Search results

1

Uwarunkowania zarządzania nieruchomościami publicznych uniwersytetów na przykładzie wybranych krajów UE

100%

Rymarzak M.

Horyzonty Wychowania

|

2016

|

vol. 15

|

issue 35

233-246

PL

CEL NAUKOWY: Artykuł prezentuje wyniki badań nad uwarunkowaniami zarządzania nieruchomościami publicznych uniwersytetów. Ich celem była próba przedstawienia różnych rozwiązań przyjętych w wybranych krajach UE odnośnie do tytułów prawnych przysługujących uczelniom do nieruchomości, a także form zarządzania nimi. PROBLEM I METODY BADAWCZE: Do prowadzonych rozważań wykorzystano literaturę przedmiotu, niepublikowane raporty komercyjnych firm oraz informacje zawarte na stronach internetowych poszczególnych zarządców nieruchomości uczelnianych. PROCES WYWODU: Analizie poddano systemy „nieruchomościowe” szkolnictwa wyższego przyjęte w Austrii, Niemczech, Holandii, Wielkiej Brytanii, Szwecji oraz Polsce. WYNIKI ANALIZY NAUKOWEJ: Wyniki badań wskazują, iż władze uniwersytetów publicznych w Europie nie ponoszą takiej samej odpowiedzialności za majątek, którym dysponują. Poszczególne państwa przyjęły własne rozwiązania zarówno w zakresie struktury własnościowej nieruchomości, zasad zarządzania, jak i wynajmu nieruchomości. WNIOSKI, INNOWACJE, REKOMENDACJE: Niezależnie od wielu różnic występujących w systemach akademickich państw europejskich można się pokusić o wymienienie pewnych wspólnych cech. Austriackie, szwedzkie i niemieckie szkoły wyższe nie są właścicielami nieruchomości uczelnianych. Dostarczaniem odpowiedniej dla nich powierzchni na zasadach najmu, a także zarządzaniem majątkiem zajmują się specjalnie powołane do tego celu spółki. Z kolei w Holandii, Hiszpanii, Wielkiej Brytanii oraz Polsce uczelnie posiadają różne tytuły prawne do nieruchomości i zarządzają posiadanymi zasobami.

2

Model uczelni w ustawie 2.0 – czy powraca tradycja uniwersytetu Wilhelma von Humboldta?

100%

Wiśniewska D.

Horyzonty Wychowania

|

2020

|

vol. 19

|

issue 51

33-41

PL

CEL NAUKOWY: Celem przeprowadzonej analizy jest określenie związku pomiędzy modelem tradycyjnym uniwersytetu Wilhelma von Humboldta a modelem funkcjonującym w ustawie 2.0. PROBLEM I METODY BADAWCZE: Problemem staje się określenie współczesnego modelu uczelni wyższej i jego związku z modelem tradycyjnym uniwersytetu. Do rozwiązania problemu posłuży analiza dokumentów legislacyjnych oraz analiza literatury. PROCES WYWODU: Artykuł zawiera charakterystykę modelu tradycyjnego uniwersytetu oraz próbę określenia modelu uczelni w Ustawie 2.0 wraz z porównaniem założeń dotyczących nauki i dydaktyki w uczelni. Zwrócono również uwagę na wzrastające znaczenie międzynarodowych badań naukowych. WYNIKI ANALIZY NAUKOWEJ: Model uniwersytetu W. Humboldta, ze swobodą badań i nauczania, nie jest odzwierciedlony w Ustawie 2.0 ze względu na fakt dostosowania badań naukowych do społecznych potrzeb i rozwoju gospodarczego. Swobodę dydaktyki ogranicza dostosowanie procesu kształcenia na kierunku do efektów uczenia się Polskiej Ramy Kwalifikacji. WNIOSKI, INNOWACJE, REKOMENDACJE: Pełny model tradycyjny uniwersytetu nie może zaistnieć w obliczu dostosowania kształcenia w uczelniach wyższych do Procesu Bolońskiego oraz wzrastającego znaczenia międzynarodowej współpracy działalności badawczej i badawczo- -rozwojowej uczeni.

3

„Zracjonalizowany mit” w europejskim szkolnictwie wyższym

88%

Schriewer J.

