and the society. The Author examines the processes of transformation that have taken place in relation to the quite durable views on the essence of the territory. The role of the state territory, as a traditional criterion for the legitimacy of legal regulations, is changing. This is notably evident when solving problems related to the „European territory”, consisting of a number of independent states. This in turn leads to a crisis of the „European sphere” in its encounter with conservative tendencies to regain state influence on what is going on in its territory. It is difficult to determine which direction the resolution of the undeniable contradictions which exist between the state and its territory and the prevailing manifestations of global nature will take.

PL

Autor podkreśla istotne z wielu względów znaczenie terytorium dla życia człowieka i jego zachowań społecznych. Wskazuje też na rolę prawa dla ewolucji znaczenia terytorium dla człowieka i społeczeństwa. Autor rozważa procesy przemian, jakie zachodzą w – do niedawna – dosyć stabilnych poglądach na istotę terytorium. Zmienia się rola terytorium państwowego jako tradycyjnego kryterium legitymizacji regulacji prawnych, co jest szczególnie widoczne przy okazji problemów dotyczących „terytorium europejskiego”, w skład którego wchodzą odrębne państwa. W zderzeniu z konserwatywnymi tendencjami do odzyskania wpływu państwa na to, co dzieje się na jego terytorium, rodzi się kryzys „przestrzeni europejskiej”. Trudno jest przesądzić, w jaki sposób rozwiązywane będą niewątpliwe sprzeczności między państwem i jego terytorium a dominującymi zjawiskami o globalnym charakterze.

18

Konstytucja RP a waluta euro

63%

Łączkowski W.

Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny

|

2017

|

vol. 79

|

issue 3

11-15

EN

There are many reasons why joining the eurozone may be beneficial for Poland. Above all it would mean joining the group of states that have a decisive influence on Europe’s future. Poland would not only increase real influence on the most important decisions concerning our continent, but would also have a greater impact on the guarantees of its own security. Moreover, there areeconomic reasons for adopting the single currency that will facilitate faster economic development and accelerate the levelling of differences in the living standards between Poles and citizens of the most developed countries of the world. The adoption of the single currency should not be confused with the loss or limitation of sovereignty or threats to cultural values. Preparations for accession to the eurozone require a number of measures, including amendments to the Constitution.

PL

Przystąpienie Polski do strefy euro może być dla niej korzystne z wielu powodów. Przede wszystkim oznaczałoby dołączenie do grupy państw, które mają decydujący wpływ na dalsze losy Europy. Polska nie tylko zwiększyłaby realny wpływ na najważniejsze decyzje dotyczące naszego kontynentu, lecz także uzyskałaby przez to większy wpływ na gwarancje swojego bezpieczeństwa. Ponadto za przyjęciem wspólnej waluty przemawiają względy ekonomiczne, umożliwiające szybszy rozwój gospodarczy oraz przyspieszenie wyrównywania różnic w poziomie życia Polaków i obywateli najwyżej rozwiniętych państw świata. Przyjęcia wspólnej waluty nie należy mylić z utratą lub ograniczaniem suwerenności oraz z zagrożeniami dla wartości kulturowych. Przygotowania do przystąpienia do strefy euro wymagają licznych działań, w tym nowelizacji Konstytucji.

19

The Blizzard of the World: COVID-19 and the Last Say of the State of Exception

63%

Tacik P.

Acta Universitatis Lodziensis. Folia Iuridica

|

2021

|

vol. 96

17-32

PL

Celem artykułu jest ujęcie pandemii COVID-19 jako socjopolitycznej katastrofy w sensie Waltera Benjamina. Zakres i natura kryzysu związanego z COVID-19 są nam niedostępne z racji naszej bliskości do jego centrum. W tym szczególnym momencie zaciemnieniu ulegają polityczno-prawne ramy wspólnoty międzynarodowej, w których suwerenność i turbokapitalizm łączą się w celu stworzenia biopolitycznych urządzeń. W artykule dokonano przeglądu zastosowań stanu wyjątkowego w poszczególnych państwach; jego konkluzją jest ogólne zaniedbanie kwestii praworządności nawet w krajach, które głoszą do niej przywiązanie. Bez wątpienia kluczową rolę zaczęła ponownie odgrywać suwerenność – podważając parlamentaryzm oraz swobody obywatelskie w imię konieczności. Prawo międzynarodowe okazało się niezdolne nie tylko do odpowiedzi na to zjawisko, ale nawet do wyegzekwowania odpowiedzialności Chin za złamanie reguł WTO. Artykuł zamyka konkluzja, zgodnie z którą COVID-19 otworzył nowe-stare ścieżki zarządzania żywymi, które odegrają planetarną rolę w przyszłych walkach o dominację i przeobrażą funkcjonowanie kapitalizmu.