Nauka i Szkolnictwo Wyższe

|

2014

|

issue 1-2(43-44)

133-152

PL

Autor artykułu przedstawia proces boloński, zwracając uwagę przede wszystkim na powodowane przezeń bezprecedensowe jak dotąd upowszechnianie się abstrakcyjnego modelu restrukturyzacji i harmonizowania sposobów studiowania i nadawania stopni naukowych w Europie. Proces ten jest interpretowany jako szczególny przypadek szerszego zjawiska tworzenia się wzajemnych powiązań i standaryzowania się kształcenia na poziomie globalnym. W niniejszym tekście znajdujemy odwołania do pojęć, koncepcji i interpretacji wykorzystywanych do analiz systemu globalnego. Autor sięga głównie po teoretyczną perspektywę socjologicznego neoinstytucjonalizmu, kierunku wywodzącego się po części z socjologii organizacji i w jakiejś mierze – z socjologii wiedzy. Kierunek ten, bardziej niż inne podejścia teoretyczne, wypracował modele badawcze, które można by określić jako „społeczne tworzenie kultury globalnej ”. Posługując się analitycznymi koncepcjami, takimi jak „dyfuzja”, „model imaginacyjny”, „zracjonalizowany mit”, i odwołując się do badań wskazujących na wzrastającą rolę międzynarodowych organizacji – zarówno rządowych, jak i pozarządowych – autor wyjaśnia proces boloński i jego dynamikę.

4

Reforma systemu szkolnictwa wyższego w Polsce z perspektywy teorii agencji

63%

Urbanek P.

Nauka i Szkolnictwo Wyższe

|

2019

|

issue 1-2(53-54)

EN

Agency theory is a concept used primarily to describe corporate governance phenomena. This theoretical platform is also used to describe the processes associated with the functioning of the higher education system. Contractual relationships in this sector make it possible to identify institutions that may act as principal or agent, depending on the perspective of the research perspective. Relations between the state / government (principal) and public universities (agents) are the most commonly studied subjects. The aim of the article is to present proposals for the reform of the higher education system in Poland, using agency theory as the research perspective. This was the starting point first to identify the most important dysfunctionalities of the current system as a manifestation of the agency problem. Secondly, the proposed new standards for the functioning of the system were confronted with theoretical mechanisms which are used to reduce conflict of interest: outcome-based contract and behavior-based contract. The considerations presented in the article point to the ability to identify effective institutional structures in the higher education system, the essence of which is to solve the agency problem. The foundation of the recommendations contained in all reform proposals is the desire to increase the institutional autonomy of public universities, in relation to state authorities, but also in relation to internal academic units. It is the strong leadership of the university, motivated by the principle of using personalized tools, primarily financial, with effective control over the processes within the university, is a fundament for achieving the goals of the Polish higher education sector.

PL

Teoria agencji jest wykorzystywana przede wszystkim do opisu zjawisk składających się na ład korporacyjny. Podejmowane są również próby użycia tej platformy teoretycznej do opisu procesów zawiązanych z funkcjonowaniem systemu szkolnictwa wyższego. Związki kontraktowe w tym sektorze umożliwiają wskazanie instytucji, które w zależności od przyjętej perspektywy badawczej mogą pełnić rolę pryncypała lub agenta. Najczęściej przedmiotem analiz są relacje występujące na styku państwo/rząd (pryncypał) – uczelnie publiczne (agenci). Celem artykułu jest ocena propozycji reformy systemu szkolnictwa wyższego w Polsce, przy wykorzystaniu perspektywy badawczej zawartej w teorii agencji. Jest to punkt wyjścia po pierwsze do identyfikacji najważniejszych dysfunkcjonalności obecnego systemu traktowanych jako przejawy problemu agencji. Po drugie propozycje nowych zasad funkcjonowania systemu zostały skonfrontowane z teoretycznymi mechanizmami łagodzenia konfliktu interesów: kontraktem opartym na wynikach i kontraktem opartym na obserwacji zachowań agenta. Rozważania zaprezentowane w artykule wskazują na możliwość identyfikacji efektywnych struktur instytucjonalnych w systemie szkolnictwa wyższego, których istotą jest rozwiązywanie problemu agencji. Fundamentem rekomendacji zawartych w propozycjach reformy systemu jest postulat zwiększenia autonomii instytucyjnej uczelni publicznych w stosunku do władz państwowych, ale również w stosunku do wewnętrznych jednostek. To silne kierownictwo uczelni, motywowane przez pryncypała za pomocą zindywidualizowanych narzędzi, przede wszystkim finansowych, sprawujące efektywną kontrolę nad procesami wewnątrz uczelni, jest warunkiem realizacji celów stojących przed polskim sektorem szkolnictwa wyższego.

5

Konstytucyjna zasada autonomii uniwersytetów na przykładzie Hiszpanii

51%

Stachowiak-Kudła M.

Nauka i Szkolnictwo Wyższe

|

2011

|

issue 1(37)

145-161

EN

This paper focuses on the autonomy of universities in Spain. Research on this subject is justified as the Spanish higher education model is a good illustration of a decentralised education system and, as such, may be used to analyse the links between the constitutional autonomy of universities and the practical implementation of this guarantee. In the Spanish case, the constitutional guarantee of autonomy as well as freedom of science and teaching at universities does not mean that universities in that country enjoy fuli and unconstrained autonomy. There are two underlying reasons for this situation. Firstly, the Spanish Constitution guarantees autonomy under principles specified in law, thus signalling that certain constraints are permissible. Secondly, the Spanish higher education system developed from the French model, with the governmental authority prevailing over universities. Although the legislation was modified quite frequently, thus changing the boundaries of autonomy and the mutual relations between universities and central government, the Spanish system still displays many characteristics of the French model.

PL

Przedmiotem artykułu jest autonomia uniwersytetów w Hiszpanii. Podjęcie badań naukowych tej kwestii jest zasadne, ponieważ hiszpański model szkolnictwa wyższego dobrze ilustruje zdecentralizowany system edukacji oraz może stanowić przedmiot analizy związków między konstytucyjnie zagwarantowaną zasadą autonomii uniwersytetów a jej realizacją. Konstytucyjna gwarancja autonomii uniwersytetów oraz wolności nauki i nauczania w przypadku Hiszpanii nie oznacza, że uniwersytety cieszą się pełną i nieograniczoną autonomią. Dzieje się tak z dwóch względów. Po pierwsze, Konstytucja Hiszpanii stwierdza gwarancję autonomii szkół wyższych na zasadach określonych w ustawie, sygnalizując w ten sposób dopuszczalność pewnych ograniczeń. Po drugie, system szkolnictwa wyższego w Hiszpanii wyrasta z modelu francuskiego, z przewagą władzy państwa nad szkołami wyższymi. Mimo że ustawodawstwo zmieniało się dość często - a tym samym zmieniał się zakres autonomii uniwersytetów oraz wzajemne relacje między nimi a władzą centralną - hiszpański system szkolnictwa wyższego wciąż ma wiele cech charakterystycznych dla tego modelu.

6

Przedsiębiorczość uczelni wyższej jako wyzwanie współczesności – kierunki zmian

51%

Wiśniewska D.

Horyzonty Wychowania

|

2014

|

vol. 13

|

issue 28

33-49

EN

Higher education undergoes constant changes triggered by various global, international, national and regional forces. Diverse factors contributed to the transition from a traditional model of university towards a model of entrepreneurial university. Therefore, the following questions have become crucial: What factors have contributed to a paradigm shift in the direction of the entrepreneurial model of higher education? What are the main features of the entrepreneurial university? What changes in the functioning of university can arise after the introduction of the model of entrepreneurial university? The aim of this paper is provide answers to these questions.

PL

Szkolnictwo wyższe podlega nieustannym zmianom ze względu na działanie zróżnicowanych wpływów o charakterze globalnym, międzynarodowym, krajowym oraz regionalnym. W wyniku oddziaływania różnorodnych czynników następuje przejście od tradycyjnego modelu uniwersytetu w kierunku modelu uniwersytetu przedsiębiorczego. W związku z powyższym istotne staje się określenie: Jakie czynniki przyczyniły się do zmiany modelu uczelni wyższej w kierunku modelu przedsiębiorczego? Czym charakteryzuje się model przedsiębiorczy uniwersytetu? Jakie zmiany w funkcjonowaniu uczelni wyższej mogą wynikać z wprowadzenia modelu przedsiębiorczego? Celem publikacji jest odpowiedź na te pytania.

7

Autonomia a rozliczalność – polskie wyzwania

45%

Rybkowski R.

Nauka i Szkolnictwo Wyższe

|

2015

|

issue 1(45)

95-115

EN

In the 21st century universities (especially public ones) must compete for the limited financial resources. Therefore activity of the universities had to face some kind of civic and administrative control to ensure the right use of public money. At the same time there is no acceptance for direct and expended control which might challenge the institutional autonomy. This paper presents an overview of some attempts to reconcile the needs of autonomy and accountability. The solutions and conceptualizations tested in European higher education systems are the starting point for the analysis of the relation between autonomy and accountability in Poland and the challenges yet to be faced.