EN

The paper aims to grasp the COVID-19 pandemic as a socio-political catastrophe in the Benjaminian sense. As argued in the article, the scope and nature of the COVID-19 crisis eludes us due to our closeness to its inner core. What is obfuscated in this moment is the politico-legal framework on which the international community is based, where sovereignty and turbocapitalism join their forces to produce biopolitical devices. The paper looks into uses of the state of exception in particular countries, concluding that the rule of law in the pandemic was generally put on the back burner even by the countries that officially praise it. Sovereignty clearly returned to the stage, undermining parliamentarism and civil liberties in the sake of necessity. International law remained incapable of addressing this return, let alone of enforcing responsibility of China for infringing WHO rules. As a conclusion the paper argues that COVID-19 opened new-old paths of governing the living that will play a planetary role in the future fights for dominance and imposing a new face of capitalism.

20

Późnośredniowieczne próby uzasadniania niezależności prawodawczej

63%

Szlachta B.

Horyzonty Polityki

|

2016

|

vol. 7

|

issue 19

135-150

PL

CEL NAUKOWY: Celem artykułu jest przedstawienie koncepcji hierokratyzmu wypracowanej przez kanonistów w XII‑XIII w. Stanowiła ona kontynuację projektu uzasadniającego nie tylko niezależność prawodawczą Kościoła rzymskiego, ale i pretensje do uniwersalnego prymatu prawodawczego papieża. PROBLEM I METODY BADAWCZE: Koncepcja hierokratyzmu została zaatakowana zarówno przez zwolenników uniwersalistycznych pretensji cesarza, jak i przez obrońców niezależności partykularnych bytów politycznych. Choć część autorów przełomu XIII/XIV w. (Jan z Paryża) wciąż odwoływała się do koncepcji dualistycznej, wykluczającej podobne pretensje, większość opowiadała się już za hierokratyzmem (Idzi Rzymianin) lub za niezależnością od papiestwa i cesarstwa partykularnych „monarchii narodowych” lub „republik”. PROCES WYWODU: Poszukiwania tzw. postglosatorów (Baldus de Ubaldis), zmierzające do uzasadnienia niezależności prawodawczej republik północnowłoskich, miały przygotowywać popularny w czasach nowożytnych koncept „suwerenności zewnętrznej”. WYNIKI ANALIZY NAUKOWEJ: Jakkolwiek poszukiwania postglosatorów zmierzały w innym kierunku niż analizy kanonistów, niemniej złożenie ich ustaleń zdaje się istotnym elementem procesu zmierzającego do ukształtowania typowej dopiero dla nowożytności koncepcji suwerenności. WNIOSKI, INNOWACJE, REKOMENDACJE: Niezwykle ważna koncepcja prawna i polityczna wypracowana w XIV w. była doniosła nie tylko z punktu widzenia Kościoła, lecz również innych bytów politycznych w okresie późnego średniowiecza i w początkach ery nowożytnej, zwłaszcza w epoce renesansu.

Refine search results

Suwerenność państwa w koncepcji integracyjnej Roberta Schumana

Pozycja konstytucji państwa członkowskiego Unii Europejskiej – kilka uwag na tle aktualnych uwarunkowań oraz relacji Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z sądami krajow ymi

Kultura podstawą suwerenności narodu w ujęciu Jana Pawła II

Między etatyzmem a liberalizmem: pojęcie suwerenności we francuskiej myśli polityczno-prawnej

Problem suwerenności II Rzeczypospolitej w świetle postanowień mniejszościowego traktatu wersalskiego z 1919 roku

Sovereignty and Decentralization – two competing perspectives on the crisis of the French monarchy in the 16th century

Niepodległość, suwerenność i demokracja w exposés premierów III Rzeczypospolitej

Państwowość Republiki San Marino – geneza i ewolucja

KONTROWERSJE WOKÓŁ LICZBY KRAJÓW ŚWIATA

Zewnętrzna granica Unii Europejskiej granicą suwerenności, wolności i bezpieczeństwa

Johannes Althusius. Pierwszy teoretyk federalizmu

Stolica Apostolska a Państwo-Miasta Watykan. Kilka uwag o wspólnej podmiotowości prawnomiędzynarodowej