PL

W XXI wieku uczelnie, zwłaszcza publiczne, muszą konkurować o ograniczone zasoby finansowe. Z tego względu swoboda ich działania musiała zostać poddana społecznej i administracyjnej kontroli, tak by władze publiczne i społeczeństwo miały pewność co do właściwego wydatkowania finansów publicznych. Jednocześnie odrzucana jest koncepcja nadmiernej bezpośredniej ingerencji, która podważyłaby zasadę autonomii uczelni. Artykuł stanowi przegląd różnych prób pogodzenia autonomii i wymogów roliczalności. Rozwiązania i koncepcje opracowane w europejskich systemach szkolnictwa wyższego stanowią także punkt wyjścia analizy relacji pomiędzy autonomią a rozliczalnością w Polsce.

8

Ład akademicki w krajach Unii Europejskiej, Stanach Zjednoczonych i Polsce

32%

Thieme J. K.

Nauka i Szkolnictwo Wyższe

|

2009

|

issue 1(33)

34-55

EN

“Academic governance” is a term which is little known and rarely used in Polish literaturę. However, this term is essential to understand the extensive literaturę on higher education reforms and models published in various countries. When discussing academic governance Solutions, Polish literaturę usually uses the term system (system) to refer to the external environment of universities and the term ustrój (internal organisation) to talk about Solutions within universities. In the first part of his paper, the author defines the notions of academic governance, external academic governance and internal academic governance and then discusses academic governance Solutions in the European Union, English-speaking countries (example of the USA) and in Poland. While in 1960s the European reforms of academic governance were inspired by public governance, the governance structures in the private sector have become the model in recent years. Research confirms that the changes in governance are heading, albeit falteringly, towards an increased marketisation of the European higher education. In Poland, the marketisation of the education system has meant, above all, the emergence of the non-public sector alongside a non-market system, the latter persisting in the public higher education sector.

PL

Ład akademicki (academic governance) to termin mato znany i rzadko używany w polskiej literaturze przedmiotu. Bez jego wprowadzenia trudno jednak czerpać z dorobku bogatej literatury światowej na temat reform i modeli szkolnictwa wyższego. W polskiej literaturze przy omawianiu rozwiązań dotyczących ładu akademickiego w zewnętrznym otoczeniu uczelni używa się zwykle terminu „system”, jeśli natomiast omawia się rozwiązania wewnątrz uczelni, stosuje się zazwyczaj termin „ustrój”. W pierwszej części artykułu autor definiuje pojęcia „ład akademicki” oraz „zewnętrzny ład akademicki” i „wewnętrzny ład akademicki”, w następnych omawia rozwiązania w dziedzinie ładu akademickiego w Unii Europejskiej, w krajach anglosaskich (na przykładzie Stanów Zjednoczonych) oraz w Polsce. Podczas gdy w latach sześćdziesiątych )0( w. europejskie reformy ładu akademickiego czerpały inspirację z ładu publicznego, to obecnie wzorcem są struktury zarządzania w sektorze prywatnym. Wyniki badań potwierdzają, że zmiany sterowania systemu idą, choć niepewnym krokiem, w kierunku większego urynkowienia europejskiego obszaru szkolnictwa wyższego. W Polsce urynkowienie systemu szkolnictwa jak dotąd polegało głównie na stworzeniu sektora szkół niepublicznych, z jednoczesnym zachowaniem systemu nierynkowego w publicznym sektorze szkolnictwa wyższego.

Refine search results

5 Nauka i Szkolnictwo Wyższe

3 Horyzonty Wychowania

2 Wiśniewska D.

1 Rybkowski R.

1 Rymarzak M.

1 Schriewer J.

1 Stachowiak-Kudła M.

1 Thieme J. K.

1 Urbanek P.

1 2020

1 2019

1 2016

1 2015

2 2014

1 2011

1 2009

Uwarunkowania zarządzania nieruchomościami publicznych uniwersytetów na przykładzie wybranych krajów UE

Model uczelni w ustawie 2.0 – czy powraca tradycja uniwersytetu Wilhelma von Humboldta?

„Zracjonalizowany mit” w europejskim szkolnictwie wyższym

Reforma systemu szkolnictwa wyższego w Polsce z perspektywy teorii agencji

Konstytucyjna zasada autonomii uniwersytetów na przykładzie Hiszpanii

Przedsiębiorczość uczelni wyższej jako wyzwanie współczesności – kierunki zmian

Autonomia a rozliczalność – polskie wyzwania

Ład akademicki w krajach Unii Europejskiej, Stanach Zjednoczonych i Polsce